Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Danuta Matuszewska

Sędziowie: SSA Dorota Rostankowska (spr.)

SSO del. Marta Gutkowska

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Bielska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej G.-W. w G. A. K.

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2018 r.

sprawy

J. M. (1), s. A. ur. (...) w I.

oskarżonego z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.; art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.; art. 284 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Okręgowego w Toruniu

z dnia 17 października 2017 r., sygn. akt II K 122/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. F. W., Kancelaria Adwokacka w T. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych brutto tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu
w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 339,97 (trzysta trzydzieści dziewięć 97/100) złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu na rozprawę przed Sądem II Instancji;

III.  wymierza oskarżonemu opłatę za postępowanie odwoławcze w wysokości 400 (czterysta) złotych oraz obciąża go wydatkami tego postępowania.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Toruniu rozpoznawał sprawę J. M. (1) oskarżonego o to, że:

XI. w okresie od czerwca 2011r. do 30 czerwca 2012r. w T. działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem jako przedstawiciel (...) Sp. z o.o. zajmujący się prowadzeniem jej działalności doprowadził:

1. osoby (...) w R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 17.461,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na nasiona różnego rodzaju, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT (...);

2. osoby (...) S.A. w T. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 56.559,15 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na materiały budowlane różnego rodzaju, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...)RS,VAT (...)RS, VAT (...)RS;

3. osoby (...) Spółka Akcyjna w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 35.702,22 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na kotły CO, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT (...);

4. osoby (...) sp. z o.o. w K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 55.751,18 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na materiały budowlane różnego rodzaju, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...);

5. osoby (...) sp. z o.o. w A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 121.817,38 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na materiały budowlane różnego rodzaju, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT nr (...);

6. osoby (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 29.030,40 zł poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na sok tłoczony naturalny R. A. 5 l , a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT (...);

7. osoby (...) sp. z o.o. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 3.622,15 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na mąkę, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie (...)FV (...);

8. osoby (...) S.A. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 49.061,37 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na materiały budowlane różnego rodzaju, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...);

9. osoby (...) w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 14.875,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na kotły CO, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT (...);

10. osoby (...) Sp. z o.o. w J. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 41.328,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na przecier malinowy i przecier pomidorowy, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT (...);

11. osoby (...) w C. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 6.851,22 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na izolację termiczną, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...);

12. osoby (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 41.340,88 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówienia na cement, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie (...);

13. osoby (...) w P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 140.000,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na makaron i susz warzywny, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...);

14. osoby (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 70.000,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zwartych transakcji przy składaniu zamówień na styropian, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...);

15. osoby (...) Sp. z o.o. w Stalowej G. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 39.150,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na pomarańcze w ilości 14.500 kg, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT;

16. osoby (...) S.A. w O. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 35.441,70 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na styropian, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...);

17. osoby (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 2.240,31 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy wynajmowaniu pomieszczeń magazynowych w T. przy ul. (...);

18. osoby (...) w A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 34.000,-zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na groch łuskany, fasolę i kaszę, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT (...);

19. osoby (...) sp. z o.o. w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 18.735,36 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartych transakcji przy składaniu zamówień na cement, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktur VAT (...), (...);

20. osoby (...) w C. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 21.955,50 zł. poprzez wprowadzenie w błąd co do możliwości finansowych i zamiaru uregulowania należności wynikających z zawartej transakcji przy składaniu zamówień na soki naturalne “C.”, a następnie przy zakupie wcześniej zamówionego towaru na podstawie faktury VAT nr (...);

tj. czyn z art.286 § 1 kk w zw. z art.294 § 1 kk w zw. z art.12 kk;

XII. w okresie od 14 listopada do 19 grudnia 2011r. w T. oraz B. działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, z góry powziętym zamiarem dokonania oszustwa ubiegając się w imieniu spółki (...) Sp. z o.o. w Banku (...) S.A. o uzyskanie kredytu obrotowego, przedłożyli dokumenty dotyczące spółki świadczące o dobrej kondycji finansowej tego podmiotu i w ten sposób wprowadzili w błąd upoważnionego pracownika Banku, co do faktycznej kondycji finansowej spółki oraz możliwości i zamiaru spłaty kredytu zaciągniętego zawierając w dniach 14 listopada i 19 grudnia 2011 roku umowę kredytową numer (...) na kwotę łącznie 1.000.000,-zł., doprowadzając tym samym Bank do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.000.000,-zł., tj. o czyn z art.286 § 1 kk w zw. z art.294 § 1 kk w zw. z art.11 § 2 kk i art.12 kk

XIII. w okresie od 14 maja 2012r. do 6 sierpnia 2012r. działając wspólnie i w porozumieniu z J. A., i inną osobą, której sprawa została wyłączona do odrębnego rozpoznania, dokonał przywłaszczenia powierzonego mienia ruchomego w postaci samochodu osobowego A. J. nr rej. (...) w ten sposób, że po podpisaniu umowy leasingowej nr (...) nie wywiązał się z jej warunków oraz nie zwrócił przedmiotu leasingu w wyznaczonym terminie czym działał na szkodę (...) Finansów S.A. we W., tj. o czyn z art. 284 § 2 kk.

Wyrokiem z dnia 17.10.2017r. w sprawie sygn. akt II K 122/15:

na podstawie art.4 § 1 kk stosując przywołane poniżej przepisy w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015r.:

oskarżonego J. M. (1) uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie XI aktu oskarżenia, z tym ustaleniem, iż należało go opisać i zakwalifikować w następujący sposób: w okresie od maja 2011r. do 30 sierpnia 2012r. w T., B., J., R., P., S., O., B., A. działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami wskazanymi poniżej, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, ze z góry powziętym zamiarem, jako przedstawiciel spółki z o.o. (...) z siedzibą w T., po uprzednim zamówieniu towaru lub zawarciu umowy o świadczenie usług magazynowych, wprowadzając w błąd pokrzywdzonych co do zamiaru zapłaty za zakupiony towar lub wynagrodzenia za usługi magazynowe, doprowadził pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem o łącznej wartości 830.640,62 zł. poprzez dopuszczenie się następujących zachowań:

1. w okresie od 26 do 28 maja 2012r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził PPHU (...) w R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci nasion o wartości 17.461,-zł.;

2. w okresie od 30 czerwca do 20 lipca 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) S.A. w T. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci materiałów budowlanych o wartości 59.559,15 zł.;

3. w okresie od 18 do 20 czerwca 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził Zakłady (...) SA w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci kotłów CO o wartości 40.923,58 zł.;

4. w okresie od 12 do 26 września 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) spółkę z o.o. w K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci materiałów budowlanych o wartości 57.516,18 zł.;

5. w okresie od czerwca do 19 sierpnia 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) spółkę z o.o. w A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci materiałów budowlanych o wartości 121.817,38 zł,;

6. w okresie od 5 do 8 sierpnia 2011r. w T. i B., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził W. Ż. (...) PPHU (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci soków o wartości 29.030,40 zł.;

7. w okresie od 3 do 4 kwietnia 2012r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) spółkę z o.o. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci mąki o wartości 3.622,15 zł.;

8. w okresie od 10 do 18 sierpnia 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) S.A. w W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci materiałów budowlanych o wartości 49.361,37 zł.;

9. w okresie od 27 czerwca do 13 lipca 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził R. T. (...) PPHU (...) w Z. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci kotłów CO o wartości 14.875,-zł.;

10. w dniu 9 sierpnia 2011r. w T. i J., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) spółkę z o.o. w J. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci przetworów owocowo-warzywnych o wartości 41.328,-zł.;

11. w dniu 14 lipca 2011r. w T. i R., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził A. B. (...) w R. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci materiałów izolacji termicznej o wartości 6.851,22 zł.;

12. w okresie od 11 do 30 lipca 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził Cementownię (...) spółkę z o.o. w K. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci cementu o wartości 44.840,88 zł.;

13. w okresie od 23 czerwca do 4 lipca 2012r. w T. i P., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził PPHU (...) spółkę jawną Królewski i P. w P. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci artykułów spożywczych o wartości 140.685,44 zł.;

14. w sierpniu 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził R. M. (...) w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci styropianu o wartości 51.246 zł.;

