Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 czerwca 2021 r. w Warszawie

sprawy R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o prawo do rekompensaty

na skutek odwołania R. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 3 grudnia 2018 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2019 r. R. S. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z 3 grudnia 2018r. znak: (...)na postawie której odmówiono mu prawa do rekompensaty. Wnosząc o zmianę decyzji i przyznanie mu prawa do rekompensaty odwołujący wskazał, że nie zgadza się ze stanowiskiem organu rentowego, że praca, jaką wykonywał na stanowisku kierownika budowy w E. (...) od 16 grudnia 2015 r. do 31 grudnia 2017 r. i w MS E. od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r. nie była pracą wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze. W ramach pracy u ww. pracodawców odwołujący jako kierownik budowy nadzorował prace wymienione w załączniku ZUS wykaz A – prace wykonywane w szczególnych warunkach Dział II w energetyce – prace te polegały na budowie nowych oraz remoncie istniejących: sieci energetycznych kablowych i napowietrznych, stacji transformatorowych – na zlecenie operatora sieci (...) Sp. z o.o. Większość sieci operatora zawodowego jest usytuowana w pasach drogowych miasta, a wykonywanie prac na sieci wiąże się z bezpośrednimi, codziennymi zagrożeniami dla pracowników i innych uczestników korzystających z pasa drogowego, prace były wykonywane przy czynnym ruchu drogowym, przy czynnych innych urządzeniach infrastruktury technicznej umieszczonych w pasie drogowym ( odwołanie k.3-4 a.s.). 1 marca 2019 r. odwołujący doprecyzował odwołanie, wskazując że nie kwestionuje zaliczenia przez ZUS pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 13 lat i 6 miesięcy, a jedynie nieuwzględnienie przez organ rentowy tego rodzaju pracy w okresach od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2007 r. i od 1 stycznia do 31 grudnia 2008r. ( pismo k.16 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z 31 stycznia 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy powołał się na treść art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, wskazując że odwołujący nie udowodnił okresu co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – zaliczono mu łącznie 13 lat i 6 miesięcy. Podkreślono, że w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu z 7 marca 2018 r. widnieją rozbieżności odnośnie do okresu zatrudnienia na kolei i okresu równorzędnego z pracą na kolei – okres pokrywający się od 1 stycznia do 31 grudnia 1982 r. (odpowiedź na odwołanie k. 10-12 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony R. S. urodził się (...) Odwołujący posiada uprawnienia do pełnienia samodzielnej funkcji kierownika budowy i robót w specjalności instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych (bezsporne, a ponadto stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego k.5 a.s.).

Od 1 stycznia 1978 r. do 31 lipca 1995 r. R. S. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) (dalej w (...) Zakłady Budownictwa (...) i po przekształceniu w Przedsiębiorstwie (...)-7 S.A. w W. [ (...)7 S.A.]) na stanowiskach inżynier budowy, kierownik grupy robót, zastępca kierownika (...), a w okresie od 1 lipca 2000 r. do 31 sierpnia 2001 r. pełnił obowiązki Zastępcy Dyrektora (...) w (...)7 S.A. (...) w okresie od 1 stycznia 1978 r. do 31 grudnia 1982 r. było okresem równorzędnym pracy na kolei, a od 1 stycznia 1983 r. do 30 czerwca 1991 r. okresem pracy na kolei ( bezsporne, a ponadto zaświadczenie o zatrudnieniu w strukturze (...) k.3 – tom III a.r.).

W okresie od 16 grudnia 2005 r. odwołujący był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. na stanowisku kierownika budowy. W tym okresie R. S. był odpowiedzialny za nadzór nad właściwą realizacją inwestycji, zabezpieczenie placu budowy, wymianę głowic w stacjach transformatorowych ze średniego napięcia na niskie, przestrzeganie przepisów BHP ( umowa o pracę k.34 a.s., zeznania świadka M. H. k.51-52 a.s., zeznania odwołującego k.54 a.s.).

