Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

14 listopada 2019 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu V Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Izabela Foksińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Karolina Marcinkowska

po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2019 roku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w G.

przeciwko J. C.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. C. na rzecz powoda (...) Spółki akcyjnej z siedzibą w G. kwotę 53.050,24 zł (pięćdziesiąt trzy tysiące pięćdziesiąt złotych i dwadzieścia cztery grosze) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 8 marca 2017r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 8.070,00 zł (osiem tysięcy siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt V GC 501/18

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 14 listopada 2019 roku

Pozwem wniesiony w dniu 3 stycznia 2018 roku powód (...) Spółka Akcyjna w G. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego J. C. kwoty 53.050,24 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych za okres od dnia 8 marca 2017 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że w dniu 10 lutego 2017 roku przeprowadzono kontrolę w miejscu, w którym pozwany prowadził działalność gospodarczą. W jej wyniku stwierdzono, że doszło do nielegalnego poboru energii. Na podstawie obowiązujących taryf powód obciążył pozwanego opłatą za nielegalny pobór energii za okres 18 miesięcy oraz wystawił pozwanemu notę obciążeniową na kwotę 64.409,93 zł. Sąd Rejonowy w Toruniu VIII Wydział Karny, wyrokiem z dnia 18 lipca 2017 roku, uznał pozwanego za winnego kradzieży energii elektrycznej w okresie od końca 2015 roku do 10 lutego 2017 roku oraz zobowiązał do naprawienia szkody na rzecz powoda poprzez zapłatę kwoty 11.359,69 zł. Mimo wezwań do zapłaty pozwany nie uiścił należności wynikającej z noty obciążeniowej. (k. 2-3)

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu. W uzasadnieniu przyznał, że pobierał prąd, nie ponosząc kosztów jego zużycia, jednakże zakwestionował wysokość żądanej przez powoda kwoty. Wskazał, że z winy powoda nie miał stosownej umowy, bowiem ten nie dopełnił wszystkich formalności związanych z umożliwieniem pozwanemu legalnego poboru prądu. Pozwany podniósł ponadto, że rzeczywista strata jaką powód poniósł została zasądzona na jego rzecz przez Sąd Rejonowy w Toruniu VIII Wydział Karny. (k. 44-45)

W piśmie procesowym z dnia 6 grudnia 2018 roku (data stempla pocztowego) powód podtrzymał żądanie wskazując, że pozwany podpisał z powodem umowę o przyłączenie obiektu usługowego zlokalizowanego pod adresem, pod którym doszło do nielegalnego poboru energii elektrycznej. Pozwany jednakże nie podpisał umowy dystrybucyjnej, która jest warunkiem zainstalowania licznika. (k. 50-51)

Sąd ustalił, co następuje:

J. C. prowadzi działalność gospodarczą od 11 października 1990r. , której przedmiotem jest prowadzenie restauracji i innych placówek gastronomicznych. Jednym z miejsc prowadzenia przez niego działalności gospodarczej jest lokal położony przy ul. (...) w T..

( dowód: wydruk z (...) k. 7)

W dniu 19 lipca 2013 roku J. C. zawarł z E.-Operator S. Akcyjną w G. umowę o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej, której przedmiotem było przyłączenie oraz określenie praw i obowiązków podmiotu przyłączanego i operatora w zakresie przyłączenia do sieci instalacji znajdującej się w obiekcie usługowym zlokalizowanym w miejscowości T. przy ul. (...). Strony przewidziały, że zawarcie umowy, na podstawie której dostarczana będzie energia elektryczna, nastąpi w terminie 7 dni od dnia doręczenia podmiotowi przyłączanemu dokumentu pn. „Oświadczenie o wykonaniu przyłączenia”. Po dokonaniu odbioru technicznego przyłączenia operator w formie pisemnej miał informować podmiot o przyłączeniu, a także wezwał podmiot przyłączany do przedłożenia oświadczenia o gotowości instalacji przyłączanej w terminie 14 dni, licząc od dnia otrzymania wezwania lub od terminu zakończenia prac. Operator miał wydać podmiotowi przyłączanemu „oświadczenie o wykonaniu przyłączenia” (dokument stwierdzający możliwość przyłączenia instalacji przyłączanej do sieci) po dokonaniu przez niego zapłaty opłaty za przyłączenie oraz po dostarczeniu „oświadczenia o gotowości instalacji przyłączanej”.

