Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Ewa Czernecka-Kozak

Protokolant: Małgorzata Olesiak

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 roku w Nowym Sączu

na rozprawie

odwołania B. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

z dnia 19 marca 2013 roku znak: (...)

w sprawie B. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się B. S. emeryturę od dnia 1 marca 2013 roku.

Sygn. akt IV U 489/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 marca 2014 roku

Decyzją z dnia 19 marca 2013 roku znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. - na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 ze zm.) - odmówił B. S. przyznania emerytury. Organ rentowy wskazał, że B. S. na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada okres ubezpieczenia wynoszący 29 lat, 3 miesiące i 4 dni, nie wykazał natomiast żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych, a zatem nie spełnia warunków do przyznania emerytury.

Od powyższej decyzji odwołał się B. S. wnosząc o jej zmianę i przyznanie emerytury. Odwołujący zakwestionował stanowisko organu rentowego, który nie zaliczył mu jako pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia od 1 sierpnia 1968 roku do 28 lutego 1977 roku w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. na stanowisku starszego mistrza, od 1 marca 1977 roku do 31 maja 1980 roku w Zakładzie (...) w N. oraz od 21 listopada 1980 roku do 31 sierpnia 1990 roku w Przedsiębiorstwie (...) w K. na stanowisku kierownika budowy. B. S. podniósł, że w/w okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace związane z dozorem inżynieryjno - technicznym na prowadzonych budowach przy stanowiskach: robotnik budowlany, spawacz, betoniarz – zbrojarz, monter sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, kamieniarz, tamiarz oraz robotach wodno- melioracyjnych i wodociągowo - kanalizacyjnych.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N., wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy wskazał, że B. S. nie przedłożył za sporne okresy świadectw pracy w szczególnych warunkach.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że B. S., urodzony (...), na dzień 1 stycznia 1999 roku posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 29 lat, 3 miesiące i 4 dni. Odwołujący się nie jest członkiem OFE. Wniosek o przyznanie emerytury złożył 4 marca 2013 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 1 sierpnia 1968 roku do 28 lutego 1977 roku B. S. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K.. Zakład ten przekształcił się następnie w Kombinat Budownictwa (...) – Zakład (...) w N.. W powyższych zakładach B. S. był zatrudniony od 1 marca 1977 roku do 31 maja 1980 roku. Początkowo – do 31 stycznia 1973 roku - odwołujący się pracował na stanowisku murarza przy budowie pieców przemysłowych służących do wypalania cegieł i kafli. Z dniem 1 lutego 1973 roku został przeniesiony na stanowisko mistrza budowy i skierowano go do pracy przy adaptacji budynku przeznaczonego dla Ośrodka (...) w K.. Odwołujący się nadzorował pracę podlegających mu pracowników zatrudnionych jako murarze, ślusarze, spawacze.

W czerwcu 1973 roku B. S. został przeniesiony do pracy przy budowie kanalizacji miasta L.. Pracował na stanowisku mistrza budowy. Jego praca polegała na nadzorowaniu budowy głównych odcinków rurociągów kanalizacyjnych. Podlegało mu wówczas około 60 osób wykonujących prace przy budowie rurociągów w głębokich wykopach. Osoby te były zatrudnione na następujących stanowiskach: operatorzy sprzętu ciężkiego (koparek, spycharek), betoniarze, zbrojarze, cieśle, izolarze, monterzy układający rurociągi, kopacze. Praca odwołującego się w tym okresie polegała na sprawowaniu bezpośredniego nadzoru nad pracą osób zatrudnionych na w/w stanowiskach. Do jego obowiązków należało codzienne rozdzielanie zadań, bieżąca kontrola ich wykonania, dokonywanie obmiarów, decydowanie o sposobie wykonania pracy. Wszystkie czynności odwołujący się wykonywał bezpośrednio przy stanowiskach robotniczych. Nie miał żadnego pomieszczenia biurowego, w razie potrzeby korzystał z baraku, w którym przebierali się pracownicy. Do obowiązków administracyjnych odwołującego się należało sporządzanie raz w miesiącu rozliczenia pracy poszczególnych pracowników.

