Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lipca 2020 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 8 lipca 2020 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wpis do rejestru podmiotów przywożących

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 25 stycznia 2018 r. Nr (...)

1.  uchyla decyzję w całości;

2.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 837,00 zł (osiemset trzydzieści siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 179/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 25 stycznia 2018 r., znak (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ( dalej Prezes URE) na podstawie z art. 32 d ust. 3 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 220) (dalej p.e.) w zw. z art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.) wykreślił z urzędu wpis do rejestru podmiotów przywożących dokonany decyzją z 21 lutego 2017 roku Nr (...), pod numerem(...) przedsiębiorcy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. ( dalej powód).

Od powyższej Decyzji powód wniósł odwołanie. Zaskarżonej Decyzji zarzucił:

a)  naruszenie art. 32 d ust. 3 w zw. z art. 32b pkt 2 p.e. poprzez jego błędne zastosowanie i wykreślenie powoda z rejestru podmiotów przywożących, w sytuacji gdy powód faktycznie nie posiada zaległości z tytułu podatków;

b)  naruszenie art. 7 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 107 § 3 k.p.a. poprzez niezbadanie w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego w sprawie, nie odniesienie się do wszystkich podnoszonych przez stronę argumentów oraz sporządzenie uzasadnienia decyzji w sposób sprzeczny w wymogami wskazanej normy.

W oparciu o powyższe, wniósł o uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od powoda na rzecz Prezesa URE zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z 21 lutego 2017 r., Nr (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. została wpisana do rejestru podmiotów przywożących pod numerem (...) ( okoliczność niesporna).

Pismem z 2 listopada 2017 r. znak: (...) Naczelnik (...) Urzędu Celno-Skarbowego w K. poinformował Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, że powód posiada zaległości z tytułu podatku VAT (2.803.151,00 zł) oraz podatku akcyzowego (1.036,00 zł) (pismo k.1 akt adm.).

Powód uiścił zaległość z tytułu podatku akcyzowego w dwóch ratach w dniu 23 października 2017 roku – 1 040,00 zł oraz 9 listopada 2017 roku – 1 298,00 zł ( potwierdzenie wykonania przelewu k.18-19 akt sąd.)

W związku z powyższym, pismem z 7 grudnia 2017 r. Prezes URE zawiadomił powoda o wszczęciu postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru podmiotów przywożących z uwagi na istnienie zaległości podatkowych (zawiadomienie k.4 akt adm.).

W odpowiedzi, powód wyjaśnił, że zaległość wymieniona w zawiadomieniu jako zaległość z tytułu podatku od towarów i usług w wysokości 2 803 151,00 zł wynika ze złożonych przez stronę deklaracji VAT-14 za listopad i grudzień 2016 roku i nie powinna była nigdy powstać, ponieważ zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą polskich sądów administracyjnych spółka nie była zobowiązana do składania deklaracji VAT-14 i wpłacania kwoty podatku, gdyż do dokonywanych przez nią wewnątrzwspólnotowych nabyć oleju napędowego nie miał zastosowania przepis art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług . W konsekwencji powyższego, spółka złożyła korekty deklaracji VAT-14 wykazując brak podatku do zapłaty. Z uwagi jednak na toczącą się kontrolę celno-skarbową za okresy których dotyczyły deklaracje, korekty uznano za dokumenty nie wywołujące skutków prawnych.

W tej sytuacji powód wniósł o umorzenie postępowania albo jego zawieszenie do czasu zakończenia postępowań administracyjnych dotyczących zasadność naliczenia i uiszczenia podatku od towarów i usług

Do pisma powód dołączył zaświadczenie z 21 listopada 2017 r. wydane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. stwierdzające, że powód posiada zaległości podatkowe w wysokości 2.803.151,00 zł (pismo powoda k.9-17 akt adm., zaświadczenie k.20 akt adm.).

Następnie pismem z 4 stycznia 2018 r. powód został poinformowany o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie wykreślenia z rejestru podmiotów przywożących oraz o możliwości złożenia wyjaśnień w sprawie i zapoznania się z aktami sprawy w terminie 5 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia (zawiadomienie k. 24 akt adm.).

