Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XXV Ns 177/18

POSTANOWIENIE

Dnia 17 października 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Włodarczyk

Protokolant: sekretarz sądowy Arkadiusz Połaniecki

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z wniosku D. Z.

z udziałem K. B.

o wydanie orzeczenia w trybie art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy

postanawia:

1. zakazać K. B. rozpowszechniania nieprawdziwych informacji wskazujących, że poprzez „przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji Pan Z. zaprzepaścił zdolność inwestycyjną (...) i gminy”;

2. nakazać K. B. sprostowania na jego koszt w ciągu 48 godzin od uprawomocnienia się orzeczenia, nieprawdziwych informacji poprzez opublikowanie na głównej stronie internetowej N..(...) oraz na profilu społecznościowym (...) oznaczonym tytułem: K. K. (1) na Wójta Gminy N. widocznym pod adresem internetowym: https://www.(...)/ podpisanego oświadczenia o następującej treści:

/-/ K. B. ”;

3. nakazać K. B. wpłacenia kwoty 10 000 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) na rzecz organizacji (...) - KRS: (...), NIP (...);

4. oddalić wniosek w pozostałym zakresie;

5. zasądzić od K. B. na rzecz D. Z. kwotę 240 zł (dwieście czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Pismem wniesionym do tut. Sądu w dniu 16 października 2018 r. o godz. 10:25, uzupełnionym pismem z tego samego dnia z godz. 14.22 D. Z., na podstawie art. 111 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy, wniósł o:

1. stosownie do pkt. 1 w/w przepisu, zakazanie Uczestnikowi postępowania rozpowszechniania nieprawdziwych informacji, wskazujących że: poprzez przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji Pan Z. zaprzepaścił zdolność inwestycyjną (...) i gminy;

2. stosownie do pkt. 3 w/w przepisu, nakazanie Uczestnikowi postępowania na jego koszt, sprostowania w ciągu 48 godzin od uprawomocnienia się orzeczenia, nieprawdziwych informacji poprzez:

a) przekazanie Wnioskodawcy pisemnego, podpisanego oświadczenia,

b) opublikowanie oświadczenia na głównej stronie internetowej N..(...),

c) opublikowanie oświadczenia na jego profilu w portalu społecznościowym (...) oznaczonym tytułem: (...)widocznym pod adresem internetowym: https://www.(...)/,

każdorazowo o następującej treści:

„Ja K. K. (1) na Wójta Gminy N. z ramienia Komitetu Wyborczego (...) oświadczam, że w dniu 14 października 2018 r. poprzez wpis na portalu społecznościowym (...) rozpowszechniłem nieprawdziwe informacje, że poprzez przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji, Pan Z. zaprzepaścił zdolność inwestycyjną (...) i gminy. Wbrew moim twierdzeniom, umowę na emisję obligacji finalnie zawarto, a zatem zdolność inwestycyjna (...) została na tej podstawie zapewniona, nie zaprzepaszczona.

/-/ K. B."

3. stosownie do pkt. 6 w/w przepisu, nakazanie Uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty 10.000 zł (słownie: dziesięć tysięcy złotych) na rzecz organizacji (...) - KRS (...), NIP (...);

4. zasądzenie od Uczestnika postępowania na rzecz W. zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku D. Z. podał, że jest kandydatem na Wójta Gminy N. zgłoszonym w wyborach samorządowych zaś uczestnik K. B. jest aktywnym uczestnikiem samorządowej kampanii wyborczej, jako kandydat z listy Komitetu Wyborczego (...) na Wójta Gminy N..

Wskazał również, że uczestnik na portalu społecznościowym (...) pod adresem https://www.(...) profil o nazwie: (...)" prowadzi agitację wyborczą, w ramach której w dniu 14 października 2018 r. zamieścił na w/w profilu prowadzonym w celach kampanijnych, wpis o treści, stanowiącej w oczywisty sposób agitację pozytywną na własną rzecz, negatywną wobec kontrkandydata D. W., w ramach którego zawarł sformułowanie „Poprzez przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji Panowie M. i Z. zaprzepaścili zdolność inwestycyjną (...) i gminy.”

