Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2020 r. w Gliwicach

sprawy J. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania J. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 13 września 2019 r. nr (...)

oddala odwołanie.

(-) sędzia Grażyna Łazowska

Sygn. akt VIII U 1985/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 13 września 2019r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonemu J. A. prawa do emerytury pomostowej na podstawie art.4 ustawy z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych, ponieważ:

- ubezpieczony nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach wynoszącego
co najmniej 15 lat,

- przed dniem 1 stycznia 1999r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach
lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art.32 i art.33 ustawy emerytalnej,

- po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Organ rentowy wskazał, że do pracy w warunkach szczególnych nie zaliczył okresu:

- od 4 marca 1980r. do 31 października 1993r. w K. Zakładach (...) w K., ponieważ zaświadczenie wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z lipca 2019r. nie zostało wydane przez pracodawcę lub jego następcę prawnego. Organ rentowy wskazał, że archiwa nie są właściwe do stwierdzenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Ponadto w zaświadczeniu z 9 lipca 2019r. powołano się na dwa różne działy zarządzenia resortowego ( wykaz A dział IX poz.4 pkt 1 oraz wykaz A dział XIV poz.11 pkt 1 ) jednocześnie nie podając zarządzenia resortowego.

Ubezpieczony w odwołaniu od decyzji podniósł, że w okresie zakwestionowanym przez organ rentowy i dalszym podczas zatrudnienia w firmie (...) wykonywał pracę w warunkach szczególnych z wykazu A działu IX poz.4 i wykazu A działu XIV poz.11. Ubezpieczony wskazał, że jako maszynista maszyn papierniczych w firmie (...) pracował przy gotowaniu smoły i powlekania rozgrzaną smołą papieru. Papier był suszony w suszarni bębnowej, co polegało na tym, że w suszarni maszyn papierniczych temp. przekraczała 36 - 40 stopni C.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w decyzji zaskarżonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczony J. A. urodził się (...), legitymuje się co najmniej 25 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym.

W dniu 14 sierpnia 2019r. złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury pomostowej, w rozpoznaniu którego organ rentowy wydał decyzję zaskarżoną.

Ubezpieczony był zatrudniony:

- od 4 marca 1980r. do 31 października 1993r. w K. Zakładach (...) w K. jako powlekacz papieru asfaltem i od 1 października 1980r. maszynista maszyny papierniczej,

- od 1 września 1993r. do 30 czerwca 2006r. w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowo – Usługowym (...) Sp. z o.o. w K. na stanowisku maszynisty krajarko – przewijarki,

- od 3 lipca 2006r. do 27 września 2008r. w Papiernia Sp. z o.o. w K. na stanowisku operatora maszyn papierniczych,

- od 3 października 2008r. do 13 grudnia 2008r. w Przedsiębiorstwie (...) S.A. w K. – Fabryka (...) w B. na stanowisku obsługa maszyn i urządzeń ciągu technologicznego,

- od 15 grudnia 2008r. do 1 czerwca 2009r. w (...) S.A. – Fabryka (...)
w B. na stanowisku: obsługa maszyn i urządzeń ciągu technologicznego,

- od 2 czerwca 2009r. do 30 czerwca 2010r. w PPHU (...) J. J. jako pracownik fizyczny w połowie wymiaru czasu pracy.

Ubezpieczony zeznał, że w latach 1980 – 2008 faktycznie pracował w tym samym zakładzie, a tylko zmieniały się nazwy. Przez cały ten czas wykonywał taką samą pracę.
W zakładzie były 4 maszyny, które produkowały papier. Do maszyny była podawana masa
w cylindrach. Był to już papier, którego wstęga była nawijana na tzw. tambor. Praca ubezpieczonego polegała na tym, że ubezpieczony nadzorował prawidłowość procesu produkcji. Jeśli coś się zerwało, to ubezpieczony musiał naciągnąć wstęgę na określone elementy maszyny. Zdarzało się, że ubezpieczony pracował również przy krojeniu wstęgi. Służyła do tego specjalna maszyna, przewijarko – krajarka. W czasie gdy wszystkie maszyny działały na hali było bardzo gorąco.

Ubezpieczony przedłożył w organie rentowym zaświadczenie z 9 lipca 2019r. sporządzone przez Archiwum (...) Sp. z o.o. w C., w którym podano,
że w okresie zatrudnienia w K. Zakładach (...) w K. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace wymienione w wykazie A dziale IX poz.4 pkt 1 i wykazie A dziale A dziale XIV poz.11 pkt 1 – produkcja papieru, prace przy gotowaniu asfaltu, prace różne, prace w suszarniach z zastosowaniem podgrzewania, jeżeli temperatura powietrza w tych suszarniach przekracza 35 stopni C..

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zawartej w aktach organu rentowego, akt osobowych ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w K. Zakładach (...) w K., zeznań ubezpieczonego ( protokół elektroniczny z rozprawy z 8 stycznia 2020r. czas 00:07:26 – 00:21:54 ) jako okoliczności jednoznacznie wynikające z tych dowodów.

