Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 163/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 listopada 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. odmówił B. N. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazano, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 6 listopada 2020 r. uznano , że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał jednocześnie ,że niniejszą decyzją uchylono decyzję z dnia 3 lipca 2020 r.

/decyzja w aktach ZUS/

W dniu 9 grudnia 2020 r. B. N. złożyła odwołanie od ww. decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy , ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. W uzasadnieniu odwołania B. N. zarzuciła Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych naruszenie art.12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS , a nadto podkreśliła ,że wcześniej przysługiwało jej prawo do renty , a stan jej zdrowia od lipca 2020 r. nie uległ poprawie. B. N. podniosła także ,że orzeczeniem Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia 24 listopada 2020 r. zaliczono ją do osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności , co jej zdaniem jest równoznaczne z niezdolnością do podjęcia zatrudnienia.

/odwołanie k.3 – 4/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.6 – 7/

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. N. urodziła się (...) , legitymuje się wykształceniem średnim zawodowym. W swojej karierze zawodowej pracowała jako urzędnik , pracownik administracji , referent , kierownik sklepu , a ostatnio jako sprzątaczka. Do dnia 31 grudnia 2018 r. B. N. posiadała prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczeniem z dnia 24 listopada 2020 r. wnioskodawczyni została zaliczona do osób legitymujących się znacznym stopniem niepełnosprawności ( ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 24 lipca 2017 r. – orzeczenie wydane do dnia 30 listopada 2023 r.).

/okoliczności bezsporne/

Badaniem onkologicznym u wnioskodawczyni rozpoznano: raka piersi prawej (...) po tumorektomii z węzłem chłonnym wartowniczym ( czerwiec 2017 r.) , po uzupełniającej radioterapii , w trakcie hormoterapii. W czerwcu 2017 r. wnioskodawczyni przebyła oszczędny zabieg operacyjny usunięcia guza piersi prawej z powodu wczesnego raka piersi (...). Leczenie operacyjne było uzupełnione radioterapią na obszar piersi oraz hormonoterapią antyestrogenami, bez konieczności leczenia chemicznego i radioterapii na obszar węzłów chłonnych. Przebieg leczenia bez powikłań , bez uszkodzeń sprawności prawej kończyny górnej. Rokowanie dobre. Przebyte leczenie nie spowodowało długotrwałej niezdolności do pracy zarobkowej. Po wykorzystaniu renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 stycznia 2019 r. wnioskodawczyni odzyskała całkowitą zdolność do pracy zgodnie z kwalifikacjami. Zarówno w dacie wydania decyzji , jak i w dacie badania przez biegłego onkologa wnioskodawczyni była całkowicie zdolna do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

/opinia biegłego sądowego onkologa S. F. k.35 – 38/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie , opierając się na dokumentach załączonych do akt oraz akt ubezpieczeniowych oraz opinii biegłego sądowego. W ocenie Sądu złożona do sprawy opinia nie zawiera żadnych braków i wyjaśnia wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Biegły sądowy wydał opinię po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej wnioskodawczyni. Określił schorzenia występujące u wnioskodawczyni oraz ocenił ich znaczenie dla jej zdolności do pracy, odnosząc swą ocenę do kwalifikacji zawodowych. Zdaniem Sądu opinia biegłego jest rzetelna , została sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione. W ocenie Sądu wyciągnięte przez biegłego wnioski są trafne, a co więcej pokrywają się z opiniami lekarza orzecznika ZUS oraz komisji lekarskiej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawczyni nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2021 r., poz. 291) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej, jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko, jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawczyni jest zdolna do wykonywania pracy w pełnym zakresie, czy jej kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie, co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Wnioskodawczyni posiada wykształcenie średnie zawodowe. W swojej karierze zawodowej pracowała jako urzędnik , pracownik administracji , referent , kierownik sklepu , a ostatnio jako sprzątaczka. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia nie ograniczają jej sprawności w stopniu znacznym, powodującym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Należy też wskazać, iż przyczyna niezdolności do pracy nie ma wynikać z choroby, a z naruszenia sprawności organizmu, czyli czynnika medycznego, który powoduje utratę zdolności do pracy. Nie ulega wątpliwości ,że wnioskodawczyni przebyła schorzenia natury onkologicznej , to jednak stan zdrowia B. N. , oceniony całościowo, powoduje, że może ona wykonywać prace zgodne z posiadanymi kwalifikacjami. Wskazać w tym miejscu należy ,że przy ocenie opinii biegłych lekarzy, Sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości w sprawie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 roku, II URN 228/87).

Wprawdzie wnioskodawczyni jest osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności, to odnosząc się jednak do powyższego orzeczenia należy wskazać, że zgodnie z treścią art.2 punkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz.U. z 2016 roku, poz.2046) niepełnosprawności - oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Pojęcie niepełnosprawności jest pojęciem szerszym niż pojęcie niezdolności do pracy w rozumieniu ww. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obejmuje swym zakresem niezdolność do wykonywania zatrudnienia, co znajduje wyraz w określeniu osoby niepełnosprawnej jako tej, która uzyskała orzeczenie o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, na podstawie odrębnych przepisów. W konsekwencji więc, każda osoba niezdolna do pracy jest osobą niepełnosprawną, choć nie każda osoba niepełnosprawna jest osobą niezdolną do pracy. Na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do utożsamiania niepełnosprawności i niezdolności do pracy i negowania istniejących między nimi różnic. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej, jak i w zakresie orzekania o niepełnosprawności i niezdolności do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2003 roku, II UK 386/02, Lex 107174). W uzasadnieniu cytowanego wyroku Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż że nie w każdym przypadku niepełnosprawność w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej pokrywa się z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po pierwsze ustawa o rehabilitacji zawodowej (…) wiąże zaliczenie do stopnia niepełnosprawności ze zdolnością do wykonywania zatrudnienia, a nie z niezdolnością do pracy w rozumieniu przepisów rentowych. Po drugie niepełnosprawność oznacza nie tylko naruszenie sprawności organizmu, ale również utrudnienie, ograniczenie bądź niemożliwość wypełniania ról społecznych jako elementu uczestnictwa w życiu społecznym. Gdyby ustawodawca chciał utożsamiać niezdolność do pracy i niepełnosprawność to po pierwsze nie ustanowiłby dwóch odrębnych trybów ustalania tych kwestii, a w sytuacji istnienia dwóch trybów, wprowadziłby ewentualną zależność obu ustaleń. Tymczasem zależność taka wynika z art.5 ww. ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych i dotyczy wyłącznie orzeczeń lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS ustalających niezdolność do pracy.

W konsekwencji brak jest podstaw do przyznania wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i Sąd na postawie art.477 14§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Zarządzenie: odpis wyroku

doręczyć wnioskodawczyni z pouczeniem.

S.B.