Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
w składzie:

po rozpoznaniu 21 września 2018 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Fundacji (...) z siedzibą w P.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

z udziałem (...) spółki akcyjnej w P. i (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej

na skutek odwołania powódki od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 18 lutego 2013 roku Nr (...) uzupełnionej postanowieniem Prezesa Urzędu regulacji Energetyki z 26 listopada 2015 roku

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w pkt 2 w ten sposób, że stwierdza, iż wstrzymanie dostaw energii elektrycznej dokonane przez (...) S.A. z siedzibą w P. do lokalu mieszkalnego położonego w P., na os. (...), mieszkanie (...) w dniu 9 maja 2012 r. było nieuzasadnione;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz Fundacji (...)
z siedzibą w P. kwotę 100,00 zł (sto złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Anna Maria Kowalik

Sygn. akt XVII AmE 12/16

UZASADNIENIE

Decyzją z 18 lutego 2013 roku nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki ( dalej Prezes URE), na podstawie art. 8 ust. 1 w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1059) (dalej p.e.) oraz art. 104 ustawy z 14 czerwca 1960 r. -Kodeks postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.), po rozpatrzeniu wniosku z 14 sierpnia 2012 r. Fundacji (...) z siedzibą w P., stwierdził, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej dokonane przez (...) S.A. z siedzibą w P. do lokalu mieszkalnego położonego w P., na os. (...), mieszkanie (...):

1)  w dniu 25 listopada 2009 r. było nieuzasadnione;

2)  w dniu 9 maja 2012 r. było uzasadnione.

Postanowieniem z 26 listopada 2015 r. nr (...) Prezes URE, na podstawie art. 123 § 1 oraz art. 111 § 1 i § 1 b k.p.a, po rozpatrzeniu wniosku Fundacji (...) z siedzibą w P., zawartego w piśmie z 17 marca 2013 r. dotyczącego uzupełnienia decyzji z 18 lutego 2013 r. nr (...) o rozstrzygnięcie w przedmiocie wstrzymania dostaw energii elektrycznej 10 czerwca 2011 r., uzupełnił decyzję z 18 lutego 2013 r. nr(...) poprzez dodanie w części decyzji zawierającej rozstrzygnięcie następującego zdania:

„Umorzyć postępowanie administracyjne w części dotyczącej wniosku Fundacji (...) z siedzibą w P. o stwierdzenie nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej w dniu 10 czerwca 2011 r. do lokalu mieszkalnego położonego w P. na os. (...), mieszkanie (...), bowiem ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że w tym dniu do wstrzymania dostaw energii elektrycznej nie doszło.”

Powódka wniosła odwołanie od decyzji nr (...) wydanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 18 lutego 2013 r., w części uznającej wstrzymanie dostaw energii elektrycznej w dniu 9 maja 2012 r. dokonanej przez (...) S.A. do lokalu położonego w P. na os. (...) za uzasadnione, czyli w części objętej pkt 2 wskazanej decyzji wraz z decyzją uzupełniającą na mocy postanowienia nr (...) z dnia 26 listopada 2015 r., umarzającą postępowanie w części dotyczącej wstrzymania dostaw energii elektrycznej w dniu 10 czerwca 2011 r. do lokalu położonego w P. na os. (...).

Skarżąc decyzję z dnia 18 lutego 2013 r. w pkt 2 powódka wniosła o zmianę przedmiotowej decyzji w zaskarżonej części w ten sposób, iż wstrzymanie dostaw we wskazanym terminie, tj. w dniu 9 maja 2012 r. zostanie uznane za nieuzasadnione; ewentualnie uchylenie przedmiotowej decyzji w zaskarżonej części i przekazanie jej w tej części do ponownego rozstrzygnięcia.

Skarżąc decyzję z dnia 26 listopada 2015 r. powódka wniosła o zmianę tej decyzji w ten sposób, że uznane zostanie, iż w dniu 10 czerwca 2011 r. nastąpiło wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do lokalu na os. (...) w P. i że to wstrzymanie było nieuzasadnione; ewentualnie uchylenie przedmiotowej decyzji w zaskarżonej części i przekazanie jej w tej części do ponownego rozstrzygnięcia.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki złożył odpowiedź na odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania i przeprowadzenie dowodów z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania administracyjnego na okoliczność prawidłowości wydanej decyzji administracyjnej.