Przedmiotowy tekst wraz z przywołanym twierdzeniem został także w całości w dniu 14 października 2018 r. zacytowany na stronie głównej lokalnego portalu internetowego N..(...), stanowiącym jedno z narzędzi kampanii wyborczej Uczestnika.

Zdaniem wnioskodawcy działania te po pierwsze stanowią element agitacji wyborczej, której celem było zniechęcenie wyborców do głosowania na kandydata D. Z., po drugie stanowiły starannie zaplanowany komunikat, przedstawiony opinii publicznej w formie pisemnej, po trzecie przedmiotowy wpis zawiera co najmniej jedną informację nieprawdziwą, jednoznacznie możliwą do weryfikacji w kategoriach prawdy i fałszu. Wskazując na nieprawdziwość podanej informacji wnioskodawca podał, że Wójt Gminy nie odpowiada za kwestie emisji obligacji przez Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. Ponadto finalnie przedmiotowa umowa została zawarta 26 czerwca 2018 r. przy obowiązywaniu oferty do dnia 27 czerwca 2018 r.

Z tych też względów w ocenie wnioskodawcy konieczne jest podjęcie działań, które zapobiegną dalszemu rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji, godzących bezpośrednio w osobę kandydata D. Z., a jednocześnie zapewnią właściwy tok kampanii wyborczej. Zdaniem wnioskodawcy kategoryczność stwierdzeń oraz język uczestnika, uzasadnia zastosowanie również dolegliwości majątkowej w postaci nakazu wpłaty kwoty 10 000 zł na rzecz niezależnej organizacji pożytku publicznego działającej na terenie Gminy N. (wniosek k. 3 –7).

Uczestnik na rozprawie w dniu 17 października 2018 r. wniósł o oddalenie wniosku wskazując iż, informacja na którą powołuje się wnioskodawca jest prawdziwa. Wskazał, że dane zawarte w poście dotyczyły okresu co do którego posiadał wiedzę.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:

Wnioskodawca D. Z. jest Kandydatem na Wójta Gminy N.
w wyborach samorządowych zarządzonych na dzień 21 października 2018 r. zgłoszonym przez Komitet Wyborczy Wyborców D. Z. ( d: potwierdzenie zgłoszenia do rejestracji Kandydata na Wójta k. 8-9, protokół rejestracji kandydata na wójta k. 10-12 ).

Uczestnik K. K. (1) na Wójta Gminy N. z listy Komitetu Wyborczego (...) ( d: print screen strony głównej profilu k. 16).

W dniu 14 października 2018 r. K. B. zamieścił na swoim profilu (...) prowadzonym w celach kampanijnych, wpis następującej treści:

„Przewiduję, że w dobiegającej końca kampanii nastąpi ponowny atak na mnie poprzez kłamstwa i oszczerstwa ze strony Pana M. i całego jego zaplecza, na czele z Panem Z.. Zwiastunem, tego jest post Pana K. na (...), który powiela kłamstwa, wydawało by się dostatecznie zdementowane, również wyrokiem sądu.

Wykorzystując prawo do obrony własnej oraz uwzględniając dobro naszej gminy postanowiłem przedstawić Państwu dokumenty pokazujące moje postępowanie w sprawie ustalenia stawek za odbiór ścieków a także w sprawie uruchomienia realizacji, uchwalonego przez Radę Gminy N. „Wieloletniego Planu Rozwoju Urządzeń Wodociągowych i Urządzeń Kanalizacyjnych Na Lata 2017 -2022.

Obie sprawy wynikają z „Plan …”, są od siebie wzajemnie zależne i nierozłączne.

To my, wszyscy mieszkańcy, poprzez opłaty, podatki i inne środki publiczne finansujemy świadczenia ze strony Gminy na naszą rzecz. Dlatego my, jako członkowie związku osobowego - mieszkańcy, bo tak też należy rozumieć pojęcie gminy, powinniśmy mieć pełną wiedzę o stanie gospodarki i sposobie prowadzenia spraw przez osoby, z naszego mandatu wykonujące, zarząd sprawami gminy.

W moim programie wyborczym kładę nacisk na pełna jawność i przejrzystość pracy urzędu. Taką jawnością powinno być objęte Przedsiębiorstwo (...) Sp. z o.o.

