Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Załęska

Protokolant: staż. Monika Szukalska

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 14 marca 2014 r. w Sieradzu

odwołania J. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 01.07.2013 r. Nr (...)

w sprawie J. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o emeryturę

oddala odwołania

Sygn. akt IV U 1153/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1.07.2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił J. S. prawa do emerytury na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) w związku z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) z uwagi na brak co najmniej 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach oraz nieosiągnięcie wieku emerytalnego.

W dniu 19.07.2013r.wnioskodawca złożył odwołanie wnosząc o uznanie, okresu zatrudnienia w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w Ł. Oddział w P. z/s w B. od 3.10.1975 – 30.09.1993 jako pracy w szczególnych warunkach i przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

W odpowiedzi organ rentowy podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji i wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. S., urodzony (...)

W okresie od 3.10.1975 - 30.09.1993, był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w Ł. Oddział w P. z siedzibą w B., późniejszej Spółdzielni (...) w P..

(...) w S. O/P. świadczyła usługi na rzecz rolnictwa i zajmowała się głównie transportem masowym i dystrybucyjnym.

(...) miała podpisaną umowę z Zakładem (...) i w ramach tej umowy kierowcy (...) rozwozili towar do magazynów (...), a także do miejscowych GS. Przewozy masowe dotyczyły towarów luzem, przywożonych transportem kolejowym (np. ziemniaki, nawozy sztuczne, węgiel), a także pakowanych, zaś przewozy dystrybucyjne dotyczyły przewozu towarów z magazynu do sklepów, np art. spożywczych, chemicznych.

Na stanie (...) były w większości samochody ciężarowe powyżej 3,5t, tj. S., J., wywrotki, skrzyniowce, była także N., Ż.. W zakładzie nie było samochodów specjalistycznych; były przeważnie samochody uniwersalne. W spółdzielni było zatrudnionych około 50 kierowców.

Odwołujący został zatrudniony na czas nieokreślony w Dziale (...) (...) Oddział w P. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5t, z wynagrodzeniem wg. III gr., stawki zaszeregowania w wys. 7zł./godz. + dodatek za rodzaj prowadzonego pojazdu w wysokości 2zł.

J. S. jeździł samochodami ciężarowymi powyżej 3,5t., tj. S. z przyczepą, J. wywrotką z przyczepą, wożąc towary ze stacji kolejowej do GS, tj. m.in. wapno nawozowe, superfosfat, środki ochrony roślin, eternit, paszę, węgiel, materiały pakowane.

W zakładzie byli zatrudnieni ładowacze i wszyscy zajmowali się rozładunkiem i załadunkiem towarów masowych z rampy kolejowej na samochód i jeździli razem z kierowcami. Jeśli zachodziła potrzeba, to zajmowali się towarami dystrybucyjnymi, pomagając kierowcom w rozładunku i załadunku.

Kierowcy samochodów ciężarowych otrzymywali dodatki szkodliwe. Do wynagrodzenia przysługiwały też inne dodatki: za rodzaj prowadzonego pojazdu, pracę w nocy, wolne soboty, prowadzenie przyczepy, wykonywanie dodatkowych czynności, konwojowanie, czynności spedycyjno – ładunkowe.

Od dnia 1.05.1977r., wnioskodawca otrzymywał wynagrodzenie wg. stawki osobistego zaszeregowania - 7,30zł./godz., od 1.01.1978r. - 7,80zł./godz., od 1.05.1978r. - 8,70zł./godz., od 1.05.1979r. – wg gr. III tab. I - 9,80zł./godz., od 1.01.1980r. – wg kat. 3, tab. I - 10,80zł./godz.

Z dniem 1.08.1980r., J. S. powierzono obowiązki kierowcy – konwojenta, ze stałym dodatkiem za konwojowanie w wysokości 1.100zł. miesięcznie, który to dodatek otrzymywał do 1992r. Konwojowanie dotyczyło przewozów dystrybucyjnych. Wnioskodawca jeździł z towarem do miejscowych sklepów GS w na terenie powiatu. W okresie przedświątecznym wnioskodawca woził wino w drewnianych opakowaniach i na miejscu przeznaczenia odwołujący sam lub z konwojentem rozładowywał towar. Niekiedy jeździł z towarem z Zakładu (...) do magazynu tego zakładu na terenie Polski. Wówczas pracownicy Zakładu (...) pomagali mu w załadunku towaru, a po jego zawiezieniu do magazynu w Polsce, towar rozładowywał sam.

W okresie kampanii ziemniaczanej, odwołujący przewoził na (...)ziemniaki. Załadunek i rozładunek towarów na miejscu wykonywali pracownicy. Wnioskodawca przewoził także złom z punktu skupu do K., a stamtąd przywoził węgiel i inne towary spożywcze, przemysłowe i chemiczne.

Czasami z kierowcą jechał konwojent i wówczas ten ostatni był odpowiedzialny za przewożony towar. Wnioskodawca jeździł sam i z konwojentem.