Zainteresowana (...) S.A. z siedzibą w P. również złożyła odpowiedź na odwołanie, wnosząc w niej o oddalenie odwołania z uwagi na brak podstaw do jego uwzględnienia oraz zasądzenie od powódki na rzecz (...) S.A. zwrotu kosztów postępowania, tj. kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Rozpoznając odwołanie Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 stycznia 2009 r. między (...) S.A. z siedzibą w P. a Fundacją (...) z siedzibą w P. została zawarta umowa kompleksowa nr (...) na dostawy energii elektrycznej do obiektu – lokalu mieszkalnego zlokalizowanego w P. na os. (...). Przy czym (...) S.A. występująca jako sprzedawca w celu realizacji umowy i zgodnie z postanowieniem § 2 ust. 2 tej umowy zleciła odrębną umową świadczenie usług dystrybucji (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., do sieci którego przyłączona jest instalacja odbiorcy, czyli ww. Fundacji. Przedmiotowa umowa została zawarta na czas nieokreślony (dowód: umowa kompleksowa k. 25- 29, 61- 65 akt adm.).

W dniu 29 grudnia 2010 r. (...) S.A. wystawiła Fundacji (...) fakturę nr (...) na kwotę 171,16 zł z terminem płatności 12 stycznia 2011 r. (dowód: faktura nr (...), k. 35, 71 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Z powodu braku zapłaty (...) S.A. 8 lutego 2011 r. skierowała do Fundacji wezwanie do zapłaty i wyznaczyła dodatkowy termin do zapłaty do 25 lutego 2011 r.. W wezwaniu (...) S.A. poinformowała Fundację o możliwości wstrzymania dostaw energii elektrycznej i wypowiedzenia umowy (dowód: wezwanie do zapłaty k. 37, 73 akt adm.). Powyższe wezwanie zostało wysłane przesyłką listową zwykłą (dowód: pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Należność wynikająca z powyższej faktury została przez Fundację uregulowana 8 lutego 2011 r. w części, tj. w kwocie 77,87 zł (dowód: pismo (...) S.A. k. 116 akt adm.).

W dniu 28 lutego 2011 r. (...) S.A. wystawiła Fundacji fakturę nr (...) na kwotę do zapłaty 165,98 zł z terminem płatności 14 marca 2011 r. (dowód: faktura nr (...), k. 36, 72 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Z powodu braku zapłaty powyższej faktury (...) S.A. 4 kwietnia 2011 r. skierowała do Fundacji upomnienie, w którym wezwała ją do uregulowania powyższej należności do 11 kwietnia 2011 r. (dowód: upomnienie k. 38, 74 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Następnie pismem z 15 kwietnia 2011 r. (...) S.A. wezwała Fundację do zapłaty faktury nr (...) z 28 lutego 2011 r. i wyznaczyła dodatkowy termin do zapłaty - 14 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania. W wezwaniu (...) S.A. poinformowała Fundację o możliwości wstrzymania dostaw energii elektrycznej i wypowiedzenia umowy (dowód: wezwanie do zapłaty k. 39, 75 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Ponieważ Fundacja nie uregulowała należności wynikających z wezwań do zapłaty z 8 lutego 2011 r. oraz 15 kwietnia 2011 r. (...) S.A. 9 czerwca 2011 r. przekazała (...) Sp. z o.o. polecenie wstrzymania dostaw energii elektrycznej do lokalu Fundacji. Jednakże zlecenie to nie zostało zrealizowane przez (...) Sp. z o.o., ponieważ pracownik Spółki, mający dokonać odłączenia porozumiał się z Fundacją odnośnie zapłaty zaległości i do wstrzymania dostaw energii elektrycznej 10 czerwca 2011 r. nie doszło (dowód: pismo (...) Sp. z o.o. k. 82 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 116 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.; pismo Fundacji k. 128 akt adm.).

W dniu 14 czerwca 2011 r. Fundacja wpłaciła pozostałą należność wynikającą z faktury (...) w wysokości 93,29 zł oraz całą należność z faktury nr (...) w wysokości 165,98 zł (dowód: pismo (...) S.A. k. 116 akt adm.).