Od połowy 1974 roku B. S. został przeniesiony do nadzorowania dalszego etapu procesu budowy sieci kanalizacyjnej miasta L., tj. budowy oczyszczalni ścieków. Do początku 1978 roku nadal zajmował stanowisko mistrza budowy. Podlegało mu wówczas około 40-50 osób pracujących jako zbrojarze, betoniarze, kopacze, operatorzy sprzętu ciężkiego (koparek, spycharek), pompiarze, spawacze, monterzy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W trakcie budowy oczyszczalni ścieków wykonywano głębokie wykopy (około 10 metrów głębokości), wykonywano w nich betonowe zbiorniki, montowano rurociągi. Praca B. S. w tym okresie polegała na sprawowaniu bezpośredniego nadzoru nad osobami pracującymi na w/w stanowiskach. Odwołujący się codziennie rozdzielał obowiązki pomiędzy poszczególnych pracowników i na bieżąco kontrolował ich wykonanie. Cały dzień przebywał na terenie budowy bezpośrednio przy w/w stanowiskach pracy. Do jego obowiązków biurowych należało sporządzanie miesięcznego zestawienia kart pracy podległych mu pracowników. Czynności te wykonywał w pomieszczeniu wydzielonym w baraku znajdującym się na terenie budowy. Od początku 1978 roku odwołującemu się powierzono obowiązki kierownika budowy oczyszczalni ścieków. Stanowisko to zajmował do końca zatrudnienia w zakładzie. W okresie pełnienia obowiązków kierownika B. S. wykonywał taką samą pracę jak na stanowisku mistrza budowy. Nadal sprawował bezpośredni nadzór nad pracownikami zatrudnionymi na wyżej wymienionych stanowiskach. Podlegało mu w tym czasie około 25-30 pracowników. W okresie gdy odwołujący się pracował na stanowisku kierownika – z uwagi na mniejszą liczbę pracowników – nie powołano nikogo na stanowisko mistrza budowy. Do obowiązków odwołującego się – poza sprawowaniem bezpośredniego nadzoru nad podległymi pracownikami – należało prowadzenie dziennika budowy i książki obmiarów oraz rozliczanie czasu pracy.

Zgodnie za zakresem czynności w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. do obowiązków odwołującego się na stanowisku mistrza (majstra budowy) należało bezpośrednie kierowanie grupą pracowników na powierzonym odcinku pracy tj. między innymi: rozdzielanie pracy stosownie do potrzeb produkcji między poszczególne brygady, organizowanie stanowisk pracy w uwzględnieniem postępów robót, instruowanie robotników przed rozpoczęciem robót o sposobie wykonania powierzonych obowiązków, udzielanie pomocy i porad oraz wskazówek w wykonaniu powierzonych obowiązków, dbanie o wysoką jakość produkcji, pilnowanie prawidłowej obsługi, eksploatacji i należytej konserwacji wszystkich urządzeń, kontrolowanie wykonania pracy i zapoznawanie pracowników w wynikami pracy na powierzonym odcinku, przyjmowanie wykonywanych robót od brygad lub robotników.

Zgodnie z zakresem czynności w Kombinacie Budownictwa (...) – Zakładzie (...) w N. do obowiązków odwołującego się należało między innymi: kierowanie i koordynacja pracy podległego personelu, przestrzeganie realizacji robót zgodnie z dokumentacją, przepisami prawa budowlanego i sztuką budowlaną, ustalanie warunków pracy, sporządzanie protokołów z pracy, dokonywanie obmiaru robót, przeprowadzanie bieżącej kontroli w zakresie postępu robót, usuwania zauważonych usterek, dyscypliny pracy, zleceń roboczych wystawianych przez majstrów, zgodności zakresu robót z ujęciem finansowym i limitem.

Dowód : świadectwa pracy k. 4, 5 akt organu rentowego, zakres czynności k. 73–77 akt osobowych z (...) Przedsiębiorstwa (...) w K., zakres czynności k. 17-21 akt osobowych z Kombinatu Budownictwa (...) – Zakładu (...) w N., zeznania świadka Z. Ł. płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 04:09, k. 23, zeznania świadka F. G. płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 04: 52, k.39, zeznania odwołującego się, płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 20:30, k. 54.

