Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 luty 2018 roku

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariola Klimczak

Protokolant: p. o. sekretarza sądowego Monika Lewandowska

po rozpoznaniu w dniu 19-01-2018r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa S. K., M. K. (1)

przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w K. i (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powódki S. K. - tytułem zadośćuczynienia - kwotę 75.000,00 zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy), z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 25.000,00 zł (dwadzieścia pięć tysięcy) od dnia 26.01.2012 roku do dnia 16.02.2018 roku,

- kwoty 50.000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy) od dnia 10.08.2012 roku do dnia 16.02.2018 roku,

a nadto odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 100.000,00 zł od dnia 26.01.2012 roku do dnia 8.10.2012 roku;

2.  zasądza od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powoda M. K. (1) - tytułem zadośćuczynienia - kwotę 75.000,00 zł (siedemdziesiąt pięć tysięcy), z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od:

- kwoty 25.000,00 zł (dwadzieścia pięć tysięcy) od dnia 26.01.2012 roku do dnia 16.02.2018 roku,

- kwoty 50.000,00 zł (pięćdziesiąt tysięcy) od dnia 10.08.2012 roku do dnia 16.02.2018 roku,

a nadto odsetki ustawowe za opóźnienie liczone od kwoty 100.000,00 zł od dnia 26.01.2012 roku do dnia 8.10.2012 roku;

3.  świadczenie pieniężne zasądzone powyżej w punkcie 1. rozkłada na 15 równych rat, tj. po 5.000,00 zł (pięć tysięcy) każda, płatne do dnia 28-ego każdego kolejnego miesiąca, począwszy od miesiąca następnego po uprawomocnieniu się wyroku, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w terminie płatności którejkolwiek z rat;

4.  świadczenie pieniężne zasądzone powyżej w punkcie 2. rozkłada na 15 równych rat, tj. po 5.000,00 zł (pięć tysięcy) każda, płatne do dnia 28-ego każdego kolejnego miesiąca, począwszy od miesiąca następnego po uprawomocnieniu się wyroku, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w terminie płatności którejkolwiek z rat;

5.  zasądza od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powódki S. K. – tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1.04.2010 roku do dnia 28.02.2012 roku - kwotę 1.537,20 zł (jeden tysiąc pięćset trzydzieści siedem 20/100), z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10.08.2012 roku do dnia zapłaty, a nadto odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 10.08.2012 roku do dnia 12.09.2012 roku liczone od kwoty 10.722,30 zł;

6.  zasądza od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powoda M. K. (1) – tytułem skapitalizowanej renty za okres od dnia 1.04.2010 roku do dnia 28.02.2012 roku - kwotę 1.537,20 zł (jeden tysiąc pięćset trzydzieści siedem 20/100), z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10.08.2012 roku do dnia zapłaty, a nadto odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia 10.08.2012 roku do dnia 12.09.2012 roku liczone od kwoty 10.722,30 zł;

7.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

8.  koszty zastępstwa procesowego między stronami wzajemnie znosi;

9.  nakazuje pobrać od pozwanego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Koninie) kwotę 16.498,30 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od pozwu, od zasądzonej części roszczenia i zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

10.  nakazuje pobrać od powodów na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Koninie) kwotę 7.772,55 zł tytułem zwrotu części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

11.  w pozostałym zakresie odstępuje od obciążenia powodów nieuiszczonymi kosztami sądowymi.

Mariola Klimczak

Sygn. akt I C 778/15

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka K. K. (1), reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego matkę S. K., wniosła o:

1)  zasądzenie od pozwanych (...) S.A w W. oraz Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na jej rzecz kwoty 500.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2009 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego pozwanego do wysokości spełnionego świadczenia;

2)  zasądzenie od pozwanych (...) S.A w W. oraz Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powódki renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 8.000,00 zł miesięcznie, począwszy od marca 2012 r., płatnej do 28-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w spełnieniu świadczenia, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego pozwanego do wysokości spełnionego świadczenia;

3)  zasądzenie od pozwanych (...) S.A w W. oraz Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powódki kwoty 132.066,00 zł - tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby, za okres od dnia 1 kwietnia 2010 r. do dnia 28.02.2012 r. wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29 października 2010 r., z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego pozwanego do wysokości spełnionego świadczenia;

4)  ustalenie, że pozwani (...) S.A w W. oraz Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w K. odpowiadają za szkody mogące się ujawnić w przyszłości, a będące następstwem nieprawidłowo odebranego porodu powódki K. K. (1), z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego pozwanego do wysokości spełnionego świadczenia;

5)  zasądzenie od pozwanych (...) S.A w W. oraz Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, z tym zastrzeżeniem, że spełnienie świadczenia przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego pozwanego do wysokości spełnionego świadczenia.

Pozwany Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w K., w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu swojego stanowiska podał, że małoletniej powódce została już wypłacona przez ubezpieczyciela (...) S.A kwota zadośćuczynienia wynosząca 200.000,00 zł, która - zdaniem pozwanego - stanowi wystarczające zadośćuczynienie, a żądanie kwoty przewyższającej tą wartość jest rażąco wygórowane. Pozwany podniósł również, że wypłacenie wyższej kwoty oznaczałoby wzbogacenie poszkodowanego kosztem sprawcy szkody, a nie takiemu celowi ma służyć zadośćuczynienie pieniężne.

Pozwany (...) S.A w W., w odpowiedzi na pozew - wniósł o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany potwierdził istnienie umowy z SP ZOZ w K. o obowiązkowym ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej świadczeniodawcy udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej, przy czym wskazał, że suma gwarancyjna została określona na kwotę 2.883.510 zł i każda wypłata powoduje pomniejszenie sumy gwarancyjnej o wartość tej wypłaty, a ewentualna odpowiedzialność pozwanego ograniczona jest maksymalnie do wysokości sumy gwarancyjnej. W związku z żądaniem zadośćuczynienia w kwocie 500.000 zł pozwany wskazał, że wartość ta jest znacznie zawyżona i w ramach ugodowego zakończenia sporu zaproponował przyznanie dopłaty w wysokości 250.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Pozwany zaprzeczył, aby powódce przysługiwała renta w żądanej wysokości 8.000 zł, podnosząc że nie udowodniła ona dotychczas tego roszczenia, a od jej wysokości należałoby odjąć otrzymywany przez powódkę zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne. Dodatkowo wskazał, że nie można jednocześnie dochodzić kosztów opieki oraz kosztów równych utraconym zarobkom. Pozwany wyjaśnił, że wypłaca powódce rentę w wysokości po 2.258,00 zł miesięcznie i skłonny jest na mocy ugody przystać na płatność tytułem renty kwoty po 2.600 zł miesięcznie. Dalej podniósł, że jako pozbawione podstaw jest żądanie zasądzenia kwoty 132.066 zł tytułem skapitalizowane renty i to z odsetkami od 29.10.2010 r. Pozwany wyraził chęć zawarcia ugody przy założeniu, że dopłaciłby na rzecz powódki zadośćuczynienie w kwocie 250.000 zł, zaś nowa wysokość renty wynosiłaby kwotę 2.600,00 zł miesięcznie. W przypadku, gdyby do zawarcia ugody nie doszło pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Nadto pozwany podkreślił, że powódka poza wskazaniem kwoty 8.000 zł tytułem renty nie podała szczegółowo jakie kwoty i z jakiego tytułu składają się na tę sumę (k.190).

W piśmie procesowym z dnia 26.09.2012r. powódka nie uszczegółowiła kwoty dochodzonej renty z tytułu zwiększonych potrzeb, lecz wskazała jedynie, że rzeczywiste koszty opieki i rehabilitacji są o wiele wyższe niż kwota dochodzonej pozwem renty (k.230). Dopiero w piśmie z dnia 11.10.2012r. powódka uszczegółowiła żądanie w tym zakresie. Suma poszczególnych składników renty na jaką powoływała się powódka znacznie przekraczała zgłoszone żądanie w kwocie 8.000 zł (k.259-260, k.297).

Na terminie rozprawy w dniu 1.10.2012 roku strona powodowa zaproponowała zawarcie ugody na warunkach, że kwota zadośćuczynienia będzie w sumie wynosiła 400.000,00 zł (bez odsetek określonych w pozwie), a renta należna powódce zostanie ustalona w wysokości 6.000,00 zł miesięcznie.

Od 1.10.2012 roku pozwany Powszechny Zakład Ubezpieczeń dokonał wypłat na rzecz małoletniej powódki renty w wysokości po 3.450 z miesięcznie oraz wyrównał wyliczoną rentę za okres od 01.04.2012r. do 30.09.2012 r., wypłacając na rzecz powódki kwotę 27.966,00 zł. (k. 232).

W tym stanie rzeczy pełnomocnik powódki w piśmie z dnia 26.09.2012 roku cofnął pozew w zakresie roszczenie z tytułu skapitalizowanej renty o kwotę 21.440,60 zł, jednocześnie określając na nowo wartość roszczenia dochodzonego z tego tytułu na kwotę 110.625,40 zł (k. 224).

W dniu 9.10.2012 roku pozwany wypłacił małoletniej powódce tytułem zadośćuczynienia dalszą kwotę 200.000 zł, wobec czego w piśmie z dnia 2.11.2012 roku powódka cofnęła pozew w ww. zakresie (k. 277).

W toku procesu wyjaśniono, że umowa ubezpieczenia chroniąca pozwany SP ZOZ w okresie od 01.04.2005r. do 31.03.2006 r. w zakresie odpowiedzialności cywilnej, zawarta była z pozwanym (...) na sumę gwarancyjną określoną kwotą 500.000 zł, a pozwany Zakład (...) dokonał już wypłat na rzecz małoletniej powódki na kwotę łączną 551.123,79 zł. W momencie przeniesienia polisy z wersji papierowej do systemu informatycznego błędnie wpisano sumę gwarancyjną na kwotę 500.000 Euro. Powyższe skutkowało tym, że pozwany Zakład (...) zaprzestał z dniem 31.03.2013 r wypłat na rzecz powódki renty, a powódka cofnęła powództwo w stosunku do ww. pozwanego, wraz ze zrzeczeniem się roszczenia.

W dniu 01.12.2013 r. zmarła małoletnia powódka, co skutkowało zawieszeniem postępowania w sprawie ( postanowieniem z dnia 09.01.2014 r. –k. 461). Pismem z dnia 17.07.2014 roku rodzice małoletniej powódki - S. i M. K. (3) (przedkładając akt poświadczenia dziedziczenia z dnia 03.06.2014 r.) wstąpili do sprawy, jako następcy prawni w miejsce zmarłej córki, wnosząc o podjęcie postępowania w sprawie. Podtrzymywali żądania pozwu wobec pozwanego SP ZOZ w K. wnosząc o zasądzenie od tego pozwanego na rzecz każdego z nich: tytułem zadośćuczynienia kwot po 150.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10.01.2009 r., a od kwoty 100.000 zł od dnia 10.01.2009 r. do dnia 08.10.2012 r., nadto renty (z uwagi na zwiększone potrzeby małoletniej córki) w kwocie po 4.000 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów za okres od marca 2012 r. do 30 listopada 2013 r., płatnych do dnia 28-ego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w spełnieniu świadczenia oraz tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb małoletniej córki powodów kwot po 55.312,70 zł za okres od 01.04.2010 r. do 28.02.2012r. z ustawowymi odsetkami: od dnia 29.10.2010 r., a od kwoty 10.722,30 zł od dnia 01.04.2010 r. do dnia 12.09.2012 r., a nadto zasądzenie każdego z powodów od obu pozwanych koszty procesu, w tym zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (k.470v).

Pozwany (...) S.A w W. wyraził zgodę na cofniecie wobec niego powództwa, co do kosztów procesu - w ocenie pozwanego - okoliczności faktyczne sprawy uzasadniają zniesienie kosztów procesu między stroną powodową a (...) S.A., gdyż cofnięto pozew w znacznej części, a pozwany wypłacił kwoty przewyższające sumę gwarancyjną.

Ostatecznie pozwany SP ZOZ w K. wnosił o oddalenie powództwa uznając roszczenia powodów za rażąco wygórowane, w tym biorąc pod uwagę sytuację społeczno- gospodarczą kraju i kondycję finansową pozwanego ZOZ.

W piśmie z dnia 21.10.2013r. strona powodowa wskazała, że kosztami procesu związanymi z udziałem w sprawie Zakładu (...) sąd winien obciążyć wyłącznie pozwanego (...) S.A., gdyż koszty te powstały tylko i wyłącznie z powodu rażącej niedbałości tego podmiotu, który sam przyznał, że popełnił błąd co do zakresu swojej odpowiedzialności (k.413).

Wyrokiem z dnia 20.10.2014r. Sąd Okręgowy w K.zasądził na rzecz S. K. i M. K. (1) tytułem renty należnej małoletniej K. K. (1) za okres od 01.04.2013r. do 30.11.2013r. od SP ZOZ w K. kwoty po 3.450 zł miesięcznie, płatne do dnia 28-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w spełnieniu świadczenia (punkt 1. wyroku), oddalił żądanie o: zapłatę zadośćuczynienia w kwocie 300.000 zł, rentę skapitalizowaną za okres od 01.04.2010r. do 28.02.2012r. w kwocie 110.625,40 zł oraz rentę za okres od 01.03.2013r. do 30.11.2013r. powyżej kwoty zasądzonej w pkt. 1 wyroku (punkt 2. wyroku) oraz umorzył postępowanie w pozostałej części (punkt 3 wyroku), odstąpił od obciążania stron pozostałymi nieuiszczonymi kosztami sądowymi (punkt 4 wyroku) , zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami (punkt 5 wyroku) - k.525.

