Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 kwietnia 2018 roku (data wpływu) powód S. K. wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 31 stycznia 2017 roku, w sprawie sygn. akt V RC 680/16, na rzecz małoletnich M. K., urodzonej (...) oraz A. K., urodzonej (...) z kwot po 500 zł miesięcznie tj. łącznie 1 000 zł miesięcznie, do kwot po 200 zł miesięcznie tj. łącznie 400 zł miesięcznie /pozew k. 1 – 7/.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17 sierpnia 2018 roku (data wpływu) małoletnie pozwane: M. K., urodzona (...) oraz A. K., urodzona (...), reprezentowane przez przedstawicielkę ustawową A. S., wniosły o oddalenie powództwa w całości /odpowiedź na pozew k. 40 – 42/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obowiązek alimentacyjny S. K., na rzecz małoletnich M. i A. K., ustalony został wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 31 stycznia 2017 roku, w sprawie sygn. akt V RC 680/16, na kwoty po 500 złotych miesięcznie na rzecz każdej z małoletnich, to jest łącznie 1 000 złotych miesięcznie, płatne do rąk matki małoletnich A. S. do dnia 10-go każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat /dowód: wyrok zaoczny k. 72 akt V RC 680/16/.

W dacie w/w orzeczenia A. S. miała 38 lat. Pozostawała pod opieką neurologa z uwagi na częste i uporczywe bóle głowy oraz pod opieką gastrologa i ginekologa. Nie posiadała zobowiązań finansowych. Ponosiła własne koszty utrzymania w kwocie 1 000 zł. Od stycznia 2016 roku nie pracowała, opiekowała się matką oraz dziećmi. Pobierała świadczenie pielęgnacyjne na córkę A., w kwocie 1 400 zł miesięcznie. Mieszkała z dziećmi; na każdą z córek otrzymywał świadczenie rodzinne w kwocie 500 zł miesięcznie. Alimenty otrzymywała z funduszu alimentacyjnego. Odziedziczyła, w 2016 roku, ¼ mieszkania po ojcu. Mieszkanie zajmowała matka A. S.. Miesięczny koszt utrzymania mieszkania zajmowanego przez matkę i dzieci wynosił około 770 zł.

W 2014 roku uzyskała dochód w kwocie 25 870,65 zł, w 2015 w kwocie 24 678,92 zł,

Małoletnia M. miała 10 lat. Uczęszczała do 4 klasy szkoły podstawowej. Pozostawała pod opieką okulisty i stomatologa. Korzystała z państwowej służby zdrowia. Miesięczny koszt utrzymania dziecka wynosił około 1 400 zł, w tym: opłaty szkolne 35 zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania 216 zł, telefon 35 zł, środki czystości, kosmetyki 50 zł, ubrania 100 zł, rozrywka 100 zł, wyżywienie 400 zł, leki 100 zł, wycieczki szkolne, wypoczynek 200 zł, język angielski. Matka oceniała te koszty na kwotę 2 487 zł miesięcznie.

Małoletnia A. miała 8 lat. Posiadała orzeczenie o niepełnosprawności, datującej się od wczesnego dzieciństwa, do 31 grudnia 2018 roku. Uczęszczała do Ośrodka dla Dzieci z Autyzmem (...). Obie dziewczynki pozostawały pod opieką psychologa. Miesięczny koszt utrzymania dziecka wynosił około 1 200 zł, w tym: opłaty szkolne 45 zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania 216 zł, Ośrodek (...) 110 zł, środki czystości, kosmetyki 50 zł, ubrania 100 zł, rozrywka 100 zł, wyżywienie 400 zł, leki 100 zł, wycieczki szkolne, wypoczynek 200 zł. Matka oceniała te koszty na kwotę 2 487 zł miesięcznie.

S. K. spotykał się z dziećmi co dwa tygodnie, na pół godziny – godzinę. Od 3 lat nie płacił alimentów, a egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna.

/dowód: pozew k. 3 – 6, orzeczenie o niepełnosprawności k. 8, zeznania podatkowe k. 25 – 33, polecenia przelewu k. 35 – 36, 51, kontrakt k. 37, faktury k. 38 – 49, 53 – 60, 62 protokół k. 68 – 71, wyrok zaoczny k. 72 akt V RC 680/16/.

