Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 lipca 2019 roku (data prezentaty Biura Podawczego) małoletnie powódki L. K. i O. K., reprezentowane przez przedstawicielkę ustawową – matkę P. W., wniosły przeciwko K. K. o zasądzenie od pozwanego K. K. na rzecz dwóch małoletnich córek alimentów w wysokości 2000 zł na obie z córek, płatnych na konto bankowe przedstawicielki ustawowej matki P. W. o nr (...) poczynając od dnia wniesienia pozwu do dnia 10 każdego miesiąca wraz z odsetkami na wypadek zwłoki oraz wniosły o zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kosztów procesu według norm przepisanych ( k. 1-3 pozew) .

W odpowiedzi na pozew z dnia 12 listopada 2019 roku (data prezentaty Biura Podawczego) pozwany K. K., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, uznał powództwo do kwoty po 250 zł miesięcznie na każdą z małoletnich powódek, płatne do rąk matki P. W. do 10-ego dnia każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności ( k. 25-26 odpowiedź na pozew).

Na rozprawie w dniu 23 stycznia 2020 roku strona powodowa zmodyfikowała powództwo wnosząc o zasądzenie tytułem alimentów w wysokości 1500 zł miesięcznie łącznie na rzecz obu małoletnich powódek i złożyła ponadto wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia do kwoty 1200 zł na obie powódki (e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku).

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 23 stycznia 2020 roku tut. Sąd na czas trwania postępowania zobowiązał pozwanego K. K. do łożenia tytułem alimentów na rzecz małoletnich córek L. K., urodzonej dnia (...) i O. K., urodzonej dnia (...) kwot po 500 złotych miesięcznie na każdą z nich, tj. łącznie po 1.000 złotych miesięcznie, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej P. W., do 10-dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat (pkt 1) i w pozostałym zakresie wniosek o zabezpieczenie oddalił (pkt 2) ( k. 63 postanowienie).

Pozwany K. K. złożył zażalenie na postanowienie z dnia 23 stycznia 2020 roku i postanowieniem z dnia 3 czerwca 2020 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI RCz 11/20 inny skład sądu pierwszej instancji oddalił zażalenie na to postanowienie ( k. 106 postanowienie).

Na rozprawie w dniu 26 listopada 2020 roku strona powodowa, zastępowana przez profesjonalnego pełnomocnika, zmodyfikowała powództwo wnosząc o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniej O. w kwocie 1086 zł i na rzecz małoletniej L. w kwocie 995 zł, natomiast pozwany K. K., zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika, uznał powództwo do kwoty 400 zł. ( e-protokół rozprawy z dnia 26 listopada 2020 roku)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnie O. K., urodzona (...) i L. K., urodzona (...) pochodzą z nieformalnego związku (...). Rodzice małoletnich nie są ani nie byli małżeństwem i rozstali się około lipca 2019 roku. Obie małoletnie i ich rodzice do 13 lutego 2020 roku mieszkali w jednym mieszkaniu komunalnym w W. o powierzchni 48 m ², jednakże prowadzili odrębne gospodarstwa domowe. W dniu 13 lutego 2020 roku małoletnie wraz ze swoją matką przeprowadziły się do trzypokojowego mieszkania o powierzchni 56 m ² należącego do ich babci macierzystej położonego w K.. Małoletnie śpią wraz ze swoją matką w jednym pokoju. ( e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania P. W., e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania K. K., k. 4-5 odpisy zupełne aktów urodzenia, k. 101-103 zaświadczenie o zameldowaniu na pobyt czasowy)

Małoletnia O. K. ma ukończone 11 lat i uczęszcza do VI klasy szkoły podstawowej, natomiast małoletnia L. K. ma ukończone 8 i pół roku i uczęszcza do II klasy szkoły podstawowej. Obecnie obie małoletnie w związku z trwającą pandemią realizują nauczanie zdalne i nie mają lekcji online w tym samym czasie. W związku z nauczaniem zdalnym małoletnie posługują się tabletem, który został zakupiony za kwotę 1000 zł przez ich matkę. W związku z nauczaniem zdalnym małoletnie obecnie nie spożywają posiłków w szkole i zamiast obiadów szkolnych raz w tygodniu przywożone są im paczki żywnościowe ze szkoły (mleko, płatki, konserwy) i koszt paczek żywnościowych jest jednakowy co cena obiadów szkolnych, tj. 120 zł miesięcznie. Nie uczęszczają obecnie na zajęcia sportowe ani inne zajęcia dodatkowe i w tym roku nie wyjeżdżały, ze względu na pandemię, z matką na wyjazdy wakacyjne. Dwa tygodnie wakacji w sierpniu spędziły wraz ze swoim ojcem w W.. Po przeprowadzce ich przedstawicielka ustawowa kupiła nową kołdrę dla małoletniej O. i nowy koc dla małoletniej L. oraz jednej z córek kupiła łóżko za 1500 zł. Każda z małoletnich posiada swój telefon komórkowy i mają swoją hulajnogę oraz łyżwy, a także swoje konta bankowe, do których przypisane są karty bankomatowe. Małoletnie płacą kartami bankomatowymi jeśli chcą sobie coś kupić, w tym również podczas kontaktów z ojcem. Usprawiedliwione koszty utrzymania małoletnich wynoszą po około 1200 zł miesięcznie i składają się na nie następujące wydatki: wyżywienie (w tym obiady w szkole) – po około 550 zł miesięcznie na każdą z małoletnich, ubrania i obuwie, środki czystości, kosmetyki – po 250 zł miesięcznie na każdą z małoletnich, udział w kosztach utrzymania mieszkania – po 200 zł miesięcznie na każdą z małoletnich i inne wydatki (w tym koszty wypoczynku, kieszonkowe, abonament telefoniczny, wydatki związane ze zdrowiem, rozrywka) – po 200 zł miesięcznie na każdą z małoletnich. ( e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania P. W., e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania K. K., k. 7-11 opinia z poradni psychologiczno-pedagogicznej, k. 123-134 zestawienie kosztów utrzymania)

Przedstawicielka ustawowa małoletnich powódek P. W. ma 32 lata, jest stanu wolnego – panna, posiada wykształcenie średnie i nie ma wyuczonego zawodu. Jest zatrudniona na stanowisku sprzedawca-kasjer w sklepie meblowym w G. i zarabia 1920 zł netto miesięcznie. W czasie zamieszkiwania w W. pracowała w sklepie (...), gdzie zarabiała 2800 zł netto miesięcznie (zrezygnowała z pracy z powodu drętwienia rąk) i w szpitalu przy ul. (...) przy wydawaniu posiłków, gdzie zarabiała 1633,78 zł netto miesięcznie. Do kosztów utrzymania mieszkania, w którym mieszka wraz z córkami i swoją matką należą czynsz – 790 zł miesięcznie i opłaty za media – 300 zł miesięcznie i partycypuje w tych kosztach za siebie i dzieci w wysokości 500 zł miesięcznie. W czasie jej pobytu w pracy jej dziećmi zajmuje się babcia macierzysta małoletnich. Nie pobiera świadczenia rodzinnego na dzieci i otrzymuje świadczenie z programu 500 +. ( e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania P. W., e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania K. K., k. 6 zaświadczenie o zarobkach)