W wyniku apelacji powodów wniesionej od ww. wyroku Sądu Okręgowego w Koninie, Sąd Apelacyjny w P. wyrokiem z dnia 03.06.2015r. uchylił pkt. 2 i 5 wyroku Sądu Okręgowego w K.z dnia 20.10.2014r. i przekazał w tym zakresie sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu Sąd Apelacyjny w P. zalecił, aby przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I Instancji poczynił ustalenia co do rozmiary krzywdy doznanej przez małoletnią K. K. (1) i dokonał ponownej oceny zgłoszonego z tego tytułu roszczenia o zadośćuczynienie z art. 445 § 1 k.c. Wskazał, że należy również dokonać ustaleń co do zakresu usprawiedliwionych potrzeb K. K. (1), które nie zostały zaspokojone do dnia jej śmierci. W tym celu należy poddać ocenie dowody z dokumentów, zgłoszone przez stronę powodową, oraz ewentualnie skorzystać z zaoferowanego dowodu z opinii biegłych. Sąd Apelacyjny zwrócił również uwagę, że cofnięcie przez powodów pozwu w stosunku do Zakładu (...) nie obejmowało, jak się wydaje, odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu uznanych świadczeń (k.599, k.605-612).

Strona powodowa w piśmie z dnia 25.07.2016r. – wykonując zobowiązanie Sądu do wyjaśnienia tej kwestii - wskazała, że cofnięcie pozwu wobec pozwanego (...) S.A. nie obejmowało dochodzonych odsetek ustawowych (k.713-713v). Z kolei w ocenie pozwanego SP ZOZ pełnomocnik powódki pismem z dnia 31.07.2013r. cofnął pozew wobec (...) S.A. nie podtrzymując przecież żądania w zakresie zasądzenia odsetek ustawowych, nie wspominał nawet jednym słowem o odsetkach, co w ocenie pozwanego pozwala bezspornie przyjąć, że cofnięcie powództwa obejmowało również roszczenie odsetkowe (k.703). Podobnie wypowiadał się pozwany Zakład (...), dodając, że po cofnięciu pozwu powodowie nie podnosili w dalszym toku postępowania żądania zasądzenia odsetek od pozwanego Zakładu (...) (k.706), w tym również we wniesionej apelacji.

Na terminie rozprawy w dniu 19.01.2018 roku pełnomocnik pozwanego SP ZOZ w K. wniósł, z przypadku ewentualnego uwzględnienia powództwa, o rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty po 10.000,00 zł miesięcznie, z uwagi na złą sytuację finansową szpitala. Wyjaśnił, że ewentualne zasądzenie świadczenia w jednorazowej kwocie grozi wypadnięciem szpitala z sieci i utratą kontraktu z NFZ. Dodał, że wysokość sumy ubezpieczenia regulowana jest rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości.

Powódka wyraziła zgodę na rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty, po 10.000,00 zł miesięcznie. Wyjaśniła, że nic chciałaby, aby obarczano ją na ewentualne kłopoty finansowe szpitala.

Powodowie i ich małoletni syn zawezwali pozwany szpital do próby ugodowej w związku roszczeniem wypłaty zadośćuczynienia wobec śmierci K. K. (1).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 11.02.2006r. na Oddziale Położniczo-Ginekologicznym Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w K. urodziła się K. K. (1). Poród przeprowadzony był nieprawidłowo, bez należytego nadzoru położniczego, czego konsekwencją było urodzenie dziecka w zamartwicy. Zapis KTG z ponad blisko dwóch ostatnich godzin porodu był wysoce patologiczny, świadczący o wewnątrzmacicznym niedotlenieniu dziecka (opinia biegłych – k.738).

Lekarz prowadzący poród - A. G. (1) został uznany za winnego narażenia na niebezpieczeństwo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu noworodka K. K. (1), w ten sposób, że nie podjął decyzji zakończenia porodu cesarskim cięciem, pomimo wystąpienia deceleracji późnych w zapisie KTG i nieprawidłowego wstawiania główki płodu, co doprowadziło do encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej, i skazany na mocy wyroku Sądu Rejonowego w Kole z dnia 30.05.2007r. za popełnienie przestępstwa z art. 160 § 1 kk i art. 156 § 5 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to wymierzono mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, z zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat (k.14-15).

K. K. (1) urodziła się w SP ZOZ w K. siłami natury w stanie bardzo ciężkim. Bezpośrednio po porodzie przeprowadzono resuscytację serca aparatem AMBU z tlenem, podano leki. Po około godzinie K. K. (1) zaintubowano (wcześniej kilkakrotne nieudane próby intubacji przez anestezjologa). W chwili przekazania w 4 godzinie życia K. K. (1) z karetki N do Oddziału Patologii i Intensywnej Terapii Noworodków Szpitala w K. nastąpiła samoistna extubacja. Umieszczono wówczas K. K. (1) w inkubatorze w atmosferze tlenu, włączono leczenie farmakologiczne. W pierwszej dobie życia obserwowano wzmożone napięcie mięśniowe z odgłosem „charczenia”. W połowie drugiej doby życia nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia, wystąpił epizod drgawek, który ustąpił po podaniu Gardenalu. W godzinach wieczornych pojawiła się gorączka. Ze względu na narastające zaburzenia oddychania K. K. (1) zaintubowano i podłączono respirator. Z powodu uporczywej gorączki wykonano punkcję lędźwiową, posiew krwi i moczu. Wobec utrzymującej się szybkiej akcji serca K. K. (1) była konsultowana przez kardiologa. W wykonanych badaniach enzymatycznych serca stwierdzono wielokrotnie przekroczoną normę CPK oraz podwyższony poziom CK-MB. W obrazie radiologicznym sylwetka serca była kulista i powiększona. W USG p-ciemieniowym stwierdzono zaburzone krążenie mózgowe, mózg w całości hyperechogeniczny. W kolejnych badaniach USG p-ciemieniowych, wykonywanych co kilka dni, śledzono ewolucję zmian wskazujących na zmiany niedokrwienno-niedotlenieniowe, co potwierdzono badaniem tomografii komputerowej głowy. W 11-tej dobie po urodzeniu K. K. (1) rozintubowano, ale ze względu na retencję dwutlenku węgla ponownie zaintubowano i podłączono respirator. Ostatecznie odłączono od respiratora w 19-tym dniu życia. W pierwszych dniach życia prowadzono całkowite żywienie pozajelitowe. Od 10-tej doby żywiono enteralnie przez sondę. Od 28 -dnia życia karmiono strzykawką z powodu braku odruchu ssania. W 34-tym dniu przyjęto do oddziału matkę K. K. (1) celem nauki pielęgnacji i karmienia. K. K. (1) przebywała w szpitalu w K. do 22.03.2006r. U K. K. (1) rozpoznano wówczas encefalopatię niedotlenieniowo-niedokrwienną, niedotlenienie wewnątrzmaciczne, zamartwicę, niewydolność oddechową i drgawki. Zalecono wówczas wczesny patronaż lekarski, rehabilitację ruchową, karmienie na żądanie, szerokie pieluszkowanie, badanie stawów biodrowych co miesiąc, kontrolę neurologiczną za miesiąc, kontrolę w Poradni Oceny (...) Małego Dziecka, podawanie Luminalu 3x1 odbytniczo, a także leku Cebion 2x5 kropli oraz Vitaminy B1 i D3 (k.23-25).

W wieku 9 tygodni K. K. (1) została ponownie przyjęta do szpitala w K., tym razem na Oddział Gastroenterologii Dziecięcej z powodu oddawania wolnych stolców. Wypisano po 8- dniach hospitalizacji z rozpoznaniem Hypotrepsji, Anemii i Encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej. Podobnie z powodu oddawania wolnych stolców, a także wysokiej temperatury K. K. (1) przebywała na ww. Oddziale szpitala w K. w dniach od 11.07.2006r. do 18.07.2006r., a z powodu kolki brzusznej również w dniach od 12.10.2006r. do 19.10.2006r. (k.26-29v).

W wieku 3 miesięcy u K. K. (1) zaczęły następować objawy padaczki (napady skłonów), konieczne było leczenie farmakologiczne: Sabrilem, Topomaxem. Nastąpiła krótkotrwała poprawa. Kolejno przeprowadzone konsultacje neurologiczne wykazały, że aktywność ruchowa u dziecka jest zubożona, występuje wzmożone napięcie mięśniowe, niemożliwość podnoszenia głowy, brak czynności śledzenia, chwytania oraz brak reakcji emocjonalnych (k.86-88). Z powodu niemożności opanowania napadów padaczkowych w wieku 12 miesięcy K. K. (1) była hospitalizowana w szpitalu w K. na Oddziale Chorób Dziecięcych, w dniach od 31.01.2007r. do 14.02.2007r. U K. K. (1) rozpoznano wówczas padaczkę pod postacią zespołu Westa (k.30-31).

W wieku 5 i pół miesięcy poziom rozwoju psychometrycznego K. K. (1) nie przekraczał rozwoju dziecka sześciotygodniowego. W poradni Neurologii Dziecięcej w dniu 31.10.2006r. u K. K. (1) rozpoznano 4-kończynową postać mózgowego porażenia dziecięcego, będącego następstwem encefalopatii niedotlenieniowo – niedokrwiennej, powikłanej padaczką (objawowy zespół Westa). W dalszym ciągu rozwój K. K. (1) nie przekraczał rozwoju sześciotygodniowego dziecka (k.80-86).

Zmiany chorobowe u K. K. (1) pod postacią encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej oraz mózgowe porażenie dziecięce, jako zejście encefalopatii powikłanej padaczką wynikały z niewłaściwie prowadzonego porodu (dowód: opinia biegłych – k.738v).

W wieku 9 miesięcy K. K. (1) była konsultowana przez lekarza okulistę, który stwierdził u niej hipertrofię nerwu wzrokowego, co spowodowało konieczność noszenia okularów. Lekarz okulista stwierdził wówczas, że stopień uszkodzenia nerwu wskazuje na to, że K. K. (1) będzie miała trudności z samodzielnym poruszaniem się, nie będzie mogła czytać i pisać (k.89-90, k.848). Powodowie jeździli do okulisty do W. z córką co pół roku od czasu kiedy K. miała półtora roku. Za wizytę płacili 400 zł. Dodatkowo dwukrotnie zakupili nowe szkła dla K. (k.520v, k.848).

Kolejne konsultacje neurologiczne w Poradni Neurologicznej Dziecięcej – Indywidualna (...) praktyka lekarska - lek. med. J. J. (1) w K. nie wykazywały postępu w zakresie rozwoju motorycznego dziecka (k.91-92).

Po ukończeniu 1 roku życia K. K. (1) została przyjęta do Katedry i Kliniki (...) w P. z powodu rozpoznanej wcześniej padaczki, małogłowia oraz mózgowego porażenia dziecięcego, w celu dalszej diagnostyki i modyfikacji leczenia. W czasie przyjęcia do Kliniki w dalszym ciągu nie zaobserwowano wodzenia wzrokiem oraz utrzymywania główki. Podczas pobytu w szpitalu wielokrotnie wystąpiły napady padaczkowe oraz bezdechy z sinicą. K. K. (1) przebywała w Klinice w P. w dniach od 05.03.2007r. do 14.03.2007r. (k.33-34).

W dalszym ciągu K. K. (1) kontynuowała wizyty u neurologa. Po około 1,5 roku od urodzenia K. K. (1) posadzona nie utrzymywała nadal równowagi – tułów łukowato wygięty ku tyłowi. W ułożeniu na brzuchu podrywała główkę jedynie na krótką chwilę w sytuacji dla siebie niewygodnej. Główkę stabilizowała dojść chwiejnie. W stosunku do wizyty z czerwca 2007 roku nastąpiło przyspieszenie rozwoju (lepsza i bardziej adekwatna reakcja na bodźce z otoczenia, początek „gurzenia” (k.96). Z kolei po około 2,5 roku urodzenia K. K. (1) zaczęła wypowiadać słowa „mama” i nadawać temu słowu świadome znaczenie, tj. przywołując matkę. Poprawił się wówczas poziom rozwoju psychoruchowego. K. zaczynała odrywać główkę i tyłów od podłoża w schemacie ruchu przypominającym siadanie. Nie mniej jednak ogólnie poziom rozwoju motorycznego sytuował K. K. (1) w przedziale wiekowym od 4-5 miesięcy (k.97).

W wieku 2 lat pojawił się epizod z występowaniem bezdechu, będącego reakcją na bodźce dotykowe przy codziennej pielęgnacji. Podczas wizyty w Poradni Neurologicznej w dniu 07.05.2008r. wcześniej obserwowane bezdechy ustąpiły samoistnie, lecz od kilku tygodni matka K. zaobserwowała zaburzenia napadowe przebiegające z tonicznym zawrotem głowy i ciała w lewą stronę. Towarzyszył temu uniesienie rączek. Po włączeniu leku przeciwpadaczkowego (Keppry) napady padaczkowe okresowo ustąpiły (k.84-85).

W październiku 2008 roku rozpoznano u K. K. (1) koślawość bioder oraz podwichnięcie w stawach biodrowych (k.99).

W grudniu 2008 roku K. K. (1) była również hospitalizowana na Oddziale Chorób Dziecięcych szpitala w K. z powodu niedokrwistości z niedoboru żelaza oraz ostrego, ropnego zapaleniu ucha środkowego (k.346-348), a w sierpniu 2009r. nadto z powodu nieżytu żołądka w SP ZOZ w K. (k.349). K. K. (1) miała problemy z wypróżnianiem, co jest efektem tego, że nie chodziła, nie siedziała samodzielnie, nie przewracała się samodzielnie na boki. Matka robiła jej lewatywy, gdyż inne środki nie pomagały. K. K. (1) odczuwał ból przy tych czynnościach (k.848v).

W dniu 03.07.2009r. K. K. (1) została zaliczona przez (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. do osób niepełnosprawnych do dnia 11.02.2022r. i wymaga stałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz niezbędny jest stały współudział opiekuna dziecka na co dzień w procesie jego leczenia, rehabilitacji oraz edukacji. Nadto z treści orzeczenia nr (...)-2010 Powiatowej Poradni P.-Pedagogicznej w Ł. z dnia 24.03.2010r. wynikało, że K. K. (1) jest dziewczyną ze znacznym opóźnieniem rozwoju psychoruchowego powodującego konieczność zapewnienia całkowitej opieki w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych (k.107-111).