( dowód: umowa o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej – k. 53v-55)

Pobór energii elektrycznej przez J. C. miał miejsce w okresie od sierpnia 2015 roku do dnia 10 lutego 2017 roku.

(okoliczność niezaprzeczona)

W dniu 10 lutego 2017 roku w lokalu przy ul. (...) w T. przeprowadzono kontrolę, której celem było między innymi ustalenie czy miało miejsce pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy albo z częściowym lub całkowitym pominięciem układu pomiarowego. Kontrola odbyła się z udziałem policji. W jej wyniku sporządzono protokół kontrolny nr (...), w którym stwierdzono nielegalny pobór energii. Licznik o numerze (...). (...) w szafce znajdującej się na zewnątrz budynku, zamknięty w skrzynce na kłódkę prywatną, podłączony na cały sklep okazał się nieewidencjonowany. (...) pobierana była do następujących odbiorników elektrycznych – kocioł grzewczy, lodówki sklepowe (6 sztuk), lodówki chłodnicze (4 sztuki), zamrażarki (3 sztuki), czajnik elektryczny (1 sztuka), bojler elektryczny (1 sztuka), klimatyzator (1 sztuka), oświetlenie (52 sztuki), krajalnica (1 sztuka), komputer (1 sztuka).

( dowód: protokół kontroli – k. 9-11)

Zgodnie z Taryfą dla (...) S.A. z pkt 7.1 przez nielegalny pobór energii elektrycznej należy rozumieć między innymi pobieranie energii elektrycznej bez zawarcia umowy. W przypadku nielegalnego pobierania energii elektrycznej operator może obciążyć podmiot nielegalnie pobierający tę energię zgodnie z Prawem energetycznym, przyjmując wielkość mocy wynikającej z rodzaju zainstalowanych odbiorników, lecz nie wyższe niż przy pobieraniu energii elektrycznej jedną fazą, za każdy 1 A prądu znamionowego zabezpieczenia 125 kWh – przy pobieraniu energii elektrycznej dwoma lub trzema fazami opłatę ustala się z uwzględnieniem dwu- lub trzy-krotności .

Zgodnie z Taryfą dla (...) S.A. opłata za energię elektryczną czynną wynosi – 0,16999 zł/kWh, opłata zmienna sieciowa w strefie I – 0,2514 zł/kWh, opłata jakościowa – 0,0108 zł/kWh, opłata stała sieciowa 4,07 zł

( dowód: Taryfa E.-Operator – k. 25-29)

W dniu 15 lutego 2019 roku (...) S.A. sporządził wyliczenie należności z tytułu nielegalnego poboru przez J. C. energii elektrycznej na łączną kwotę 64.178,19 zł (grupa taryfowa C11, instalacja 3-fazowa, wartość zabezpieczenia 63A), na którą składało się:

- opłata za energię elektryczną czynną – zużycie (...) – łącznie 20.080,07 zł (cena jednostkowa powiększona pięciokrotnie – 0,8500 zł),

- opłata zmienna sieciowa w strefie I – zużycie (...) – łącznie 29.696,63 zł (cena jednostkowa powiększona pięciokrotnie – 1,2570 zł),

- opłata jakościowa – zużycie (...) – łącznie 1.275,75 zł (cena jednostkowa powiększona pięciokrotnie – 0,0540 zł),

- opłata stała sieciowa – ilość 645- łącznie 13.125,75 zł (cena jednostkowa powiększona pięciokrotnie – 20,35 zł).

Wyliczenie to zostało sporządzone w oparciu o urządzenia elektryczne pobierające energię przy uwzględnieniu ich mocy oraz czasu z ich korzystania. Wyliczona ilość uwzględniała więc rzeczywistą możliwość poboru energii, tj. łącznie 73.441 kWh. Ilość ta jest większa od ilości ryczałtowej wynikającej z Taryfy dlatego do naliczenia opłaty przyjęto ilość energii wynikającą z Taryfy.

