Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 114/18

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn zarzucany oskarżonemu

1.1.1

B. S.

W dniu 18 listopada 2015 r. (powinno być 2014 r.) w W. przy skrzyżowaniu ulicy (...) jako motorniczy kierujący tramwajem linii nr (...) K. 105 nr taboru (...) oraz (...) umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym określone w art. 19 ust. 1 oraz art. 20 ust. la ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym w ten sposób, że poruszał się z prędkością większą od dozwolonej administracyjnie o 6 km/h w terenie zabudowanym o ograniczeniu prędkości do 50 km/h oraz nie stosując się do sygnału świetlnego dla jego kierunku jazdy, wjechał za sygnalizator podczas zmiany sygnału dla jego kierunku jazdy na czerwony, wskutek czego przyczynił się do zaistnienia wypadku w postaci potrącenia pieszej M. S. przekraczającej torowisko w chwili, gdy wyświetlany był sygnał czerwony, co stanowiło bezpośrednią przyczynę wypadku, w następstwie czego piesza M. S. doznała rozległych obrażeń wielonarządowych skutkujących jej śmiercią, tj. o czyn z art. 177 § 2 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

W dniu 18 listopada 2014 r. B. S. kierował dwuwagonowym tramwajem. Skład miał około 28 lat, posiadał ważne badania techniczne.

Po godzinie 21:00 B. S. jechał ulicą (...) od strony ulicy (...) w kierunku ulicy (...). B. S. był trzeźwy i nie znajdował się pod wpływem alkoholu ani innych podobnie działających środków.

Na trasie obowiązywało ograniczenie prędkości do 50 km/h.

Biegły ustalił, że prędkość tramwaju wynosiła 55 km/h - uwzględniając margines błędu urządzenia (ok. 56 km/h +/- 1 km/h).

Na trasie tramwaju znajdowało się skrzyżowanie z ulicą (...), na którym było przejście dla pieszych z sygnalizacją świetlną. O godzinie 21:04 B. S. przejechał obok sygnalizatora świetlnego nadającego kolor żółty na skrzyżowaniu z ulicą (...). W momencie gdy tramwaj zbliżał się do tegoż skrzyżowania, na przejście dla pieszych ze strony lewej na prawą w stosunku do kierunku jazdy tramwaju, mimo nadawanego dla pieszych czerwonego sygnału świetlnego, weszła M. S.. Kobieta spieszyła się. Przeszła przez pierwsze przejście dla pieszych i pierwsze torowisko, zatrzymała się między torami i patrzyła w telefon komórkowy, następnie mimo nadal nadawanego czerwonego sygnału świetlnego weszła na drugie torowisko.

Gdy B. S. zauważył pieszą na przejściu dla pieszych zaczął hamować używając hamulca szynowego. Zastosował również sygnał dźwiękowy, jednakże piesza nie zareagowała i została potrącona przez tramwaj. Ustalono, że w chwili uderzenia tramwaj jechał z prędkością 41-42 km/h.

W wyniku potrącenia M. S. została wciągnięta pod tramwaj i odniosła wielonarządowe obrażenia. Zginęła na miejscu. Stwierdzoną przyczyną zgonu były doznane wskutek potrącenia obrażenia głowy i mózgu pod postacią złamania kości podstawy czaszki i wylewu krwi do mózgu.

Z opinii ustnej biegłego wynika, że gdyby nawet tramwaj poruszał się przed hamowaniem z prędkością 50 km/h - kierujący nim nie miałby możliwości uniknięcia zdarzenia.

M. S. była trzeźwa i nie znajdowała się pod wpływem alkoholu etylowego ani substancji odurzających.

W czasie zdarzenia padał słaby deszcz, temperatura powietrza wynosiła 2°C, było duże zachmurzenie. Tory po których poruszał się tramwaj były mokre. Panowały warunki nocne, ale skrzyżowanie było dobrze oświetlone sztucznym oświetleniem ulicznym.

Oskarżony B. S. ma 30 lat, ma wykształcenie wyższe, pracuje jako motorniczy tramwaju i uzyskuje dochód miesięczny w wysokości 4100 złotych. Jest kawalerem i nie posiada nikogo na utrzymaniu. Oskarżony nie był w przeszłości leczony psychiatrycznie, neurologicznie ani odwykowo. Nie był też karany sądownie.

wyjaśnienia oskarżonego B. S.