W chwili wystąpienia z niniejszym powództwem K. K. (1) miała 6 lat, lecz z uwagi na swój stan zdrowia nadal nie chodziła, nie utrzymywała pozycji pionowej, nie potrafiła sama siedzieć bez podparcia, nie chwytała przedmiotów, a przedmiot włożony do ręki trzymała chwytem nakładkowym, nie wykonywała podstawowych czynności takich jak mycie, ubieranie się, rozbieranie, spożywanie posiłków, zgłaszała potrzebę jedzenia, lecz nie zgłaszała potrzeb fizjologicznych, wydawała jedynie nieartykułowane dźwięki, wypowiadała kilka prostych słów, nie naśladowała dźwięków, nie podejmowała prób wokalnych, uśmiechała się (k.6).

Od dnia 13.04.2010r. K. K. (1) uczęszczała do Ośrodka Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczego w K., gdzie realizowano ćwiczenia bierne, rozciągające, równoważne i wzmacniające mięśnie grzbietu i brzucha. K. K. (1) realizowała w tym Ośrodku również obowiązek szkolny. Zajęcia były prowadzone w godzinach od 08:00 do 14:00, od poniedziałku do piątku. Matka powódki – S. K. dowoziła codziennie córkę do ww. ośrodka, odbywając każdorazowo podróż 13 km w jedną stronę, a trasę tę pokonywała czterokrotnie w ciągu dnia (k.40, k.117). Opłata za pobyt K. K. (1) w ośrodku wynosiła miesięcznie średnio 150 zł (k.112-113, k.338).

Już od 3-go miesiąca życia K. K. (1) była intensywnie rehabilitowana, m.in. w Prywatnym Gabinecie Rehabilitacji w K. przez 6 dni w tygodniu ok. 1,5 h/dziennie i wykonywano wówczas masaże klasyczne, kinezyterapię metodą Babath (k.93). Jednorazowy zabieg rehabilitacyjny kosztował wówczas 50 zł (k.520v, k.847), a kiedy rehabilitant przyjeżdżał do K. do domu, po jej pobycie w szkole, to za jedno takie spotkanie z rehabilitantem powodowie płacili 60 zł (k.847v). Kiedy K., z uwagi na pogorszający się stan zdrowia nie była już zawożona do szkoły do K., to wówczas przyjeżdżała do domu K. nauczycielka z OREW średnio 3 razy w tygodniu na 2 ha wykonując masaże i inne ćwiczenia. Zabiegi te były bezpłatne. Powodowie w tym czasie starali się również zapewnić córce dodatkowe zabiegi rehabilitacyjne i w te dni kiedy nie było nauczycieli z OREW przyjeżdżała rehabilitantka(k.847v). Powodowie przez trzy pierwsze lata jej życia wozili również K. K. (1) na rehabilitację do (...) razy w tygodniu, gdzie K. była rehabilitowana metodą V.. Za jedną taką wizytę powodowie płacili wówczas 150 zł. Powodowie poruszali się pojazdem m-rki O. (...). Diesel, 2001 rok (k.847v). W czasie kiedy powodowie kierowali córkę na rehabilitację metodą Vojty w K., to jednocześnie zapewniali córce rehabilitację z K., z tym że w tym czasie rehabilitacje te były dzielone 50/50 (k.848). Lekarz rodzinny i neurolog wystawiał K. K. (1) również skierowania na zabiegi bezpłatne w ramach NFZ. Z uwagi jednak na długi okres oczekiwania K. K. (1) w większości, bo 80% korzystała z rehabilitacji płatnej (k.849).

K. W. w wieku ponad 7 lat wymagała całkowitej obsługi w zakresie czynności higienicznych, potrzeb fizjologicznych, spożywania pokarmu, ubierania i rozbierania. Z trudnością połykała rozdrobniony pokarm. Stawiała silny opór przy próbie otwierania pięści. Odruch chwytny stawał się coraz słabszy i zanikał. Dłonie w spoczynku pozostawały lekko rozwarte. Za pomocą opiekuna ugniatała różne masy spastyczne i gąbki. Wyraźnie reagowała na ciepłą i zimną wodę. K. reagowała na zapachy o różnej intensywności jak również na substancje o przyjemnym, jak i nieprzyjemnym smaku. Występowała właściwa wrażliwość smakowa. Rozpoznawała wyraźnie osoby bliskie. Na wszelkie nowe zajęcia reagowała płaczem i silnym napięciem mięśniowym. Wykorzystywała komunikaty pozawerbalne w porozumieniu się z otoczeniem. Potrafiła wyrazić podstawowe emocje: radość, śmiech, smutek, ból i płacz. Często krzyczała i płakała w sposób niezróżnicowany. Nie potrafiła zatrzymywać wzroku na silnych bodźcach świetlnych, intensywnych kolorach. Z uwagi na znaczną wadę wzroku nie podążała za źródłem światła. K. nie odwracała głowy w kierunku źródła dźwięku. Zmieniała jednak swoje zachowanie na dźwięk mowy ludzkiej. Reagowała na słabe i średnie bodźce słuchowe w sposób niezróżnicowany. Intensywne bodźce słuchowe powodowały silne napięcie mięśniowe i płacz. Z przyjemnością słuchała muzyki relaksacyjnej, odgłosów natury, krótkich wierzy i opowiadań. Akceptowała silne bodźce słuchowe podczas czynności porządkowych (k.486-487).

Od urodzenia K. K. (1) była cały czas pieluchowana. Oprócz dwóch paczek pieluchomajtek refundowanych z NFZ, co miesiąc powodowie dokupywali dodatkowo jedną paczkę za 50 zł. Na pieluchomajtki oraz środki higieniczne powodowie wydatkowali 102 zł miesięcznie (k.848).

Z uwagi, że K. miała wiotkość krtani i mogła przyjmować tylko zmiksowane posiłki to powodowie dokarmiali córkę gotowymi deserkami. K. była karmiona z reguły co 2 h w ciągu dnia (k.848v, k.319).

W sierpniu 2012 roku na wykonanym zdjęciu RTG kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego lekarz radiolog stwierdził u K. K. (1) skoliozę kręgosłupa (k.236).

Po wielu lekach przyjmowania przez K. leków przeciwpadaczkowych i przeciwinfekcyjnych psuły jej się również zęby, co rodziło konieczność systematycznych wizyt u stomatologa. Miejscowi dentyści nie chcieli podjąć się leczenia K., z uwagi na możliwość wystąpienia objawów padaczkowych. Powodowie zawozili zatem swoją córkę każdorazowo do specjalistycznego gabinetu stomatologicznego do P.. W sumie odbyli 4 takie wizyty u stomatologa (k.848).

W latach 2007-2013 K. K. (1) była wielokrotnie hospitalizowana w związku z zapaleniem płuc, oskrzeli jak i gardła (k.36, k.38-39, k.233, k.345-346, k.350, k.352, k.500-502v). Schorzenia wynikające z zaniedbań okołoporodowych predysponowały K. K. (1) do rozwoju zapalenia płuc, obturacyjnego zapalenia oskrzeli oraz infekcji dróg oddechowych (opinia biegłych – k.795v).

W dniu 01 grudnia 2013 roku K. K. (1) zmarła (k.463).

Tego dnia rodzice K. wezwali karetkę pogotowia do domu, gdyż rano K. leżała wtulona w poduszkę bez oznak życia, nie oddychała. W momencie przyjazdu karetki pogotowia ratownicy medyczni podjęli dalszą próbę resuscytacji, którą dotychczas bezskutecznie wykonywał powód. W momencie, gdy ratownicy podjęli czynności K. K. (1) nie oddychała, krążenie było zatrzymane. Ratownikom medycznym nie udało się przywrócić akcji serca dziecka. Lekarz stwierdził zgon na miejscu. Jako przyczynę zgonu wskazał niewydolność oddechową (k.450, k. 450v, k. 503, k.654v, k.656).

W ostatnim roku życia K. nie chodziła do szkoły i pozostawała w domu głównie pod opieką swojej matki, gdyż z uwagi na zwiększoną ilość wydzieliny z gardła i ataków padaczki K. nie mogła przebywać w szkole. Nauczycielka z (...) w K. - A. K. przyjeżdżała w tym okresie do K. z reguły 3 razy w tygodniu, na 2 godziny, aby prowadzić indywidualne zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze, przyznane K. decyzją Rady Programowej (...) z dnia 30.08.2013r. Nauczanie indywidualne w domu miało na celu usprawnienie, poprawienie motoryki i ogólnego funkcjonowania. Zajęcia te były nieodpłatne. W pozostałe dni tygodnia, oprócz niedzieli, przyjeżdżał rehabilitant, który przebywał z K. ok. 2 godziny 2 x w tygodniu (k.520, k.641-644, k.681, k.681v, k.682), a powodowie wydatkowali wówczas na rehabilitację ok. 200 zł tygodniowo (k.847v).

K. K. (1) od dnia porodu do dnia śmierci była osobą wymagającą stałej –całodobowej opieki w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego, w tym czynności pielęgnacyjno-opiekuńczych (ubieranie się, higiena osobista, jedzenie, potrzeby fizjologiczne) – (opinia biegłych – k.739v).

Do końca życia K. jej matka otrzymywała świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 520 zł miesięcznie, zasiłek rodzinny po 91 zł, dodatek do zasiłku rodzinnego po 70 zł, wypłacany był również zasiłek pielęgnacyjny po 153 zł miesięcznie oraz 100 zł od Gminy za to, że K. uczęszczała do (...) w K. (k.162, k.520).

S. K. przed narodzinami córki K. K. (1) pracowała w E. (...) Sp. z o.o. w W. na umowie o pracę na czas określony od 20.05.2004r. do 31.08.2006r., na stanowisku – pracownik obsługi hali. Zarabiała najniższą krajową. Przebywała na urlopie macierzyńskim od 11.02.2006r. do 02.06.2006r. (k.155-160). Kiedy S. K. była już w ciąży z córką K., to mieszkała wtedy wraz z mężem M. K. (1) u szwagierki męża i dokładali się jej do czynszu ok. 600 zł miesięcznie. M. K. (1) pracował wtedy w W. w budownictwie. Gdy S. K. była w 3 miesiącu ciąży, to wróciła wraz z mężem do swojego domu rodzinnego. Zamieszkała wtedy u babci i w chwili urodzenia córki K. wraz z mężem zajmowali tam jeden pokój. W domu tym mieszkała wówczas babcia S. K. oraz rodzeństwo S. K., przy czym siostra S. miała już dziecko (k.848). Powódka S. K. urodziła syna K. K. (2) w dniu 17.05.2011r. Zrezygnowała z pracy w celu sprawowania opieki nad córką K. K. (1) (k.849).

K. K. (1), działając poprzez swoich przedstawicieli ustawowych, pismem z dnia 03.10.2006r. zgłosiła (...) S.A. szkodę do likwidacji, wnosząc o zasądzenie odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia za krzywdę oraz kwoty 2.058 zł tytułem poniesionych kosztów dojazdów na rehabilitację oraz kwoty 760 zł tytułem kosztów rehabilitacji oraz badania neurologicznego (k.42-42v), a w kolejnym piśmie z dnia 05.07.2007r. rozszerzyła żądanie wnosząc dodatkowo o zapłatę od pozwanego kwoty 931,88 zł tytułem dojazdów do placówek medycznych i na rehabilitację, kwoty 200 zł tytułem kosztów rehabilitacji oraz badań lekarskich, a nadto kwoty 2.500 zł tytułem renty na zwiększone potrzeby (k.44-44v).

Decyzją z dnia 11.01.2008r. Zakład (...) wypłacił powódce kwotę 150.000 zł zadośćuczynienia, 3.077,79 zł tytułem zwrotu wydatków na leczenie według przedłożonych przez powódkę do tej chwili dowodów zapłaty (1.050 zł na rehabilitację, 710 zł na wizyty lekarskie, 777,79 zł na zakup leków, 540 zł na badanie EEG, optyka i pobyt rodziców K. w szpitalu w P.), 2.000 zł tytułem zwrotu kosztów dojazdów związanych z leczeniem, 6.000 zł tytułem zwrotu kosztów opieki nad K. po 1.000 zł miesięcznie za okres od 07.2007r. do 12.2007r. (k.45).

Pismem z dnia 21.04.2008r. powódka wnosiła o dopłatę kwoty 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia, o wypłatę dalszych kwot tytułem poniesionych kosztów leczenia i rehabilitacji, a także kwoty 21.000 zł tytułem kosztów opieki za okres od urodzenia K. K. (1) do 30.06.2007r. oraz od dnia 01.01.2008r. po 1.000 zł miesięcznie, a nadto o zapłatę kwoty 1.200 zł miesięcznie tytułem renty tymczasowej (k.47-49).

Decyzją z dnia 12.06.2008r. Zakład (...) przyznał dodatkowo kwotę 50.000 zł zadośćuczynienia oraz ustalił wysokość renty w kwocie 1.200 zł miesięcznie począwszy od dnia 01.01.2008r. Zakład (...) jednocześnie wyjaśnił, że w związku z przyznaniem renty tymczasowej nie będą pokrywane od daty jej przyznania wydatki na leczenie, przejazdy oraz opiekę nad dzieckiem (k.50-51). W piśmie z dnia 09.01.2009r. Zakład (...) podwyższył świadczenie rentowe do kwoty 2.000 zł miesięcznie od dnia 01.01.2008r. (k.56-57).

W między czasie K. K. (1) pismem z dnia 15.09.2009r. wezwała pozwanych do zapłaty kwoty 500.000 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia w terminie 14-dni od doręczenia wezwania (k.58-61).