W dniu 27 lutego 2012 r. (...) S.A. wystawiła Fundacji fakturę nr (...) na kwotę do zapłaty 180,71 zł z terminem płatności 12 marca 2012 r. (dowód: faktura nr (...), k. 40, 76 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Z powodu braku zapłaty powyższej faktury (...) S.A. 2 kwietnia 2012 r. skierowała do Fundacji upomnienie, w którym wezwała ją do uregulowania powyższej należności do 9 kwietnia 2012 r. (dowód: upomnienie k. 41, 77 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Następnie pismem z 13 kwietnia 2012 r. (...) S.A. ponownie wezwała Fundację do zapłaty ww. faktury nr (...) z 27 lutego 2012 r., wyznaczając dodatkowy termin do zapłaty - 14 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania. W wezwaniu (...) S.A. poinformowała Fundację o możliwości wstrzymania dostaw energii elektrycznej i wypowiedzenia umowy (dowód: wezwanie do zapłaty k. 42, 78 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Powyższe wezwanie zostało wysłane listem poleconym z nr nadawczym (...). Przedmiotowa przesyłka po nieudanej próbie doręczenia jej 17 kwietnia 2012 r. została zaawizowana do odbioru w placówce pocztowej oddawczej adresata, a następnie 24 kwietnia 2012 r. dokonano jej powtórnej awizacji. Przesyłkę tę zwrócono do (...) S.A. 4 maja 2012 r. z adnotacją „zwrot nie podjęto w terminie” (dowód: pismo (...) S.A. (...)w P. k. 80- 81 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Należność wynikająca z faktury nr (...) została przez Fundację uregulowana 5 maja 2012 r. w części, tj. w kwocie 57,04 zł (dowód: pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.), a pozostała część w kwocie 123,67 zł - 11 maja 2012 r. (dowód: pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

8 maja 2012 r. doręczono (...) S.A. przesyłkę niepodjętą przez Fundację (dowód: pismo (...) S.A. (...)w P. k. 80- 81 akt adm.).

Z uwagi na nieuregulowanie należności wynikającej z wezwania do zapłaty z 13 kwietnia 2012 r. (...) S.A. wystawiła polecenie wstrzymania dostarczania energii, które zostało zrealizowane przez operatora systemu dystrybucyjnego 9 maja 2012 r. i w tym dniu nastąpiło wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do lokalu Fundacji. (dowód: pismo (...) Sp. z o.o. k. 46 akt adm.; powiadomienie pozostawione w drzwiach mieszkania k. 112 akt adm.). W związku z powyższym pozostawiono w drzwiach lokalu pisemną prośbę o kontakt w sprawie dostarczania energii, podobnie jak w przypadku poprzedniego odłączenia lokalu w dniu 25 listopada 2009 r. (pisemne prośby (...) S.A. o kontakt k. 112 akt adm.).

Zlecenie wznowienia dostarczania energii elektrycznej zostało wystawione 15 maja 2012 r. po uregulowaniu przez Fundację bieżących należności wynikających z faktury, której termin płatności upłynął 10 maja 2012 r. oraz po uiszczeniu opłaty za wznowienie dostarczania energii elektrycznej w wysokości 93,74 zł (dowód: pismo (...) Sp. z o.o. k. 46 akt adm.; e-mail k. 110 akt adm.; pismo (...) S.A. k. 22- 23 akt adm.).

Pismem z 14 sierpnia 2012 r. Fundacja (...) wniosła do Prezesa URE o rozstrzygnięcie sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania przez (...) S.A. energii do lokalu mieszkalnego zlokalizowanego w P. na os. (...) w dniach od 25 do 26 listopada 2009 r., w dniu 10 czerwca 2011 r. oraz w dniach od 9 do 15 maja 2012 r. (dowód: wniosek k. 1- 3 akt adm.).

Pismem z 22 sierpnia 2012 r. Prezes URE zawiadomił (...) S.A., (...) Sp. z o.o. oraz Fundację (...) o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia niniejszego sporu pomiędzy Fundacją (...) S.A. oraz wezwał wszystkie podmioty do złożenia wyjaśnień i informacji mogących mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia sprawy (dowód: zawiadomienie k. 19- 21 akt adm.).

Ponieważ zawiadomienie o wszczęciu postępowania nie dotarło do Fundacji, pismem z 2 października 2012 r. wysłano je ponownie (dowód: zawiadomienie k. 57 akt adm.). Pismo to zostało zwrócone przez (...)z adnotacją „zwrot - nie podjęto w terminie” (k. 58 akt adm.). W związku z powyższym pismem z 23 października 2012 r. wysłano je po raz kolejny (dowód: zawiadomienie k. 83 akt adm.) i zostało ono odebrane przez Fundację 27 października 2012 r. (dowód: zpo k. 84 akt adm.).

