Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z 11.09.2020 r.

Powód W. D., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą S. w S., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, w pozwie z 17.12.2019 roku, domagał się zasądzenia od strony pozwanej – (...) S.A. w W., kwoty 1363,11 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki F. nr rej. (...) w zdarzeniu z dnia 30.09.2019 roku, kwoty 12,03 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem skapitalizowanych odsetek od kwoty (...),11 od dnia 31.10.2019 roku do dnia 16.12.2019 roku oraz kwoty 300 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem kosztorysu szkody. Łącznie powód domagał się kwoty 1675,14 zł z odsetkami jak wyżej oraz zasądzenia kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, w dniu 30.09.2019 roku powstała szkoda w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki F. o nr rej (...). w wyniku zgłoszenia szkody pozwany wypłacił poszkodowanemu kwotę 700,26 złotych. Kwota ta okazała się niewystarczająca do pokrycia kosztów naprawy pojazdu. Powód w umowie cesji z poszkodowanym P. L. zawartej w dniu 24.10.2019 roku nabył wszystkie prawa do odszkodowania jakie przysługiwały poszkodowanemu względem pozwanego. W kalkulacji sporządzonej na potrzeby powoda wynika, iż koszt naprawienia szkody wyniósł 2063,37 złotych, kwota dochodzona stanowi różnicę między tą kwotą a kwotą odszkodowania wypłaconego dotychczas poszkodowanemu.

Strona pozwana (...) S.A. w W., działając przez profesjonalnego pełnomocnika, w odpowiedzi na pozew z 29.01.2020 r. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych (k. 21-26).

W uzasadnieniu zakwestionowano żądanie pozwu zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. Wskazano, że poszkodowany został poinformowany, iż może naprawić pojazd w sieci naprawczej (...) gdzie naprawa objęta jest gwarancją wykonawcy oraz gwarancją jakości (...). Poinformowano poszkodowanego także o tym, ze jeżeli nie zdecyduje się na naprawę we wskazanym przez ubezpieczyciela warsztacie to przed przystąpieniem do naprawy niezbędne będzie uzgodnienie z (...) wysokości kosztów naprawy poprzez poddanie sporządzonego na rzecz poszkodowanego kosztorysu przez (...). Wskazano, że wysokość dochodzonego roszczenia jest zawyżona, gdyż w toku postepowania likwidacyjnego ustalono, że wystarczającą kwotą dla przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody jest kwota wpłacona uprzednio poszkodowanemu. Pozwany domagał się także oddalenia powództwa w zakresie kosztów opinii podając, iż koszty te nie mieszczą się w pojęciu normalnych następstw zdarzenia w którym szkoda nastąpiła. Nadto podniesiono, iż skoro poszkodowany samochód naprawił za kwotę odszkodowania wypłaconą przez ubezpieczyciela, oznacza to, ze ta wysokość odszkodowania zrekompensowała szkodę w całości. Pozwany wskazał, iż zakładając hipotetycznie, ze odszkodowanie wypłacone powodowi nie zostanie spożytkowane na naprawę pojazdu to nie zostanie osiągnięty cel świadczenia, co doprowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia powoda.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30.09.2019 roku powstała szkoda, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki F. o nr rej (...). Pojazd sprawcy zdarzenia w chwili wypadku był ubezpieczony w (...) S.A. w W.. Po zgłoszeniu szkody likwidator (...) w dniu 3.10.2019 roku sporządził wstępny kosztorys naprawy w systemie E. na kwotę 700,26 złotych brutto, z uwzględnieniem stawki robocizny mechanicznej i lakierniczej na kwotę 49 zł/rbg i obniżeniem materiałów lakierniczych o współczynnik odchylenia 67%. Kwota ta została wypłacona poszkodowanemu P. L..

W dniu 24.10.2019 roku P. L. zawarł umowę przelewu wierzytelności z wszelkich praw do odszkodowania jakie mu przysługują w stosunku do pozwanego oraz sprawcy zdarzenia z dnia 30.09.2019 roku na powoda.

Nabywca wierzytelności zlecił sporządzenie kosztorysu naprawy firmie (...) sp. Z o.o. w S., który został wykonany w systemie A. w dniu 29.11.2019 roku na kwotę brutto 2063,37 złotych z uwzględnieniem stawki roboczogodziny na kwotę 100 zł/rbg i zastosowaniem oryginalnych części producenta – lampy reflektora, która w ocenie technicznej (...) S.A. była zaliczona do polerowania. Koszt kosztorysu wyniósł 300 złotych.