W odpowiedzi SP ZOZ w K. pismem z dnia 02.10.2009r. odmówił wypłaty zadośćuczynienia (k.62).

Pełnomocnik K. K. (1) pismem z dnia 18.10.2010r. ponownie wezwał do zapłaty Zakład (...) oraz SP ZOZ w K., żądając kwoty 500.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 8.000 zł renty z tytułu zwiększonych potrzeb płatnej miesięcznie, na którą składać miały się koszty opieki w wysokości 9.600 zł miesięcznie (30 dni x 20 zł x 16 h/dzień), koszty dojazdów na rehabilitacje w wysokości 956 zł (22 dni x 13 km x 4 kursy x 0, (...)), utracony zarobek matki K. K. (1) w wysokości 2.015 zł (płaca minimalna 1.317 zł x stosunek wynagrodzenia do płacy minimalnej 1,53) oraz koszty wizyt lekarzy specjalistów, zakup pieluch jednorazowych i środków higienicznych (k.64-69).

Decyzją z dnia 25.03.2011r. pozwany Zakład (...) ustalił wysokość renty w kwocie 2.258 zł miesięcznie od dnia 01.04.2011r., na którą składała się:

a.  kwota 1.372 zł tytułem kosztów opieki (12h x 1,5 najniższego wynagrodzenia - zasiłek 186,71 zł i świadczenie pielęgnacyjne 520 zł),

b.  314 zł tytułem kosztów leczenia i zakupu leków (104 zł koszty leczenia - masaże 1 raz w tygodniu, 5 wizyt w roku u neurologa i 3 wizyty w roku u okulisty, leki przeciwpadaczkowe dapakine, keppra i topamax)

c.  120 zł tytułem kosztów rehabilitacji,

d.  350 zł tytułem kosztów dojazdów (do Ośrodka w (...)dni w tygodniu, na masaże do B. raz w tygodniu, neurologa w K. średnio 5 razy w roku i okulisty w W. średnio 3 razy w roku x średnie spalanie pojazdu i średnie ceny oleju napędowego),

e.  102 zł kosztów zakupu pieluch i środków pielęgnacji (20 zł za 2 paczki refundowane przez NFZ i 50 zł za trzecią paczkę, chusteczki nawilżane 12 zł i sudocrem 20 zł),

f.  roszczenie w zakresie utraconego dochodu matki pozwany uznał za bezzasadne ponieważ zostało ono niejako „wchłonięte” przez koszty przyznanej opieki

(k.70-72).

Wnioskiem z dnia 18.11.2011 roku pełnomocnik powódki złożył wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, wzywając pozwanego (...) do dopłacenia kwoty 250.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia, zaznaczając że wcześnie ten ubezpieczyciel wypłacił już kwotę 200.000,00 zł zadośćuczynienia. Kwota ta w pełni zaspokoi wszelkie roszczenia powódki z tytułu szkód będących następstwem zdarzenia z dnia 11.02.2006 roku. Jednocześnie powódka zrzeknie się dalszych roszczeń wobec pozwanego z wyjątkiem przyszłych roszczeń odszkodowawczych z art. 444 § 1 k.c. i 444 § 2 k.c. (k. 76-76v). Do zawarcia ugody nie doszło.

W dniu 03.09.2012r. (...) ustalił wysokość renty z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 3.450 zł miesięcznie począwszy od dnia 01.10.2012r. i za okres od 01.04.2010r. do 30.09.2012r. wypłacił powódce skapitalizowaną rentę w kwocie 27.966 zł. Na rentę składała się kwota:

a.  2.480 zł tytułem kosztów opieki (16h x dwukrotność najniższego wynagrodzenia – otrzymywane świadczenia),

b.  314 zł tytułem kosztów leczenia i zakupu leków

c.  120 zł tytułem kosztów rehabilitacji

d.  434 zł tytułem kosztów dojazdów (przeliczone w oparciu o aktualną cenę paliwa),

e.  102 zł tytułem kosztów zakupu pieluchomajtek i środków pielęgnacji

(k.221v w zw. z k.232).

Z uwagi na wyczerpanie sumy gwarancyjnej Zakład (...) wypłacił powódce po raz ostatni świadczenie rentowe ustalone w decyzji z dnia 03.09.2012r. w dniu 4 stycznia 2013r w wysokości 10.350 zł, przy czym płatności dokonywane były kwartalnie, dlatego renta zapłacona w styczniu zawierała świadczenie rentowe za pierwszy kwartał 2013 roku, tj. do 31 marca 2013 roku (k.484 i k.365 w zw. z k.485).

W dniu 09.10.2012r. pozwany (...) S.A. przyznał i wpłacił powódce dodatkowo kwotę 200.000 zł tytułem dopłaty do zadośćuczynienia (k.280).

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie: dokumentów zgromadzonych w aktach II K (...), akt szkody wraz z korespondencją przedsądową stron, znajdującą się na kartach (k.42-79, k.393-393v), odpisu skróconego aktu urodzenia, aktu małżeństwa i aktu zgonu (k.12-13, k.463), historii choroby i leczenia K. K. (1) (k.23-39v, k.41, k.80-92, k.94-105, k.114-116, k.233-236, k.344-352v, k.450-450v, k.488, k.500-503, k.645), zaświadczenia z (...) w K. z dnia 23.11.2010r. (k.40), zaświadczenia rehabilitanta A. G. (2) (k.93), orzeczenia o niepełnosprawności z dnia 07.06.2006r. (k.106) i z dnia 03.07.2009r. (k.107), orzeczenia Powiatowej Poradni P.-Pedagogicznej nr (...)-2010 z dnia 24.03.2010 (k.108-111), zaświadczenia (...) z dnia 17.11.2010 (k.112-113) i z dnia 14.04.2010 (k.117), płyty CD (k.118), orzeczenia lekarskiego lekarza pozwanego ubezpieczyciela (k.119-122), umowy o pracę z dnia 20.05.2004r. (k.155-157), aneksu do umowy z dnia 01.02.2005r. (k.157), umowy o pracę z dnia 01.09.2005r. (k.158-159), zaświadczenia o zatrudnieniu (k.160), potwierdzenia przelewu kwoty 27966 zł (k.231) i kwoty 200.000 zł (k.280, k.363), pisma pozwanego (...) S.A. z dnia 03.09.2012r. (k.232), pisma (...) S.A z dnia 04.10.2012r. (k.279), zaświadczenia (...) z dnia 28.02.2013r. (k.338-339), pisma ZUS w O. z dnia 27.02.2013r. (k.340), badania sprawozdania finansowego SPZOZ w K. za rok obrotowy 2012 (k.421-445v), aktu zgonu powódki (k.463), aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 03.06.2014r. (k.473-473v), pisma (...) S.A. z dnia 11.02.2013r. (k.485), oceny funkcjonalnej z dnia 10.06.2013r. (k.486-487), fotografii (k.839-845), rozliczenia wypłaconej renty przez pozwanego (k.364-365), polisy OC (k.366-369), pisma pozwanego (...) S.A z dnia 11.02.2013r. (k.380), z dnia 11.04.2013r. (k.396) i z dnia 11.07.2013r. (k.399), pisma powodów z dnia 22.03.2013r. (k.381), przykładowej oferty usług pielęgniarskich i opiekuńczych (k.261-268), usług rehabilitacyjnych (k.301-317), cen paliwa (k.318), produktów żywnościowych i środków higieny (k.319-324), faktur VAT, rachunków i dowodów wpłat za zakup leków i usług medycznych (k.125-148, k.150-153, k.237-248, k.504-514), opinii nauczyciela A. K. z dnia 08.12.2015r. (k.641-644), opinii biegłych z (...) J. (k.722-740v, k. 795-797), zeznań świadka P. G. (k.654v-655), M. M. (k.655-655v), T. P. (k.655v-656), A. K. (k.680-681v), A. R. (k.681v-682), zeznań powódki S. K. (k.222-223v, k.520-521, k.847-849), zeznań powoda M. K. (1) (k.521) oraz zeznań B. M. za pozwany szpital (k.521v).

Sąd nie widział podstaw do odebrania od biegłych z (...) J. C. M. w K. dodatkowych wyjaśnień, bowiem treść opinii uzupełniającej biegłych z dnia 08.11.2017r. (k.795-797) wyjaśnia w sposób wyczerpujący wątpliwości zgłoszone w kolejnym piśmie powodów z dnia 18.12.2017r. (k.818-819v).

Sąd nie uwzględnił również wniosku pełnomocnika powodów o zasięgnięcie opinii biegłych z dziedziny rehabilitacji, gdzież o rodzaju zabiegów rehabilitacyjnych z jakich powinna korzystać małoletnia powódka wypowiedzieli się już biegli z UM w K.. Jeśli zaś chodzi o zakres tych zabiegów, to w świetle argumentów opinii tychże biegłych należy przyjąć, że dziecko z takimi schorzeniami, jakie występowały u powódki wymaga zabiegów jak najczęstszych, a zatem nawet codziennie. Jeśli chodzi o pulę zabiegów refundowanych w latach 2010-2013 oraz ich dostępność czasową i ilościową, to ta teza dowodowa powinna być wykazywana przy użyciu innych środków dowodowych niż opinia biegłego rehabilitanta.

Pozostały materiał dowodowy nie budził wątpliwości Sądu, dlatego też Sąd dał mu wiarę.

Sąd zważył, co następuje:

Powodowie w niniejszej sprawie dochodzili zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę jaką doznała ich córką K. K. (1) oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb ich córki, występując w niniejszym postępowaniu w roli spadkobierców po zmarłej córce, która zmarła w toku niniejszej sprawy (zob. art. 445 § 3 k.c. i 922 §1 k.c.).

W pozwie K. K. (1) wystąpiła zarówno przeciwko szpitalowi w K., którego personel zawinił przy akcji porodowej, narażając tym samym powódkę na niepowetowaną krzywdę i utratę zdrowia oraz ubezpieczycielowi z tytułu umowy OC zawartej przez (...) ze szpitalem. Rodzice zmarłej K. K. (1) podtrzymali roszczenie zadośćuczynienia oraz zapłaty renty wobec pozwanego SP ZOZ w K., po tym jak suma ubezpieczenia zakładu ubezpieczeń uległa wyczerpaniu na skutek wypłacanych K. K. (1) świadczeń zarówno na etapie przedsądowym, jak i w toku niniejszej sprawy (k.470v).

Odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 11.02.2006r. zarówno zakładu ubezpieczeń, jak i pozwanego szpitala w K. nie powinna budzić żadnych wątpliwości, z tym zaznaczeniem, że podmioty te odpowiadają na podstawie innych stosunków prawnych. Podstawą prawną odpowiedzialności szpitala jest art. 430 k.c. w zw. z art. 415 k.c., natomiast Zakład (...) odpowiada na podstawie umowy OC w zw. z art. 822 kc. i nast. Współodpowiedzialność obu podmiotów jest przy tym nazywana w doktrynie i judykaturze jako współodpowiedzialność in solidum.

W związku z treścią i zakresem ostatecznego żądania powodów w miejscu tym należy jedynie podkreślić, że pozwany SP ZOZ w K. odpowiada na zasadzie ryzyka, przy czym przesłanką jego odpowiedzialności jest wina jego personelu (art. 430 w zw. z art. 415 kc). Wina personelu medycznego pozwanego szpitala nie może budzić wątpliwości w świetle treści wyroku wydanego w sprawie II K (...) Sądu Rejonowego w Kole. Z zebranego - zarówno w toku sprawy karnej o sygn. II K (...), jak i w toku niniejszej sprawy – materiału dowodowego niewątpliwie wynikało, że rozpoznana u K. K. (1) encefalopatia niedotlenieniowo-niedokrwienna pozostaje w adekwatnym związku przyczynowo skutkowym z brakiem nadzoru personelu szpitala podczas porodu w dniu 11.02.2006r. Zatem zmiany chorobowe u K. K. (1) wynikały z niewłaściwie prowadzonego porodu, którego konsekwencją było mózgowe porażenie dziecięce, jako zejście encefalopatii niedotlenieniowo-niedokrwiennej powikłanej padaczką. Biegli z (...) w K. podkreślali, że patologie stwierdzone u K. K. (1) spowodowały długotrwały rozstrój zdrowia małoletniej. Biegli wyjaśnili jednocześnie, że niemożliwym jest na tle zebranego materiału dowodowego potwierdzenie istnienia u K. K. (1) „wariantu zespołu Dandy-Walkera” i ewentualnie wpływu tego schorzenia na dalszy stan zdrowia powódki (k.738-739). Przyjąć zatem należało, że zmiany chorobowe u K. K. (1) były spowodowane tylko i wyłącznie nieprawidłowo przeprowadzoną akcją porodową. W świetle zaoferowanego materiału dowodowego występował brak możliwości stwierdzenia w jakim stopniu oraz czy w ogóle w jakimkolwiek stopniu opóźnienia w rozwoju K. K. (1) wynikały z hipotetycznej, niepotwierdzonej obiektywnymi badaniami MRI i badaniami pośmiertnymi, „wady wrodzonej mózgu”, o której mowa w treści zaświadczenia z dnia 24.10.2007r. (k.95).

W konsekwencji powodowie wnosili o zasądzenie od pozwanego SP ZOZ w K. :

A.  zadośćuczynienia w kwocie po 150.000 zł na rzecz każdego z nich wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10.01.2009r. do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 100.000 zł od dnia 10.01.2009r. do dnia 08.10.2012r.

B.  skapitalizowanej renty za okres od 04.2010 do 02.2012 w łącznej wysokości 110.625,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29.10.2010r. do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 21.444,60 zł od dnia 01.04.2010r. do 12.09.2012r.,

C.  bieżącej renty od 03.2012 do 11.2013 w łącznej wysokości 8.000 zł, płatnej miesięcznie do 28-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w spełnieniu świadczenia (k.470v).