(...) S.A., (...) Sp. z o.o. oraz Fundacja (...) nadesłały odpowiedzi, w których przedstawiły swoje stanowiska, przesłały dokumenty, złożyły wyjaśnienia i informacje dotyczące kwestii związanych ze sporem. (...) S.A. wpłynęły do URE 7 września 2012 r. (dowód: pismo k. 22- 45 akt adm.), 8 października 2012 r. (dowód: pismo k. 59- 81 akt adm.) i 7 grudnia 2012 r. (dowód: pismo k. 116 akt adm.), a pismo Fundacji 9 listopada 2012 r. (dowód: pismo k. 86- 112 akt adm.). Natomiast wyjaśnienia (...) Sp. z o.o. wpłynęły do URE 11 września 2012 r. (dowód: pismo k. 46- 51 akt adm.) oraz 9 października 2012 r. (dowód: pismo k. 82 akt adm.).

Pismem z 21 grudnia 2012 r. zawiadomiono Spółki i Fundację o zakończeniu postępowania administracyjnego oraz poinformowano o możliwości zapoznania się ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia (dowód: zawiadomienie k. 118 akt adm.).

Fundacja po zapoznaniu z materiałem sprawy wyraziła swoje stanowisko w piśmie z 30 stycznia 2013 r. (dowód: pismo k. 128- 130 akt adm.), załączając wspomniane w nim załączniki do pisma z 4 lutego 2013 r. (dowód: pismo k. 131- 164 akt adm.).

Decyzją z dnia 18 lutego 2013 roku nr (...) w pkt 2 Prezes Urzędu Regulacji Energetyki stwierdził, że wstrzymanie dostaw energii elektrycznej dokonane przez (...) S.A. z siedzibą w P. do lokalu mieszkalnego położonego w P., na os. (...), mieszkanie (...) w dniu 9 maja 2012 r. było uzasadnione (dowód: decyzja k. 165- 169 akt adm.).

Następnie postanowieniem z dnia 26 listopada 2015 r. nr (...) Prezes Urzędu Regulacji Energetyki uzupełnił uprzednią decyzję z 18 lutego 2013 r. poprzez umorzenie postępowania administracyjnego w części dotyczącej wniosku Fundacji (...) z siedzibą w P. o stwierdzenie nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej w dniu 10 czerwca 2011 r. do wspomnianego lokalu (dowód: postanowienie k. 216- 217 akt adm.).

Sąd oddalił wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z zeznań świadków wskazanych w odwołaniu, jak również wniosek o zobowiązanie (...) S.A. (sprostowanego na zobowiązanie URE) do dołączenia pism, o których mowa w odwołaniu oraz z akt sprawy o sygn. XVII AmE 71/13 uznając, że powyższe dokumenty nie są niezbędne do wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie jedynie w zakresie w jakim podważa zasadność wstrzymania dostaw energii elektrycznej przez (...) S.A. do lokalu mieszkalnego położonego w P., na os. (...), mieszkanie (...) w dniu 9 maja 2012 r.

Zgodnie z obowiązującym wówczas art. 6 ust. 3a p.e. przedsiębiorstwa energetyczne mogą wstrzymać dostarczanie paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła w przypadku, gdy odbiorca zwleka z zapłatą za pobrane paliwo gazowe, energię elektryczną lub ciepło albo świadczone usługi co najmniej miesiąc po upływie terminu płatności, pomimo uprzedniego powiadomienia na piśmie o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczenia dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności. Analogiczne postanowienie znajduje się obecnie w art. 6b ust. 2 i 3 p.e.

W odniesieniu do kwestionowanego przez powódkę przypadku wyłączenia energii 9 maja 2012 r. nie ulega wątpliwości, że powódka zalegała ponad miesiąc z płatnościami za energię, ponieważ faktury nr (...) z 27 lutego 2012 r. na kwotę 180,71 zł z terminem płatności 12 marca 2012 r. nie opłaciła do 12 kwietnia 2012 r., stąd pismem z 13 kwietnia 2012 r. (...) S.A. wezwała Fundację do zapłaty ww. faktury. Spółka w treści tego wezwania, zgodnie z cytowanym wyżej przepisem Prawa energetycznego poinformowała Fundację o możliwości wstrzymania dostaw energii elektrycznej i wypowiedzenia umowy oraz formalnie wyznaczyła Fundacji dodatkowy termin do zapłaty - 14 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania, aczkolwiek terminu tego nie dochowała, wyłączając Fundacji energię przed jego upływem.

