Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 kwietnia 2021 r., znak sprawy 390000/603/2021 - (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2, ust. 2, ust. 3 pkt 1, 2 i 4 oraz art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. Z 2020 r., poz. 870) odmówił T. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 1 grudnia 2020 r. do 12 kwietnia 2021 r., wskazując, że ubezpieczona nie nabyła prawa do zasiłku chorobowego z powodu braku wymaganego okresu 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Organ rentowy podniósł, że z posiadanej przez niego dokumentacji wynika, iż T. K. została zgłoszona do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 7 października 2020 r. z tytułu umowy zlecenia u płatnika Przedsiębiorstwo (...) s.c., zaś tytuł ubezpieczenia chorobowego ustał 1 grudnia 2020 r.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła T. K., zarzucając naruszenie art. 4 ust. 1 pkt 2, ust. 2, ust. 3 pkt 1, 2 i 4 oraz art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz domagając się przyznania zasiłku za wyżej wymieniony okres. Argumentowała, że w dniu 1 września 2020 r. zawarła z płatnikiem składek umowę zlecenia jednocześnie zgłaszając chęć objęcia jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Od przysługującego jej wynagrodzenia płatnik składek potrącał jej należne składki. W ocenie ubezpieczonej, w związku z podleganiem dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu przez 91 dni nabyła ona prawo do zasiłku chorobowego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania w całości oraz o zasądzenie od ubezpieczonej na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i wskazując, że zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, zaś z informacji będących w posiadaniu organu, niezdolność do pracy ubezpieczonej nie powstała w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. K. w dniu 1 września 2020 r. zawarła z Przedsiębiorstwem (...) s. c. umowę zlecenia, której przedmiotem było wykonywanie masaży. Wraz z zawarciem powyższej umowy, T. K. złożyła oświadczenie, w którym wyraziła wolę objęcia jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

Niesporne , nadto dowód:

- umowa zlecenia z dnia 1 września 2020 r. – k. 7 i 8.

Płatnik składek zgłosił T. K. do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 7 października 2020 r. wskazując jako datę objęcia ubezpieczeniem chorobowym dzień 1 września 2020 r. Za okres od 1 września do 30 listopada 2020 r. płatnik odprowadzał składki chorobowe za poszczególne miesiące.

T. K. objęta była dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia 7 października 2020 r. do dnia 30 listopada 2020 r.

Dowód :

- druk zgłoszenia do ubezpieczeń (...) k. 10-11 (także w aktach rentowych organu),

- imienne raporty miesięczne oraz potwierdzenia zapłaty za okres wrzesień – listopad 2020 – k. 13-24,

- poświadczenie ubezpieczenia chorobowego – nienumerowana karta akt rentowych organu.

Od dnia 1 grudnia 2020 r. do dnia 12 kwietnia 2021 r. T. K. pozostawała niezdolna do pracy (z rozpoznaniem oznaczonym według klasyfikacji (...)10: G54 - zaburzenia korzeni i splotów nerwowych).

Niesporne , nadto dowód:

- zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy (...) nienumerowane karty w aktach organu.

T. K. nie miała innego, niż wynikającego z zawartej umowy zlecenia, tytułu ubezpieczenia chorobowego.

Niesporne .

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony w oparciu o dokumenty w przeważającej części dostarczone przez organ rentowy. Rzetelność sporządzenia dokumentów i ich autentyczność nie były kwestionowana przez strony i nie budziła wątpliwości Sądu. Stąd też Sąd pominął zgłoszony przez ubezpieczoną dowód z zeznań pracodawcy jako nieprzydatny do wykazania wskazywanych przez ubezpieczoną faktów, a nadto zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

Ubezpieczona, wykonująca zadania na podstawie umowy zlecenia, domagała się przyznania zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego. Organ rentowy, nie kwestionując niezdolności do pracy ubezpieczonej, podnosił, iż niezdolność ta nie powstała w okresie trwania ubezpieczenia chorobowego T. K.. Stan faktyczny w niniejszej sprawie leżał w całości poza sporem. Spór stron procesu sprowadzał się co do daty objęcia ubezpieczonej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Powyższa okoliczność jest natomiast o tyle istotna, że stosownie do treści przepisu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. z dnia 21 maja 2021 r.. Dz. U. z 2021 r., poz. 1133), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 2 i art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. z dnia 1 marca 2021 r., Dz. U. z 2021 r., poz. 423), zwanej dalej ustawą systemową, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, podlegają dobrowolnie, na swój wniosek, ubezpieczeniu chorobowemu. Stosownie zaś do treści art. 13 pkt 2 ustawy systemowej zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Wskazać należy, że każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Zgodnie zaś z art. 36 ust. 1, 2 i 4 ustawy systemowej obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osoby wykonującej pracę na podstawie umowy zlecenia należy do płatnika składek, a zgłoszenia tego dokonuje się w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy systemowej objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Jedyny wyjątek od tej zasady przewiduje art. 14 ust. 1a ustawy systemowej, w myśl którego objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczenia emerytalnego i rentowego zostanie dokonane w terminie określonym w art. 36 ust. 4 ustawy, tj. w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.

