Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10.03.2014r. w O.

sprawy z odwołania A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrołęce

z dnia 21.10.2013r. sygn. akt IV U 179/11

orzeka:

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala odwołanie w całości.

UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 16.11.2011r., z dnia 28.11.2011r. i z dnia 23.12.2011r. ZUS odmówił A. B. prawa do zasiłku chorobowego za łączny okres od dnia 20 października 2011r. do dnia 09 stycznia 2012r.

Decyzjami z dnia 13.01.2012r., z dnia 06.02.2012r., z dnia 12.03.2012r. i z dnia 03.04.2012r. ZUS odmówił A. B. prawa do zasiłku chorobowego za łączny okres od dnia 10.01.2012r. do dnia 17.04.2012r.

Decyzją z dnia 28.02.2012r. ZUS odmówił A. B. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

A. B. wniósł odwołania od powyższych decyzji.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołań.

Sąd Rejonowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 21.10.2013r. zmienił w części zaskarżone decyzje z dnia 16.11.2011r., z dnia 28.11.2011r. i z dnia 23.12.2011r. w ten sposób, że przyznał A. B. prawo do zasiłku chorobowego od dnia 11.10.2011r. do dnia 09.01.2012r, oddalając odwołanie w pozostałym zakresie. Nadto Sąd Rejonowy zmienił w całości decyzje z dnia 13.01.2012r., z dnia 06.02.2012r., z dnia 12.03.2012r. i z dnia 03.04.2012r. i przyznał A. B. prawo do zasiłku chorobowego od dnia 10.01.2012r. do dnia 17.04.2012r. Sąd Rejonowy zmienił także zaskarżoną decyzję z dnia 28.02.2012r. i przyznał A. B. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego zgodnie z czasookresem wynikającym z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS tj. na okres dwóch miesięcy od wyczerpania zasiłku chorobowego.

Powyższy wyrok Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i prawnych:

A. B. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w (...) sp. z o.o. w W.. Stosunek pracy ustał dnia 19.10.2011r.

Jednocześnie A. B. miał zawartą umowę zlecenia z (...) S.A. we W. od dnia 25.07.2011r. na czas nieokreślony.

Nadto A. B. miał zawartą z:

- (...) S.A. we W. umowę o wykonywanie czynności agencyjnych od dnia 08.08.2011r. na czas nieokreślony;

- (...) S.A. we W. umowę zlecenia o wykonywaniu usług akwizycyjnych i umowę o wykonywanie czynności agencyjnych od 18.07.2011r. na czas nieokreślony.

Sąd Rejonowy ustalił, że umowa z (...) S.A. we W. uległa rozwiązaniu z dniem 10.11.2011r. na wniosek A. B.. Z tym bowiem dniem wpłynęło do spółki pismo od A. B. z prośbą o rozwiązanie tej umowy.

Sąd Rejonowy ustalił także, że do rozwiązania umów ze spółkami: (...) S.A. we (...) S.A. we W. doszło dnia 19.10.2011r. za porozumieniem stron, na skutek pisma, które wpłynęło do spółek dnia 10.11.2011r.

Sąd I instancji, powołując się na treść art.13 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 25.06.1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, stwierdził, że za okres od dnia 20.10.2011r. do dnia 10.11.2011r. A. B.nie przysługuje zasiłek chorobowy, bo w tym okresie był związany umową zlecenia ze spółką (...)i z tego tytułu mógł być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Sąd Rejonowy uznał, że za w/w okres z tego tytułu A. B.winien ubiegać się o zasiłek chorobowy, a nie z tytułu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego.

Przy czym Sąd Rejonowy uznał, że po rozwiązaniu umowy zlecenia ze spółką (...)ustały przeszkody do wypłaty zasiłku chorobowego z tytułu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego za dalszy okres tj. od dnia 11.11.2011r. do dnia 17.04.2012r.

W konsekwencji Sąd Rejonowy przyznał także A. B. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 2 miesięcy od wyczerpania zasiłku chorobowego.

Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy. Zarzucił wyrokowi

1. naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:

- art.13 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. Dz.U. z 2005r., Nr 31, poz. 267 ze zm.) poprzez błędną interpretację i uznanie, że ubezpieczonemu przysługuje po dniu 10.11.2011r. prawo do zasiłku chorobowego, a następnie prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, pomimo, że bezpośrednio po ustaniu zatrudnienia w dniu 19.10.2011r. kontynuował on działalność zarobkową i miał inny tytuł do ubezpieczenia;

2. naruszenie przepisów prawa procesowego:

- art.477 ⁹§3 kpc poprzez niezasadne przywrócenie terminu ubezpieczonemu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 23.12.2011r. dotyczącej prawa do zasiłku za okres od 20.10.2011r. do 09.01.2012r. i z dnia 13.01.2012r. dotyczącej prawa do zasiłku za okres od 10.01.2012r. do 31 .01.2012r. pomimo braku do tego podstaw;

- art. 233 k.p.c. przez nienależyte rozważenie zebranego materiału dowodowego, w szczególności w zakresie kontynuowania przez ubezpieczonego działalności zarobkowej po dniu 19.10.2011r., co skutkowało nieprawidłowymi ustaleniami w kwestii prawa do zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego przyznanego ubezpieczonemu po tym dniu.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy wskazał, że A. B. po rozwiązaniu stosunku pracy dnia 19.10.2011r. kontynuował działalność zarobkową rozpoczętą jeszcze w trakcie trwania stosunku pracy. Wskazał, że na dzień 20.10.2011r. zachodziła negatywna przesłanka uniemożliwiająca przyznawanie prawa do zasiłku chorobowego, określona w art.13 ust.1 pkt 2 w/w ustawy, gdyż działalność ta stanowiła tytuł do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. ZUS stanął na stanowisku, że z art.13 w/w ustawy wynika, że po zakończeniu umowy zlecenia z (...) S.A. dnia 10.11.2011r., brak było podstaw do przyznania prawa do zasiłku chorobowego z tytułu zatrudnienia z (...), które ustało dnia 19.10.2011r. ZUS wskazywał bowiem, że ustawodawca w art.13 w/w ustawy posługuje się określeniem: „nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego”, nie wskazując jednocześnie zakończenia (daty końcowej) tego okresu. ZUS powołał się także na uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 09.01.2012r. (I UK 212/11), w którym zróżnicowano prawo do zasiłku chorobowego przysługujące na podstawie art.17 w/w ustawy i art.13. Zgodnie z przedstawioną tam interpretacją – przepis art.17 ustawy utratę prawa do zasiłku chorobowego odnosi do okresu zwolnienia wynikającego z orzeczenia lekarskiego o zwolnieniu od pracy, natomiast według regulacji z art.13 ustawy – zasiłek chorobowy w ogóle nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, a więc nie odnosi się do okresów poszczególnych zwolnień, tak jak w art.17.

Ponadto organ rentowy podniósł, że odwołujący dopasował swoją sytuację prawną do art.13 w/w ustawy. ZUS zwrócił bowiem uwagę, że odwołujący rozwiązał umowy z (...) S.A. (...) S.A. (...) ze skutkiem wstecznym., tj. oświadczeniem woli z dnia 10.11.2011r., które doprowadziło do rozwiązania umów z datą 19.10.2011r. Powyższe pozostaje zdaniem organu rentowego w sprzeczności z przepisami kodeksu cywilnego o zasadach składania oświadczeń woli. Okoliczność ta zdaniem ZUS dodatkowo przemawia za kontynuowaniem przez ubezpieczonego działalności zarobkowej po dniu 19.10.2011r.

Odnosząc się do naruszenia przez Sąd I instancji art.477 ⁹§3 kpc – ZUS podniósł, że A. B. wniósł odwołania od decyzji z dnia 23.12.2011r. i z dnia 13.01.2012r. po terminie. Nie zostały wskazane żadne przyczyny uzasadniające przywrócenie terminu do wniesienia odwołania. ZUS podniósł, że z uzasadnienia wyroku nie wynika informacja o przywróceniu terminu odwołującemu terminu do wniesienia odwołania, a zatem odwołania od tych odwołań powinny być odrzucone.

Reasumując – organ rentowy wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołań.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i skutkowała koniecznością dokonania częściowej zmiany zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołań A. B. w całości.

W ocenie Sądu Okręgowego – dla prawidłowego zastosowania podstawy prawnej dozwalającej lub nie dozwalającej na ustalenie prawa do zasiłku chorobowego, a następnie do świadczenia rehabilitacyjnego odwołującemu w spornym okresie, konieczna jest ponowna analiza stanu faktycznego w przedmiotowej sprawie.

