Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 października 2018roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2018 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z wniosku W. H.

z udziałem A. T.

sprawy w trybie wyborczym (wybory samorządowe)

p o s t a n a w i a:

1.  Nakazać uczestnikowi postępowania A. T. sprostowanie nieprawdziwych informacji poprzez zamieszczenie na jego koszt na stronie głównej portalu internetowego (...) oświadczenia o treści: „A. T., kandydat na radnego Rady Miejskiej w G. z okręgu nr (...)
z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców (...) Grupa (...) oświadcza, iż rozpowszechniane przez niego informacje o rzekomej kradzieży energii cieplnej przez Pana W. H., kandydata na Burmistrza G. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Wspólna G. oraz Kandydata na radnego do Rady Miejskiej w G. z okręgu nr (...) z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Wspólna G. są nieprawdziwe”, przy czym oświadczenie ma być sformułowane czcionką Times New Roman, rozmiar 14, formacie o wymiarach 5 cm w pionie na 10 cm w poziomie i umieszczone w terminie 48 godzin od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia.

2.  nakazać uczestnikowi postępowania A. T. przeproszenie wnioskodawcy W. H. poprzez wręczenie mu spisanego własnoręcznie i podpisanego oświadczenia o następującej treści: „Przepraszam Pana W. H. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi zarządzonymi na dzień 21 października 2018 roku rozpowszechniałem nieprawdziwe informacje o rzekomej kradzieży energii cieplnej przez pana W. H. na szkodę Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w G.” – w terminie 48 godzin od uprawomocnienia się niniejszego postanowienia.

3.  zakazać uczestnikowi postępowania A. T. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, które zostały zamieszczone przez uczestnika postępowania w pisemnym apelu do wnioskodawcy przedstawionym na sesji Rady Miejskiej w G. w dniu 8 października 2018 roku oraz w komentarzu zamieszczonym na portalu internetowym (...) w dniu 28 września 2018 roku, a dotyczących kradzieży energii cieplnej jakiej miał dopuścić się wnioskodawca.

4.  w pozostałym zakresie wniosek oddalić.

5.  zasądzić od uczestnika postępowania A. T. na rzecz wnioskodawcy W. H. kwotę 1.457 zł (słownie: jeden tysiąc czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSO Joanna Walczuk

Sygn. akt I Ns.134/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca W. H. (kandydat na Burmistrza G.
i radnego Rady Miejskiej w G. zgłoszony przez Komitet Wyborczy Wyborców Wspólna G.) we wniosku o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym domagał się:

1.  zakazania uczestnikowi postępowania A. T. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji zawartych w komentarzach na portalu internetowym w dniach 23 września 2018 roku, 28 września 2018 roku oraz w apelu do wnioskodawcy przedstawionego na sesji Rady Miejskiej w dniu 8 października 2018 roku jakoby wnioskodawca miał dokonywać kradzieży energii cieplnej,

2.  nakazanie uczestnikowi postępowania A. T. sprostowania nieprawdziwych informacji o rzekomej kradzieży energii cieplnej poprzez umieszczenie na portalu internetowym (...) i goldap.info czcionką Times New Roman w rozmiarze 14 (wielkości 5 cm w pionie i 10 cm w poziomie) informacji o treści:

„A. T., kandydat na radnego Rady Miejskiej w G. z okręgu nr (...) z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców (...) Grupa (...) oświadcza, iż rozpowszechnione przez niego informacje
o rzekomej kradzieży energii cieplnej przez Pana W. H., kandydata na Burmistrza G. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Wspólna G. oraz Kandydata na radnego do Rady Miejskiej w G. z okręgu nr (...) z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Wspólna G. są nieprawdziwe”.

3.  nakazania uczestnikowi postępowania A. T. przeproszenia wnioskodawcy W. H. poprzez wręczenie mu spisanego własnoręcznie i podpisanego oświadczenia
o następującej treści:

„Przepraszam Pana W. H. za to, że w kampanii wyborczej przed wyborami samorządowymi zarządzonymi na dzień 21 października 2018 roku rozpowszechniałem nieprawdziwe informacje o rzekomej kradzieży energii cieplnej przez pana W. H. na szkodę Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w G. oraz poprzez opublikowanie powyższego oświadczenia w programie nadawcy telewizyjnego – telewizji kablowej w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) na ulicy (...), (...)-(...) G..