( dowód: wyliczenie należności z tytułu (...) wraz z dokumentacją zdjęciową – k. 12-20)

W dniu 21 lutego 2017 roku (...) S.A. wystawił notę obciążeniową J. C. za nielegalne pobieranie energii elektrycznej na kwotę 64.409,93 zł z terminem zapłaty do dnia 7 marca 2017 roku.

( dowód: nota obciążeniowa nr (...) – k. 21)

J. C. został oskarżony o to, że od końca 2015 roku do 10 lutego 2017 roku w T. przy ul. (...) dokonał kradzieży energii elektrycznej poprzez nielegalne podłączenie instalacji elektrycznej sklepu do sieci (...) S.A. bez licznika do pomiaru energii elektrycznej na szkodę (...) S.A. z siedzibą w G. Oddział w T. w kwocie 11.359,69 zł. Wyrokiem z dnia 18 lipca 2017 roku Sąd Rejonowy w Toruniu w sprawie o sygn. VIII K 471/17 warunkowo umorzył postępowanie na okres 2 lat tytułem próby. Ponadto zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody w wysokości 11.359,69 zł na rzecz (...) S.A. w G..

( dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 18 lipca 2017 r. w sprawie o sygn. akt VIII K 47/17)

W sprawie Sądu Rejonowego w Toruniu o sygn. akt VIII K 471/17 biegły sądowy z dziedziny energetyki R. Ł. ustalił, że rzeczywista możliwość pobierania przez urządzenia elektryczne znajdujące się w sklepie przy ul. (...) w T. przez okres 14 miesięcy wynosi (...). Zakwalifikował pozwanego do grupy taryfowej (...).

( dowód: dowód z opinii biegłego sądowego R. Ł. – k. 39-42 akt Sądu Rejonowego w Toruniu w sprawie o sygn. akt VIII K 471/17)

Pismem z dnia 21 marca 2017 roku, a następnie pismem z dnia 21 kwietnia 2017 roku, (...) S.A. a G. wezwał J. C. do zapłaty kwoty 64.409,93 zł wraz z odsetkami.

( dowód: wezwanie do zapłaty – k. 25, przedsądowe wezwanie do zapłaty – k. 24)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny został w całości ustalony w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, tj. upoważnienie do przeprowadzenia kontroli, protokół z kontroli, wyliczenie należności sporządzone przez powoda, dokumentację zdjęciową, notę obciążeniową, wezwania do zapłaty a także w oparciu o opinię biegłego sporządzoną przez biegłego sądowego z dziedziny energetyki do sprawy VIII K 471/17 Sądu Rejonowego w Toruniu. Opinia biegłego został dopuszczona jako dowód na podstawie art. 278 ¹ k.p.c. Strony nie podważały wiarygodności przedłożonych do sprawy dokumentów, a również Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich autentyczności.

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego oraz z zeznań świadków D. P. i W. S. na podstawie art. 227 k.p.c. a contrario i art. 217 § 3 k.p.c., albowiem okoliczności na jakie powyższe dowody miały zostać powołane są okolicznościami w sprawie niespornymi.

W przedmiotowej sprawie stan faktyczny w znacznej części pozostawał poza sporem. Pozwany przyznał, że pobierał prąd, nie ponosząc kosztów jego zużycia i nie mając odpowiedniej umowy z powodem w tym zakresie. Podnosił przy tym, że brak stosownej umowy wynikał z zaniedbań powoda, a konsekwencje z tego wynikające nie powinny go obciążać. Ponadto twierdził, że licznik (...) został zamontowany i zaplombowany przez służby powoda i w sposób prawidłowy ewidencjonował pobór energii. Powód, odnosząc się do tego zarzutu wskazywał, że warunkiem zainstalowania przez powoda licznika jest podpisanie umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej. Pozwany natomiast w dniu 19 lipca 2013 roku podpisał z powodem umowę o przyłączenie obiektu usługowego do sieci elektroenergetycznej, nie podpisał jednak umowy dystrybucyjnej.

W niniejszej sprawie strona powodowa dochodziła od pozwanego opłaty za nielegalnie pobraną energię elektryczną w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2019r., poz. 755 ze zm. zwanej dalej jako p.e.) za okres od sierpnia 2015 roku do 10 lutego 2017 roku, twierdząc jednocześnie, iż pozwany dopuścił się nielegalnego poboru energii, co uzasadnia dochodzone roszczenie. Fakt nielegalnego poboru energii (bezumownego) nie był, jak wcześniej wskazano, kwestionowany przez pozwanego.

