Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 maja 2021 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydziale Karny w składzie:

Przewodniczący SSA Cezariusz Baćkowski

SSA Robert Zdych

SSO (del. do SA) Andrzej Szliwa

po rozpoznaniu w sprawie A. A. (1)

skargi radcy prawnego G. C. pełnomocnika A. A. (1) na przewlekłość postępowania przygotowawczego

na podstawie art. 9 ust.2 w zw. z art. 3 ust. 4 k.p.k. Ustawy z dnia 17.06.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2018,poz. 75),

postanawia :

1. odmówić przyjęcia skargi radcy prawnego G. C. pełnomocnika A. A. (1) na przewlekłość postępowania przygotowawczego w sprawie PR 3 Ds. 87/2018S Prokuratury Rejonowej w Zgorzelcu.

2. zwrócić radcy prawnemu G. C. opłatę od skargi w kwocie 200 złotych.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 28.03.2021 r. radca prawny G. C. pełnomocnik A. A. (1) wniósł za pośrednictwem Prokuratury Rejonowej do Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze skargę na przewlekłość postępowania w sprawie PR 3 Ds. 87/2018S Prokuratury Rejonowej w Zgorzelcu, która według właściwości, została przekazana do rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu.

Skarżący domagał się:

1. stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie PR 3 Ds. 87/2018S Prokuratury Rejonowej w Zgorzelcu,

2. polecenie prokuratorowi nadzorującemu postępowanie wydanie A. A. (1) zatrzymanych jako dowody rzeczowe i złożonych do depozytu środków finansowych ,

3. przyznanie A. A. (1) kwoty 20 000 złotych oraz zwrócenie opłaty .

Sąd Apelacyjny ustalił co następuje.

Pismem z dnia 11.04.2018 r. Bank (...) S. A. w W. Zespół (...) zawiadomił Prokuraturę (...)w Z.o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przy użyciu 2 rachunków - prowadzonych na rzecz A. A. (1) oraz na rzecz firmy (...) .

Bank ten dokonał blokady środków finansowych na obu w/w rachunkach (odpowiednio w kwocie 5.955,00 złotych oraz w kwocie 251.323,98 złotych). Bank powołał się przy tym na komunikaty wysłane przez (...) we Francji zawierające informacje o sfałszowanych przelewach z dnia 09.04.2018 r. w wysokości 25.200,00 euro oraz z dnia 10.04.2018 r. w wysokości 49.800,00 euro, zaksięgowanych na rachunku firmowym (...) A. A. (1) o numerze (...) prowadzonym w PLN.

W następstwie dokonanej przez Bank (...) weryfikacji przedmiotowego rachunku stwierdzono, iż :

- w dniu 09.04.2018 r. na w/w rachunku została zaksięgowana kwota 102.616,92 złotych, stanowiąca równowartość w/w kwoty 25.200,00 euro,

- w dniu 10.04.2018 r. na w/w rachunku została zaksięgowana kwota 202.516,68 złotych, stanowiąca równowartość w/w kwoty 49.800,00 euro.

Nadawcą obu tych przelewów został wskazany (...).

Środki te częściowo zostały rozdysponowane z tego rachunku poprzez dokonanie przelewów na inny rachunek o numerze (...) oraz płatności kartą.

W sprawie tej wszczęto śledztwo o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. na szkodę Bank (...) S.A. w W. w trakcie którego najpierw dokonano blokady środków finansowych, które w dacie wydania postanowienia w tej sprawie znajdowały się na koncie A. A. (1) oraz firmy (...). Następnie postanowieniem z dnia 28.06.2018 r. uznano je jako dowody rzeczowe i złożono do depozytu sądowego. Decyzję w tym przedmiocie doręczono między innymi A. A. (1), który nie wniósł od niej środka odwoławczego.

W dniu 04.072018 r. organy ścigania zwróciły się do strony francuskiej o międzynarodową pomoc prawną w celu wykonania czynności procesowych w miejscu gdzie dokonano obu przelewów. Skierowały także do strony niemieckiej europejski nakaz dochodzeniowy w celu przesłuchania w charakterze świadka A. A. (1). Do tej pory nie nadeszły żądane materiały przez stronę polską.