Poza tym strona powodowa w piśmie z dnia 25.07.2016r. wskazała, że cofnięcie pozwu wobec pozwanego (...) S.A. nie obejmowało odsetek ustawowych (k.713-713v).

Ad. A)

Podstawą prawną roszczenia w zakresie zadośćuczynienia jest art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. zgodnie, z którymi w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Na wstępie zaznaczyć należy, że w dniu 09 października 2012r. pozwany ubezpieczyciel wypłacił kwotę 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia (k.278). Z kolei jeszcze na etapie postępowania likwidacji szkody (...) S.A. w W. przyznał i wypłacił K. K. (1) łącznie kwotę 200.000 zł. Razem pozwany ubezpieczyciel wypłacił kwotę 400.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Powodowie podtrzymując żądanie zasądzenia dodatkowo kwoty 300.000 zł twierdzili zatem, że należne K. K. (1) zadośćuczynienie w realiach niniejszej sprawy winno wynosić 700.000 zł.

Art. 445 § 1 k.c. nie zawiera żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia, wobec czego kryteria te zostały wypracowane przez judykaturę. W świetle orzecznictwa pośród funkcji spełnianych przez zadośćuczynienie współcześnie na czoło wysuwa się funkcja kompensacyjna. Przyznana z tego tytułu suma pieniężna powinna wynagrodzić doznane przez poszkodowanego cierpienia fizyczne i psychiczne oraz utratę radości życia. Ma mu również ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, dzięki czemu zostaje przywrócona, przynajmniej częściowo, równowaga, która została zachwiana na skutek popełnienia czynu niedozwolonego. Dla wysokości zadośćuczynienia, jako świadczenia o charakterze kompensacyjnym, podstawowe znaczenie ma zawsze rozmiar doznanej krzywdy, który zależy od wielu czynników, m. in. trwałości i skutków wypadku lub okresu trwania objawów chorobowych i ich nasilenia, stopnia cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywności i czasu trwania, nieodwracalności następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwa, oszpecenia), rodzaju wykonywanej pracy, szans na przyszłość, poczucia nieprzydatności społecznej, bezradności życiowej, wieku poszkodowanego, jego osobistej sytuacji, w tym również jego przyszłych perspektyw życiowych. Znaczenie może mieć również stopień winy sprawcy szkody i odczucia jej przez poszkodowanego. ( por. wyroki SN z 12.04.1972 r., II CR 57/72, opubl. OSNCP 1972 nr 10 poz. 183; z 30.11.1999 r., I CKN 1145/99, niepubl., z 27.08.1969 r., (...), opubl. OSNCP 1970 nr 6 poz. 111; z 12.09.2002 r., IV CKN 1266/00, opubl. LEX nr 80272; z 13.03.1973 r., II CR 50/73, opubl. LEX nr 7228, z 9.11.2007 r., V CSK 245/07).

Określając wysokość zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez K. K. (1) Sąd uwzględnił charakter rozstroju jej zdrowia oraz jego skutki. W następstwie błędów popełnionych przez pracowników pozwanego zakładu opieki zdrowotnej w trakcie porodu powódki doszło u niej do rozwoju ciężkiej postaci mózgowego porażenia dziecięcego, którego objawami jest porażenie połowiczne spastyczne znacznego stopnia, padaczka oraz opóźnienie rozwoju ruchowego i umysłowego znacznego stopnia. Powódka nie siadała samodzielnie, nie chodziła, nie mówiła, nie sygnalizowała swoich potrzeb fizjologicznych. Występowała duża asymetria tułowia oraz przykurcze mięśni. Ponieważ K. była osobą leżącą występowały również powikłania w zakresie dróg oddechowych i dróg moczowych (nawracające infekcje). Ze względu na trudności w przyjmowaniu pokarmu i narastające wyniszczenie u dziecka wystąpiła konieczność wdrożenia innego żywienia.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało niewątpliwie, że K. K. (1) już od chwili urodzenia w dniu 11.02.2006r. do chwili śmierci w dniu 01.12.2013r. odczuwała negatywne konsekwencje nieprawidłowo przeprowadzonej akcji porodowej. K. K. (1) urodziła się bowiem z dziecięcym porażeniem mózgowym, które było konsekwencją niedotlenienia w czasie porodu. Zebrany w sprawie materiał dowodowy w sposób bardzo szczegółowy i przy tym „obrazowy” ukazywał poszczególne etapy życia małoletniej K. i wpływ zmian chorobowych na jej życie i zdrowie. K. W. w wieku 7 lat wymagała nadal całkowitej obsługi w zakresie czynności higienicznych, potrzeb fizjologicznych, spożywania pokarmu, ubierania i rozbierania, z uwagi na niedowład spastyczny czterokończynowy. Nie chodziła, nie potrafiła utrzymać pozycji siedzącej, nie chwytała sama przedmiotów, zgłaszała potrzebę jedzenia, lecz nie zgłaszała potrzeb fizjologicznych. Z trudnością połykała rozdrobniony pokarm. Od 4 roku życia uczęszczała do OREW w K.. Na wszelkie nowe zajęcia reagowała płaczem i silnym napięciem mięśniowym. Wykorzystywała komunikaty pozawerbalne w porozumieniu się z otoczeniem. Często krzyczała i płakała w sposób niezróżnicowany. Potrafiła jedynie wyrazić podstawowe emocje: radość, śmiech, smutek, ból i płacz. Nie potrafiła zatrzymywać wzroku na silnych bodźcach świetlnych, intensywnych kolorach. Z uwagi na znaczną wadę wzroku nie podążała za źródłem światła. Reagowała na słabe i średnie bodźce słuchowe w sposób niezróżnicowany. Intensywne bodźce słuchowe powodowały silne napięcie mięśniowe i płacz.

K. K. (1) już od 3 miesiąca życia do chwili swojej śmierci była nieustannie rehabilitowana. Zakres i rozmiar niezbędnej rehabilitacji był przy tym znaczny. Rehabilitacja odbywała się niemal codziennie. Niezbędnym była przy tym rehabilitacja – fizjoterapia oraz rehabilitacja oddechowa. Biegli wyraźnie podkreślili, że rehabilitacja K. K. (1) miała przy tym wymiar działań paliatywnych, a więc mogła zmierzać jedynie do niepogorszania się stanu zdrowia i nie mogła tym samym doprowadzić do wyleczenia małoletniej (k.796). Powodowie zapewniali przy tym swojej córce zróżnicowane metody rehabilitacji. W ostatnim okresie życia K. K. (1) była rehabilitowane przez rehabilitantów z K., którzy przyjeżdżali na zabiegi do domu.

K. miała przy tym nieustanne napady padaczki, problemy ze wzrokiem (hipotrofia nerwu wzrokowego), uzębieniem, nie było zauważalnego postępu w zakresie motoryki całego organizmu, występowały bezdechy, a schorzenia wynikające z zaniedbań okołoporodowych predystynowały również K. do rozwoju zapalenia płuc, obturacyjnego zapalenia oskrzeli oraz infekcji dróg oddechowych, które wielokrotnie kończyły się hospitalizacją. Biegli z (...) w K., którzy podkreślili, że z uwagi na głębokie strukturalne uszkodzenie mózgu, do którego doszło u K. K. (1), podnoszenie kwestii odczuwania i interpretacji emocji przez małoletnią, w tym dolegliwości bólowych oraz „złego samopoczucia” jest dalece niepotwierdzone i wątpliwe. Już z racji powyższego wynika, że w istocie K. została pozbawiona normalnego życia i w każdym kolejnym dniu swojego życia odczuwała skutki schorzeń chorobowych.

Nie bez znaczenia miał fakt, że K. wymagała nieustannej opieki. Była to przy tym opieka w każdym aspekcie życia małoletniej i jednocześnie opieka całodobowa. Czynności opiekuńcze podejmowane wobec K. K. (1) wymagały przy tym opieki osoby wykfalifikowanej bądź przeszkolonych rodziców, co zaznaczali biegli. W niniejszej sprawie opiekę nad K. sprawowała głównie jej matka. Powyższe prowadzi do wniosku, że K. K. (1) przez całe swoje życie nie mogła funkcjonować samodzielnie.

Z zebranego materiału dowodowego wynikało, że K. pozostawała kontrolą lekarzy specjalistów, leczona była nie tylko ambulatoryjnie, ale również w specjalistycznych szpitalach. Zażywała leki przciwinfekcyjne oraz przeciwpadaczkowe. Biegli podkreślali, że powstałe schorzenia wynikające z zaniedbań okołoporodowych powodowały w późniejszym okresie długotrwały rozstrój zdrowia małoletniej K. K. (1) i wpływały na pogorszenie jej ogólnego stanu zdrowia, miały również wpływ na jej rozwój fizyczny i intelektualny (k.795v).

Ponieważ K. K. (1) ze względu na stopień swojego rozwoju umysłowego, najpewniej nie uświadamiała sobie stanu swojego zdrowia, a w konsekwencji nie odczuwała utraty radości życia, nie miała poczucia nieprzydatności społecznej i bezradności życiowej (co podnosił pozwany szpital), to nie mniej stopień krzywdy doznanej przez K. K. (1) był ogromny. Gdyby nie doszło do popełnienia czynu niedozwolonego przez personel pozwanego szpitala (...) byłaby zdrowym dzieckiem ( w sprawie brak było dowodów na twierdzenia przeciwne). Miałaby wówczas możliwość doświadczenia prawidłowego, pełnego rozwoju fizycznego, psychicznego i duchowego, w przyszłości możliwość założenia rodziny oraz podjęcia pracy odpowiedniej do jej uzdolnień. Komfort jej życia byłby wówczas nieporównywalnie wyższy. Na skutek popełnienia czynu niedozwolonego powódka została pozbawiona takich możliwości w sposób nieodwracalny. Tuż po urodzeniu utraciła wszystkie przyszłe perspektywy życiowe, związane z właściwym rozwojem fizycznym i umysłowym.

Nie może budzić wątpliwości, że żadna kwota nie może wyrównać krzywd doznanych przez małoletnią K.. Nie mniej jednak zadośćuczynienie powinno być ustalone w rozsądnych granicach oraz odpowiednie biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną społeczeństwa, a przy tym spełniać funkcję kompensacyjną. W świetle powyższego Sąd uznał, że odpowiednim zadośćuczynieniem dla powódki będzie kwota 550.000,00 zł. Ponieważ wypłacono już powódce z omawianego tytułu kwotę 400.000,00 zł, wobec tego Sąd zasądził od pozwanego SP ZOZ w K. na rzecz każdego z powodów kwoty po 75.000 zł (łącznie 150.00,00 zł) tytułem zadośćuczynienia, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwot 25.000,00 zł (łącznie 50.000,00 zł) od dnia 26.01.2012 roku do dnia 16.02.2018 roku i od kwot po 50.000 zł (łącznie 100.000,00 zł) od dnia 10.08.2012 roku do dnia 08.10.2012r. (punkt 1. wyroku).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c. Z akt niniejszej sprawy wynikało, że dopiero pismem z dnia 15.09.2009r., a nie z dnia10.01.2009r. K. K. (1) wezwała pozwany szpital do zapłaty kwoty 500.000 zł tytułem zadośćuczynienia (k.60). Szpital w odpowiedzi na wezwanie pismem z dnia 02.10.2009r. wydał decyzję odmowną co do wypłaty zadośćuczynienia (k.62). W kolejnych pismach strona powodowa zmieniała wysokość żądania zapłaty zadośćuczynienia kierowane do pozwanego. Ostatnim pismem, w którym określiła to żądanie było wezwanie do zawarcia próby ugodowej wnioskiem z dnia 18.11.2011r, w którym strona powodowa określiła wysokość żądania zadośćuczynienia na kwotę 450.000,00 zł, zaznaczając, że z tej kwoty wypłacono już 200.000,00 zł i wobec tego żąda dopłaty w kwocie 250.000,00 zł (k. 76). W odpowiedzi na to wezwanie pozwane (...) pismem z dnia 26.01.2012 roku zadeklarowało chęć zawarcia ugody na zaproponowaną kwotę, pod warunkiem uzyskania zgody sądu opiekuńczego przez przedstawiciela ustawowego na zawarcie ugody zaproponowanej treści. W tej dacie pozwany ubezpieczyciel mógł zaspokoić roszczenie powódki o wypłatę zadośćuczynienia w wysokości 250.000,00 zł i od tej daty pozostaje w opóźnieniu w spełnieniu świadczenia (k. 78). Z tej sumy kwotę 200.000,00 zł pozwany ubezpieczyciel przekazał powódce w dniu 9.10.2012 roku, stąd stronie powodowej należą się odsetki od tej kwoty od dnia 26.01.2012 roku do dnia 8.10.2012 roku, zaś od kwoty 50.000,00 zł (po 25.000,00 zł na rzecz każdego z powodów) od dnia 26.01.2012 roku – co do obu tych sum do dnia wyrokowania, z uwagi na ustalenie płatności w ratach. Natomiast w opóźnieniu zapłaty pozostałej części zasądzonego zadośćuczynienia pozwany szpital pozostaje od dnia 10.08.2012 roku, tj. licząc 7 dni od daty doręczenia odpisu pozwu (k. 181 i 183), bowiem dopiero w pozwie powódka ostatecznie określiła wysokość dalszego dochodzonego roszczenia o zadośćuczynienie na kwotę 500.000,00 zł.

