Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

10 lutego 2020 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu - V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: (...)

Protokolant: (...)

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2020 roku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z.

przeciwko (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. kwotę 5.692,42 zł (pięć tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt dwa złote czterdzieści dwa grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 lipca 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. kwotę 2.217,00 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 2621/19

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 10 lutego 2020 r.

Pozwem z dnia 16 października 2019 r. powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 5.692,42 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 23 lipca 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż poprzedni prawny powoda w dniu 28 października 2016 r. zawarł z pozwanym umowę kredytu nr KGP (...), w wyniku której bank udzielił mu kredytu w wysokości 95.670,83 zł. Spłata zobowiązania została rozłożona na 60 miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych. W dacie przypadającej dla uiszczenia 30 raty pożyczki, tj. w dniu 7 maja 2019 r. poprzednik prawny powoda skorzystał z przysługującego mu prawa do spłaty całości lub części pożyczki (kredytu) przed terminem określonym w umowie i dokonał spłaty całości zobowiązania. Jednakże w związku z dokonaną spłatą pozwany nie dokonał stosunkowego obniżenia całkowitego kosztu pożyczki o koszty prowizji. Powód wskazał, iż wobec powyższego po stronie jego poprzednika prawnego powstało roszczenie o zwrot proporcjonalnej części prowizji z tytułu udzielenia kredytu, tj. 5.692,42 zł (30 rat x 189,75 zł – prowizja przypadająca na jedną ratę). Następnie, w dniu 30 maja 2019 r., poprzednik prawny powoda – A. Ł. dokonał przelewu wierzytelności przysługującej mu względem banku na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Powód nadmienił, iż pismem z dnia 14 sierpnia 2019 r. wezwał pozwanego do zwrotu prowizji z tytułu udzielonego kredytu w wysokości odpowiadającej 30 ratom pozostałym do spłaty, zawiadamiając jednocześnie o zmianie wierzyciela. W dalszej części uzasadnienia pozwu strona powodowa przywołała linię orzeczniczą i stanowisko co do interpretacji art. 49 ust. 1 u.k.k.

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy w dniu 6 listopada 2019 r. wydałnakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodny z żądaniem pozwu.

Pozwany (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w przepisanym terminie złożył sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany podniósł, iż Sąd Rejonowy w Toruniu nie jest sądem właściwym miejscowo do rozpoznania niniejszej sprawy, zaś właściwy pozostaje sąd miejscowo właściwym dla siedziby pozwanego, który jest tożsamy z sądem właściwości ogólnej. Jednocześnie pozwany podniósł zarzut, że umowa cesji jest dotknięta sankcją nieważności, bowiem pozwany nie udzielił kredytobiorcy zgody na dokonanie przelewu jakichkolwiek praw lub obowiązków wynikających z umowy, wymaganej przez pkt III.9.14 umowy kredytowej. W ocenie pozwanego, wobec nieważności umowy cesji, powodowi nie przysługują jakiekolwiek prawa ani roszczenia względem banku z tytułu umowy kredytowej. Dodatkowo pozwany zarzucił, że umowa cesji jest nieważna, bowiem jej treść oraz cel, który realizuje jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Pozwany zwrócił przy tym uwagę na zawodowy charakter działalności powoda, który nabywa wierzytelności od konsumentów za ułamek wartości. Strona pozwana nadmieniła, że bank pobrał jednorazową prowizję z tytułu wykonanej czynności bankowej, do czego był uprawniony na podstawie art. 110 w zw. z art. 69 ust. 1 Ustawy Prawo bankowe, a w przedmiotowej umowie opłaty i prowizje zostały pobrane w wysokości uzgodnionej z klientem i dopuszczalnej przez obowiązujące przepisy prawa. Jednocześnie w ocenie pozwanego art. 49 u.k.k. powinien być interpretowany w ten sposób, że odnosi się tylko do tych kosztów, których wysokość lub powstanie zależy bezpośrednio od okresu kredytowania. Z kolei fakt wcześniejszej spłaty nie powinien mieć wpływu na koszt poniesiony przez konsumenta z tytułu wynagrodzenia banku za udzielenie kredytu, który ma charakter jednorazowy i pozostający bez związku z okresem kredytowania. W dalszej części uzasadnienia sprzeciwu pozwany przytoczył stanowisko doktryny i orzecznictwa w przedmiocie interpretacji art. 49 u.k.k.