Aktualnie sytuacja stron jest następująca:

Powód S. K. ma 41 lat. Poza małoletnimi córkami nie posiada innych dzieci. Z zawodu jest technologiem. Pomieszkuje u znajomych, poza W.. W zamian na możliwości mieszkania wykonuje prace na rzecz właściciela nieruchomości. W okresie od 19 grudnia 2016 roku do 31 marca 2018 roku zatrudniony był w Izbie Administracji Skarbowej w W., na podstawie umowy o pracę na czas określony, na zastępstwo. Powód otrzymał nagrodę kwartalną. Następnie był zarejestrowany w Urzędzie Pracy, jako osoba bezrobotna.

W roku 2014 roku uzyskał dochód w kwocie 4 724,10 zł, w 2016 roku w kwocie 1 201,78 zł, a w 2017 w kwocie 37 715 zł brutto. Stan zaległości alimentacyjnej powoda, na dzień 2 listopada 2017 roku, wynosił ponad 21 000 zł wraz z odsetkami, a wysokość świadczeń wypłaconych z Funduszu Alimentacyjnego wynosiła 20 524,85 zł. Powód deklaruje prywatne pożyczki w kwocie 15 000 zł.

W maju 2018 roku wszczęte zostało, przeciwko powodowi, dochodzenie o przestępstwo określone w art. 209 § 1 k.k. Wyrokiem nakazowym Sądu Rejonowego dla Warszawy – Mokotowa w W. z dnia 27 czerwca 2017 roku, w sprawie sygn. akt XIV K 403/17, powód skazany został za występek z art. 209 § 1 i 1a k.k. ma karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym. Powód nie wykonuje prac społecznych. Deklaruje dolegliwości kręgosłupa, gastryczne, dolegliwości kolana. Nie posiada orzeczenia o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy. Zamierza się ubiegać o takie orzeczenie.

Powód widuje córki w co drugą sobotę, na około 3 godziny, na terenie U.. Nie chce odwiedzać córek w mieszkaniu ich matki w obawie o swoje bezpieczeństwo. Koszty utrzymania córek ocenia na kwoty po około 400 zł miesięcznie.

/zaświadczenie k. 8, 88, wypowiedzenie k. 9, zawiadomienie o przyłączeniu się do egzekucji wierzyciela k. 10, zajęcie wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności zasiłku chorobowego i wezwanie do dokonywania potrąceń k. 11, zawiadomienie k. 56, zaświadczenie PUP k. 74, wyrok nakazowy k. 93, badanie USG k. 95, przesłuchanie powoda k. 101v – 102v, oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 19 – 21/.

A. S. ma 41 lat. Z wykształcenia jest ekonomistą. Do grudnia 2018 roku pobierała świadczenie pielęgnacyjne na córkę. Otrzymała darowiznę od matki – mieszkanie (67 m ²), w którym mieszka z córkami. Jest współwłaścicielką, z matką, samochodu rok produkcji 1997, który wymaga naprawy oraz pozostaje współwłaścicielką ¼ mieszkania odziedziczonego po ojcu, zajmowanego przez matkę przedstawicielki ustawowej. Nie posiada zobowiązań finansowych. Deklaruje prywatne pożyczki u rodziny, w kwocie około 6 000 zł. Otrzymuje świadczenia wychowawcze na córki w kwocie po 500 zł miesięcznie. Korzysta z finansowej pomocy matki, którą się opiekuje. Poszukuje pracy.

W roku 2016, uzyskała dochód w kwocie 4 229,57 zł, w roku 2016 w kwocie 725,10 zł, a w roku 2017 nie składała zeznania podatkowego do Urzędu Skarbowego

/zeznania podatkowe k. 44 – 52, przesłuchanie A. S. k. 102v – 103v /.