Dowód: niesporne, umowa cesji – k.7, , akta szkody – k 27, oświadczenie poszkodowanego – k. 9, kosztorys naprawy – k. 10-13, faktura za kosztorys – k. 14/

Samochód w chwili wypadku miał 3 lata. P. L. był jego właścicielem od kilku dni. Samochód został naprawiony przez poszkodowanego i jego kolegę. Poszkodowany dowiadywał się ale w ramach odszkodowania zaoferowanego przez (...) nie mógł naprawić pojazdu poprzez wymianę części. W firmie (...) naprawę pojazdu wyceniono na ponad 2 000 złotych. P. L. nadal jest właścicielem tego pojazdu.

Dowód: zeznania świadka P. L. – k. 62-63, nagranie rozprawy z dnia 5 marca 2020 roku – od 00:02:11.

Uszkodzeniu w pojeździe marki f. uległ zderzak przedni (zarysowane prawe naroże) oraz reflektor prawy (klosz zarysowany powierzchniowo). Części te zakwalifikowano pierwotnie do naprawy, a nie do wymiany. W przypadku zakwalifikowania reflektora do wymiany wysokość szkody wynosi 1988,27 złotych. Przy założeniu, ze reflektor wymagał jedynie polerowania wysokość szkody 1190,60 złotych.

Dowód: częściowo opinia biegłego S. K. – k. 6675, opinie uzupełniające – k. 92-93, 113-114.

Producent pojazdów marki F. nie posiada zaleceń odnośnie polerowania reflektorów. Zgodnie z polityką producentów dokonują oni wymiany części na nowe. Proces technologiczny napraw pojazdów jest ciągle udoskonalany i obecnie szeroko stosowane są metody regeneracji części zamiennych, w tym polerowanie reflektorów.

Dowód: częściowo opinia biegłego S. K. – k. 6675, opinie uzupełniające – k. 92-93, 113-114.

Ustalając stan faktyczny, sąd oparł się w szczególności na aktach likwidacji szkody i dokumentach powołanych w opisie stanu faktycznego, jak również dowodach osobowych i na opinii biegłego S. K. w zakresie wyceny wysokości szkody.

Biegły ostatecznie sporządził wariantową wycenę szkody w zależności od przyjęcia reflektora do polerowania lub jego wymiany na nowy. Kwestie związane z prawidłową oceną wysokości szkody, zasadami likwidacji szkody, wypłaty pełnego odszkodowania są kwestiami prawnymi, w zakresie których biegły nie ma kompetencji do określania właściwej wysokości odszkodowania. W tym zakresie zatem Sąd oceniając opinię biegłego pominął kwestie związane z faktem naprawy pojazdu, rzeczywistym sposobem jego naprawy oraz poniesionymi przez poszkodowanego kosztami tej naprawy gdyż były one nieistotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Ponadto Sąd w całości dal wiarę zeznaniom świadka P. L. gdyż były logiczne, spójne z dokumentami przedstawionymi przez strony, a w większości dotyczyły okoliczności niespornych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w przeważającej części zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała swojej odpowiedzialności za powstanie szkody zatem okoliczność ta była między stronami niesporna.

Sporne było jedynie to, czy kwota dotychczas wypłacona poszkodowanemu rekompensowała w całości szkodę z dnia 30.09.2019 roku.

Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz, której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Bezsporna była okoliczność, iż strona pozwana prowadziła postępowanie likwidacyjne przedmiotowej szkody, w wyniku którego świadczyła na rzecz pierwotnego wierzyciela kwotę 700,26 zł. Niespornie też P. L. jako poszkodowany przeniósł na powoda wszelkie roszczenia z tytułu odszkodowania związanego ze zdarzeniem z dnia 30.09.2019 roku o czym świadczy zawarta umowa cesji z dnia 24.10.2019 roku (k.7). Nabywcy wierzytelności służą zatem względem ubezpieczyciela te same prawa, które miałby poszkodowany (art. 509 k.c.)

Ustalając wysokość należnego powodowi odszkodowania, sąd miał na uwadze, iż świadczenie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego winno w pierwszej kolejności korespondować z zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody wyrażonej w art. 361 § 2 k.c., ale jednocześnie powinno obejmować niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na rynku lokalnym (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 czerwca 2003 r. wydanej w sprawie o sygn. akt III CZP 32/03, LEX nr 78592). W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, zgodnie z którym przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu do takiego stanu (używalności i jakości), jaki istniał przed wypadkiem. Jeżeli wymaga to użycia nowych części i materiałów, wydatki poniesione z tego tytułu powinny być uznane jako koszty naprawienia szkody. Uszkodzona część pojazdu powinna być zastąpiona nową, jeśli ewentualna naprawa tej części nie przywróci jej pełni wartości jaką przestawiała przed szkodą. Odszkodowanie obejmuje koszty zakupu niezbędnych nowych części i innych materiałów. W swoim orzecznictwie Sąd Najwyższy dopuszcza stosowanie nowych części przy naprawie używanych samochodów, zastrzegając jednak warunek konieczności lub niezbędności tego sposobu (np. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r. (III CZP 80/11, OSNC 2012/10/112). O przywróceniu do stanu poprzedniego można mówić, gdy stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem odpowiada stanowi samochodu sprzed wypadku. Przy ocenie bierze się pod uwagę zarówno stan techniczny, jak i trwałość czy wygląd estetyczny. Do naprawienia pojazdu w tym zakresie konieczne może się okazać użycie ulepszonych i zmodernizowanych części lub zespołów, których przed wypadkiem pojazd nie miał (por. komentarz do art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, D. Maśniak komentarz LEX 2010).