Istota problemu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do rozważenia, czy w zaistniałym stanie faktycznym odwołujący ma możliwość skorzystania z pracowniczego ubezpieczenia chorobowego związanego ze stosunkiem pracy w (...) sp. z o.o. w sytuacji, gdy po ustaniu stosunku pracy kontynuował działalność zarobkową w (...) S.A. – uprawniającą go do objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

W pierwszej kolejności należy zatem rozważyć, czy zachodzi negatywna przesłanka do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego określona w art.13 ust.1 pkt 2 w/w ustawy. Zgodnie z tym przepisem - zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby.

Pracownicze ubezpieczenie chorobowe A. B. trwało do dnia 19.10.2011r. Zatem w pierwszej kolejności konieczne było rozważenie, czy po tej dacie kontynuował działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że A. B. w trakcie trwania stosunku pracy zawarł następujące umowy cywilno-prawne:

- umowę zlecenia z (...) S.A.we W.od dnia 25.07.2011r. na czas nieokreślony (k.19-22). Na podstawie tej umowy A. B.zobowiązał się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów sprzedaży usług (...) S.A.polegających na pomocy osobom poszkodowanym w dochodzeniu od krajowych i zagranicznych ubezpieczycieli roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia powstałych w związku ze zdarzeniem wypadkowym.

- umowę o wykonywanie czynności agencyjnych z (...) S.A. we W. od dnia 08.08.2011r. na czas nieokreślony (k.31-36);

- umowę zlecenia o wykonywaniu usług akwizycyjnych i umowę o wykonywanie czynności agencyjnych z (...) S.A. we W. od 18.07.2011r. na czas nieokreślony (k.23-30).

W ramach umowy z (...) S.A. A. B. zobowiązał się do stałego pośredniczenia przy zawieraniu umów sprzedaży usług zleceniodawcy polegających na pomocy osobom poszkodowanym w dochodzeniu od krajowych i zagranicznych ubezpieczycieli roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia powstałych w związku ze zdarzeniem wypadkom dotyczącym klienta. W ramach umowy o wykonywanie czynności agencyjnych z (...) S.A. we W. A. B. zobowiązał się do wykonywania czynności agencyjnych wyłącznie na rzecz agenta polegających na pozyskiwaniu klientów i pośredniczeniu przy zawieraniu z klientami indywidualnych umów ubezpieczeniowych na życie. W ramach umowy zlecenia o wykonywaniu usług akwizycyjnych z (...) S.A. we W. A. B. zobowiązał się do prowadzenia czynności akwizycyjnych wyłącznie na rzecz A. Otwartego Funduszu Emerytalnego polegające na zawieraniu z osobami uprawnionymi umów o członkostwo w Funduszu, a także wykonywania innych czynności zleconych na mocy umowy. Nadto na podstawie umowy o wykonywanie czynności agencyjnych A. B. zobowiązał się do wykonywania czynności agencyjnych wyłącznie na rzecz agenta polegających na pozyskiwaniu klientów i pośredniczeniu przy zawieraniu z klientami indywidualnych umów ubezpieczeniowych na życie.

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe umowy należy zakwalifikować jako umowy mieszane tj. umowy zlecenia (art.734 kc) i o świadczenie usług (art.750 kc). Należy także zakwalifikować tak samo umowy nazwane przez strony „umowami o wykonanie czynności agencyjnych”. Nie są to bowiem umowy agencyjne, o których mowa w art.758 kc, gdyż A. B. nie był osobą prowadzącą działalność gospodarczą.

Wobec czego – wszystkie wymienione powyżej umowy mieszczą się w kategorii umów, o których mowa w art.6 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz. 1442 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem - obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Powoływany ustęp 4 tegoż przepisu stwierdza, że osoby określone w ust. 1 pkt 4 nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. A. B. nie należy do tej kategorii osób, a zatem ustęp 4 art.6 nie ma do niego zastosowania. Ponadto – ponieważ po dniu 19.10.2011r. A. B. nie miał innego konkurencyjnego tytułu ubezpieczenia – zatem nie mają także do niego zastosowania art.8 i 9 w/w ustawy.

Natomiast zgodnie z art.11 ust.2 w/w ustawy - dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że A. B. mógł być objęty od dnia 20.10.2011r. do dnia 10.11.2011r. dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Przy czym nie złożył wniosku o objęcie go tym ubezpieczeniem. Tym samym po ustaniu stosunku pracy kontynuował on działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym. Zachodziły zatem okoliczności, o których mowa w art.13 ust.1 pkt 2 ustawy zasiłkowej.