15. w okresie od nieustalonego dnia lipca do 18 lipca 2011r., w T. i S., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) spółkę z o.o. w S. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pomarańczy o wartości 39.150,-zł.;

16. w okresie od 26 do 29 lipca 2011r. w T. i O., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) S.A. w O. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci styropianu o wartości 35.441,70 zł.;

17. w okresie od 16 lipca do 30 sierpnia 2012r. w T. i B., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził Przedsiębiorstwo (...) spółkę z o.o. w B. do niekorzystnego rozporządzenia usługami magazynowymi o wartości 2.240,31 zł.;

18. w dniu 9 lipca 2012r. w T. i A., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził J. K. (...) PHU (...) w A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci kaszy, grochu i fasoli o wartości 34.000,-zł.;

19. w okresie od maja do 21 czerwca 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził (...) spółkę z o.o. w Ł. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci cementu o wartości 18.735,36 zł.;

20. w okresie od początku sierpnia do 6 sierpnia 2011r. w T., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i trzema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, doprowadził J. S. (...) w C. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci soków o wartości 21.955,50 zł.

to jest uznał oskarżonego za winnego występku z art.286 § 1 kk w zw. z art.294 § 1 kk w zw. z art.12 kk i za to, na podstawie art.294 § 1 kk, wymierzył mu karę 2 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności;

uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie XII aktu oskarżenia, z tym ustaleniem, że należało go opisać i zakwalifikować w następujący sposób: w okresie od 14 listopada 2011r. do 20 grudnia 2011r. w T. oraz B., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i dwiema innymi osobami, których sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, wprowadzając w błąd przedstawicieli Banku (...) SA Oddział w B. co do zamiaru wykorzystania kredytu zgodnie z jego przeznaczeniem określonym w umowie, to jest finansowania bieżącej działalności spółki (...), oraz co do zamiaru jego spłaty, brał udział w zawarciu w dniu 14 listopada 2011r. umowy nr (...) kredytu obrotowego na kwotę 500.000,- zł., zmienioną aneksem nr (...) z dnia 20 grudnia 2011r. na kwotę 1.000.000,- zł. doprowadzając Bank (...) SA Oddział w B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.000.000,-zł., to jest uznał oskarżonego za winnego występku z art.286 § 1 kk w zw. z art.294 § 1 kk w zw. z art.12 kk i za to na podstawie art.294 § 1 kk wymierzył mu karę roku i dziesięciu miesięcy pozbawienia wolności;

uznał oskarżonego za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie XIII aktu oskarżenia, z tym ustaleniem, że należało go opisać w następujący sposób: w okresie od 14 maja do 6 sierpnia 2012r., działając wspólnie i w porozumieniu z J. A. i inną osobą, której sprawę wyłączono do odrębnego rozpoznania, dokonał przywłaszczenia powierzonej rzeczy ruchomej w postaci samochodu osobowego A. G. nr rej. (...) o wartości 49.000,-zł. netto w ten sposób, że po wypowiedzeniu umowy leasingowej nr (...) przez leasingodawcę, nie zwrócił przedmiotu leasingu w wyznaczonym terminie, czym działał na szkodę (...) Finansów S.A. we W. (obecnie (...) SA we W.), to jest uznał oskarżonego za winnego występku z art.284 § 2 kk i za to, na podstawie art.284 § 2 kk, wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności;

na podstawie art.85 kk i art.86 § 1 kk w miejsce kar orzeczonych w punktach I, II i III wyroku wymierzył oskarżonemu karę łączną 3 lat i 10 miesięcy pozbawienia wolności;

na podstawie art.63 § 1 kk na poczet kary łącznej orzeczonej w punkcie IV wyroku zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania od dnia 8 sierpnia 2012r. do 24 grudnia 2012r. przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

na podstawie art.46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego J. M. (1), solidarnie z J. A., obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym oskarżonemu w punkcie I wyroku, poprzez zapłatę na rzecz:

1. PPHU (...) w R. kwoty 17.461,-zł.,

2. (...) S.A. w T. kwoty 5.955.-zł.,

3. Zakładów (...) SA w S. kwoty 35.702,22 zł.,

4. (...) spółki z o.o. w K. kwoty 57.516,18 zł.,

5. (...) spółki z o.o. w A. kwoty 121.817,38 zł.,

6. W. Ż. (...) PPHU (...) w B. kwoty 29.030,40 zł.,

7. (...) spółki z o.o. w W. kwoty 3.622,15 zł.,

8. (...) S.A. w W. kwoty 7.359,12 zł.,

9. R. T. (...) PPHU (...) w Z. kwoty 14.875,-zł.,

10. A. B. (...) w R. kwoty 6.451,22 zł.,

11. Cementowni (...) spółki z o.o. w K. kwoty 42.840,88 zł.,

12. PPHU (...) spółki jawnej K. i P. w P. kwoty 120.090,09 zł.,

13. R. M. (...) w B. kwoty 51.246,-zł.,

14. (...) spółki z o.o. w S. kwoty 37.650,-zł.,

15. (...) S.A. w O. kwoty 8.860,43 zł.,

16. Przedsiębiorstwa (...) spółki z o.o. w B. kwoty 2.240,31 zł.,

17. J. K. (...) PHU (...) w A. kwoty 34.000,-zł.,

18. (...) spółki z o.o. kwoty 17.735,36 zł.,

19. J. S. (...) w C. kwoty 21.955,50 zł.,

na podstawie art.46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego, solidarnie z J. A., obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym oskarżonemu w punkcie II wyroku, poprzez zapłatę na rzecz (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1.000.000,-zł.;

zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. F. W. kwotę 2.656,80 zł. brutto tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej z urzędu oskarżonemu;

zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych, a wydatkami poniesionymi w toku postępowania przez Skarb Państwa obciążył Skarb Państwa.

Apelację od wyroku wywiódł obrońca oskarżonego zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

1. obrazę przepisów prawa materialnego, tj.:

(a) art.4 § 1 kk poprzez pominięcie tego przepisu w podstawie skazania i wymiaru kary, podczas gdy wobec oskarżonego faktycznie zastosowano Kodeks karny w brzmieniu przed zmianą (do dnia 30 czerwca 2015 r.), jako ustawę względniejszą dla oskarżonego;

(b) art.46 § 1 kk poprzez orzeczenie obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przypisanym oskarżonemu powyżej szkody rzeczywiście poniesionej na rzecz:

i. (...) S.A. z siedzibą w W. poprzez zapłatę na jego rzecz kwoty 1.000.000,-zł., podczas gdy (...) S.A. nie określił wysokości kredytu, który nie został spłacony, a który z całą pewnością był niższy, niż kwota wskazana wyrokiem;

ii. Zakładów (...) S.A. w S. poprzez zapłatę na jego rzecz kwoty 35.702,22 zł., podczas gdy Zakłady (...) S.A. określiły wysokość szkody na kwotę 30.472,66 zł.;

(c) § 17 ust.2 pkt.5 w zw. z § 20 w zw. z § 4 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu poprzez zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. F. W. kwoty 2.656,80 zł. brutto tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej z urzędu oskarżonemu, podczas gdy stopień zawiłości sprawy, nakład pracy adwokata, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz czas poświęcony na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, w tym liczba stawiennictw w sądzie, uzasadnia zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adw. F. W. opłatę w wysokości maksymalnej przewidzianej rozporządzeniem tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej z urzędu, tj. kwotę 5.018,40 zł. brutto;

2. obrazę przepisów prawa procesowego, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj.:

(a) art.7 kpk - poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny materiału dowodowego sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego w postaci bezpodstawnego uznania:

i. wyjaśnień oskarżonego J. M. (1) za niewiarygodne, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych, że:

A. każdy z prezesów był tylko figurantem, a oskarżony mający w spółce pozycję dominującą był osobą koordynującą przestępcze działania swoje i pozostałych osób z nim współdziałających, podczas gdy oskarżony w swych wyjaśnieniach w sposób spójny i logiczny wyjaśnił swoją rolę w działalności spółki jedynie jako przedstawiciel handlowy, co potwierdzają chociażby zeznania pokrzywdzonych, którzy wskazywali na inne osoby niż oskarżony, które podejmowały z nimi współpracę, a także szereg dokumentów, których oskarżony nie podpisywał;

