Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 marca 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartosz Kasielski

Protokolant: aplikant aplikacji sędziowskiej M. S.

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2019 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku T. B.

przy udziale A. B.

o podział majątku wspólnego

postanawia :

I.  umorzyć postępowanie w sprawie w zakresie :

1.  objęcia podziałem majątku wspólnego prawa własności ruchomości w postaci :

a)  laptopa marki A.;

b)  pościeli;

c)  telefonu marki S. (...);

2.  rozliczenia nakładów poczynionych z majątku odrębnego T. B. na rzecz majątku odrębnego A. B. w postaci :

a)  opłaty za internet w sieci P. z dnia 1 października 2012 roku;

b)  opłat z tytułu polisy ubezpieczeniowej na życie w okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 10 marca 2013 roku;

3.  rozliczenia nakładów poczynionych z majątków odrębnych T. B. i A. B. na rzecz majątku wspólnego w postaci :

a)  opłaty za przyłączenie prądu do nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości M., gmina L.;

b)  opłat związanych z utrzymywaniem i eksploatacją prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...) w okresie od dnia 1 marca 2015 roku i na przyszłość;

II.  ustalić, że w skład majątku wspólnego małżonków T. B. i A. B. wchodzą :

1.  prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 137.000 zł (sto trzydzieści siedem tysięcy złotych);

2.  prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości M., gmina L., dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 70.000 zł (siedemdziesiąt tysięcy złotych);

3.  prawo własności ruchomości :

a)  samochodu osobowego marki F. (...) o numerach rejestracyjnych (...) o wartości 15.000 zł (piętnaście tysięcy złotych);

b)  telewizora marki S. o wartości 500 zł (pięćset złotych);

c)  aparatu fotograficznego marki N. (...) wraz z dwoma obiektywami o wartości 1.500 zł (jeden tysiąc pięćset złotych);

d)  szafki pod telewizor o wartości 250 zł (dwieście pięćdziesiąt złotych);

e)  kabiny prysznicowej z masażerem i radiem o wartości 500 zł (pięćset złotych);

f)  pralki marki I. o wartości 400 zł (czterysta złotych);

g)  lodówki marki I. o wartości 300 zł (trzysta złotych);

h)  komputera stacjonarnego o wartości 200 zł (dwieście złotych);

i)  szafy, regału, biurka i łóżka dwuosobowego wraz z materacem o łącznej wartości 600 zł (sześćset złotych);

j)  wyposażenia kuchni o łącznej wartości 200 zł (dwieście złotych);

k)  mebli firmy (...) o łącznej wartości 2.135,69 zł (dwa tysiące sto trzydzieści pięć złotych 69/100);

4.  równowartość środków pieniężnych w kwotach :

a)  34.360,41 zł (trzydzieści cztery tysiące trzysta sześćdziesiąt złotych 41/100) tytułem wypłaty jednostek uczestnictwa ulokowanych w ramach Subfunduszu U. Obligacje w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

b)  13.762 zł (trzynaście tysięcy siedemset sześćdziesiąt dwa złote) tytułem zwrotu nadpłaconego podatku od osób fizycznych za rok podatkowy 2011;

c)  151.518,80 zł (sto pięćdziesiąt jeden złotych pięćset osiemnaście złotych 80/100) tytułem wypłaty jednostek uczestnictwa ulokowanych w ramach Subfunduszu U. Pieniężnego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

5.  środki pieniężne w kwotach :

a)  0,01 zł (jeden grosz) zgromadzony na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

b)  98.842,11 zł (dziewięćdziesiąt osiem tysięcy osiemset czterdzieści dwa złote 11/100) zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

c)  206,74 zł (dwieście sześć złotych 74/100) zgromadzone na rachunku wspólnym konta osobistego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

d)  5,68 zł (pięć złotych 68/100) zgromadzone na rachunku wspólnym konta oszczędnościowego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

e)  2.788,80 zł (dwa tysiące siedemset osiemdziesiąt osiem złotych 80/100) zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

f)  20.003,99 zł (dwadzieścia tysięcy trzy złote 99/100) zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

g)  0,04 zł (cztery grosze) zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.’

h)  382,47 zł (trzysta osiemdziesiąt dwa złote 47/100) zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.;

i)  5.931,68 zł (pięć tysięcy dziewięćset trzydzieści jeden złotych 68/100) zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.;

III.  oddalić wniosek T. B. o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym;

IV.  dokonać podziału majątku wspólnego małżonków T. B. i A. B. w ten sposób, że :

a)  składniki majątkowe opisane w punktach II.2, II.4.c oraz II.5 a – f przyznać na wyłączną własność T. B.;

b)  składniki majątkowe opisane w punktach II.1, II.3, II.4.a – b oraz II.5 g – i przyznać na wyłączną własność A. B.;

V.  zasądzić od T. B. na rzecz A. B. kwotę 34.456,07 zł (trzydzieści cztery tysiące czterysta pięćdziesiąt sześć złotych 7/100) tytułem dopłaty, płatną w dwóch ratach :

a)  pierwsza w kwocie 17.456,07 zł (siedemnaście tysięcy czterysta pięćdziesiąt sześć złotych 7/100) w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia;

b)  druga w kwocie 17.000 zł (siedemnaście tysięcy złotych) w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia;

wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

VI.  ustalić, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania związane z jego udziałem w sprawie;

VII.  nakazać pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych kwoty :

a)  945,32 zł (dziewięćset czterdzieści pięć złotych 32/100) od T. B.;

b)  945,31 zł (dziewięćset czterdzieści pięć złotych 31/100) od A. B..

Sygn. akt I Ns 264/17

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 13 sierpnia 2017 roku T. B. wystąpił o podział majątku wspólnego wnioskodawcy i jego byłej żony A. B. w sposób opisany szczegółowo we wniosku, w skład którego wchodzą : prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...), prawo własności nieruchomości gruntowej, położonej w M., telewizor marki S., szafka pod telewizor, aparat fotograficzny N. z dwoma obiektywami, kabina prysznicowa, pralka marki I., lodówka marki I., komputer stacjonarny, laptop marki A., meble (szafa, regał na książki, biurko, łóżko dwuosobowe, meble ze sklepu (...)), pościel, telefon marki S., wyposażenie kuchni, samochód marki F. (...), równowartość środków pieniężnych w kwotach : 13.839 złotych tytułem nadpłaty podatku, 34.360 złotych tytułem wypłaty z funduszu U. Obligacje, a także 1.124,30 złotych tytułem wypłat z rachunku bankowego w okresie po ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Jednocześnie wnioskodawca wniósł o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnymi (60/40 na jego korzyść) oraz rozliczenie nakładów przez niego poczynionych w postaci : spłaty kredytu w okresie od dnia 26 czerwca 2012 roku do dnia 13 lutego 2017 roku – 26.793,86 złotych, kosztów przyłącza prądu – 2.945,66 złotych, kosztów utrzymania mieszkania przy ulicy (...) w Ł. w okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 1 marca 2017 roku 13.915,53 złotych, podatku od nieruchomości – 135 złotych, kosztów mediów w mieszkaniu przy ulicy (...) w Ł. w okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku – 1.693,58 złotych, opłaty za polisę ubezpieczeniową – 640,80 złotych, opłaty za internet w sieci P. – 32,04 złotych, a także wkładu do spółki cywilnej o bliżej nieokreślonej wartości.

(wniosek k.2 – 28)

W odpowiedzi na wniosek z dnia 25 maja 2017 roku A. B. przyłączyła się do żądania podziału majątku wspólnego co do zasady, przy czym zakwestionowała przynależność do niego składników majątkowych w postaci : mebli za wyjątkiem zakupionych w sklepie (...) oraz pościeli wobec ich naturalnego zużycia, telefonu marki S. wobec jego nabycia po ustanowieniu rozdzielności majątkowej, a także równowartości kwoty 13.839 złotych, która miała powstać w trakcie wspólności ustawowej i być skonsumowana. Uczestniczka wniosła również, aby podziałem objąć środki pieniężne w kwocie 356.817,87 złotych zgromadzone w (...) Banku (...) w W. oraz 110.000 złotych ulokowanych w A. Banku z siedzibą w W.. A. B. zakwestionowała zasadność zgłoszonego żądania w zakresie nierównych udziałów oraz wystąpiła o rozliczenie poczynionych przez nią nakładów w postaci : utrzymania lokalu przy ulicy (...) w Ł. w okresie od ustanowienia rozdzielności majątkowej – 9.066 złotych oraz samochodu marki F. (...) – 7.694,56 złotych. Uczestniczka uznała nakłady wnioskodawcy w zakresie spłaty kredytu oraz utrzymania lokalu mieszkalnego, w tym mediów wskazując na zasadność ich rozliczenia po połowie stosownie do przysługujących małżonkom udziałów w majątku wspólnym.

(odpowiedź na wniosek k.160 – 167)

W toku rozprawy z dnia 31 sierpnia 2017 roku T. B. przyznał, że łączna wysokość posiadanych przez niego oszczędności na dzień ustanowienia rozdzielności majątkowej obejmowała kwotę 260.000 złotych (pozostałość po środkach zgromadzonych w ramach funduszu U. oraz lokat pieniężnych w A. Banku). Wnioskodawca uznał również wartość nakładów poczynionych przez uczestniczkę na utrzymanie samochodu w kwocie 4.433,86 złotych tytułem jego ubezpieczenia, a także cofnął żądanie w zakresie rozliczenia poniesionych przez niego opłat tytułem internetu w sieci P. i ubezpieczenia oraz objęcia podziałem laptopa marki A., pościeli i telefonu marki S..

Strony zgodnie ustaliły (w zakresie w jakim do tego momentu pozostawały w sporze) wartość ruchomości mających podlegać podziałowi tj. telewizora marki S. – 500 złotych, szafki pod telewizor – 250 złotych, aparatu marki N. – 1.500 złotych, kabiny prysznicowej – 500 złotych, pralki marki I. – 400 złotych, lodówki marki I. – 300 złotych, komputera stacjonarnego – 200 złotych, wyposażenia kuchni – 200 złotych oraz mebli w postaci szafy, regału, biurka i materaca – łącznie 600 złotych, jak również nakładu poczynionego z majątku wspólnego na majątek odrębny A. B. w postaci wkładu do spółki cywilnej – 20.000 złotych.

Uczestniczka uznała kwotę nakładu dokonanego przez wnioskodawcę w postaci podatku od nieruchomości w kwocie 135 złotych.

(protokół rozprawy z dnia 31 sierpnia 2017 roku k.410 – 411)

Pismem procesowym z dnia 14 września 2017 roku A. B. zakwestionowała wysokość oszczędności posiadanych przez T. B. na dzień ustanowienia rozdzielności majątkowej w łącznej wysokości 260.000 złotych jako zaniżonej.

(pismo procesowe A. B. z dnia 14 września 2017 roku k.445 – 446)

Pismem procesowym z dnia 16 października 2017 roku T. B. zgłosił do rozliczenia dalsze nakłady w postaci całkowitej, przedterminowej spłaty kredytu w kwocie 107.121,36 złotych oraz utrzymania lokalu przy ulicy (...) w Ł. w okresie od 1 marca 2017 roku do dnia 9 października 2017 roku w kwocie 1.180 złotych.

(pismo procesowe T. B. z dnia 16 października 2017 roku k.453 – 458)

W toku rozprawy z dnia 20 marca 2018 roku strony zgodnie oświadczyły, że od marca 2015 roku ponosiły w równych częściach opłaty eksploatacyjne związane z mieszkaniem przy ulicy (...) w Ł. i nie wnoszą o ich rozliczenie w toku niniejszego postępowania.

(protokół rozprawy z dnia 20 marca 2018 roku k.553)

W toku rozprawy z dnia 5 marca 2019 roku strony zgodnie wskazały wartość nieruchomości położonej w M. na kwotę 70.000 złotych, która miała przypaść T. B..

Wnioskodawca cofnął żądanie w zakresie objęcia podziałem majątku wspólnego ruchomości w postaci : laptopa A., pościeli i telefonu marki S. oraz rozliczenia nakładów w postaci : opłat za internet w P., ubezpieczenia oraz przyłącza prądu, na co uczestniczka wyraziła zgodę.

Strony cofnęły również obustronne żądania rozliczenia kosztów utrzymania lokalu przy ulicy (...) w Ł. w okresie po dniu 1 marca 2015 roku i wzajemnie wyraziły na to zgodę.

T. B. podtrzymał żądanie ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym z uwagi na wyłączne przyczynienie się do jego powstania przez wnioskodawcę oraz trwonienie majątku przez byłą żonę na własne potrzeby. Wskazał, że koszty utrzymania mieszkania sprzed dnia 1 marca 2015 roku winny zostać rozliczone po połowie między byłymi małżonkami. Wniósł również o przyznanie na jego rzecz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych w A. Banku, Banku (...), mBanku (22.792,79 złotych), banku (...) (lokaty (...)) i równowartości środków w ramach funduszu Stabilny Wzrost i U. Pieniężny. Wystąpił również o przyznanie na rzecz uczestniczki równowartości środków z tytułu zwrotu podatku dochodowego.

A. B. wyraziła wolę przejęcia na je wyłączną własność : prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w Ł., wszystkich rzeczy ruchomych objętych podziałem, równowartości środków pochodzących z funduszu U. Obligacje, a także zgromadzonych na rachunkach bankowych w (...) Banku (...) i mBanku (0,04 złotego). Uczestniczka podtrzymała swoje stanowiska w zakresie zaniżonej wartości oszczędności oszacowanych przez wnioskodawcę na kwotę 260.000 złotych, jednakże nie podała ich faktycznej wartości nawet według jej oceny.

(protokół rozprawy z dnia 5 marca 2019 roku k. 637 – 638)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny :

T. B. i A. B. zawarli związek małżeński w dniu 25 października 2003 roku.

Wyrokiem z dnia 20 grudnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Łodzi w sprawie sygn. akt XII C 1276/12 rozwiązał przez rozwód związek małżeński T. B. i A. B. z winy obojga małżonków.

Wyrokiem z dnia 14 lutego 2013 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie sygn. akt VIII RC 564/12 ustanowił z dniem 26 czerwca 2012 roku rozdzielność majątkową między T. B., a A. B..

(wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi w sprawie XII C 1276/12 k.33, wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie VIII RC 564/12 k.32)

Na mocy umowy sprzedaży, zawartej w formie aktu notarialnego Rep A nr (...), z dnia 27 czerwca 2008 roku, T. B. i A. B. nabyli prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą numer (...).

(odpis księgi wieczystej (...) k.40)

Wartość prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...) według stanu na dzień ustania wspólności majątkowej oraz aktualnych cen rynkowych wynosi 137.000 złotych.

(opinia biegłego z zakresu szacowania nieruchomości k.581 – 609)

Środki na zakup mieszkania pochodziły z kredytu hipotecznego zaciągniętego przez małżonków B. w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. (kwota kredytu 38.0007,91 CHF, okres kredytowania 359 miesięcy).

W okresie od dnia 12 lipca 2012 roku do dnia 13 lutego 2017 roku T. B. dokonał spłaty rat kredytu w łącznej kwocie 26.793,86 złotych, zaś w okresie od dnia 8 marca 2017 roku do dnia 25 września 2017 roku w dalszej kwocie 107.121,36 złotych.

Kredyt został ostatecznie spłacony przed terminem w dniu 25 września 2017 roku poprzez wpłatę kwoty 103.795,18 złotych. Środki te zostały przekazane z funduszy objętych majątkiem wspólnym T. B. i M. B..

(dowód z przesłuchania T. B. k.553 w zw. z k.639, harmonogram k.381, potwierdzenia spłat k.110 – 117,125, 459 – 461, umowa pożyczki k.568)

Na mocy umowy sprzedaży, zawartej w formie aktu notarialnego Rep A nr (...) z dnia 15 listopada 2010 roku, T. B. i A. B. nabyli prawo własności nieruchomości gruntowej, stanowiącej działki ewidencyjne numer (...), położoną w miejscowości (...), gmina L., dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą numer (...).

(odpis księgi wieczystej (...) k.41 – 50, akt notarialny Rep A nr (...) k.619 – 624)

W dacie zawarcia umowy cała cena w kwocie 80.600 złotych została już uiszczona przez małżonków B., którzy dodatkowo ponieśli koszty sporządzenia aktu notarialnego w łącznej wysokości 3.092 złotych. Środki pieniężne pochodziły z dokonanej przez T. B. częściowej likwidacji jednostek uczestnictwa w funduszach prowadzonych w Banku (...). Na przełomie października i listopada 2010 roku mężczyzna spieniężył jednostki o wartości 89.427 złotych, które przeniósł na rachunek bankowy w Banku (...), a następnie w dniu 15 listopada 2010 roku dokonał wypłaty kwoty 85.000 złotych, która została spożytkowana na zakup nieruchomości w M..

(dowód z przesłuchania T. B. k.552 – 553 w zw. z k.639, akt notarialny Rep A nr (...) k.619 – 624, historia rachunku k.570, 617 – 618)

Wartość poszczególnych ruchomości nabytych przez T. B. i A. B. w trakcie obowiązywania ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej według ich stanu na dzień ustania wspólności majątkowej oraz aktualnych cen rynkowych kształtuje się następująco :

a)  samochód osobowy marki F. (...) o numerach rejestracyjnych (...) – 15.000 złotych;

b)  telewizor marki S. – 500 złotych;

c)  aparat fotograficzny marki N. (...) wraz z dwoma obiektywami – 1.500 złotych;

d)  szafka pod telewizor – 250 złotych;

e)  kabina prysznicowa z masażerem i radiem – 500 złotych;

f)  pralka marki I. – 400 złotych;

g)  lodówka marki I. – 300 złotych;

h)  komputer stacjonarny – 200 złotych;

i)  szafa, regał, biurko i łóżko dwuosobowe wraz z materacem – 600 złotych;

j)  wyposażenie kuchni – 200 złotych;

k)  meble firmy (...) – 2.135,69 złotych;

(okoliczności bezsporne)

Na dzień ustania wspólności ustawowej T. B. i A. B. dysponowali również środkami pieniężnymi w następującej wysokości :

a)  0,01 złotego zgromadzony na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

b)  98.842,11 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

c)  206,74 złotych zgromadzone na rachunku wspólnym konta osobistego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

d)  5,68 złotego zgromadzone na rachunku wspólnym konta oszczędnościowego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

e)  2.788,80 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

f)  20.003,99 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

g)  0,04 złotego zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.’

h)  382,47 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.;

i)  5.931,68 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.;

(informacje z banków k.494, 505, 509, 538 i 548)

W dniu 27 czerwca 2012 roku A. B. dokonała odkupienia jednostek zgromadzonych w ramach funduszu U. Obligacje o wartości 34.360,41 złotych, które przeniosła na własne konto osobiste w banku (...), a następnie spożytkowała na własne potrzeby.

(okoliczność bezsporna – informacja z serwisu transakcyjnego k.81)

W dniu 10 lipca 2012 roku małżonkowie B. otrzymali zwrot nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 13.762 złotych. Kwota ta została w całości przeznaczona na własne cele przez A. B..

(okoliczność bezsporna – informacja z serwisu transakcyjnego k.51)

Na dzień ustania wspólności ustawowej T. B. i A. B. posiadali jednostki uczestnictwa ulokowane w ramach funduszu U. Pieniężny w Banku (...) w W. o wartości 151.518,80 złotych. Jednostki te zostały w całości spieniężone przez T. B. w dniu 6 lipca 2012 roku i przeniesione na jego rachunek osobisty w (...) Spółce Akcyjnej.

(potwierdzenie przelewu k.569)

W okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 1 marca 2015 roku T. B. pokrywał w całości opłaty eksploatacyjne związane z lokalem mieszkalnym przy ulicy (...) w Ł.. Łączna wartość wpłat w tej mierze na rzecz spółdzielni mieszkaniowej wyniosła 10.400,52 złotych.

Mężczyzna poniósł również koszty mediów dostarczanych do lokalu (gaz, prąd, telewizja kablowa) w kwocie 1.693,58 złotych w okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 31 stycznia 2013 roku.

W dniu 13 lipca 2012 roku T. B. uiścił kwotę 135 złotych tytułem podatku od nieruchomości.

(potwierdzenia przelewów k.102 – 108, 118 – 121)

Od marca 2015 roku T. B. i A. B. uiszczają po połowie należności na rzecz spółdzielni mieszkaniowej, a związane z lokalem mieszkalnym.

(okoliczność bezsporna)

W trakcie trwania małżeństwa A. B. została wspólnikiem spółki cywilnej działającej pod firmą (...). Łączny wkład do prowadzonej działalności wynosił 20.000 złotych i pochodził ze środków pieniężnych objętych wspólnością ustawową.

(okoliczność bezsporna)

Po ustaniu wspólności ustawowej A. B. dysponowała wyłącznie pojazdem mechanicznym marki F. (...). Wydatki poniesione przez nią z eksploatacją pojazdu obejmowały kwoty : 848,70 złotych (naprawa w dniu 16 lutego 2015 roku), 600 złotych (naprawa w dniu 20 lutego 2015 roku) oraz 5.531,90 złotych tytułem ubezpieczenia w latach 2013 – 2019.

(paragony i potwierdzenia wpłat k.187 – 191, 629 – 631)

W okresie od dnia 16 grudnia 2013 roku do dnia 26 lutego 2015 roku A. B. poniosła opłaty tytułem podatku od nieruchomości w łącznej kwocie 169,60 złotych.

(potwierdzenia przelewów k.204 – 208)

W okresie od dnia 26 czerwca 2012 roku do dnia 13 lipca 2012 roku A. B. korzystając z karty kredytowej wygenerowała zadłużenie w wysokości 1.124,30 złotych, które zostało w całości spłacone przez T. B..

(wyciąg z historii karty kredytowej k.79 – 80)

W dniu 3 listopada 2010 roku łączny stan środków objętych funduszami inwestycyjnymi (U. Pieniężny, U. Stabilny Wzrost oraz U. Obligacje) wynosił około 350.000 złotych. Część tych oszczędności w kwocie 89.427 złotych została przeznaczona na zakup nieruchomości w M. i pokrycie kosztów aktu notarialnego. Środki objęte funduszem U. Stabilny Wzrost zostały przez T. B. spieniężone w dniu 11 stycznia 2012 roku w kwocie 102.953,31 złotych, zaś z funduszu U. Pieniężny w dniu 6 lipca 2012 roku (151.518,80 złotych). Środki z funduszu U. Obligacje zostały ostatecznie w całości pobrane przez A. B. (34.360,41 złotych).

Na dzień 31 sierpnia 2011 roku małżonkowie B. posiadali również środki pieniężne na lokatach w A. Banku w łącznej wysokości około 120.000 złotych. Lokaty terminowe zostały zlikwidowane w styczniu 2012 roku, a środki przeniesione zostały na tożsamy cel, przy czym w banku (...) (lokaty optima).

(dowód z przesłuchania T. B. k.553 – 554 w zw. z k.639)

Od chwili zawarcia związku małżeńskiego oboje małżonkowie pozostawali zatrudnieni. Każdy z nich starał się w miarę swoich możliwości zaspokajać potrzeby wspólnie założonej rodziny. Początkowo różnica w zarobkach obu małżonków nie była znacząca, ale już od około 2007 roku T. B. zarabiał około dwa razy więcej niż jego żona. Z uwagi na awanse zawodowe mężczyzny A. B. była zmuszona zmieniać charakter wykonywanej pracy – około 3 – 4 razy w trakcie trwania małżeństwa. Nie było to nigdy kwestią sporną, czy zarzewiem konfliktu. Małżonkowie mieli takie porozumienie, że w przypadku kolejnych awansów T. B., jego żona będzie dostosowywać się do nowych warunków tzn. zmieniać pracę i podążać za swym mężem.

Około 2010 roku A. B. założyła wraz ze znajomą spółkę cywilną, która po początkowych trudnościach zaczynała przynosić zyski, które zostały zainwestowane w zmianę lokalu oraz poszerzenie oferty. W tym okresie dochody z prowadzonej działalności wynosiły około 1.000 – 1.500 złotych miesięcznie. Środki nie były wpłacane na żadne konto, w części zaś wydatkowane były na bieżące potrzeby. Problemy z prowadzoną działalnością rozpoczęły się około stycznia 2012 roku, kiedy T. B. zerwał wspólne pożycie i wyprowadził się od swej żony. Wspólniczka A. B. nie widziała możliwości dalszego prowadzenia działalności z uwagi na konflikt domowy, albowiem jej mąż był współpracownikiem T. B.. W ostatnim roku obrotowym kończącym się w 2012 roku łączny dochód z działalności spółki obejmował kwotę 2.000 złotych. A. B. do chwili obecnej nie odzyskała środków zainwestowanych w spółkę cywilną, nie przeprowadziła również postępowania sądowego w sprawie o podział majątku tej spółki.

W okresie od grudnia 2011 roku do czerwca 2012 roku A. B. pobrała z środków wspólnych (bankomat, karta kredytowa) kwotę około 30.000 złotych, które przeznaczała na własne potrzeby, w tym utrzymanie, życie, a także leczenie rehabilitacyjne.

W latach 2010 – 2012 T. B. uzyskiwał średni dochód w kwocie około 11.000 złotych netto (od grudnia 2011 roku do czerwca 2012 roku w wysokości 12.000 złotych). W okresie od grudnia 2011 roku do czerwca 2012 roku mężczyzna wydatkował kwotę 73.606,45 złotych na własne utrzymanie. Jednocześnie w styczniu 2012 roku zlikwidował fundusz U. Stabilny Wzrost, a środki z tego tytułu tj. 102.953,31 złotych przeznaczył m.in. na wynagrodzenie prawnika, podróże, czy też leczenie stomatologiczne. Mężczyzna wydatkował również kwotę około 30.000 złotych, zgromadzoną na lokatach optima w banku (...) (środki przeniesione z A. Banku) na spłatę karty kredytowej.

(dowód z przesłuchania T. B. k.552 – 554 w zw. z k.639 – 640, dowód z przesłuchania A. B. k. 556 – 557 w zw. z k.640 – 641, zeznania świadka R. G. k.555, zestawienie wydatków k.632)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności twierdzeń stron, zeznań świadka R. G., załączonej dokumentacji, w tym dotyczącej środków pieniężnych zgromadzonych przez czas trwania małżeństwa oraz stanowiących podstawę licznych nakładów zarówno z majątku odrębnego na wspólny, jak również między majątkami odrębnymi, jak również opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, która nie była przedmiotem jakichkolwiek zastrzeżeń ze strony uczestników niniejszego postępowania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje :

Stosownie do treści art. 512 § 1 k.p.c. po rozpoczęciu posiedzenia albo po złożeniu przez któregokolwiek z uczestników oświadczenia na piśmie cofnięcie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili się temu w terminie wyznaczonym. Uwzględniając treść przytoczonego przepisu, jak również zgodne stanowiska stron wyrażone w tej mierze, w szczególności w toku rozprawy 5 marca 2019 roku (k.637 – 638), jak również brak okoliczności wskazujących na niezgodność tego rodzaju oświadczeń z prawem, zasadami współżycia społecznego lub możliwości obejścia prawa (kontrola przesłanek z art. 203 § 4 k.p.c. – por. uzasadnienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 1981 roku, I PR 94/80, OSNCP 1981, nr 12, poz. 247) postępowanie podlegało umorzeniu w zakresie : objęcia podziałem majątku wspólnego prawa własności ruchomości w postaci : laptopa marki A., pościeli, telefonu marki S. (...), rozliczenia nakładów poczynionych z majątku odrębnego T. B. na rzecz majątku odrębnego A. B. w postaci opłaty za internet w sieci P. z dnia 1 października 2012 roku i opłat z tytułu polisy ubezpieczeniowej na życie w okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 10 marca 2013 roku, a także rozliczenia nakładów poczynionych z majątków odrębnych T. B. i A. B. na rzecz majątku wspólnego w postaci opłaty za przyłączenie prądu do nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości M., gmina L. oraz opłat związanych z utrzymywaniem i eksploatacją prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...) w okresie od dnia 1 marca 2015 roku i na przyszłość.

W myśl art. 567 § 3 k.p.c. do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku. Stosownie zaś do treści art. 688 k.p.c. do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności, a w szczególności art. 618 § 2 i 3 k.p.c. Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 684 k.p.c. skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd.

Mając na względzie treść przytoczonych przepisów, jak również poczynione ustalenia faktyczne Sąd ustalił, że w skład majątku wspólnego małżonków T. B. i A. B. na dzień ustania małżeńskiej wspólności ustawowej (26 czerwca 2012 roku) wchodziły następujące składniki majątkowe o łącznej wartości 556.388,42 złotych :

a)  prawo odrębnej własności lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w Ł. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 137.000 złotych;

b)  prawo własności nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości M., gmina L., dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą numer (...) o wartości 70.000 złotych;

c)  prawo własności ruchomości o łącznej wartości 21.585,69 złotych :

- samochodu osobowego marki F. (...) o numerach rejestracyjnych (...) o wartości 15.000 złotych;

- telewizora marki S. o wartości 500 złotych;

- aparatu fotograficznego marki N. (...) wraz z dwoma obiektywami – 1.500 złotych;

- szafki pod telewizor – 250 złotych;

- kabiny prysznicowej z masażerem i radiem – 500 złotych;

- pralki marki I. – 400 złotych;

- lodówki marki I. – 300 złotych;

- komputera stacjonarnego – 200 złotych;

- szafy, regału, biurka i łóżka dwuosobowego wraz z materacem – 600 złotych;

- wyposażenia kuchni – 200 złotych;

- mebli firmy (...) – 2.135,69 złotych;

d)  równowartość środków pieniężnych o łącznej wartości 199.641,21 złotych w kwotach :

- 34.360,41 złotych tytułem wypłaty jednostek uczestnictwa ulokowanych w ramach Subfunduszu U. Obligacje w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 13.762 złotych tytułem zwrotu nadpłaconego podatku od osób fizycznych za rok podatkowy 2011;

- 151.518,80 złotych tytułem wypłaty jednostek uczestnictwa ulokowanych w ramach Subfunduszu U. Pieniężnego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

e)  środki pieniężne o łącznej wartości 128.161,52 złotych w kwotach :

- 0,01 złotego zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 98.842,11 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 206,74 złotych zgromadzone na rachunku wspólnym konta osobistego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 5,68 złotych zgromadzone na rachunku wspólnym konta oszczędnościowego w Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 2.788,80 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 20.003,99 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 0,04 złotego zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.;

- 382,47 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.;

- 5.931,68 złotych zgromadzone na rachunku bankowym numer (...) w (...) Bank (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K..

W powyższym kontekście należy jedynie zaznaczyć, że w przeważającym zakresie zarówno skład, jak i wartość poszczególnych składników wchodzących w skład majątku dorobkowego była między stronami bezsporna. W zakresie poszczególnych ruchomości strony osiągnęły częściowe porozumienie już na etapie wymiany pism procesowych przed terminem pierwszej wyznaczonej rozprawy (tożsame wartości w odniesieniu do danych składników), a w pozostałym poczyniły zgodne ustalenia w toku rozprawy z dnia 31 sierpnia 2017 roku (k.410 – 411). Stan środków na rachunkach bankowych odzwierciedlały wiarygodne dane przedstawione przez poszczególne banki (k. k.494, 505, 509, 538 i 548), a wartość nieruchomości w M. została sprecyzowana w toku rozprawy z dnia 9 marca 2019 roku (k.637). W przypadku prawa odrębnej własności lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) wartość wynikała z niekwestionowanej opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. W odniesieniu zaś do równowartości poszczególnych środków pieniężnych w aktach sprawy znajdowały się dokumenty, których treść wskazywała szczegółową wartość danego składnika. I tak w przypadku kwoty nadpłaconego podatku dochodowego od osób fizycznych z historii operacji wynika, że wynosiła ona 13.762 złotych (k.51 i k.53), a nie jak błędnie wskazano w treści wniosku 13.839 złotych, wartość odkupionych środków uczestnictwa w funduszu U. Obligacje wynosiła 34.360,41 złotych, a nie jak podano wstępnie we wniosku 34.360 złotych. Z kolei wartość jednostek uczestnictwa w funduszu U. Pieniężny została przedstawiona przez samego wnioskodawcę jako 151.518,80 złotych (k.569) i nie została zanegowana w żadnej mierze przez uczestniczkę.

Jedynie marginalnie należy zaznaczyć, że Sąd nie podzielił argumentów A. B. o braku podstaw do uwzględnienia kwoty zwróconej nadpłaty podatku dochodowego w ramach składu majątku wspólnego podlegającego podziałowi. Środki te, jak słusznie podnosiła uczestniczka wynikały z rozliczenia podatkowego za rok 2011, a więc przed ustanowieniem rozdzielności majątkowej. Termin ich zwrotu, który przypadł w tym konkretnym przypadku po ustaniu wspólności ustawowej, należy ocenić jedynie jako czynność techniczną organu podatkowego. Nie może ulegać wątpliwości, że z chwilą złożenia stosownej deklaracji (a więc najpóźniej do dnia 30 kwietnia danego roku) po stronie podatnika powstaje albo prawo do uzyskania zwrotu nadpłaty albo obowiązek zwrotu niedopłaty tej daniny publicznoprawnej. Skoro zatem prawo do zwrotu nadpłaty zaktualizowało się w trakcie obowiązującego strony ustroju wspólności ustawowej, to środki te wchodzą do majątku wspólnego. Zupełnie inną kwestią pozostaje natomiast ich przejęcie w całości przez uczestniczkę oraz przeznaczenie na własne potrzeby, przy czym w żadnej mierze nie zwalnia to A. B. z powinności zwrotu odpowiedniej części stosownie do udziałów stron w majątku dorobkowym.

Odmiennie należało natomiast rozważyć kwestię zgłaszanych przez uczestniczkę wątpliwości odnośnie rzeczywistego stanu środków pieniężnych znajdujących się w dyspozycji T. B. na dzień ustania wspólności majątkowej, które szacowała łącznie na kwotę 466.817,87 złotych (356.817,87 złotych + 110.000 złotych k.161). Zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdził, aby wnioskodawca na dzień 26 czerwca 2012 roku posiadał środki w takim rozmiarze (zatem nie mogły być uznane za składnik majątku wspólnego), jednakże to na nim ciążył obowiązek wykazania, że zostały one spożytkowane w uzasadniony sposób prowadząc do ich ograniczenia do kwoty ostatecznie wskazywanej tj. 260.000 złotych (k.410), ewentualnie 300.000 złotych (k.640). Skoro A. B. kwestionowała konsekwentnie twierdzenia dotyczące poczynionych przez jej byłego męża wydatków, to zgodnie z zasadą „da mihi factum, dabo tibi ius” Sąd twierdzenia te rozpoznawał nie tyle w kontekście ustalania składnika majątku wspólnego, lecz jako roszczenia odszkodowawczego opartego na treści art. 45 k.r.o. w zw. z art. 415 k.c., przy czym kwestia ta zostanie szerzej omówiona w części uzasadnienia.

Zgromadzony materiał dowodowy nie dał wystarczających podstaw do uwzględnienia żądania T. B. w odniesieniu do ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Stosownie do treści art. 43 § 2 k.r.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Na gruncie wskazanego przepisu dostrzegalne są dwie przesłanki ustalenia nierównych udziałów, które muszą wystąpić łącznie, a mianowicie ważne powody oraz różny stopień przyczynienia się każdego z małżonków do powstania majątku wspólnego.

Pojęcie „ważnych powodów” dotyczą oceny, kwalifikacji zachowania drugiego małżonka oraz spowodowanych przez niego takich stanów rzeczy, które stanowią przyczynę niższej wartości majątku wspólnego niż ta, która wystąpiłaby, gdyby postępował właściwie. Chodzi tutaj przede wszystkim o nieprawidłowe, rażące lub uporczywe nieprzyczynianie się do zwiększania majątku wspólnego, pomimo posiadanych możliwości zdrowotnych i zarobkowych. Z drugiej jednak strony nieprawidłowe postępowanie polegać może na rażącym i odbiegającym od obiektywnych wzorców braku staranności o zachowanie istniejącej już substancji majątku wspólnego (por. komentarz H. Doleckiego do art. 43 k.r.o., Lex). Należy mieć na uwadze całokształt postępowania małżonków w czasie trwania wspólności majątkowej w zakresie wykonywania ciążących na nich obowiązków względem rodziny, którą przez swój związek założyli. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 października 1974 roku, III CRN 190/74, Lex nr 7598). Ocena ważnych powodów musi być kompleksowa, ponieważ częściowe tylko negatywne postępowanie może być skutecznie skompensowane inną, pozytywną formą aktywności, kształtującą majątek wspólny.

Różny stopień przyczynienia się do powstania majątku dotyczy przede wszystkim skutku postępowania małżonków i nie może ograniczać się do wykazania tylko zbyt niskiej staranności o powiększanie majątku. Jak słusznie wskazano w orzecznictwie stan ten nie dotyczy każdej faktycznej nierówności przyczynienia się do powstania majątku wspólnego, lecz tylko wypadków, gdy małżonek, przeciwko któremu skierowane jest żądanie ustalenia nierównego udziału, w sposób rażący lub uporczywy nie przyczynia się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 1973 roku, III CRN 227/73, OSNCP 1974, nr 11, poz. 189).

Przenosząc powyższe na płaszczyznę przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, że żądanie T. B. opierało się na dwóch podstawowych argumentach : po pierwsze, braku znaczącego wpływu na zakres i wartość zgromadzonego przez małżonków majątku, po wtóre trwonieniu majątku powodującego jego istotne uszczuplenie.

Odnosząc się do pierwszej ze wskazanych okoliczności, nie sposób zanegować faktu, że z uwagi na znaczną dysproporcje w uzyskiwanych dochodach, formalnie, a nawet matematycznie to wynagrodzenie T. B. w zdecydowanie większym zakresie pozwalało na zgromadzenie majątku wspólnego w takim, a nie innym rozmiarze. Sama uczestniczka przyznała, że już od 2007 roku dochód wnioskodawcy był dwukrotnie wyższy, a zestawienie tego rodzaju wartości w latach 2010 – 2012 (11.000 złotych do 1.000 – 1.500 złotych) prowadzi do różnicy nawet przeszło dziesięciokrotnej. Kwestia ta (dysproporcja zarobków) nie przesądza jednak sama w sobie zasadności zgłoszonego żądania. Nie można przy tym pominąć, że w małżeństwie stron to wnioskodawca pozostawał osobą, co do której rozwoju kariery zawodowej każdorazowo dostosowywała się uczestniczka. Zatem przy każdorazowym awansie A. B. rezygnowała z dotychczasowego zatrudnienia i podążała za swym mężem. Trudno zatem uznać, aby takie postępowanie, oparte z resztą na porozumieniu małżonków, miało obciążać uczestniczkę, która dla dobra założonej rodziny rezygnowała z własnej ścieżki kariery zawodowej dostosowując się do warunków zatrudnienia wnioskodawcy. Innymi słowy, uczestniczka podporządkowała w tej mierze swoje własne ambicje i pośrednio umożliwiła T. B. stopniowe, spokojne budowanie pozycji zawodowej, co bezsprzecznie skutkowało obopólną korzyścią wyrażającą się w stale rosnącym wynagrodzeniu męża, stanowiącym składnik domowego budżetu. Nie sposób przypisać zatem A. B. rażącego lub uporczywego nie przyczyniania się do powstania dorobku stosownie do posiadanych sił i możliwości zarobkowych. W tym świetle sama dysproporcja uzyskiwanych dochodów nie jest czynnikiem determinującym zasadność zgłoszonego żądania.

Sygnalizowane przez T. B. trwonienie majątku przez jego byłą żonę stanowi co do zasady przyczynę ustalenia nierównych udziałów, niemniej jednak okoliczność ta winna zostać wykazana stosownie do obowiązującego ciężaru dowodu (art. 6 k.c. – onus probandi) tj. powinności przedstawienia faktów, z których strona wywodzi dla siebie korzystne skutki prawne. Zrekonstruowany stan faktyczny nie potwierdza jednak tego rodzaju zarzutu.

Po pierwsze, przedstawione we wniosku twierdzenia dotyczące likwidacji jednostek uczestnictwa w funduszu U. Obligacje (34.360,41 złotych) i przeznaczenia ich na własne potrzeby A. B. pozostają o tyle mało fortunne, że tożsame zachowanie można przypisać T. B. w odniesieniu do jednostek uczestnictwa w funduszu U. Stabilny Wzrost. Co istotne, wartość środków spożytkowanych przez wnioskodawcę (102.953,31 złotych), była około trzy razy większa, niż w przypadku uczestniczki.

Po wtóre, nie zostało w żadnej mierze wykazane, aby A. B. trwoniła majątek wspólny w okresie około dwóch lat (od połowy 2010 roku do czerwca 2012 roku – k.554) przed ustaniem ustawowego ustroju majątkowego. Przedstawiane przez T. B. zestawienia, jak również twierdzenia wniosku (k.27), koncentrowały się na wypłatach środków z bankomatu i użycia karty kredytowej w okresie od grudnia 2011 roku do lipca 2012 roku (łącznie około 30.000 złotych). Ponownie należy zauważyć, że o ile orientacyjnie wskazana wysokość pobranych pieniędzy nie była negowana przez uczestniczkę, o tyle T. B. całkowicie pomija, że w tożsamym czasie wydatkował na własne utrzymanie (tzw. koszty stałe) około 60.000 złotych, używał karty kredytowej w łącznym wymiarze około 15.000 złotych, spożytkował równowartość zlikwidowanych jednostek uczestnictwa z funduszu S. Stabilny Wzrost – około 102.000 złotych, a także zmniejszył łączną wartość środków zgromadzonych na lokatach (po przeniesieniu z A. Banku do banku (...)) o około 30.000 złotych, co łącznie prowadzi do kwoty około 207.000 złotych, a więc prawie siedmiokrotnie większej niż ta, która jest podstawą kierowanych względem uczestniczki zarzutów. Uwzględniając nawet twierdzenia o przeznaczeniu kwoty około 30.000 złotych (z lokat optima) na poczet spłaty zadłużenia karty kredytowej, wciąż pozostają wydatki rzędu około 180.000 złotych tj. sześciokrotnie przekraczające wartość wypłat ze strony A. B.. W tym świetle argumenty dotyczące trwonienia majątku przez uczestniczkę nie jawią się jako oczywiste i niepodważalne.

Po trzecie, brak jest dostatecznych podstaw, aby ustalenie nierównych udziałów miało wynikać z prezentowanej przez wnioskodawcę tezy o zatajaniu dochodów z prowadzonej przez uczestniczkę działalności gospodarczej, w szczególności nie przeznaczania uzyskiwanych z tego tytułu dochodów na potrzeby obojga małżonków. O ile nie zostały przedstawione jakiejkolwiek dokumenty, które obrazowałyby faktyczny bilans przychodów i kosztów, o tyle opierając się nawet na zestawieniach załączonych do akt sprawy przez T. B. (k.56 – 57) można stwierdzić, że w okresie od października 2010 roku do czerwca 2012 roku dochód wspólników spółki cywilnej oscylował na poziomie 88.344,44 złotych, a więc 44.172,22 złotych na osobę, a w konsekwencji średnio miesięcznie około 2.103 złotych. Należy zatem przyjąć, że nawet przy tak uproszczonym działaniu matematycznym potencjalny dochód A. B. w okresie około 1,5 roku przed ustaniem małżeństwa był nadal niemalże 5 – 6 krotnie niższy niż jej męża. Zaprezentowany mechanizm nie uwzględnia jednak twierdzeń uczestniczki, zgodnie z którymi uzyskiwane zyski były przeznaczone na rozwój działalności, a od stycznia 2012 roku relacje ze wspólnikiem były już na tyle skomplikowane, że kobieta nie mogła liczyć na stałe źródło dochodu z tego tytułu.

W świetle przedstawionych argumentów Sąd uznał, że w realiach tej konkretnej sprawy nie zostały wykazane przesłanki do żądania nierównych udziałów w majątku wspólnym. To zaś prowadziło do przyjęcia zasady ogólnej wynikającej z art. 43 § 1 k.r.o.

Łączna wartość zgromadzonego majątku wspólnego objęła kwotę 556.388,42 złotych, a zatem każdy z małżonków winien uzyskać składniki majątkowej odpowiadające wartości 278.194,21 złotych (556.388,42 złotych / 2). Dokonany ostatecznie podział majątku dorobkowego skutkował zaś przyznaniem składników o wartości odpowiednio : 343.366,13 złotych na rzecz T. B. oraz 213.022,29 złotych na rzecz A. B.. Oznacza to, że uczestniczka uzyskała składniki majątkowe o wartości niższej o 65.171,92 złotych niż przysługujący jej w majątku wspólnym udział (278.194,21 złotych – 213.022,29 złotych). Kwestia ta wymaga jednak uprzedniego odniesienia się do zgłoszonych przez strony do rozliczenia nakładów, jakie miały być czynione zarówno z majątku wspólnego na majątek odrębny, z majątku odrębnego na majątek wspólny (art. 45 k.r.o), a także z majątku odrębnego na majątek odrębny.

Na wstępie należy zaznaczyć, że wierzytelność z tytułu pokrycia wkładu jednego z małżonków w spółce cywilnej ze środków należących do majątku wspólnego podlega rozliczeniu na podstawie art. 45 k.r.o., stosowanego w drodze analogii (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2004 roku, III CZP 46/04, OSNC 2005, nr 9, poz. 152). Strony nie były ostatecznie w sporze co do faktu pokrycia wkładu A. B. w spółce cywilnej ze środków wspólnych, a także jego wysokości, którą ustaliły na 20.000 złotych. Oznacza to, że T. B. mógł domagać się zwrotu połowy tej wartości, a więc kwoty 10.000 złotych.

Zgromadzony materiał dowodowy potwierdził również, że wnioskodawca już po ustaniu wspólności majątkowej dokonał nakładów ze swego majątku odrębnego na przedmiot wchodzących w skład majątku dorobkowego tj. lokal mieszkalny przy ulicy (...), a w postaci opłaty podatku od nieruchomości (135 złotych k.108), opłat eksploatacyjnych na rzecz spółdzielni mieszkaniowej w okresie od dnia 6 lipca 2012 roku do dnia 1 marca 2015 roku (10.400,52 złotych k. 118 – 121), a także spłaty kredytu hipotecznego związanego z nabycie prawa własności przedmiotowego lokalu (133.915,22 złotych k. 110 – 117,125, 459 – 461). Zasadność zgłoszenia roszczeń w tej mierze nie budziła zastrzeżeń ze strony Sądu, a T. B. miał prawo żądać od uczestniczki zwrotu połowy poczynionych nakładów, a więc kwoty 72.225,37 złotych (67,50 złotego + 5.200,26 złotych + 66.957,61 złotych).

W tym miejscu należy jedynie zaznaczyć, że argumentacja A. B. zmierzająca do wyłączenia możliwości rozliczenia w ramach niniejszego postępowania przedterminowej, całkowitej spłaty kredytu (kwota 103.795,18 złotych k.461) nie była zasadna. Zgromadzony materiał dowodowy prowadzi do wniosku, że przedmiotowa spłata została dokonana z środków stanowiących majątek wspólny T. B. i jego obecnej żony, co znalazło odzwierciedlenie w jego szczerych twierdzeniach – „Spłata kredytu nastąpiła z konta technicznego mojego i A. B.. Środki na tym koncie zgromadziłem poprzez nakład z majątku wspólnego mojego i mojej obecnej żony M. B.” (k.553). Tym samym okoliczność, czy wydatek ten miał faktyczną podstawę w umowie pożyczki między małżonkami, czy też został dokonany za zgodą M. B. nie ma większego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem dotyczy wzajemnych relacji oraz ewentualnych rozliczeń T. B. i jego obecnej, a nie byłej żony. Podlegał zatem rozliczeniu analogicznie jak nakład z majątku odrębnego wnioskodawcy na majątek dorobkowy. Jednocześnie irrelewantny pozostawał fakt, że T. B. o zamiarze, jak również faktycznej spłacie zadłużenia przed terminem nie informował uczestniczki. Wbrew stanowisku A. B. okoliczność ta sama w sobie nie mogła prowadzić do niemożności rozliczenia wskazanej kwoty w toku niniejszego postępowania.

W toku niniejszego postępowania Sąd przeprowadził również rozliczenie nakładów poczynionych z majątku odrębnego wnioskodawcy na majątek odrębny uczestniczki w postaci spłaty zadłużenia karty kredytowej (1.124,30 złotych) oraz poniesionych opłat za gaz, prąd i telewizję kablową (1.693,58 złotych). Nakłady z majątku odrębnego jednego z małżonków na majątek odrębny drugiego podlegają rozliczeniu z majątku wspólnego tylko wówczas, gdy na przedmiot majątkowy stanowiący majątek odrębny jednego z małżonków dokonano nakładów zarówno z majątku wspólnego, jak i z majątku odrębnego małżonków, a przy tym zachodzi potrzeba kompleksowego rozliczenia małżonków w jednym postępowaniu ze względu na przedmiot majątkowy, którego dotyczy to postępowanie. Sytuacja tego rodzaju miała miejsce w realiach przedmiotowej sprawy w związku z czym odsyłanie stron na płaszczyznę innego postępowania sądowego wobec możliwości łącznego rozliczenia wzajemnych roszczeń nie znajdowała większego uzasadnienia. W tej mierze koniecznym pozostaje jedynie poczynienie dwóch uwag.

Po pierwsze, wbrew stanowisku T. B. wyrażonym we wniosku kwota spłaty zadłużenia z karty kredytowej nie mogła zostać ujęta w ramach majątku wspólnego. Wyszczególnione przez wnioskodawcę wydatki poczynione zostały już po ustanowieniu rozdzielności majątkowej, a wobec ich ostatecznego pokrycia przez T. B. należało przyjąć, że spłacił on w istocie z własnych środków dług zaciągnięty na własne potrzeby przez jego byłą żonę. Tym samym kwestia ta potraktowana została w kategoriach nakładów, nie zaś składnika majątku dorobkowego. Jednocześnie Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 26 maja 1999 roku, III CKN 153/99, Lex 50731), zgodnie z którym obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny (art. 27 k.r.o.) ustaje w wypadku separacji faktycznej małżonków bezdzietnych bądź małżonków, których dzieci wskutek usamodzielnienia się nie pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie rodzinnym. Dlatego też wyłączenie obowiązku zwrotu żądanej kwoty nie mogło być usprawiedliwione charakterem poczynionych wydatków.

Po wtóre, w odniesieniu do opłat za media, należy zauważyć, że ich jedynym odbiorcą, a przy tym osobą, która z nich korzystała była wyłącznie A. B., która po zerwaniu więzi przez małżonków w dalszym ciągu miała swoje centrum życiowe w lokalu mieszkalnym przy ulicy (...). W konsekwencji wydatki te nie mogły być potraktowane jako czynione na przedmiot majątku wspólnego, lecz na majątek osobisty drugiego małżonka.

Reasumując tą część rozważań T. B. wykazał zasadność żądania zwrotu przez uczestniczkę na jego rzecz kwoty 85.043,25 złotych (10.000 złotych + 72.225,37 złotych + 1.124,30 złotych + 1.693,58 złotych) tytułem nakładów.

W przypadku A. B. żądanie rozliczenia nakładów sprowadzało się ostatecznie do wydatków związanych z eksploatacją pojazdu F. (...), a także opłat związanych z podatkiem od nieruchomości za okres sprzed 1 marca 2015 roku (w tej mierze żądanie nie zostało cofnięte), a więc nakładów z majątku osobistego na przedmioty majątku dorobkowego.

Sąd uwzględnił pierwsze z wyżej przedstawionych roszczeń jedynie w zakresie kwoty 5.531,90 złotych jako sumy opłat z tytułu ubezpieczenia za lata 2013 – 2019. Wydatek w kwocie 612 złotych (k.189) dotyczył okresu ubezpieczenia od dnia 20 marca 2012 roku do dnia 19 marca 2013 roku. Nie przedstawiono dokumentu, z którego wynikałaby data uiszczenia opłaty, jednakże z treści samej polisy nie wynika, aby płatność rozłożono na raty. Zatem wydatek ten poczyniony został w trakcie trwania wspólności ustawowej i nie podlega rozliczeniu. Jednocześnie A. B. pozostawała wyłącznym użytkownikiem pojazdu mechanicznego, a więc to na niej w całości spoczywały koszty jego eksploatacji, w tym niezbędnych napraw. Sąd nie znajduje w tej mierze podstaw, aby wnioskodawca miał partycypować w połowie w kosztach napraw samochodu, który używany był wyłącznie przez jego byłą żonę. Tym samym żądanie było zasadne w odniesieniu do kwoty 2.765,95 złotych (5.531,90 złotych / 2).

Załączona do akt sprawy dokumentacja (k.204 – 208) potwierdziła również, że w okresie od dnia 16 grudnia 2013 roku do dnia 26 lutego 2015 roku A. B. poniosła opłaty tytułem podatku od nieruchomości w łącznej kwocie 169,60 złotych. W konsekwencji uprawniona była do żądania zwrotu połowy tej wartości tj. 84,80 złotych.

Na koniec należy ustosunkować się do kwestii jednostek uczestnictwa z funduszu U. Stabilny Wzrost, które w dniu 11 stycznia 2012 roku zostały spieniężone przez T. B. w łącznej kwocie 102.953,31 złotych, a następnie spożytkowane na jego własne potrzeby. Ponownie należy wskazać, że zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdził, aby środki pieniężne w tej wysokości istniały nadal na datę ustania wspólności ustawowej. Zatem Sąd nie mógł uwzględnić ich równowartości jako składnika majątku wspólnego (odmiennie niż w przypadku kwoty nadpłaconego podatku, czy jednostek z funduszy U. Obligacje i Pieniężny, które zostały zużyte dopiero po ustanowieniu rozdzielności majątkowej), lecz potraktował żądanie uczestniczki w tej mierze jako oparte na treści art. 45 k.r.o. w zw. z art. 415 k.c. Każdy z małżonków może żądać rozliczenia z tytułu nieuzasadnionego zbycia i roztrwonienia przez drugiego małżonka składników majątku wspólnego. Roszczenie takie ma charakter odszkodowawczy i swą ogólną podstawę znajduje w art. 415 k.c., może zatem obejmować nie tylko powstałą stratę, ale i utracone korzyści, które weszłyby do majątku wspólnego. Rozliczenie tej straty przeprowadza się między innymi w taki sposób, że kwoty, które małżonek obowiązany jest zwrócić na rzecz majątku wspólnego, dolicza się do wartości tego majątku, a następnie zalicza na udział małżonka zobowiązanego do zwrotu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2000 roku, V CKN 25/00, Lex nr 1129169). Gdy chodzi o przedmioty wspólne zbyte przez jednego z małżonków, obowiązkiem sądu jest ocena, czy zbycie ich było usprawiedliwione, a w szczególności, czy nastąpiło na potrzeby rodziny lub uzasadnione potrzeby zbywcy, czy też nastąpiło ze szkodą drugiego współuprawnionego. W razie zbycia nieuzasadnionego i tym samym wyrządzenia drugiemu małżonkowi szkody, temu ostatniemu należy się odszkodowanie w wysokości wartości połowy zbytego przedmiotu. Roszczenia z tego tytułu należy traktować analogicznie jak roszczenia z tytułu zwrotu wydatków z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 1958 roku, I CR 547/58, OSNCK 1959/2/59, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1989 roku, III CZP 52/89, OSNC 1990/4-5/60, uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2011 roku, IV CSK 521/10, Lex nr 1102544).

Mając na uwadze powyższe, jak również konieczność ustalenia składu majątku wspólnego na datę ustania wspólności, bardziej adekwatnym do realiów niniejszej sprawy pozostawało rozpatrzenie powyższej kwestii jako roszczenia z tytułu zwrotu wydatków niż doliczenia ich wartości do ustalonego składu majątku wspólnego. Jedynie marginalnie należy zauważyć, że wybór jednej z dwóch zaprezentowanych metod pozostaje bez większego znaczenia dla finalnego określenia wzajemnych spłat i dopłat. Każdorazowo prowadzi bowiem do tej samej wartości.

Przechodząc do merytorycznej oceny powyższego zagadnienia należy wskazać, że T. B. nie wykazał w przekonywujący sposób, aby środki pieniężne pochodzące z funduszu U. Stabilny Wzrost zostały przez niego spożytkowane w sposób usprawiedliwiony, a w szczególności, na potrzeby rodziny lub uzasadnione potrzeby wnioskodawcy. Wręcz przeciwnie, wyniki postępowania dowodowego wskazują, że T. B. przeznaczył je wyłącznie na własne potrzeby, a więc postąpił niemalże tak samo jako jego była żona z środkami pochodzącymi z nadpłaty podatku dochodowego i jednostek uczestnictwa w funduszu U. Obligacje. Twierdzenia wnioskodawcy w tym zakresie były zbyt ogólne, nieskonkretyzowane oraz mało wiarygodne. Ostatecznie T. B. sam przyznał, że około 70.000 złotych wydatkował na usługi prawnika, leczenie stomatologiczne, czy też podróże (k.640), co w kontekście usprawiedliwionego ich wydatkowania mogło obejmować ewentualnie same koszty leczenia. W tym zakresie koniecznym pozostawało odwołanie się do zestawień przedłożonych przez wnioskodawcę, a obrazujących ponoszone koszty utrzymania i inne wydatki. Pomijając fakt, że były to dokumenty prywatne zakwestionowane w całości przez stronę przeciwną, to sama ich treść budzi nie tylko uzasadnione wątpliwości co do faktycznego wydatkowania poszczególnych kwot, ale wobec braku jakichkolwiek faktur, rachunków, umów, czy innego rodzaju dokumentów czyni prawdopodobnym tezę o ich wykreowaniu (koszty) w nadmiernej wysokości na potrzeby toczącego się postępowania. Trudno bowiem inaczej ocenić wskazywane stałe koszty miesięcznego utrzymania związane z psem (w tym osobą do jego wyprowadzania) – 1.000 złotych od lutego 2012 roku, sprzątaniem mieszkania – 900 złotych od lutego 2012 roku, czy pomocą dla mamy – 250 złotych, nie wspominając o incydentalnych wydatkach obejmujących imprezę urodzinową dla 30 osób – 6.000 złotych, czy zabieg medyczny ojca – 2.700 złotych. Zakładając mimo wszystko, że wydatki te były ponoszone, należy je skonfrontować z comiesięcznymi wpływami z tytułu wykonywanej pracy zawodowej (12.000 złotych miesięcznie). I tak łączny dochód w okresie od grudnia do czerwca 2012 roku obejmował kwotę 96.000 złotych (8 x 12.000 złotych + premia za 2011 roku), zaś stałe koszty kwotę 58.400 złotych, a przy uwzględnieniu transakcji z karty kredytowej wnioskodawcy około 73.000 złotych. Widoczna pozostaje nadwyżka w kwocie co najmniej około 23.000 złotych, która mogła zostać przeznaczona m.in. na koszty leczenia stomatologicznego bez konieczności upłynniania posiadanych oszczędności. Biorąc jednak pod uwagę wątpliwości odnośnie wysokości faktycznych kosztów utrzymania, a także brak szczegółowego wykazania wydatkowania poszczególnych kwot, należy przyjąć, że stan powyższej nadwyżki był większy. Prowadzi to do wniosku, że również w przypadku prac pielęgnacyjnych w obrębie nieruchomości gruntowej w M., ich koszty nie wymagały wykorzystania zgromadzonych oszczędności ponad wysokość comiesięcznie uzyskiwanych dochodów. Na koniec należy jedynie zaznaczyć, że twierdzenia dotyczące wyrządzenia przez psa byłych małżonków szkód w wynajmowanym mieszkaniu o łącznej wartości ponad 25.000 złotych (kosztorys k.529) poza brakiem ich należytego wykazania nie jawią się nawet jako prawdopodobne w stopniu znikomym. Zakres niezbędnych prac wynikający z załączonego zestawienia trudno utożsamiać z niekontrolowanym zachowaniem domowego psa, ale nawet przyjmując taką wersję przebiegu wypadków, wnioskodawca traci z pola widzenia, że to on w tym czasie sprawował nadzór i opiekę nad zwierzęciem, a więc jego obciążają ewentualne zaniechania w tej mierze.

Reasumując, wnioskodawca nie zdołał wykazać, pomimo spoczywającego na nim obowiązku dowodowego (art. 6 k.c.), że równowartość zlikwidowanych jednostek z funduszu U. Stabilny Wzrost została przez niego wydatkowana na usprawiedliwione cele. W konsekwencji należało ją potraktować jako nakład z majątku wspólnego na majątek odrębny T. B., co rodzi konieczność zwrotu na rzecz uczestniczki połowy spożytkowanej kwoty – 51.476,65 złotych (102.953,31 złotych/ 2). Łącznie zatem wnioskodawca winien zwrócić A. B. kwotę 54.327,40 złotych (2.765,95 złotych + 84,80 złotych + 51.476,65 złotych).

Przeprowadzony podział majątku wspólnego skutkował przyznaniem na rzecz uczestniczki składników majątkowych o wartości niższej o 65.171,92 złotych niż przysługujący jej udział. Uwzględniając wzajemne rozliczenia z tytułu poczynionych nakładów ostateczna wysokość dopłaty należnej A. B. objęła kwotę 34.456,07 złotych (65.171,92 złotych + 54.327,40 złotych - 85.043,25 złotych).

Działając na podstawie art. 212 § 3 k.c. w zw. z art. 46 k.r.o. Sąd orzekł o obowiązku uiszczenia dopłaty przez wnioskodawcę w dwóch ratach, płatnych w terminach odpowiednio 3 i 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, w kwotach 17.456,07 złotych (I rata) oraz 17.000 złotych (II rata) z zastrzeżeniem obowiązku płatności ustawowych odsetek za opóźnienie na wypadek uchybienia terminowi płatności, którejkolwiek z nich. Rozstrzygnięcie to uwzględnia wzajemnie akceptowane przez strony stanowiska odnośnie ewentualnego obowiązku spłaty byłego małżonka w zależności od ostatecznego wyniku sprawy, pozwala na zapewnienie odpowiednich środków pieniężnych przez T. B. w realnym okresie czasu, a przy tym nie krzywdzi uzasadnionych interesów A. B. z uwagi na stosunkowo krótki termin spełnienia świadczenia oraz zastrzeżone odsetki ustawowe za opóźnienie w przypadku uchybienia daty płatności.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. uznając, że strony pozostawały zgodne co do konieczności dokonania podziału majątku dorobkowego.

W toku postępowania wygenerowane zostały również koszty sądowe, które tymczasowo poniósł Skarb Państwa w wysokości 1.890,63 złotych, a związane z kosztami dostarczenia dokumentacji bankowej – 100 złotych (k.544) i wynagrodzeniem biegłego z zakresu szacowania nieruchomości – 1.790,63 (k. 613). Uwzględniając treść art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz zasadę ponoszenia kosztów procesu w niniejszej sprawie Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych kwoty : 945,32 złotych od T. B. oraz 945,31 złotych od A. B..