Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan - Karasińska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 grudnia 2020 r. w Warszawie

sprawy Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

o przeliczenie emerytury

na skutek odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 2 maja 2019 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2019 r. Z. P. złożyła odwołanie od decyzji z dnia 2 maja 2019 r. znak: (...) wnosząc o wypłatę zaległego wyrównania emerytury.
W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wyjaśniła, że w 2008 roku przeszła na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat, a następnie w 2013 roku na emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Dwukrotnie ubiegała się o przeliczenie emerytury,
co spotkało się z odmową ZUS. W kwietniu 2019 roku odwołująca złożyła wniosek
o ponowne przeliczenie emerytury w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego
z 6 marca 2019 r. W wyniku powyższego organ rentowy przeliczył jej emeryturę i otrzymała 129,47 zł podwyżki. W ocenie odwołującej powinna otrzymać podwyżkę emerytury już w 2013 roku, wobec czego czuje się pokrzywdzona, że nie otrzymała wyrównania przez
ZUS (odwołanie k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 28 czerwca 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy powołał się na okoliczność, że w dniu 21 marca 2019 r. został ogłoszony wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 6 marca 2019 r. sygn. P 20/16 orzekający, że art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...) roku K., które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP.
Na podstawie skarżonej decyzji z dnia 2 maja 2019 r. organ rentowy rozpatrzył wniosek odwołującej z 11 kwietnia 2019 r. i przeliczył emeryturę wg. zreformowanych zasad z zastosowaniem powyższego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Po przeliczeniu emerytura przyznana od 1 maja 2015 roku stała się świadczeniem korzystniejszym, przy czym jednocześnie organ rentowy wskazał, że wypłata z wyrównaniem wysokości między emeryturą w wieku powszechnym a wcześniejszą emeryturą od miesiąca zgłoszenia wniosku jest zgodna z art. 129 ustawy emerytalnej (odpowiedź na odwołanie k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołująca Z. P., urodzona w dniu (...), ma przyznane prawo do wcześniejszej emerytury w związku z osiągnięciem wieku 55 lat od dnia 1 marca 2008 r. na podstawie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 maja 2008 r. znak: E (...) (decyzja ZUS z 29.05.2008 r. k. 99 a.r.).

Na wniosek odwołującej z 20 maja 2015 r., ZUS(...) Oddział w W. decyzją z dnia 6 lipca 2015 r. znak: (...)przyznał jej prawo do emerytury w związku z osiągnieciem przez nią powszechnego wieku emerytalnego od 1 maja 2015 roku. Wysokość emerytury, obliczonej zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej i wynosząca 872,10 zł na dzień wydania ww. decyzji, była niższa niż dotychczas wypłacana odwołującej emerytura wcześniejsza, w związku z czym wypłata emerytury powszechnej została zawieszona (decyzja ZUS z 20.05.2015 r. k. 11 a.r.).

W dniu 6 marca 2019 r. Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok w sprawie o sygn.
P 20/16, na podstawie którego orzekł o niezgodności z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 39 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...) r. kobiet, które przed dniem 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy. Powyższe orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego weszło w życie z dniem 21 marca 2019 r. (okoliczność bezsporna).

W dniu 11 kwietnia 2019 r. Z. P. złożyła w ZUS (...) Oddział w W. skargę o wznowienie postępowania w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. (skarga odwołującej k. 21 a.r.). W związku z powyższym ZUS (...) Oddział w W. wydał w dniu 2 maja 2019 r. postanowienie o wznowieniu postępowania w sprawie zakończonej decyzją z 6 lipca 2015 r. Następnie ZUS(...)Oddział w W. wydał w dniu 2 maja 2019 r. decyzję znak: (...)na podstawie której ponownie ustalił wysokość emerytury odwołującej, jednocześnie uchylając decyzję o przyznaniu emerytury z 7 lipca 2015 r. w części dotyczącej sumy kwot pobranej wcześniejszej emerytury przysługującej na podstawie art. 46 w zw. z art. 29 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, jednocześnie podejmując jej wypłatę od dnia 1 maja 2019 roku jako świadczenie korzystniejsze. Wysokość ponownie ustalonej emerytury powszechnej wyniosłą 1.365,86 zł (postanowienie z 02.05.2019 r. k. 29 a.r., decyzja ZUS z 02.05.2019 r. k. 23 a.r.).