Jako kierowca – konwojent wnioskodawca był odpowiedzialny za przyjęcie

( pokwitowanie) towaru, jego przewóz i wydanie towaru na podstawie faktury. Przy rozwożeniu towarów dystrybucyjnych, gdy była ekipa rozładunkowo - załadunkowa, to odwołujący pomagał jej przy rozładunku, w układaniu towaru na samochodzie.

W okresie zimowym Przedsiębiorstwo (...) wynajmowało samochody (...) do akcji zimowych przy odśnieżaniu dróg. Wnioskodawca także zajmował się odśnieżaniem dróg piaskarką lub pługiem.

Od dnia 1.04.1981r., przyznano J. S. godzinową stawkę płacy zasadniczej w wysokości 20.30zł. + 15% dodatek za pracę w godzinach nocnych, premię uznaniową do 15%. Za prowadzenie przyczepy do 3,5t, przysługiwał dodatek w wysokości 3zł., od 3,5t – 5t – w wysokości 4zł., powyżej 5t – 5zł. Był także m.in. dodatek za wykonywanie dodatkowych czynności, tj. w wysokości: 40zł. – za stały udział przy czynnościach za i wyładunkowych, 50zł. – za wykonywanie czynności ładowacza, spedycyjnych w ograniczonym zakresie (łącznie z przejęciem odpowiedzialności za konwojowanie przewożonych ładunków. Wnioskodawca na pewno miał wypłacane dodatek za i wyładunkowy.

Od 1.12.1985r., przyznano J. S. wynagrodzenie wg kat. VI odpowiadające stawce 38zł./godz. w systemie akordowym plus stawki akordowe i wynagrodzenie za dodatkowe czynności kierowcy w przewozach dystrybucyjnych i masowych (zeznania świadków L. G., J. C., M. F., zeznania wnioskodawcy zawarte na płycie CD – 00:04:20 - 01:17:20 k. 47, kserokopia kart 82 -91 legitymacji ubezpieczeniowej k. 24 – 28, kserokopia świadectwa pracy k. 39/akta sprawy; odpis prawa jazdy, podanie o pracę, umowa o pracę, angaże, tabela stawek akordowych, tabela stawek za przewozy dystrybucyjne i masowe, świadectwo pracy, karty płac, deklaracja pracownika/akta osobowe).

W dniu 07.06.2013r., J. S. złożył w organie rentowym wniosek o emeryturę (wniosek z załącznikami/akta ZUS). Po jego rozpoznaniu zaliczono do ogólnego stażu 26 lat, 11 miesięcy i 11 dni okresów składkowo - nieskładkowych, w tym żadnego w szczególnych warunkach (karta przebiegu zatrudnienia k. 56/akta ZUS).

Decyzją z dnia 01.07.2013r. odmówiono J. S. prawa do emerytury (decyzja k. 57/akta ZUS).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym.

Ustalenia faktyczne dotyczące charakteru pracy wnioskodawcy w Wojewódzkiej Spółdzielni (...) w Ł. Oddział w P. z siedzibą w B., późniejszej Spółdzielni (...) w P., Sąd oparł na dokumentacji osobowo – płacowej, nadesłanej przez archiwum, zawierające: odpis prawa jazdy, podanie o pracę, umowę o pracę, angaże, tabelę stawek akordowych, tabelę stawek za przewozy dystrybucyjne i masowe, świadectwo pracy, karty płac, deklarację pracownika. Z tych dokumentów jawi się jednoznaczny wniosek że odwołujący był kierowcą samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t., a od 1.08.1980r. powierzono mu obowiązki kierowcy – konwojenta ze stałym dodatkiem za konwojowanie, który otrzymywał aż do 1992r, na co wskazują karty płacy z tego okresu .

Nadto Sąd oparł ustalenia faktyczne na podstawie zeznań świadka L. G.uznając je za wiarogodne, najbardziej przejrzyste, w pełni spójne z materiałem osobowym odwołującego. Wiedza świadka jest bezpośrednia - wynika z pracy w (...), początkowo w księgowości, następnie w płacach przy wypisywaniu na listach płac wynagrodzenia i zliczaniu płac przez 2 lata, a potem 8 – 10 lat w kadrach. Zeznania tegoż świadka pozwalają na twierdzenia , że wnioskodawca w początkowym okresie zatrudnienia był kierowcą w przewozach masowych .

Z zeznań tegoż świadka wynika też , że na pewno odwołujący otrzymywał dodatek za i wyładunkowy, że obowiązki kierowcy- konwojenta wiązały się przewozem dystrybucyjnym , oraz że kierowca - konwojent rozładowywał towar jeśli jechał sam , co z kolei koreluje z powierzeniem wnioskodawcy od 1.08.1980r. obowiązków kierowcy- konwojenta , z dodatkiem za konwój wypłacanym do 1992r. ( vide listy płac). Z zeznań wynika także , że tylko w razie potrzeby zatrudniona ekipa załadunkowo - rozładunkowa pomagała kierowcom w przewozach dystrybucyjnych przy załadunku i rozładunku , gdyż jej głównym zadaniem był za i wyładunek towarów masowych.