Przede wszystkim podkreslić należy, że strona powodowa, reprezentowana przez pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym, wskazała, że dochodzi opłaty z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej a nie odszkodowania na zasadach ogólnych, czyli zapłaty za zużytą energię.

Jednocześnie wskazała art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (j.t. Dz. U. z 2019r., poz. 755 ze zm.), a§ 44 rozprządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 29011 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 1200 ze zm.) oraz część 7 ust. 2 Taryfy.

Wprawdzie wskazanie przez stronę powodową podstawy prawnej swoich roszczeń nie oznacza formalnego związania sądu podstawą prawną, to jednakże, szczególnie jeśli pochodzi od zawodowego pełnomocnika procesowego strony, nie pozostaje bez znaczenia dla przebiegu i wyniku sprawy, albowiem pośrednio określa także okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie pozwu i tym samym ukierunkowuje całe postępowanie w sprawie (vide: uzasadnienie uchwały SN z 27 marca 2007 r. II PZP 2/07, OSNP 2007, z. 15-16, poz. 210; teza z uzasadniania wyroku SN z 28 lutego 2002 r. III CKN 182/01, Lex 54471; teza z uzasadnienia wyroku SN z 14 stycznia 2004 r. I CK 42/03, Lex 172790).

Przedmiotem rozpoznania w niniejszym sporze była więc zasadność obciążenia pozwanego opłatą za nielegalny pobór energii w okresie między sierpniem 2015 roku a 10 lutym 2017 roku w kwocie 64.409,93 zł – ustaloną na podstawie taryfy (...) S. A. zatwierdzonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr D.. (...). (...).28.8.2016. (...).MDę z dnia 15 grudnia 2016 roku opublikowaną w Biuletynie pomniejszonej o kwotę 11.359,69 zł zasądzoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 18 lipca 2017 roku.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne w razie nielegalnego pobierania energii, przedsiębiorstwo energetyczne może pobierać od odbiorcy, a w przypadku gdy pobór paliw lub energii nastąpił bez zawarcia umowy, może pobierać od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię, opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności. Opłata przewidziana w tym przepisie ma charakter cywilnoprawny, a zatem pełni ona przede wszystkim funkcję kompensacyjną. W konsekwencji tego zaklasyfikowanie opłaty taryfowej do środków prawnych z zakresu prawa cywilnego powoduje, że nie stanowi przeszkody równoległe jej stosowanie wraz z odpowiedzialnością karną za przestępstwo kradzieży energii z art. 278 § 5 k.k. Przez nielegalne pobieranie energii rozumieć należy pobieranie jej bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ, mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo rozliczeniowy (art. 3 pkt 18 p.e.). Stosownie do treści art. 3 pkt 12 p.e. przedsiębiorstwem energetycznym jest zaś podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji paliw albo energii lub obrotu nimi. Upoważnieni przedstawiciele przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii wykonują kontrole układów pomiarowych, dotrzymania zawartych umów i prawidłowości rozliczeń (art. 6 ust. 1 p.e.).

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepis ten wprowadza dwie reguły - pierwszą wymagającą udowodnienia powołanego przez stronę faktu, powodującego powstanie określonych skutków prawnych, oraz drugą regułę, która sytuuje ciężar dowodu danego faktu po stronie osoby, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. W niniejszej sprawie strona powodowa, aby wykazać zasadność dochodzonego roszczenia, zobowiązana była wykazać następujące okoliczności: dokonanie nielegalnego poboru energii poprzez pobieranie energii bez umowy oraz wysokość pobranej energii przez pozwanego. Powyższym obowiązkom strona powodowa sprostała.

