Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 listopada 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. zobowiązał M. W. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia za okres 1 lutego 2019 r do 28 lutego 2019 r., w łącznej kwocie 1.029,80 zł z tytułu renty socjalnej, z uwagi na osiąganie przychodu powodującego zawieszenie renty socjalnej .

/decyzja – k. 99 akt ZUS/

Odwołanie od w/w decyzji, w dniu 18 grudnia 2019 r. złożył M. W., wnosząc o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania .

/odwołanie – k. 3-4/

W odpowiedzi na odwołanie, z dnia 17.01.2020r. organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, Organ rentowy , w uzasadnieniu podniósł, że wnioskodawca pobiera rentę socjalną, a jednocześnie wykonuje pracę osiągając przychód. Zgodnie z art. lO ust.6 ustawy z dnia 27.6.2003r. o rencie socjalnej (Dz. U Nr 135 poz. 1268) prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust.l -5 w łącznej kwocie wy 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych . Z zaświadczenia, nadesłanego przez zakład pracy, wnioskodawca w lutym 2019r. uzyskał przychód 3375 zł czyli przekraczający dopuszczalną kwotę wynoszącą 3206,20 zł . (Komunikat Prezesa ZUS z dnia 19.11. 2018 r. w sprawie kwoty przychodu odpowiadającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2018 r. ogłoszonego do celów emerytalnych (M.P. z 2018 r. poz. 1154) co powoduje obowiązek zwrotu renty socjalnej za ten miesiąc na podstawie art.84 ustawy z dnia 13.10. 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U z 2013r. poz. 1442 z późn.zmianami) oraz art.138 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U z 2013r. poz. 1442 z późn. Zm)

/odpowiedź na odwołanie – k. 12/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 27 kwietnia 2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ł. przyznał M. W. rentę socjalną od 1 marca 2010 r. okresowo do 30.04.2013r. . Organ rentowy przyznając ubezpieczonej rentę i w każdej następnej decyzji pouczył ubezpieczoną w ust. VI.I o konieczności powiadomienia organu rentowego o wszelkich okolicznościach mających wpływ na prawo do renty.

/decyzja – k. 24 plik I akt ZUS, pouczenie – k. 25 verte plik I akt ZUS/

Prawo do renty socjalnej było przedłużane , a decyzją z dnia 29.06.2018r. na okres od 1.06.2018r. do 30.06.2023r.

/ decyzja k. 59 akt ZUS/

Wnioskodawca w okresie od 9 listopada 2017 r. do 31 marca 2020 r. była zatrudniony w Zakładzie (...) „Ja-Ty-My” w Ł. w wymiarze ¾ czasu pracy, uzyskując przychody.

/ zaświadczenia k. 100 akt ZUS, k. 97 akt ZUS, k. 84/85 akt ZUS k. 76/77 akt ZUS/

W odpowiedzi na pismo ZUS z dnia 17.10.2019r., Zakład (...) – pismem z dnia 24.10.2019r. , w sprawie rozbieżności w przychodzie za miesiąc luty 2019r. M. W. , wyjaśnił, że wynagrodzenie za miesiąc styczeń w wysokości 1687,50zł, wypłacone w lutym 2019r. i wynagrodzenie za miesiąc luty w wysokości (...),50 wypłacone w miesiącu lutym, zostały wykazane w raporcie (...) za miesiąc luty w łącznej wysokości 3375,00zł.

/ pismo z dnia 24.10.2019r. k. 96 akt ZUS/

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy jest pomiędzy stronami bezsporny.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczony, w miesiącu lutym 2019 r., uzyskał przychód w łącznej wysokości 3375 zł. i, tym samym, uzyskał przychód przekraczający 70% przeciętego wynagrodzenia w kwocie - 3.206,20 zł. , zgodnie z Komunikatem Prezesa ZUS z dnia 19.11. 2018 r. w sprawie kwoty przychodu odpowiadającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2018 r. ogłoszonego do celów emerytalnych(M.P. z 2018 r. poz. 1154) kwota graniczna przychodu wynosiła 3.206,20 zł.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1455 ze zm.), prawo do renty socjalnej zawiesza się, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

W myśl ust. 2 art. 10, za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie działalności pozarolniczej.

W myśl ust. 6 art. 10, prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody, o których mowa w ust. 1-5a, w łącznej kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych.

