Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego 2020 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy S. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury i ponowne przeliczenie kapitału początkowego

na skutek odwołań S. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 30 sierpnia 2019 r. nr (...)

z dnia 30 sierpnia 2019 r. nr (...)-2001

oddala odwołania.

(-) Sędzia Grzegorz Tyrka

Sygn. akt VIIIU 1879/19

UZASADNIENIE

Decyzją z 30 sierpnia 2019r. nr (...) organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na podstawie art.114 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych odmówił ubezpieczonemu S. W. prawa do przeliczenia świadczenia, gdyż wraz z wnioskiem z 19 sierpnia 2019r. ubezpieczony przedłożył dokumenty, które nie pozwalają na ponowne przeliczenie – podwyższenie świadczenia.

Decyzją z 30 sierpnia 2019r. nr (...)-2001 odmówił ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999r., ponieważ przedłożone dowodowy nie powodują zmiany wartości kapitału początkowego.

W odwołaniu od decyzji sprecyzowanym na rozprawie w dniu 27 lutego 2020r. ubezpieczony wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji o ustalenie kapitału początkowego przez wprowadzenie dochodów z trzech wymienionych poniżej zakładów pracy, co spowoduje zwiększenie emerytury. Ubezpieczony podniósł, że przedstawił nowe dowody i dokumenty wraz z wynagrodzeniem z trzech okresów zatrudnienia w:

1)  Zakładach (...) G. wg. oryginału załączonej legitymacji ubezpieczeniowej wg. wykazu zawartych zarobków,

2)  Spółdzielni (...) L. dwa okresy zatrudnienia wg. Rp – 7,

3)  Spółdzielni (...) dwa okresy zatrudnienia wg Rp-7.

Wszystkie te nowe przywołane dowody waloryzują wysokość odprowadzonych składek
do organu rentowego, a w ślad za tym i w jego następstwie zwiększają i wpływają na wysokość przyznanej emerytury.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonych decyzjach.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

decyzją z 13 lutego 2004r. organ rentowy ponownie ustalił kapitał początkowy ubezpieczonego S. W. na dzień 1 stycznia 1999r. i stwierdził, że wynosi
on 188 047,75 zł. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy organ rentowy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od stycznia 1989r. do grudnia 1998r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 152,12%.

Następnie decyzjami z 14 grudnia 2016r. i 7 lutego 2017r. organ rentowy ponownie ustalił kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999r. i jego wartość wyniosła dalej
188 047,75 zł.

Decyzją z 2 stycznia 2017r. organ rentowy przyznał ubezpieczonemu prawo
do emerytury w kwocie zaliczkowej, począwszy od 25 grudnia 2016r., to jest od osiągnięcia wieku emerytalnego.

Podstawę obliczenia emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne,
z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego oraz kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie, z uwzględnieniem ich waloryzacji. Emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę, czyli:

- kwota składek zewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji 139 651,97 zł,

- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego – 648 364,51 zł,

- kwota środków zewidencjonowanych na subkoncie z uwzględnieniem waloryzacji –
80 110,28 zł,

- średnie dalsze trwanie życia – 207,80 m-cy.

Wyliczona kwota emerytury – 4 177,70 zł brutto.

W okresach objętych sporem ubezpieczony był zatrudniony:

- od 1 sierpnia 1975r. do 30 listopada 1976r. w Zakładach (...)
(...) w G. na stanowisku starszego referenta ds. prawnych ( świadectwo pracy z 30 listopada 1976r., k.6 akt ZUS ),

- od 1 grudnia 1980r. do 15 grudnia 1983r. i od 1 stycznia 1985r. do 15 marca 1985r.
na stanowisku radcy prawnego w (...) Sp. z o.o. w połowie wymiaru czasu pracy
( zaświadczenie z 13 października 2011r., k.7 akt ZUS ),

- od 15 grudnia 1983r. do 31 grudnia 1984r. w Wojewódzkiej Spółdzielni (...)
w K. Oddział w T. na ½ etatu na stanowisku radcy prawnego
( świadectwo pracy z 17 stycznia 1985r., k.8 akt ZUS ).