Sąd doszedł do takiego przekonania, biorąc pod uwagę, że przepisy Prawa energetycznego nie określają sposobu obliczania kiedy doszło do adresata oświadczenie wiedzy o zamiarze wypowiedzenia umowy i wyznaczeniu dodatkowego, dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności. W takim razie zastosowanie miał art. 61 § 1 zd. 1 kc, zgodnie z którym oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Przy czym zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem zasadę określoną w art. 61 kc można stosować również do oświadczeń wiedzy.

Z treści tego przepisu wynika teoria doręczenia, czyli istotne jest, czy nastąpiło doręczenie oświadczenia woli adresatowi, a nie czy zapoznał się on z tym oświadczeniem. Należy stwierdzić, że w świetle powołanego przepisu możliwość zapoznania się przez adresata z treścią oświadczenia nie może być utożsamiana z faktycznym zapoznaniem się z tym oświadczeniem, a więc czy np. adresat odebrał przesyłkę, otworzył ją i przeczytał zawarte w niej pismo. Mamy do czynienia z pewną fikcją prawną, gdyż nawet jeżeli adresat w rzeczywistości nie zna treści oświadczenia woli, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, jako że oświadczenie woli doszło do niego prawidłowo, czyli w sposób umożliwiający zapoznanie się z nim, to uznaje się, że faktycznie zapoznał się z tym oświadczeniem woli, co wywołuje określone skutki prawne. To założenie implikuje jednak wniosek, że realna możliwość zapoznania się przez adresata z treścią oświadczenia woli nie może być rozpatrywana in abstracto, w oderwaniu od okoliczności danego wypadku. Wręcz przeciwnie, każdorazowo należy ustalić, że w określonej sytuacji adresat miał realną (faktyczną) możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia do niego skierowanego.

Z kolei jeśli chodzi o możliwość zapoznania się przez adresata z korespondencją informującą o możliwości wstrzymania dostaw energii elektrycznej i wypowiedzenia umowy oraz wyznaczeniu dodatkowego dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności istotne są założenia art. 6 ust. 3a p.e. jak zaznaczył Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z 28 czerwca 2016 r. sygn. VI ACa 736/15 ( LEX nr 2149601) słusznie wskazuje się, że art. 6 ust. 3a pr. energ. ma na celu ochronę odbiorców energii poprzez jednoznaczne sprecyzowanie warunków prowadzących do wstrzymania sprzedaży podstawowego dobra jakim jest energia elektryczna. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca energetyczny zmierza wstrzymać dostarczanie energii bez ryzyka uznania takiego wstrzymania za nieuzasadnione, ma obowiązek zachowania ratio legis nałożonego na niego obowiązku informacyjnego, jaki został przewidziany w art. 6 ust. 3a pr. energ., a więc umożliwienia odbiorcy zrealizowania ciążącego na nim obowiązku. Nie można zapominać, że chociaż mamy tu do czynienia z klientem, który nie uiszcza ciążących na nim opłat z tytułu dostarczenia mu energii elektrycznej, to możliwość wstrzymania dostaw stanowi dotkliwą sankcję przewidzianą dla odbiorców, co oznacza, że powinno być stosowane jedynie wyjątkowo, tj. w sytuacji, gdy klient jest faktycznie nielojalny i w pełni świadomie nie wywiązuje się z obowiązków wynikających z umowy i nie uiszcza stosownych opłat mimo szansy, jaką przewidział ustawodawca we wskazanym przepisie. Nie można również zapominać, że odbiorcami energii elektrycznej są najczęściej konsumenci, a więc tym bardziej należy mieć na względzie ochronną istotę tego przepisu. Innymi słowy, nie został on wprowadzony stricte w celu ochrony przedsiębiorcy energetycznego, chociaż oczywiście takiego celu nie można pominąć (ochrona przed świadczeniem w stosunku do kontrahenta, który nie spełnia ekwiwalentnego świadczenia), ale przede wszystkim w celu ochrony zdecydowanie słabszej strony umowy o sprzedaż i dostawę energii elektrycznej, szczególnie, że w praktyce umowy te mają charakter adhezyjny, a więc zawierane są przez tzw. przystąpienie, co powoduje, że konsument (a nawet przedsiębiorca) nie ma zwykle żadnego wpływu na jej treść. W orzecznictwie słusznie wskazuje się, że art. 6 ust. 3a pr. energ. chroni przede wszystkim interesy odbiorcy energii elektrycznej, który musi mieć zarówno świadomość istnienia zaległości w opłatach należności za dostarczoną energię, terminów płatności poszczególnych należności oraz poszczególnych okresów zwłoki za konkretnie wskazane czynniki energetyczne, jak i świadomość skutków związanych z brakiem uregulowania należności w wyznaczonym terminie, wobec dotkliwości sankcji, jaką jest wstrzymanie dostaw energii elektrycznej. Wymogi określone w tym przepisie muszą być więc bezwzględnie spełnione, aby wstrzymanie dostaw energii było zasadne. Oznacza to, że samo istnienie zadłużenia nie jest wystarczające dla wstrzymania dostarczania energii elektrycznej, a konieczne jest jeszcze należyte, szczegółowe i uprzednie poinformowanie odbiorcy o wysokości zadłużenia i o skutkach braku uiszczenia należności (zob. wyrok SA w Warszawie z dnia 18 czerwca 2013 r. o sygn.VI ACa 1361/12, LEX nr 1372487).

