Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2020 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący : Sędzia Janusz Kotas

Protokolant: stażysta Barbara Borkowska

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2020 roku

sprawy z odwołania T. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w T.

o zasiłek chorobowy

w związku z odwołaniem od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w T. z dnia 21.05.2020 r., 29.05.2020 r., 19.06.2020 r., 09.07.2020 r.

orzekł:

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy T. C. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 1 marca 2020 roku do 24 lipca 2020 roku.

Sygn. akt IV U 260/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 21 maja 2020 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy T. C. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1.03.2020 r. do 31.03.2020 r. .

Jako podstawę prawną Oddział wskazał art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870)

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy wskazał , że zgodnie z powołanymi przepisami zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Z posiadanej przez ZUS dokumentacji wynika, że tytuł ubezpieczenia wnioskodawcy ustał w dniu 29.02.2020 r. Do Zakładu wpłynął wniosek płatnika składek ZAKŁADU (...) w Ś. o ustalenie dla wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia za okres od 1.03.2020 r. . Organ ustalił , że od dnia 1.09.2016 r. wnioskodawca ma ustalone prawo do renty inwalidzkiej, a od 01.09.2017 r. Pobiera świadczenie emerytalne z (...) , dlatego nie ma prawa do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu zatrudnienia .

Kolejnymi decyzjami z dnia 29 maja 2020 r. , z dnia 19 czerwca 2020 r. i z dnia 9 lipca 2020 r. , Oddział odmówił wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego za okres od 1 kwietnia 2020 r. do 24 lipca 2020 r.

W uzasadnieniu faktycznym i prawnym swojego stanowiska , oddział powołał te same argumenty natury prawnej i faktycznej jak w pierwszej decyzji .

Odwołanie od tych decyzji złożył T. C. , wnosząc o ich uwzględnienie oraz zmianę zaskarżonych decyzji w całości poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za wymienione okresy.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazał , że w latach 1999 - 2016 był funkcjonariuszem Służby Więziennej. W dniu 16.08.2016 Komisja Lekarska podległa Ministrowi właściwemu do S. (...) w B. wydała orzeczenie w którym zaliczyła go do III grupy inwalidzkiej. Inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą. 31.08.2016 r. otrzymał rozkaz personalny D. (...) nr 2 w G. o wygaśnięciu stosunku służbowego w związku z ostatecznym orzeczeniem przez Komisję Lekarską całkowitej niezdolności do służby. 13.09.2016 r. otrzymałem z B. (...)decyzję o przyznaniu renty inwalidzkiej od dnia 01.09.2016 r. oraz decyzję o przyznaniu emerytury SW od dnia 01.09.2016 r. Na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Straży Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708) Biuro Emerytalne SW ponownie ustaliło wysokość świadczenia i wydało decyzję z dnia 18.08.2017 r. o przyznaniu emerytury SW od dnia 01.09.2017 r. (art. 15 ust. 2 pkt. 3) podwyższając świadczenie o 15% podstawy wymiaru na podstawie art. 15 pkt. 4 czyli według przepisu , który mówi że emerytowi, którego inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą. Kolejne orzeczenie Komisji Lekarskiej zostało wydane 11.09.2019 r. i podtrzymało III grupę inwalidzką w związku ze służbą.

W dniu 29.02.2020 r. ustał stosunek pracy wnioskodawcy oraz tytuł ubezpieczenia. Od 29.01.2020 r. wystąpiła u niego niezdolność do pracy. Pracodawca złożył stosowną dokumentację do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W tym czasie wnioskodawca otrzymał wezwanie ZUS o złożenie oświadczenia Z-10 z dnia 27.03.2020 r., które złożył za pośrednictwem (...). Następnie otrzymał wniosek o udostępnienie danych zgromadzonych w rejestrze publicznym, który przesłał pocztą poleconą do oddziału ZUS w T.. 5.05.2020 r. za pośrednictwem (...) wysłał wniosek o zasiłek chorobowy (...) 53.

Wnioskodawca zarzucił Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, że dokonał w nieuzasadniony sposób rozszerzającej wykładni art. 13 ust.1 pkt.1 Ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Art. 13 ust. 1 pkt. 1 stanowi że, zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Prawa do świadczenia pozbawione mogą być wyłącznie osoby w sytuacjach wymienionych w art. 13 w/w ustawy zasiłkowej. Ponadto Ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy jak i Ustawa z 17 grudnia 1998 o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z późniejszymi zmianami wyraźnie rozdziela definicje emerytury i renty z tytułu niezdolności do pracy od emerytury i policyjnej renty inwalidzkiej.