Dziś nie istnieje w (...) system archiwizacji dokumentów. Znikających dokumentów nie można kontrolować. Przeszkodą w kontroli dokumentów jest również fakt przekształcenia formy działalności Zakładu Usług (...) w spółkę z o. o.

Na kontynuację takiego stanu liczą Pan M. i Wójt Z..

Na każdym kroku spotykamy się kłamstwami i oszczerstwami, manipulacjami i mistyfikacją ze strony wymienionych osób. Celem tych osób jest zachowanie istniejącego stanu niewiedzy mieszkańców bez względu na skutki.

Myślę, że publikacja poniższych dokumentów ograniczy trollowanie oraz pozwoli mądrze omawiać ważne dla nas kwestie i podejmować decyzje.

Wójt Z. sprzeniewierzył się obowiązkowi realizacji „Wieloletniego planu mimo pełnej informacji o skutkach opóźnień i zaniechań w tym zakresie?

Pamiętajmy, że Uchwałę Rady Gminy na poziomie gminy należy traktować jak akt rangi ustawy. Krycie, do wyborów krytycznej sytuacji finansowej, stanowi podstawowy cel Pana M. i Wójta Z.. Narzędziami do jego osiągnięcia jest kłamstwo, manipulacje i mistyfikacja. Skutecznie przeprowadzony przetarg jest dla jego stron zobowiązaniem. Bez zabezpieczonych środków na pokrycie należności wykonawcy czeka odpowiedzialność finansowa obciążająca nas wszystkich. Pracownicy (...) są zdolni skutecznie przeprowadzić przetarg. Kolejne nieudane przetargi są elementem mistyfikacji służącej przetrwaniu do następnych kadencji.

Poprzez przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji Panowie M. i Z. zaprzepaścili zdolność inwestycyjną (...) i gminy .

Dziś opóźnienie „Wieloletniego Planu ..."przekroczyło 1 rok.

Z funduszy Unii na budowę i modernizację urządzeń wod.-kan. nie będzie można skorzystać, bo po pierwsze aktualnie nie ma takiego programu, po drugie gminy nie stać na wkład własny. Ze strony Unii nie ma 100% finansowania.

Środki Funduszy Ochrony Środowiska nie stanowią 100% pokrycia potrzeb inwestycyjnych i też trzeba je spłacać. W przypadku Zakładów (...) można liczyć na umorzenia do 60% ich wartości. Po przekształceniu w S. z o.o. do 10% ich wartość.

W swoim programie uwzględniłem opisaną sytuację i wynikająca z niej ścieżkę dojścia do osiągnięcia najważniejszych celów mieszkańców naszej gminy.

Zrobiłem to w sposób nieodbiegający od powszechnie przyjętych reguł prowadzenia kampanii wyborczej.

Odróżniam się tym, że nie uprawiam prymitywnej propagandy destruktowego pseudosukcesu w gminnych publikatorach i w takiej prasie jak np. (...). Nie przedstawiam kosztownej animacji (...), w mojej ocenie bez wartości w kontekście problemów z oczyszczalniami, brakami kanalizacji i niewydolnymi wodociągami.

Mając świadomość uwarunkowań gospodarczych w jakich toczy się kampania, z szacunku do Państwa, nie roztaczam też wizji budowy wielu szkół, przedszkoli, krytych boisk itd.

Post z załącznikami publikuję z wiarą, że pomagam Państwu teraz i na przyszłość podejmować decyzje na podstawie rzetelnej wiedzy, z rozwagą i roztropnością.

K. B."

( d: wydruk postu z portalu społecznościowego (...) k. 24).

Uczestnik do prowadzenia kampanii wyborczej wykorzystuje również stronę internetową „N..(...)”.