B. spółka nie działała prawidłowo, a była wykorzystywana do przestępczej działalności oszukiwania jak największej ilości kontrahentów, podczas gdy problemy wynikające z nieterminową płatnością za towary lub brakiem płatności związane były z utratą przez spółkę płynności finansowej na skutek nie otrzymywania od dalszych kontrahentów wpłat za dokonane dostawy;

C. jeszcze przed uzyskaniem kredytu oskarżony wiedział, że nie zostanie on wykorzystany na bieżącą działalność spółki, jak i że nie zostanie spłacony, podczas gdy spółka spełniła wszystkie wymogi do uzyskania kredytu i chciała go spłacać, a środki w ten sposób uzyskane miały zostać przeznaczone na dalszy rozwój spółki, w tym zwłaszcza budowę ośrodka wypoczynkowego;

ii. zeznań M. G. (1), J. A. i D. D. za wiarygodne, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych, że oskarżony był pomysłodawcą przestępczego procederu polegającego na tym, aby pod pozorem rzetelnej działalności handlowej spółki oszukać jak najwięcej podmiotów gospodarczych przez kupowanie towaru na odroczony termin płatności i niepłacenie za niego, a także, że oskarżony wydawał pozostałym polecenia odnośnie podmiotów, u których mieli zamawiać towar, podczas gdy z zeznań tych osób w sposób ewidentny wynika, że starali się umniejszyć swoją rolę poprzez celowe przypisywanie oskarżonemu działań, których nie dokonał;

iii. zeznań D. Ś. za wiarygodne, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych, że oskarżony popełnił zarzucane mu czyny, podczas gdy świadek, jak sam przyznał, celowo zeznawał na niekorzyść oskarżonego, gdyż miał do niego żal za rozpad jego małżeństwa, który nastąpił m.in. na skutek romansu oskarżonego z byłą żoną D. Ś. - A. K.;

(b) art.7 kpk w zw. z art.410 kpk poprzez pominięcie przy ocenie dowodów wyjaśnień oskarżonego odnośnie przyczyn założenia spółki, jak i nierozpoczęcia wówczas planowanej działalności w zakresie ośrodka wypoczynkowego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa oskarżonego oraz charakteru działalności spółki przez cały okres jej istnienia;

(c) art.170 § 1 pkt 2 kpk poprzez bezzasadne oddalenie przez Sąd meriti wniosków dowodowych obrońcy oskarżonego o:

i. zwrócenie się do Banku (...) S.A. o udzielenie informacji w zakresie danych osobowych osób, które miały dostęp do rachunków (...) Sp. z o.o., a przede wszystkim do bankowości elektronicznej i możliwości wykonywania przelewów, w sytuacji gdy istotnym w zakresie przypisanych oskarżonemu czynów jest ustalenie kto faktycznie podejmował się działań związanych z działalnością finansową spółki;

ii. zwrócenie się do (...) BANK S.A. o udzielenie informacji w zakresie danych osobowych osób, które miały dostęp do rachunków (...) Sp. z o.o., a przede wszystkim do bankowości elektronicznej i możliwości wykonywania przelewów, w sytuacji gdy istotnym w zakresie zarzucanych oskarżonemu czynów jest ustalenie kto faktycznie podejmował się działań związanych z działalnością finansową spółki;

iii. zwrócenie się do Banku (...) S.A. o udzielenie informacji w zakresie danych osobowych osób, które miały dostęp do rachunków (...) Sp. z o.o., a przede wszystkim do bankowości elektronicznej i możliwości wykonywania przelewów, w sytuacji gdy istotnym w zakresie przypisanych oskarżonemu czynów jest ustalenie kto faktycznie podejmował się działań związanych z działalnością finansową spółki;

iv. zwrócenie się do Banku (...) S.A. o przedstawienie procedur (schematów postępowania) jakie obowiązywały w zakresie udzielania kredytów o wartości przekraczającej 400.000,-zł. w okresie, w którym o udzielenie kredytu zwracała się do banku spółka (...) Sp. z o.o., tj. październik-grudzień 2011r., a w szczególności w zakresie dokumentacji wymaganej przez bank od kredytobiorcy, w sytuacji gdy są to kluczowe informacja do weryfikacji słuszności przypisanych oskarżonemu czynów w pkt. II wyroku, w którym Sąd meriti uznał oskarżonego za winnego wprowadzenia Banku w błąd co do zamiaru wykorzystania kredytu zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zamiaru spłaty kredytu;

v. przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny finansów i rachunkowości w zakresie analizy sytuacji majątkowo - (...) Sp. z o.o. w okresie poprzedzającym wystąpienie do Banku (...) S.A. o udzielenie kredytu; analizy dokumentacji przedstawionej Bankowi (...) S.A. przez spółkę (...) Sp. z o.o. oraz jej rzetelności, a w szczególności czy zakres dokumentów wymaganych przez Bank (...) S.A. do udzielenia (...) Sp. z o.o. w kwocie 1.000.000,-zł. był wystarczający do oceny wiarygodności i możliwości finansowych spółki, w sytuacji gdy opinia biegłego jest kluczowa dla ustaleń odnośnie czynów przypisanych oskarżonemu w pkt II wyroku, w którym uznaje się oskarżonego za winnego wprowadzenia Banku w błąd co do zamiaru wykorzystania Kredytu zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zamiaru spłaty kredytu, podczas gdy dopiero na skutek opinii biegłego można by stwierdzić, czy spółka w chwili uzyskania kredytu i po uzyskaniu kredytu miała możliwość spłacenia należności oraz czy problemy finansowe spółki znacznie jej to utrudniały, a nawet uniemożliwiały, co bezsprzecznie świadczyłoby nie o braku zamiaru spłaty w chwili ubiegania się o kredyt, a okolicznościach zewnętrznych, niezależnych od oskarżonego, na skutek których spółka zaprzestała spłacania rat;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na jego treść, a polegający na bezzasadnym przyjęciu, że:

(a) zawieranie transakcji handlowych przez spółkę, w której oskarżony pełnił funkcję przedstawiciela handlowego miało na celu wprowadzenie w błąd co do zapłaty za zakupiony towar lub wynagrodzenie za usługi odnośnie czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. I wyroku, w konsekwencji czego Sąd meriti błędnie uznał, że spełnione są przesłanki z art.286 § 1 kk, podczas gdy zawieranie transakcji handlowych, których oskarżony nie był stroną, miało na celu dalszą odsprzedaż zakupionych produktów, a odroczone terminy płatności ułatwiały spółce zachowanie płynności finansowej i terminową płatność swoim dostawcom, jednakże na skutek niezależnych od oskarżonego problemów finansowych spółki wpadła ona w kłopoty finansowe i zaprzestała spłat na rzecz swoich dostawców, choć nie było to celem spółki w chwili zawierania umów;

(b) zawierając umowę kredytową z bankiem (...) S.A. oskarżony wprowadził Bank w błąd co do zamiaru wykorzystania kredytu zgodnie z jego przeznaczeniem określonym w umowie oraz co do zamiaru jego spłaty, o czym mowa w pkt. II wyroku, w konsekwencji czego Sąd meriti błędnie uznał, że spełnione są przesłanki z art.286 § 1 kk, podczas gdy celem uzyskanego kredytu był li tylko dalszy rozwój spółki, w tym budowa ośrodka wypoczynkowego, oskarżony nie był stroną umowy kredytowej, a problemy finansowe spółki powstałe po otrzymaniu kredytu nie sposób uznać za „wprowadzenie w błąd” jeszcze przed jego uzyskaniem, skoro w chwili ubiegania się o kredyt spółka miała płynność finansową i chciała spłacać kredyt, co też w miarę możliwości czyniła na początkowym etapie kredytowania;

(c) oskarżony przywłaszczył samochód uzurpując sobie uprawnienia właścicielskie popełnił czyny przypisane mu w pkt. III wyroku, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, że oskarżony nie zawarł umowy leasingu na samochód, a J. A. traktował ten samochód jako własny i go używał.

