Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny – Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący – SSO Maria Leszczyńska

Sędziowie – SO Irena Dobosiewicz

SO Aurelia Pietrzak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Banku (...) S.A. z siedzibą w W., (...) Kasy (...)w G., Syndyka Masy Upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej w Ż., (...) Sp. z o.o. w T.

przeciwko P. W.

o egzekucję świadczenia pieniężnego

na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego w Szubinie IX Zamiejscowy Wydział Cywilny w Żninie z dnia 6 czerwca 2013 r., sygn. akt: IX Co 1/13

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od dłużnika na rzecz wierzyciela (...) Sp. z o.o. w T. kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt II Cz 679/13

UZASADNIENIE

Dłużnik P. W. sprzeciwiał się udzieleniu przybicia własności nieruchomości, tj. działek nr (...) objętych księgą wieczystą nr (...) stanowiących jego własność.

Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2012 r. Sąd Rejonowy w Żninie udzielił przybicia własności w/w nieruchomości na rzecz małżonków V. K. i I. K..

Postanowieniem z dnia 28 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uchylił powyższe orzeczenie, zniósł postępowanie w zakresie posiedzenia w dniu 18 czerwca 2012 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W piśmie z dnia 13 maja 2013 r. dłużnik wniósł o oddalenie wniosku o przybicie własności nieruchomości na rzecz małżonków V. K. i I. K., względnie o zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności toczącego się przed Sądem Okręgowym w Bydgoszczy.

Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Szubinie IX Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Żninie, w sprawie o sygn. akt IX Co 1/13, oddalił wniosek dłużnika o zawieszenie postępowania (pkt 1) i jego umorzenie (pkt 2) oraz udzielił przybicia własności nieruchomości – działek nr (...) objętych księgą wieczystą nr (...) położonych w B. i L. (pkt 3) na rzecz małżonków V. K. i I. K. pozostających w ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej (pkt 3).

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje.

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Szubinie M. K. prowadzi przeciwko dłużnikowi postępowania egzekucyjne z wniosku wierzycieli Banku (...) S.A. w W., (...)Kasy (...) w G., Syndyka Masy Upadłości (...) Sp. z o.o. w upadłości w Ż. oraz (...) Sp. z o.o. w T..

W toku egzekucji Komornik zajęła nieruchomości dłużnika – działki nr (...) objęte księgą wieczystą Kw nr (...) położone w B. i L..

Pierwsza licytacja działek w dniu 25 marca 2010 r. była bezskuteczna.

Do drugiej licytacji w dniu 6 maja 2010 r. przystąpili małżonkowie V. i I. K. oferując cenę 352.466,67 zł.

Sąd Rejonowy odroczył wydanie postanowienia o przybiciu do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia skargi dłużnika na czynności Komornika.

Prokuratura Rejonowa w Żninie postanowieniem z 14 lipca 2010 r. umorzyła postępowanie w sprawie 2Ds 192/10. Postanowienie to zostało utrzymane w mocy przez Sąd Rejonowy w Szubinie w dniu 9 grudnia 2010 r.

Prawomocnie zostały zakończone również postępowania w sprawach I Co 393/11 ze skargi dłużnika na czynności Komornika i I Co 394/11 o wyłączenie nieruchomości spod zajęcia.

Dłużnik wniósł do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy pozew przeciwko Syndykowi Masy Upadłości (...) Sp. z o.o. w Ż. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Sąd ten zabezpieczył roszczenie dłużnika poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika pod sygn. akt Km 558/09.

Sąd Rejonowy zauważył, że bezspornym w sprawie było, iż opis i oszacowanie przedmiotowych nieruchomości jest prawomocne. Ponadto zakończyły się postępowania karne dotyczące nieprawidłowości, których według dłużnika mieli dopuścić się przy opisie i oszacowaniu Komornik i biegły. W ocenie Sądu I instancji, nie było również podstaw do przyjęcia, że z prowadzonej egzekucji nieruchomości nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Podstawowa część tych kosztów, czyli opłata egzekucyjna uzależniona jest bowiem od wysokości wyegzekwowanego świadczenia. Nie jest więc, zdaniem Sądu Rejonowego możliwe, by koszty postępowania przy wylicytowanej za nieruchomości kwocie kilkuset tysięcy złotych były co najmniej równe wyegzekwowanej kwocie.