W dniu 14 października 2018 r. na lokalnym portalu internetowym Informacje-N..(...) przedmiotowy post został zacytowany w całości, po opatrzeniu tytułem „Pan B. ujawnia korespondencję z wójtem". Tekst postu został poprzedzony wzmianką o następującej treści: „ Pan K. B. – kandydat na wójta, w związku z pojawiającymi się nieprawdziwymi informacjami na temat jego dwumiesięcznego prezesowania w Przedsiębiorstwie (...) w N., postanowił się po raz kolejny bronić, tym razem ujawniając korespondencję jaką kierował do wójta Gminy. A ponieważ z tego tytułu nasz portal ma sprawy w sądzie postanowiliśmy zaprezentować dokumenty i odpowiedź kandydata, która ukazała się na jego profilu konta społecznościowego” (d: wydruki z portalu N.. (...) k. 26-27).

W dniu 26 czerwca 2018 r. pomiędzy Przedsiębiorstwem (...) sp. z o.o. a Bankiem (...) S.A. została zawarta umowa o obsługę i nabywanie obligacji. Zgodnie z postanowieniami umowy częściowy wykup obligacji został zaplanowany na koniec każdego kwartału począwszy od 31 marca 2021 r. do 31 grudnia 2035 r. Kwota Obligacji Transzy A została określona na 16.000.000 zł zaś dla Obligacji Transzy B na 2.500.000 zł. ( d: umowa i załączniki k. 30 - 145).

Termin zawarcia umowy o obsługę i gwarantowanie emisji obligacji został określony na 27 czerwca 2018 r. ( d: e-mail z 29 maja 2018 r. k. 29).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym mających charakter dokumentów elektronicznych, jak również wydruków ze stron internetowych, na których został zamieszczony post sporządzony przez uczestnika. Prawdziwość w/w dokumentów nie była kwestionowana. Ponadto z uwagi na fakt, iż każdy post został sygnowany imieniem i nazwiskiem uczestnika, który następnie
w całości został przytoczony na stronie internetowej Informacje-N..(...), za bezsporne należało uznać, że jego treść została sporządzona przez uczestnika.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniosek D. Z. zasługiwał prawie w całości na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 111 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. 21, poz. 112 ze zm. dalej kodeks wyborczy), jeżeli rozpowszechniane, w tym również w prasie
w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.), materiały wyborcze, w szczególności plakaty, ulotki i hasła, a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

1) zakazu rozpowszechniania takich informacji;

2) przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje;

3) nakazania sprostowania takich informacji;

4) nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste;

5) nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone;

6) nakazania uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty do 100.000 złotych na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Zgodnie z art. 105 § 1 kodeksu wyborczego, agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie, do głosowania w określony sposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego.

Do uwzględnienia wniosku konieczne jest wykazanie spełnienia wszystkich przesłanek wynikających z art. 111 § 1 w zw. z art. 105 § 1 kodeksu wyborczego. Konieczne jest wykazanie, że uczestnik postępowania rozpowszechnia, na przykład w prasie, informacje dotyczące kandydata w okresie kampanii wyborczej. Następnie niezbędnym jest wykazanie, że rozpowszechniane informacje są nieprawdziwe. Wreszcie należy wykazać, że publikacje te mają na celu zjednywanie zwolenników lub zdyskredytowanie przeciwników, czyli że są formą agitacji wyborczej. Jeżeli którakolwiek z tych przesłanek nie jest spełniona, protest wyborczy nie może zostać uwzględniony.

Treść art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego świadczy o tym, że mogą tutaj wchodzić
w grę materiały wyborcze w szczególności plakaty, ulotki i hasła (z uwagi na użycie sformułowania "w szczególności" katalog jest tylko przykładowy), a także wypowiedzi lub inne formy prowadzonej agitacji wyborczej (brak katalogu choćby przykładowego, chodzi tylko o to, by była to forma agitacji wyborczej).

Zaznaczenia wymaga również, iż z uwagi na użycie w omawianym przepisie sformułowania "również w prasie" obejmuje on swoim działaniem rozpowszechnianie materiałów wyborczych a także wypowiedzi lub innych form prowadzonej agitacji wyborczej zawierających nieprawdziwe informacje nie tylko w prasie również na innych polach komunikacji społecznej (tak też post. SA w Rzeszowie z 7.9.2013 r., I ACz 775/13, Legalis).