W odpowiedzi na sprzeciw powód wskazał, iż dysponuje legitymacją czynną do występowania z niniejszym powództwem, gdyż zapis umowy zabraniający konsumentowi zbywania wierzytelności przysługujących mu wobec banku w sytuacji, w której bank może dokonać zbycia swoich wierzytelności wobec konsumenta bez jego zgody, nie wiąże stron na podstawie art. 385 ¹ § 1 k.c. Z zapisów przedmiotowej umowy kredytowej wynika, że bank ma możliwość zbycia swojego roszczenia osobie trzeciej bez zgody dłużnika, a konsument jest tej możliwości pozbawiony. W ocenie powoda takie nierównomierne rozłożenie praw jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Jednocześnie powyższa norma narusza rażąco interesy konsumenta, ponieważ może doprowadzić do sytuacji, w której dochodzenie jego roszczeń będzie na tyle utrudnione, że w ogóle z niego zrezygnuje. Jednocześnie strona powodowa dodała, że umowa cesji nie narusza zasady ekwiwalentności świadczeń.

W piśmie procesowym z dnia 8 stycznia 2020 r. (data pisma) pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wnioski w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 28 października 2016 roku A. Ł. zawarł z (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. umowę numer (...) o udzielenie S. kredytu konsolidacyjnego. Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w kwocie 95.670,83 zł, na którą składały się:

- kwota 64.286 zł celem spłatę zobowiązań,

- kwioa 20.000 zł przeznaczona na cele konsumpcyjne,

- kwota 11.384,83 zł jako prowizja za udzielenie kredytu.

Spłata zobowiązania kredytowego została rozłożona na sześćdziesiąt miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych.

(bezsporne; nadto dowód: umowa nr (...) k. 14-18v)

W dacie przypadającej dla uiszczenia trzydziestej raty kredytu, tj. w dniu 7 maja 2019 r. A. Ł. dokonał spłaty całości zobowiązania wynikającego z powyższej umowy kredytowej.

(dowód: zaświadczenie o spłacie kredytu z dnia 9 maja 2019 r. k. 19)

W dniu 30 maja 2019 r. A. Ł. dokonał przelewu wierzytelności przysługującej mu względem (...) Bank S.A. w W., niezaspokojonej w związku z wcześniejszą spłatą kredytu, na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z..

Pismem datowanym na dzień 30 maja 2019 r. A. Ł. zawiadomił (...) Bank S.A. w W. o zawarciu umowy przelewy wierzytelności.

(dowód: zawiadomienie o przelewie wierzytelności k. 21)

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. pismem z dnia 14 sierpnia 2019 r. wezwał (...) Bank S.A. w W. do zapłaty kwoty 5.692,42 zł tytułem zwrotu proporcjonalnej części prowizji. Jednocześnie poinformował (...) Bank S.A. o przeniesieniu na jego przez A. Ł. wierzytelności pieniężnych przysługujących cedentowi względem kredytodawcy na podstawie art. 49 ust. 1 Ustawy o kredycie konsumenckim. Powyższe wezwanie zostało odebrane przez (...) Bank S. A. w W. w dniu 19 sierpnia 2019 r.

(dowody: zawiadomienie o cesji wierzytelności z wezwaniem do zapłaty k. 20-20v; potwierdzenie nadania i odbioru przesyłki k. 22-24)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony postępowania. Strony nie podważały skutecznie wiarygodności przedłożonych dokumentów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności. Zważyć przy tym należy, że czym innym jest przyznanie dowodowi z dokumentu waloru prawdziwości, a zatem tego, że nie został on podrobiony czy przerobiony, a czym innym jest wyciąganie stosownych wniosków z treści tego dokumentu.