Zgodzić się należy z przyjętym stanowiskiem Sądu Najwyższego, iż przedsiębiorstwo energetyczne może obciążyć odbiorcę energii elektrycznej opłatami określonymi w art. 57 ust. 1 przedmiotowej ustawy tylko wtedy, gdy taka energia została rzeczywiście pobrana (vide: uchwała SN z dnia 10 grudnia 2009 r., III CZP 107/09). Powyższy przepis, ani też pozostałe z ustawy Prawo energetyczne, nie wprowadzają wyjątków od ogólnej zasady rozkładu ciężaru dowodu. Przyjąć zatem należy, iż to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia nielegalnego poboru energii - celem wykazania zasadności dochodzenia wskazanej w pozwie opłaty na podstawie przyjętej taryfy. Przy tej okazji należy ponownie zaznaczyć, że pozwany nie kwestionował faktu rzeczywistego pobierania energii elektrycznej, ani faktu braku zawarcia z powodem stosownej umowy. W związku z powyższym należało uznać, że w niniejszej sprawie faktycznie miało miejsce nielegalne pobieranie energii elektrycznej od powoda, w związku z czym należało przejść do ustalenia wysokości przysługujących powodowi opłat, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 1 p.e.

Zaznaczyć także należy, że skorzystanie przez przedsiębiorstwo energetyczne z możliwości obciążenia opłatą określonej w art. 57 ust. 1 Prawa energetycznego jest niezależne od winy sprawcy. A więc ustalenie winy pozwanego w zaniechaniu zawarcia umowy z powodem nie powinno być przedmiotem sprawy. Na marginesie można wskazać, że zarzut pozwanego jakoby z wyłącznej winy powoda nie zawarto umowy, należy uznać za niezasadny. Zgodnie z § 2 ust. 8 umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej strony przewidziały, że zawarcie umowy na podstawie, której nastąpi dostarczanie energii elektrycznej, nastąpi w terminie 7 dni od dnia doręczenia Podmiotowi Przyłączanemu (pozwanemu) dokumentu pn. „Oświadczenie o wykonaniu przyłączenia”. Zgodnie natomiast z § 5 ust. 3 tej umowy „Oświadczenie o wykonaniu przyłączenia” Operator (powód) wydaje Podmiotowi Przyłączanemu (pozwanemu) po dokonaniu przez niego zapłaty opłaty za przyłączenie oraz po dostarczeniu „Oświadczenia o Gotowości (...) Przyłączanej”. Art. 57 ust. 1 p.e. statuuje domniemanie prawne, w myśl którego nielegalne pobieranie paliw lub energii wynika z winy odbiorcy, na którym ciąży ciężar dowodowy. Pozwany, chcąc udowodnić winę powoda w zaniechaniu zawarcia z nim umowy o dostarczenie energii elektrycznej, powinien wykazać, że dokonał zapłaty opłaty a także, że dostarczył wymagane oświadczenie o gotowości instalacji przyłączanej, bądź wykazać, że powód nie dokonał stosownego przyłączenia, czego nie uczynił, mimo ciążącego na nim obowiązku z art. 6 k.c. Stwierdzić przy tym należy, że skoro powód korzystał bezumownie z zainstalowanego licznika, należy wnioskować, że przyłączenie zostało dokonane prawidłowo a pozwany został o tym zawiadomiony.

Przechodząc do rozważań na temat wysokości naliczonej należności należy w pierwszej kolejności stwierdzić, iż została ona dokonana w oparciu o rzeczywistą możliwość poboru energii w związku z Taryfą (...) Operator, a także w oparciu o oświadczenia pracownika pozwanego będącego na miejscu w dniu kontroli dotyczącej możliwości nielegalnego poboru energii, który odniósł się do długości okresu nielegalnego poboru. Przy tym należy wskazać, że pozwany nie kwestionował okresu w jakim powód uznał, że doszło do nielegalnego poboru ani sposobu obliczania opłat. Pozwany kwestionował w całości wysokość naliczonych opłat, z tego względu, że w jego ocenie w wyroku Sądu Rejonowego w Toruniu z dnia 18 lipca 2017 roku zostały one w całości zasądzone i wyczerpały wszelkie roszczenia powoda.