4. z daleko posuniętej ostrożności procesowej rażącą niewspółmierność orzeczonych kar jednostkowych oraz kary łącznej orzeczonej w pkt. IV wyroku.

Wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego J. M. (1) od popełnienia zarzucanych mu czynów oraz zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy kwoty 5.018,40 zł. brutto tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej z urzędu oskarżonemu za I instancję; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Jednocześnie wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej w postępowaniu odwoławczym udzielonej oskarżonemu z urzędu.

Odpowiedź na apelację złożył Prokurator Rejonowy T. – W. T. wnosząc o utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku w całości.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wywiedziona w powyższej sprawie jest bezzasadna i jako taka nie zasługuje na uwzględnienie.

I.

Nie ma racji skarżący twierdząc, że w przedmiotowej sprawie doszło do obrazy prawa materialnego.

Wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd I instancji nie pominął przepisu art.4 § 1 kk w podstawie skazania i wymiaru kary stosując, zgodnie z zawartą w tym przepisie zasadą stosowania ustawy karnej, względniejsze dla oskarżonego przepisy obowiązując przed 1 lipca 2015r. Powołanie się bowiem na przepis art.4 § 1 kk znajduje się na str. 7 zaskarżonego orzeczenia. Jest to ze wszech miar dopuszczalna redakcja wyroku. Lektura wywiedzionego środka odwoławczego w tym zakresie pozwala na stwierdzenie, że skarżący nie zgłasza zarzutów do takiej właśnie redakcji, tj. wskazania przepisu art.4 § 1 kk jednokrotnie, przed kolejnymi punktami wyroku nie dostrzegając – zdaje się – że taki zapis na str. 7 wyroku się znajduje.

Aprobaty Sądu Apelacyjnego nie zyskał również zarzut obrazy art.46 § 1 kk.

Odnosząc się w tym zakresie do wysokości szkody wyrządzonej Bankowi (...) SA wskazać należy, że cytowanie pisma pokrzywdzonego z dnia 8 marca 2017r. (k.2603-2604 akt sprawy) nie może przynieść skutku oczekiwanego przez skarżącego. Pismo to bowiem poza wskazaniem załączników, które w istocie dotyczą spółki (...), odnosi się do warunków na jakich udzielany jest kredyt obrotowy, w żaden sposób nie odnosząc się do tego czy kredyt będący przedmiotem niniejszego postępowania został w jakimkolwiek stopniu spłacony. Tymczasem podkreślenia wymaga, czego zdaje się nie dostrzegać skarżący, że ze zgromadzonego i ocenionego w sposób swobodny przez Sąd Okręgowy materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków: M. L. (k.568 akt sprawy) i uznanych w tym zakresie za wiarygodne depozycji M. G. (1) i J. A. oraz oświadczenia pokrzywdzonego banku (k.1887 akt sprawy) wynika jednoznacznie, że kredyt nie został spłacony w jakiejkolwiek części. Dokonana przez Sąd I instancji ocena wiarygodności wskazanych wyżej dowodów będzie przedmiotem analizy w dalszej części niniejszego uzasadnienia. W tym miejscu przypomnieć jednak należy, że cała kwota uzyskanego kredytu została natychmiast po jego udzieleniu rozdysponowana między oskarżonego i działających z nim współsprawców i brak jest jakichkolwiek dowodów wskazujących na to, że któryś z jego beneficjentów spłacił choćby część uzyskanego kredytu. Za całkowicie dowolne zatem uznać należy twierdzenie skarżącego, że użyte przez świadka K. T. sformułowanie, że kredyt nie był terminowo spłacany świadczy niepodważalnie o tym, że był spłacany choć nieterminowo. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że świadek K. T. nie była pracownikiem pokrzywdzonego banku a jedynie pośrednikiem w uzyskaniu kredytu a zatem nie mogła mieć wiedzy opartej na dokumentach, co do tego czy kredyt udostępniony spółce (...) był spłacany. Sama świadek K. T. wskazała, że wiedzę w przedmiocie spłaty kredytu miała od świadka M. L. (k.2050 akt sprawy). Skutku oczekiwanego przez apelującego nie może również przynieść powoływanie się na podwyższenie do 1.000.000,-zł. kredytu udzielonego pierwotnie w wysokości 500.000,-zł. jako argumentu przemawiającego za tym, że kredyt był spłacany. Jak bowiem wyżej wskazano, zgromadzone dowody wskazują, iż takie spłaty nie miały miejsca. Podkreślenia również w tym miejscu wymaga, że zwiększenie kwoty kredytu do 1.000.000,-zł. pozostawało bez związku z kwestią spłaty uzyskanych wcześniej 500.000,-zł. Pierwsze 500.000,-zł. spółka (...) otrzymała w dniu 15 listopada 2011r. a już po nieco ponad miesiącu - w dniu 19 grudnia 2011r. została wydana decyzja kredytowa co do kolejnej kwoty 500.000,-zł. Zważywszy na charakter kredytu, w szczególności fakt, że z pozostawionej do dyspozycji kwoty beneficjent mógł korzystać do wysokości udzielonego kredytu a spłata musiał nastąpić w ciągu roku, poszerzenie tego kredytu do 1.000.000,-zł. nie musiało – jak sugeruje skarżący – wiązać się z jakakolwiek jego spłatą w ciągu miesiąca jaki upłynął między pierwszą a drugą transzą. A że takie spłaty nie miały miejsca, świadczą dowody wskazane we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia. Wskazać nadto w tym miejscu należy (czego nie kwestionuje skarżący w wywiedzionej apelacji), że uzyskanie kredytu w wysokości 1.000.000,-zł. wiązało się z koniecznością jego zabezpieczenia, podczas gdy uzyskanie go w kwocie 500.000,-zł. takiego zabezpieczenia nie wymagało. Stąd najpierw spółce (...) udzielono kredytu w wysokości 500.000,-zł. Po uzyskaniu zabezpieczenia w postaci poręczenia (...) zwiększono kredyt o kolejne 500.000,-zł. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że zabezpieczenie to wygasło w dniu 14.11.2012r. (k.2604 akt sprawy) a zatem jego udzielenie pozostaje bez wpływu na wysokość odszkodowania zasądzonego w trybie art.46 § 1 kk. Jak wynika z oświadczenia pokrzywdzonego banku (k.1887 akt sprawy) na dzień 16.06.2016r. zaległości z tytułu niespłacenia tego kredytu wynosiły 1.000.440,-zł. należności głównej plus 640.836,02 zł. odsetek. Reasumując zatem, brak jest podstaw do podzielenia poglądu apelującego, że zasądzenie w trybie art.46 § 1 kk na rzecz Banku (...) SA kwoty 1.000.000,-zł. stanowiło orzeczenie obowiązku naprawienia szkody ponad szkodę rzeczywiście poniesioną przez pokrzywdzonego.

Aprobaty Sądu II instancji nie zyskał również zarzut obrazy art.46 § 1 kk w odniesieniu do pokrzywdzonego: Zakładów (...) SA w S.. Z pisma (k.1874 akt sprawy) wynika jednoznacznie, że wskazana w pkt. VI wyroku w odniesieniu do tego pokrzywdzonego kwota odszkodowania jest niższa niż szkoda poniesiona przez ten podmiot a nie naprawiona przez sprawców, biorąc pod uwagę choćby jedynie odsetki od niezapłaconych należności. O tym, że zasądzone w trybie art.46 § 1 kk odszkodowanie nie przekracza wysokości szkody poniesionej przez Zakłady (...) SA w S. świadczą nadto: pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym (k.246-246 akt sprawy), porozumienie w sprawie spłaty zadłużenia (k.247 akt sprawy) oraz umowa cesji wierzytelności (k.248 akt sprawy). Dokumenty te stały się podstawą ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Okręgowy w przedmiotowej sprawie (str.6 uzasadnienia wyroku) a skarżący nie kwestionuje ich wiarygodności. Wobec powyższego wskazanie w wywiedzionym środku odwoławczym na zapis ze str. 6 uzasadnienia wyroku co do szkody pozostałej do naprawienia nie może skutkować zmianą wyroku w postulowanym zakresie. Sąd Apelacyjny w składzie orzekającym w przedmiotowej sprawie wyraża pogląd, że obowiązek naprawienia szkody w oparciu o przepis art.46 § 1 kk obejmuje zarówno uszczerbek majątkowy (damnum emergens), jak i utracone korzyści (lucrum cessans), jeżeli jest konsekwencją niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego (tak też Sąd Apelacyjny w Warszawie z dnia 18.10.2017r. w sprawie II AKa 170/17). Zastosowanie przepisu art.46 § 1 kk ma na celu zapewnienie pokrzywdzonemu większej ochrony w procesie karnym, w szczególności wydania takiego orzeczenia o obowiązku naprawienia szkody aby nie musiał on wytaczać odrębnego powództwa cywilnego. Brak jest zatem podstaw do uznania aby materialna odpowiedzialność sprawcy za wyrządzoną szkodę miałaby doznać ograniczenia. Reasumując zatem, stwierdzić należy, że zasądzona w pkt. VI.3 kwota nie przekracza wysokości szkody poniesionej przez pokrzywdzonego.