Zaznaczenia więc wymaga, iż wezwanie powódki do zapłaty z 13 kwietnia 2012 r. zawierające niezbędne elementy zostało wysłane listem poleconym z nr nadawczym (...). Przedmiotowa przesyłka po nieudanej próbie doręczenia jej 17 kwietnia 2012 r. została zaawizowana do odbioru w placówce pocztowej oddawczej adresata, a następnie 24 kwietnia 2012 r. dokonano jej powtórnej awizacji. Adresat miał zatem jeszcze 7 dni od momentu drugiej awizacji na odebranie korespondencji i zapoznanie się z jej treścią, w sumie 14 dni.

Zgodnie bowiem z § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 9 stycznia 2014 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz.U. Nr 5, poz. 34 ze zm.), jeżeli w chwili doręczania przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego stwierdzi się nieobecność adresata lub innych osób uprawnionych do ich odbioru, zawiadomienie o próbie doręczenia wraz z informacją o terminie ich odbioru i adresie placówki oddawczej, w której przesyłka lub przekaz pocztowy są przechowywane, operator pozostawia w oddawczej skrzynce pocztowej adresata. Natomiast w myśl § 38 ust. 1 powołanego rozporządzenia przesyłki lub przekazy pocztowe operator wydaje adresatowi w placówce oddawczej w terminie 14 dni, zwanym „terminem odbioru”. Przy czym analogiczne postanowienia w tym przedmiocie zostały zawarte w § 34 i 37 aktualnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 29 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków wykonywania usług powszechnych przez operatora wyznaczonego (Dz. U. z 2013 r. poz. 545). Tym samym ustawodawca dał odbiorcy 14 dni na odebranie przesyłki i termin ten jest powszechnie znany.

W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę wywodzoną m.in. na gruncie art. 6 ust. 3a p.e. potrzebę odpowiedniej ochrony odbiorcy, któremu grozi odłączenie podstawowego dobra czyli energii, należało uznać w oparciu o wymienione regulacje rozporządzenia Ministra Infrastruktury, iż w przypadku awizowania korespondencji 14 dzień od pierwszej awizacji jest ostatnim dniem, w którym adresat może zapoznać się z treścią korespondencji, od drugiej awizacji jest to więc 7 dni.

Na marginesie trzeba w tym miejscu jedynie dodać, że do ustalenia kiedy adresat mógł się zapoznać z oświadczeniem wiedzy przedsiębiorstwa energetycznego nie można stosować art. 139 kpc, ponieważ doręczenia w trybie przepisów kodeksowych dotyczą postępowania sądowego i pism procesowych zawierających oświadczenia i wnioski stron składane poza rozprawą i posiedzeniem jawnym. Natomiast w niniejszym przypadku chodziło o złożenie oświadczenia wiedzy jednego podmiotu (wierzyciela) drugiemu podmiotowi prawa cywilnego (dłużnikowi). Wobec więc tego, że dane oświadczenie nie było składane w toku postępowania cywilnego, toteż nie należało posiłkować się przepisami postępowania cywilnego w tej kwestii pozasądowej.