Ustalając stan faktyczny, Sąd miał na uwadze, iż okolicznością bezsporną pozostawało zawarcie przez A. Ł. z (...) Bank (...) S.A. w W. (następnie (...) Bank S.A. w W.) umowy kredytu konsolidacyjnego, jak również wcześniejsza spłata przez kredytobiorcę całości zobowiązania przed terminem określonym w umowie.

Kwestię sporną stanowił natomiast obowiązek zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 5.692,42 zł tytułem zwrotu proporcjonalnej części prowizji za udzielenie kredytu, obliczonej jako iloczyn pozostałych rat (30) oraz prowizji przypadającej na jedną ratę (189,75 zł). Strona pozwana podniosła zarzut nieważności umowy cesji, na którą powoływał się powód, wskazując, iż nie udzieliła kredytobiorcy zgody na dokonanie przelewu jakichkolwiek praw i obowiązków wynikających z umowy kredytowej, wymaganej w myśl postanowień umownych. Ponadto pozwany wskazywał, iż fakt wcześniejszej spłaty kredytu nie powinien mieć wpływu na koszt poniesiony przez konsumenta z tytułu wynagrodzenia banku za udzielenie kredytu, który ma charakter jednorazowy i pozostający bez związku z okresem kredytowania. W ocenie pozwanego art. 49 ust. 1 u.k.k. odnosi się tylko do tych kosztów, których wysokość lub powstanie zależy bezpośrednio od okresu kredytowania.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Przechodząc do rozważań prawnych, należy w pierwszej kolejności wskazać, iż zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1083, dalej: ,,u.k.k.”) w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Ponadto w myśl art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Nadto należy wskazać, iż zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Po analizie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie Sąd doszedł do przekonania, iż roszczenie strony powodowej pozostawało w pełni uzasadnione. Wskazać należy, że powód wywodził swoje roszczenie z art. 49 ust. 1 u.k.k., domagając się zwrotu proporcjonalnej części prowizji z tytułu udzielenia kredytu w związku z wcześniejszą jego spłatą przez kredytobiorcę (konsumenta). Jednocześnie powód nabył przedmiotowe roszczenie na podstawie umowy cesji zawartej z A. Ł., tj. kredytobiorcą. W ocenie Sądu uprawnienie określone w art. 49 ust. 1 u.k.k. - do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku jego spłaty w całości przed terminem określonym w umowie, obejmuje wszystkie koszty nałożone na konsumenta, w tym także prowizję za udzielenie kredytu, co w kontekście orzecznictwa zarówno Trybunału Sprawiedliwości, jak i Sądu Najwyższego nie budzi obecnie wątpliwości ( zob. wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 11 września 2019 r., C-383/18, LEX nr 2717297; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2019 r., III CZP 45/19, LEX nr 2751805). Sąd w pełni podziela stanowiska wyrażone w powyższych orzeczeniach, zwracając uwagę, iż przepis art. 49 ust. 1 u.k.k. nie wprowadza żadnego rozróżnienia co do charakteru opłat, które podlegają zwrotowi w sytuacji wcześniejszej spłaty zobowiązania kredytowego. Tym samym za niezasadne należało uznać stanowisko pozwanego, w myśl którego art. 49 ust. 1 u.k.k. odnosi się jedynie do tych kosztów, których wysokość lub powstanie zależy bezpośrednio od okresu kredytowania.