Po wydaniu wyroku w niniejszej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wydał w dniu 12 stycznia 2021 r. kolejną decyzję, na podstawie której emerytura powszechna odwołującej została przeliczona z wyrównaniem za okres od 1 maja 2015 r. do 31 marca 2019 r. na podstawie art. 194j ustawy o emeryturach i rentach z FUS (pismo ZUS ws. przeliczenia emerytury odwołującej – akta rentowe, karty nieoznaczone).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny, na podstawie dowodów z dokumentów zawartych oraz aktach rentowych odwołującej. Zdaniem Sądu, powołane wyżej dokumenty, w zakresie w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie było niezasadne.

Na wstępie należy zważyć, że zgodnie z art. 148 ¹ § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2019 r. poz. 1460) Sąd może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał powództwo lub gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów, w tym również po wniesieniu zarzutów lub sprzeciwu od nakazu zapłaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, Sąd uzna – mając na względzie całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych –
że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Analizując treść złożonych przez strony
i zgromadzonych w aktach rentowych dokumentów, Sąd uznał, że okoliczności faktyczne nie były w sprawie sporne. Spór nie dotyczył faktów, lecz prawa. Ponadto strony nie wnosiły
o przeprowadzenie rozprawy. W tych okolicznościach Sąd na podstawie art. 148 ¹ § 1 k.p.c. uznał, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne, co w konsekwencji pozwoliło
na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Odwołująca domagała się wypłaty wyrównania emerytury powszechnej, która na mocy skarżonej decyzji dnia maja 2019 r. została przeliczona wskutek wydania przez Trybunał Konstytucyjny z dnia 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16, na mocy którego orzeczono
o niezgodności z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 25 ust. 1b emerytalnej,
w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017r., w zakresie, w jakim dotyczy kobiet urodzonych w (...)r., które przed dniem 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy. Powyższe rozstrzygnięcie stanowiło podstawę wznowienia postępowania przez organ rentowy w sprawie przyznania ubezpieczonej prawa do emerytury powszechnej, a w dalszej kolejności, wydania przez organ rentowy skarżonej decyzji.

W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał nakreślił główne elementy istoty tej problematyki, wskazując, że wprowadzony ustawą emerytalną nowy system świadczeń emerytalnych przewiduje jedynie przejściowe utrzymanie preferencyjnych rozwiązań, dotyczących możliwości nabycia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym. Zasadniczo regulacja ta dotyczy tylko tych ubezpieczonych, którzy w dniu wejścia w życie tej ustawy (1 stycznia 1999r.) osiągnęli, bez względu na płeć, wiek co najmniej 50 lat,
a więc urodzili się nie później niż w dniu 31 grudnia 1948r. Odstępstwo od tej zasady dotyczy osób, które urodziły się (...). Jest ono obwarowane kolejnymi warunkami, w tym w szczególności uzależnione jest od spełnienia przesłanki nabycia prawa do emerytury do dnia 31 grudnia 2008r. Możliwość nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 46 w związku z art. 29 ustawy emerytalnej przez kobiety także nie dotyczy wszystkich kobiet urodzonych w latach 1949-1968, lecz tylko tych, które urodziły się nie później niż do dnia 31 grudnia 1953r. ze względu na wymóg nabycia prawa do emerytury do dnia 31 grudnia 2008r. Zakwestionowane regulacje prawne dotyczyły zatem jednolitej grupy kobiet, które zachowały prawo do uzyskania emerytury powszechnej po uprzednim pobieraniu emerytury wcześniejszej przysługującej po ukończeniu 55 lat. Do grupy tej należą kobiety urodzone w latach 1949-1953. Jednak po wejściu w życie z dniem 1 maja 2013r. dodanego art. 25 ust. 1b tylko część z nich, a mianowicie kobiety urodzone w (...)r., zostały pozbawione możliwości zrealizowania prawa do powszechnej emerytury na dotychczasowych zasadach, bez pomniejszania podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych. W konsekwencji z jednolitej kategorii podmiotów podobnych wyodrębniona została grupa kobiet z rocznika 1953, która podobnie jak pozostałe kobiety należące do tej kategorii nabyła co prawda prawo zarówno do emerytury wcześniejszej, jak i powszechnej, lecz przy obliczaniu tego ostatniego świadczenia znajdą zastosowanie wobec nich odmienne, mniej korzystne zasady od tych, które obowiązywały przy obliczaniu emerytury powszechnej kobietom urodzonym w latach 1949-1952. Tymczasem świadczenia te mają cechę wspólną, relewantną ze względu na treść zaskarżonej regulacji, a mianowicie miały one umożliwić osobom w wieku starszym, ze stosunkowo długim stażem ubezpieczenia, zachowanie przywileju przejścia na wcześniejszą emeryturę i możliwość uzyskania kolejnej emerytury
po osiągnięciu powszechnie obowiązującego wieku emerytalnego. Ich celem było więc łagodzenie skutków likwidacji uprawnień emerytalnych obniżających wiek emerytalny,
co było jednym z głównych założeń reformy emerytalnej.

