Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 252/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sad Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 28 stycznia 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 504/19.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na niesłusznym przyjęciu przez Sąd pierwszej instancji, że społeczna szkodliwość czynu przypisanego oskarżonemu M. S. była znaczna, w sytuacji gdy okoliczności natury przedmiotowo - podmiotowej, a to zachowanie oskarżonego, nieplanowane, lecz spontaniczne, motywowane chęcią ograniczenia pokrzywdzonemu spożywania alkoholu, wspólnie z jego ojcem oraz wyrażenie przez oskarżonego szczerego żalu i skruchy, przeproszenie pokrzywdzonego, i pojednanie się z nim na rozprawie, gotowość zrekompensowania szkód wyrządzonych pokrzywdzonemu, a nadto właściwości i warunki osobiste M. S. oraz dotychczasowy sposób życia, uzasadniają przekonanie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania oskarżony będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie stopnia społecznej szkodliwości czynu zarzucanego oskarżonemu M. S. spotkały się z pełną akceptacją Sądu Okręgowego. Analiza wszystkich okoliczności niniejszej sprawy wskazuje, że nie można przyjąć, iż stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego był nieznaczny.

Społeczna szkodliwość (art. 115 § 2 k.k.) jest to cecha czynu, wyrażająca się w tym, że jest on „szkodzący komuś”, konkretnej osobie lub szerszej społeczności. Społeczna szkodliwość może występować w różnym stopniu, może być ona wysoka, znaczna, nieznaczna, niekiedy znikoma. Warunkiem odpowiedzialności karnej jest, aby czyn charakteryzował się szkodliwością społeczną więcej niż znikomą. Czyn, którego społeczna szkodliwość jest znikoma nie stanowi przestępstwa.

Przy ocenie zaś stopnia społecznej szkodliwości Sąd bierze pod uwagę zarówno okoliczności przedmiotowe, jak i podmiotowe. Do okoliczności przedmiotowych, mających wpływ na ocenę społecznej szkodliwości, należy zaliczyć rodzaj i charakter naruszonego dobra (im cenniejsze dobro tym wyższa szkodliwość), rozmiaru wyrządzonej lub grożącej szkody (im większa szkoda tym wyższa szkodliwość), wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, czy rodzaj naruszonych reguł ostrożności (im ważniejsze społecznie są te reguły, tym wyższa szkodliwość). Do okoliczności podmiotowych również ważnych dla oceny społecznej szkodliwości czynu, zaliczyć należy w szczególności zamiar (zamiar bezpośredni, a zwłaszcza przemyślany, znamionuje wyższą szkodliwość, zaś zamiar ewentualny, niekiedy powstały przypadkowo pod wpływem emocji czy impulsu, wskazuje na szkodliwość niższą - nadto motywację, a więc im motywy czynu są bardziej naganne, niskie, godne potępienia, tym wyższa szkodliwość. I przeciwnie – czyn wypływający z motywacji zasługującej na uwzględnienie, z jakichś szlachetnych pobudek wskazuje na mniejszą społeczną szkodliwość).