Sąd na podstawie art.235(2) §1 pkt 2 k.p.c. pominął pozostałe wnioski dowodowe ubezpieczonego, w tym o przesłuchanie świadków na okoliczność faktycznie wykonywanej pracy przez ubezpieczonego. Dowody te były nieistotne dla rozpoznania sprawy, bowiem z samych zeznań ubezpieczonego wynikało jaką pracę rzeczywiście świadczył, a praca taka nie mieści się w wykazach prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze w rozumieniu art.3 ust.1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie J. A. nie zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczony domagał się przyznania prawa do świadczenia na podstawie ustawy
z 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz.U. z 2018r., poz. 1924 ). Ustawa
ta ma charakter przejściowy w tym znaczeniu, że ogranicza prawo do uzyskania emerytury pomostowej do osób urodzonych po 31 grudnia 1948r., które pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS) rozpoczęły przed 1 stycznia 1999r. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 16 marca 2010r. K 17/2009 (OTK ZU 2010/3A poz. 21), emerytura pomostowa ma być "pomostem między dotychczasowym systemem z licznymi możliwościami przechodzenia na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym i nowym systemem, w którym tego typu rozwiązania będą wyjątkiem".

Zgodnie z art. 4 tejże ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5)  przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, że jednym z warunków do przyznania emerytury pomostowej jest wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed dniem 1 stycznia 1999r. jak i po dniu 31 grudnia 2008r. Przed dniem 1 stycznia 1999r. może to być zarówno praca wymieniona w nowych wykazach prac (prace w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych), jak i prace wymienione w załącznikach A lub B do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 roku, Nr 8, poz. 43 ze zm.). Natomiast po dniu 31 grudnia 2008r. muszą to być prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, wymienione wyłącznie w nowych wykazach (praca w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych).

Z materiału dowodowego sprawy wynika, że ubezpieczony po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wymienionej w nowych wykazach stanowiących załącznik do ustawy o emeryturach pomostowych (praca w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych). Chodzi o zatrudnienie przy obsłudze maszyn i urządzeń ciągu technologicznego w Fabryce (...) w B. i następnie jako pracownik fizyczny w PPHU (...) w połowie wymiaru czasu pracy. Na wykonywanie takiej pracy po 31 grudnia 2008r. ubezpieczony zresztą nie powoływał się. Zatem ubezpieczony nie spełnia wszystkich koniecznych przesłanek prawa do emerytury pomostowej z powołanego powyżej uregulowania prawnego – art.4 ustawy o emeryturach pomostowych.

W sytuacji, gdy ubezpieczony nie dysponuje pracą w warunkach szczególnych lub
o szczególnym charakterze po dniu 31 grudnia 2008r. ubezpieczony mógłby starać
się o przyznanie świadczenia na podstawie art.49 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgodnie z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej przysługuje także osobie, która:

1.  po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub
o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, o ile osoba ta:

2.  spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3.  w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3, co oznacza, że osoba ta:

- urodziła się po dniu 31 grudnia 1948r.,

- ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,

- osiągnęła wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn,

- ma okres składkowy i nieskładkowy, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet
i co najmniej 25 lat dla mężczyzn,

- przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywała prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy
o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.),

- nastąpiło z nią rozwiązanie umowy o pracę.

Sąd Najwyższy wyjaśnił, że warunkiem skutecznego ubiegania się o emeryturę pomostową w świetle art. 4 i art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, jest legitymowanie się wymaganym stażem pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze (w rozumieniu tej ustawy lub dotychczasowych przepisów) oraz kontynuowanie pracy w tych warunkach wymienionej w ustawie o emeryturach pomostowych po wejściu w życie ustawy o emeryturach pomostowych, a więc po 1 stycznia 2009r. Natomiast osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową, która nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do tej emerytury jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako pracę
w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze w rozumieniu obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych) – wyrok z 13 marca 2012 r., w sprawie II UK 164/11, opublikowany w OSNP z 2013r., Nr 5-6, poz. 62.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, że ubezpieczony nie udowodnił 15 - letniego okresu pracy w warunkach szczególnych na dzień wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych, w rozumieniu przepisów tej ustawy (art. 3 ust. 1 i 3 ). Niewątpliwie brak jest podstaw do zaliczenia do takiej pracy spornego okresu zatrudnienia ubezpieczonego w latach 1980 – 2008 w K. Zakładach (...) w K. i w następnych przedsiębiorstwach powstałych z tych Zakładów. Ubezpieczony pracował w tym czasie przy produkcji papieru – przy obsłudze maszyn papierniczych. Praca taka nie została jednak wymieniona w wykazach pracy w warunkach szczególnych i o szczególnym charakterze stanowiących załączniki Nr 1 i 2 do w/w ustawy.

Ubezpieczony nie spełnił zatem łącznie wszystkich niezbędnych przesłanek prawa
do emerytury pomostowej na podstawie cytowanych powyżej norm prawnych i stąd świadczenie to mu nie przysługuje.

W konsekwencji powyższego Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja odpowiada prawu i w konsekwencji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie ubezpieczonego oddalił jako bezzasadne.

(-) sędzia Grażyna Łazowska