W niniejszej sprawie deklarację przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego przez ubezpieczoną płatnik składek złożył w dniu 7 października 2020 r., wskazując jako datę objęcia ubezpieczeniem chorobowym dzień 1 września 2020 r. Jak już wcześniej wskazano, objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od daty wskazanej we wniosku, wcześniejszej niż dzień złożenia wniosku, ma miejsce tylko wówczas, gdy wniosek obejmuje też zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń, a zostanie złożony w ciągu 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczenia. Nie budzi wątpliwości, że termin ten w analizowanym stanie faktycznym został przekroczony.

Należy podkreślić, że to po stronie płatnika, a więc na Przedsiębiorstwie (...) s. c., spoczywał obowiązek dokonania prawidłowego i terminowego zgłoszenia T. K. do ubezpieczeń społecznych, w tym dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Termin wyznaczony w art. 14 ust. 1 ustawy systemowej ma charakter zawity i nie ma podstaw do jego „przywracania” czy oceny przyczyn uchybienia temu terminowi (zawinione przez ubezpieczonego bądź płatnika składek czy też niezależne od niego). W przypadku niezgłoszenia się do ubezpieczenia dobrowolnego, ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nie przewiduje, aby objęcie ubezpieczeniem w późniejszym terminie mogło mieć skutek wsteczny wobec daty złożenia wniosku (z wyjątkiem przewidzianym w art. 36 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), choćby przyczyny opóźnienia wystąpienia z wnioskiem o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem społecznym były niezawinione po stronie wnioskodawcy (por. postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 czerwca 2018 r. I UK 309/17, L.).

W toku postępowania ubezpieczona podnosiła, że zleceniodawca przez cały czas trwania umowy opłacał składki na ubezpieczenia społeczne, w tym na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, co miało w jej ocenie świadczyć o podleganiu temu ubezpieczeniu. Argumenty te należy jednak uznać za niezasługujące na aprobatę, samo bowiem opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne nie jest tożsame ze złożeniem wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym i w konsekwencji nie powoduje powstania ochrony ubezpieczeniowej. Do powstania stosunku prawnego dobrowolnego ubezpieczenia niezbędny jest wniosek ubezpieczonego, a objęcie ubezpieczeniem następuje zasadniczo od dnia wskazanego we wniosku, jednak nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony. Wyjątek od tej reguły dotyczy dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, w przypadku którego nie istnieje dodatkowy warunek, by wniosek został zgłoszony w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia emerytalnego i rentowych. Osoby przystępujące do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego muszą mieć tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowego, w których zgłoszenie do ubezpieczenia następuje najpóźniej w terminie 7 dni od powstania obowiązku ubezpieczenia. Nadto, podkreślić należy, że co do zasady nie można przywrócić terminu do czynności prawnej, która zależy w całości od inicjatywy samej strony. Chodzi tu o dobrowolne zgłoszenie się do ubezpieczenia chorobowego w związku z zawarciem umowy zlecenia. Upływ specyficznego, siedmiodniowego terminu z art. 36 ust. 4 ustawy systemowej, nie powoduje wprawdzie definitywnego wygaśnięcia uprawnienia do dokonania czynności prawnej - zgłoszenia do ubezpieczeń - ale ma ten skutek, że kolejne zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nastąpi najwcześniej od dnia tego kolejnego wniosku, ale nie wcześniej. (por. wyrok Sądu Apelacyjnegow. W. - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 21 lutego 2018 r. III AUa 1610/17, wyrok Sądu Apelacyjnego w S. - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 stycznia 2017 r., III AUa 233/16 L.).

W związku z tym, że siedmiodniowy termin na zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, o którym mowa w art. 14 ust. 1a ustawy systemowej, upływał w dniu 8 września 2020 roku, nie było podstaw do objęcia T. K. dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym za okres wsteczny. W ocenie Sądu organ słusznie ustalił, że data wpływu dokumentu zgłoszeniowego (tj. 7 października 2020 r.) jest datą podlegania przez ubezpieczoną wskazanemu ubezpieczeniu. Mając na względzie, że tytuł ubezpieczenia ustał z dniem 30 listopada 2020 r. i z tym dniem T. K. została wyrejestrowana z ubezpieczenia chorobowego, uznać należało, że w okresie od 1 grudnia 2020 r. do 12 kwietnia 2021 r. nie ma ona prawa do zasiłku chorobowego z uwagi na wystąpienie niezdolności do pracy przed upływem 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.

W tych warunkach Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.

Orzeczenie o kosztach procesu wydane zostało w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), do których zalicza się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach. Zasądzona na rzecz organu kwota odpowiada stawce przewidzianej w § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. z dnia 3 stycznia 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 265).

s.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

s.