Na stopień społecznej szkodliwości przestępstwa nie mają wpływu właściwości i warunki osobiste sprawcy, środowiskowa opinia o nim, jego wiek, dotychczasowy i obecny tryb jego życia (w tym uprzednia niekaralność sprawcy), a także okoliczności, które pojawiły się po popełnieniu czynu, a mianowicie takie jak przyznanie się sprawcy do winy, a nawet dobrowolne naprawienie przez sprawcę szkody wyrządzonej przestępstwem (rekompensata), wyrażona przez niego skrucha, czy też ewentualne pogodzenie się z pokrzywdzonym. Są to bowiem okoliczności mające pierwszoplanowe znaczenie przy ustaleniu ewentualnego wymiaru kary oraz przy badaniu podstaw pozytywnej prognozy kryminologicznej ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2008 roku, V KK 1/08, Legalis 107488).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że oskarżony swoim zachowaniem naruszył podstawowe dobra chronione przez przepisy prawa, a mianowicie życie i zdrowie innej osoby. Decyzję o popełnieniu przestępstwa podjął świadomie, zdając sobie sprawę z możliwych konsekwencji swojego czynu (ale zapewne licząc uniknięcia odpowiedzialności karnej - w istocie gdyby nie przenikliwość i bystrość sądu pierwszej instancji sztuka ta by mu się udała). Mając na uwadze rodzaj przemocy zastosowanej wobec pokrzywdzonego A. O. – uderzenie ręką w głowę oraz kopanie obutymi stopami po plecach, brzuchu i nogach - należy w sposób jednoznaczny przyjąć, iż oskarżony działał ze świadomością możliwości spowodowania istotnych skutków w zakresie stanu zdrowia pokrzywdzonego. Niewątpliwie był również świadomy bezprawności swojego czynu, albowiem wiedza o penalizacji przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu jest powszechna. Tym niemniej po jego stronie nie było żadnych oporów, żadnej refleksji przed podjęciem tego typu zachowania. Działał z premedytacją. Chciał spowodować inkryminowane zdarzenie żeby przestrzec pokrzywdzonego przed dalszym spożywaniem alkoholu z ojcem podsądnego.

A zatem, nie było żadnych racjonalnych i ważkich przesłanek do tego, aby oskarżony będący w sile wieku (41 lat) zachowywał się w tak naganny i karygodny sposób w stosunku do dużo starszego 70 - letniego mężczyzny. Tym samym, po stronie oskarżonego brak jest elementów, które w jakimkolwiek stopniu usprawiedliwiałyby jego postępowanie w dniu 02 sierpnia 2018 roku. Powyższe argumenty przemawiają za uznaniem, że czynu tego oskarżony dopuścił się kierowany wybitnie subiektywną i naganną motywacją, aby zaprezentować swe niezadowolenie z tego, że pokrzywdzony ważył się spożywać alkohol z jego ojcem.

Nie bez znaczenia dla oceny społecznej szkodliwości czynu pozostaje fakt, że oskarżony zaatakował pokrzywdzonego od tyłu, z zaskoczenia, aby uniemożliwić mu jakąkolwiek reakcję obronną i szanse na podjęcie skutecznej walki z agresywnym przeciwnikiem. Przy tym, jeszcze raz należy wyraźnie podkreślić, iż oskarżony dokonał zamachu na osobę w podeszłym wieku, niewątpliwie słabszą fizycznie od siebie (z pewnością nie byłby taki odważny gdyby miał za swojego przeciwnika osobę młodszą i z tężyzną fizyczną. Ponadto znacząca jest kwestia dotycząca wyrażanej przez oskarżonego obojętności, co do losów i konsekwencji jego zachowania wobec pokrzywdzonego. Zachowanie oskarżonego niosło większe zagrożenie dla A. O. niż skutek, który wystąpił. Oskarżony mógł bowiem uderzając pokrzywdzonego w głowę doprowadzić nawet do jego śmierci. Wskazać też należy, iż eksponowana przez obrońcę skrucha, żal i przeprosiny, a nawet rekompensata pojawiły się dopiero w momencie zdemaskowania oskarżonego i wykazania przez Sąd I instancji, że jego wersja wydarzeń nie jest prawdziwa. W związku z tym, diametralna zmiana relacji oskarżonego nie była wynikiem głębokiej i szczerej refleksji w psychice oskarżonego, lecz postawieniem go przed jednoznacznymi faktami. Swą postawą oskarżony nie tylko pozbawił się możliwości wykazania, że rzeczywiście poczuwa się do winy i żałuje swego występku, lecz konstruując wątpliwą linię obrony niewątpliwie starał się w sposób niegodziwy dyskredytować pokrzywdzonego A. O., a także uwikłał w przedmiotowe postępowanie swojego teścia K. O. (który zapewniał oskarżonemu fałszywe alibi).