W dalszej części uzasadnienia Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że skoro ustawodawca w ramach nowego zreformowanego systemu stworzył pewnej grupie osób możliwość przejścia na emeryturę na uprzednich, korzystniejszych zasadach, to działając
w zaufaniu do prawa, mogły one w sposób uprawniony oczekiwać, że ich uprawnienia będą realizowane w oparciu o te zasady, bez względu na fakt, że miały świadomość kapitałowego charakteru nowych regulacji, które będą podstawą ustalania wysokości emerytury kolejnych roczników. Jeżeli w tym systemie ustawodawca zrobił wyjątek w stosunku do pewnej grupy kobiet, to w takich okolicznościach sama świadomość pozostawania w uprzywilejowanej sytuacji oraz znajomość nowych zasad systemu emerytalnego opartego na kapitalizacji składek nie oznacza powinności liczenia się z możliwością objęcia tej grupy osób nowymi uregulowaniami. Zdaniem Trybunału podejmowanie decyzji o przejściu na wcześniejszą emeryturę nie może wiązać się z pozostawaniem w niepewności co do ukształtowania ich sytuacji prawnej w przyszłości, jeżeli jest konsekwencją decyzji podjętych w oparciu
o obowiązujący stan prawny. Rozpoczęcie realizacji prawa do wcześniejszej emerytury,
która bezpośrednio wpływa na wysokość emerytury powszechnej – w oparciu o zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa – stanowi podstawę uzasadnionego oczekiwania, że ustawodawca nie zmieni w sposób niekorzystny „reguł gry” w stosunku
do osób korzystających ze swoich uprawnień na zasadach wskazanych w ustawie i tym samym nie będzie pułapką dla tych, którzy w zaufaniu do obowiązującego prawa, określającego w dodatku horyzont czasowy wypłacanych świadczeń i zasad ich realizacji, skorzystali ze swoich uprawnień. Nie oznacza to oczywiście, że ustawodawca
w uzasadnionych okolicznościach nie może dokonywać reform, zmieniając na niekorzyść dotychczasowe rozwiązania. Skoro jednak ustawodawca dokonując reformy systemu emerytalnego w 1999 roku zdecydował się na stopniowe wygaszanie „przywilejów”
i pozostawił w pewnych obszarach wybór ubezpieczonym po spełnieniu określonych warunków, powinien do momentu „skonsumowania” tych uprawnień utrzymać te same reguły gry. Osoby te miały świadomość dokonujących się zmian, przede wszystkim z przechodzenia z systemu zdefiniowanego świadczenia do systemu zdefiniowanej składki. Działając jednak
w zaufaniu do prawa, mogły dokonać wyboru i spodziewać się, że ustawodawca nie zmieni zasad, tym bardziej że w stosunku do pozostałych roczników z tej grupy wywiązał się
ze swoich zobowiązań. Kobiety z rocznika 1953 miały zatem uzasadnione prawo oczekiwać, że choć pozostają w stosunkowo lepszej sytuacji niż kolejne pokolenia, to nie zostanie wobec nich dokonana zmiana zasad ustalania wysokości świadczenia.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił przy tym, że należy odróżnić sytuację, w której uprawnienia (przywileje) zmienia się, ogranicza czy nawet odbiera na przyszłość, od sytuacji, w której „reguły gry” zmienia się w trakcie realizacji uprawnień w taki sposób, że uprzednio podjęte decyzje okazują się mieć niekorzystny wpływ na ukształtowanie kolejnych uprawnień, a ubezpieczeni nie mogli przewidzieć takiej zmiany w momencie podejmowania decyzji.W takich właśnie okolicznościach dokonano zmiany regulacji uprawnień kobiet urodzonych w (...) roku. Skorzystały one z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę, nie mając świadomości, że w przyszłości ustawodawca zmodyfikuje zasady ustalania wysokości emerytury w ten sposób, że skonsumowanie świadczeń na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów wpłynie niekorzystnie na ich ukształtowanie w przyszłości. Kobiety urodzone w (...) roku rozpoczęły realizację swojego uprawnienia i pobierały świadczenie, znając wynikające stąd skutki prawne. Wiedziały, że objęte zostały odrębnymi zasadami ustalania wysokości emerytury powszechnej i że świadczenia wypłacane w ramach tego uprawnienia nie wpłyną na zasady ustalania wysokości emerytury powszechnej.
W momencie rozpoczęcia realizacji uprawnień, świadczenia w ramach wcześniejszej emerytury i emerytury powszechnej nie były ze sobą powiązane w taki sposób, że realizacja pierwszego powodowała zmniejszenie podstawy emerytury powszechnej. Innymi słowy, problematyczność regulacji polega nie na tym, że pobrane wcześniej emerytury pomniejszają podstawę do wyliczenia emerytury (taka bowiem jest istota nowego ubezpieczenia emerytalnego), lecz na tym, że kobiety urodzone w latach 1949-1953 zostały przez ustawodawcę (w 1998 r.) „poinformowane”, że mogą odejść na wcześniejszą emeryturę, następnie na powszechną, bez umniejszenia podstawy do wyliczenia emerytury, poczym ustawodawca (w 2012 r.) wprowadził zmianę dotyczącą w istocie tylko kobiet z1953 r. przewidującą, że jeżeli jednak pobierały wcześniejszą emeryturę to suma tych świadczeń pomniejszy podstawę wyliczenia emerytury powszechnej.