4.  nakazania uczestnikowi postępowania A. T. wpłacenia kwoty 20 tysięcy złotych na rzecz G. (...) Spółka
z ograniczoną odpowiedzialnością Oddział Pediatryczny (...)-(...) G., ul. (...).

W uzasadnieniu wniosku wskazano, iż uczestnik postępowania A. T. skierował na sesji Rady Miejskiej w G. do wnioskodawcy pisemny apel, w którym zwrócił się w imieniu mieszkańców Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w G. o oddanie kwoty 27.418,39 złotych za nielegalne podłączenie domu wnioskodawcy do sieci ciepła w roku 2014. Ponadto w komentarzach zawartych na portalu internetowym (...) w dniach 23 września 2018 roku i 28 września 2018 roku uczestnik postępowania zarzucił wnioskodawcy kradzież energii cieplnej na szkodę Wspólnoty Mieszkaniowej, a także kłamstwo, że nigdy nie był podłączony do sieci (...) i nie kradł ciepła, o co jest podejrzewany.

Uczestnik postępowania A. T. w stanowisku na rozprawie wniósł o oddalenie wniosku przyznając, że zarówno apel zawarty na karcie 15 akt sprawy, jak i wpisy zawarte na portalu internetowym na kartach 19
i 21 akt sprawy są jego autorstwa (vide: protokół rozprawy), jednocześnie uczestnik postępowania A. T. argumentował, że zarówno apel, jak i wpisy nie stanowiły agitacji wyborczej. Uczestnik postępowania jako radny obdarzony zaufaniem publicznym miał prawo zająć takie stanowisko w ważnych kwestiach społeczności, komitet wyborczy uczestnika postępowania nie firmował tych wypowiedzi, stąd wniosek winien być oddalony jako niezwiązany z kampanią wyborczą.

Niezależnie od powyższego uczestnik postępowania wskazywał, iż jest przekonany o tym, że wnioskodawca był podłączony nielegalnie do sieci cieplnej, uczestnik postępowania był bowiem naocznym świadkiem likwidacji tego podłączenia w dniu 10 marca 2015 roku. Postępowanie karne dotyczące tej sprawy zdaniem uczestnika nie zostało zakończone.

Sąd ustalił, co następuje:

W zarządzonych wyborach samorządowych na dzień 21 października 2018 roku, zgłoszono jako kandydata na radnego Rady Miejskiej w G. oraz kandydata na Burmistrza G. W. H. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Wspólna G. (informacja ze strony internetowej Państwowej Komisji Wyborczej). W tychże wyborach zgłoszono A. T. jako kandydata na radnego Rady Miejskiej w G. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców (...) Grupa (...) (informacja ze strony internetowej Państwowej Komisji Wyborczej). Zarówno wnioskodawca, jak i uczestnik postępowania kandydują do Rady Miejskiej w G. z okręgu nr (...).

W dniu 8 października 2018 roku A. T. na sesji Rady Miejskiej w G. zwrócił się z pisemnym apelem do wnioskodawcy
w imieniu mieszkańców Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w G. o oddanie członkom wspólnoty kwoty 27.418, 39 złotych za nielegalne podłączenie domu wnioskodawcy do sieci ciepła w 2014 roku i związane z tym obciążenie mieszkańców wspólnoty za okres rozliczeniowy w 2014 roku powstałą w wyniku tego niedopłatą. W apelu uczestnik postępowania wskazał powody, dla których wcześniej nie zawiadomił organów ścigania o nielegalnym podłączeniu, wskazał także, iż w dalszym ciągu sprawa toczy się na etapie postępowania przygotowawczego i więcej szczegółów nie może zdradzić (okoliczność bezsporna, vide: pisemny apel A. T. – k. 15 akt sprawy).

W dniu 23 września 2018 roku na portalu internetowym goldap.org.pl (...) umieścił wpis, w którym między innymi wskazał, że wnioskodawca: „g’woli przypomnienia to on dopuścił do likwidacji (...) u (chociaż czerpał z tego korzyści) do sprzedaży spółki (...) za bezcen”.