185, 239

zeznania świadka A. P. (1)

28, 240-241

zeznania świadka M. Z.

57-59 i 241-242, 519-520

zeznania świadka K. T.

61, 252-253

ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

591-598

częściowo pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

122-142

częściowo pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

262-274

częściowo ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

283-285

częściowo uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

564-574

płyta CD z nagraniem
z miejsca wypadku

24

protokół oględzin rzeczy (nagranie z monitoringu)

29-30

metryka identyfikacyjna nośnika

50-51

dokumentacja fotograficzna

52

informacja ze zdarzenia

55

pismo z Zarządu Dróg Miejskich z załącznikami

102-107

pismo z (...) sp. z o.o.

296-297

dokumentacja techniczna prędkościomierza oraz rejestratora zdarzeń

298-316, 333-343

opinia kryminalistyczna z zakresu badań toksykologicznych

110-116

protokół z przebiegu stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym

14

pisma (...) sp. z o.o.

256, 296-297, 537

(...) S.A.

546-547

zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym tramwaju

257, 258

zarządzenia Prezesa Zarządu (...) Spółki z o.o. w W.

462-503

protokół oględzin tramwaju

7-13

zeznania świadka M. Z.

57-59 i 241-242

zeznania świadka A. P. (2)

64 i 253

protokół z badania chemiczno-toksykologicznego

119-120

protokół oględzin zwłok

15-19

protokół oględzin i otwarcia zwłok

42

protokół sądowo-lekarskich oględzin zwłok

70-77 i 87-93

karta medyczna czynności ratunkowych

3

dokumentacja fotograficzna

52

protokół oględzin miejsca wypadku drogowego

4-6

płyta CD
z nagraniem z miejsca wypadku

24

protokół oględzin rzeczy (nagranie z monitoringu)

29-30

metryka identyfikacyjna nośnika

50-51

dokumentacja fotograficzna

52

informacja ze zdarzenia

55

dane o niekaralności

230, 320

dane osobopoznawcze

184 i 238

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.2.1

B. S.

Jak w pkt. 1.1.1

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

B. S. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym przyczyniając się do zaistnienia wypadku w postaci potrącenia pieszej M. S. przekraczającej torowisko, co stanowiło bezpośrednią przyczynę wypadku.

częściowo pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

122-142

częściowo pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

262-274

częściowo ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

283-285

częściowo uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego

564-574

1.OCena DOWOdów

1.3.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.1

wyjaśnienia oskarżonego B. S.

Na etapie postępowania przygotowawczego oskarżony B. S. nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. W postępowaniu sądowym również nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień. Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonego w zakresie nie przyznania się do winy, bowiem wyjaśnienia w tym zakresie znalazły potwierdzenie w ustnej opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego oraz zeznaniach świadków A. P. (1) i M. Z..

częściowo zeznania świadka A. P. (1)

Sąd przeanalizował zeznania świadka A. P. (1) przy zachowaniu szczególnej ostrożności. Sąd uznał, że ta cześć zeznań, która została potwierdzona w zeznaniach M. Z. oraz opinii biegłego z zakresu ruchu drogowego jest wiarygodna i nie ma w tym zakresie co do niej wątpliwości. Świadek była pasażerką tramwaju, siedziała w pierwszym wagonie, po prawej stronie na trzecim siedzeniu i patrzyła przez przednią szybę tramwaju.

Podkreślenia więc wymaga, ze pokrzywdzona weszła na przejście dla pieszych od strony lewej, a wobec tego świadek, siedząca po prawej stronie nie była w stanie widzieć szczegółowo tego, co widział motorniczy i dlatego za wiarygodna i przydatna do ustalenia stanu faktycznego uznać należy tylko tę część zeznań, która nie jest sprzeczna z innym materiałem dowodowym. Ponadto zeznania złożone przed sądem korespondują z zeznaniami złożonymi dwa tygodnie po zdarzeniu w postępowaniu przygotowawczym. Ponadto świadek jest osobą obcą zarówno dla oskarżonego jak i pokrzywdzonej i jej rodziny, była pasażerem tramwaju, wobec czego nie ma podstaw do kwestionowania jej wiarygodności.

częściowo zeznania świadka M. Z.

Sąd uznał za wiarygodną część zeznań świadka M. Z., który był naocznym świadkiem zdarzenia, gdyż szedł za pokrzywdzoną i widział jak przechodziła przez przejścia dla pieszych, najpierw przez ulicę (...), a następnie przez ulicę (...).

Świadek potwierdził, że dla pieszych wyświetlał się czerwony sygnał świetlny. Zeznał również, że było ciemno i była lekka mżawka, a pole widzenia było bardzo okrojone. Wskazał, że w dniu zdarzenia pokrzywdzona się spieszyła, szła przyspieszonym krokiem. Ponadto świadek zeznał, że M. S. miała na głowie chustkę, którą zawiązała jak kaptur. Zeznał, że pokrzywdzona zatrzymała się między jednym torowiskiem a drugim, czytając smsy. Potwierdził, że odwrócił wzrok na około 20-30 sekund, a kiedy znowu spojrzał na M. S., ona jeszcze stała pomiędzy jednym a drugim torowiskiem. Świadek wskazał, że nie słyszał dzwonka tramwaju, ale miał słuchawki w uszach i dość głośno słuchał muzyki.

Zeznania świadka należy ocenić jako wiarygodne w wyżej wskazanej części, co do których nie było wątpliwości, bowiem świadek w sposób szczery, logiczny oraz wyczerpujący opisał zapamiętany przez siebie przebieg zdarzenia, który jednocześnie jest zgodny z częścią zeznań świadka A. P. (1) oraz z opinią biegłego z zakresu ruchu drogowego.

częściowo zeznania świadka K. T.

Za wiarygodne w części Sąd uznał zeznania świadka K. T., która nie była bowiem bezpośrednim świadkiem wypadku, ale widziała pokrzywdzoną tuż przed nim i potwierdziła, że pokrzywdzona tego dnia spieszyła się, szła przyspieszonym krokiem, co potwierdzają również zeznania świadka M. Z.. Świadek również zeznała, że pokrzywdzona właściwie nie rozstawała się z telefonem.

Zeznania tego świadka w wyżej wskazanym zakresie pozostają dla Sądu wiarygodne i przydatne do ustalenia okoliczności zdarzenia. Świadek w sposób logiczny oraz wyczerpujący opisała zapamiętany przez siebie przebieg zdarzenia.

zeznania świadka A. P. (2)

Sąd dał również wiarę zeznaniom świadka A. P. (2) – funkcjonariusza Policji. Zeznania stanowiły relację wynikającą z rutynowych czynności podjętych w ramach obowiązków służbowych. Świadek nie widział samego zdarzenia, ale przyjechał na miejsce po potrąceniu pokrzywdzonej, wykonywał na miejscu stosowne czynności – zabezpieczał dowody. Wersja zdarzenia przedstawiana przez tego świadka jest spójna wewnętrznie i logiczna. Świadek jest osobą bezstronną, która działała w ramach wykonywania obowiązków służbowych, jako funkcjonariusz publiczny – a więc osobą obiektywną, w żaden sposób nie związaną z oskarżonym i nie mającą interesu w obciążaniu go.

częściowo pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 122-142

W sprawie potrzebne były wiadomości specjalne, wobec tego powołano biegłego z zakresu ruchu drogowego i odtwarzania przebiegu wypadków i kolizji mgr inż. W. P.. Z uwagi na zmieniający się materiał dowodowy w sprawie wydano kilka opinii.

Początkowo biegły ustalił, że przed uruchomieniem układu hamulcowego przed potrąceniem pieszej tramwaj jechał z prędkością ok 56 km/h, czyli przekroczył administracyjnie dozwoloną prędkość o 6 km/h. Wskazał, że po dokonanych badaniach brak jest podstaw do oceny, że motorniczy spóźnił się z reakcją obronną, ale uznał że bezpośrednią przyczyną wypadku było nieprawidłowe zachowanie pieszej, a motorniczy jadąc z prędkością większą od dozwolonej i nie stosując się do sygnału dla jego kierunku jazdy (wjazd na skrzyżowanie podczas zmiany sygnału dla jego kierunku jazdy na czerwony) przyczynił się do zaistnienia wypadku. Biegły ocenił wówczas taktykę jazdy kierującego tramwajem B. S. jako nieprawidłową.

Po uzyskaniu dodatkowych informacji dotyczących prędkościomierza połączonego z rejestratorem zdarzeń, które to urządzenia zainstalowane były w tramwaju biegły W. P. ponownie przeprowadził analizę czasowo-przestrzenną przebiegu wypadku, jak również nie uwzględniając tym razem zeznań złożonych na etapie postępowania przygotowawczego przez oskarżonego, który był wówczas przesłuchiwany w charakterze świadka . Biegły przyjął prędkość początkową pojazdu korzystniejszą dla oskarżonego – tj. 55 km/h - uwzględniając margines błędu urządzenia prędkość tramwaju wynosiła ok. 56 km/h, +/- 1 km/h.

Biegły wskazał, że brak jest podstaw do oceny, że motorniczy spóźnił się z reakcją obronną. Gdyby w dniu zdarzenia kierujący jechał z prędkością 50 km/h i decyzję o hamowaniu podjął w miejscu i w sposób jak w dniu wypadku, nie miał możliwości zatrzymania tramwaju przed torem ruchu pieszej, ale czas dojazdu do miejsca potrącenia opóźniłby się o ok. 0,65 sekundy. W tym czasie piesza przebyłaby dodatkowo drogę o długości ok. 1,8 m i zbiegłaby z toru jazdy tramwaju – do wypadku by nie doszło. Aktualny jednak pozostał wniosek, że bezpośrednią przyczyną wypadku było nieprawidłowe zachowanie pieszej, a kierujący tramwajem przyczynił się do jego zaistnienia.

W ustnej opinii uzupełniającej biegły podtrzymał wnioski z pisemnej opinii uzupełniającej . Wyjaśnił w jaki sposób doszedł do konkretnych wniosków. Podniósł, że jego zdaniem główną i bezpośrednią przyczyną wypadku było nieprawidłowe zachowanie pieszej, jednakże wskazał także, że jazda nawet z minimalnym przekroczeniem prędkości ma znaczenie dla wydłużenia drogi hamowania tramwaju. Mimo to w ocenie biegłego nie można zarzucić oskarżonemu, iż nieprawidłowo reagował on na sygnalizację świetlną.

Ponadto biegły podniósł, że w warunkach atmosferycznych panujących tego dnia, jak również przy uwzględnieniu pory dnia, w której doszło do zdarzenia, pieszy miał większą możliwość dostrzeżenia zbliżającego się tramwaju, niż motorniczy tramwaju pieszego.

W kolejnej pisemnej uzupełniającej opinii ponownie wskazał, że jazda tramwajem z prędkością większą od dozwolonej administracyjnie pozostawała w związku przyczynowo-skutkowym z zaistniałym wypadkiem.

Biegły W. P. wydał kolejną ustną uzupełniającą opinię w celu wyjaśnienia wątpliwości stron. Biegły stwierdził, że dokonał dodatkowej analizy średniego opóźnienia hamowania na dłuższym odcinku, już po potrąceniu. Biegły stwierdził, że licząc od momentu potrącenia, średnie opóźnienie było o prędkości 37 km/h, wynosiło 3,1 m/s ² i było również wyższe, niż podawano dotąd w dokumentacji - 2,5 m/s ² . Wskazał, że różnica w pomiarach może wynikać z tego, że pierwszy pomiar był robiony jednym wagonem i na suchej nawierzchni. W niniejszej sprawie skład był dwuczołowy, obciążony pasażerami i torowisko było mokre.

Biegły wyliczył, że manewr hamowania rozpoczął się na odległości 56 metrów od miejsca zatrzymania tramwaju. Uznał, że nie można przyjmować, że średnie opóźnienie wynosiło 2,5 m/s ² , bo takiego opóźnienia nie uzyska się uruchamiając kolejny hamulec. Gdyby oskarżony użył od razu hamulców szczękowych, to na takim odcinku hamulce od razu by się spaliły. Biegły uznał, że przy opóźnieniu 2 m/s ² dojazd do miejsca zdarzenia opóźnił by się o 2,3 s., a pokrzywdzona zeszła by z torów, jednakże takiej prędkości nie można jednak przyjąć ze względu na kolejne załączanie się hamulców. Biegły stwierdził, że oskarżony nie miał możliwości uniknięcia wypadku. Odpowiadając na pytanie prokuratora odnośne prędkości tramwaju, która pozwoliłaby uniknąć wypadku odpowiedział, że aby uniknąć wypadku, prędkość powinna była wynosić mniej niż 50 km/h.

Biegły zeznał, że nie jest w stanie określić, z jaką prędkością poruszała się pokrzywdzona, gdyż zapis był niewyraźny, nie było możliwości wyliczenia jej prędkości. Dane przyjęte w opinii pochodzą z tabelek, którymi posługuje się biegły, uwzględniających wiek pieszych.

Biegły ponadto zauważył, że w pojazdach komunikacji zbiorowej duże znaczenie ma bezpieczeństwo pasażerów. Przy przyspieszeniach powyżej 2 m/s ² , pasażerowie, którzy stoją, mają trudności z utrzymaniem się. Na stojących pasażerów działają duże siły bezwładności, przy większych opóźnieniach dochodzi nawet do spadania pasażerów z foteli. Motorniczy powinien to uwzględnić. Pasażerowie przy gwałtownych hamowaniach mogą doznać obrażeń ciała. Podkreślił, że gdyby oskarżony jechał nawet z prędkością 50 km/h i hamował ze średnim opóźnieniem 1.8 m/s ², nie miał możliwości zatrzymania tramwaju przed miejscem potrącenia.

Zawarte w opinii uzupełniającej wnioski poparte są przekonywującymi argumentami i stanowią konsekwencję rozumowania przeprowadzonego zgodnie z zasadami logiki i na podstawie dostępnych danych dotyczących przebiegu przejazdu tramwaju kierowanego przez oskarżonego. Opinia biegłego jest w pełni miarodajna. Opinia jest zrozumiała, jasna, pełna i rzeczowa, została sporządzona przez doświadczonego specjalistę. Nadto odpowiada wszelkim wymogom prawnym i formalnym, jak również nie zawiera elementów, które podważałyby jej wiarygodność. Biegły logicznie wyjaśnił zmianę swoich ustaleń i szczegółowo opisał ponowną analizę przebiegu wypadku. W tym zakresie, wszystkie wyżej wskazane opinie są przydatne w sprawie bowiem pozwalają na prześledzenia procesu wnioskowania biegłego, wskazują na okoliczności, które się zmieniały i dawały podstawy do zmiany ostatecznych wniosków.

częściowo pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 262-274

częściowo ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 283-285

częściowo uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 564-574

w całości ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 591-598

opinia kryminalistyczna z zakresu badań toksykologicznych

W ocenie Sądu powołana opinia biegłego jest w pełni miarodajna. Opinia jest zrozumiała, jasna, pełna i rzeczowa, została sporządzona przez doświadczonego specjalistę. Nadto odpowiada wszelkim wymogom prawnym i formalnym, jak również nie zawiera elementów, które podważałyby jej wiarygodność.

protokół oględzin i otwarcia zwłok

Nie budziły wątpliwości Sądu także pozostałe dowody, zgromadzone w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu dowody te zostały zgromadzone prawidłowo, dokumenty zaś sporządzone przez osoby do tego uprawnione, stosownie do regulacji określających ich formę i treść, stanowiąc tym samym wierne odzwierciedlenie okoliczności w nich opisanych. Sąd nie znalazł podstaw, by dowodom powyższym odmówić wiary.

W odniesieniu do nagrania podkreślenia wymaga, że Sąd miał na uwadze, że na kamerze jest przesunięcie czasu o jedną godzinę do przodu. Z pozostałego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że do wypadku doszło tuż po godzinie 21, a nie 22 jak by wynikało z nagrania.

Sąd oparł się również na protokołach oględzin zwłok i sądowo-lekarskich oględzin zwłok wraz z dokumentacją medyczną, które fachowo i szczegółowo wskazują na rodzaj i charakter obrażeń ciała pokrzywdzonej, jakie stwierdzono u niej po zdarzeniu oraz na przyczynę zgonu. Sąd nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary.

protokół sądowo-lekarskich oględzin zwłok

protokół oględzin zwłok

karta medyczna czynności ratunkowych

protokół oględzin miejsca wypadku drogowego

płyta CD z nagraniem
z miejsca wypadku

metryka identyfikacyjna nośnika

informacja ze zdarzenia

dokumentacja fotograficzna

protokół oględzin rzeczy (nagranie z monitoringu)

zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym tramwaju

pismo z Zarządu Dróg Miejskich z załącznikami

pismo z (...) sp. z o.o.

protokół oględzin tramwaju

protokół z przebiegu stanu trzeźwości urządzeniem elektronicznym

protokół z badania chemiczno-toksykologicznego

dokumentacja techniczna prędkościomierza oraz rejestratora zdarzeń

dane osobopoznawcze

dane o niekaralności

1.4.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.2.1

zeznania świadka K. S. (k. 66, 239-240)

Ustalając stan faktyczny Sąd pominął zeznania świadka K. S., gdyż nie była ona bezpośrednim świadkiem zdarzenia i nie miała w związku z tym żadnej wiedzy na temat jego przebiegu.

częściowo zeznania świadka A. P. (1)

Sąd uznał za niewiarygodne tą część zeznań świadka w której wskazała, że pokrzywdzona wbiegła przed tramwaj. Świadek była pasażerką tramwaju, siedziała w pierwszym wagonie, po prawej stronie na trzecim siedzeniu i patrzyła przez przednią szybę tramwaju. Podkreślenia więc wymaga, ze pokrzywdzona weszła na przejście dla pieszych od strony lewej, a wobec tego świadek, siedząca po prawej stronie nie była w stanie widzieć szczegółowo tego, co widział motorniczy. Z tego powodu, nie można przyjąć, że okoliczność ta była wiarygodna.

częściowo zeznania świadka M. Z.

Początkowo świadek zeznał, że zobaczył lekki ruch głowy pokrzywdzonej w prawą stronę i jak opisał, ona wtedy jakby zerwała się do biegu, ale została uderzona przez tramwaj, który nadjechał z prawej strony, od strony Galerii (...) - „jakby szybko chciała przebiec”, „zerwała się do biegu, ale w tym momencie została uderzona przez tramwaj”. Podczas kolejnego przesłuchania przyznał natomiast, że nie pamięta, czy pokrzywdzona spojrzała i zauważyła tramwaj. Wobec tego ta część zeznań pozostaje dla Sądu bez znaczenia, bowiem w tym zakresie Sąd ma wątpliwości co do faktycznego przebiegu zdarzenia. Należy uznać, że dowód z zeznań tego świadka nie jest wystarczający do przyjęcia, że rzeczywiście pokrzywdzona biegła przez drugie torowisko. Wynika z tego raczej, że pokrzywdzona usiłowała ruszyć z miejsca w momencie, w którym tramwaj podjechał tak blisko, że nie mogła już uniknąć zderzenia. Świadek przedstawił więc dwie sprzeczne ze sobą wersje, a wobec tego nie można przyjąć, że któraś z nich jest bliższa prawdzie, nie mając żadnych bezosobowych, pozbawionych wątpliwości dowodów w sprawie.

częściowo zeznania świadka K. T.

Sąd uznał za niemające znaczenia dla ustalenia faktów sprawy zeznania świadka w zakresie w jakim nie dotyczyły samego zdarzenia.

częściowo pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 122-142

Kwalifikacje i fachowość biegłego nie budziły wątpliwości Sądu. Zarówno opinia pierwotna jak i uzupełniające (omówione w części dot. faktów uznanych za udowodnione) zostały sporządzone rzetelnie, szczegółowo przedstawiają sposób rozumowania biegłego oraz podstawy jego wyliczeń. Opinie te jednak zostały uznane za nieprzydatne do ustalenia stanu faktycznego w zakresie, w którym biegły wskazał, że jazda tramwajem z prędkością większą od dozwolonej administracyjnie pozostawała w związku przyczynowo-skutkowym z zaistniałym wypadkiem, a to z tego względu, że zmienił on swoje stanowisko, co zostało szczegółowo przez niego uzasadnione i omówione w części dot. faktów uznanych za udowodnione.

częściowo pisemna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 262-274

częściowo ustna uzupełniająca opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 283-285

częściowo uzupełniająca pisemna opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego k. 564-574

prywatna pisemna opinia biegłego w sprawie wypadku drogowego

Kwalifikacje i fachowość biegłego nie budziły wątpliwości Sądu. Opinia ta jednak została uznana za nieprzydatną do ustalenia stanu faktycznego, gdyż biegły W. P. w uzupełniającej ustnej opinii (k. 591-598) wykazał w sposób uzasadniony nieprawidłowości i błędy znajdujące się przy wyliczeniach. Wobec tych wątpliwości opinia nie mogła zostać uwzględniona przy ustalaniu okoliczności wypadku.

1.PODSTAWA PRAWNA WYROKU

☒

Uniewinnienie

I

B. S.

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

Po spełnieniu wszystkich wytycznych Sądu Okręgowego, Sąd uznał, że oskarżonego należało uniewinnić od zarzucanego mu czynu, gdyż uzyskany materiał dowodowy wyklucza jego winę w spowodowaniu wypadku.

Nie pozostawia wątpliwości fakt, że oskarżony umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że kierując tramwajem jechał z prędkością większą od dozwolonej administracyjnie - 56 km/h, uwzględniając margines błędu (+/- 1 km/h) prędkościomierza połączonego z urządzeniem rejestrującym prędkość ta wynosiła 55 km/h. Tymczasem w miejscu zdarzenia obowiązywało ograniczenie prędkości do 50 km/h. Jednakże w świetle poczynionych ustaleń faktycznych, nie można oskarżonemu przypisać skutku w postaci śmierci pokrzywdzonej. Należy wskazać w tym miejscu, iż przestępstwo stypizowane w art. 177 § 2 k.k. jest przestępstwem materialnym, albowiem do jego znamion należy określony skutek w postaci śmierci albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu innej osoby.

Ze sporządzonych w niniejszej sprawie opinii biegłego z zakresu ruchu lądowego wynika, że bezpośrednią przyczyną wypadku było nieprawidłowe zachowanie pokrzywdzonej, która przechodziła przez przejście dla pieszych na czerwonym świetle, a dodatkowo biegły stwierdził, że nawet zastosowanie się przez oskarżonego do ograniczenia 50 km/h nie pozwoliłoby uniknąć wypadku. Z opinii biegłego jednoznacznie więc wynika, że zachowanie oskarżonego polegające na przekroczeniu dozwolonej prędkości nie stanowiło okoliczności istotnie zwiększającej ryzyko potrącenia pieszej. Biegły dokonując rozliczenia czasoprzestrzennego przedmiotowego wypadku stwierdził, że gdyby oskarżony jechał z prędkością 50 km/h – czyli z prędkością administracyjnie dozwoloną to i tak doszłoby do wypadku. Biegły wyliczył, że oskarżony powinien był jechać z prędkością poniżej 50 km/h, aby uniknąć wypadku.

Podkreślenia również wymaga, że w realiach niniejszej sprawy nie ma podstaw do uznania, że oskarżony spóźnił się z reakcją obronną, co zostało potwierdzone przez biegłego. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że osoba kierująca pojazdem szynowym, w tym tramwajem, ma ograniczoną możliwość podejmowania manewrów obronnych. Jedynym dostępnym dla niego manewrem obronnym mającym na celu uniknięcie wypadku jest próba wyhamowania pojazdu. Oskarżony B. S. w odpowiednim czasie podjął decyzję o hamowaniu i rozpoczął ten manewr. Jednocześnie biegły stwierdził, że oskarżony nie miał możliwości zahamować tak, aby średnie opóźnienie było wyższe ^, gdyż nie pozwalały na to warunki atmosferyczne, liczba wagonów oraz mokra nawierzchnia.

Poddać analizie należało również kwestię związana z reakcją pokrzywdzonej. Jeżeli charakter i stopień naruszonych przez potencjalnego sprawcę reguł postępowania, w porównaniu z charakterem i stopniem obiektywnie nieprawidłowego zachowania osoby trzeciej wskazuje, że zasadniczy wpływ na urzeczywistnienie się w skutku niebezpieczeństwa wynikającego z zachowania obu tych osób miało zachowanie osoby trzeciej, która na dodatek stworzyła źródło zagrożenia o charakterze dynamicznym, a dokonana przy zastosowaniu normatywnych kryteriów ocena wskazuje, że w skutku urzeczywistniło się przede wszystkim ryzyko spowodowania skutku przestępnego, wynikające z obiektywnie nieprawidłowego zachowania osoby trzeciej, wówczas wydaje się być to dostateczną podstawą do wyłączenia przypisania skutku potencjalnemu sprawcy (A. Skowron, Glosa do wyroku SN z dnia 8 kwietnia 2013 r., II KK 206/12, LEX i wskazana tam literatura). Wobec tego pokrzywdzona swoim zachowaniem stworzyła bowiem stan zagrożenia o charakterze dynamicznym, ponieważ niestosując się do sygnalizacji świetlnej weszła na przejście dla pieszych w sytuacji gdy było to zabronione. Sygnał świetlny wyświetlany dla kierunku, z którego poruszał się oskarżony dopuszczał natomiast wjazd za sygnalizator na przejście dla pieszych.

Podkreślenia również wymaga, że w kontekście zeznań świadków, który wskazali, że pokrzywdzona biegła przez torowisko, a Sąd nie dał wiary tymże zeznaniom, z powodów, o których mowa była już wcześniej, to doświadczenie życiowe wskazuje, że ludzie różnie reagują na stres związany z pojawiającym się zagrożeniem. Jedną z podstawowych zasad postępowania karnego jest zaś rozstrzyganie niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. Z materiału dowodowego nie wynika jednoznacznie, by pokrzywdzona biegła przez torowisko. Nie zabezpieczono żadnych nieosobowych, bezstronnych, pozbawionych wątpliwości dowodów potwierdzających ten fakt.

Z tego powodu przyjąć należy, że to właśnie zachowanie pokrzywdzonej stanowiło bezpośrednią przyczynę wypadku. Oceny tej nie zmienia również obowiązywanie zasady ograniczonego zaufania. Zgodnie z treścią art. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania. W przepisie tym ogólnie mowa jest o okoliczności wskazującej na możliwość odmiennego zachowania niż określone przez przepisy ruchu drogowego. Zasada ograniczonego zaufania opiera się na przewidywalności zdarzeń prawdopodobnych. Kierowca (motorniczy) bowiem nie ma obowiązku przewidywania tego wszystkiego, co na podstawie ogólnego doświadczenia drogowego może przewidzieć i narzucenia sobie wynikających z tego ograniczeń (por. R.A. Stefański, Prawo o ruchu drogowym. Komentarz do art. 4, System Informacji Prawnej LEX). W ocenie Sądu oskarżony miał zasadnie prawo przypuszczać, że inni uczestnicy ruchu będą stosować się do sygnalizacji świetlnej, tzn. jeżeli sygnał koloru czerwonego będzie zabraniał określone zachowania, to osoby dla których ten sygnał jest wyświetlany będą stosować się do tego przepisu.

Mając powyższe na uwadze, Sąd doszedł do przekonania, że między zachowaniem oskarżonego stanowiącym naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym a potrąceniem pokrzywdzonej i jej śmiercią nie zachodzi związek przyczynowo-skutkowy, który uzasadniałby przypisanie mu odpowiedzialności za ten skutek. W niniejszej sprawie nawet zastosowanie się wymaganego ograniczenia prędkości przez oskarżonego nie doprowadziłoby do uniknięcia wypadku. Z poczynionych ustaleń wynika, że to nieprawidłowe zachowanie pieszej stanowiło główną i bezpośrednią przyczynę wypadku. Tym samym należało uniewinnić oskarżonego B. S. od popełnienia zarzucanego mu czynu.

1.KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

1.1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

1.6. inne zagadnienia

1.KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

O kosztach postępowania orzeczono w pkt II wyroku na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami obciążając nimi Skarb Państwa.

1.Podpis