Z treści oświadczenia o cofnięciu pozwu pismem z dnia 31.07.2013r.(wraz ze zrzeczeniem się roszczenia) wynikało, że powódka cofa pozew wobec (...) S.A. w zakresie dalszych, przewyższających kwotę wypłaconych przez ubezpieczyciela świadczeń i podtrzymuje w całości roszczenie tylko wobec pozwanego szpitala (k.391-392). Wyraźnie wynika to z ostatniego zdania wymienionego pisma. Powyższe oświadczenie powódki było konsekwencją wyczerpania sumy gwarancyjnej z polisy OC i wola zwolnienia ubezpieczyciela od dalszej odpowiedzialności za dochodzone roszczenia (k.368 w zw z k.380). Wynika to również jednoznacznie z treści uzasadnienia zażalenia złożonego przez powodów na zawarte w wyroku rozstrzygniecie o kosztach procesu, gdzie powodowie twierdzili, że „ niezwłocznie po wyjaśnieniu rozbieżności co do wysokości sumy ubezpieczenia cofnęli pozew” (k.545v). Zwrócić należało również uwagę, że powódka K. K. (1) wcześniej nie podnosiła okoliczności związanych z podtrzymaniem żądania pozwu wobec (...) S.A., w tym ani w piśmie z dnia 21.10.2013r., w którym wnosiła jedynie o obciążenie (...) S.A. kosztami procesu (k.413), ani na rozprawie w dniu 08.11.2013r. kiedy wyraźnie zaznaczyła, że podtrzymuje żądanie tylko wobec pozwanego SP ZOZ w K. (k.446), co z kolei znalazło odzwierciedlenie w treści pisma powodów z dnia 17.07.2014r., precyzującego żądanie złożone wraz z wnioskiem o podjęcie postępowania (k.470v). W tym ostatnim piśmie brak jakiejkolwiek wzmianki o żądaniu odsetkowym wobec (...) S.A. Dla oceny treści oświadczenia woli złożonego przez powodów w piśmie z 31.07.2013 roku znamiennym było również to, że w złożonej apelacji powodowie nie zaskarżyli rozstrzygnięcia Sądu zawartego w punkcie 3. wyroku z dnia 20.10.2014 roku o umorzeniu postępowania. W ocenie Sądu powyższa kwestia została niejako podjęta przez obecnych powodów, dopiero gdy Sąd Apelacyjny w P. w treści swojego uzasadnienia zwrócił na to uwagę (k.612). Dlatego Sąd Okręgowy przyjął, że pismem z dnia 31.07.2013r. powódka cofnęła pozew wobec (...) S.A. w zakresie nie tylko roszczenia głównego, lecz również odsetkowego. W tym stanie rzeczy żądanie zgłoszone przez powodów w piśmie z dnia 16.05.2016 roku należało potraktować jako nowe roszczenie, zgłoszone w ramach rozszerzenia żądania pozwu (k. 696 d). Ponieważ jednak wcześniej powodowie, działając przez pełnomocnika fachowego, złożyli skutecznie oświadczenie o cofnięciu pozwu wobec pozwanego (...) wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, ponowne zgłoszenie roszczenia należało uznać za nieuzasadnione, wobec jego wygaśnięcia.

Ad. B i C)

Źródłem żądania powodów zarówno w zakresie renty bieżącej, jak i skapitalizowanej była wielokrotnie powoływana przez powodów kwota 8.000 zł miesięcznie tyłem zwiększonych potrzeb ich małoletniej córki K. K. (1).

Podstawą prawną roszczenia powodów w tym zakresie jest art. 444 § 2 k.c., zgodnie z którym jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Przy czym podkreślić należy, że dla zasądzenia renty z tytułu zwiększonych potrzeb nie jest konieczne wykazanie dotychczasowego faktycznego ponoszenia wydatków, a jedynie udowodnienie konieczności i wysokości potrzeb wymagających zaspokojenia.

Żądanie w zakresie renty z tytułu zwiększonych potrzeb K. K. (1) obejmowało okres od 04.2010 roku do 11.2013 roku (czyli wieku od 4 do 7 lat życia K. K. (1)). Powodowie wnosili o zasądzenie :

a.  skapitalizowanej renty za okres od 04.2010 do 02.2012 w łącznej wysokości 110.625,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 29.10.2010r. do dnia zapłaty oraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 21.444,60 zł od dnia 01.04.2010r. do 12.09.2012r.,

b.  bieżącej renty od 03.2012 do 11.2013 w łącznej wysokości 8.000 zł, płatnej miesięcznie do 28-tego każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w spełnieniu świadczenia (k.470v).

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że od dnia 01.01.2008r. zakład ubezpieczeń wypłacał K. K. (1) rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 2.000 zł miesięcznie (k.57), od 01.04.2011r. w wysokości 2.258 zł (k.70), a decyzją z dnia 03.09.2012r. ubezpieczyciel ustalił i przyznał K. K. (1) bieżącą rentę w kwocie 3.450 zł, płatną od 01.04.2010r. (k.232), z tym, że po raz ostatni ubezpieczyciel wypłacił rentę w dniu 04.01.2013r. i obejmowała ona świadczenie rentowe za I kwartał 2013r., tj. do 31 marca 2013r. (k.485).

Powodowie dodali na rozprawie w dniu 27.12.2017r., że żądają zasądzenia renty w kwocie 8.000 zł miesięcznie, pomniejszoną o wypłacaną przez ubezpieczyciela kwotę 3.450 zł miesięcznie (k.828v).

W piśmie z dnia 11.10.2012r. strona powodowa wskazała, że na miesięczną rentę z tytułu zwiększonych potrzeb składają się :

a.  koszty opieki w kwocie 17.500 zł (30 zł x 18 h x 22 dni + 30 zł x 24 h x 8 dni),

b.  koszty rehabilitacji w kwocie 2.700 zł (1,5h x 60 zł x 30 dni),

c.  koszty zakupu leków w kwocie 600 zł, koszty zakupu środków higienicznych w kwocie 300 zł (pieluchy Pampers jedna paczka, chusteczki higieniczne, kremy na odparzenia, puder, zestawy do lewatywy),

d.  koszty dojazdów (pojazdem marki O. (...). Diesel, 2001 rok) do Ośrodka w K. w wysokości 600 zł (20 dni x 60 km x spalanie 9l/100km x koszt paliwa 5,56 zł/l) oraz

e.  koszty utraconych zarobków matki powódki, która musiała zrezygnować z pracy aby opiekować się córką w wysokości 1.630 zł netto

(k.259-260, k.297).

Pomimo powyższego matka powódki S. K. w toku składanych zeznań wskazała nieco odmienne koszty leczenia, rehabilitacji czy dojazdów niż uszczegółowione przez pełnomocnika powódki w ww. piśmie z dnia 11.10.2012r., twierdząc, że miesięczne wydatki związane z K. to :

a.  koszty zakupu leków w wysokości 400 – 600 zł miesięcznie,

b.  koszty rehabilitacji w wysokości 200 zł tygodniowo (800 zł miesięcznie),

c.  koszty dojazdów do szkoły 400 zł miesięcznie,

d.  koszty dojazdów do K. na rehabilitację przez 3 lata, zanim K. poszła do szkoły w wysokości 150 zł 2 x w tygodniu,

e.  koszty dojazdów do okulisty w W. co pół roku, od czasu kiedy K. miała półtora roku do chwili śmierci w wysokości 400 zł za wizytę + dwa razy koszt zakupu okularów

f.  koszt dojazdów do neurologa do K.,

g.  koszty leczenia (lakowania) zębów w P. u stomatologa – czterokrotna wizyta, gdy K. miała od 2 do 3 lat,

h.  koszty wyżywienia 500 zł miesięcznie (k.520v).

Z kolei w piśmie procesowym z dnia 21.10.2013r. S. K. podkreśliła, że w kwestii zasadności, jak i wysokości świadczenia rentowego winni wypowiedzieć się przede wszystkim biegli sądowi różnych specjalności, których to powołania w niniejszej sprawie żądała wielokrotnie powódka (k.416).

Opinia biegłych z (...) J. w K. wyjaśniła dwie istotne kwestie w kontekście zgłoszonego roszczenia rentowego, a mianowicie, że K. K. (1) wymagała całodobowej i bardzo szerokiej opieki osób trzecich i stan jej zdrowia wymagał opieki osoby wykwalifikowanej lub przeszkolonych rodziców oraz to, że wszystkie działania medyczne i rehabilitacyjne refundowane w ramach NFZ i podejmowane wobec K. po jej urodzeniu, znajdujące odzwierciedlenie w dokumentacji medycznej załączonej do akt niniejszej sprawy były uzasadnione (k.739v i k.740v). Nie bez znaczenia pozostawało również twierdzenie biegłych, że schorzenia wynikające z zaniedbań okołoporodowych personelu medycznego powodowały w późniejszym okresie długotrwały rozstrój zdrowia małoletniej K. i wypływały na pogorszenie jej ogólnego stanu zdrowia, miały również wpływ na jej rozwój intelektualny i fizyczny. Nadto, że schorzenia te predystynowały K. do rozwoju zapalenia płuc, obturacyjnego zapalenia oskrzeli oraz infekcji dróg oddechowych (k.795v). Dodatkowo biegli podkreślili, że rehabilitacja K. K. (1) miała wymiar działań paliatywnych (k. 796).

Pozwany ubezpieczyciel ostatecznie ustalił i przyznał K. K. (1) rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 3.450 zł miesięcznie, na którą składała się kwota:

a.  2.480 zł tytułem kosztów opieki (16h x dwukrotność najniższego wynagrodzenia – otrzymywane świadczenia),

b.  314 zł tytułem kosztów leczenia i zakupu leków

c.  120 zł tytułem kosztów rehabilitacji

d.  434 zł tytułem kosztów dojazdów (przeliczone w oparciu o aktualną cenę paliwa),

e.  102 zł tytułem kosztów zakupu pielucho- majtek i środków pielęgnacji

(k.221v w zw. z k.232).

W tym miejscu należy odnieść się zatem do poszczególnych składników, żądanej przez powodów renty z tytułu zwiększonych potrzeb K. K. (1).

I.)

Jednym ze składników żądanej przez powodów renty były koszty rehabilitacji.

W piśmie z dnia 11.10.2012r. powodowie wskazywali, że koszt podstawowej rehabilitacji wynosi ok. 2.700 zł miesięcznie (60 zł/h x 1.5h/dzień x 30 dni) – (k.259). Z kolei S. K. wyjaśniała w toku składanych zeznań, że koszt rehabilitacji to kwota ok. 200 zł tygodniowo (800 zł miesięcznie) - k.520v. Pozwany Zakład (...) dotychczas konsekwentnie ustalał w swoich decyzjach koszt rehabilitacji K. K. (1) na kwotę 120 zł miesięcznie (k.70, k.232).

Z zebranego materiału dowodowego wynikało, że już od urodzenia K., co najmniej do marca 2007r, była ona intensywnie rehabilitowana średnio w rozmiarze 6 dni w tygodniu po 1,5h dziennie przez rehabilitantów z poradni w K. (k.93). Koszt jednej wizyty wynosił wówczas 50 zł. W tym czasie do 3 roku życia K. K. (1) powodowie jeździli z córką również do K. na zabiegi metodą V.. Zabiegi odbywały się 2 razy w tygodniu. Koszt zabiegu to 150 zł. Powodowie starali się w tym czasie utrzymywać rehabilitacje z K. i z K. w proporcjach 50/50. Istotnym z punktu ferowanego wyroku jest jednak okres począwszy od 1.04.2010 roku, gdzież od tej daty małoletnia K., a potem jej następcy prawni wnoszą o zasądzenie renty z tytułu zwiększonych potrzeb ich dziecka. Od 04.2010 roku K. K. (1) zaczęła uczęszczać do (...) w K., w której zajęcia programowe obejmowały również ćwiczenia rehabilitacyjne. Zajęcia z rehabilitantką w szkole były bezpłatne. Powodowie płacili za pobyt K. w szkole kwotę 150 zł miesięcznie. Po zajęciach w szkole od poniedziałku do piątku powodowie zapewniali córce rehabilitację z K.. Za jedno spotkanie płacili 60 zł (k.848v). Około 1 rok przed śmiercią K., z uwagi na jej stan zdrowia, K. zaprzestała chodzić do szkoły i wtedy przyjeżdżała do niej nauczycielka ze szkoły (...) średnio 3 razy w tygodniu. Zabiegi te były bezpłatne. W te dni kiedy nie było nauczycielki z (...) powodowie organizowali rehabilitację z K.. Taka sytuacja trwała do śmierci K. K. (1) w grudniu 2013r. Przy czym w ramach odbytych zabiegów powodowie skorzystali w 20% z rehabilitacji bezpłatnej w ramach NFZ (k.848v).

Powodowie zakresem renty objęli okres od kwietnia 2010r., czyli od chwili kiedy K. K. (1) podjęła nauczanie w Ośrodku (...)-Wychowawczym w K. (k.117). Z zeznań S. K. wynikało, że w tym czasie starała się zapewnić córce oprócz zajęć w (...) w K. rehabilitację w domu od poniedziałku do piątku i za jedną wizytę płaciła wówczas 60 zł (5 dni x 60 zł x 4 tygodnie = 1.200,00 zł). Z kolei kiedy K. K. (1) nie chodziła do szkoły to powodowie – według twierdzeń powódki - za rehabilitację płacili średnio 200 zł tygodniowo, czyli 800,00 zł miesięcznie. Powodowie wielokrotnie powoływali się, że rehabilitacja wykonywana była przez 1,5h, co uznać należało za zasadne, chociażby w świetle treści zaświadczenia jednej z rehabilitantek z K. - A. G. (2) (k.93). Konieczność odbywania systematycznych rehabilitacja nie powinna budzić wątpliwości w świetle stwierdzonego materiału dowodowego, tym bardziej, że w aktach niniejszej sprawy znajdowało się zaświadczenie lekarskie z 09.2013r. wskazujące na konieczność rehabilitacji (k.488), a rehabilitacja odbywała się praktycznie do ostatnich dni życia K., co potwierdzała świadek A. K. w swoich zeznaniach. Powodowie oprócz jednego rachunku nr (...) z dnia 19.03.2013r. nie dysponowali dowodami wpłat bądź fakturami za wykonane usługi rehabilitacyjne, w żądanym przez siebie okresie (k.504). Nie mniej jednak przedłożyli wydruki kosztów podobnych usług rehabilitacyjnych, do tych które wykonywane były wobec ich córki (k.301-316 vs k.93 i k.112).