Pozwany wskazał, że kwestionuje koszt naprawy pojazdu powoda w zakresie w jakim przekracza on kwotę 700,26 zł (na taką kwotę została wyceniona szkoda przez (...)), natomiast powód domagał się dodatkowo zapłaty kwoty 1363,11 zł tytułem dalszego naprawienia szkody, wskazując, iż wypłacona kwota nie pozwalała na przywrócenie pojazdu do stanu poprzedniego.

Z opinii biegłego wynika, iż w zależności od wariantu naprawienia szkody, wymiany bądź jedynie polerowania reflektora koszty naprawy pojazdu wyniosłyby odpowiednio 1190,60 zł orz 1988,27 zł. Biegły wskazał jednocześnie, że obecnie na rynku stosuje się szeroko regenerację części, w związku z czym reflektor winien być poddany jedynie polerowaniu, nie zaś wymianie. W ocenie Sądu z taką tezą biegłego nie sposób się zgodzić zasada pełnego odszkodowania obejmuje wszelkie koszty potrzebne do przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Pojazd poszkodowanego w chwili zdarzenia miał 3 lata, był pojazdem stosunkowo nowym. Nie wykazano by wcześniej był przedmiotem jakichś zdarzeń drogowych, w wyniku których nastąpiłaby naprawa na częściach nieoryginalnych. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego poszkodowany ma prawo do pełnego odszkodowania oraz naprawy na częściach oryginalnych, chyba, że taka naprawa doprowadziłaby do wzbogacenia poszkodowanego. W ocenie Sądu każde zdarzenie drogowe powodujące uszkodzenie pojazdu wpływa negatywnie na jego wartość rynkową. Stąd naprawa pojazdu częściami regenerowanymi, jak w tym przypadku proponuje biegły za pomocą polerowania reflektora nie doprowadziłaby, zdaniem Sądu, do zrealizowania uprawnienia poszkodowanego do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody. Część regenerowana jest już częścią zawsze używaną, słabszą. Dlatego kwalifikowanie reflektora wyłącznie do regeneracji nie spełniłoby w ocenie Sądu, przesłanki pełnego odszkodowania. Nawet w przypadku kompleksowej naprawy w autoryzowanym zakładzie mechanicznym, zgodnie z technologią producenta, przy użyciu nowych, oryginalnych części pojazd naprawiany w realiach rynkowych, jest z reguły wart mniej niż pojazd, który nie uczestniczył w kolizji i nie podlegał procesowi naprawczemu (por.m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 października 2001 r., III CZP 57/01, OSNC 2002, Nr 5, poz. 57). Oczywiście użycie do naprawy pojazdu nowych części i materiałów może doprowadzić do wzrostu wartości pojazdu, jako całości, choć z reguły przeprowadzenie naprawy przy użyciu nowych części w miejsce zużytych nie wpływa na jego wartość rynkową po naprawie (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/01). W niniejszej sprawie takie okoliczności nie zostały jednak wykazane.