W związku z tym, że pozwany nie zaprzeczał okresowi poboru energii, tj. od sierpnia 2015 roku do lutego 2017 roku Sąd przyjął, że w tym okresie faktycznie miał miejsce nielegalny pobór energii elektrycznej. Zgodne z § 44 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz. U. z 2019r., poz. 503) jeżeli energia elektryczna jest pobierana bez zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej albo umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, albo umowy kompleksowej, przedsiębiorstwo energetyczne świadczące usługi przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej lub usługi kompleksowe może obciążyć podmiot nielegalnie pobierający tę energię opłatami w wysokości pięciokrotności stawek opłat określonych w taryfie dla jednostrefowej grupy taryfowej, do której ten podmiot byłby zakwalifikowany, zgodnie z kryteriami określonymi w § 6 ust. 1 oraz w wysokości pięciokrotności cen energii elektrycznej, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy, przyjmując ilości energii elektrycznej uwzględniające rzeczywistą możliwość pobierania energii przez dany podmiot wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników. Sąd, weryfikując wysokość roszczenia powoda, oparł się w części na opinii biegłego sądowego w dziedzinie energetyki wydanej w sprawie VIII K 471/17 Sądu Rejonowego w Toruniu. Ustalenia biegłego w zakresie ilości urządzeń elektrycznych będących odbiornikami energii elektrycznej były zbieżne z ustaleniami dokonanymi przez powoda. Zaznaczyć przy tym należy, że opinia biegłego sporządzana była w zakresie rzeczywistej możliwości pobierania przez urządzenia elektryczne znajdujące się w budynku przy ul. (...) w T. w okresie 14 miesięcy (bo taki okres był przedmiotem postępowania karnego). Biegły nie sporządzał opinii w zakresie ustalenia wysokości opłat z art. 57 ust. 1 p.e. a jedynie w zakresie rzeczywistej szkody jaką poniósł powód. Należy w tym miejscu wskazać, że powód zasądzoną kwotę 11.359,69 zł wyrokiem karnym zaliczył w poczet należności wynikającej z art. 57 ust. 1 p.e., choć kwota prawomocnie zasądzona oparta została na innej podstawie prawnej (art. 67 § 3 k.k.) w związku z czym powód nie miał obowiązku obniżać dochodzonej należności. Zgodzić się należy z Sądem Najwyższym który wskazał, że pokrzywdzonemu przysługuje prawo do wytoczenia przez niego powództwa cywilnego o naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem, niezależnie od tego, czy przeciwko sprawcy przestępstwa zostało wszczęte lub toczy się postępowanie karne. W świetle przepisów kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego, w wyroku skazującym sprawcę przestępstwa sąd karny może orzec o roszczeniach cywilnoprawnych związanych ze szkodą będącą jego skutkiem z urzędu lub z inicjatywy pokrzywdzonego. Może rozstrzygnąć o powództwie cywilnym wniesionym przez pokrzywdzonego jako powoda cywilnego (powództwie adhezyjnym), orzec o odszkodowaniu z urzędu, o nawiązce, obowiązku naprawienia szkody jako środku karnym lub jako środku probacyjnym; może także orzec o zadośćuczynieniu za doznaną krzywdę. Sąd podkreślił, iż rozstrzygając o roszczeniu cywilnym zgłoszonym przez pokrzywdzonego do sądu cywilnego sąd nie orzeka ponownie o tym samym roszczeniu, między tymi samymi stronami i na tej samej podstawie faktycznej i prawnej co sąd karny w wyroku skazującym pozwanego za przestępstwo, ponieważ sąd karny nie osądza roszczenia cywilnoprawnego zgłoszonego przez pokrzywdzonego, a jedynie zastosowuje, w ramach przysługującej mu władzy, przewidziany przepisami kodeksu karnego fakultatywny środek probacyjny o charakterze kompensacyjnym, prewencyjnym, wychowawczym i mobilizującym oskarżonego. Nie można przyjąć, że przepisy prawa karnego mogą niweczyć lub utrudniać dochodzenie przez pokrzywdzonego przestępstwem przysługujących mu uprawnień cywilnoprawnych, mających oparcie w przepisach kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych, szczególnie należy podkreślić i nie występuje w tych sytuacjach powaga rzeczy osądzonej. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 2015 roku, sygn. akt V CSK 379/14). W związku z powyższym także zarzut pozwanego jakoby zasądzona kwota w wyroku karnym miała kompensować żądania powoda jest całkowicie chybiony. Dodatkowo wskazać należy, że powód nie domagał się odszkodowania, które również mu przysługuje na mocy art. 57 p.e., ale zapłaty stosownych opłat.