W okresie od 21 listopada 1980 roku do 31 sierpnia 1990 roku B. S. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w K., przy czym w okresie od 19 czerwca 1989 roku do 31 sierpnia 1990 roku przebywał na urlopie bezpłatnym z powodu wyjazdu na budowę eksportową do RFN, gdzie pracował na stanowisku murarza. W w/w zakładzie odwołujący się pracował na stanowisku kierownika budowy. Do jego obowiązków należało sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad pracownikami wykonującymi prace przy regulacji rzek (m.in. umacnianiu brzegów, budowie tam, przepustów i innych urządzeń). W czasie zatrudnienia w zakładzie odwołujący się pracował przy regulacji kilku rzek i potoków na terenie (...). Podlegało mu średnio 12-15 pracowników zatrudnionych na stanowiskach betoniarzy, zbrojarzy, kamieniarzy, tamiarzy, faszyniarzy, kopaczy. Odwołujący się przebywał wraz z podległymi mu pracownikami w terenie stale nadzorując ich pracę. Prace przy regulacji rzek były prowadzone przez cały rok – także w okresie zimowym. Praca odbywała się w trudnych warunkach - przede wszystkim z powodu wilgoci (pracownicy stale przebywali w wodzie) oraz ze względu na zmienne warunki atmosferyczne. Odwołujący się nie miał żadnego pomieszczenia biurowego, wraz z pracownikami korzystał z baraku usytuowanego na terenie budowy. Do obowiązków odwołującego się – poza sprawowaniem bezpośredniego nadzoru nad wykonywaniem prac przy regulacji rzek – należało rozliczanie czasu pracy, prowadzenie dziennika robót, zamawianie niezbędnych materiałów, uczestniczenie w naradach w Dyrekcji (jeden lub dwa razy w miesiącu).

Zgodnie z zakresem czynności do obowiązków odwołującego w Przedsiębiorstwie (...) w K. należało: dokładne zapoznawanie się z dokumentami budowy oraz robotami na budowie pod kątem zmechanizowania i składania zaopatrzenia, prowadzenie na bieżąco całej dokumentacji budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami, prowadzenie powierzonego odcinka robót zgodnie z zatwierdzoną dokumentacją projektowo – kosztorysową, poleceniami wewnętrznymi i operatywnymi, kwartalnymi planami budowy, nadzór techniczny nad wykonywanymi robotami pod kątem terminowości, jakości technicznej i warunkami pracy, dokonywanie odbioru robót wykonanych przez pracowników i rozliczenie ich pracy.

W (...) Przedsiębiorstwie (...) oraz w Kombinacie Budownictwa (...) – Zakładzie (...) w N. razem z B. S. od czerwca od 1 czerwca 1975 roku do grudnia 1979 roku pracował Z. Ł. jako kierownik budowy a następnie kierownik robót. W w/w zakładach pracował z nim także F. G.. S. T. i S. S. pracowali w Przedsiębiorstwie (...) w K. na stanowiskach kierowników budowy, a J. K. pracował w tym zakładzie jako pracownik fizyczny.

Dowód : świadectwa pracy k. 6 akt organu rentowego, zakres czynności k. 33 akt osobowych z Przedsiębiorstwa (...) w K., zeznania świadka S. T. płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 19 :21, k. 39, zeznania świadka S. S. płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 31:21, k 39, zeznania świadka J. K. płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 04:19, k 54, zeznania odwołującego się, płyta DVD z nagraniem przesłuchania - min. od 20:30, k. 54.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy, której wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron nie kwestionowała w toku postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach odwołującego się B. S. oraz świadków Z. Ł., F. G., S. T., S. S., J. K., uznając je za wiarygodne, wspólne, logiczne oraz zgodne z pozostałym materiałem zgromadzonym w sprawie. Świadkowie pracowali wspólnie z odwołującym się i szczegółowo wskazali na czym polegał charakter jego pracy. Brak jest, w ocenie Sądu, jakichkolwiek podstaw do podważenia wiarygodności zeznań w/w świadków. Zeznania przesłuchanych w sprawie świadków oraz zgodne z nimi zeznania odwołującego potwierdziły w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości charakter zatrudnienia i rodzaj pracy wykonywanej przez odwołującego w spornych okresach.

Pozostałe okoliczności sprawy uznał Sąd za bezsporne, bowiem nie były one kwestionowane przez strony. Również dokumenty przedstawione na stwierdzenie powyższych okoliczności zostały ocenione jako w pełni wiarygodne i prawdziwe.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie B. S. zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie czy odwołujący się spełnia przesłanki do przyznania emerytury.

W związku z tym, że B. S. nie osiągnął powszechnego wieku emerytalnego, jest osobą urodzoną po 31 grudnia 1948 roku należało rozważyć czy spełnia przesłanki do przyznania wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013r., poz. 1440 z zm.). Stosownie do tego przepisu ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, tj. 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.