Pozwany K. K. ma 37 lat, jest stanu wolnego – kawaler, posiada wykształcenie podstawowe i poza małoletnimi córkami nie ma innych dzieci. Z zawodu jest kierowcą, posiada prawo jazdy kategorii C+E oraz B i nie posiada uprawnienia do kierowania autobusami. Ma problemy zdrowotne związane z kręgosłupem, przechodził rehabilitację i nie może dźwigać ciężkich przedmiotów oraz pracować więcej niż 8 godzin dziennie. Przez 15 lat do 2019 roku zajmował się prowadzeniem ciężarówek typu TIR i zarabiał około 3500 zł netto miesięcznie. W 2017 roku uzyskał dochód w wysokości 16.116,65 zł. W 2019 roku został zwolniony z tej pracy i od 15 lipca 2019 roku jest zatrudniony w firmie (...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedzibą w W. na stanowisku kierowcy kat. C w wymiarze pełnego etatu (pracuje po 8 godzin dziennie przy rozwożeniu kontenerów ze śmieciami) za wynagrodzeniem w wysokości 1.920,62 zł netto miesięcznie. Jest obecnie jedynym najemcą mieszkania komunalnego, w którym mieszkał wcześniej wraz z małoletnimi córkami i ich matką. Po ich wyprowadzce przeprowadził remont łazienki. W mieszkaniu tym mieszka sam i opłaca czynsz za to mieszkanie w kwocie 800-900 zł miesięcznie i zdarza się, że otrzymuje zwroty tytułem nadpłaty za wodę. Nie starał się o dofinansowanie do utrzymania mieszkania. Pozwany twierdzi, że ma wysokie zadłużenie u kolegów, u brata, u mamy oraz debet na rachunku bankowym w kwocie ok. 15.000 zł zaciągnięty na remont mieszkania. Posiada samochód – 15-letniego V. (...). Ponosi koszty związane z dojazdem do pracy i na kontakty z dziećmi – łącznie około 500 zł miesięcznie. W czasie wspólnego zamieszkiwania z dziećmi partycypował w kosztach utrzymania dzieci. W przeszłości zdarzało mu się nadużywać alkoholu. Realizuje kontakty osobiste z dziećmi w ten sposób, że przyjeżdża co 2 tygodnie do miejsca ich obecnego zamieszkania i spędza z dziećmi czas w godzinach 11-18 i w czasie tych kontaktów chodzi z dziećmi do kina, na basen, do wrotkarni, do muzeum i ponosi koszty związane z tymi atrakcjami. Ponadto jego małoletnie dzieci spędziły w jego mieszkaniu dwa tygodnie wakacji i dwa weekendy we wrześniu i ponosił w tym czasie koszty wyżywienia dzieci oraz uiszczał alimenty. Zdarza mu się uiszczać alimenty ustalone w postanowieniu zabezpieczającym z opóźnieniem lub w ogóle ich nie uiszczać. ( e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania P. W., e-protokół rozprawy z dnia 23 stycznia 2020 roku oraz z dnia 26 listopada 2020 roku zeznania K. K., k. 24, 50, 122 zaświadczenie o zarobkach, k. 29-38 rachunki, potwierdzenia dokonania płatności, k. 47-48 deklaracja podatkowa, k. 49, 121 dokumentacja medyczna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej powołane dokumenty. Sąd dał wiarę wszystkim dokumentom złożonym do akt sprawy pomimo, iż część z nich została złożona jedynie w kserokopii. Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności, zaś Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. Dokumenty urzędowe złożone do akt sprawy, w szczególności odpisy aktów urodzenia i małżeństwa, zostały sporządzone przez powołane do tego organy i w zakresie ich kompetencji, a tym samym zgodnie z art. 244 k.p.c. stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego w sprawie wziął również pod uwagę zeznania złożone przez przedstawicielkę ustawową małoletnich powódek P. W. i pozwanego K. K..

Odnośnie zeznań złożonych przez przedstawicielkę ustawową małoletnich powódek, Sąd kierując się zasadami doświadczenia życiowego, jak również biorąc pod uwagę inne prowadzone przed tut. Sądem postępowania w przedmiocie alimentów uznał, że przedstawione przez nią koszty utrzymania dzieci były nieco zawyżone, tj. przede wszystkim w zakresie kosztów związanych z zakupem środków czystości oraz ubrań i obuwia, a także kosztów utrzymania mieszkania, w sytuacji, gdy większość kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania matka małoletnich musiałaby ponosić niezależnie od okoliczności zamieszkiwania z małoletnimi dziećmi. Ponadto w mieszkaniu tym mieszka również babcia macierzysta małoletnich. Z kolei przedstawione przez pozwanego koszty utrzymania małoletnich córek były zdecydowanie zaniżone.

Sąd na podstawie art. 235 ² §1 pkt 3 k.p.c. pominął dowód złożony przez pełnomocnika pozwanego w postaci paragonów albowiem nie mogą one stanowić źródła uprawdopodobnienia poniesionych wydatków, ponieważ nie są one dokumentami imiennymi i na ich podstawie Sąd nie jest w stanie stwierdzić, kto pokrył wydatki na nich widniejące, ani dla kogo zostały zakupione rzeczy (por. orzeczenie SN III CSK 299/07, LEX nr 393875).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W myśl przepisu art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Ojciec dziecka jest więc zobowiązany w pierwszej kolejności. Obowiązek alimentacyjny jest podstawowym obowiązkiem rodzica względem jego dziecka. Zgodnie bowiem z dyspozycją art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Stąd bezspornym jest, iż pozwany jest zobowiązany alimentacyjnie względem swoich małoletnich i niesamodzielnych córek.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Chodzi przy tym o zapewnienie uprawnionemu prawidłowych, a nie jedynie minimalnych warunków bytowania. Przepis ten wyraża jednocześnie zasadę ograniczenia zakresu świadczeń alimentacyjnych do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego z jednej strony, z drugiej zaś uzależnia je dodatkowo od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1972 r. w sprawie III CRN 470/71, Lex nr 7052, w sprawach o alimenty górną granicą świadczeń alimentacyjnych są zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Natomiast przez usprawiedliwione potrzeby rozumie się nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji, ale również takie, które stworzą uprawnionemu normalne warunki bytowania odpowiadające jego wiekowi, stanowi zdrowia i wykształceniu. Ustalając zakres usprawiedliwionych potrzeb małoletnich powódek, które winny być zaspokajane, Sąd miał na uwadze treść art. 96 k.r.o. według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Stosownie do tej dyrektywy rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby) jak i duchowych, a także środków wychowania według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego to de facto sytuacja majątkowa zobowiązanego alimentacyjnie. Wyznaczenie zakresu obowiązku alimentacyjnego wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków jest jednakże niedopuszczalne. Sąd, orzekając o wysokości alimentów, uwzględnia możliwości zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Są one determinowane wiekiem zobowiązanego, jego stanem zdrowia, przygotowaniem zawodowym, wykształceniem, ale także możliwością zdobycia pracy w regionie, w którym mieszka i wieloma innymi czynnikami (H. Dolecki (red), Komentarz do art. 135 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, LEX 86680).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w pierwszej kolejności odnieść się należy do uzasadnionych kosztów utrzymania małoletnich powódek.