Agitacja wyborcza może mieć także charakter negatywny, to jest polegać na zniechęcaniu do głosowania na określone osoby czy partie działające przez komitety wyborcze. Mieści się to w szerokim pojęciu głosowania w określony sposób, o jakim mowa
w art. 105 § 1 kodeksu wyborczego. Ponadto takie rozumienie przepisu odpowiada potrzebom wynikającym z kształtu kampanii wyborczych, w ramach których znaczna część aktywności skierowana jest na przypisanie przeciwnikom negatywnych zachowań czy właściwości. Przy odmiennym rozumieniu, ochrona w trybie wyborczym przewidziana w art. 111 kodeksu byłaby bardzo niepełna i nie nadawała się do użycia w większości sytuacji.

Podkreślić również należy, że tryb określony w art. 111 kodeksu wyborczego jest trybem szczególnym. Ma on na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu kampanii wyborczej poprzez zapobieganie takim naruszeniom praw podstawowych kandydatów, które mogą wpłynąć na wynik wyborów. Zapewnienie takiego przyspieszonego środka na czas kampanii wyborczych (samorządowych i krajowych) służy uprawnionemu celowi zapewnienia rzetelności procesu wyborczego. Z uwagi na okres kampanii wyborczej, sprawy w tym trybie są rozpoznawane bardzo szybko, przewidziane są także ograniczenia dla stron, polegające przede wszystkim na bardzo krótkim czasie, jaki strony mają, żeby przygotować się do sprawy. Pociąga to za sobą także faktyczne ograniczenia dowodowe. Ograniczenia te mają na celu maksymalne przyspieszenie rozpoznania protestu wyborczego.

Przenosząc powyższe na realia niniejszej sprawy wskazać należy, iż w ocenie Sądu zarówno legitymacja czynna wnioskodawcy jak i legitymacja bierna uczestnika nie budziła wątpliwości.

Zgodnie bowiem z przywołanym art. 111 § 1 Kodeksu wyborczego uprawnionym do wystąpienia z wnioskiem w w/w szczególnym trybie jest kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu.

W niniejszej sprawie wnioskodawcą w sprawie jest Kandydat na Wójta gminy N.. Powyższe bezspornie wynika z protokołu rejestracji kandydata na wójta ( k. 10-12).

Uczestnikiem wskazanym we wniosku jest Kontrkandydat na Wójta gminy N., co wynika z print screen-u strony portalu społecznościowego należącej do K. B..

W ocenie Sądu uczestnikiem postępowania może być każdy kandydat, ale i każdy inny podmiot odpowiedzialny za potencjalne naruszenie prawa, a zatem także każdy komitet biorący udział w kampanii wyborczej (tak w artykule Marleny Jankowskiej „ Ochrona dóbr osobistych kandydatów w trakcie kampanii wyborczej” Czasopisma. (...)).

Analizując dalsze przesłanki wskazać również należy, iż wypowiedź, w której zostały zawarte słowa zawierające nieprawdziwą informację została zamieszczona na portalu społecznościowym (...) pod adresem (...) (...) profil o nazwie: „K. K. (1) na Wójta Gminy N.", a następnie na stronie głównej portalu Informacje-N..(...), w dniu 14 października 2018 r. a zatem w okresie trwającej kampanii wyborczej, co potwierdza również kalendarz wyborczy.

Oceniając charakter przedmiotowej wypowiedzi wskazać należy, że stanowi ona element agitacji wyborczej w rozumieniu art. 105 § 1 kodeksu wyborczego. Poza albowiem faktem, iż została dokonana w trakcie kampanii wyborczej, była sformułowana publicznie przez uczestnika kandydującego w obecnych wyborach samorządowych. Wypowiedź Uczestnika pozostawała w związku z aktem wyboru i miała na celu wpływ na wynik głosowania. Wypowiedź miała charakter wyborczy, tym bardziej jeśli uwzględni się jej kontekst, odnoszenie się do innego kandydata, tj. wnioskodawcy, a także to, że została opatrzona wprost tytułem „K. K. (1) na Wójta Gminy N.”. Również w pierwszych słowach przedmiotowego postu K. B. odwołał się do dobiegającej końca kampanii wyborczej i przewidywanego przez niego przyszłego ataku na jego osobę.