Kwestie tego czy poszkodowany naprawił pojazd oraz sposób jego naprawy nie był w ogóle w sprawie istotny, z uwagi na fakt, iż pozwany jest jako ubezpieczyciel zobowiązany do naprawienia szkody, czyli wyrównania uszczerbku powstałego w majątku poszkodowanego na skutek uszkodzenia pojazdu. To czy poszkodowany naprawił pojazd za kwotę, którą otrzymał w ramach odszkodowania jest dla obowiązków ciążących na pozwanym całkowicie nieistotne. W orzecznictwie Sadu Najwyższego nie ma bowiem żadnych wątpliwości, że odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego nie ogranicza się, do równowartości wydatków poniesionych na naprawę pojazdu, lecz każdorazowo obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony jest pogląd, że powstanie roszczenia z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego, a tym samym zakres odszkodowania, nie zależą od tego czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle ma taki zamiar. Odpowiada ono niezbędnym i ekonomicznie uzasadnionym kosztom naprawy, a naprawa dokonana przed uzyskaniem świadczenia od ubezpieczyciela, jej koszt i faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na sposób ustalania wysokości odszkodowania. Nie ma zatem znaczenia czy naprawienie szkody następuje na podstawie faktur za naprawę pojazdu czy wyceny kosztów naprawy - zasady naprawienia szkody muszą być identyczne. W konsekwencji spotykane niekiedy w praktyce uzależnienie wypłaty należności od faktycznego dokonania naprawy i udokumentowania jej kosztów nie jest uzasadnione. Szkodą (art. 361 § 2 k.c.) jest bowiem różnica między stanem majątku poszkodowanego jaki zaistniał po zdarzeniu wywołującym szkodę, a stanem tego majątku, jaki istniałby, gdyby nie nastąpiło to zdarzenie. Roszczenie odszkodowawcze powstaje z chwilą powstania obowiązku naprawienia szkody, a nie po powstaniu kosztów naprawy pojazdu, z czym wiąże się brak obowiązku po stronie poszkodowanego udowadniania konkretnych wydatków poniesionych na naprawę pojazdu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego w tym kontekście zwracano również uwagę, że udowodnienie kosztów faktycznie poniesionych jest często bardzo utrudnione (naprawa sposobem gospodarczym, przez samego poszkodowanego lub członków jego rodziny (znajomych), brak rachunków na zakup części i opłacenie usług warsztatu naprawczego itp.) (por. uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., III CZP 80/01, OSNC 2012, Nr 10, poz. 112 i z dnia 17 maja 2007 r., III CZP 150/06, OSNC 2007, Nr 10, poz. 144). Stanowczo również stwierdzono, że do poszkodowanego należy również decyzja czy przystąpi w ogóle do naprawy uszkodzonego pojazdu po uzyskaniu odszkodowania czy dokona prowizorycznej naprawy za część należnej mu kwoty, czy też wydatkuje odszkodowanie na inne cele (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018 r., II CNP 32/17, nie publ., z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 41/17, nie publ., i z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 43/17, nie publ.).

Mając powyższe na uwadze należało uznać, iż szkoda w pojeździe marki F. w wyniku zdarzenia z dnia 30.09.2019 roku wyniosła 1988,27 złotych, co oznacza przy uwzględnieniu wypłaconej kwoty 700,26 zł konieczność zasądzenia dalszej kwoty 1288,01 złotych tytułem dalszego odszkodowania. W pozostałym zakresie roszczenie o odszkodowanie podlegało oddaleniu. Z kolei z tytułu odsetek za opóźnienie w związku ze zmniejszeniem kwoty należnego odszkodowania należało się powodowi kwota 10,37 złotych co stanowi naliczenie odsetek ustawowych za okres od 2.11.2019 roku (30 dni od zgłoszenia szkody) do 16.12.2019 roku.

Obecnie w orzecznictwie niesporne jest, ze poszkodowanemu należy się również zwrot wydatków poniesionych na kosztorys szacujący wysokość szkody, jako koszt bezpośrednio związany z dochodzeniem odszkodowania. Stąd nie ma racji pozwany, że umowa cesji zawarta pomiędzy P. L. a powodem nie obejmowała tego kosztu. Przeciwnie to powód na potrzeby dochodzenia odszkodowania w niniejszej sprawie w ramach aktów staranności dokonał wyceny odszkodowania, którego dochodził w niniejszej sprawie. Poniósł w związku z tym wydatek w kwocie 300 złotych co wykazał stosowną fakturą. Jest to w ocenie Sądu wydatek celowy na dochodzenie wierzytelności z tytułu odszkodowania, którego zwrot należy się powodowi w ramach tego odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1598,38 złotych (1288,01 zł +10,37 zł+300 zł)z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo jako niewykazane oddalił (pkt I i II wyroku).

Jako, że powód uległ z żądaniem w bardzo niewielkiej części Sąd zasądził na jego rzecz pełny zwrot kosztów procesu, na które złożyły się koszt opłaty sądowej w kwocie 200 złotych, 270 złotych wynagrodzenie pełnomocnika oraz 17 złotych opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Jednocześnie Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od kosztów sądowych zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c. jako, że powództwo zostało wniesione po 7.11.2019 roku, tj. po wejściu w życie w/w przepisu.

O wydatkach Sad orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Koszty opinii biegłego wyniosły łącznie 647,74 zł i kosztami tymi zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu obciążono w całości pozwanego jako stronę przegrywającą proces w zasadniczej części.

Sędzia Agnieszka Poręba

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować uzasadnienie,

2.  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,

3.  kal. 14 dni.

N., 2 października 2020 r.

Sędzia Agnieszka Poręba