Powołane orzeczenie niewątpliwie stanowi przełom w zakresie dotychczas obowiązujących zasad obliczania emerytury powszechnej kobiet urodzonych w (...) roku, które przed dniem 1 stycznia 2013roku nabyły prawo do emerytury na podstawie
art. 46 ustawy emerytalnej. Doprowadziło ono do wyrugowania niekorzystnych dla ww. kobiet zasad obliczania emerytury i w konsekwencji otworzyło drogę do wznowienia postępowań zakończonych wydaniem decyzji przyznających emerytury z zastosowaniem niekorzystnego i niekonstytucyjnego sposobu obliczenia. Zwrócił na to uwagę również sam Trybunał w uzasadnieniu powyższego orzeczenia, wskazując, że skutkiem wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji RP dla wszystkich kobiet objętych zakresem orzeczenia Trybunału, możliwe do zrealizowania w trybie wznowienia postępowań zakończonych wydaniem wyroku przez sądy pracy i ubezpieczeń społecznych
na podstawie art. 401 ¹ k.p.c., zaś w przypadku osób, które nie odwołały się od decyzji wydanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 145a k.p.a. w związku
z art. 124 ustawy emerytalnej. Zaznaczył przy tym, że pojęcie „wznowienia postępowania”,
o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń.

Na gruncie powyższego Sąd Okręgowy zważył, że wydanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych skarżonej przez ubezpieczoną decyzji z 2 maja 2019 r. było bezpośrednim skutkiem wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją z 2015 roku na podstawie której organ rentowy przyznał odwołującej prawo do emerytury powszechnej. Wysokość emerytury została wówczas obliczona z uwzględnieniem regulacji przewidzianej w art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 53 – dalej jako ustawa emerytalna), zgodnie z treścią tego przepisu, jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy Karta Nauczyciela, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Tym samym organ rentowy obliczył pierwotną wysokość emerytury powszechnej z pomniejszeniem o kwoty pobranej przez odwołującą emerytury wcześniejszej, przysługującej jej od 2008 roku. Postępowanie zostało wznowione na podstawie art. 145a § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, tj. w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16. Efektem wznowienia postępowania było zatem uchylenie pierwotnej decyzji przyznającej ubezpieczonej prawo do emerytury powszechnej, jak również ponowne ustalenie jej wysokości bez uwzględnienia powołanego wyżej pomniejszenia. Jednocześnie organ rentowy ustalając nową wysokość emerytury podjął jej wypłatę od 1 maja 2019 roku.

Przyjęcie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych daty 1 maja 2019 r., od której należy wypłacać ubezpieczonej emeryturę powszechną liczoną bez uwzględnienia art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej wynikało z art. 133 ust. 1 i 2 tej ustawy. Co prawda przepis ten nie został prawidłowo zacytowany w treści odpowiedzi organu rentowego na odwołanie wywiedzione przez ubezpieczoną, niemniej jednak miało zastosowanie w przypadku jej sprawy.
Zgodnie z treścią tego przepisu, w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa
do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1)  od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2)  za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1,
jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Przy tym, zgodnie z ust. 2, powyższe regulacje stosuje się odpowiednio również w razie ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości wskutek wznowienia postępowania przed organami odwoławczymi albo wskutek kasacji, z tym że za miesiąc zgłoszenia wniosku przyjmuje się miesiąc wniesienia wniosku o wznowienie postępowania lub o kasację.

W tym zakresie skarżona przez odwołującą decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należało uznać za prawidłową. Wydanie przez Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnięcia otwierającego kobietom z rocznika 1953 roku drogę do przeliczenia emerytury powszechnej – a w konsekwencji, uwzględniając opisaną wyżej specyfikę sytuacji, w jakiej osoby te się znalazły, wypłatę korzystniejszego dla nich świadczenia w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego – nie prowadziło bowiem do zmian zasad przeliczenia i wypłaty tychże świadczeń na gruncie obowiązujących przepisów ustawy emerytalnej. Oznacza to, że wydanie przez organ rentowy decyzji w przedmiocie przeliczenia emerytury odwołującej wskutek złożonego przez nią wniosku opartego na wyroku trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. mogło odbyć się z zastosowaniem art. 133 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, w myśl którego w razie ponownego ustalenia wysokości świadczenia wskutek wznowienia postępowania przyjmuje się miesiąc wniesienia wniosku o wznowienie postępowania.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy oddalił odwołanie, o czym orzekł zgodnie z sentencją wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Jednocześnie Sąd Okręgowy podkreśla, że niezależnie od rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej, organ rentowy był zobligowany do przeliczenia emerytury odwołującej w oparciu o przepisy ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przedmiotowa nowelizacja stanowiła bezpośredni skutek wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16 w zakresie uregulowania sposobu przeliczania emerytury z uwzględnieniem uznanego za niezgodny z Konstytucją RP art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej w zakresie, o którym była mowa powyżej. Na mocy tej nowelizacji dodano do ustawy emerytalnej przepisy art. 194i i art. 194j. Zgodnie z treścią art. 194i ustawy emerytalnej do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222), pod warunkiem że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r. Z kolei na podstawie art. 194j ust. 1-5 ustawy emerytalnej kwotę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w (...) r., który wcześniej pobierał emeryturę wymienioną w art. 25 ust. 1b na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r., ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i (ust. 1). Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury (ust. 2).
Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia (ust. 3). Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata (ust. 4). Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie
art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie.
Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1,
z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie (ust. 5). Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy z 19 czerwca 2020 r., przepisów art. 194j ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się do spraw, w których wskutek wznowienia postępowania, o którym mowa w art. 2, nastąpiło zaspokojenie roszczeń w całości, zaś w pozostałych przypadkach ponowne ustalenie wysokości emerytury na podstawie art. 194j ustawy zmienianej w art. 1 następuje z urzędu po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Innymi słowy, z uwagi na nowelizację przepisów ustawy o emeryturach i rentach Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest zobligowany do ponownego przeliczenia emerytury powszechnej wszystkich osób, których dotyczy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. sygn. P 20/16 oraz wypłaty na rzecz tych osób wyrównania liczonego jako różnica między nowo obliczoną wysokością emerytury z wyłącznie zasady określonej art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS (a więc bez pomniejszania o sumę pobranych emerytury wcześniejszych), a wysokością emerytury ustalonej z zastosowaniem powyższego przepisu, przyjmując jednocześnie jako moment jej wypłaty dzień jej zawieszenia jako świadczenia mniej korzystniejszego. Wymaga podkreślenia, że taka też sytuacja miała miejsce w przypadku odwołującej Z. P., bowiem organ rentowy już po wydaniu wyroku w niniejszej sprawie decyzją z dnia 12 stycznia 2021 r. dokonał stosownego przeliczenia emerytury z uwzględnieniem wyrównania za okres od 1 maja 2015 r. do 31 marca 2019 r. Niezależnie zatem od rozstrzygnięcia wydanego przez Sąd, odwołująca winna uzyskać wyrównanie świadczenia, stanowiące przedmiot dochodzonych przez nią w sprawie niniejszej roszczeń.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć odwołującej się z pouczeniem oraz z informacją,
że ZUS(...)Oddział w W. zwrócił się do tutejszego Sądu Okręgowego o przesłanie jej akt rentowych celem rozpatrzenia sprawy na podstawie przepisów ustawy z 19.06.2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1222). Akta rentowe zostały udostępnione organowi rentowemu.

K.S.