W dniu 28 września 2018 roku na tym samym portalu internetowym A. T. zawarł następujący wpis: „to pańska „prawa ręka” najbardziej faworyzowany i zauważany W. H. kłamie, że nigdy nie był podłączony do sieci (...) i nie kradł ciepła, o co jest podejrzewany”.

W 2014 roku po okresie rozliczeniowym od 01.01.2014r. do 31.12.2014r. Wspólnota Mieszkaniowa (...) w G. odnotowała niedopłatę 27.418,39 złotych (dowód: zestawienie rozliczenia k. 16 akt sprawy), w 2015 roku po okresie rozliczeniowym od 01.01.2015r. do 31.12.2015r. Wspólnota Mieszkaniowa (...) w G. odnotowała nadpłatę 1989,77 złotych (rozliczenie k. 17 akt sprawy). Zużycie GJ energii cieplnej w 2015 roku we Wspólnocie Mieszkaniowej zdecydowanie spadło w porównaniu z 2014 rokiem (zestawienie k. 18 akt sprawy).

W okresie od 29.06.2011 roku do 06.06.2012 roku wnioskodawca zakupił brykiet na łączną kwotę 5.660 złotych (faktury k. 23 - 25 akt sprawy).

W dniu 4 października 2018 roku Komenda Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w G. poinformowała W. H., iż w dniu 21 stycznia 2011 roku straż pożarna otrzymała zgłoszenie o pożarze w budynku mieszkalnym przy ulicy (...) w G., przybyli na miejsce strażacy stwierdzili zadymienie w piwnicy, palący się brykiet w podajniku, działanie strażaków polegało na ugaszeniu pożaru, przewietrzeniu pomieszczeń, usunięciu pieniącej wody użytej do gaszenia (informacja KPP Straży Pożarnej w G. k. 35 - 36 akt sprawy). S. A. prowadzący działalność gospodarczą w postaci Zakładu Budowlanego w dniu 1 października 2018 roku wystawił zaświadczenie, iż wnioskodawca nigdy nie był odbiorcą ciepła systemowego (zaświadczenie k. 37 akt sprawy).

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2018 roku Prokuratura Rejonowa w Olecku umorzyła śledztwo w przedmiocie kradzieży w okresie od 2010 roku do dnia 10 marca 2015 roku w G. przy ulicy (...) energii cieplnej o nieustalonej wartości przez podłączenie do węzła ciepłowniczego z pominięciem urządzeń pomiarowych działających na szkodę przedsiębiorcy S. A. tj. o czyn z artykułu 278 par. 1 i 5 kodeksu karnego wobec braku danych uzasadniających dostatecznie popełnienie czynu zabronionego (dowód: postanowienie w sprawie RSD (...) – k. 51 – 52 akt sprawy). W wyżej wymienionym postępowaniu wnioskodawca W. H. zeznawał w charakterze świadka (wezwanie w charakterze świadka k. 39 akt sprawy). Nie postawiono wnioskodawcy w postępowaniu przygotowawczym zarzutu kradzieży energii cieplnej.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 111 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (tekst jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 15), jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe, materiały wyborcze, a w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1)zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2)przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3)nakazania sprostowania takich informacji;

4)nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5)nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6)nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Podkreślić należy, że art. 111 § 1 kodeksu wyborczego jest przepisem szczególnym, określającym wyjątkowy tryb pozwalający kandydatowi na niezwłoczne powiadomienie wyborców, że rozpowszechnione w ramach kampanii wyborczej informacje nie są prawdziwe i – jako wyjątkowy – nie może być interpretowany rozszerzająco. Wymieniony jednak przepis odnosi się do nieprawdziwych informacji, danych i faktów, które winny odpowiadać rzeczywistemu stanowi faktycznemu.

W orzecznictwie (np. wyrok ETPC z dnia 09 stycznia 2007 r. 51744/99 Kwiecień v. Polska WWW.echr.coe.int i cytowane tam orzeczenia) podkreśla się nadzwyczaj szerokie gwarancje wolności wypowiedzi politycznych przysługujące w toku kampanii wyborczej. ETPC wielokrotnie wskazywał, że wolne wybory i wolność słowa, w tym wolność politycznej debaty, wymagają zapewnienia nieskrępowanego rozpowszechniania informacji i opinii zwłaszcza w okresie przedwyborczym.