Małoletnia A. jest uczennicą IV klasy szkoły podstawowej. Pozostaje pod opieką Ośrodka dla Dzieci z Autyzmem (...). Uczy się języka angielskiego; koszt nauki wynosi 1 200 zł za semestr. Pozostaje pod opieką okulisty; w roku 2018 roku była dwukrotnie u okulisty, a koszt jednej wizyty to 150 zł. Pozostaje także pod opieką ortodonty; nosi tymczasowy ruchomy aparat ortodontyczny. Miesięczny koszt utrzymania małoletniej wynosi średnio około 1 300 – 1 500 zł, w tym: Ośrodek (...) 55 zł, język angielski 200 zł, okulista 25 zł, wydatki szkolne, wycieczki, opłaty szkolne około 100 – 150 zł, wakacje 167 zł, środki czystości, kosmetyki 50 zł, ubrania, obuwie 150 zł, rozrywka 50 zł, wyżywienie 400 zł, leki 100 zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania około 225 zł, telefon komórkowy 30 zł.

Małoletnia M. jest uczennicą VI klasy szkoły podstawowej. Pozostaje pod opieką okulisty. Miesięczny koszt utrzymania małoletniej wynosi średnio około 1 300 – 1 500 zł, w tym: język angielski 150 zł, wydatki szkolne, wycieczki, opłaty szkolne około 100 – 150 zł, wakacje 167 zł, środki czystości, kosmetyki 50 zł, ubrania, obuwie 150 zł, rozrywka 50 zł, wyżywienie 400 zł, leki 100 zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania około 225 zł, telefon komórkowy 30 zł, soczewki kontaktowe i płyn około 90 zł.

/odpowiedź na pozew k. 71 – 72, kosztorys k. 58, 61, faktura k. 59 – 60, 62, 65, 84 – 87, 96 – 100 potwierdzenie przyjęcia przelewu do realizacji k. 66 – 67, wpłata za czynsz k. 68, dowód wpłaty k. 68, potwierdzenie przelewu k. 70, przesłuchanie A. S. k. 102v – 103v/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o w/w materiał dowodowy.

Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy Sąd uznał za wiarygodny materiał dowodowy. Nie były one kwestionowane przez żadną ze stron, zaś Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Zeznania przedstawicielki ustawowej Sąd uznaje za niewiarygodne co do majątku powoda, ponieważ wiedza matki dzieci pochodzi z 2005 roku, a aktualnej wiedzy matka małoletnich nie posiada.

Miesięczny koszt utrzymania małoletniej A. matka określiła na kwotę około 1 800 zł, a małoletniej M. na kwotę około 2 200 zł. W ocenie Sądu nie wykazała kosztów utrzymania dzieci na tym poziomie. Powyższa kwota przekracza stan środków finansowych, jakimi każdego miesiąca dysponowała matka dzieci. A. S. nie wykazała zaciągania pożyczek u rodziny. Matka małoletnich sama przyznała, że nie wydaje na dzieci takich środków, jak wskazała. Sąd nie kwestionuje, iż matka dzieci korzysta z finansowej pomocy swojej matki. Wysokość alimentów uzależniona jest od możliwości zarobkowych rodziców dzieci oraz usprawiedliwionych potrzeb dzieci. Mając na uwadze wysokość alimentów, sumę świadczeń wychowawczych oraz wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, uznać należy, iż łącza suma tych świadczeń nie pozwala na pokrycie kosztów utrzymania dzieci wskazanych przez ich matkę. A przecież matka małoletnich musi posiadać środki na własne utrzymanie; w dacie poprzedniego orzeczenia oceniała własne koszty utrzymania na kwotę około 1 000 zł miesięcznie. Sąd kwestionuje potrzebę corocznego zakupu plecaka dla małoletnich. Za zawyżone Sąd uznaje koszty ubrania, obuwia małoletnich. Usprawnione potrzeby dzieci Sąd ocenia na kwoty średnio po około 1 300 – 1 500 zł.

Koszty utrzymania dzieci, wskazane przez powoda, Sąd uznaje są zaniżone, nieadekwatne do wieku i potrzeb dzieci, wynikające z braku znajomości usprawiedliwionych potrzeb dzieci.