W związku z tym Sąd nie uznał za zawyżone kosztów usług rehabilitacyjnych w kwocie 60 zł za jedną wizytę rehabilitanta w okresie od poniedziałku do piątku, kiedy K. K. (1) uczęszczała jeszcze do Ośrodka w K. ( 60 zł x 5 dni = 300 zł tygodniowo ). Nie mniej jednak żądnie zwrotu kosztów rehabilitacji w wysokości 200 zł tygodniowo w okresie, kiedy K. nie uczęszczała już do szkoły należało uznać za niewykazane. Zwrócić bowiem należało uwagę, że skoro powodowie starali się zapewnić córce rehabilitację od poniedziałku do piątku, co potwierdzała S. K. w swoich zeznaniach, oraz z uwagi na fakt, że 3 dni w tygodniu przyjeżdżała wtedy nauczycielka z (...) i dodatkową rehabilitację powodowie zapewniali córce w rozmiarze dwóch dni w tygodniu. Okoliczność ta wynikała także z zeznań świadka A. R.. Świadek wyjaśniła, że rehabilitantka przyjeżdżała 2 dni w tygodniu (k.682). Z kolei powódka podała, że w te dni kiedy przyjeżdżała nauczycielka z (...), to po zajęciach z nią K. nie miała już siły w tym samym dniu na jeszcze dodatkową rehabilitację przez rehabilitantkę z K.. W świetle tego materiału dowodowego Sąd uznał, że w tym okresie powodowie na rehabilitację córki wydatkowali, co najwyższej 120 zł tygodniowo ( 60 zł x 2 dni ), czyli 480,00 zł miesięcznie.

Podsumowując, koszt rehabilitacji w okresie od 04.2010 do 10.2012 wynosiły co najwyżej 1.200 zł miesięcznie (300 zł x 4), a od 11.2012 do 11.2013 sumę 480 zł miesięcznie (120 zł x 4).

II.)

Kolejnym składnikiem żądanej przez powodów renty były koszty opieki.

Powodowie twierdzili, że K. wymaga w dni powszednie 18 h opieki na dobę, a w weekendy jest to opieka całodobowa. Koszt opieki wskazali na kwotę 30 zł/h (k.259). Pozwany ubezpieczyciel ustalił miesięczne koszty opieki w kwocie 2.480 zł, jako dwukrotność najniższego wynagrodzenia (k.232). Pozwany SP ZOZ generalnie twierdził, że roszczenie jest zbyt wygórowane i nie znajduje uzasadnienia w materiale dowodowym.

Zgodnie z opinią biegłych z (...) J. w K. od dnia porodu do dnia śmierci K. była osobą wymagającą całodobowej opieki w zakresie podstawowych czynność dnia codziennego. Stan jej zdrowia wymagał przy tym opieki osoby wykwalifikowanej lub przeszkolonych rodziców (k.739v). Z zebranego materiału dowodowego wynikało, że opiekę nad K. K. (1) sprawowali jej rodzice, w tym głównie matka - powódka S. K.. Powódka wyjaśniła, że nie chciała, aby ktoś inny opiekował się jej córką. Powódka przed urodzeniem córki pracowała w markecie. Z akt niniejszej sprawy wynikało, że po porodzie do czerwca 2013 roku powódka przebywała na urlopie macierzyńskim (k.160) i po jego ukończeniu nie wróciła już do pracy, gdzież opiekowała się córką (k.848). W okolicznościach niniejszej sprawy nie mogło budzić wątpliwości, że stan zdrowia małoletniej K. uniemożliwiał powódce podjęcie pracy, w sytuacji kiedy chciała osobiście opiekować się córką. Z uwagi również na treść umowy o pracę z dnia 01.09.2005r. wiarygodnym były również te zeznania powódki, która twierdziła, że zarabiała wtedy najniższą krajową (k.848 w zw. k.159).

Analizując roszczenie powodów w zakresie kosztów opieki należało zauważyć, że w tej części powodowie w istocie zgłosili żądanie zwrotu kosztów usług opiekuńczych oraz utraconego przez powódkę zarobku z powodu opieki nad córką. Pozwani konsekwentnie stali na stanowisku, że to roszczenie nie może dotyczyć jednocześnie kosztów opieki i utraconych zarobków (k.190, k.273). Wyjaśnienia zatem wymaga rozmiar roszczenia odszkodowawczego osoby poszkodowanej, korzystającej z pomocy innej osoby, rezygnującej z pracy celem sprawowania opieki. Zgodnie z treścią wyroku SN z dnia 15.02.2007r. II CSK 474/06 korzystanie z pomocy innej osoby i związane z tym koszty stanowią koszty leczenia w rozumieniu art. 444 § 1 k.c. Legitymacja czynna w zakresie żądania zwrotu kosztów przysługuje poszkodowanemu niezależnie od tego, kto sprawuje opiekę nad nim. Rozmiar roszczenia odszkodowawczego poszkodowanego w części dotyczącej poniesionych kosztów opieki zależy od wysokości dochodu utraconego przez opiekuna, a jeżeli opiekę tę może wykonywać również inna osoba to wysokość roszczenia ograniczona jest do wynagrodzenia osoby mającej odpowiednie kwalifikacje do wykonywania tej opieki. Z uwagi na treść powyższego w realiach niniejszej sprawy zakresem roszczenia odszkodowawczego w części dotyczącej opieki nie może przekroczyć wynagrodzenia osoby mającej odpowiednie kwalifikacje do wykonywania takiej opieki, a gdy jest nim przeszkolony rodzic, to wysokości minimalnego wynagrodzenia (które zresztą wcześniej, przed urodzeniem K. osiągała powódka). Dla wyceny opieki wykonywanej przez matkę dziecka nie można przyjąć stawek zawodowych opiekunów, albowiem wliczone są w nie dodatkowe obciążenia, np. z tytułu podatków, składek ZUS, itd., których matka dziecka nie ponosi.

Analizując zakres roszczenia w tej części należy wziąć pod uwagę, że K. K. (1) nie wymagała opieki podczas pobytu w (...) w K., kiedy pozostawała na zajęciach od poniedziałku do piątku od godz. 08:00 do 13:00 (k.117). Zatem od 04.2010 do około roku przed śmiercią, kiedy K. nie była już dowożona do ośrodka (k.847v), opieka mogła być wykonywana z wyłączeniem 5h dziennie 5 dni w tygodniu. Zwrócić również należało uwagę, że K. K. (1) w latach 2010-2013 była często hospitalizowana, nie raz nawet do trzech tygodni (wówczas zakres opieki rodzica był mniejszy z uwagi na opiekę również ze strony personelu medyczneg), jak i nieustannie rehabilitowana, zatem zakres świadczonej opieki ulegał odpowiednim modyfikacjom, chociażby w tych okresach. W ocenie Sądu podjęcie się matematycznej próby wyliczenia rzeczywistej opieki nad osobą z tak głębokim stopniem upośledzenia umysłowego wydaje się być nie tylko niemożliwe, ale i krzywdzące dla takiej osoby. Dlatego w ocenie Sądu przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego oraz dla celów wyliczenia świadczenia rentowego Sąd przyjął, że K. K. (1) wymagała średnio opieki przez 16h/dziennie, tym bardziej, że taki zakres opieki wskazywała jeszcze w piśmie do ubezpieczyciela z dnia 18.10.2010r. (k.64v). Powódka w treści swoich zeznań wskazywała, że w nocy K. w zasadzie nie wymagała już opieki w tak szerokim zakresie, jak w ciągu dnia (k.850).

Wartość żądanej opieki powodowie wskazywali na kwotę 30 zł/h (k.259). Powodowie podkreślali jednak, że nie starali się skorzystać z opieki pielęgniarki środowiskowej. Powódka sama chciała opiekować się córką (k.849). W tym stanie rzeczy koszt opieki małoletniej K. należy określić przy przyjęciu wartości najniższego wynagrodzenia netto, które kształtowało się następująco: rok 2010 – 984,15 zł, rok 2011- 984,15 zł, rok 2012 – 1111,86 zł, rok 2013 – 1181,38 zł. Ponieważ małoletnia wymagała opieki w rozmiarze 16 godzin dziennie, to ww. sumy należy pomnożyć przez dwa, czyli koszt opieki: w 2010 roku wynosił 984,15 zł x 2 = 1.968,30 zł – 520,00 zł = 1.448,00 zł, w 2011roku 984,15 zł x 2 = 1.968,30 zł – 520,00 zł = 1.448,00 zł, w rok 2012 – 1111,86 zł, x 2 = 2.223,72 zł – 520 zł = 1.703,72 zł, w 2013 roku – 1181,38 zł x 2 = 2.362,76 zł – 520,00 zł = 1.842,76 zł. Ustaloną wartość usług opiekuńczych należało stosunkowo obniżyć o świadczenia opiekuńcze, które otrzymywała matka K. K. (1). Skoro roszczenie w tej części ma rekompensować koszty poniesionej opieki, to tym samym należy uwzględnić świadczenia mające na celu pomoc opiekunom w wykonywaniu tej opieki. S. K. otrzymywała z tytułu opieki nad niepełnosprawną córką świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 520 zł, zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 153 zł oraz dodatek do zasiłku rodzinnego w kwocie 80 zł (k.162). K. K. (1) otrzymywała również 100 zł od Gminy z tytułu zwrotu kosztów nauki w szkole, nawet wtedy gdy zajęcia prowadzone były indywidualnie w domu dziecka (k.848).

III.)

Z twierdzeń powódki S. K. wynikało, że powodowie ponosili również koszty dojazdów pojazdem m-rki O. (...). Diesel, 2001, dowożąc córkę do lekarza neurologa, na rehabilitację do K., do okulisty do W. i do stomatologa do P..

Z uwagi na zakres dochodzonego roszczenia (tj. od 04.2010) z akt niniejszej sprawy wynikało, że ostatnia wizyta w Poradni Neurologicznej u neurologa - J. J. (1) odbyła się w styczniu 2010 (k.84-85), a nadto wizyty te odbywały się w ramach NFZ (k.729v). Stąd koszty tych dojazdów odbywały się w okresie poprzedzającym datę 1.04.2010 roku, od której powódka dochodzi roszczeń odszkodowawczych. Podobnie bezzasadnym byłoby żądanie w zakresie kosztów dojazdów do stomatologa, ponieważ K. odbywała te wizyty w wieku od 2-3 lat (k.520v).

Dla oceny zasadności roszczenia powodów w zakresie dojazdów pozostaje zatem żądanie zwrotu kosztów dojazdów w czasie kiedy powódka odwoziła i zawoziła córkę K. do (...) w K.. W okresie od 04.2010 do chwili kiedy K. zaprzestała zabiegów, czyli do około 1 roku przed jej śmiercią, czyli do 11.2012 S. K. od poniedziałku do piątku pokonywała dziennie ok. 60 km (15km w jedną stronę x 4) przez 20 dni w miesiącu, ze średnim spalaniem pojazdu 9l/100km, przy średniej cenie paliwa ok. 5,50-5,60 zł (por. (...) Z powyższego wynika, że na dojazdy do ww. ośrodka powódka w okresie od 04.2010 do 11.2012 mogła przeznaczyć ok. 600 zł miesięcznie (zob. wyliczenie k.297). Jednak K. K. (1) wielokrotnie pozostawała w domu, z uwagi na złe samopoczucie i napady padaczkowe. Dlatego w zakresie kosztów dojazdów do (...) w K. Sąd przyjął - w ślad za twierdzeniami powódki - że na dojazdy do szkoły przeznaczana była kwota 400 zł miesięcznie (k.847v).

Dwa razy do roku powódka jeździła do lekarza okulisty do W.. Pokonywała zatem trasę ok. 400 km w obie strony dwa razy do roku. Sugerując się powyższą metodologią wyliczenia, przy przyjęciu takiego samego kosztu spalania paliwa, łączny koszt dojazdu do okulisty tam i z powrotem mógł wynosić ok. 200 zł. Rocznie był to zatem koszt w granicach 400 zł.

IV.)

Koszty leczenia obejmowały również opłaty za (...) w K. w kwocie 150 zł miesięcznie (k.338).

Dwa razy w roku K. K. (1) odbywała również wizyty u okulisty w W.. W aktach niniejszej sprawy znajduje się rachunek za wizytę w dniu 15.02.2011r. na kwotę 400 zł (k.125). Rocznie był to zatem koszt 800 zł. Nadto powódka twierdziła, że co drugą wizytę wymieniała szkła, jednak brak było w zebranym materiale dowodowym dowód zakupu szkieł, a powódka nie potrafiła wskazać jaki był ich koszt (k.848).

W aktach sprawy znajdował się rachunek nr (...) za usługę neurologiczną z dnia 25.08.2012r. w wysokości 100 zł, lecz trudno na podstawie jednostkowej faktury ustalić zakres koniecznych usług medycznych u tego specjalisty, jak i częstotliwość ich ponoszenia (k.237), tym bardziej, że powódka w toku składanych zeznań nie pamiętała, jak często jeździła z córką do neurologa (k.848).

Koszty zakupu pampersów i środków higienicznych Sąd przyjął na kwotę 102 zł miesięcznie, ponieważ powódka wyraźnie podkreśliła, że powyższa kwota, którą otrzymywała od (...) w ramach renty na pielucho- majtki i środki pielęgnacji była wystarczająca (k.848).

Z przedłożonych do akt niniejszej sprawy faktur VAT i paragonów za zakup leków wynikało, że w okresie od stycznia 2011r. do stycznia 2012r. powodowie wydatkowali łączną kwotę ok. 650 zł na zakup leków (k.130-153), od marca 2012 do września 2012r. kwotę ok. 450 zł (k.238-248), a w okresie od czerwca 2013 do listopada 2013r. kwotę ok. 690 zł (k.505-513). Powódka wykazała, że zakupywała leków co najwyżej na kwotę średnio 140 zł miesięcznie. Biorąc jednak pod uwagę, że powódka zakupywała jeszcze dla dziecka buty ortopedyczne (co pół roku ok. 150,00 zł), ponosiła koszty zakupu szkieł do okularów i koszty leczenia powódki u ww. specjalistów, Sąd przyjął, że koszty leczenia małoletniej K. miesięcznie wynosiły ok. 200,00 zł.