Aprobaty sądu odwoławczego nie zyskał również zarzut obrazy przepisów prawa materialnego związanych z zasądzeniem na rzecz obrońcy kosztów udzielonej oskarżonemu J. M. (1) obrony z urzędu. Sąd ten podziela stanowisko Sądu I instancji, że okoliczności sprawy nie uzasadniały zasądzenia na rzecz obrońcy wynagrodzenia za obronę w kwocie wyższej niż minimalna. Na wstępie podkreślenia wymaga, że liczba stawiennictw w sądzie została uwzględniona poprzez zasądzenie na rzecz obrońcy 20% stawki podstawowej za każdy kolejny termin rozprawy głównej. W ocenie Sądu Apelacyjnego pozostałe wskazane we wniesionym środku odwoławczym okoliczności, nie uzasadniają zasądzenia wynagrodzenia w maksymalnej stawce. Na wstępie wskazać należy, że obrońca oskarżonego składając wniosek o zasądzenie kosztów obrony z urzędu nie wnioskował o zasądzenie kwoty za obronę z urzędu wyższej niż określona w § 4 ust.1 mającego zastosowanie w powyższej sprawie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (k.2845 akt sprawy). Nadto odnosząc się do podanych w uzasadnieniu apelacji terminów stawiennictwa w sądzie wskazać należy, że w dniach: 20.09.2016r. i 18.10.2016r. obrońca nie był osobiście obecny na rozprawie (k.2166, k.2263 akt sprawy). Zapewne na skutek oczywistej omyłki pisarskiej skarżący wskazał datę 9.06.2016r. W tej dacie bowiem nie odbywała się rozprawa w przedmiotowej sprawie, miała miejsce w dniu 9.12.2016r. (k.2457 akt sprawy). Skarżący nie wskazał w czym upatruje „ponadprzeciętnego czasu poświęconego na przygotowanie się do prowadzenia sprawy”. Podkreślenia wymaga, że wstąpił do sprawy dopiero w trakcie jej etapu jurysdykcyjnego, na czwartym terminie rozprawy. Wskazać przy tym należy, że w ocenie Sądu Apelacyjnego, nakład pracy obrońcy w realiach rozpoznawanej sprawy nie jawi się jako uzasadniający przekroczenie stawki minimalnej w określaniu wysokości należnego mu wynagrodzenia. Jak już wcześniej wskazano, na pierwszych dwóch po wyznaczeniu go obrońcą z urzędu terminach rozprawy głównej reprezentował go substytut. Na kolejne stawił się osobiście, nie na każdej jednak wykazywał się aktywnością. I tak na rozprawie w dniach: 26.10.2016r., 10.11.2016r. i 29.03.2017r. nie zadał żadnego pytania w toku postepowania dowodowego. Na trwającej 4 godziny rozprawie w dniu 21.10.2016r. zadał 5 pytań w toku postępowania dowodowego, zaś w dniu 9.12.2016r. – jedno. Na rozprawie w dniu 11.01.2017r. sąd ujawniał dowody w trybie art.394 kpk, również na rozprawie w dniu 27.04.2017r. obrońca oskarżonego nie wykazał się aktywnością. Nadto obrońca dwukrotnie wykonał fotokopie z akt sprawy oraz złożył wnioski dowodowe, do których odniósł się na rozprawie w dniu 14.02.2017r. Reasumując powyższe nie sposób, w ocenie Sądu Apelacyjnego, uznać aby taka aktywność uzasadniała zasądzenie wynagrodzenie za obronę z urzędu w stawce wyższej niż minimalna. Czynności podejmowane przez obrońcę stanowią zwyczajowo podejmowane w celu zapewnienia oskarżonemu realnej obrony. Również sprawa, biorąc pod uwagę sprawy rozpoznawane przez wydziały karne sądów okręgowych, nie wydaje się szczególnie zawiła. Skarżący podnosząc ten argument w żaden sposób go nie uzasadnił. Ustalenie – tytułem opłaty za nieopłaconą pomoc prawną z urzędu – kwoty wyższej niż minimalna uzależnione jest od oceny sądu, uwzględniającej kryteria określone w wskazanym wyżej przepisie (tak też: Sad Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 lipca 2016r. w sprawie IV KZ 37/16. W realiach rozpoznawanej sprawy skarżący nie wykazał aby ocena Sądu Okręgowego była błędna.

II.

Aprobaty Sądu II instancji nie zyskały również zarzuty mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy przepisów postępowania oraz błędów w ustaleniach faktycznych.

Przed przystąpieniem do rozważenia podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonego zarzutów obrazy art.7 kpk i art.410 kpk oraz błędów w ustaleniach faktycznych poczynić należy kilka uwag natury ogólnej.

Prawidłowość rozstrzygnięcia sprawy zależy od należytego wykonania przez sąd dwóch podstawowych obowiązków. Pierwszy z nich dotyczy postępowania dowodowego i sprowadza się do prawidłowego – zgodnego z przepisami postępowania karnego – przeprowadzenia dowodów zawnioskowanych przez strony, ale również do przeprowadzenia z urzędu wszelkich dowodów potrzebnych do ustalenia istotnych okoliczności dla rozstrzygnięcia o winie oskarżonego. Drugi z podstawowych obowiązków sprowadza się do prawidłowej oceny całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, a więc poza zasięgiem rozważań sądu nie mogą pozostawać dowody istotne dla rozstrzygnięcia kwestii winy. Podstawę zatem wyroku może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej, przy czym w uzasadnieniu wyroku sąd ma obowiązek wskazać, jakie fakty uznał za udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Na sądzie orzekającym ciąży przy tym obowiązek badania i uwzględniania w toku procesu okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, a korzystając z prawa swobodnej oceny dowodów, przekonanie co do winy w zakresie przypisanych mu czynów, powinien przekonująco uzasadnić. Uzasadnienie więc winno logicznie wskazywać na jakich dowodach oparł sąd orzekający ustalenie każdego istotnego dla sprawy faktu, a także należycie rozważać i oceniać wszystkie dowody przemawiające za przyjętymi przez sąd ustaleniami faktycznymi lub przeciwnie, wyjaśniać istotne wątpliwości w sprawie i sprzeczności w materiale dowodowym oraz się do nich ustosunkować. Nie ma – zdaniem Sądu Apelacyjnego – jakichkolwiek przesłanek pozwalających uznać, iż w omawianym zakresie Sąd Okręgowy uchybił którejkolwiek z zasad związanych z postępowaniem dowodowym i oceną dowodów. Należy stwierdzić, iż tok rozumowania zaprezentował w jasnym, szczegółowym i przekonującym uzasadnieniu. Nie doszło zatem do obrazy art.7 kpk i art.410 kpk oraz błędu w ustaleniach faktycznych.

Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje dokonaną przez Sąd I instancji ocenę wiarygodności wyjaśnień oskarżonego J. M. (1). Podkreślenia wymaga, że w polskim procesie karnym oskarżony nie ma obowiązku mówienia prawdy i dostarczania dowodów swej winy. Ma tym samym prawo dowolnego kształtowania swojej linii obrony. Dowód w postaci wyjaśnień oskarżonego podlega swobodnej ocenie sądu, jak każdy inny przeprowadzony w sprawie. Uzasadniając zarzut obrazy art.7 kpk w odniesieniu do wyjaśnień oskarżonego apelujący powtórzył stanowisko J. M. (1) nie wskazując w czym upatruje naruszenia przez Sąd Okręgowy zasady swobodnej oceny dowodów. Wskazać w tym miejscu należy, że oceny jego wiarygodności sąd ten dokonał także w odniesieniu do pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie, również ocenionych w sposób swobodny. Odnosząc się do wyjaśnień oskarżonego J. M. (1) apelujący zdaje się nie dostrzegać, że przypisano mu działanie wspólnie i w porozumieniu z innymi sprawcami. Stąd odwoływanie się do tego, że inne osoby: J. A. (nie zaś A. jak wskazano na str. 8 apelacji), M. G. (2) nawiązywały bezpośredni kontakt z pokrzywdzonymi nie może skutkować uniewinnieniem oskarżonego. Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że ustalony w sprawie stan faktyczny przeczy twierdzeniom skarżącego o braku wpływu oskarżonego J. M. (1) na zawieranie umów z pokrzywdzonymi. Szerzej do tej kwestii Sąd Apelacyjny odniesie się w dalszej części niniejszego uzasadnienia rozważając zarzuty dotyczące dokonanej przez Sąd Okręgowy oceny zeznań świadków. Wskazując na płynność (...) spółki (...) skarżący zdaje się nie dostrzegać, że zgodnie z ustalonym w sprawie stanem faktycznym, spółka pozyskiwała towary od pokrzywdzonych nie płacąc za nie w ogóle lub uiszczając niewielkie kwoty tytułem zapłaty a sprzedawała je dalej uzyskując dochód. Stąd na koncie spółki znajdowały się środki umożliwiające pozytywne zaopiniowanie wniosku kredytowego. Prawidłowo również Sąd Okręgowy ustalił, że celem działalności spółki nie był – wbrew twierdzeniom apelującego - jej dalszy rozwój, w szczególności budowa ośrodka wypoczynkowego. Rację ma skarżący, że kupowanie towarów z odroczoną datą płatności nie jest czymś wyjątkowym ale konstatacja ta pozostaje bez wpływu na odpowiedzialność karną oskarżonego J. M. (1). Żadnego bowiem potwierdzenia w materiale dowodowym (nie wskazuje również takich przykładów apelujący) nie znalazło twierdzenie skarżącego, że kontrahenci spółki (...) nie płacili za kupowane od nich towary, co miało stanowić powód utraty płynności finansowej spółki. Na marginesie zatem jedynie wskazać należy, że znamiona oszustwa wypełnia również zachowanie sprawcy, który zobowiązuje się do dokonania określonej transakcji, jeżeli uzależnia to od ewentualnego powodzenia innych inwestycji finansowych (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.04.2018r. w sprawie III KK 380/17).

Odnosząc się natomiast do czynu przypisanego oskarżonemu J. M. (1) w pkt. II zaskarżonego orzeczenia wskazać należy na trafnie uznane za wiarygodne w tym zakresie depozycje M. G. (1) i J. A., które przeczą tezie stawianej przez skarżącego, że oskarżony nie wiedział przed uzyskaniem kredytu, iż nie zostanie on spłacony. Na wstępie wskazać należy, że znamieniem przypisanego mu przestępstwa na szkodę Banku (...) SA było wprowadzenie w błąd co do zamiaru wykorzystania kredytu zgodnie z jego przeznaczeniem określonym w umowie, to jest finansowania bieżącej działalności spółki oraz co do zamiaru jego spłaty. Trafnie w tym zakresie zatem Sąd Okręgowy uznał (str.44 uzasadnienia wyroku), że gdyby wskazany w umowie zamiar istniał, wszyscy kontrahenci spółki (...) zostaliby spłaceni; pozwalała na to wysokość uzyskanego kredytu. Żaden wiarygodny dowód (nie wskazuje również na niego skarżący) nie potwierdza okoliczności podnoszonej w apelacji jakoby zamiarem spółki była budowa ośrodka wypoczynkowego i m.in. w tym celu został zaciągnięty kredyt w Banku (...) SA. Wobec poczynionego ustalenia, że środki uzyskane z kredytu zostały od razu rozdysponowane m.in. przez oskarżonego, wskazanie klasyfikacji działalności spółki także w zakresie hoteli i moteli nie może stanowić okoliczności ekskulpującej oskarżonego. Brak jest bowiem wiarygodnych dowodów na to, że spółka zamierzała budować jakikolwiek ośrodek wypoczynkowy. Ocena jak prosperowała spółka na dzień uzyskania kredytu jest pojęciem względnym. Powołanie się w tym miejscu jedynie na zeznania świadków: K. T. i M. L. nie jest wystarczające dla oceny prawnokarnej zachowania oskarżonego. Faktycznie bowiem posiadała biuro, magazyny (za wynajem których jednak nie płaciła – czego już nie wskazuje skarżący), w których znajdowały się towary (za które również nie uiszczała pełnej należności – co również zdaje się umknęło uwadze apelującego). Okoliczności, o których nie wspomniał skarżący formułując omawiany zarzut nie były również znane wskazanym przez niego świadkom. Nie sposób zatem uznać aby ich zeznania mogły podważyć ustalenie Sądu Okręgowego co do zamiaru z jakim działał oskarżony w zakresie czynu z art.286 § 1 kk popełnionego na szkodę Banku (...) SA. Okolicznością ekskulpującą oskarżonego żadną miarą nie może być podnoszony w apelacji argument o braku kredytów w innych bankach. Nie jest bowiem tak, że o przestępczej działalności spółki może świadczyć jedynie zawarcie i nie realizowanie więcej niż jednej umowy kredytowej.

Nie ma racji skarżący twierdząc, że Sąd Okręgowy pominął w ocenie dowodów wyjaśnienia oskarżonego odnośnie przyczyn założenia spółki. Całość depozycji oskarżonego została bowiem poddana ocenie Sądu I instancji, w tym również te, w których przedstawia swoje stanowisko w omawianej kwestii (str.39-45 uzasadnienia wyroku). Nie doszło zatem do obrazy przepisu art.410 kpk.

Wnikliwej analizie Sądu Okręgowego zostały również poddane zeznania świadków, w szczególności wskazanych w apelacji: M. G. (1), J. A. (nie zaś A. jak wskazano na str.3, 8 i 9 apelacji), D. D., T. P. i D. Ś.. Sąd I instancji dokonując oceny wiarygodności tych zeznań miał na uwadze fakt, że osoby, którym również postawiono zarzuty w związku z inkryminowanymi zdarzeniami umniejszali swoją rolę w inkryminowanych zdarzeniach (str.46, 54 uzasadnienia wyroku). Nie może to jednak implikować uznania, że zeznania te w całości są niewiarygodne i jako takie nie mogą stanowić podstawy ustaleń faktycznych skutkujących uznaniem winy oskarżonego J. M. (1). Oczywistym jest, że sąd dokonując swobodnej oceny dowodu w postaci zeznań świadka w różny sposób może ocenić wiarygodność poszczególnych jego części, w pewnym zakresie przyznając im walor wiarygodności, w innej zaś tego waloru odmawiając. Tak też było w realiach rozpoznawanej sprawy, Sąd uznał jedynie za częściowo wiarygodne zeznania świadków: M. G. (1) (str.46-53 uzasadnienia wyroku), J. A. (str.54-63 uzasadnienia wyroku), D. D. (str.63-66 uzasadnienia wyroku) i D. Ś. (str.71-79 uzasadnienia wyroku). Podważając prawidłowość oceny tych zeznań dokonanej przez Sąd Okręgowy skarżący wskazuje jedynie na umniejszanie swej roli przez świadków (do tego odniósł się Sąd Apelacyjny powyżej) oraz do odmiennych w omawianym zakresie wyjaśnień oskarżonego (dowód ten również powyżej był już przedmiotem analizy w niniejszym uzasadnieniu). Brak innych zarzutów w omawianym zakresie zwalnia Sąd II instancji od dalszych rozważań co do oceny wiarygodności zeznań wskazanych wyżej świadków. Sąd ten odwołuje się do oceny dokonanej przez Sąd Okręgowy, którą w pełni akceptuje. Skarżący wskazując na dowolną ocenę dowodu w postaci zeznań świadka T. P. w żaden sposób zarzutu tego nie uargumentował, co uniemożliwia odniesienie się do niego przez Sąd odwoławczy. Wskazać zatem należy, że również i ocenę tego dowodu sąd ten uznał za dokonaną w sposób swobodny i w pełni ją podzielając (str.66-69 uzasadnienia wyroku) odnosi się doń.