Wszystkie powyższe okresy pracy organ rentowy uwzględnił do stażu pracy dla potrzeb obliczenia wysokości kapitału początkowego.

Za powyższe okresy zatrudnienia, do czasu wydania decyzji z 14 grudnia 2016r.,
2 stycznia 2017r. i 7 lutego 2017r. ( jw. ), ubezpieczony nie przedłożył w organie rentowym zaświadczenia o uzyskiwanym wynagrodzeniu.

Ubezpieczony odwołał się od tych decyzji i sprawa toczyła się przed Sądem Okręgowym w Gliwicach pod sygn. VIII U 322/17. Wyrokiem z 13 grudnia 2017r. Sąd oddalił odwołania ubezpieczonego od ww. decyzji w uzasadnieniu wskazując, że decyzje te są prawidłowe. Sąd podniósł także, że ubezpieczony w toku tego postępowania przedłożył kserokopie zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu sporządzone przez: Spółdzielnię (...) w T. w dniu 31 maja 2017r. z wykazanymi zarobkami z okresu od 15 grudnia 1983r. do 31 grudnia 1984r. i od 16 marca 1985r. do 30 września 1986r., (...) Sp. z o.o. w dniu 29 maja 2017r. z wykazanymi zarobkami z okresów zatrudnienia od 1 września 1980r. do 15 grudnia 1983r. oraz od 1 stycznia 1985r. do 15 marca 1985r., a także legitymację ubezpieczeniową z wykazanymi zarobkami za lata 1975 – 1976 dotyczącymi zatrudnienia w Zakładach (...) w wysokości: 15 110 zł za 1975r. i 35 902 zł za 1976r. Przy uwzględnieniu zarobków wykazanych z dołączonych przez ubezpieczonego dokumentów j.w. dotychczasowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego 152,12% i tak jest nadal najkorzystniejszy, bo wskaźnik obliczony z 20 najkorzystniejszych lat ubezpieczenia wynosi 140,66%.

Wyrokiem z 25 kwietnia 2019r. sygn. VIII AUa 475/18 Sąd Apelacyjny w Katowicach oddalił apelację ubezpieczonego od wyroku z 13 grudnia 2017r., po uprzednim dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego z zakresu emerytur i rent K. S., który stwierdził, że organ rentowy prawidłowo wyliczył ubezpieczonemu kapitał początkowy i prawidłowo ustalił wysokość emerytury w oparciu o materiał dowodowy, którym dysponował w dacie wydania decyzji.

Ubezpieczony w dniu 19 sierpnia 2019r. wystąpił z wnioskiem o ponowne obliczenie emerytury z uwzględnieniem przeliczonego kapitału początkowego przedkładając oryginały zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 31 maja 2017r. sporządzone przez Spółdzielnię (...) w T., z 29 maja 2017r. sporządzone przez (...) Sp. z o.o. w L. oraz oryginał legitymacji ubezpieczeniowej.

W rozpoznaniu tego wniosku organ rentowy wydał decyzje zaskarżone.

/dowód z akt ZUS – okoliczności bezsporne /

Sąd zważył, co n astępuje:

Odwołanie ubezpieczonego S. W. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość.

Warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń czy ich wysokości jest uzyskanie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności, które istniały przed wydaniem decyzji, a nie były znane organowi w chwili orzekania i mają wpływ na prawo do tych świadczeń lub ich wysokość (por. wyrok Sądu Najwyższego z 5 sierpnia 1999 r., II UKN 231/99 - OSNAPiUS 2000 nr 19 poz. 734, uchwała Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2003 r. III UZP 5/03 - OSNAPiUS rok 2003, Nr 18, poz. 442).

Istnieje więc możliwość dokonania ponownych ustaleń warunkujących prawo lub wysokość przyznanego wcześniej świadczenia, jednak dopiero po spełnieniu przesłanek określonych wcześniej. Organ rentowy nie ma podstaw do ponownego ustalenia wysokości emerytury, jeśli zainteresowany nie przedstawi dokumentów lub okoliczności zmieniających jego sytuację ( por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 maja 2014 r. III UK 150/13, LEX nr 1458793).

W niniejszej sprawie ubezpieczony domagał się przeliczenia kapitału początkowego
i następnie emerytury na podstawie załączonych do wniosku z 19 sierpnia 2019r. zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 31 maja 2017r. dotyczących Spółdzielni (...) w T., z 29 maja 2017r. z (...) Sp. z o.o. w L. oraz legitymacji ubezpieczeniowej z wykazanymi w niej zarobkami m.in. z okresu zatrudnienia w Zakładach (...). Tymczasem dowody te były już znane organowi rentowemu, bo ich kserokopie zostały przesłane do tego organu przez Sąd Okręgowy w Gliwicach podczas toczącego się wcześniej postępowania w sprawie o sygn. VIII U 322/17. Organ rentowy dokonał symulacji wyliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego i stwierdził, że wskaźnik ten przy uwzględnieniu zarobków ubezpieczonego wykazanych w ww. dokumentach jest niższy aniżeli dotychczas przyjęty 152,12% z 10 kolejnych lat kalendarzowych, to jest od stycznia 1989r. do grudnia 1998r. Zatem zarówno kapitał początkowy jak i następnie emerytura ubezpieczonego przy uwzględnieniu spornych zarobków byłyby niższe niż dotychczas ustalone przez organ rentowy ( wskazywał na to zarówno Sąd Okręgowy w Gliwicach w uzasadnieniu wyroku z 13 grudnia 2017r. jak również Sąd Apelacyjny w Katowicach w uzasadnieniu swojego rozstrzygnięcia z 25 kwietnia 2019r. ).

Odnosząc się do twierdzenia ubezpieczonego, że powołane przez niego w odwołaniu nowe dowody „ waloryzują wysokość odprowadzonych składek do organu rentowego a w ślad za tym i w tego następstwie zwiększają i wpływają na wysokość przyznanej emerytury ”, to słusznie stwierdził organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie, że skoro dowody powołane przez ubezpieczonego dotyczą okresów zatrudnienia przed 1 stycznia 1999r., to mogą mieć co najwyżej znaczenia przy obliczaniu wysokości kapitału początkowego i w takim znaczeniu w konsekwencji obliczonej przy uwzględnieniu tego kapitału emerytury, nie mają natomiast wpływu na wysokość składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego, gdyż składki te ewidencjonuje się począwszy od 1 stycznia 1999r. ( przy czym chodzi tu o okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym od tej daty ) i podlegają one waloryzacji na dzień przyznania emerytury. Podkreślić należy, że ubezpieczony ma przyznaną emeryturę na podstawie art.24 ustawy emerytalnej i obliczoną w oparciu o art.25 i 26 tejże ustawy. Jest to emerytura ustalana w systemie zdefiniowanej składki co oznacza, że wysokość świadczenia została uzależniona od sumy zaewidencjonowanych składek na indywidualnym koncie ubezpieczonego od 1 stycznia 1999r. oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego obliczonego na dzień 1 stycznia 1999r.

Reasumując wobec braku przedłożenia nowych dowodów w sprawie, organ rentowy nie miał podstaw do merytorycznego rozpoznania sprawy, a jedynie, wobec braku spełnienia wymogów formalnych, prawidłowo odmówił prawa do przeliczenia kapitału początkowego, a także emerytury ubezpieczonego.

W konsekwencji powyższego Sąd z mocy art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie ubezpieczonego jako bezzasadne.

(-) sędzia Grzegorz Tyrka