Jednocześnie należy zauważyć, iż celem wskazanej regulacji prawnej jest zapewnienie wyborcom materialnej wolności wyboru, który może być zakłócony, gdy przy użyciu wszelkich form propagandy i agitacji przedstawia się nieprawdziwe stany i zdarzenia, mogące mieć wpływ na dokonanie wyboru wśród kandydatów. Hipoteza wskazanej normy prawnej ustala wysoki standard ochrony wyborów, albowiem nie ogranicza się tylko do kłamstw, a więc świadomego zniekształcania prawy, lecz odwołuje się do prawdziwości podanych informacji.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy po pierwsze zauważyć, iż bezspornym było między zainteresowanymi, że A. T. jest autorem pisemnego apelu skierowanego w dniu 8 października 2018 roku na sesji Rady Miejskiej w G. do W. H., jak również bezspornym było, iż to A. T. na lokalnym portalu internetowym zawarł w dniu 23 września 2018 roku i 28 września 218 roku wpisy dotyczące wnioskodawcy. Zdaniem Sądu nie ulega wątpliwości, że zarówno apel uczestnika postępowania, jak i wpisy na portalu internetowym stanowiły formę agitacji wyborczej. Nie zmienia tego okoliczność, iż zarówno wpisy, jak i apel nie były firmowane logo komitetu wyborczego uczestnika postępowania. Zbieżność czasowa między czasem przedstawienia apelu, zamieszczenia wpisów, a czasem zarządzenia wyborów, a także publiczny charakter tych informacji, skierowanie ich do szerokiego grona odbiorców, umieszczenie ich
w wypowiedziach komentujących działania organów samorządowych, zachowanie polityków świadczy o tym, że są to materiały noszące cechy agitacji wyborczej. Treść wskazanych materiałów zmierza bowiem do przedstawienia
w korzystnym świetle uczestnika postępowania, przy jednoczesnym zaakcentowaniu negatywnych opinii o innych uczestnikach publicznej debaty.

Pozostaje tym samym odpowiedź na pytanie, czy informacja zawarta
w apelu do wnioskodawcy przedstawionym na piśmie na sesji Rady Miejskiej
w G. w dniu 8 października 2018 roku o nielegalnym podłączeniu do sieci ciepła w 2014 roku domu wnioskodawcy jest prawdziwa i czy rzeczywiście W. H. kłamał twierdząc, że nigdy nie był podłączony do sieci (...) i nie kradł ciepła o co jest podejrzewany.

W ocenie Sądu dowody przedstawione w niniejszym postępowaniu przez wnioskodawcę pozwalają na udzielenie odpowiedzi negatywnych na tak postawione pytania. Jednocześnie uczestnik postępowania nie przedstawił wiarygodnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń, że dom W. H. był nielegalnie podłączony do sieci (...), a sam W. H. jest podejrzanym w sprawie o taki czyn zabroniony. Stosując obiektywne kryteria oceny należy zauważyć, że o podejrzeniu popełnienia przestępstwa wobec osoby można mówić wtedy, gdy osobie postawione zostały zarzuty popełnienia przestępstwa w formie przewidzianej procedurą karną. W postępowaniu przygotowawczym, na które wielokrotnie w niniejszej sprawie powoływał się uczestnik postępowania – wnioskodawca nie był osobą podejrzaną, nie przedstawiono mu postanowienia o postawieniu zarzutów. Nie był więc także podejrzanym. W postępowaniu przygotowawczym umorzonym postanowieniem prokuratury w dniu 22 czerwca 2018 roku wnioskodawca zeznawał w charakterze świadka – tak, jak wiele innych osób w tym postępowaniu. Niezasadne są twierdzenia uczestnika postępowania jakoby postępowanie w sprawie zostało umorzone z uwagi na niedopuszczenie go do udziału w sprawie, albowiem z treści postanowienia kończącego postępowanie przygotowawcze wynika, iż postępowanie w przedmiocie ewentualnej kradzieży zostało umorzone z braku dostatecznych danych uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu zabronionego.