W tym miejscu podnieść należy, że dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy bez znaczenia pozostaje okoliczność, w jakich okresach A. B. wykonywał w ramach wskazanych powyżej umów konkretne czynności, za które otrzymał wynagrodzenie. Zgodnie bowiem z art.13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Przy czym przez sformułowanie „zleceniobiorcy” należy rozumieć wszystkie osoby wymienione w art.6 ust.1 pkt 4 tej ustawy, co wynika wprost z brzmienia tego przepisu.

Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie konieczne było jedynie ustalenie, w jakich okresach trwały powoływane umowy.

Sąd Rejonowy ustalił, że umowa z (...) S.A.trwała od dnia 25.07.2011r. do dnia 10.11.2011r. W tym bowiem dniu wpłynęło do spółki pismo A. B.z prośbą o rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym. Analizując treść umowy zawartej pomiędzy tymi stronami, należy stwierdzić, że strony nie przewidywały rozwiązania umowy za porozumieniem stron. Jednakże Sąd Okręgowy uznał, że jeśli wolą obu stron było rozwiązanie umowy w tym trybie, to brak jest ku temu przeszkód prawnych. Przy czym należy mieć na uwadze, że z art.61§1 kc – oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Prawidłowo zatem Sąd I instancji uznał, że do rozwiązania umowy z V. doszło dnia 10.11.2011r.

Tym samym Sąd Okręgowy uznał, że z tych samych względów umowy A. B. z (...) S.A. i (...) S.A. także trwały do dnia 10.11.2011r., a odmienne ustalenia Sądu Rejonowego w tym zakresie są nieprawidłowe. Należy zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego wyrażonym w apelacji, że nie ma podstaw prawnych do rozwiązania tych umów z datą wsteczną. Z informacji udzielonych przez obie spółki (k.75 i 76) wynika, że pismo A. B. zawierające prośbę o rozwiązanie umów z dniem 19.10.2011r. wpłynęło do spółek dnia 10.11.2011r. Z treści umów zawartych z obiema spółkami wynika, że strony także nie przewidziały takiej formy rozwiązania umów. Jednakże i tym przypadku Sąd Okręgowy uznał, że pomimo braku pisemnego zapisu w umowach – nie można stronom odbierać prawa do rozwiązania umowy na mocy porozumienia stron. Jednakże taka czynność wymaga złożenia oświadczenia przez obie strony umowy. Oświadczenie spółek zostało złożone w dorozumianej formie dopiero dnia 10.11.2011r., albowiem dopiero w tym dniu mogły zapoznać się z treścią oświadczenia A. B. o chęci rozwiązania tych umów. Przystając na rozwiązanie umów za porozumieniem stron – w sposób dorozumiany wyraziły na to zgodę. Przy czym nie ma możliwości, aby strony rozwiązały umowy z datą wsteczną (19.10.2011r.). W ocenie Sądu najwcześniejszą datą, z którą strony prawidłowo mogły dokonać rozwiązania umów, był dzień 10.11.2011r., co wynika z art.61§1 kc.

Przy czym rozważania te nie mają decydującego wpływu na treść rozstrzygnięcia w tej sprawie. Skoro bowiem Sąd Rejonowy ustalił, że umowa z (...) S.A. uległa rozwiązaniu z dniem 10.11.2011r., a odwołujący tego nie kwestionował – to bez znaczenia pozostaje, czy w okresie od 20.10.2011r. do 10.11.2011r. był on związany jedną czy wieloma umowami objętymi dyspozycją art.6 ust.1 pkt 4 ustawy systemowej.

Mając to wszystko na uwadze – stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że w okresie od 20.10.2011r. do 10.11.2011r. A. B. kontynuował działalność zarobkową, z tytułu której mógł podlegać dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i nie przyznał za ten okres zasiłku chorobowego. Choć kwestia ta nie była objęta zaskarżeniem, to jednakże poczynione powyżej ustalenia konieczne były dla analizy tej części wyroku, której dotyczyła apelacja.

Kolejną bowiem kwestią wymagającą ustalenia i której dotyczy złożona apelacja - jest rozważenie, czy po dniu 10.11.2011r. A. B. mógł powrócić do przywilejów związanych z pracowniczym ubezpieczeniem chorobowym.