W ocenie Sądu wypowiedź ta miała cechy agitacji wyborczej, w jej negatywnym znaczeniu, gdyż miała na celu zdyskredytowanie kandydata D. Z. konkurencyjnego Komitetu Wyborczego w oczach wyborców i podważenie zaufania mieszkańców wobec tej osoby.

Dodać również wypada, iż miejsce zamieszczenia postu przez K. B. jak słusznie wskazał wnioskodawca stanowi narzędzie jego kampanii wyborczej. Na powyższe wskazuje chociażby jego szata graficzna, na której pod zdjęciami w/w Kandydata została zamieszczona jasna i czytelna informacja zarówno „Kim jest”, „o jaki urząd się ubiega”, jak również jakimi hasłami wyborczymi firmuje swoje nazwisko. Ponadto na stronie internetowej znajduje się również odwołanie do programu wyborczego Kandydata. Zamieszczenie zatem na w/w profilu postu, który zawiera informacje o działaniach wnioskodawcy przedstawione w negatywnym świetle, z jednoczesnym odwołaniem się przez uczestnika do własnego programu, w którym jak twierdzi „zawarł ścieżkę dojścia do osiągnięcia najważniejszych celów” w ocenie Sądu należało uznać za element prowadzonej przez uczestnika kampanii wyborczej, którego celem było oddziaływanie na decyzje drugiej osoby w przedmiocie dokonania określonego wyboru.

Jak wskazuje się w doktrynie oddziaływanie na decyzje drugiej osoby może również odbywać się za pośrednictwem stron internetowych. Publiczny charakter nakłaniania należy rozumieć zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, według którego "znamię publiczności (…) zachodzi wtedy, gdy rzecz dzieje się w miejscu ogólnie dostępnym dla nieokreślonych indywidualnie osób w warunkach możliwości bezpośredniego powzięcia wiadomości przez te osoby" (wyr. SN z 18.2.1947 r., K 2251/46, PiP 1948, Nr 2, s. 149).

Warunkiem udzielenia ochrony w trybie art. 111 kodeksu wyborczego jest spełnienie przesłanki nieprawdziwości informacji, zawartej w przedmiotowej wypowiedzi. Niezbędne jest zatem wykazanie, że naruszenie dóbr osobistych nastąpiło w wyniku podania nieprawdziwych informacji o kandydacie. Badaniu w trybie wyborczym podlegają jedynie konkretne informacje, które podlegają weryfikacji czy są prawdziwe czy są fałszywe.
W postępowaniu w trybie art. 111 kodeksu wyborczego nie podlegają weryfikacji oceny, nawet nieprzychylne i naruszające dobre imię i cześć wnioskodawcy. Wszelkie komentarze, opinie, krytyka, wnioski, także wyciągnięte zbyt pochopnie, nie mieszczą się w granicach określenia „nieprawdziwe informacje”, a co za tym idzie nie podlegają ochronie na podstawie art. 111 § 1 kodeksu wyborczego.

Z treści wniosku wynika, że wnioskodawca wiąże swe żądania z następującą informacją podaną przez uczestnika w treści postu „ Poprzez przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji, Pan (…) Z. zaprzepaścił zdolność inwestycyjną (...) i gminy.”. Z treści żądań wniosku wynika, że wnioskodawca zarzuca, że powyższe twierdzenie jest nieprawdziwe. Sam wnioskodawca przyznaje również, iż w treści postu jest szereg negatywnych wypowiedzi, które jednakże z uwagi na ich ocenny charakter, poza w/w twierdzeniem, nie poddawały się kontroli w trybie art. 111 § 1 kodeksu wyborczego. Celem natomiast wykazania swojego stanowiska wnioskodawca przedstawił podpisaną w dniu 26 czerwca 2018 r. umowę o obsługę i nabywanie obligacji.

W ocenie Sądu Okręgowego przywołane powyżej twierdzenie bezspornie podaje się kontroli w kategorii „prawdy i fałszu”.

W tym miejscu należy wskazać, że załączenie do wniosku umowy o obsługę i nabywanie obligacji, popisanej przez osoby uprawnione do reprezentacji Przedsiębiorstwa (...) Sp. z o.o. oraz Banku (...) S.A., w sposób jednoznaczny zaprzecza aby doszło do przeterminowania oferty dotyczącej emisji obligacji, która to okoliczność zdaniem uczestnika miała wpływać na zdolność inwestycyjną (...) i gminy. Jak wynika z przedłożonego dokumentu umowa dotyczy co najmniej kwoty 16.000.000 zł, przy czym termin wykupu obligacji został oznaczony na okres od 2021 r. do 2035 r.