Stosownie do treści ust. 7 art. 10, osoba pobierająca rentę socjalną lub jej przedstawiciel ustawowy, są obowiązani niezwłocznie powiadomić organ wypłacający rentę socjalną o osiąganiu przychodu w kwocie powodującej zawieszenie prawa do renty socjalnej. Powiadomienie następuje w formie pisemnego oświadczenia. W przypadku gdy składki na ubezpieczenia społeczne są odprowadzane przez płatnika składek, osoba pobierająca rentę socjalną jest obowiązana do przedstawienia zaświadczenia albo oświadczenia określającego kwotę przychodu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że ubezpieczony, w miesiącu lutym 2019 r., uzyskał przychód w łącznej wysokości 3375 zł. i, tym samym, uzyskał przychód przekraczający 70% przeciętego wynagrodzenia w kwocie - 3.206,20 zł. , zgodnie z Komunikatem Prezesa ZUS z dnia 19.11. 2018 r. w sprawie kwoty przychodu odpowiadającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za III kwartał 2018 r. ogłoszonego do celów emerytalnych (M.P. z 2018 r. poz. 1154) kwota graniczna przychodu wynosiła 3.206,20 zł.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 1509), przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Z definicji pojęcia przychodu jako świadczenia otrzymanego czy też w niektórych przypadkach postawionego do dyspozycji należy też wnosić o momencie jego uzyskania. Konieczne jest, zatem, określenie momentu uzyskania przychodu, by przyporządkować przychód do danego okresu rozliczeniowego - roku podatkowego, a w przypadkach rozliczania renty socjalnej również miesiąca (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 10 listopada 2016 r., III AUa 542/16, Lex nr 2162894).

Podobne stanowisko wyraził także Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 24 listopada 2008 r., zgodnie z którym rozliczenie renty socjalnej, z uwagi na uzyskany przychód, następuje w skali miesiąca (w którym został osiągnięty), a nie w skali roku, czy kwartału (lex nr 1143478).

Podobnie wypowiedział się również Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 13 lutego 2018 r., zgodnie z którym przy ustalaniu, czy przychód wpływa za zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia obowiązuje zasada, zgodnie z którą przychód uważa się za osiągnięty w roku, w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty. Niezależnie od tego, w jakim okresie wykonywana była praca, z której uzyskano przychód, wynagrodzenie uznawane jest za przychód osiągnięty w miesiącu (roku), w którym go wypłacono (wyrok SA z B. z dnia 13 lutego 2018 r., III AUa 703/17, legalis nr 1763790).

A zatem, mając na względzie powyższe, należy wskazać, że rozliczenie dodatkowych przychodów uzyskiwanych w czasie pobierania renty socjalnej następuje w miesiącu uzyskiwania przychodu.

Przekroczenie, przez wnioskodawcę, kwoty dopuszczalnego przychodu nie jest okolicznością zawinioną przez wnioskodawcę, ale mimo to, osiągnięty przychód powodował zawieszenie wypłaty renty socjalnej, a zatem wypłacone w miesiącu lutym 2019 r., świadczenie było nienależnym, w rozumieniu przepisu art. 138 (...) " (...) 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1270) mającym zastosowanie w sprawie z mocy art. 15 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej.

Stosownie do treści art. 138 ust. 1 w/w ustawy osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu., przy czym ust. 2 pkt 1 zawiera definicję nienależnie pobranych świadczeń. Są to świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

Natomiast według ust. 4 nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższym niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenie zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach – za okres dłuższy niż 3 lata z zastrzeżeniem ust. 5.

A zatem podstawą uznania świadczenia za nienależne jest zaistnienie okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenia prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania. Chodzi tu o okoliczności, które nie istniały w chwili przyznania świadczenia, natomiast powstały w czasie jego pobierania.

W świetle cytowanych przepisów oraz na tle ustaleń faktycznych, poczynionych przez Sąd, decyzja organu rentowego zobowiązująca skarżącego do zwrotu nienależnie pobranej renty socjalnej za miesiąc luty 2019r. jest całkowicie zasadna. Fakt pobrania nienależnego świadczenia, po dokonaniu prawidłowego wyliczenia przez organ rentowy, nie budzi wątpliwości.

Przepis art. 138 ust. 2 pkt 1 wyżej cytowanej ustawy uzależnia zwrot uznanego za nienależnie wypłacone świadczenie od prawidłowego pouczenia o skutkach pobierania świadczenia bez podstawy prawnej. Skarżący został, o powyższym, pouczony szczegółowo, w decyzji przyznającej mu prawo do renty socjalnej.

W związku z powyższym, brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do uwzględnienia odwołania skarżącego.

W świetle tych okoliczności Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji.

Zarządzenie: odpis uzasadnienia doręczyć wnioskodawcy ( pouczenie przedstawione w zarządzeniu z 15.06.2020r. k. 29)