Od 1 stycznia 2008 r. odwołujący jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. jako kierownik budowy, do jego obowiązków należy przygotowanie zakresu prac dla danego zlecenia, przygotowanie planu BIOS dla pracowników, wydanie materiałów, omówienie z podległymi pracownikami zakresu robót w danym dniu oraz na miejscu robót: analizowanie tras przebiegu kabli z geodetą, zabezpieczenie robót, rozwiązywanie ewentualnych problemów w trakcie budowy, zagrożeń, awarii czuwanie nad całością robót. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r. R. S. wykonywał pracę w szczególnych warunkach ( świadectwo pracy k.8 – tom II a.r.; zeznania świadka A. H. k.53 a.s., zeznania odwołującego k.54 a.s.).

W dniu 25 października 2018 r. R. S. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego – poprzez przyznanie rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Do wniosku ubezpieczony dołączył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach – na stanowisku kierownika budowy w (...) Sp. z o.o. (wykaz A, Dział XIV, poz. 24 pkt 1) oraz w MS E. (wykaz A, Dział XIV poz. 24 pkt 1) w okresach od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2007 r. i od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r., zaświadczenie o zatrudnieniu w Trakcji (...) na kolei w okresie od 1 stycznia 1982 r. do 30 czerwca 1991 r. i z okresem równorzędnym pracy na kolei od 1 stycznia 1978 r. do 31 grudnia 1982 r. (wniosek o emeryturę z 25.10.2018r. z załącznikamik.1-4 – tom III a.r.).

Po rozpoznaniu wniosku ZUS (...) Oddział w W. skarżoną decyzją z 3 grudnia 2018 r. znak: (...) odmówił przyznania odwołującemu prawa do rekompensaty. Rozpatrując uprawnienia do rekompensaty zgodnie z art. 32 ustawy emerytalnej organ uwzględnił okres pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 8 lat i 6 miesięcy – okres pracy pracowników zatrudnionych na kolei i nie zaliczył do tego okresu okresów zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. łącznie od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2008 r., bowiem zdaniem organu rentowego nie wykazano, aby praca była wykonywana stale i bezpośrednio przy stanowiskach, na których byli zatrudnieni pracownicy wykonujący prace wymienione w wykazie, a ponadto praca kierownika budowy to częściowo praca biurowa, wobec czego nie można uznać, że odwołujący wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ zaznaczył przy tym, że nawet w przypadku przedłożenia prawidłowo wystawionego świadectwa w szczególnych warunkach z (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. nadal nie zostanie spełniony warunek 15 lat pracy w szczególnych warunkach – wówczas wyniesie on 11 lat 6 miesięcy i 16 dni. Rozpatrując uprawnienia do rekompensaty zgodnie z art. 40 ustawy emerytalnej i § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, organ rentowy zaliczył R. S. okres pracy na kolei i okres równorzędny z okresem na kolei, tj. łącznie 13 lat, 6 miesięcy (decyzja ZUS z 3.12.2018 r. k.7 – tom I a.r.).

Postanowieniem z 13 czerwca 2019 r. Sąd Okręgowy (...) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dopuścił dowód z opinii biegłego specjalisty ds. bhp celem ustalenia, czy praca wykonywana przez odwołującego w E. (...) w okresie od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2007 r. i w spółce (...) w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r. wykonywana była w warunkach szczególnych, uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w innych rozporządzeniach Rady Ministrów dotyczących I kategorii zatrudnienia i zarządzeniach właściwych ministrów, ewentualnie w ustawie o emeryturach pomostowych (postanowienie z 13.06.2019r. k. 54 a.s.).

W opinii z 29 lipca 2019 r. biegła sądowa z zakresu bhp M. M. wskazała, że praca odwołującego na stanowiskach kierownika budowy nie spełnia wymogów pracy wykonywanej w szczególnych warunkach, uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze ani w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych, ponieważ nie można jej było uznać za pracę w energetyce w rozumieniu powyższych przepisów (opinia biegłej sądowej z zakresu (...) z 29.07.2019r. k.59-68 a.s.).

W związku z wnioskami i zarzutami odwołującego zgłoszonymi w piśmie procesowym z 24 października 2019 r., postanowieniem z 30 października 2019 r. Sąd Okręgowy (...) Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dopuścił dowód z opinii biegłego specjalisty ds. bhp z wyłączeniem biegłej M. M. celem ustalenia, czy praca wykonywana przez odwołującego w E. (...) w okresie od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2007 r. i w spółce (...) w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r. wykonywana była w warunkach szczególnych, uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. nr 8 poz. 43 z późn. zm.) oraz w innych rozporządzeniach Rady Ministrów dotyczących I kategorii zatrudnienia i zarządzeniach właściwych ministrów, ewentualnie w ustawie o emeryturach pomostowych (postanowienie z 30.10.2019r. k.81 a.s.).

W opinii z 19 listopada 2020 r. biegły sądowy z zakresu bhp K. T. wskazał, że praca odwołującego w okresach od 16 grudnia 2006 r. do 31 grudnia 2007 r. w (...) Sp. z o.o. i od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r. w (...) Sp. z o.o. była wykonywana w warunkach szczególnych uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983r. nr 8 poz. 43 z późn. zm.) oraz w Zarządzeniu Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych poz. 6 – nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury i renty (Dz. U. Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych nr 3 z 6 grudnia 1983r. Biegły wskazał, że wobec realizowania przez pracodawcę odwołującego robót na rzecz (...) Sp. z o.o. dotyczących przesyłu energii elektrycznej, R. S. sprawował bezpośredni nadzór na realizacją zadań i jednocześnie nad pracą na stanowiskach wymienionych w załączniku dotyczącym prac w warunkach szczególnych: Dział II rozporządzenia, poz. 4, 6, 7, 8, 10. Odwołujący, bezpośredni wypełniał swoje obowiązki kierownika robót czy też osoby kierującej pracownikami, m.in. poprzez wzmożony nadzór nad pracą osób przy realizacji zadania w sytuacjach zwiększonego zagrożenia „prace nad ruchem”, czyli w pasach drogowych miasta. Wykonywanie prac na sieci wiąże się z bezpośrednimi, codziennymi zagrożeniami dla pracowników i innych uczestników korzystających z pasa drogowego. Prace były wykonywane przy czynnym ruchu drogowym, przy czynnych innych urządzeniach infrastruktury technicznej umieszczonych w pasie drogowym (opinia biegłego sądowego z zakresu (...) z 19.11.2020 r. k. 97-106 a.s.).

Organ rentowy nie składał uwag do żadnej z powyższych opinii. Po zapoznaniu z opinią z 19 listopada 2020 r. ZUS wskazał, że nawet przy przyjęciu za udowodnione okresów pracy w szczególnych warunkach od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2008 r. – staż pracy ubezpieczonego w szczególnych warunkach wynosi 11 lat, 6 miesięcy i 16 dni ( pismo z 22.12.2020r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu zebrane w sprawie dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy i akt rentowych, a także na podstawie zeznań świadków M. H., A. H. oraz zeznań odwołującego. W ocenie Sądu wymienione wyżej dowody były wiarygodne, spójne i wartościowe, co pozwoliło na ustalenie faktów w sposób nie budzący wątpliwości. Poszczególne dowody nie były kwestionowane przez strony postępowania, nie budziły zastrzeżeń co do ich wiarygodności. Dowody zawierały spójne informacje na temat okoliczności faktycznych istotnych dla sprawy. Tak zebrany materiał dowodowy Sąd uznał za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w sprawie, zaś strony postępowania nie wnosiły o jego uzupełnienie.

Ponadto Sąd przeprowadził dowody z opinii biegłych sądowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy: M. M. i K. T.. Sąd oparł się jednak na drugiej z tych opinii, wydanej przez biegłego sądowego z zakresu bhp K. T.. W ocenie Sądu opinia ta była bardziej miarodajna, gdyż biegły dokonał obszernej analizy charakteru pracy odwołującego, która pozwoliła na ocenę, czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach w poszczególnych okresach zatrudnienia. W niniejszych opiniach biegły wskazał także, dlaczego uznał, że prace odwołującego w wymienionych okresach zatrudnienia należy uznać za prace w warunkach szczególnych. Powyższe wnioski są zgodne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym przede wszystkim z zeznaniami świadków i odwołującej. W ocenie Sądu opinia ww. biegłego sądowego została sporządzona rzetelnie, przy uwzględnieniu wiadomości specjalnych posiadanych przez biegłego, a zatem brak było podstaw do ich zakwestionowania. Co więcej strony, a zwłaszcza organ rentowy nie wnosiły do tych opinii zastrzeżeń i uwag.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie było niezasadne.

Spór w niniejszej sprawie skupił się na kwestii prawa odwołującego do rekompensaty z tytułu utraty możliwości nabycia prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Warunki przyznania tej rekompensaty zostały określone w oraz ustawie
z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (t.j. Dz. U. z 2018r., poz. 1924 ze zm. – dalej jako u.e.p.) oraz ustawie z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 291 – dalej jako ustawa emerytalna). I tak, zgodnie z art. 2 ust. 5 u.e.p. rekompensata stanowi odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Warunki nabycia prawa do rekompensaty określa art. 21 ust. 1 i 2 u.e.p., w myśl którego rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Przesłankami uprawniającymi do rekompensaty są więc:

1)  utrata przez ubezpieczonego możliwości przejścia na emeryturę we wcześniejszym wieku emerytalnym w związku z wygaśnięciem po dniu 31 grudnia 2008r. – w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969r. – podstawy prawnej przewidującej takie uprawnienie;

2)  niespełnienie przez ubezpieczonego warunków uprawniających go do emerytury pomostowej na zasadach wynikających z przepisów o emeryturach pomostowych;

3)  legitymowanie się przez ubezpieczonego co najmniej 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach lub pracy w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z FUS;

4)  nieuzyskanie przez ubezpieczonego prawa do emerytury według zasad przewidzianych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Odesłanie ustawowe zawarte w art. 21 ustawy o emeryturach pomostowych wymaga przedstawienia przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych regulujących kwestię okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy emerytalnej za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych. Praca w warunkach szczególnych to praca, w której pracownik w sposób znaczny jest narażony na niekorzystne dla zdrowia czynniki. Jako przykłady takiej pracy można wymienić: pracę w narażeniu na hałas przekraczający dozwolone normy, w zapyleniu, w oparach chemicznych, w wysokich temperaturach lub zmiennych warunkach atmosferycznych.

Ponieważ art. 21 ust. 1 i 2 u.e.p. odnosi się do pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, konieczne jest wskazanie, że na gruncie tej ustawy tego rodzaju praca jest definiowana inaczej, niż na tle ustawy o emeryturach pomostowych. W szczególności wykaz prac zaliczanych do prac w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze zamieszczony został w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm. – dalej jako „rozporządzenie RM z 7 lutego 1983 r.”). Wyjątkowy charakter prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, możliwość zakwalifikowania pracy na danym stanowisku jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach u pracodawcy, którego podstawowa działalność nie należy do branży, do której przyporządkowane jest dane stanowisko pracy, jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy wykonywanie tej pracy oznacza narażenie na tożsame szkodliwe czynniki właściwe branży przypisanej do stanowiska wymienionego w wykazie A rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2017 r., II UK 672/15). Co więcej okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczenia są tylko te lata, gdy ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w wymiarze czasu pracy, obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 ww. rozporządzenia) (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2013 r., I UK 184/13).

Okresy pracy określone w ust. 1 § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia lub w świadectwie pracy. Wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy, przy czym nieprzedstawienie tego dokumentu nie oznacza braku możliwości wykazania faktu wykonywania pracy w warunkach szczególnych przy użyciu innych środków dowodowych. W orzecznictwie wielokrotnie wyrażano ugruntowany już pogląd, zgodnie z którym ze względu na powyższe okoliczność wykonywania pracy w szczególnych warunkach może być dowodzona wszelkimi środkami dowodowymi, przy czym sąd nie jest związany środkami dowodowymi określonymi dla dowodzenia przed organem rentowym. W postępowaniu przed sądem odwoławczym dopuszczalne jest więc dopuszczenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w sytuacji, gdy wnioskodawca nie jest w stanie wykazać tej okoliczności jedynie w oparciu o dokumenty (zob. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84; z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84; a także wyroki: Sądu Najwyższego z dnia 8 kwietnia 1999 r., II UKN 619; Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 14 grudnia 2004 r., III AUa 2474/03; Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 4 października 2013 r., IV U 1284/13).