Świadek C. - kierowca, zatrudniony w (...) 4 lata później od wnioskodawcy zapamiętał najbardziej okres pracy przy przewozach masowych ze stacji kolejowej. Świadek zapamiętał także pracę wnioskodawcy w okresie przedświątecznym przy rozwożeniu wina i świadczoną wówczas pomoc ekipy za i wyładunkowej. Nie pamiętał okresu pracy odwołującego jako kierowcy – konwojenta Nie posiadał wiedzy na temat odpowiedzialności materialnej kierowców i przewozów masowych oraz dystrybucyjnych.

Z kolei zeznania M. F., także kierowcy, zatrudnionego przed wnioskodawcą, potwierdziły pracę odwołującego w transporcie masowym i dystrybucyjnym, przy czym jak zeznał świadek , wnioskodawca wożąc w dystrybucji towary do GS ładował je na samochód i na przyczepę. Świadek zeznał nadto, że z wnioskodawcą jeździli także i konwojenci oraz że wnioskodawca jeździł raczej po miejscowych GS , co potwierdziły także zeznania świadka L. G..

Zeznania wnioskodawcy w zakresie w jakim odnoszą się do przewozów dystrybucyjnych wykonywanych w jego ocenie rzadko, nie pokrywają się z zeznaniami w.w świadków L. G. i M. F., a przede wszystkim z dokumentacją osobową po 1.08. 1980r. i powierzeniem wnioskodawcy obowiązków kierowcy – konwojenta. Z zeznań L. G.wynika, że na pewno odwołujący otrzymywał dodatek za czynności za i wyładunkowe ( co wynika także z akt osobowych) oraz że wnioskodawca rozwożąc towar sam dokonywał za i wyładunku , o czym także zeznawał świadek M. F..

W ocenie Sądu mając na uwadze powyższe dowody, nie ulega wątpliwości, że w spornym okresie zatrudnienia, J. S. wykonywał pracę jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5t. Nie sposób jednak przyjąć, że pracował wyłącznie w ściśle rozumianym transporcie przez cały okres zatrudnienia. Ten mógł dotyczyć okresu do lipca 1980r., kiedy to zajmował się przewozem towarów masowych ze stacji kolejowej . Po tej dacie kiedy powierzono obowiązki kierowcy – konwojenta był to przede wszystkim transport towarów dystrybucyjnych, połączony z załadunkiem i rozładunkiem, a pomoc ekipy była tylko w razie potrzeby. Nadto podkreślić wypada , że wnioskodawca – co sam zeznał - brał także udział jako kierowca w odśnieżaniu dróg w okresie zimowym.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie J. S. jest niezasadne.

W myśl art. 184 ust . 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2009, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Prawo do emerytury z uwagi na pracę w szczególnych warunkach regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z jego § 3 i 4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeżeli łącznie spełnia warunki: mężczyzna jeżeli osiągnął wiek 60 lat, ma wymagany „okres zatrudnienia” 25 lat, w tym przepracował co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zgodnie z §2 ust. 1 cyt. rozporządzenia konieczne jest, by praca taka wykonywała była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Ustęp 2 cyt. paragrafu stanowi, że okresy pracy o których mowa w ust. 1 stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie §1 ust. 2 rozporządzenia, lub świadectwie pracy.

W świetle w.w przepisów należy stwierdzić, że praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7.02.1983r. (por. wyrok SN z dnia 1.06.2010r., II UK 21/10). Nadto podkreślenia wymaga, że prawo do wcześniejszej emerytury z uwagi na pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stanowi przywilej i odstępstwo od ogólnej zasady wyrażone w art. 27 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zatem regulujące je przepisy należy wykładać ściśle, w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo (por. wyroki S.N. z dnia: 14.09.2007r., III UK27/07, 19.09.2007r., III UK 38/07, 24.03.2009r., I PK 194/08).

Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego z punktu widzenia uprawnień emerytalnych ma możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku (…) (por. postanowienie SN z dnia 2.03.2012r., III UK 86/11).

Zgodnie z wykazem A działu VIII- transport i łączność, pod poz. 2 załącznika do rozporządzenia z dnia 7.02.1983r., pracami w szczególnych warunkach, uprawniającymi do emerytury w obniżonym wieku, są prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

W ocenie Sądu Okręgowego, gdyby uznać że od początku zatrudnienia , tj. 3.10.1975r. do dnia powierzenia wnioskodawcy obowiązków kierowcy – konwojenta, tj. do 1.08.1981r., J. S. wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5t. tylko w ściśle rozumianym transporcie , to ten okres nie daje wymaganych 15 lat. Czynności za i wyładunkowych wykonywane przez odwołującego w transporcie dystrybucyjnym nie można także zakwalifikować wg. Działu VIII poz.1 .

Z przytoczonych wyżej powodów, na podstawie art. 477 ¹⁴§1kpc, orzeczono jak w sentencji.