Faktem jest, iż złożony dokument ma charakter dokumentu prywatnego, niemniej jednak uczestnik nie przedstawił żadnych innych kontrdowodów mających na celu podważenie jego wiarygodności. Uczestnik na rozprawie w dniu 17 października 2018 r. ograniczył się jedynie do formułowania twierdzeń uznając, że przedstawione przez niego informacje dotyczyły okresu o którym posiadał wiedzę, tj. do 27 marca 2018 r. Przedmiotowe stwierdzenie w ocenie Sądu pozostaje bez znaczenia dla oceny złożonych dokumentów
z uwagi na fakt, że w treści postu nie została wskazana data 27 marca 2018 r. a sam post został sporządzony 14 października 2018 r. Ponadto dla oceny prawdziwości wskazywanych informacji, zdaniem Sądu bez znaczenia pozostają również twierdzenia uczestnika co do nagonki jakiej został poddany przez wnioskodawcę oraz relacji jakie występowały pomiędzy uczestnikami.

Dodać również wypada, iż przypisywane wnioskodawcy jako wójtowi uprawnień do podejmowania decyzji w przedmiocie w/w stosunku umownego, którego stronami są wyłącznie spółki prawa handlowego jest już z założenia błędne. Jak wynika bowiem z art. 201 § 1 k.s.h. oraz art. 368 § 1 k.s.h. uprawnienia do reprezentacji w/w stron umowy posiadał wyłącznie zarząd spółki, a nie organ administracji samorządowej, niezalenie od faktu, iż jedynym wspólnikiem Przedsiębiorstwa (...) sp. z o.o. jest gmina N..

Przechodząc do oceny żądań w kontekście wypowiedzi dotyczącej wyżej wymienionego zarzutu kłamstwa wskazać należy, że zasługiwały one na uwzględnienie z niewielką modyfikacją ich zakresu.

W tym miejscu należy wskazać, że regulacja zawarta w art. 111 Kodeksu Wyborczego zawiera zamknięty katalog możliwości przysługujących osobie, wobec której rozpowszechniane są nieprawdziwe informacje.

Jeśli chodzi o żądanie zaniechania rozpowszechniania nieprawdziwej informacji, wskazujących że: „ poprzez przeterminowanie oferty Banku dotyczącej emisji obligacji Pan Z. zaprzepaścił zdolność inwestycyjną (...) i gminy” w ocenie Sądu w świetle przywołanych powyżej rozważań zasługiwało ono na uwzględnienie w całości na podstawie art. 111 § 1 pkt 1 kodeksu wyborczego. Skoro bowiem podana informacja była nieprawdziwa, w celu zapewnienia ochrony kandydatowi oraz rzetelności procesu wyborczego konieczne było zakazanie jej rozpowszechniania.

Ponadto Sąd uwzględnił żądanie D. Z. o nakazanie sprostowania tychże nieprawdziwych informacji, poprzez opublikowanie na głównej stronie internetowej N..(...) oraz na profilu K. B. na profilu społecznościowym (...) oznaczonym tytułem: K. K. (1) na Wójta Gminy N. widocznym pod adresem internetowym: (...) (...)/ oświadczenia o treści:

/-/ K. B. ”;

Wyłącznie wskazaną powyżej treść i miejsce zamieszczenia sprostowania w ocenie Sądu należało uznać za właściwe. Sąd widzi bowiem potrzebę dokonania opublikowania oświadczenia we wskazanych przez D. Z. stronach internetowych i portalu, bowiem to właśnie w tych miejscach doszło do publikacji nieprawdziwych, wypowiedzianych przez K. B. twierdzeń.