Stosownie do ust. 2 cytowanego przepisu, emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z ust. 2 art. 32 cyt. ustawy dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Warunki przejścia na emeryturę przez wymienionych powyżej pracowników określa rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. Nr 8 poz. 43 ze zm.). Wyszczególnienie prac uznawanych za wykonywane w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zawierają wykazy A i B stanowiące załącznik do wskazanego wyżej rozporządzenia. Do treści tych załączników były dostosowane resortowe wykazy stanowisk.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełni łącznie następujące warunki: osiągnie wiek emerytalny, wynoszący dla kobiet 55 lat, 60 lat dla mężczyzn i ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Za wymagany okres zatrudnienia uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia.( § 3 i 4 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku).

W świetle § 2 ust. 2 w/w rozporządzenia zakład pracy stwierdza zatrudnienie w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okoliczności także w oparciu o inne dowody. Postępowanie w sprawach emerytalnych jest bowiem dwuetapowe, stąd też przed organem rentowym "sprawa emerytalna" ma charakter administracyjnoprawny, a w postępowaniu stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Na etapie postępowania odwoławczego sprawa o emeryturę - uprzednio administracyjna - staje się sprawą cywilną w rozumieniu art. 1 k.p.c. Do jej rozpoznania stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego, a zasadniczym celem tego postępowania jest rozstrzygnięcie sprawy po dostatecznym wyjaśnieniu jej okoliczności spornych. Sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organami rentowymi, stąd też w niniejszej sprawie Sąd – wobec braku świadectwa pracy w szczególnych warunkach - dopuścił dowód z zeznań świadków oraz przesłuchania odwołującego się na okoliczność wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 roku, III UZP 6/84, LEX nr 14625 okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) mogą być ustalane w postępowaniu odwoławczym także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy.

Bezspornym w niniejszej sprawie było, że odwołujący się osiągnął z dniem (...) wiek 60 lat i w dniu 1 stycznia 1999 roku posiadał wymagany okres zatrudnienia wynoszący co najmniej 25 lat. Odwołujący nie przystąpił też do otwartego funduszu emerytalnego. Spór dotyczył zatem wymaganego okresu 15 lat pracy w szczególnych warunkach, a w szczególności czy praca, którą B. S. świadczył w trakcie zatrudnienia od 1 sierpnia 1968 roku do 28 lutego 1977 roku w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K., od 1 marca 1977 roku do 31 maja 1980 roku w Zakładzie (...) w N. oraz od 21 listopada 1980 roku do 31 sierpnia 1990 roku w Przedsiębiorstwie (...) w K. może być uznana za pracę, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Za pracę w szczególnych warunkach uznać należy taką pracę, która spełnia kryteria określone w przepisach w/w rozporządzenia Rady Ministrów – a mianowicie była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na stanowiskach wymienionych w wykazie A lub B stanowiących załącznik do rozporządzenia. Zgodnie z wykazem A, dział XIV pkt 24 rozporządzenia prace polegające na kontroli międzyoperacyjnej, kontroli jakości produkcji i usług oraz dozorze inżynieryjno-technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie należą do prac w warunkach szczególnych.

W wyroku z dnia 4 listopada 2008 roku, I UK 111/08, Sąd Najwyższy stwierdził, że jeśli chodzi o pracę wymienioną w pkt 24, działu XIV, wykazu A do rozporządzenia z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43), to metodycznie podstawowe znaczenie ma ustalenie jakie prace wykonywali pracownicy podwładni. Warunkiem jest tu pozytywne stwierdzenie, że jako podstawowe wykonywali prace wymienione w wykazie. Dopiero wówczas można oceniać czy określona kontrola bądź dozór stanowiły pracę w szczególnych warunkach, przy czym łącznikiem jest narażenie ubezpieczonego na czynniki istniejące na stanowiskach pracy podwładnych zatrudnianych w szczególnych warunkach. Również więc do kontrolującego czy dozorującego wymaga się aby praca z pkt 24 była wykonywana stale i pełnym wymiarze czasu pracy na danym stanowisku (§ 2 rozporządzenia).

Podkreślenia wymaga również, że czynności obejmujące sporządzenie dokumentacji związanej z dozorem stanowią integralną część sprawowanego dozoru. Nie ma zatem podstaw do ich wyłączania i traktowania odrębnie. W sytuacji, gdy dozór inżynieryjno-techniczny jest pracą w szczególnych warunkach i praca polegająca na dozorze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie ma żadnej potrzeby ustalania, ile czasu pracownik poświęcał na bezpośredni nadzór nad pracownikami, a ile na inne czynności, które również były związane z tym dozorem (por. wyrok SN z dnia 11 marca 2009 r., II UK 243/08). Czym innym jest bowiem wykonywanie czynności administracyjno-biurowych ściśle związanych ze sprawowaniem dozoru inżynieryjno-technicznego, a czym innym wykonywanie w ramach zakresu obowiązków również innych czynności, niemających związku z wykonywaniem bezpośredniego dozoru nad procesem produkcji. Wykonywanie takich czynności w ramach zakresu obowiązków na danym stanowisku pracy uniemożliwia sprawowanie dozoru stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, a w konsekwencji wyłącza zaliczenie takiego okresu zatrudnienia do pracy
w szczególnych warunkach (wyrok SN z 24 września 2009 r., II UK 31/09).