Nadmienić należy, że strona pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty zakwestionowała legitymację procesową po stronie powodowej, podnosząc zarzut nieważności umowy cesji wierzytelności. W ocenie pozwanego powód zawarł z A. Ł. umowę pactum de non cedendo, z treści której wynika, że kredytobiorca nie może przenieść wierzytelności na osobę trzecią bez zgody banku. Mając jednak na względzie orzecznictwo sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, należy wskazać, iż w każdej sprawie, w której roszczenie wywodzone jest z umowy zawieranej między przedsiębiorcą a konsumentem, Sąd ma obowiązek z urzędu badać, czy postanowienia takiej umowy nie zawierają klauzul niedozwolonych (abuzywnych) określonych w art. 385 ¹ § 1 k.c. ( tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2018 r., III CZP 114/17, Legalis nr 1747195). Art. 385 ¹ k.c., wprowadzony do Kodeksu cywilnego w celu transpozycji dyrektywy Rady 93/13EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.Urz. WE 1993 L nr 95, s. 29), stanowi w § 1, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Według ugruntowanej wykładni art. 385 ¹ k.c. i leżących u jego podstaw postanowień dyrektywy Rady (art. 6 ust. 1), tzw. incydentalna kontrola postanowień umowy z udziałem konsumenta odbywa się z urzędu w każdej sprawie, w której dochodzone jest roszczenie wywodzone z takiej umowy i nie wymaga wydania odrębnego orzeczenia o abuzywności postanowienia umowy. Kontrola ta zakłada jedynie dokonanie oceny w tym względzie, stanowiącej przesłankę rozstrzygnięcia o dochodzonym roszczeniu. Uznanie postanowienia za abuzywne przez organ stosujący prawo nie ma zatem charakteru rozstrzygnięcia konstytutywnego, lecz wyłącznie stwierdzenia niedozwolonego charakteru ocenianego postanowienia ze skutkiem wynikającym z ustawy. Dodać przy tym należy, że z obowiązku badania oceny występowania niedozwolonych klauzul umownych nie zwalnia okoliczność, że dochodzona wierzytelność jest wierzytelnością przysługującą przedsiębiorcy. Cesjonariusz nabywa bowiem wierzytelność w takim kształcie, w jakim przysługiwała ona konsumentowi, a ponadto nie może on nabyć więcej praw, niż przysługujących uprzednio konsumentowi (w myśl zasady nemo plus iuris). Jednocześnie należy wskazać, iż konsekwencją uznania postanowienia umownego za abuzywne jest uznanie bezskuteczności takiego postanowienia, bez względu na to, czy dochodzona wierzytelności przysługuje konsumentowi czy przedsiębiorcy. W przedmiotowej sprawie strona pozwana wywodziła nieważność umowy cesji z zapisu pkt III.9.14. umowy kredytowej, w myśl którego żadna ze stron umowy (z zastrzeżeniem uprawnienia banku zgodnie z pkt III.5.3.) nie może przelać żadnego ze swoich praw lub obowiązków wynikających z umowy kredytu bez uprzedniej pisemnej zgody drugiej strony. Z kolei powołany wyżej pkt III.5.3. umowy określał uprawnienie kredytodawcy do przeniesienia wierzytelności na rzecz osoby trzeciej w przypadku braku spłaty przez kredytobiorcę należności z tytułu umowy w terminie ich wymagalności. Warto tutaj zwrócić uwagę, iż postanowienie umowne podobne do zawartego w pkt III.9.14. przedmiotowej umowy było przedmiotem analizy Sądu Okręgowego w Warszawie – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ( zob. wyrok z dnia 8 lutego 2011 r., sygn. akt XVII AmC 1267/09). W wyroku tym uznano za niedozwolone postanowienie wzorca umowy dotyczące uzależnienia przelewu wierzytelności przez kredytobiorcę na rzecz osoby trzeciej od zgody banku. Nadto wskazano, iż klauzula ta jest sprzeczna z powszechnie obowiązującą zasadą swobodnego przelewania wierzytelności sformułowaną w art. 509 § 1 k.c., jak również kształtuje prawa konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i w rażący sposób narusza jego interesy. W przedmiotowej sprawie Sąd dokonał oceny skuteczności postanowienia umownego zawartego w pkt III.9.14., mając przy tym na względzie wywody poczynione we wskazanym wyżej wyroku. W ocenie Sądu sam fakt, że ustawa dopuszcza możliwość zawierania umów tzw. pactum de non cedendo nie wyklucza obowiązku badania przez sąd, czy taka klauzula nie jest postanowieniem niedozwolonym, jak również oceny mocy wiążącej