Z uwagi natomiast na cel, któremu służy dochodzone roszczenie, tj. zapewnienie uczciwej kampanii wyborczej oraz umożliwienie obywatelom dostępu do zgodnych z prawdą informacji o sprawach publicznych oraz o kandydatach, Sąd uznał, iż powyższemu nie odpowiada żądanie przekazania wnioskodawcy pisemnego oświadczenia. Zwrócić bowiem należy uwagę, iż skoro naruszenie poprzez podanie nieprawdziwych informacji nastąpiło na skutek zamieszczenia treści postu na stronie internetowej, to przyjmując, że chodzi o tę samą grupę osób, która zapoznała się z nią, oraz adekwatność formy sprostowania zasadne było nakazanie jego zamieszczenie na tożsamych portalach, stronach, na których została ujawniona.

Sąd ograniczył również zakres oświadczenia uznając, iż ostatnie zdanie o treści „Wbrew moim twierdzeniom, umowę na emisję obligacji finalnie zawarto, a zatem zdolność inwestycyjna (...) została na tej podstawie zapewniona, nie zaprzepaszczona.” nie odpowiada formie sprostowania, tj. żądania, które przewidział ustawodawca w pkt 3 art. 111 § 1 kodeksu wyborczego. Celem sprostowania jest bowiem wyeliminowanie fałszywej informacji, nie zmierza przy tym do podania innego oświadczenia, które w ocenie Sądu w niniejszej sprawie w zakresie twierdzenia „zdolność inwestycyjna (...) została na tej podstawie zapewniona” prowadziłoby do zobowiązania uczestnika do przedstawienia informacji, której Sąd w tym postępowaniu nie oceniał, jak również nie można jej wyprowadzić z dokumentów złożonych do akt sprawy. Ponadto skoro przedmiotowe oświadczenie nawiązuje, czy też należy je postrzegać w sposób tożsamy jak sprostowanie realizowane na podstawie prawa prasowego, uznać należało, iż nie jest dopuszczalne
w zakresie sprostowania wypowiadanie ocen wartościujących okoliczność wystąpienia danego faktu.

Przedmiotowe oświadczenie o sprostowaniu powinno się ukazać najpóźniej
w terminie 48 godzin, zgodnie z art. 111 § 4 kodeksu wyborczego na koszt uczestnika, jako zobowiązanego do zamieszczenia sprostowania.

Sąd podzielił natomiast w całości stanowisko wnioskodawcy, iż rodzaj wypowiedzi zmierzającej do zdyskredytowania wnioskodawcy w oczach wyborców polegającej na odwołaniu się do dotychczasowej jego działalności, kategoryczność użytych słów uzasadnia nakazanie uczestnikowi K. B. zapłatę kwoty 10.000 zł na rzecz wskazanego we wniosku stowarzyszenia. W ocenie Sądu przedmiotowe żądanie stanowi proporcjonalną sankcję za rozpowszechnianie na temat D. Z. nieprawdziwych informacji, naruszających jego dobre imię.

Konstatując za zasadne w całości Sąd uznał roszczenie zgłoszone w pkt 1 i 3 wniosku o czym orzekł odpowiednio w pkt 1 i 3 sentencji orzeczenia.

W zakresie żądania opisanego w pkt 2 wniosku, Sąd kierując się zasadą, iż zastosowane środki, muszą zachowywać rozsądną relację proporcjonalności do doznanego uszczerbku w dobrym imieniu uczestnika oraz odpowiadać celom tegoż postępowania, uznał za wystarczające dokonanie sprostowania na tych stronach, na których doszło do naruszenia wypowiedzenia nieprawdziwych informacji odnośnie osoby wnioskodawcy, oddalając wniosek w zakresie zobowiązania uczestnika do wręczenia oświadczenia wnioskodawcy oraz poprzez wyeliminowanie z treści oświadczenia słów „Wbrew moim twierdzeniom, umowę na emisję obligacji finalnie zawarto, a zatem zdolność inwestycyjna (...) została na tej podstawie zapewniona, nie zaprzepaszczona.”.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. oraz na podstawie § 8 ust 1 pkt 3 w zw. § 20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, uznając, że uczestnicy są zainteresowani wynikiem postępowania w różnym stopniu.

W związku z powyższy Sąd orzekł jak na wstępie.

ZARZĄDZENIE

(...)

XXV Ns 177/18

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

UZASADNIENIE

ZARZĄDZENIE