Dlatego też Sąd Rejonowy na podst. art. 824 § l pkt 3 k.p.c. a contrario oddalił wniosek dłużnika o umorzenie postępowania. Wierzyciele sprzeciwili się ponownemu zawieszeniu postępowania i również w ocenie Sądu Rejonowego taka decyzja nie byłaby uzasadniona.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy udzielając zabezpieczenia roszczenia dłużnika postanowieniem z dnia 12 marca 2012 r. zawiesił postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika w sprawie Km 558/09. Orzeczenie to zostało wydane w sprawie prowadzonej jedynie przeciwko Syndykowi Masy Upadłości (...) Sp. z o.o. w Ż., a rozstrzygnięcie tego postępowania nie może mieć, zdaniem Sądu I instancji, żadnego wpływu na postępowania egzekucyjne prowadzone na rzecz innych wierzycieli. Natomiast w przypadku pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, to po ewentualnym przysądzeniu własności nieruchomości i sporządzeniu planu podziału, Syndyk nie zostanie uwzględniony przy podziale sumy uzyskanej ze sprzedaży przedmiotowych nieruchomości.

Zawieszenia postępowania, zdaniem Sądu I instancji, nie uzasadnia też prowadzone przeciwko dłużnikowi postępowanie karne w sprawie II K 57/10.

Mimo odroczenia posiedzeń w celu umożliwienia porozumienia się dłużnika z wierzycielami nie doszło do zawarcia ugód z wszystkimi wierzycielami.

Wobec jednoznacznych wniosków składanych w pismach przez wierzyciela Bank (...) S.A. w W. oraz treści art. 760 k.p.c., Sąd Rejonowy oddalił wniosek dłużnika o wezwanie do osobistego stawiennictwa osoby uprawnionej do reprezentowania tego wierzyciela.

W świetle treści pisma Banku z dnia 29 maja 2012 r. nie było też, w ocenie Sądu I instancji, podstaw do ustalenia, iż wierzyciel ten został w całości zaspokojony w ramach postępowania upadłościowego.

Wbrew stanowisku dłużnika przeszkodą do udzielenia przybicia nie był termin sporządzenia operatu szacunkowego, czy też wskazana w nim wartości nieruchomości. Opis i oszacowanie nieruchomości P. W. uprawomocniły się i w świetle art. 991 k.p.c. ustalona przez biegłego wartość nie mogła stanowić podstawy odmowy przybicia. W niniejszej sprawie operat szacunkowy został sporządzony w dniu 22 czerwca 2009 r., a licytacja miała miejsce w dniu 6 maja 2010 r. Od sporządzenia operatu do licytacji nie minął zatem rok.

Do licytacji w dniu 6 maja 2010 r. przystąpili małżonkowie K. oświadczając, że nieruchomość nabywają we wspólności majątkowej małżeńskiej. Licytujący zaoferowali cenę równą cenie wywołania, tj. 352.466,67 zł.

Sąd Rejonowy wstrzymał wydanie postanowienia o przybiciu ze względu na skargę na czynności komornika złożoną przez dłużnika. Zdaniem Sądu I instancji, wszelkie jednak okoliczności przemawiające za wstrzymaniem rozstrzygnięcia w tym przedmiocie przestały istnieć.

Wobec powyższego Sąd I instancji, na podstawie art. 987 k.p.c. w zw. z art. 990 k.p.c., udzielił przybicia na rzecz licytujących.

Zażalenie na postanowienie złożył dłużnik, zaskarżając je w zakresie punktów 1 i 3, wnosząc o ich zmianę poprzez zawieszenie postępowania w sprawie i odmówienie udzielenia przybicia na rzecz licytujących, ewentualnie uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, a w każdym przypadku zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie:

1.  art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 380 k.p.c. w zw. z art. 991 § 2 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku o zawieszenie postępowania w sytuacji, gdy istniała ku temu uzasadniona przesłanka, tj. postanowienie sądu zabezpieczające roszczenie poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 558/09 oraz pomimo toczącego się postępowania karnego w sprawie II K 57/10, którego wynik ma wpływ na rozstrzygnięcie niniejszego postępowania,

2.  art. 827 § 1 k.p.c. poprzez zaniechanie wysłuchania wierzycieli i dłużnika przed wydaniem zaskarżonego postanowienia,

3.  art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia.

W odpowiedzi na zażalenie, wierzyciel (...) Sp. z o.o. w T. wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego.

Pismem procesowym z dnia 8 stycznia 2014 r. dłużnik podniósł zarzut nieważności postępowania z uwagi na nienależyte obsadzenie Sądu orzekającego (art. 379 pkt 4 k.p.c.). W związku z czym wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, zniesienia postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne. Sąd Rejonowy wydał trafne rozstrzygnięcie w przedmiocie kontynuowania postępowania w sprawie i udzielenia przybicia.