Sąd nie daje wiary zeznaniom powoda w zakresie, a jakim twierdzi iż jego możliwości zarobkowe nie pozwalają na łożenie wyższych alimentów na córki, niż deklarowane w pozwie kwoty po 200 zł miesięcznie. Wyrok nakazowy, w ocenie Sądu, także nie pozbawia powoda możliwości wywiązywania się z dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego na rzecz córek. Powód posiad wykształcenie wyższe. Deklaruje problemy zdrowotne, jednakże nie wykazał tych problemów żadnym orzeczeniem lekarskim, poza badaniem USG kolana. Nie posiada orzeczenia o niezdolności, choćby częściowej, do pracy. Jest młodym mężczyzną.
Z uwagi na ograniczony udział w życiu córek, sprowadzający się do sobotnich, kilkugodzinnych kontaktów z córkami, nie uczestniczy aktualnie w wychowaniu i opiece nad dziećmi. Jest zatem osobą dyspozycyjną, mogącą skierować swoje wysiłki na pracę, choćby dorywczą.

W pozostałym zakresie Sąd uznaje zeznania powoda i przedstawicielki ustawowej za wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak stanowi natomiast treść art. 135 § 1 i 2 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach
o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego. W takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływa świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60 i 245) (art. 133 § 3 ust. 3 kro).

Rodzice mają obowiązek, stosownie do swych możliwości, zapewnić dziecku środki finansowe na zaspokojenie zarówno potrzeb fizycznych, jak i duchowych dziecka, na rozwijanie jego zdolności, rozrywkę, wypoczynek.

Zmiana obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 138 kro, możliwa jest
w razie zmiany stosunków tzn. wtedy, gdy zmianie ulegają uzasadnione potrzeby uprawnionego albo możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zmiana taka musi jednak być istotna i musi ona nastąpić nie wcześniej, niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty, albowiem powództwo nie może zmierzać do weryfikacji prawomocnego orzeczenia sądu, dotyczącego obowiązku alimentacyjnego (wyrok SN z dnia 25 maja 1999 roku, sygn. akt I CKN 274/99, wyrok SN z dnia 27 maja 1999 roku, sygn. akt I CKN 687/98).

W ocenie Sądu, powództwo nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na brak przesłanek z art. 138 kro.

W ocenie Sądu, od dnia poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego nie zmniejszyły się możliwości zarobkowe powoda, które Sąd ocenia na poziomie pozwalającym na wywiązywanie się z dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego.

Zmianie tj. zmniejszeniu, nie uległy także usprawiedliwione potrzeby dzieci. Aktualnie Sąd ocenia je na kwoty średnio po około 1 300 – 1 500 zł, czyli na poziomie zbliżonym do kosztów utrzymania dzieci z daty poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego. Wbrew stanowisku powoda, alimenty od powoda, razem ze świadczeniem wychowawczym, nie pokrywają pełnych kosztów utrzymania dzieci. Matka dzieci także partycypuje w tych kosztach, między innymi ze środków finansowych babki dzieci. Poza tym sprawuje niemal pełną opiekę nad dziećmi, ponieważ wkład osobisty powoda w opiekę i wychowanie małoletnich jest ograniczony do kilku godzin kontaktów miesięcznie.

Zmianie nie uległy także możliwości zarobkowe matki dzieci. W dacie poprzedniego orzeczenia matka małoletnich nie pracowała, otrzymywała świadczenie pielęgnacyjne na córkę. Aktualnie już takiego świadczenia nie pobiera, ale, tak jak powód, posiada wykształcenie wyższe. Jest ekonomistą. Stan zdrowia małoletniej A. uległ poprawie, zatem może matka małoletnich może wrócić do pracy. Nie ma przeszkód zdrowotnych, które ograniczałyby aktualnie jej możliwości zarobkowe.

Reasumując, mając na uwadze powyższe rozważania, na mocy art. 133 § 1 w zw. z art. 135 § 1 i 2 kro i art. 138 kro, orzeczono, jak w sentencji.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. w zw. z art. 13 ust. 1
i art. 96 ust. 1 pkt 2 i art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.05.167.1398) przejmując nieuiszczoną opłatę od powództwa na rzecz Skarbu Państwa.

SSR Marzena Rzońca