Sąd ustalił koszt utrzymania obu małoletnich na kwoty po około 1200 zł miesięcznie. Przesłanka usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego alimentacyjnie, nakazuje określić katalog potrzeb konkretnego uprawnionego, a następnie ustalić koszt zaspokojenia tychże potrzeb. Są to zatem wartości uśrednione, uogólnione. W tej materii Sąd dał częściowo wiarę twierdzeniom i dowodom przedstawionym przez stronę powodową i zostało to szczegółowo omówione we wcześniejszej części uzasadnienia.

Art. 135 § 1 k.r.o., uzależnia natomiast ustalenie wysokości świadczenia alimentacyjnego, także od możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego alimentacyjnie. Przy ustalaniu wysokości obowiązku alimentacyjnego Sąd ocenia potencjalne (hipotetyczne) możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej do alimentacji.

Odnosząc się do sytuacji pozwanego wskazać należy, iż jest on stosunkowo młodym mężczyzną, posiada duże doświadczenie zawodowe jako kierowca zawodowy, posiada prawo jazdy kategorii C+E oraz B. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że pozwany ma problemy zdrowotne związane z kręgosłupem, przechodził rehabilitację i nie może dźwigać ciężkich przedmiotów oraz pracować więcej niż 8 godzin dziennie, co wpływa znacząco na jego możliwości zarobkowe. Obecnie pracuje na stanowisku kierowcy kat. C po 8 godzin dziennie przy rozwożeniu kontenerów ze śmieciami za wynagrodzeniem w wysokości 1.920,62 zł netto miesięcznie. W ocenie Sądu jego możliwości zarobkowe są wyższe niż obecnie uzyskiwane, dlatego też pozwany winien podjąć starania o znalezienie lepszej pracy.

W tym miejscu należy podkreślić, że obowiązek alimentacyjny obciąża obydwoje rodziców i zasadniczo powinien być dzielony po połowie. W okolicznościach sprawy rodzice małoletnich uzyskują zbliżone do siebie wynagrodzenia. Jednakże biorąc pod uwagę koszty ponoszone przez pozwanego związane z utrzymaniem mieszkania, w którym mieszka i w którym realizowane są jego kontakty z dziećmi, jak również biorąc pod uwagę koszty związane z dojazdem do pracy i na kontakty z dziećmi, które ponosi pozwany, zasadne było ustalenie obowiązku alimentacyjnego K. K. na rzecz małoletnich córek: O. K. w kwocie po 600 złotych miesięcznie i L. K. w kwocie po 500 złotych miesięcznie, czyli łącznie po 1.100 złotych miesięcznie, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej P. W., do 10-dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 26 listopada 2020 roku, tj. od dnia wydania wyroku. W ocenie Sądu są to kwoty adekwatne do możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego oraz do kosztów zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dzieci. Co do okresu przed wydaniem wyroku w ocenie Sądu potrzeby małoletnich zostały zaspokojone poprzez kwoty które pozwany łożył na ich utrzymanie dobrowolnie oraz na podstawie postanowienie zabezpieczającego.

W związku z powyższym Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 i 100 Kodeksu postępowania cywilnego uznając, iż wobec ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych strony dochodzącej alimentów, kosztami postępowania należało obciążyć pozwanego i pobrać od niego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 750 złotych tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej (wartość przedmiotu sporu 1100 zł x 12 miesięcy =13.200 ) zgodnie z art. 13.u 1pkt 6 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28.07.2005r. (tj Dz. U z 2019r. poz. 785 z późniejszymi zmianami).

W niniejszej sprawie obydwie strony były reprezentowane przez pełnomocników. Z uwagi na częściowe uwzględnienie powództwa Sąd na podstawie art. 100 k.p.c. zniósł między stronami koszty zastępstwa procesowego.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., wyrokowi w punkcie 1 nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

sędzia Barbara Ciwińska