Skoro więc skierowana do Fundacji przez przedsiębiorstwo energetyczne przesyłka zawierająca wezwanie do zapłaty została awizowana po raz pierwszy 17 kwietnia 2012 r., a następnie 24 kwietnia 2012 r. dokonano powtórnej awizacji, termin jej odbioru upływał 1 maja 2012 r. Jednakże był to dzień ustawowo wolny od pracy a zatem Fundacja mogła odebrać przesyłkę ostatecznie jeszcze 2 maja 2012 r. i wówczas zapoznać się z jej treścią. Tak więc dodatkowy 14-dniowy termin na uregulowanie zaległości z faktury nr (...) należało liczyć od tego momentu.

Rozumowanie takie podzielił również w powołanym wyżej wyroku z 28 czerwca 2016 r. sygn. VI ACa 736/15 Sąd Apelacyjny w Warszawie, który zwrócił uwagę, iż uregulowań § 14 i 38 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 9 stycznia 2014 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych nie można pomijać, jeżeli weźmie się pod uwagę istotę i cel normy zawartej w art. 6 ust. 3a p.e. Sąd Apelacyjny w Warszawie argumentował, że nie chodzi tu bowiem o „zwykłą” umowę cywilną, ale umowę, której przedmiotem jest specyficzne dobro. Wywiódł więc, że skoro ustawodawca przewidział, że odbiorca ma 14 dni na odebranie przesyłki z placówki operatora pocztowego, to uwzględniając opisywane przez Sąd okoliczności, nie można pozbawiać odbiorcy energii elektrycznej tego uprawnienia. I w tym kontekście powinien być odczytywany według Sądu Apelacyjnego art. 61 ust. 1 kc. Sąd Apelacyjny wskazał też wprost, iż skoro uzasadnieniem unormowania art. 6 ust. 3a p.e. jest nie wstrzymanie dostaw energii elektrycznej, ale uświadomienie odbiorcy o istnieniu zaległości z tego tytułu, szczególnie gdy powstała ona wskutek przeoczenia lub okoliczności życiowych, a także udzielenie dodatkowego terminu na ich zapłatę, w tym również umożliwienie zabezpieczenia odpowiednich środków na pokrycie powstałej zaległości, to priorytet należy przyznać faktycznemu odbiorowi przesyłki przez adresata, a w sytuacji, gdy do odbioru nie doszło we wskazanym 14-dniowym terminie awizacji, można przyjąć fikcję prawną, że adresat zapoznał się ze skierowanym do niego oświadczeniem woli w ostatnim dniu tego terminu.

Tym samym w przypadku wezwania do zapłaty skierowanego do Fundacji 13 kwietnia 2012 r. dodatkowy 14- dniowy termin na uregulowanie zaległych należności, wynikających z faktury nr (...) i bieżących należności, liczony od 2 maja 2012 r. upływał 16 maja 2012 r. Natomiast należność wynikająca z faktury nr (...) została przez Fundację uregulowana w 2 transzach: 5 maja 2012 r. w części, tj. w kwocie 57,04 zł i pozostała należność w kwocie 123,67 zł w dniu 11 maja 2012 r. Wobec tego całą należność powodowa Fundacja uiściła przed upływem ustawowego terminu.

Mimo tego w międzyczasie 8 maja 2012 r. doręczono (...) S.A. przesyłkę niepodjętą przez Fundację i (...) S.A. wystawiła polecenie wstrzymania dostarczania energii, które zostało zrealizowane przez operatora systemu dystrybucyjnego 9 maja 2012 r. W tym dniu nastąpiło wstrzymanie dostaw energii elektrycznej do lokalu Fundacji.

Wstrzymanie dostarczania energii odbyło się zatem przedwcześnie, toteż było nieuprawnione.

Z tego względu Sąd, uznając zaskarżoną decyzję z 18 lutego 2013 r. nr (...) w pkt 2, w której stwierdzono, że wstrzymanie dostaw do lokalu mieszkalnego położonego w P., na os. (...), mieszkanie (...) w dniu 9 maja 2012 r. było uzasadnione, za bezpodstawną, zmienił pkt 2 tej decyzji na podstawie art. 479 ^{( 53)} § 2 kpc w ten sposób, że stwierdził, iż wstrzymanie dostaw energii elektrycznej dokonane przez (...) S.A. z siedzibą w P. do lokalu mieszkalnego położonego w P., na os. (...), mieszkanie (...) w dniu 9 maja 2012 r. było nieuzasadnione.