Najdalej idący zarzut skarżącego wiąże się ze zniesieniem z dniem 1 stycznia 2013 r. Sądu Rejonowego w Żninie i utworzeniem w jego miejsce IX Zamiejscowego Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Szubinie z siedzibą w Żninie. W ocenie skarżącego, decyzja o przeniesieniu sędziego znoszonego sądu na inne miejsce służbowe przez inną osobę (sekretarza lub podsekretarza stanu) niż Minister Sprawiedliwości, choćby osoba ta podejmowała decyzję z jego upoważnienia, jest wadliwa (bezprawna), a sędzia, którego dotyczy, nie może wykonywać władzy jurysdykcyjnej w sądzie, do którego został przeniesiony. Tym samym skład orzekający z udziałem takiego sędziego jest sprzeczny z przepisami prawa, a wydane przez niego orzeczenia są nieważne (art. 379 pkt 4 k.p.c.).

Rozpoznając powyższe zagadnienie Sąd Najwyższy w pełnym składzie w dniu 28 stycznia 2014 r. podjął uchwałę, w której stwierdzono, że w wydaniu decyzji o przeniesieniu sędziego na inne miejsce służbowe na podstawie art. 75 § 3 w zw. z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 427 ze zm.) Minister Sprawiedliwości nie może być zastąpiony przez sekretarza ani podsekretarza stanu. Jednocześnie zaznaczono, że wykładnia dokonana w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia. W tej sytuacji przeniesienie sędziego z naruszeniem przepisów prawa w związku ze zniesieniem Sądu Rejonowego w Żninie i utworzeniem w jego miejsce IX Zamiejscowego Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Szubinie z siedzibą w Żninie, nie rodzi podstaw do stwierdzenia nieważności orzeczenia wydanego przez sąd, w składzie którego zasiadał taki sędzia.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów, zauważyć należy, że zgodnie z art. 991 § 2 k.p.c., sąd odmówi przybicia, jeżeli postępowanie podlegało umorzeniu lub zawieszeniu albo jeżeli uczestnik nie otrzymał zawiadomienia o licytacji, chyba że z tego powodu nie nastąpiło naruszenie jego praw albo że będąc na licytacji nie wystąpił ze skargą na to uchybienie.

Dla wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie zażalenia istotne było ustalenie, czy zachodziły przesłanki z w/w przepisu uzasadniające zawieszenie postępowania, gdyż skarżący nie kwestionował oddalenia wniosku o umorzenie postępowania. Formułując zarzut w tym zakresie dłużnik wskazał, że w jego ocenie, Sąd Rejonowy naruszył art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c., zgodnie z którym sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego. Po pierwsze zauważyć należy, że przepis ten nie nakłada na sąd obowiązku zawieszenia postępowania, a zatem kwestia ta pozostawiona została uznaniu tego organu. W rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji słusznie nie zastosował art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c., gdyż nie było ku temu podstaw. Zgodzić się należy ze skarżącym, że prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 12 marca 2012 r. doszło do zabezpieczenia roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie Km 558/09, jednakże zawieszenie to dotyczy tylko i wyłącznie tej sprawy i nie obejmuje postępowań prowadzonych na rzecz innych wierzycieli. Sąd Rejonowy nie mógł też naruszyć art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. poprzez zignorowanie toczącego się pod sygnaturą akt II K 57/10 postępowania karnego, gdyż literalne brzmienie tego przepis, wskazuje, że dotyczy on wyłącznie postępowań cywilnych.

Nieuzasadniony jest również zarzut naruszenia art. 827 § 1 k.p.c. Wysłuchanie wierzyciela i dłużnika przed wydaniem postanowienie w przedmiocie zawieszenia lub umorzenia postępowania może nastąpić również przez oświadczenia stron złożone na piśmie (art. 760 § 2 k.p.c.). Nie ulega wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie Sąd I instancji znał stanowiska wierzycieli, którzy jednoznacznie ustosunkowywali się do kolejnych wniosków dłużnika.

Ponadto Sąd Okręgowy nie dopatrzył się obrazy art. 328 § 2 k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c. Naruszenie tego przepisu może być skutecznym zarzutem zażalenia tylko wtedy, gdy jego uzasadnienie nie posiada wszystkich koniecznych elementów, bądź zawiera braki w zakresie poczynionych ustaleń faktycznych i oceny prawnej tak znaczne, że sfera motywacyjna orzeczenia pozostaje nieujawniona bądź ujawniona w sposób uniemożliwiający poddanie jej ocenie instancyjnej ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2012 r., I ACa 599/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 grudnia 2013 r., I ACa 715/13). W niniejszej sprawie taki przypadek nie ma miejsca. Pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia spełniają bowiem wymogi powołanego przepisu - zawierają zarówno ustalenia faktyczne, jak i ocenę materiału dowodowego oraz rozważania prawne.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., oddalił zażalenie jako bezzasadne.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i § 11 ust. 1 pkt 7 w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 461).