Powód skorzystał z możliwości zapoznania się z aktami sprawy 24 stycznia 2018 roku (k.26 akt adm.).

25 stycznia 2018 r. Prezes URE wydał zaskarżoną Decyzję (Decyzja- k. 27-28 akt adm.).

Następnie, 29 stycznia 2018 roku, do Prezesa URE wpłynęło pismo powoda, w którym podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, w tym podtrzymał wniosek o umorzenie postępowania albo jego zawieszenie do czasu zakończenia postępowań administracyjnych dotyczących zasadność uiszczenia podatku od towarów i usług (pismo wraz z załącznikami k.30-67).

Przed wszczęciem postępowania przez Prezesa URE, pismem z 9 grudnia 2016 roku powód na podstawie art. 48 § 1 ordynacji podatkowej wystąpił do Dyrektora Izby Celnej w K. o odroczenie terminu płatności zobowiązań podatkowych z tytułu podatku od towarów i usług wynikających z art. 103 ust. 5a ustawy o VAT w łącznej wysokości 1 678 279,00 zł do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia w zakresie podatku VAT za październik 2016 roku (pismo k.34-35 akta adm.). Na powyższe pismo powód nie otrzymał odpowiedzi.

Natomiast pismem z 28 lipca 2017 roku powód wniósł o odroczenie terminu płatności należności podatkowych do czasu zakończenia toczących się wobec Spółki kontroli podatkowych prowadzonych przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. oraz postępowań kontrolnych prowadzonych przez Naczelnika (...) Urzędu Celno- Skarbowego w K. (pismo k.37-40 akt adm.).

Postanowieniem z 13 października 2017 roku Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w K. wyznaczył nowy termin załatwienia sprawy na 29 grudnia 2017 roku (postanowienie k.43 akt adm.). Który to termin nie został zachowany i postanowieniem z 27 grudnia 2017 roku przedłużono termin załatwienia sprawy do 28 lutego 2018 roku (postanowienie k. 42 akt adm.).

Ponadto powód wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązku zapłaty podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia oleju napędowego. W uzasadnieniu wniosku powód podał, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług oraz podmiotem prowadzącym skład podatkowy w rozumieniu art. 2 pkt 35 ustawy o podatku od towarów i usług. Dalej wskazał, że nie jest zarejestrowanym odbiorcą w rozumieniu art. 2 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług, a prowadzona przez niego działalność gospodarcza nie wymaga uzyskania koncesji wydawanej na podstawie Prawa energetycznego, gdyż nie wykonuje żadnej działalności, która byłaby objęta tą ustawą.

Powód wyjaśnił, że prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji oleju smarowego, w ramach której dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia oleju napędowego głównie z terytorium Niemiec od podmiotów zarejestrowanych do transakcji wewnątrzwspólnotowych. Olej napędowy jest przewożony bezpośrednio z Niemiec do prowadzonego przez niego składu podatkowego na terytorium kraju. Towar ten jest przemieszczany w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Kod nabywanego oleju napędowego według Nomenklatury Scalonej to (...).

Nabyty olej napędowy nie jest przez Wnioskodawcę sprzedawany ani oferowany do sprzedaży jako paliwa silnikowe, bowiem produkuje z niego olej smarowy ( (...)), który jest następnie w ramach dostaw wewnątrzwspólnotowych zbywany na rzecz różnych podmiotów z siedzibą na terytorium Unii Europejskiej. Wnioskodawca oferuje ten olej smarowy do sprzedaży zgodnie z jego przeznaczeniem, a niejako paliwo silnikowe.

W związku z powyższym powód zadał następujące pytanie: Czy na Wnioskodawcy ciąży obowiązek zapłaty podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia oleju napędowego w terminach wynikających z art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem powoda, nie jest on zobowiązany do zapłaty podatku z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia oleju napędowego w terminach wynikających z art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, podatnik jest obowiązany, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania kwot podatku na rachunek urzędu skarbowego właściwego w zakresie wpłat podatku akcyzowego:

- w terminie 5 dni od dnia, w którym towary te zostały wprowadzone do określonego we właściwym zezwoleniu miejsca odbioru wyrobów akcyzowych - jeżeli towary są nabywane wewnątrzwspólnotowo w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym przez zarejestrowanego odbiorcę z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym;

w terminie 5 dni od dnia wprowadzenia tych towarów z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do składu podatkowego;

- z chwilą przemieszczenia tych towarów na terytorium kraju - jeżeli towary są przemieszczane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym.

Analiza tego przepisu zdaniem powoda prowadzi do wniosku, że znajdzie on zastosowanie w wypadku, gdy będą spełnione następujące warunki:

1) podmiot dokona wewnątrzwspólnotowego nabycia określonych towarów;

2) nabyte towary będą paliwami silnikowymi, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne;

3) nabyte wyroby będą jednocześnie paliwami silnikowymi wymienionymi w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.

W ocenie powoda, z trzeciego ze wskazanych warunków wynika, że dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia będzie zobowiązany uiścić podatek od towarów i usług w terminie określonym w art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług tylko wtedy, gdy nabywane towary będą paliwami silnikowymi wymienionymi w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Sam załącznik nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym nie zawiera definicji paliw silnikowych, lecz wymienia m.in. produkty energetyczne, które mogą być potencjalnie wykorzystane jako paliwa silnikowe.

Jak podkreślił powód, powyższe stanowisko jest zgodne z orzeczeniami krajowych sądów administracyjnych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 11 lipca 2017 r., sygn. akt: I SA/Łd 374/17, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w S. z dnia 17 maja 2017 r., sygn. akt: I SA/Sz 262/17) ( okoliczność niesporna).

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 25 września 2017 roku nr (...) uznał stanowisko powoda za nieprawidłowe (okoliczność niesporna).

Od powyższej Decyzji powód złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. (zawiadomienie k.44 akt sąd.), który wyrokiem z 8 lutego 2018 roku, (sygn. akt III SA/GI 983/17) uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną ((...)).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 32d ust. 3 p.e. Prezes URE z urzędu, w drodze decyzji, wykreśla z rejestru podmiot przywożący, który w okresie kolejnych 6 miesięcy nie dokonał przywozu paliw ciekłych lub zaistniały okoliczności, o których mowa w art. 32b czyli podmiot wpisany do rejestru:

1)został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo
skarbowe mające związek z przedmiotem działalności gospodarczej objętej ustawą,

2) zalega w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, z wyjątkiem
przypadków gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na
raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji
właściwego organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

W rozpoznawanej sprawie Prezes URE postanowił wykreślić powoda z rejestru podmiotów przywożących, ponieważ jak ustalił powód zalegał z płatnościami podatku akcyzowego i podatku od towaru i usług.

Z kolei powód, w toku postępowania szczegółowo wyjaśnił, że zaległość z tytułu podatku od towarów i usług jest sporna, gdyż toczy się postępowanie przez organami skarbowymi dotyczące zasadności konieczności jego uiszczenia. W tym stanie rzeczy powód wnosił o umorzenie postępowania przed Prezesem URE, ewentualnie do jego zawieszenie.

W ocenie Sądu w sprawie zaistniały przesłanki do zawieszenia postępowania na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., zgodnie z którym organ administracji publicznej zawiesza postępowanie, gdy rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

W literaturze przedmiotu oraz w orzecznictwie podkreśla się, że zagadnieniem wstępnym w rozumieniu tego przepisu mogą być wyłącznie kwestie (zagadnienia) prawne, które albo ujawniły się w toku postępowania i dotyczą istotnej dla sprawy przesłanki decyzji, albo z przepisów prawa materialnego wynika wprost konieczność rozstrzygnięcia danej kwestii prawnej. Obowiązek wyjaśnienia sprawy pod względem faktycznym i prawnym należy do organu administracji publicznej prowadzącego postępowanie. Należy zatem przyjąć, że zagadnieniem wstępnym w rozumieniu powyższego przepisu może być tylko zagadnienie prawne, którego rozstrzygnięcie należy do właściwości innego organu lub sądu i zagadnienie to może być odrębnym przedmiotem postępowania przed takim organem lub sądem. Nie chodzi tu zatem o wyjaśnienie nawet poważnych wątpliwości dotyczących aspektów prawnych sprawy będącej przedmiotem postępowania administracyjnego, lecz o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego przez inny organ lub sąd. Z przepisu art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. wynika, że zagadnienie to nie było jeszcze przedmiotem postępowania przed właściwymi organami albo w toczącym się postępowaniu nie zapadło prawomocne (ostateczne) rozstrzygnięcie w tej kwestii. Należy ponadto przyjąć, że istnieje konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd, co należy rozumieć w ten sposób, że dana kwestia prawna stała się sporna w toku postępowania administracyjnego lub przepisy prawa wymagają ustalenia stanu prawnego w danej kwestii mającej znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a w toku postępowania okaże się, że ustalenie tego stanu może nastąpić tylko w drodze rozstrzygnięcia właściwego organu lub sądu (Andrzej Wróbel. Kodeks postepowania administracyjnego. Komentarz, WKP 2020, tak też NSA w wyroku z 11/02/2020 r. sygn. akt I OSK 2101/2018, Lex nr 3015375).

Właśnie z taką sytuacją Sąd miał do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Należy bowiem podkreślić, że zaległość z tytułu podatku VAT, która stała się podstawą do wykreślenia powoda z rejestru podmiotów przywożących, była należnością sporną. Pomiędzy powodem a organami podatkowymi istniała różnica co do wykładni przepisu art. 103 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług, a przepis ten stał się podstawą do naliczenia spornej kwoty podatku. W wyroku z 8 lutego 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w G., przyznał rację powodowi, uznając jednocześnie że stanowisko organów podatków było nieprawidłowe.

W związku z powyższym, w chwili wydawania zaskarżonej Decyzji zasadności naliczenia podatku od towaru i usług była sporna, a kwestii tej Prezes URE nie mógł rozstrzygnąć w ramach prowadzonego postępowania. Zatem koniecznym było zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego tj. kwestii, czy w oparciu o obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług powód jest zobowiązany do zapłaty podatku o którym mowa w art. 103 ust. 5a ustawy.

Reasumując, Sąd uznał, że decyzja Prezesa URE o kontynuowaniu postępowania i wydaniu zaskarżonej Decyzji była nieprawidłowa, choć Sąd zgadza się z Prezesem URE, iż przepis art. art. 32d ust. 3 p.e. obliguje go do wykreśla z rejestru podmiotów przywożących, podmiotu, który zalega z płatnościami w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, z wyjątkiem przypadków gdy uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie, rozłożenie na raty zaległości podatkowych albo podatku lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji
właściwego organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej, nie pozostawiając żadnego luzu decyzyjnego. Jednakże nie oznacza to, że w przypadku gdy toczy się postępowanie dotyczące zasadności naliczenia podatku lub odroczenia terminu jego płatności, Prezes nie powinien postępowania w przedmiocie wykreślenia zawiesić do czasu wyjaśnienia tych kwestii które mają fundamentalne znaczenie dla przyszłego rozstrzygnięcia.

Z tych wszystkich względów, stwierdzając istnienie podstaw do uwzględnienia odwołania, na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy uchylił zaskarżoną Decyzję.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Z uwagi na uwzględnienie odwołania, pozwanego należało uznać za stronę, która przegrała proces i zasądzić od niego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu. Na powyższe koszty składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w wysokości 720,00 zł ustalone w oparciu § 14 ust. 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. 2015, poz. 1804 z zm.), 17,00 zł - opłata skarbowa od pełnomocnictwa oraz 100,00 zł tytułem opląty od odwołania.

Sędzia SO Anna Maria Kowalik

(...)

(...)