Aprobaty Sądu II instancji nie zyskały również zarzuty obrazy przepisów postępowania, tj. art.170 § 1 pkt 2 kpk.

Na wstępie podkreślenia wymaga, że oskarżonemu J. M. (1) przypisano działanie wspólnie i w porozumieniu z innymi sprawcami, czego zdaje się nie dostrzegać skarżący. Tymczasem istotą współsprawstwa w ujęciu art.18 kk, jest oparte na porozumieniu wspólne działanie osób, z których każda obejmuje swym zamiarem urzeczywistnienie wszystkich określonych przedmiotowych znamion czynu przestępczego. Obiektywnym elementem współsprawstwa jest nie tylko wspólna (w sensie przedmiotowym) realizacja znamion określonej w odpowiednim przepisie tzw. czynności czasownikowej, lecz także taka sytuacja, która charakteryzuje się tym, że czyn jednego współsprawcy stanowi dopełnienie czynu drugiego współsprawcy w ramach dokonanego przez nich podziału ról w przestępczej akcji. Natomiast subiektywnym elementem, a zarazem warunkiem koniecznym współsprawstwa jest porozumienie, oznaczające nie tylko uzgodnienie przez wszystkich współsprawców woli popełnienia przestępstwa, lecz także świadome współdziałanie co najmniej dwóch osób w akcji przestępczej. Porozumienie jest tym czynnikiem podmiotowym, które łączy w jedną całość wzajemnie dopełniające się przestępcze działania kilku osób, co w konsekwencji pozwala przypisać każdej z nich również i tę czynność sprawczą, którą przedsięwzięła inna osoba współdziałająca świadomie w popełnieniu przestępstwa (patrz zachowujący swą aktualność: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 maja 1976r. w sprawie Rw 189/76, OSNKW 1976/9/117). Dla przyjęcia współsprawstwa nie jest konieczne, aby każda osób działających w porozumieniu, realizowała niejako własnoręcznie znamię czynu zabronionego, zwane w teorii prawa czynnością czasownikową, lecz wystarcza, że osoba taka – dążąc do realizacji zaplanowanego wspólnie czynu – działała w ramach uzgodnionego podziału ról, co najmniej ułatwiając bezpośredniemu sprawcy wykonanie wspólnie zamierzonego celu. Nadto dla przyjęcia współsprawstwa wystarcza obiektywne współdziałanie w samym wykonaniu, w ramach podziału ról uprzednio uzgodnionych (lub przeprowadzonego dopiero w toku wykonywania czynu), jeżeli każdy ze współsprawców obejmował swym zamiarem (animus auctoris) cały zespół przedmiotowych znamion przestępczego przedsięwzięcia. Współsprawstwo wszak nie oznacza, że wszyscy współdziałający uczestniczą fizycznie w każdej z czynności wykonawczych, realizujących znamiona przestępstwa. Zgromadzony w powyższej sprawie materiał dowodowy w postaci depozycji wskazanych wyżej osób wskazuje w sposób nie budzący wątpliwości, że oskarżony J. M. (1) miał pełną świadomość czynności wykonawczych realizowanych przez współsprawców. Z tego względu chybionym jest zarzut oddalenia wniosków dowodowych o zwrócenie się do (...) BANK SA oraz Banku (...) SA o udzielenie informacji w zakresie tego kto miał dostęp do rachunków (...) spółki (...) celem ustalenia kto faktycznie podejmował się działań związanych z działalnością finansową spółki. Skarżący nie wskazał jakie znaczenie - biorąc pod uwagę fakt działania sprawców wspólnie i w porozumieniu – ma dla kwestii odpowiedzialności karnej oskarżonego J. M. (1) okoliczność, kto faktycznie podejmował działania na rachunkach bankowych spółki. Oczywistym jest, że dokonywały tego osoby formalnie umocowane do działania w imieniu spółki. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje – jak trafnie ustalił Sąd Okręgowy – że faktycznie wpływ na kluczowe decyzje miał oskarżony J. M. (2) (str.1-2 uzasadnienia wyroku).

Wnioski dowodowe dotyczące zwrócenia się do Banku (...) SA o przedstawienie procedur dotyczących udzielania kredytów w zakresie dokumentacji wymaganej przez bank trafnie zostały przez Sąd Okręgowy ocenione jako nie mające znaczenia dla odpowiedzialności karnej oskarżonego J. M. (1) w przedmiotowej sprawie. Ponownie bowiem wskazać należy, że kwestie związane z dokumentami nie są znamieniem przestępstwa przypisanego mu w pkt. II zaskarżonego orzeczenia. Wnioskowany natomiast dowód nie mógł być pomocny do weryfikacji znamienia przypisanego oskarżonemu J. M. (1) przestępstwa w postaci wprowadzenia pokrzywdzonego banku w błąd co do przeznaczenia udzielonego kredytu (finansowania bieżącej działalności spółki) oraz zamiaru jego spłaty. Skarżący zdaje się nie dostrzegać, że Sąd Okręgowy, w granicach zakreślonych aktem oskarżenia, zmienił opis czynu przypisanego oskarżonemu J. M. (1) w pkt. II zaskarżonego orzeczenia. Tożsame uwagi odnosząc się do kolejnego wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego, tj. o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny finansów i rachunkowości. Również bowiem i w tym zakresie wnioskujący żąda zbadania przez biegłego dokumentacji (...) spółki (...) oraz jej kondycji finansowej. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że Sąd Okręgowy nie zakwestionował tych dokumentów przedłożonych w celu uzyskania kredytu, które wskazywały na ówczesny stan konta spółki. Jak wynika bowiem z ustaleń poczynionych przez sąd, spółka odbierała towary, za które dostawcom nie płaciła w ogóle lub w niewielkim stopniu realizowała należności, ale sprzedawała je dalszym odbiorcom. Nie dziwi zatem, że miała znaczne środki na koncie bankowym w chwili kiedy ubiegała się o kredyt, co potwierdziła wskazywana przez skarżącego świadek M. L.. Nie ma racji apelujący wskazując, że świadek w drodze inspekcji nie była w stanie zweryfikować twierdzeń ubiegających się o kredyt, że spółka planuje wybudować ośrodek wypoczynkowy. Ustaleń takich – wbrew twierdzeniom skarżącego (str.12 apelacji) nie poczynił Sąd Okręgowy na str. 19 i 21 uzasadnienia wyroku. Również schemat postępowania kredytowego ani biegły nie dadzą odpowiedzi na pytanie o zamiar wykorzystania uzyskanych kredytów oraz zamiar ich spłacenia. Oceny takiej może bowiem dokonać jedynie sąd po przeprowadzeniu i swobodnej ocenie wszystkich zgromadzonych dowodów. Takiej oceny w przedmiotowej sprawie dokonał Sąd Okręgowy a wysnute z niej wnioski zyskały pełną aprobatę Sądu Apelacyjnego. Trafnie Sąd I instancji wskazał, że gdyby rzeczywistym zamiarem oskarżonego i działających z nim współsprawców była bieżąca działalność spółki to po uzyskaniu kredytu dokonałaby ona spłaty swoich wierzycieli, co jednak nie nastąpiło. Już ta okoliczność sama w sobie świadczy o prawidłowym ustaleniu Sądu Okręgowego, że oskarżony wraz ze współsprawcami wprowadził pokrzywdzony bank w błąd co do zamiaru wykorzystania kredytu w sposób określony w umowie. Tym bardziej, że brak jest jakichkolwiek podstaw do podzielenia poglądu skarżącego, że kontrahenci spółki nie wywiązywali się z obowiązku zapłaty za dostarczony towar.