Zasadą jest, że zasiłek chorobowy przysługuje w trakcie trwania ubezpieczenia chorobowego. Od tej zasady ustawodawca przewidział wyjątek w art.7 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z tym przepisem - zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego (pkt 1). Ryzyko, które ustawodawca zdecydował się finansować bez ekwiwalentu w składce, zostało ogólnie ujęte jako niezdolność do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Sąd Najwyższy uściślił ten ogólny opis uznając - na tle poprzednio obowiązującego przepisu art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1974r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (jedn. tekst Dz. U. z 1983r., Nr 30, poz. 143 ze zm.), dotyczącego wyłącznie pracowniczego tytułu ubezpieczenia - że prawo do omawianych świadczeń dyktowane jest koniecznością ochrony wytworzonej przez chorobę przerwy w pracy oraz przeszkodą w znalezieniu i podjęciu nowego zatrudnienia (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia z dnia 10 grudnia 1984r., III UZP 55/84 oraz uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 1996r., II UZP 23/95). Obecnie nie chodzi jednak tylko o poszukiwanie nowej pracy czy niezdolność do jej podjęcia, gdyż w art.13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej, będącym odpowiednikiem przepisu art.6 ustawy z 1974r., ustawodawca zrezygnował z określenia „podjęcie innej działalności zarobkowej” na rzecz „podjęcia lub kontynuowania działalności zarobkowej”. Wynika z tego, że aktualnie ryzykiem chronionym jest niemożność wykonywania (kontynuowania lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, zarówno tej, której wykonywanie dawało tytuł do objęcia ubezpieczeniem, jak i wykonywanej równolegle z taką działalnością, a ponadto jakiejkolwiek nowej działalności dającej źródło utrzymania.

Przekładając te rozważania na grunt niniejszej sprawy, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że w sytuacji, gdy po ustaniu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego A. B. kontynuował działalność zarobkową na podstawie wyżej opisanych umów cywilnych, to po pierwsze - możliwość kontynuowania działalności zarobkowej wskazuje na to, że choroba nie ogranicza zdolności do pracy, a zatem nie zachodzą przesłanki przyznania prawa do zasiłku. Po drugie - w tym okresie mógł być objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. W konsekwencji zachorowanie pozostaje już w związku z nowym tytułem ubezpieczenia. Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, czy odwołujący skorzystał z możliwości ubezpieczenia chorobowego, które jest w tym przypadku dobrowolne. Jeśli tego nie uczynił, to poniósł tym samym ryzyko braku prawa do zasiłku chorobowego w przypadku zachorowania w tym okresie. Nadto podnieść należy, że w takiej sytuacji nie ma podstaw do zastosowania szczególnej ochrony przewidzianej w art.7 ustawy zasiłkowej. Przepis ten znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy dana osoba traci dotychczasowy tytuł ubezpieczenia chorobowego, a ze względu na swą niezdolność do pracy nie może podjąć innej działalności zarobkowej, z którą wiązałby się kolejny tytuł ubezpieczenia chorobowego. Tymczasem w zaistniałym stanie faktycznym przepis ten nie znajduje zastosowania. Skoro po ustaniu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego odwołujący kontynuował działalność zarobkową, to oznaczało to, że choroba nie ograniczała jego zdolności zarobkowych, a odwołujący mógł skorzystać z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Analogiczne stanowisko zaprezentowane jest przez przedstawicieli doktryny (tak m.in. Agnieszka Rzetecka-Gil, komentarz do art.13 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, LEX).

Sąd Rejonowy uznał, że w takiej sytuacji A. B. nie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego jedynie w okresie, gdy kontynuował on działalność zarobkową, a więc od dnia 20.10.2011r. do dnia 10.11.2011r. Natomiast po tej dacie Sąd I instancji uznał, że A. B. może niejako „powrócić” do pracowniczego ubezpieczenia chorobowego.

W ocenie Sądu Okręgowego taka interpretacja przepisów nie jest właściwa. W niniejszej sprawie, przy takim stanie faktycznym – zasiłek chorobowy związany z pracowniczym ubezpieczeniem chorobowym nie przysługuje za cały okres po ustaniu tego ubezpieczenia. Skoro A. B. po zakończeniu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego (19.10.2011r.) kontynuował działalność zarobkową – to pozbawiał się możliwości „powrotu” do pracowniczego ubezpieczenia chorobowego. Nie można bowiem uznać, że niezdolność do pracy rozumiana jako przeszkoda w podjęciu lub kontynuowaniu działalności zarobkowej powstała w trakcie pracowniczego ubezpieczenia chorobowego. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 09.01.2012r. (I UK 212/11) wskazał, że według regulacji z art.13 w/w ustawy – zasiłek chorobowy w ogóle nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, a więc nie odnosi się do okresów poszczególnych zwolnień lekarskich jak w przepisie art.17 w/w ustawy. Tym samym należy stwierdzić – że nastąpiła w ogóle utrata prawa do zasiłku chorobowego wynikająca z pracowniczego ubezpieczenia chorobowego, a nie tylko w okresie, gdy A. B. prowadził działalność zarobkową.