Co do kwestii wysokości dochodzonego roszczenia, to powód – na podstawie częśći 7 ust. 2 Taryfy – przyjął; wielkość mocy wynikającą z rodzaju zainstalowanych odbiorników ooraz ilość energii elektrycznej uwzględniającą rzeczywistą możliwość pobierania energii przez dany podmiot wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników, lecz nie wyższe niż…”. Zatem dla wykazania wysokości określonej opłaty obciążającej podmiot nielegalnie pobierający prąd, konieczne jest udowodnienie „wielkości mocy wynikającej z rodzaju zainstalowanych odbiorników lub rzeczywistej możliwości pobierania energii przez dany podmiot wynikającej z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników”.

Analogiczny wniosek należy wyprowadzić z § 44 ust. 1 rozporządzenia, w którym wskazano, że jeżeli energia elektryczna jest pobierana bez zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej albo umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, albo umowy kompleksowej, przedsiębiorstwo energetyczne […] może obciążyć podmiot nielegalnie pobierający tę energię opłatami w wysokości pięciokrotności stawek opłat określonych w taryfie dla jednostrefowej grupy taryfowej, do której ten podmiot byłby zakwalifikowany, zgodnie z kryteriami określonymi w § 6 ust. 1, oraz w wysokości pięciokrotności cen energii elektrycznej, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. b ustawy, przyjmując ilości energii elektrycznej uwzględniające rzeczywistą możliwość pobierania energii przez dany podmiot wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników.

Powód wyliczył rzeczywistą możliwość poboru energii, biorąc pod uwagę znajdujące się w obiekcie należącym do pozwanego urządzenia elektryczne a także czas trwania nielegalnego poboru na kwotę 73.441 kWh. Wyliczona ilość została zryczałtowana do kwoty wynikającej z Taryfy zgodnie z pkt 7.2.2 Taryfy E. Operator. Opłaty uwzględnione w wyliczeniu były zgodne z opłatami wskazanymi w Taryfach E. Operator. Powód wystawił pozwanemu notę obciążeniową na kwotę 64.409,93 zł, ustalając termin płatności na dzień 7 marca 2017 roku. Dwukrotnie wzywał pozwanego do zapłaty, jednakże bezskutecznie. Powyższym okolicznościom pozwany nie zaprzeczył.

Mając na względzie wcześniejsze Sąd orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji orzeczenia zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 53.050,24 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 marca 2017 roku. Co do żądania w zakresie odsetek ustawowych w transakcjach handlowych, Sąd oddalił powództwo w punkcie drugim sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 4 z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (t.j. z dnia 13 grudnia 2018r. - Dz. U. z 2019r., poz. 118) transakcją handlową jest umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony, o których mowa w art. 2, zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością. Ustawa ta określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych, w tym możliwość domagania się odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych (art. 7 ustawy). Strony w niniejszej sprawie nie były związane żadną umową, a roszczenie którego dochodził powód polegało właśnie na rekompensacie za bezumowne pobieranie energii elektrycznej. Nie ulegało więc wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie nie mamy do czynienia z transakcją handlową zawartą pomiędzy przedsiębiorcami w ramach wykonywanych działalności gospodarczych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Odsetki należało więc zasądzić w oparciu o przepisy ogólne, tj. art. 481 § 1 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Roszczenie wynikające z art. 57 ust. p.e. należy do roszczeń bezterminowych, a zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Powód wystawił powodowi notę obciążeniową, w której określił termin zapłaty na dzień 7 marca 2017 roku. Pozwany nie kwestionował sposobu obliczenia roszczenia w zakresie odsetek, w związku z powyższym należało zasądzić odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 8 marca 2017 roku.

O kosztach postępowania orzeczono w pkt III sentencji na mocy art. 98 § 1 i 3 k.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z art. 100 zd. 2 k.p.c. Powód uległ nieznacznie, tylko w zakresie rodzaju odsetek. Należało przyjąć, więc zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W punkcie trzecim sentencji wyroku zasądzono kwotę 8.070 zł, na którą złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 2.653 zł, koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 5.400 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. (t.j. Dz. U. z 2018r., poz. 265) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych.