Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 25 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Czarnecka /spr./

Sędziowie: SSO Małgorzata Wiśniewska

SSO Małgorzata Radomska-Stęplewska

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 r. w Poznaniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Gminy R.

przeciwko pozwanym B. G. (1), K. G. (1), małoletnim B. G. (2) i K. G. (2) reprezentowanym przez matkę B. G. (1)

o ustalenie

na skutek zażalenia powoda

od postanowienia Sądu Rejonowego w Szamotułach, VII Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w Obornikach z dnia 5 sierpnia 2013r.

sygn. akt: VII C 807/13

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

/-/ SSO M. Wiśniewska/-/SSO A. Czarnecka/-/SSO M. Radomska - Stęplewska

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Szamotułach powód – Gmina R.domagała się ustalenia nieistnienia prawa pozwanych B. G. (1), K. G. (1), małoletnich B. G. (2)i K. G. (2)do lokalu socjalnego. Uzasadniając pozew powód wskazał, że na podstawie prawomocnego orzeczenia Sądu Rejonowego w Obornikach w sprawie sygn. I C (...)z dnia 6 lipca 2012 roku przyznano pozwanym prawo do lokalu socjalnego w sprawie o eksmisję. Po uprawomocnieniu się wyroku powód uzyskał informację że pozwani mogą zamieszkać i faktycznie zamieszkują w lokalu innym, niż lokal należącym do powoda.

Zaskarżonym postanowieniem wydanym w dniu 5 sierpnia 2013 r. Sąd Rejonowy w Szamotułach, VII Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Obornikach odrzucił pozew.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy przywołał art. 199 § 1 pkt. 2 k.p.c. i stanął na stanowisku, że o prawie do lokalu socjalnego Sąd wypowiedział się w orzeczeniu z dnia 6 lipca 2012 roku w sprawie sygn. IC (...). Powód wówczas nie wykazał przesłanek uzasadniających orzeczenie, iż pozwanym nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego. Okoliczność wskazana przez powoda w niniejszym pozwie - w ocenie Sądu Rejonowego - nie jest wystarczająca do uznania, że w niniejszej sprawie nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, a co za tym idzie nie jest możliwe rozpatrywanie tej kwestii w nowym procesie.

Od powyższego postanowienia zażalenie wywiódł powód – Gmina R. , zaskarżając postanowienie w całości i domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy Sądowi I instancji do rozpoznania.

W uzasadnieniu skarżący stanął na stanowisku, że na powodzie w postępowaniu IC (...)nie ciążył obowiązek wykazania braku przesłanek do przyznania przez Sąd prawa do lokalu socjalnego pozwanym, bowiem faktów negatywnych się nie dowodzi i to na sądzie z urzędu spoczywał obowiązek badania uprawnienia do lokalu socjalnego. Z kolei pozew o ustalenie nie jest tożsamy z powództwem o opróżnienie lokalu mieszkalnego, nie zachodzi tożsamość sporu. W pozwie o opróżnienie spór dotyczy opróżnienia lokalu mieszkalnego, a nie uprawnienia do lokalu socjalnego tym bardziej, że wielokrotnie powodowi jest obojętnie, czy zostanie przyznane lokatorom prawo do lokalu socjalnego, czy też nie. Sąd I instancji pominął również, że doszło do zmiany sytuacji -wybudowania przez pozwanych domu, w którym mogli zamieszkać, czyli istotną zmianę okoliczności. Dla poparcia swojej argumentacji powód powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 1980 r., sygn. IV CR (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie było nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., Sąd odrzuca pozew jeżeli o to samo roszczenie, pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku lub została prawomocnie osądzona. Prawomocnie osądzona sprawa, zgodnie z art. 366 k.p.c. korzysta z przymiotu powagi rzeczy osądzonej co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto pomiędzy tymi samymi stronami. Ponowne orzekanie o tym samym pomiędzy tymi samymi stronami stanowi uchybienie procesowe prowadzące do nieważności postępowania (art. 379 pkt 3 k.p.c.). Badając, czy w sprawie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, sąd ocenia zatem treść zgłoszonego w drugiej sprawie roszczenia oraz przedmiot rozstrzygnięcia wydanego w sprawie poprzednio osądzonej z udziałem tych samych stron. O wystąpieniu stanu powagi rzeczy osądzonej rozstrzyga nie tylko tożsamość stron, występujących w obu procesach, ale równocześnie tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Dopiero kumulacja wszystkich tych przesłanek przesądza o kwalifikacji stanu sprawy jako res iudicata (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2007 r., I CSK 479/06; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2007 r., IV CSK 267/07).

Jednocześnie według utrwalonego w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądu tożsamość roszczeń zachodzi, gdy identyczny jest przedmiot i podstawa sporu (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 1971 r., II CZ 59/71, OSNCP 1971, Nr 12, poz. 226 oraz z dnia 19 kwietnia 1999 r., III CKN 143/99, niepubl., a także wyrok z dnia 24 marca 29 marca 2011 r., I CSK 451/10, niepubl.).

Sąd Najwyższy wskazał także, że tożsamość roszczeń zachodzi, kiedy sąd ma w obu sprawach orzec o tym samym, dysponując tymi samymi faktami, które mają spowodować ocenę tego samego żądania i kiedy rozstrzygnięcie jednej ze spraw oznacza rozstrzygnięcie także drugiej (zob. wyrok S.N. z 1 czerwca 2011r. I CSK 427/10 niepubl. I post. SN. Z 4 października 2012r. I CSK 100/12).

W okolicznościach sprawy niewątpliwie zachodzi tożsamość stron, sąd ma orzec o tym samym, co było przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie sygn. I C (...), ma ocenić to samo żądanie. Nie sposób też przyjąć, że inna podstawa faktyczna żądania uzasadnia wytoczenie powództwa o ustalenie. Przede wszystkim, jeżeli okoliczność w postaci możliwości zamieszkania pozwanych w innym lokalu, niż objęty eksmisją, istniała już w dacie orzekania w sprawie sygn. I C (...), to rolą powoda było podniesienie tej okoliczności w tamtym postępowaniu. Jeżeli natomiast okoliczność ta powstała po wydaniu prawomocnego orzeczenia w tamtej sprawie, to powód winien rozważyć skorzystanie ze środków służących do podważenia prawomocnego orzeczenia.

Nadto stwierdzić należy, że zgodnie z art. 14 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów (…) w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki do otrzymania lokalu socjalnego, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną.

Już w stanie prawnym ukształtowanym ustawą z dnia z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 ze zm.) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że o uprawnieniu najemcy do otrzymania lokalu socjalnego Sąd może orzec tylko w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu (zob. uchwała z dnia 12 kwietnia 2001 r., III CZP 8/01, OSNC 2001/10/146 i cytowane tam orzecznictwo). Tę zasadę stosować należy także w wypadku orzekania o uprawnieniu do lokalu socjalnego pod rządami art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów. Prawomocny wyrok orzekający o tym uprawnieniu ma powagę rzeczy osądzonej co do zawartego w nim rozstrzygnięcia niezależnie od zmiany okoliczności faktycznych (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2007 r., III CZP 61/07, OSNC 2008/7-8/88) i to niezależnie od tego, czy zmiana okoliczności faktycznych następuje na korzyść dłużnika czy też wierzyciela (tu: Gminy R.). Dopuszczenie do ponownego badania w procesie o ustalenie uprawnienia byłych lokatorów do lokalu socjalnego prowadziłoby w istocie do powtórnego analizowania przesłanek z art. 14 u.o.p.l. Zauważyć należy wreszcie, że wyrok Sądu Najwyższego, na który powołuje się skarżąca w uzasadnieniu środka odwoławczego został wydany w zupełnie odmiennych okolicznościach, tj. w sytuacji, gdy po wydaniu orzeczenia doszło do zmiany stanu prawnego nieruchomości, która to zmiana czyniła zasadnym żądanie powódki znajdujące oparcie w przepisie art. 231 § 1 k.c.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił zażalenie.

/-/ SSO M. Wiśniewska/-/SSO A. Czarnecka/-/SSO M. Radomska - Stęplewska

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13