Według wnioskodawcy Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie uwzględnił wyroków Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r. sygnatura akt II UK 168/11 oraz wyroku SN z dnia 18 luty 2013 r. sygnatura akt II UK 196/12, który wskazał iż art. 13 ust. 1 ustawy wymienia enumeratywnie sytuacje w których zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, gdy niezdolność powstała w trakcie lub po ustaniu ubezpieczenia i nie wskazuje wśród nich ustalonego prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do służby. Pomimo wiedzy, że emerytura wypłacana jest wnioskodawcy przez Zakład (...) na podstawie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Straży Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin z późniejszymi zmianami, ZUS zignorował powyżej przytoczone wyroki Sądu Najwyższego i dokonał własnej interpretacji przepisu art. 13 ust 1. pkt 1 ustawy zasiłkowej.

W odpowiedziach na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie powołując się na stan faktyczny i prawny jak w zaskarżonych decyzjach .

Postanowieniami wydanymi przez Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu, na podstawie art. 219 kpc, połączono sprawy o sygn. IV U 373/20 i IV U 312/20 i IV U 260/20 do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod wspólną sygnaturą IV U 260/20 .

Sąd ustalił, co następuje:

Wnioskodawca T. C. w latach 1999 - 2016 był funkcjonariuszem S. (...), ostatnio zajmował stanowisko zastępcy dowódcy zmiany działu ochrony Zakładu Karnego Nr 2 w G. . W dniu 16.08.2016 Komisja Lekarska podległa Ministrowi właściwemu do Spraw Wewnętrznych w B. wydała orzeczenie w którym zaliczyła go do III grupy inwalidzkiej uznając , że jest trwale niezdolny do służby . Inwalidztwo pozostawało w związku ze służbą. 31.08.2016 r. otrzymał rozkaz personalny D. (...) nr 2 w G. o wygaśnięciu stosunku służbowego w związku z ostatecznym orzeczeniem przez Komisję Lekarską całkowitej niezdolności do służby.

/okoliczność niesporna ,

Dowód : orzeczenie komisji k.11-13 ,

-rozkaz k. 6 ,

-świadectwo służby k. 7/

W dniu 13 września 2016 r. D. (...) wydał decyzję o przyznaniu wnioskodawcy renty inwalidzkiej od dnia 01.09.2016 r. oraz decyzję o przyznaniu emerytury SW od dnia 01.09.2016 r. Na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Straży Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708) Biuro Emerytalne SW ponownie ustaliło wysokość świadczenia i wydało decyzję z dnia 18.08.2017 r.

/okoliczność niesporna ,

Dowód : decyzje k.14-16 /

Po odejściu ze Służby Więziennej , wnioskodawca była zatrudniony na podstawie umowy o pracę w Zakładzie (...) w Ś. od 1 lipca 2017 r. do 29 lutego 2020 r. W dniu 29.02.2020 r. ustał stosunek pracy wnioskodawcy . Wnioskodawca był niezdolny do pracy od 29 stycznia 2020 r. do 24 lipca 2020 r. Po rozwiązaniu umowy o pracę płatnik składek czyli Zakład (...) w Ś. wystąpił do ZUS o przyznanie wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu ubezpieczenia chorobowego .

/dowód: zaświadczenie płatnika składek k. 3-4 akta rentowe /

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w przedmiotowej sprawie ustalono na podstawie dokumentacji przedłożonej przez strony, której autentyczności i zgodności z prawdą nie podważała żadna ze stron.

W przedmiotowej sprawie niespornym było , że wnioskodawca do 31 sierpnia 2016 r. pełnił służbę w S. (...) a jego stosunek służbowy wygasł z uwagi na całkowitą niezdolność do służby . Niespornym było także , że pobiera emeryturę na podstawie ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Straży Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 708) .

Stosunek pracy wnioskodawcy ustał w dniu 29 lutego 2020 r. Przed ustaniem stosunku pracy wnioskodawca był niezdolny do pracy od 29 stycznia 2020 r. Po ustaniu stosunku pracy był nadal niezdolny do pracy , łącznie do 24 lipca 2020 r.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870), zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy .

W/w przepis ma jednak tylko zastosowanie w przypadku ustalonego prawa do emerytury lub renty z funduszu ubezpieczeń społecznych , a więc z powszechnego ubezpieczenia społecznego .

Takie jest także ugruntowane stanowisko judykatury .

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lutego 2013 r. w sprawie II UK 196/12 (OSNAPiUS 2013/23-24/287) , wskazał , że pobieranie emerytury wojskowej przyznanej na podstawie ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.) nie stanowi okoliczności wyłączającej prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia (art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.). Prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia wyłączone jest tylko w tych okolicznościach, które wyczerpująco i wyraźnie określone zostały w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.). Nie została w nim wymieniona emerytura wojskowa, więc pobieranie tego świadczenia nie uzasadnia zastosowania art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jak słusznie zauważył SN w uzasadnieniu swojego stanowiska , określenie „emerytura”, którym się posługuje wymieniony przepis , nie może być uznane za pojęcie zbiorcze, obejmujące wszystkie świadczenia przyznawane z tytułu wieku i (lub) wysługi nie tylko z ubezpieczenia emerytalnego, lecz także w postaci świadczeń zabezpieczeniowych z budżetu, jakim jest „emerytura wojskowa” i nie jest tożsame z tym pojęciem.

Identycznie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 stycznia 2012 r. w sprawie II UK 168/11 (OSNAPiUS 2012 nr 23-24, poz. 297, str. 1032,), podnosząc , że pobieranie policyjnej renty inwalidzkiej III grupy na podstawie art. 19 w związku z art. 20 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.) nie wyłącza prawa ubezpieczonego do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego oraz prawa do świadczenia rehabilitacyjnego (art. 13 ust. 1 pkt 1 i art. 22 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).

Sąd ten wskazał , że z regulacji wskazanej w art. 13 wynika, że prawo do zasiłku po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje podmiotom objętym zakresem jej stosowania jedynie we wskazanych w niej sytuacjach. W przypadku, gdy ubezpieczony ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, a nie innej renty. Należy w związku z tym wskazać, że rentą z tytułu niezdolności do pracy jest renta z tytułu niezdolności do pracy w rozumieniu art. 3 pkt 2 oraz art. 57, 57a i 60 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.jedn.: Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.). Renty te zostały wprost określone przez ustawodawcę jako „renta z tytułu niezdolności do pracy”. Natomiast renta III grupy przysługująca funkcjonariuszowi Policji na podstawie art. 19 w zw. art. 20 ust. 1 pkt 3 PolicjaEmU przysługuje, co zostało wprost przez ustawodawcę wysłowione, osobom zdolnym do pracy oraz została określona jako „policyjna renta inwalidzka” (art. 2 pkt 1 lit. b). Rozszerzająca wykładnia art. 13 jest niedopuszczalna już z tego względu, że mogłaby prowadzić do pozbawienia uprawnionego prawa.

Renta inwalidzka dla żołnierzy , policjantów czy funkcjonariuszy służby więziennej przysługuje z powodu niezdolności do służby , a nie niezdolności do pracy .

Za takim rozumieniem wskazanego sformułowania przemawia także funkcja zasiłku chorobowego oraz samego ubezpieczenia chorobowego. Ubezpieczenie to obejmuje ryzyko okresowego, przemijającego braku możliwości wykonywania pracy z powodu choroby lub sytuacji wynikającej z macierzyństwa. Świadczenia wypłacane z tego rodzaju ubezpieczenia winny przeciwdziałać ujemnym skutkom wywołanym przez ziszczenie się wskazanego ryzyka, w szczególności zapobiegać zubożeniu ubezpieczonego, który nie osiąga dochodu z racji zniesionej możności zarobkowania.

Mając to na uwadze Sąd uznał, że nie było podstaw do zastosowania w niniejszym przypadku przepisu art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy i odmówieniu wnioskodawcy – z powołaniem się tylko na ten przepis – prawa do zasiłku chorobowego za sporny okres .

Wobec powyższego, Sąd na podstawie przepisu art.477 ¹⁴§2 k.p.c. w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 1 (a contrario) ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa , zmienił zaskarżone decyzje zgodnie z żądaniem wnioskodawcy .