postanowienia umownego. Na gruncie niniejszej sprawy pozwany jednostronnie przedstawił, że strony umowy kredytowej zgodnie ustaliły zakaz dokonywania przelewu wierzytelności bez zgody drugiej. Nie uszło jednak uwadze Sądu, że rozłożenie obowiązków stron stosunku obligacyjnego nie było równomierne, bowiem we wcześniejszych postanowieniach (pkt III.5.3.3.) bank przyznał sobie uprawnienie do scedowania swoich wierzytelności w stosunku do konsumenta na rzecz osoby trzeciej w przypadku nieterminowej spłaty zobowiązania kredytowego. Powyższe wyłączenie nie dotyczy jednak konsumenta, co narusza co najmniej dobre obyczaje, zmuszając jednocześnie konsumenta do tego, by w sytuacji, w której bank nie wykonuje swojego świadczenia w stosunku do konsumenta, jest zmuszony samodzielnie dochodzić wierzytelności, nie mając możliwości dokonania cesji praw i obowiązków w celu wyegzekwowania należnych mu wierzytelności. W ocenie Sądu takie ukształtowanie uprawnień kredytobiorcy (konsumenta) jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, co w świetle art. 385 ¹ § k.c. stanowi niedozwolone postanowienie umowne. O ile w przypadku dwóch równorzędnych podmiotów dokonanie zastrzeżenia umownego jest w pełni dopuszczalne w ramach łączącej umowy, o tyle w przypadku umów zawieranych przez profesjonalnie działającego przedsiębiorcę z konsumentem, przy użyciu nie podlegającego negocjacjom wzorca umownego, zastosowanie kwestionowanego postanowienia uznać należy za działanie sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające interesy konsumenta. Pozwany, wykorzystując swoją przewagę kontraktową, pozbawia bowiem konsumenta możliwości swobodnego dysponowania przysługującymi mu wierzytelnościami, a nadto przypisuje sobie prawo do uznania za nieważne postanowień umowy cywilnoprawnej zawartej przez niezależne strony, nie będące stroną tej umowy, co również uzasadnia abuzywny charakter postanowienia umownego. Jednocześnie pozwany nie wykazał, by tego rodzaju postanowienie było indywidualnie uzgodnione z konsumentem. Biorąc pod uwagę powyższe, doszło do spełnienia wszystkich przesłanek określonych w art. 385 ¹ § k.c. do uznania postanowienia zawartego w pkt III.9.14. umowy kredytowej za niedozwolone (abuzywne). Tym samym umowa kredytowa w zakresie wyłączającym możliwość dokonania cesji przez kredytobiorcę była bezskuteczna, co oznacza, że kredytobiorca był uprawniony do dokonania cesji wierzytelności na powoda. Na marginesie należy dodać, iż niesłuszne pozostawało zapatrywanie strony pozwanej, iż sankcją za złamanie postanowienia umownego dotyczącego zakazu cesji byłaby nieważność umowy przelewu wierzytelności. Konsekwencją powyższego była jedynie bezskuteczność zawieszona, która mogłaby zostać konwalidowana poprzez potwierdzenie złożone przez drugą stronę umowy ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 października 2018 r., II CSK 622/17, LEX nr 2568629). Czynności, których prawidłowość wymaga udzielenia zgody przez drugą stronę umowy nie są w rozumieniu art. 63 k.c. czynnościami nieważnymi, lecz czynnościami nieskutecznymi. Stają się nieważne dopiero wtedy, kiedy podmiot, od którego zgody zależy skuteczność umowy, definitywnie odmówi jej udzielenia.

Mając na uwadze powyższe rozważania faktyczne i prawne, jak również okoliczność, iż pozwany nie kwestionował wysokości dochodzonego roszczenia, Sąd na podstawie art. 49 ust. 1 u.k.k. w zw. z art. 509 § 1 k.c., zasądził od pozwanego (...) Bank Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Z. kwotę 5.692,42 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 lipca 2019 r. do dnia zapłaty.

W przedmiocie odsetek orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy. W przedmiotowej sprawie stroną przegrywającą proces w całości był pozwany i to on winien zwrócić powodowi poniesione koszty procesu. Na koszty poniesione przez powoda w kwocie 2.217 złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 1.800 zł (zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych /t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 265/), jak również opłata skarbowa od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz opłata sądowa od pozwu w kwocie 400 zł.