Zeznania M. T., T. S. i J. K. także nie mogą w ocenie Sądu stanowić dowodu na nielegalne podłączenie domu wnioskodawcy do sieci cieplnej, a w konsekwencji dowodu kradzieży energii cieplnej. Zastanawiające jest, że T. S. będąc zaangażowanym w odkrycie przyczyn niedopłaty obciążającej go finansowo za energię cieplną osobiście nie złożył zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa przez wnioskodawcę. Podobnie należy zauważyć, iż sam uczestnik postępowania takie zawiadomienie złożył po przeszło dwóch latach. Okoliczność, że świadkowie T. S., czy M. T. widzieli wykop w dniu 10 marca 2015 roku w pobliżu domu wnioskodawcy, rozmawiali, podobnie jak J. K. z pracownikami, z bliżej nieokreślonymi osobami twierdzącymi, że W. H. był nielegalnie podłączony do sieci ciepłowniczej nie może w ocenie Sądu stanowić wiarygodnego dowodu takiego podłączenia. Tym bardziej, z tak ogólnikowych zeznań świadków, nie można wnioskować, że to W. H. winien być obciążony odpowiedzialnością za niedopłatę Wspólnoty Mieszkaniowej (...) za okres rozliczeniowy energii cieplnej od 01.01.2014r. do 31.12.2014r. Świadkowie ci nie posiadają bowiem wiedzy specjalistycznej, żeby na podstawie pobieżnego spojrzenia na rury umieszczone w ziemi, doprowadzające ciepło stwierdzić, czy są one podłączone legalnie, czy też nie.

Nie można przy tym nie zauważyć, że wnioskodawca przedstawił przed Sądem dowody zakupu materiału opałowego brykietu w okresie do 10.03.2015r., jak również przedstawił dowód w postaci informacji z Państwowej Straży Pożarnej, że w okresie do 10 marca 2015 roku piec grzewczy na brykiet w domu przy ulicy (...) w G. był używany.

Mając na względzie wszystkie wskazane wyżej argumenty Sąd uznał informacje rozpowszechniane przez uczestnika postępowania A. T. zarówno w pisemnym apelu do wnioskodawcy, jak i komentarzu umieszczonym w dniu 28 września 2018 roku na portalu internetowym o rzekomej kradzieży energii cieplnej za nieprawdziwe. Zdaniem Sądu informacje te rozpowszechniane przez uczestnika postępowania miały na celu zdyskredytowanie wnioskodawcy w oczach wyborców poprzez poinformowanie opinii publicznej o działaniu niezgodnym z prawem, którego w przeszłości rzekomo miał się dopuścić wnioskodawca.

Jednocześnie Sąd nie dopatrzył się znamion posądzenia wnioskodawcy
o kradzież we wpisie dokonanym przez uczestnika postępowania w dniu 23 września 2018 roku (k. 19 akt sprawy). Wpis o czerpaniu z tego korzyści jest zbyt ogólnikowy, by w powiązaniu z określeniem „likwidacja (...) u” stosujący obiektywne kryteria czytelnik mógł wysnuć wniosek o kradzieży energii cieplnej przez wnioskodawcę.

Mając to na względzie wniosek podlegał częściowemu oddaleniu, czemu Sąd dał wyraz z punkcie 4 postanowienia.

Oddaleniu podlegał także wniosek W. H. o nakazanie uczestnikowi postępowania płacenia kwoty 20 tysięcy złotych na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, albowiem nie jest to organizacja pożytku publicznego. Podobnie podlegał oddaleniu wniosek w części dotyczącej przeproszenia wnioskodawcy poprzez opublikowanie przeprosin w telewizji kablowej. W ocenie Sądu taka forma przeprosin stanowiłaby w istocie powielenie sprostowania nieprawdziwych informacji, którego domaga się wnioskodawca w pkt 2 wniosku o wydanie orzeczenia w trybie wyborczym.

O kosztach zastępstwa prawnego orzeczono w pkt 5 postanowienia na podstawie art. 520§3kpc w zw. §8 ust. 1 pkt 3, § 15 ust. 3 Rozp. Min. Spraw.
w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia 22 października 2015r. ( Dz. U. z 2015r. , poz. 1800 ). Zdaniem Sądu nakład pracy pełnomocnika wnioskodawcy przejawiający się w szczególności w czasie koniecznym do przygotowania wniosku o wydaniu orzeczenia w trybie wyborczym, czasie poświęconym na udział w rozprawie uzasadnia przyznanie kosztów zastępstwa prawnego w wysokości 6 – krotności stawki minimalnej.

SSO Joanna Walczuk