Natomiast Sąd nie podzielił zarzutów powódki odnośnie umorzenia postępowania administracyjnego w części dotyczącej wniosku Fundacji (...) z siedzibą w P. o stwierdzenie nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej do lokalu w dniu 10 czerwca 2011 r. w ramach postanowienia z dnia 26 listopada 2015 r. nr (...)uzupełniającego decyzję z 18 lutego 2013 r. nr (...), albowiem powódka nie przedstawiła przekonywujących dowodów, że wskazanego 10 czerwca 2011 r. do wyłączenia energii rzeczywiście doszło, podczas gdy ze zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynika, że nie nastąpiło trwałe wstrzymanie energii do lokalu.

W tym względzie przede wszystkim należy wskazać, że jak wynika z twierdzeń (...) S.A. i (...) Sp. z o.o., wobec nieuregulowania przez Fundację należności określonych w wezwaniach do zapłaty z 8 lutego 2011 r. oraz 15 kwietnia 2011 r., (...) S.A. 9 czerwca 2011 r. przekazała (...) Sp. z o.o. polecenie wstrzymania dostaw energii elektrycznej do lokalu Fundacji, jednakże zlecenie to nie zostało zrealizowane przez (...) Sp. z o.o. Okoliczność tą potwierdza fakt posiadania przez Fundację pisemnych próśb (...) S.A. o kontakt w sprawie dostarczania energii do lokalu wystawianych po jej wstrzymaniu a pozostawianych w drzwiach mieszkania wyłącznie w przypadku odłączenia energii 25 listopada 2009 r. i 9 maja 2012 r. Takiego dowodu z daty 10 czerwca 2011 r. powódka nie przedstawiła. O niewstrzymaniu energii świadczy też twierdzenie samej powódki przedstawione w piśmie z 30 stycznia 2013 r., z którego wynika, że pracownik Spółki, mający dokonać odłączenia, porozumiał się z Fundacją odnośnie zapłaty przez nią zaległości w najbliższym dniu roboczym, dlatego do wstrzymania dostaw energii elektrycznej 10 czerwca 2011 r. nie doszło, tym bardziej, że 14 czerwca 2011 r. Fundacja wpłaciła pozostałą należność wynikającą z faktury (...) w wysokości 93,29 zł oraz całą należność z faktury nr (...) w wysokości 165,98 zł.

Na podstawie materiału sprawy, Sąd stwierdził zatem, że rację ma Prezes URE, uznając postępowanie w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego nieuzasadnionego wstrzymania dostaw energii elektrycznej do lokalu w dniu 10 czerwca 2011 r., z uwagi na fakt niewstrzymania energii do lokalu, za bezprzedmiotowe.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 8. 1 p.e. „W sprawach spornych dotyczących odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw lub energii, umowy o świadczenie usług transportu gazu ziemnego, umowy o świadczenie usługi magazynowania paliw gazowych, umowy, o której mowa w art. 4c ust. 3, umowy o świadczenie usługi skraplania gazu ziemnego oraz umowy kompleksowej, a także w przypadku nieuzasadnionego wstrzymania dostarczania paliw gazowych lub energii rozstrzyga Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek strony.”. Zatem w sytuacji, gdy Prezes URE nie stwierdzi wstrzymania dostarczania energii elektrycznej nie ma podstaw do wydawania decyzji merytorycznej, wówczas na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. Prezes URE umarza postępowanie w sprawie, ponieważ brak jest podstaw prawnych o faktycznych do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Wobec powyższego, Sąd oddalił odwołanie w tym zakresie na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 kpc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z którym w razie tylko częściowego uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Mając na uwadze fakt, iż powódka zaskarżyła decyzję w dwóch punktach, a Sąd uznał zasadność odwołania jedynie co do jednego z nich, to należało uznać, że każda ze stron w równym stopniu wygrała jak i przegrała sprawę. W konsekwencji koszty zastępstwa procesowego zostały wzajemnie zniesione, a koszty sądowe rozdzielone po połowie. Dlatego też Sąd zasądził od Prezesa URE na rzecz powódki kwotę 100,00 zł tytułem zwrotu połowy opłaty od odwołania.

SSO Anna Maria Kowalik