Mając powyższe na uwadze, chybiony jest zarzut błędów w ustaleniach faktycznych podniesiony w pkt. 3 a) i b) wywiedzionego środka odwoławczego. Brak jest bowiem podstaw do uznania za trafne stanowiska skarżącego, że zaprzestanie spłat na rzecz swych dostawców było spowodowane niezależnymi od oskarżonego J. M. (1) problemami finansowymi spółki (skarżący nie wskazuje jaki to miały by być problemy, poza twierdzeniem o niewywiązywaniu się nabywców towarów od spółki z zapłaty, które jak wyżej wskazano – nie znajduje jakichkolwiek podstaw) oraz że spółka miała zamiar spłacać kredyt i na początkowym etapie kredytowania to czyniła.

Aprobaty Sądu II instancji nie zyskał również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych skutkujący przypisaniem oskarżonemu J. M. (1) przestępstwa przywłaszczenia samochodu (pkt III wyroku). Sąd ten odwołuje się w tym miejscu do poczynionych już w niniejszym uzasadnieniu uwag związanych ze współsprawstwem (str.23-24). Odnoszą się one bowiem w pełni do omawianego zarzutu i brak jest podstaw do ponownego przytaczania wskazanych tam argumentów. Podobnie jak uwag dotyczących roli oskarżonego w działalności spółki (...). Okoliczność zatem, że oskarżony J. M. (1) nie był stroną umowy leasingu a użytkował go J. A. nie jest okolicznością ekskulpującą oskarżonego J. M. (1).

III.

Nietrafny jest również zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonych kar jednostkowych i kary łącznej. Na wstępie wskazać należy, że bezsprzecznie Sąd I instancji ma ustawowo zagwarantowaną swobodę w ferowaniu wyroku, w tym kształtowania wymiaru kary. Rolą zaś sądu odwoławczego w tym zakresie jest kontrola, czy granice swobodnego uznania sędziowskiego, stanowiącego zasadę sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone w rozmiarach nie dających się zaakceptować. Ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność kary, która ma charakter rażący (art.438 pkt 4 kpk), a która zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art.53 kk. Na gruncie art.438 pkt.4 kpk nie chodzi bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczasową nazwać można byłoby – również w potocznym znaczeniu tego słowa – „rażąco niewspółmierną”, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować. Innymi słowy zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnieść tylko wówczas, gdy orzeczona kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, to jednak nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowość sprawcy – a więc, gdy jest w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą.

Mając na względzie, by rozmiar represji karnej był w pełni adekwatny do stopnia społecznej szkodliwości czynów oskarżonego i winy oraz spełniał swoje cele wychowawcze i zapobiegawcze, a także by uwzględniał wpływ, jaki orzeczona kara powinna wywrzeć w kierunku ugruntowania w społeczeństwie prawidłowych ocen prawnych i stosownego do tych ocen postępowania, jak i potwierdzenie przekonania, że w walce z przestępczością zwycięża praworządność, a sprawca jest sprawiedliwie karany, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do obniżenia oskarżonemu J. M. (1) kar jednostkowych za przypisane mu czyny. Skarżący nie wskazał okoliczności łagodzących, których nie dostrzegłby Sąd I instancji wymierzając kary jednostkowe oskarżonemu J. M. (1) (str.101-102 uzasadnienia wyroku). Sąd uwzględnił bowiem zarówno to, iż w przedmiotowej sprawie oskarżony J. M. (1) odpowiadał jako osoba niekarana, jak i to, że pracuje zarobkowo a od czasu popełnienia przypisanych mu przestępstw nie naruszał porządku prawnego. Skarżący nie sprecyzował jaki inny sposób życia oskarżonego, jego zachowanie po zatrzymaniu i opuszczeniu aresztu winien Sąd Okręgowy wziąć pod uwagę przy wymiarze kar jednostkowych a Sąd Apelacyjny takich innych okoliczności nie dostrzega. Sąd I instancji miał jednak na uwadze również i okoliczności obciążające (str.101 uzasadnienia), które skarżący pominął, podnosząc zarzut oparty o przepis art.438 pkt 4 kpk.

Brak jest również podstaw do podzielenia stanowiska skarżącego, że orzeczona wobec oskarżonego J. M. (1) kara łączna pozbawienia wolności jest rażąco surowa. W tym zakresie apelujący nie rozwinął tego zarzutu. Wskazać zatem należy, że zasady orzekania kar jednostkowych i kary łącznej są w pewnym zakresie odmienne. Słusznie Sąd Okręgowy uznał, że przy wymiarze kary łącznej w powyższej sprawie brak jest podstaw do zastosowania zarówno zasady pełnej absorpcji, jak i kumulacji. Choć więź czasowo – przestrzenna pomiędzy przestępstwami była dość ścisła a przestępstwa godziły w to samo dobro chronione prawem, to jednak naruszały one prawa różnych pokrzywdzonych. Tym samym – zdaniem Sądu odwoławczego - związek podmiotowy i przedmiotowy pomiędzy tymi czynami nie jest na tyle bliski i ścisły aby uzasadniał zastosowanie zasady absorpcji przy wymiarze kary łącznej.

Reasumując - Sąd Odwoławczy mając na uwadze powyższe wywody, ogólne i szczególne zasady wymiaru kar wskazane w art.53 § 1 i 2 kk oraz zasady wymiaru kary łącznej podzielił pogląd Sądu I instancji, że karami współmiernymi, uwzględniającymi te wszystkie elementy w odniesieniu do oskarżonego J. M. (1) będą kary jednostkowe i kara łączna wymierzone przez Sąd I instancji. Kary te bowiem są w pełni współmierne do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu, powinny spełnić zarówno cele zapobiegawcze w stosunku do oskarżonego, jak i potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Orzeczone wobec oskarżonego kary mają bowiem również za zadanie spełnienie dyrektyw prewencji ogólnej, wzbudzenie w społeczeństwie przekonania o nieuchronności kary za naruszenie dóbr chronionych prawem i nieopłacalności zamachów na te dobra. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 9.05.2002r. w sprawie II Aka 526/01 stwierdził: „Istota prewencyjnego oddziaływania kary polega na wpływaniu - także poprzez jej niezbędną, to jest konieczną surowość - na kształtowanie postaw moralnych, organizujących społeczeństwa, wiarę w nie i ufność w celowość przestrzegania norm systemy te tworzących (zob.KZS 3/91 poz.8). Orzeczona kara winna zatem mieć także wpływ na każdego, kto w jakikolwiek sposób dowiedział się o przestępstwie i zapadłym orzeczeniu. (...) Kara jest również jednym z ważnych środków zwalczania przestępczości, tak w sensie funkcji odstraszającej, jak i w zakresie kształtowania społecznie porządanych postaw. Chodzi bowiem o to, aby nawet osoby skazane wdrażać do poszanowania zasad współżycia społecznego oraz do przestrzegania porządku prawnego i tym samym przeciwdziałać powrotowi do przestępstwa” (KZS 2002/10/69). Pogląd taki znajduje potwierdzenie w ugruntowanym i zachowującym swą aktualność orzecznictwie Sądu Najwyższego (patrz: wyrok składu 7 sędziów z dnia 25.02.1981r. w sprawie V KRN 343/80, OSPiKA 1981/11/199; wyrok z dnia 30.12.1977r. w sprawie V KR 190/77, OSNKW 1978/4/44; wyrok z dnia 22.03.1974r. w sprawie IV KRN 6/74, OSNKW 1974/7-8/134; wyrok z dnia 15.10.1982r. w sprawie IV KR 249/82, OSNKW 1983/6/41) i w pełni aprobuje go Sąd odwoławczy orzekający w powyższej sprawie.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny zaskarżony wyrok jako trafny utrzymał w mocy nie stwierdzając zaistnienia zarówno przesłanek z art.440 kpk, jak i bezwzględnych przesłanek odwoławczych, o których mowa w przepisie art.439 kpk.

IV.

Na mocy przepisów § 2, § 4 ust.1 i 3, § 17 ust.2 pkt.5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu w zw. z § 22 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu Sąd II instancji orzekł o kosztach obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu J. M. (1) w postępowaniu odwoławczym.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na mocy art.626 § 1 kpk w zw. z art.634 kpk, art.1, art.2 ust.1 pkt 5 i art.6 Ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych obciążając nimi oskarżonego J. M. (1), nie znalazł bowiem podstaw do zwolnienia go od obowiązku ich ponoszenia.