V.)

Ostatnim powoływanym składnikiem renty były koszty żywienia K. K. (1) w wysokości ok. 500 zł (k.520v, k.848v). Powódka wielokrotnie podkreślała, że zwiększone potrzeby córki w tym zakresie wynikały przede wszystkim z tego, że wszystkie produkty podawane córce musiały być miksowane, z uwagi na wiotkość krtani (k.848v), powódka zakupywała też specjalny proszek (k.319), jak i wspomagała córkę gotowymi deserkami (k.848v). Z uwagi na stopień niepełnosprawności K. K. (1) i wynikające stąd problemy zdrowotne nie ulegało wątpliwości, że córka powódki wymaga wzmożonej opieki i nieustannej kontroli w procesie żywienia. Nie mniej jednak powódka w żaden sposób nie potrafiła wykazać zakresu i rozmiaru zwiększonych potrzeb w tej części swojego roszczenia, poprzestając jedynie na bardzo ogólnym stwierdzeniu, że z tytułu zwiększonych potrzeb żywieniowych córki wydatkowała kwotę 500 zł miesięcznie. Podobnie powódka poprzestała jedynie na stwierdzeniu, że zakupywała dla córki gotowe deserki, nie podejmując się nawet próby uszczegółowienia powyższego. K. do chwili śmierci była małym dzieckiem i w świetle doświadczenia życiowego należało przyjąć, że koszty jej wyżywienia nie odbiegały od kosztów wyżywienia dzieci w jej wieku, z tym że z uwagi na schorzenie wszystkie pokarmy podawane jej były w płynie lub rozdrobnione.

Podsumowując należy podkreślić, że z powyższego zestawienia poszczególnych składników renty z tytułu zwiększonych potrzeb K. K. (1) (pkt. I –V) na jakie powoływali się powodowie w niniejszym postępowaniu wynika, że żądanie zasądzenia skapitalizowanej, jak i bieżącej renty, których podstawą wyliczenia była powoływana przez powodów kwota w wysokości 8.000 zł miesięcznie należy uznać za zawyżone w świetle zgromadzonego materiału dowodowego.

Wartość należnej małoletniej K. K. (1) renty z tytułu zwiększonych potrzeb kształtowała się następująco:

- w okresie od 1.04.2010 roku do 31.12.2011 roku - 3.500,00 zł ( 1.448,00 zł z tytułu opieki, 1.200 z tytułu rehabilitacji, 400,00 zł dojazdy do szkoły, 102 zł kosmetyki, pieluchomajtki, 150,00 zł koszt pobytu dziecka w szkole, 200,00 zł lekarstwa), którą należało pomniejszyć o świadczenia otrzymywane przez K.: 153,00 zł zasiłek pielęgnacyjny, 80,00 zł dodatek do zasiłku rodzinnego, 100,00 zł od Gminy, co daje sumę 3.167,00 zł miesięcznie;

- w okresie od 1.12.2012 roku do 31.12.2012 roku – 3.755,72 zł (2.223,72 zł – 520 zł = 1.703,72 zł z tytułu opieki, 1.200,00zł z tytułu rehabilitacji, 400,00 zł dojazdy do szkoły, 102 zł kosmetyki, pieluchomajtki, 150,00 zł koszt pobytu dziecka w szkole, 200,00 zł lekarstwa), którą należało pomniejszyć o świadczenia otrzymywane przez K.: 153,00 zł zasiłek pielęgnacyjny, 80,00 zł dodatek do zasiłku rodzinnego, 100,00 zł od Gminy, co daje sumę 3.422,72 zł miesięcznie;

- w okresie od 1.01.2013 roku do 30.11.2013 roku - 2.624,76 zł (2.362,76 zł – 520 zł = 1.842,76 zł z tytułu opieki, 480,00zł z tytułu rehabilitacji, 102 zł kosmetyki, pieluchomajtki, 150,00 zł koszt pobytu dziecka w szkole, 200,00 zł lekarstwa), którą należało pomniejszyć o świadczenia otrzymywane przez K.: 153,00 zł zasiłek pielęgnacyjny, 80,00 zł dodatek do zasiłku rodzinnego, 100,00 zł od Gminy, co daje sumę 2.291,76 zł miesięcznie.

W świetle powyższego w okresie od 1.04.2010 roku do 31.12.2010 roku, czyli przez 9 miesięcy, różnica pomiędzy rentą należną (3.167,00 zł) a wypłacaną (2.000,00 zł) wynosiła 1.167,00 zł x 9 miesięcy, do wyrównania pozostawało 10.503,00 zł. W okresie od 1.01.2011 r do 31.03.2011 roku, czyli przez okres 3 miesięcy różnica pomiędzy rentą należną (3.167,00 zł) a wypłacaną (2.000,00 zł) wynosiła 1.167,00 zł x 3 miesięcy, do wyrównania pozostawało 3.501,00 zł. W okresie od 1.04.2011 roku do 31.12.2011 roku, czyli przez okres 9 miesięcy różnica pomiędzy rentą należną (3.167,00 zł) a wypłacaną (2.258,00 zł) wynosiła 909,00 zł x 9 miesięcy, do wyrównania pozostawało 8.181,00 zł. W okresie od 1.01.2012 r do 28.02.2012 roku, czyli przez okres 2 miesięcy różnica pomiędzy rentą należną (3.423,00 zł) a wypłacaną (2.258,00 zł) wynosiła 1.165,00 zł x 3 miesiące, do wyrównania pozostawało 2.330,00 zł. Łącznie za okres 23 miesięcy małoletniej powódce do wyrównania należała się kwota tytułem skapitalizowanej renty 24.515,00 zł. W dniu 13.09.2012 roku pozwany (...) przekazał tytułem wyrównania rent za ten okres sumę 21.440,60 zł, do zapłaty pozostało zatem 3.074,40 zł, co dzieląc pomiędzy powodów po ½ stanowi kwotę 1.537,20 zł.

Z kolei żądanie zapłaty bieżącej renty powodowie wnosili za okres od chwili wniesienia pozwu do chwili śmierci K. K. (1), tj. w okresie od 1. 03.2012 – 30. 11.2013 (za 21 miesięcy) w kwocie 8.000 zł miesięcznie. W świetle poczynionych powyżej ustaleń wynikało, że w tym okresie należna renta z tytułu zwiększonych potrzeb małoletniej K. wynosiła 2.291,00 zł. W tym okresie K. nie była już dowożona do szkoły, odpadły zatem wcześniejsze wydatki z tym związane (ok. 400,00 zł miesięcznie). Zmniejszyły się również koszty rehabilitacji z 1.200,00 zł do 480 zł miesięcznie. Pozwany ubezpieczyciel w tym okresie, tj. od 1.10.2012 do 03.2013 wypłacał K. K. (1) rentę w wysokości 3.450 zł ( k.485 w zw. z k.232). Czyli w okresie 6 miesięcy K. K. (1) otrzymała kwotę 20.700 zł (3.450 zł x 6 – k.365), a w zakresie renty w okresie od 04.2013 do 11.2013 nadal pozostaje w mocy pkt. 1 wyroku SO w Koninie z dnia 20.10.2014r., w którym Sąd zasądził już powodom rentę po 3.450 zł miesięcznie. Nadto powodowie z kwoty 27.966 zł jaką otrzymali od ubezpieczyciela we wrześniu 2012 tytułem wyrównania renty zarachowali na potrzeby skapitalizowanej renty do chwili wniesienia pozwu jedynie kwotę 21.440,60 zł. W świetle powyższego należy przyjąć, że przyznana małoletniej renta w okresie kiedy K. nie dojeżdżała już do szkoły pokrywała wszelkie jej potrzeby, a nadto pozwalała na pokrycie wszelkich jednorazowych kosztów związanych z zakupem sprzętu rehabilitacyjnego (urządzenia do odsysania – 200,00 zł, respiratora – 2.000,00 zł) i ewentualnych zwiększonych kosztów opieki, z uwagi że stan zdrowia dziecka w tym okresie uległ pogorszeniu.

Z uwagi na powyższe żądanie w zakresie bieżącej renty z tytułu zwiększonych potrzeb należało uznać za bezzasadne.

Powodowie występują jako spadkobiercy po zmarłej córce, zatem każdemu z nich przysługuje ½ część wartości zasądzonego roszczenia (zob. art. 33 pkt. 2 kro), co znalazło odzwierciedlenie w treści żądania powodów (k.470v).

W konsekwencji Sąd zasądził od pozwanego SP ZOZ w K. na rzecz każdego z powodów kwotę po 1.537,20 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby córki K. K. (1) za okres od dnia 01.04.2010r. do dnia 28.02.2012r., z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.08.2012 roku (po upływie 7 dni licząc od dnia wniesienia pozwu) do dnia zapłaty. Powodowie przed wniesieniem pozwu nie zgłaszali pozwanym żądania zapłaty skapitalizowanej renty. Nadto Sąd zasądził ustawowe odsetki za opóźnienie od kwoty wypłaconej 10.722,30 zł (21.440,60 zł. : 2) od dnia 10.08.2012 roku do dnia 12.09.2012r.

O odsetkach od tej części roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 455 k.c.

Pozwany SP ZOZ w K. wnosił o rozłożenie na raty ewentualnie zasądzonego od niego na rzecz powodów świadczenia, z uwagi na bardzo trudną sytuację finansową szpitala. Powodowie wyrazili zgodę na ratalny system płatności po 10.000 zł miesięcznie (k.850). Art. 320 k.p.c. określa szczególną regułę wyrokowania, dotyczącą przedmiotu orzekania, dającą sądowi możliwość uwzględnienia także interesów pozwanego, w zakresie czasu wykonania wyroku, a interesów powoda przez uniknięcie bezskutecznej egzekucji. Mimo umiejscowienia go wśród przepisów postępowania, ma on charakter materialnoprawny, ponieważ modyfikuje treść łączącego strony stosunku cywilnoprawnego, w odniesieniu do sposobu i terminu spełnienia świadczenia przez pozwanego i w tym zakresie jest konstytutywny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 2015 roku, II CSK 383/14, Lex nr 1745792). W niniejszej sprawie Sąd uznał, że zachodzą podstawy, aby uwzględnić wniosek pozwanego SP ZOZ o rozłożenie na raty zasądzonego zadośćuczynienia. Dokonując rozstrzygnięcia w tym zakresie Sąd uwzględnił aktualną trudną sytuację finansową pozwanego. Sąd miał przy tym na uwadze stanowisko strony powodowej, która nie sprzeciwiła się rozłożeniu na raty kwoty dochodzonej pozwem. Sąd miał nadto na uwadze, że rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 k.p.c. ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat.

W konsekwencji Sąd zasądzone na rzecz każdego z powodów zadośćuczynienie rozłożył na 15 rat, w kwotach po 5. 000 zł każda, płatnych miesięcznie (5.000,00 zł x 2 powodów, czyli 10.000,00 zł miesięcznie), do 28- dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca, w którym uprawomocni się niniejszy wyrok.

W pozostałym zakresie powództwo oddalono, jako nieuzasadnione.

Zgodnie z ostatecznym stanowiskiem procesowym, powodowie żądali zasądzenia kosztów procesu od obu pozwanych (k.470v). O kosztach procesu pomiędzy powodami a pozwanym szpitalem Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i § 2 i § 6 pkt. 7, § 12 ust. 1 pkt. 2 i ust. 2 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu i w zw. § 2 i § 6 pkt. 7, § 12 ust. 1 pkt. 2 i ust. 2 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu.

Powodowie wygrali z pozwanym szpitalem proces w 57 %. Ponieśli koszty opłaty sądowej od pozwu w wysokości 7.281 zł (k.178), koszty opłaty od zażalenia w wysokości 95 zł (k.547), koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k.11) oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 7.200 zł.

Z uwagi na wynik niniejszego postępowania Sąd zniósł nawzajem pomiędzy stronami koszty zastępstwa procesowego.

Powodowie dochodzili zapłaty łącznie kwoty 415.591,00 zł, co obliguje do uiszczenia opłaty od pozwu w kwocie 20.780,00 zł. Powodowie przegrali proces w 43%, obciąża ich zatem opłaty od pozwu od oddalonej części roszczenia w wysokości 8.935,20 zł ( z tej kwoty uiścili 7.281,00 zł tytułem opłaty od pozwu). Z mocy postanowienia z dnia 25.05.2012 roku powódka K. K. (1) korzystali ze zwolnienia od kosztów sądowych w zakresie 8/10 części opłaty od pozwu, tj. ponad kwotę 7.281,00 zł, którą powódka uiściła (k. 175). Postanowieniem z dnia 12.12.2012 roku Sąd cofnął powódce to zwolnienie od kosztów sądowych. Powodowie S. K. i M. K. (1), reprezentowani przez pełnomocnika fachowego, nie wnosili o odstąpienie od obciążania ich kosztami sądowymi.

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 uksc, nakazując pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Koninie: od pozwanego szpitala kwotę 16.498,30 zł, na którą składała się kwota 7.772,55 zł tytułem zwrotu ½ części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa ( na które składają się koszty podróży świadków - k.647, 665, 666 oraz kwota 15.399,91 zł tytułem wynagrodzenia biegłych -k.741,798) oraz kwota 8.725,75 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od uwzględnionej części roszczenia (174.515 zł x 5 %).

Z mocy powyżej powołanych przepisów prawa Sąd nakazał pobrać od powodów na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Koninie kwotę 7.772,55 zł tytułem zwrotu ½ części wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

W pozostałym zakresie odstąpił od obciążania powodów kosztami sądowymi.

Mariola Klimczak