Mając to na uwadze, Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że nie ma podstaw prawnych do przyznania odwołującemu prawa do zasiłku chorobowego za cały okres po ustaniu pracowniczego ubezpieczenia chorobowego, czyli od dnia 20.10.2011r. W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał także, że brak jest podstaw do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego, który zgodnie z art.18 w/w ustawy przyznawany jest jedynie po wyczerpaniu zasiłku chorobowego.

Apelujący podnosił także zarzut naruszenia prawa procesowego tj. art.477 ⁹§3 kpc poprzez niezasadne przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od decyzji z dnia 23.12.2011r. i z dnia 13.01.2012r.

Skoro Sąd I instancji odnosił się merytorycznie do powyższych decyzji, to należy wnosić, że przywrócił odwołującemu termin do wniesienia odwołań od tych decyzji. Należy zgodzić się z apelującym co do tego, że powinnością Sądu Rejonowego było w takiej sytuacji wskazanie w pisemnym uzasadnieniu, jakie przesłanki legły u podstaw przywrócenia terminu do wniesienia odwołań od tych decyzji. Sąd I instancji zaniechał tego, choć w tzw. części „historycznej” uzasadnienia szczegółowo przytoczył argumentację ZUS-u sprowadzającą się do konkluzji, że należy odrzucić odwołanie od tych decyzji. Należy zatem wskazać Sądowi I instancji, aby w przyszłości ograniczył nadmierne rozbudowanie części uzasadnienia odnoszącego się do stanowisk stron, a więcej uwagi poświęcił na rozważania prawne i analizę stanu faktycznego.

Warunkiem rozpoznania odwołania przez Sąd, jest jego wniesienie w terminie, o którym mowa w art.477 ⁹§1 kpc. Zasadą jest, że odwołanie wniesione po upływie tego terminu, Sąd odrzuca. Jedynie wtedy, gdy przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się – Sąd może rozpoznawać spóźnione odwołanie (§3). W przypadku uznania przez Sąd, że zachodzą podstawy do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania – Sąd nie ma powinności wydawania w tym przedmiocie stosownego postanowienia. Winien jednak odnieść się do przesłanek z art.477 ⁹§3 kpc, najpóźniej w pisemnym uzasadnieniu wyroku.

Ponieważ nie uczynił tego Sąd I instancji – powinność ta spoczęła na Sądzie Okręgowym.

Odwołanie od decyzji z dnia 23.12.2011r. i z dnia 13.01.2012r. A. B. wniósł dnia 05.03.2012r. (IV U 45/12). We wniosku o przywrócenie terminu wskazał, że przyczyną opóźnienia było pogorszenie się jego stanu zdrowia. Dodatkowo na rozprawie z dnia 07.05.2012r. oświadczył, że z obu decyzji wynikało, że zostaną one dołączone do akt przekazanych do Sądu. Dlatego zasugerował się, że także te decyzje będą rozpoznane przez Sąd w związku z jego odwołaniem od wcześniej wydanych decyzji.

Sąd Okręgowy uznał, że zachodziły przesłanki do przywrócenia terminu do wniesienia tych odwołań. Przekroczenie terminu do wniesienia odwołań nie było nadmierne. Na obu decyzjach widnieje zapis, że będą dołączone do akt przekazanych do Sądu wraz z odwołaniem A. B. z dnia 13.12.2011r. Taki zapis mógł utwierdzić odwołującego w przekonaniu co do tego, że nie musi wnosić od tych decyzji odrębnych odwołań. Zatem przekroczenie terminu do wniesienia odwołań nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego.

Z tych względów Sąd Okręgowy odnosił się merytorycznie do wszystkich decyzji będących przedmiotem zaskarżenia.

Mając to wszystko na uwadze Sąd Okręgowy stosownie do treści art.386§1 kpc częściowo zmienił zaskarżony wyrok Sądu I instancji w ten sposób, że oddalił odwołanie A. B. w całości.