W konsekwencji powyższego, Sąd Odwoławczy nie zgodził się z argumentami przytoczonymi przez obrońcę oskarżonego dla poparcia stanowiska, że przypisany oskarżonemu czyn cechuje nieznaczny stopień społecznej szkodliwości i w związku z tym, należy zastosować wobec oskarżonego dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania karnego. Kuriozalne jest wręcz stwierdzenie obrońcy oskarżonego, że skazanie dla najbliższego otoczenia oskarżonego nie będzie napawać go dumą (a już warunkowe umorzenie postępowania zatem będzie?), albowiem należałoby zadać sobie pytanie, czy sam czyn oskarżonego jest powodem do takowej dumy. Odpowiedź w ocenie sądu odwoławczego jest zdecydowanie negatywna.

Zdaniem sądu odwoławczego, wszystkie wymienione powyżej argumenty prowadzą do konkluzji, że oskarżony nie zasługuje na warunkowe umorzenie postępowania karnego. Jednocześnie zdaniem sądu odwoławczego orzeczona kara pozbawienia wolności o charakterze wolnościowym na poziomie 10 miesięcy oraz środek karny i środek kompensacyjny są sprawiedliwe i nie cechuje je zbytnia surowość.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Okoliczności wskazane powyżej wykluczają możliwość wydania decyzji o warunkowym umorzeniu postępowania wobec oskarżonego M. S..

3.2.

Obraza przepisów prawa materialnego, tj. art 46 § 1 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie i orzeczenie zadośćuczynienia z terminem jego zapłaty, podczas gdy ten środek kompensacyjny orzeka się bez wskazywania terminu jego uregulowania i staje się on wymagalny z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przepis art 46 § 1 k.k. nie przewiduje określenia terminu płatności zadośćuczynienia. Z treści art. 196 § 1 k.k.w. wynika, iż wymagalność tego rodzaju roszczenia majątkowego powstaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27.09.2000 roku - II AKa 180/00, Legalis nr 51610).

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wyeliminowanie zwrotu z punktu 4 wyroku "płatne w terminie 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku".

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wyeliminowanie z punktu 4 wyroku wskazania terminu realizacji środka kompensacyjnego w postaci zadośćuczynienia.

Zwięźle o powodach zmiany

Przepis art. 46 § 1 k.k. nie przewiduje określenia terminu płatności zadośćuczynienia. Bowiem z treści art. 196 § 1 k.k.w. wynika, iż wymagalność tego rodzaju roszczenia majątkowego powstaje z chwilą uprawomocnienia się wyroku (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27.09.2000 roku - II AKa 180/00, Legalis nr 51610).

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Sąd Okręgowy o kosztach orzekł na podstawie art 634 k.p.k. zw. z art 636 § 1 k.p.k., art 2 pkt 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 2013r. poz. 1247), § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz.U. 2013.663 j.t.) kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków związanych z postępowaniem odwoławczym i zasądził od oskarżonego kwotę 180 zł tytułem opłaty za obie instancje i kwotę 20 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez Skarbu Państwa w postępowaniu odwoławczym. Bowiem oskarżony jest wprawdzie żonaty i posiada na utrzymaniu dwoje małoletnich dzieci, niemniej jednak pracuje zarobkowo (osiąga dochód w wysokości około 3.000 złotych miesięcznie). Obciążenia na poziomie ukształtowanym orzeczeniem sądu odwoławczego (przy uwzględnieniu konieczności uiszczenia kosztów sądowych za pierwszą instancję oraz obowiązku częściowego zadośćuczynienia w wysokości 5.000 złotych) będą współmierne do wagi czynu przypisanego oskarżonemu i będą stanowiły dla niego dolegliwość, lecz nie przekraczającą stopnia zawinienia i społecznej szkodliwości jego czynu, jak i jego możliwości majątkowych i zarobkowych. Zdaniem sądu odwoławczego nie ma żadnych argumentów przemawiających za zwolnieniem oskarżonego od konieczności uiszczenia poniesionych w sprawie wydatków oraz od opłaty. Tym samym, oskarżony winien i ma ku temu możliwość, ponieść należności fiskalne związane z przedmiotowym postępowaniem odwoławczym.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca z wyboru oskarżonego M. S..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 28 stycznia 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 504/19.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator Prokuratury Rejonowej w Piotrkowie Trybunalskim.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 28 stycznia 2020 roku w sprawie sygn. akt II K 504/19.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana