Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I AGa 144/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodnicząca – Sędzia: Małgorzata Kaźmierczak

Sędziowie: Ewa Staniszewska

Bogdan Wysocki /spr./

Protokolant: sekr. sądowy Ewelina Frąckowiak

po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2020 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Handlowego (...) Sp. z o.o. w K.

przeciwko M. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 29 kwietnia 2019 r. sygn. akt IX GC 1033/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Ewa Staniszewska Małgorzata Kaźmierczak Bogdan Wysocki

UZASADNIENIE

Powód Przedsiębiorstwo Handlowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. wniósł pozew o zasądzenie od pozwanego M. G. kwoty 279.740,53 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwot i dat wskazanych w treści pozwu oraz kosztami postępowania. W uzasadnieniu powód podniósł, że sprzedawał pozwanemu towary, a ten mimo ich odebrania i braku jakichkolwiek uwag nie uiścił ceny sprzedaży, dochodzonej pozwem.

W dniu 7 września 2018 r. Sąd wydał w sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania.

Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2019 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 277.616,69 zł oraz odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych: a) od kwoty: 22.422,35 zł od dnia 16.06.2017 r. do dnia zapłaty; b) od kwoty: 7.149,39 zł od dnia 23.06.2017 r. do dnia zapłaty; c) od kwoty: 34,55 zł od dnia 23.06.2017 r. do dnia zapłaty; d) od kwoty: 2.123,84 zł od dnia 30.06.2017 r. do dnia 4.04.2018 r.; e) od kwoty: 80,66 zł od dnia 30.06.2017 r. do dnia zapłaty; f) od kwoty: 26.492,98 zł od dnia 10.07.2017 r. do dnia zapłaty; g) od kwoty: 7.955,16 zł od dnia 13.07.2017 r. do dnia zapłaty; h) od kwoty: 7.519,85 zł od dnia 24.07.2017 r. do dnia zapłaty; i) od kwoty: 135,30 zł od dnia 26.06.2017 r. do dnia zapłaty; j) od kwoty: 7.182,98 zł od dnia 28.07.2017 r. do dnia zapłaty; k) od kwoty: 77,53 zł od dnia 28.07.2017 r. do dnia zapłaty; l) od kwoty: 8.150,28 zł od dnia 10.08.2017 r. do dnia zapłaty; m) od kwoty: 34,49 zł od dnia 10.08 .2017 r. do dnia zapłaty; n) od kwoty: 35.127,33 zł od dnia 21.08.2017 r. do dnia zapłaty; o) od kwoty: 15.016,70 zł od dnia 28.08.2017 r. do dnia zapłaty; p) od kwoty: 160,00 zł od dnia 28.08.2017 r. do dnia zapłaty; q) od kwoty: 1615,63 zł od dnia 30.08.2017 r. do dnia zapłaty; r) od kwoty: 14.551,51 zł od dnia 30.08.2017 r. do dnia zapłaty; s) od kwoty: 34,51 zł od dnia 30.08.2017 r. do dnia zapłaty; t) od kwoty: 98,40 zł od dnia 6.08.2017 r. do dnia zapłaty; u) od kwoty: 19.532,63zł od dnia 7.09.2017 r. do dnia zapłaty; v) od kwoty: 13.581,19 zł od dnia 18.09.2017 r. do dnia zapłaty; w) od kwoty: 34,49 zł od dnia 18.09.2017 r. do dnia zapłaty; x) od kwoty: 23.829,68 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; y) od kwoty: 196,80zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; z) od kwoty: 36,96 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; aa) od kwoty: 90,75 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; bb) od kwoty: 42,90 zł od dnia 26.09.2017 r. do dnia zapłaty; cc) od kwoty: 12.965,17 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; dd) od kwoty: 2078,24 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; ee) od kwoty: 2853,60 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; ff) od kwoty: 307,50zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; gg) od kwoty: 73,80 zł od dnia 9.09.2017 r. do dnia zapłaty; hh) od kwoty: 32.779,45 zł od dnia 10.10.2017 r. do dnia zapłaty; ii) od kwoty: 7.833,56 zł od dnia 18.10.2017 r. do dnia zapłaty; jj) od kwoty: 1512,72 zł od dnia 26.10.2017 r. do dnia zapłaty; kk) od kwoty: 6.027,65 zł od dnia 7.02.2018 r. do dnia zapłaty ( pkt I); oddalił powództwo w pozostałej części ( pkt II); kosztami postępowania obciążył pozwanego i z tego tytułu zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę: 24.805,00 zł (pkt III).

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i wnioski.

Powód sprzedawał pozwanemu towary. Pozwany składał zamówienia na towary podczas rozmów telefonicznych lub wysyłając wiadomości e-mail. Oprócz pozwanego w jego imieniu towary zamawiali również: K. R. i K. A.. W niektórych przypadkach pracownicy powodowej spółki przedstawiali pozwanemu ofertę ze wskazaniem ceny w wiadomościach e-mail, a w pozostałych cena za towary była uzgadniana w rozmowie telefonicznej. Strony zawierały umowy sprzedaży, a następnie powód obciążał pozwanego zbiorczą fakturą VAT. I tak strony zawarły szereg umów sprzedaży, objętych następującymi fakturami VAT:

Numer porządkowy

Data faktury VAT

Termin płatności wskazany w fakturze

Kwota należności

Numer faktury

Numer karty akt sprawy

1

17.03.2017 r.

15.06.2017 r.

44.558,51 zł

(...)

22

2

24.03.2017 r.

22.06.2017 r.

7.149,39 zł

(...)

29-30

3

24.03.2017 r.

22.06.2017 r.

34,55 zł

(...)

25

4

31.03.2017 r.

29.06.2017 r.

2.123,84 zł

(...)

54-55

5

31.03.2017 r.

29.06.2017 r.

80,66 zł

(...)

50-51

6

10.04.2017 r.

09.07.2017 r.

26.492,98 zł

(...)

63-65

7

13.04.2017 r.

12.07.2017 r.

7.955,16 zł

(...)

86-87

8

24.04.2017 r.

23.07.2017 r.

7.519,85 zł

(...)

102-103

9

26.04.2017 r.

25.06.2017 r.

135,30 zł

(...)

47

10

28.04.2017 r.

27.07.2017 r.

7.182,98 zł

(...)

119-120

11

28.04.2017 r.

27.07.2017 r.

77,53 zł

(...)

116

12

11.05.2017 r.

09.08.2017 r.

8.150,28 zł

(...)

129-130

13

11.06.2017 r.

09.08.2017 r.

34,49 zł

(...)

127

14

22.05.2017 r.

20.08.2017 r.

35.127,33 zł

(...)

141-142

15

29.05.2017 r.

27.08.2017 r.

15.016,70 zł

(...)

159-161

16

29.05.2017 r.

27.08.2017 r.

160 zł

(...)

173

17

31.05.2017 r.

29.08.2017 r.

1.615,63 zł

(...)

175

18

31.05.2017 r.

29.08.2017 r.

14.551,51 zł

(...)

179-180

19

31.05.2017 r.

29.08.2017 r.

34,51 zł

(...)

188

20

06.06.2017 r.

05.08.2017 r.

98,40 zł

(...)

124

21

08.06.2017 r.

06.09.2017 r.

19.532,63 zł

(...)

190-192

22

19.06.2017 r.

17.09.2017 r.

13.581,19 zł

(...)

210

23

19.06.2017 r.

17.09.2017 r.

34,49 zł

(...)

220

24

26.06.2017 r.

24.09.2017 r.

23.829,68 zł

(...)

226-228

25

26.06.2017 r.

24.09.2017 r.

196,80 zł

(...)

224

26

26.06.2017 r.

24.09.2017 r.

36,96 zł

(...)

255

27

26.06.2017 r.

24.09.2017 r.

90,75 zł

(...)

222

28

27.06.2017 r.

25.09.2017 r.

42,90 zł

(...)

258

29

30.06.2017 r.

28.09.2017 r.

12.965,17 zł

(...)

261-262

30

30.06.2017 r.

28.09.2017 r.

2.078,24 zł

(...)

277

31

30.06.2017 r.

28.09.2017 r.

2.853,60 zł

(...)

272

32

30.06.2017 r.

28.09.2017 r.

307,50 zł

(...)

270

33

10.07.2017 r.

08.09.2017 r.

73,80 zł

(...)

207

34

11.07.2017 r.

09.10.2017 r.

32.779,45 zł

(...)

280-285

35

19.07.2017 r.

17.10.2017 r.

7.833,56 zł

(...)

315-316

36

27.07.2017 r.

25.10.2017 r.

1.512,72 zł

(...)

323

37

08.11.2017 r.

06.02.2018 r.

6.027,65 zł

(...)

326

W przypadkach, gdy towar zamówiony przez pozwanego powód musiał najpierw kupić od dostawcy, powód wystawiał fakturę VAT dopiero po tym, jak sam został obciążony fakturą VAT przez dostawcę. Łączna kwota należności objętych wskazanymi fakturami VAT stanowiła sumę 301.876,60 zł.

Powód dostarczył i wydał pozwanemu wszystkie towary objęte wskazanymi fakturami VAT zgodnie z ustalonym sposobem dostawy ( przede wszystkim towar był dostarczany bezpośrednio na inwestycje realizowane przez pozwanego). Towar był dostarczany bądź z magazynu powoda, bądź bezpośrednio od dostawcy, od którego powód wpierw kupował towar. Pozwany nie zarzucał nigdy tego, by został obciążony fakturą VAT za towar, którego nie otrzymał ani tego, by ceny wskazane w fakturze VAT były inne niż umówione przez strony.

W dniu 4 kwietnia 2018 r. pozwany przelał na rachunek powoda kwotę 2.123,84 zł, wskazując w tytule przelewu, że jest to należność objęta fakturą VAT nr (...). Należność objęta fakturą została więc spłacona w całości. Oprócz tego w ramach wzajemnych rozliczeń powód potrącił część należności objętej fakturą VAT nr (...) w wysokości 22.136,16 zł z wierzytelnością pozwanego przysługującą mu wobec powoda. W wyniku potrącenia należność objęta fakturą VAT nr (...) uległa zmniejszeniu do kwoty 22.422,35 zł. W wyniku spłaty i potrącenia wierzytelności powoda zmniejszyły się do kwoty 277.616,69 zł.

Pozwany nie uregulował pozostałych należności, zgłaszając po pewnym czasie wątpliwości co do prawidłowości treści faktur VAT, którymi obciążył go powód.

Powód w sprawie dochodził roszczeń z tytułu zapłaty ceny za towary, które sprzedał pozwanemu ( art. 535 § 1 k.c.). Roszczenie powoda opierało się na okoliczności zawarcia z pozwanym szeregu umów sprzedaży.

Nie budzi wątpliwości Sądu, że strony zawierały umowy sprzedaży, na podstawie których powód dostarczał towar pozwanemu. Powód wykazał, że dostarczył towar pozwanemu. W momencie wykonania zobowiązania umownego przez powoda aktualizowało się zobowiązanie pozwanego do zapłaty ceny za zakupiony towar, w terminach płatności wskazanych w poszczególnych fakturach VAT. Sporne faktury VAT obejmowały początkowo należności w sumie 301.876,60 zł. W wyniku dokonanego potrącenia wzajemnych należności stron wierzytelność objęta fakturą VAT nr (...) uległa zmniejszeniu z kwoty 44.558,51 zł do kwoty 22.422,35 zł, a suma wszystkich wierzytelności zmniejszyła się do kwoty 279.740,53 zł. Oprócz tego pozwany dokonał zapłaty kwoty 2.123,84 zł tytułem należności objętych fakturą VAT nr (...). Suma wierzytelności powoda została zatem zmniejszona do kwoty 277.616,69 zł i w tym zakresie powództwo okazało się zasadne.

Wobec tego Sąd na podstawie art. 535 k.c. zasądził od pozwanego jako kupującego, który nie wywiązał się z obowiązku zapłaty umówionej w umowie sprzedaży ceny na rzecz powoda jako sprzedawcy kwotę 277.616,69 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych od kwot: 22.422,35 zł od dnia 16.06.2017 r. do dnia zapłaty; 7.149,39 zł od dnia 23.06.2017 r. do dnia zapłaty; 34,55 zł od dnia 23.06.2017 r. do dnia zapłaty; 2.123,84 zł od dnia 30.06.2017 r. do dnia 4.04.2018 r.; 80,66 zł od dnia 30.06.2017 r. do dnia zapłaty; 26.492,98 zł od dnia 10.07.2017 r. do dnia zapłaty; 7.955,16 zł od dnia 13.07.2017 r. do dnia zapłaty; 7.519,85 zł od dnia 24.07.2017 r. do dnia zapłaty; 135,30 zł od dnia 26.06.2017 r. do dnia zapłaty; 7.182,98 zł od dnia 28.07.2017 r. do dnia zapłaty; 77,53 zł od dnia 28.07.2017 r. do dnia zapłaty; 8.150,28 zł od dnia 10.08.2017 r. do dnia zapłaty; 34,49 zł od dnia 10.08.2017 r. do dnia zapłaty; 35.127,33 zł od dnia 21.08.2017 r. do dnia zapłaty; 15.016,70 zł od dnia 28.08.2017 r. do dnia zapłaty; 160,00 zł od dnia 28.08.2017 r. do dnia zapłaty; 1.615,63 zł od dnia 30.08.2017 r. do dnia zapłaty; 14.551,51 zł od dnia 30.08.2017 r. do dnia zapłaty; 34,51 zł od dnia 30.08.2017 r. do dnia zapłaty; 98,40 zł od dnia 6.08.2017 r. do dnia zapłaty; 19.532,63 zł od dnia 7.09.2017 r. do dnia zapłaty; 13.581,19 zł od dnia 18.09.2017 r. do dnia zapłaty; 34,49 zł od dnia 18.09.2017 r. do dnia zapłaty; 23.829,68 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; 196,80 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; 36,96 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; 90,75 zł od dnia 25.09.2017 r. do dnia zapłaty; 42,90 zł od dnia 26.09.2017 r. do dnia zapłaty; 12.965,17 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; 2.078,24 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; 2.853,60 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; 307,50 zł od dnia 29.09.2017 r. do dnia zapłaty; 73,80 zł od dnia 9.09.2017 r. do dnia zapłaty; 32.779,45 zł od dnia 10.10.2017 r. do dnia zapłaty; 7.833,56 zł od dnia 18.10.2017 r. do dnia zapłaty; 1.512,72 zł od dnia 26.10.2017 r. do dnia zapłaty; 6.027,65 zł od dnia 7.02.2018 r. do dnia zapłaty. O roszczeniu odsetkowym Sąd orzekł na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, zgodnie z którym wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli wierzyciel spełnił swoje świadczenie i nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie. W rozpoznawanej sprawie termin płatności został ustalony odrębnie dla każdej umowy sprzedaży i wskazany w poszczególnych fakturach VAT. Powodowi przysługiwało więc uprawnienie dochodzenia odsetek od dni następujących po wyznaczonych terminach płatności i Sąd wskazane odsetki zasądził. W przypadku kwoty 2.123,84 zł Sąd zasądził odsetki od dnia 30.06.2017 r. do dnia 4.04.2018 r., to jest do dnia rzeczywistej spłaty.

Sąd oddalił powództwo co do kwoty 2.123,84 zł wraz z odsetkami od dnia 5 kwietnia 2018 r. Była to należność objęta fakturą VAT nr (...), którą pozwany spłacił przed dniem wniesienia pozwu, powód nie mógł zatem domagać się zapłaty tej kwoty oraz odsetek przypadających po dniu rzeczywistej zapłaty wierzytelności.

Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 100 k.p.c.

Apelację od wyroku złożył pozwany, zaskarżył go co do pkt I w części przekraczającej 190.223.57 zł, tj. co do kwoty 87.393,12 zł. Pozwany zarzucał rozstrzygnięciu naruszenie przepisów postępowania w zakresie mającym wpływ na wynik sprawy, tj.:

-

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej oceny dowodów i uznanie, że powód wykazał spełnienie całości świadczenia niepieniężnego, a tym samym uznanie, że powództwo było zasadne w całości, wyłącznie z uwzględnieniem należności zapłaconej przez pozwanego, pomimo że żaden dowód nie potwierdzał dostarczenia całości towarów przez powoda;

-

art. 231 k.p.c. w zw. z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przyjęcie domniemania, że całość towarów wynikająca z faktur została dostarczona pozwanemu, ponieważ pozwany nie kontaktował się z powodem bezpośrednio po otrzymaniu faktury w celu wyjaśnienia i dostarczenia brakujących towarów i nie miał przestoju na budowie, pomimo, że z praktyki współpracy pomiędzy stronami wynikało, że dokonywanie dostaw było niezależne od wystawiania faktur i ciągłość dostawy towarów zapewniały inne podmioty.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w części przekraczającej kwotę 190.223,57 zł, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji z pozostawieniem mu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanego oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Ustalenia faktyczne sądu I instancji nie budzą wątpliwości i dlatego Sąd Apelacyjny przyjmuje je w pełni za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

Zostały one poczynione w oparciu o wszechstronne rozważenie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego, którego ocena, przeprowadzona w pisemnym uzasadnieniu wyroku, jest pełna, zgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego.

Ustalenia te nie zostały skutecznie podważone w apelacji, w ramach podniesionych tam zarzutów o charakterze procesowym.

Sprowadzały się one bowiem do prezentowania przez skarżącego własnej, korzystnej dla niego wersji stanu faktycznego, opartej o konkurencyjną ocenę materiału dowodowego.

Nie było to jednak wystarczające do skutecznego postawienia zarzutów „błędnych ustaleń faktycznych”, „sprzeczności ustaleń z zebranym materiałem dowodowym”, czy też naruszenia art. 233 § 1 kpc.

W świetle ugruntowanego stanowiska judykatury do naruszenia ostatnio wymienionego przepisu mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. zasadom logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 grudnia 2005 r. w spr. III CK 314/05, LEX nr 172176).

Podobnie, zarzut błędnych ustaleń faktycznych nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów, choćby ocena ta również była logiczna i zgodna z doświadczeniem życiowym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2005 r. w spr. IV CK 387/04, LEX nr 177263).

Jeżeli bowiem z materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to taka ocena sądu nie narusza prawa do swobodnej oceny dowodów, choćby w równym stopniu, na podstawie tego samego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne (zob. np.. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2005r w spr. IV CK 122/05, LEX nr 187124).

Sąd I instancji w oparciu o zebrany materiał dowodowy miał podstawy do przyjęcia, że doszło do wykonania przez powoda jako sprzedawcę jego obowiązku dostarczenia pozwanemu towarów objętych fakturami wyspecyfikowanymi w pozwie.

Wbrew stanowisku pozwanego istotne znaczenie miała tu okoliczność, iż przyjął on bez zastrzeżeń i zaksięgował wymienione faktury, a wcześniej nie zgłaszał powodowi zarzutów, że którekolwiek z zamówionych artykułów, wyszczególnionych w tych dokumentach, nie zostały mu dostarczone.

Taka ocena sądu nie stała w sprzeczności ze skądinąd słusznym poglądem pozwanego, że przyjęcie faktury VAT nie stanowi per se dowodu otrzymania zamówionego towaru.

Po pierwsze jednak, w sporze między stronami umowy kupna – sprzedaży wykonanie przez sprzedawcę swojego zobowiązania umownego może być wykazywane wszelakimi środkami dowodowymi.

Poza tym należy uwzględnić specyficzny charakter współpracy między stronami, ściśle związanej funkcjonalnie z dynamicznym procesem budowlanym i dostarczaniem poszczególnego asortymentu wprost na miejsce budowy.

Trudno w takim przypadku zawsze dotrzymać wszystkich formalności związanych z kwitowaniem odbioru dostaw, a funkcjonowanie takiego modelu współpracy, szczególnie przy tak znacznym, jak w rozpoznawanej sprawie, wolumenie sprzedaży, w dużym stopniu opiera się na wzajemnym zaufaniu.

Jak wskazuje praktyka nierzadko przewoźnikowi np. trudno jest znaleźć na miejscu dostawy osobę formalnie upoważnioną do odbioru towaru ze strony kupującego a wskazanie końcowego miejsca odbioru często odbywa się ad hoc, drogą telefoniczną.

Nietrudno ustrzec się w związku z tym powstania pewnych braków i nieścisłości w dokumentacji związanej z tak prowadzonym obrotem.

Z tych właśnie względów takie okoliczności, jak brak bieżącego reklamowania przez kupującego braków w zamawianym asortymencie a następnie przyjęcie przez niego i zaksięgowanie wystawionych przez sprzedawcę faktur VAT oraz niekwestionowanie ich zasadności przez kolejny szereg miesięcy może prowadzić do domniemania, że wszystkie objęte fakturami towary w rzeczywistości zostały zamawiającemu dostarczone.

W świetle zasad doświadczenia życiowego słusznie za niewiarygodne zostały uznane zeznania pozwanego, który brak swojej bieżącej reakcji na rzekome niedostarczanie przez powoda zamówionych towarów, i to o wartości kilkudziesięciu tysięcy złotych w krótkim czasie, wyjaśniał skalą prowadzonej przez siebie działalności i trudnościami w bieżącym kontrolowaniu obrotów firmy.

Wystarczy wskazać, że w toku procesu pozwany co do żadnego przypadku, w którym zgłaszał wątpliwości co do wykonania przez powoda dostawy, nie wykazywał jednocześnie, że musiał zastępczo taki sam towar zakupić w innej firmie.

Należy zatem przyjąć, że po prostu pozwany, w świetle trudności finansowych prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa (nie regulował on także należności, które uznawał za niesporne) próbował wykorzystać ewentualne luki i nieścisłości w dokumentacji związanej z prowadzoną między stronami współpracą dla uchylenia się od ciążących na nim zobowiązań.

Z kolei sposób procedowania przez sąd I instancji, który w sposób zbiorczy odniósł się do podnoszonych przez pozwanego zarzutów, ściśle korelował z przyjętą przez stronę pozwaną taktyką procesową.

Otóż w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany nie odniósł się w sposób szczegółowy do każdego z objętych pozwem roszczeń, a jedynie podniósł w sposób zbiorczy szereg zarzutów i wątpliwości w stosunku do omawianej wyżej dokumentacji, przy czym wprost nie zaprzeczał, że nie otrzymał któregoś z artykułów objętych spornymi fakturami.

Nie próbował też szczegółowo indagować przesłuchiwanych w sprawie świadków o wątpliwości związane z konkretnymi dostawami.

Natomiast ograniczył się do dołączenia do sprzeciwu korespondencji mailowej prowadzonej z powodem, w której podnosił różne okoliczności i wątpliwości związane z poszczególnymi fakturami (k. 356 – 359).

Dokument ten nie mógł jednak zastąpić właściwie sformułowanych twierdzeń i zarzutów procesowych w stosunku do poszczególnych roszczeń powództwa.

Posługiwał się on bowiem lakonicznymi skrótami i stwierdzeniami, które mogły być zrozumiałe jedynie dla samych osób prowadzących korespondencję, ale które nie miały merytorycznej wartości dla możliwości rekonstrukcji przez sąd relewantnego dla istoty sporu stanu faktycznego (przykładowo: „odebrał B. P.”, „potwierdzenie odbioru z S. podpisane B.”, „brak podpisu pod dokumentem (...), „odebrał W., ale adres dostawy się nie zgadza” itp.).

Nie było z kolei obowiązkiem sądu podejmowanie próby, na podstawie tego rodzaju zdawkowych stwierdzeń, konstruowania w zastępstwie pozwanego rzeczowej, zrozumiałej i czytelnej linii obrony w procesie.

Dodać też należy, że do pisma procesowego, stanowiącego replikę w stosunku do sprzeciwu, powód dołączył z kolei treść własnego stanowiska skierowanego do pozwanego w odpowiedzi na zgłaszane zastrzeżenia (k. 367 – 373), a w toku dalszego postępowania pozwany nie odniósł się do tego dokumentu.

Dopiero w apelacji skarżący podniósł twierdzenia odnoszące się wprost do kilku indywidualnie określonych faktur, co było spóźnione z punktu widzenia przepisu art. 381 kpc.

Niezależnie od tego apelujący w dalszym ciągu nie wyjaśnia, jakie istotne znaczenie mogłyby mieć dla oceny roszczeń powoda okoliczności takie jak: sprzeczność w dokumentach daty dostawy między listem przewozowym a korespondencją z firma kurierską, sprzeczność miejsca dostawy między potwierdzeniem odbioru a potwierdzeniem firmy kurierskiej czy też istnienie dokumentów wskazujących na dwukrotne dostarczenie towaru do dwóch różnych miejsc.

Z tych przyczyn na podstawie art. 385 kpc Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

O należnych stronie powodowej kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc oraz art. 99 kpc w zw. z art. 391 kpc, przy uwzględnieniu treści przepisów § 10 ust. 1 pkt 2) w zw. z § 2 pkt. 6) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804 ze zm.).

Ewa Staniszewska Małgorzata Kaźmierczak Bogdan Wysocki