W niniejszej sprawie odwołujący się R. S. domagał się przyznania mu prawa do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych w związku z okresami zatrudnienia równorzędnymi do pracy na kolei, okresami pracy na kolei oraz w związku zatrudnieniem w warunkach szczególnych na stanowisku kierownika budowy w spółkach (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. od 16 grudnia 2006 r. do 31 grudnia 2008 r. Wydając skarżoną decyzję odmowną organ rentowy zakwestionował charakter pracy odwołującego na stanowisku kierownika budowy jako prace w warunkach szczególnych, wskazując że praca kierownika budowy ma częściowo charakter pracy biurowej, a zatem nie wypełnia przesłanki wykonywania pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd Okręgowy nie podzielił jednak tego stanowiska, mając przy tym na względzie w szczególności przedłożoną do niniejszego postępowania opinię biegłego z zakresu BHP K. T., który wskazał, że odwołujący wykonywał prace w warunkach szczególnych uregulowanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. nr 8 poz. 43 z późn. zm.) oraz w Zarządzeniu Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych poz. 6 – nr 9 z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy w zakładach pracy nadzorowanych przez Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, uprawniające do wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz do wzrostu emerytury i renty (Dz. U. Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych nr 3 z 6 grudnia 1983 r. Biegły wskazał, że wobec realizowania przez pracodawcę odwołującego robót na rzecz (...) Sp. z o.o. dotyczących przesyłu energii elektrycznej, R. S. sprawował bezpośredni nadzór na realizacją zadań i jednocześnie nad pracą na stanowiskach wymienionych w załączniku dotyczącym prac w warunkach szczególnych: Dział II rozporządzenia, poz. 4, 6, 7, 8, 10. Odwołujący, bezpośredni wypełniał swoje obowiązki kierownika robót czy też osoby kierującej pracownikami, m.in. poprzez wzmożony nadzór nad pracą osób przy realizacji zadania w sytuacjach zwiększonego zagrożenia „prace nad ruchem”, czyli w pasach drogowych miasta. Wykonywanie prac na sieci wiąże się z bezpośrednimi, codziennymi zagrożeniami dla pracowników i innych uczestników korzystających z pasa drogowego. Prace były wykonywane przy czynnym ruchu drogowym, przy czynnych innych urządzeniach infrastruktury technicznej umieszczonych w pasie drogowym. Zauważyć przy tym należy, że do powyższej opinii żadna ze stron nie składała zastrzeżeń, w tym również organ rentowy.

Niezależnie jednak od faktu zakwalifikowania pracy odwołującego na rzecz (...) Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. jako pracy w szczególnych warunkach, odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. Nawet bowiem przy doliczeniu do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów od 16 grudnia 2005 r. do 31 grudnia 2007 r. i od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 r., R. S. nie uzyskał wymaganego 15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach.

Wydając decyzję z 3 grudnia 2018r. organ rentowy rozpoznał wniosek o przyznanie prawa do rekompensaty dwutorowo – pod kątem uprawnień do rekompensaty z uwagi na staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. z odesłaniem do art. 32 ustawy emerytalnej, a także pod kątem uprawnień do rekompensaty na warunkach emerytury kolejowej. Stosownie bowiem do § 4 ust. 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w ust. 1, zalicza się także (…) okresy zatrudnienia na kolei w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin (…). Przepis ten nie wymienia jednak jako możliwych do sumowania okresów równorzędnych do pracy na kolei. Sąd Najwyższy wskazał na niedopuszczalność sumowania na potrzeby wcześniejszej emerytury okresów niejednorodnych, tj. okresu pracy w szczególnych warunkach z okresami pracy w szczególnym charakterze, a także prac wyszczególnionych w wykazie A z wyszczególnionymi w wykazie B Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. ( por. wyroki SN z 18.01.2005 r. II UK 137/04, OSNP 2005/15/234, z 8.02.2002 r., II UKN 53/01, OSNP 2003/23/576). Zdaniem Sądu wobec powyższych stanowisk, niedopuszczalne jest także w toku ustalania prawa do rekompensaty okresów zatrudnienia w szczególnych warunków – wynikających z art. 32 ustawy emerytalnej, z okresami równorzędnymi pracy na kolei, o których mowa w art. 44-45 ustawy emerytalnej.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy zważył, że odwołanie R. S. nie zasługiwało na uwzględnienie, wobec czego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł zgodnie z sentencją wyroku.