A. A. (1), domaga się wydania zdeponowanych środków finansowych. W tym celu w dniu 12.09.2018 r. przedłożył w Prokuraturze prowadzącej śledztwo 2 faktury wraz z pismem stwierdzającym, że zatrzymane przez polskie organy ścigania środki finansowe stanowią należne mu wynagrodzenie w ramach zawartej umowy z Firmą (...) z siedzibą we Francji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Wniesiona przez pełnomocnika A. A. (1) skarga o stwierdzenie przewlekłości postępowania podlega odrzuceniu głównie z uwagi na to, że została wniesiona przez osobę nieuprawnioną.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 Ustawy z dnia 17.06.2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, podmiotem uprawionym do wniesienia skargi w postępowaniu karnym jest strona oraz pokrzywdzony, nawet jeśli nie jest stroną.

Zgodnie z art. 49 § 1 k.p.k. za pokrzywdzonego uważa się osobę fizyczną lub prawną której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, co do popełnienia którego toczy się dane postępowanie. W postępowaniu przygotowawczym pokrzywdzony z mocy prawa jest stroną (art. 299 § 1 k.p.k.).

Odnosząc te definicje do realiów niniejszej sprawy należy stwierdzić, że przedmiotem śledztwa są dwa zdarzenia faktyczne zaistniałe w dniach 09 i 10 kwietnia 2018 r. polegające na dokonaniu przelewów bankowych na rachunki bankowe obywatela Niemiec A. A. (1) oraz firmy (...), prowadzone w Banku (...) w W., to jest przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Krąg pokrzywdzonych w tym przestępstwie w rozumieniu art. 49 § 1 k.p.k. jest ograniczony zespołem znamion czynu będącego przedmiotem tego postępowania, to jest tych które zostały niekorzystnie doprowadzone do niekorzystnego rozporządzenia mieniem A. A. (1) w przedmiotowym postępowaniu właśnie z uwagi na jego przedmiot nie jest pokrzywdzonym i nie ma statusu strony. Z dotychczasowych ustaleń śledztwa wynika bowiem, że oba sporne przelewy mogły zostać sfałszowane w konsekwencji czego doszło do przelania zakwestionowanych środków finansowych na konto firmy (...). Zatem A. A. (1) ani też firma (...) nie zostali bezpośrednio dotknięci tymi czynnościami (nie oni zostali doprowadzeni do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w następstwie dokonania tych przelewów). Właśnie ten element różnicuje pokrzywdzonego w rozumieniu kodeksu postępowania karnego od poszkodowanego, który występuje w prawie cywilnym. Również, przy założeniu, że doszło do popełnienia przestępstwa przeciwko dokumentom (poświadczenia nieprawdy), nie mogą oni występować w charakterze pokrzywdzonych w rozumieniu art. art. 49 § 1 k.p.k. gdyż przestępstwo fałszu materialnego określone w art. 270 k.p.k. nie godzi bezpośrednio w dobro prawne osoby wskazanej w danym dokumencie.

Osobą uprawnioną do uzyskania dowodu rzeczowego jest jej ostatni posiadacz, chyba, że inna osoba zgłosiła swoje roszczenie lub ustalono prawo innej osoby do otrzymania rzeczy. Wynika to z określonego w art. 341 k.c. domniema zgodności posiadania ze stanem faktycznym. Sąd Apelacyjny dostrzega, że intencją skarżącego jest uzyskanie środków finansowych zatrzymanych przez organy ścigania jako dowody rzeczowe. Należy jednak zauważyć, że A. A. (1) nie zaskarżył decyzji o zatrzymaniu tych środków. Art. 230 § 2 i 3 k.p.k. stanowi, że należy niezwłocznie zwrócić osobie uprawnionej dowody zbędne dla postępowania karnego. Jeżeli jednak wyniknie spór co do własności rzeczy, a nie ma dostatecznych danych do niezwłocznego rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, osoba zainteresowana może skorzystać z drogi postępowania cywilnego. Natomiast Sąd orzekając w przedmiocie skargi na przewlekłość postępowania, nie jest władny nakazać prokuratorowi przekazanie spornych środków finansowych A. A. (1).

SSA Robert Zdych SSA Cezariusz Baćkowski SSO (del) Andrzej Szliwa