Z ustalonego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, że B. S. stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę polegającą na dozorze inżynieryjno - technicznym na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia. Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe wykazało zatem, że w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. i w Kombinacie Budownictwa (...) – Zakładzie (...) w N. w okresie od czerwca 1973 roku do 31 maja 1980 roku na stanowisku mistrza budowy i kierownika budowy oraz w Przedsiębiorstwie (...) w K. w okresie od 21 listopada 1980 roku do 18 czerwca 1989 roku na stanowisku kierownika budowy odwołujący się wykonywał pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu powołanych wyżej przepisów. W powyższych okresach B. S. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy sprawował dozór inżynieryjno - techniczny nad pracami wykonywanymi na stanowiskach wymienionych w wykazie A załącznika do rozporządzenia: - w (...) Przedsiębiorstwie (...) nadzorował prace wymienione w dziale V poz. 1 (roboty wodnokanalizacyjne oraz budowa rurociągów w głębokich wykopach), - w Kombinacie Budownictwa (...) – Zakładzie (...) w N. nadzorował prace wymienione w dziale V poz. 1 oraz prace operatorów ciężkich maszyn budowlanych i drogowych (dział V poz. 3), zbrojarskie i betoniarskie (dział V poz. 4), prace przy spawaniu (dział XIV poz. 12), - w Przedsiębiorstwie (...) nadzorował prace wymienione w dziale V poz. 7 (prace przy wykonywaniu konstrukcji nadbrzeży, falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach oraz na styku woda – ląd). Wszyscy podlegli mu pracownicy wykonywali prace w warunkach szczególnych wymienione w rozporządzeniu przy wskazanych powyżej pracach na stanowiskach: operatorów sprzętu ciężkiego (koparek, spycharek), betoniarzy, zbrojarzy, cieśli, izolarzy, monterów rurociągów, spawaczy, tamiarzy, faszyniarzy, kopaczy. Ze względu na konieczność ciągłego przebywania bezpośrednio przy stanowiskach pracy w warunkach szczególnych odwołujący się był zatem stale narażony na działanie czynników szkodliwych. Z powyższego wynika, że B. S. we wskazanych wyżej okresach wykonywał pracę w warunkach szczególnych wymienioną w powołanym wyżej rozporządzeniu. Spełnione zatem zostały wymagania określone w § 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze. W ocenie Sądu została także spełniona przesłanka z ust 1 wymienionego przepisu, tj. warunek aby praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Jak wynika z ustalonego w sprawie stanu faktycznego – B. S. pracował wyłącznie bezpośrednio przy stanowiskach pracy w warunkach szczególnych i charakter jego pracy powodował, że stale był narażony na ekspozycje niekorzystnych czynników środowiska pracy. Należy wskazać, że odwołujący – wbrew twierdzeniom organu rentowego – nie był pracownikiem dozoru inżynieryjno – technicznego wyższego szczebla. Dodać należy, iż praca odwołującego odbywała się wyłącznie przy stanowiskach pracy i polegała na bezpośrednim nadzorowaniu pracowników i udzielaniu im wskazówek co do sposobu wykonywania prac wymienionych w wykazie A. Czynności związane z prowadzeniem dokumentacji stanowiły jedynie uboczną działalność i ograniczały się do rozliczania czasu pracy i prowadzenia dokumentacji budowy. W tej sytuacji należy stwierdzić, że odwołujący się pracował na stanowisku wymienionym w dziale XIV poz. 24 wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Minierów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i na dzień 1 stycznia 1999 roku, tj. na dzień wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS posiada ponad 15 - letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach wymagany przez powołany wyżej art. 184 tej ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że B. S. spełnił wszystkie przesłanki wymagane do przyznania emerytury na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W tym stanie rzeczy, Sąd - na zasadzie 477 ¹⁴ § 2 kpc i wskazanych powyżej przepisów - zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu się B. S. emeryturę od dnia 1 marca 2013 roku, tj. od miesiąca złożenia wniosku.