Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 marca 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił B. B. prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu J. B.. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że zmarły w dniu 20 stycznia 2021 r. J. B. nie pobierał emerytury, bądź renty, jak również nie spełnił warunków do ich uzyskania. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, że jakkolwiek przyjęto, stosownie do treści art.65 ust.2 ustawy emerytalnej, że J. B. w dacie zgonu był całkowicie niezdolny do pracy, to jednak nie spełnił przesłanki dotyczącej legitymowania się 5 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym w dziesięcioleciu przed dniem zgonu (w okresie od
20 stycznia 2011 r. do 19 stycznia 2021 r. udowodniono 2 miesiące i 12 dni okresów składkowych) lub legitymowania się 30 – letnim okresem składkowym ( łączny udowodniony okres zmarłego wyniósł 29 lat, 10 miesięcy i 27 dni). Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał ponadto, że nie uwzględniono okresu od 16 czerwca 1985 r. do 11 lipca 1985 r., gdyż w tym czasie zmarły nie podjął zatrudnienia pod odbyciu służby wojskowej, a więc nie była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne.

/decyzja k.18 – 18 odwrót plik I akt ZUS/

W dniu 16 marca 2021 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie B. B. od ww. decyzji, w którym wskazała, że nie zgadza się z ustaleniami organu rentowego, gdyż jej zmarły mąż posiadał 30 lat, 2 miesiące i 25 dni stażu pracy, a nie jak ustalił Zakład Ubezpieczeń Społecznych 29 lat, 10 miesięcy i 27 dni.

/odwołanie k.3/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.5 – 5 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. B. urodził się w dniu (...), zmarł 20 stycznia 2021 r.

/okoliczności bezsporna/

Do chwili śmierci J. B. pozostawał w związku małżeńskim z B. B..

/okoliczność bezsporna/

W okresie od 20 stycznia 2011 r. do 19 stycznia 2021 r. osiągnął staż w wymiarze 2 miesiące i 12 dni okresów składkowych.

/karta przebiegu zatrudnienia k.17 – 17 odwrót plik I akt ZUS/

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył J. B. okres składkowy w wymiarze 29 lat, 10 miesięcy i 27 dni, na który złożyły się następujące okresy zatrudnienia wnioskodawcy:

- od 20 sierpnia 1980 r. do 26 marca 1982 r. - w Zakładach (...) – 1 rok , 7 miesięcy i 8 dni,

- od 24 czerwca 1982 r. do 22 września 1982 r.- w Fabryce (...) – 2 miesiące i 29 dni,

- od 18 października 1982 r. do 14 maja 1985 r. – w (...) S.A. Oddział (...) – 2 lata , 6 miesięcy i 28 dni,

- od 15 maja 1985 r. do 15 czerwca 1985 r. – służba wojskowa,

- od 12 lipca 1985 r. do 31 grudnia 1998 r. - w (...) S.A. Oddział (...) – 13 lat , 5 miesięcy i 20 dni,

- od 1 stycznia 1999 r. do 31 marca 2011 r. - w (...) S.A. Oddział (...) – 12 lat i 3 miesiące.

Łącznie 29 lat, 10 miesięcy i 27 dni.

/karta przebiegu zatrudnienia k.17 – 17 odwrót plik I akt ZUS/

W okresie od 18 października 1982 r. do 31 marca 2011 r. J. B. zatrudniony był w (...) S.A. Oddział Ł., przy czym w okresie od 15 maja 1985 r. do
15 czerwca 1985 r. odbył służbę wojskową (po odbyciu służby do pracy powrócił w dniu
12 lipca 1985 r.). Część okresów zatrudnienia wnioskodawcy w ww. zakładzie pracy było okresami nieskładkowymi: od 9 grudnia 1991 r. do 13 grudnia 1991 r., od 27 stycznia 1992 r. do 2 lutego 1992 r., od 15 marca 1994 r. do 8 kwietnia 1994 r., od 17 października 1995 r. do 10 listopada 1995 r., od 9 listopada 2004 r. do 16 listopada 2004 r., od 29 marca 2005 r. do 4 kwietnia 2005 r., od 16 listopada 2005 r. do 22 listopada 2005 r., od 29 października 2008 r. do 8 grudnia 2008 r.

/świadectwo pracy k.11 – 11 odwrót akt ZUS/

Jako okresy nieskładkowe organ rentowy zaliczył J. B. następujące okresy:

- od 9 grudnia 1991 r. do 13 grudnia 1991 r. – 5 dni

- od 27 stycznia 1992 r. do 2 lutego 1992 r. – 7 dni

- od 15 marca 1994 r. do 8 kwietnia 1994 r. – 25 dni

- od 17 października 1995 r. do 10 listopada 1995 r. – 25 dni

- od 9 listopada 2004 r. do 16 listopada 2004 r. – 8 dni

- od 29 marca 2005 r. do 4 kwietnia 2005 r. – 7 dni

- od 16 listopada 2005 r. do 22 listopada 2005 r. – 7 dni

- od 29 października 2008 r. do 8 grudnia 2008 r. – 1 miesiąc i 11 dni.

Łącznie 4 miesiące i 5 dni.

/karta przebiegu zatrudnienia k.17 – 17 odwrót plik I akt ZUS/

W dniu 17 lutego 2021 r. B. B. złożyła wniosek o rentę po zmarłym mężu. Po rozpatrzeniu wniosku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał zaskarżoną decyzję.

/wniosek k.1 – 5 odwrót plik I akt ZUS , decyzja k.18 – 18 odwrót plik I akt ZUS/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie ww. dowodów z dokumentów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Przy ocenie prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Z powyższego przepisu wynika zatem, że aby uzyskać prawo do renty rodzinnej należy wykazać, że osoba zmarła miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do uzyskania tych świadczeń.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)jest niezdolny do pracy;

2)ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy (ust. 2 art. 57).

Zgodnie zaś z art. 58 ust. 1 pkt 5 wskazanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

Podkreślić w tym miejscu należy, że warunku 5-letniego okresu ubezpieczenia w 10-leciu przed powstaniem niezdolności do pracy nie musi spełnić tylko ten ubezpieczony, który jest całkowicie niezdolny do pracy i posiada w przypadku mężczyzny 30 lat okresów składkowych (art.58 ust.4 ww. ustawy).

Wobec zatem okoliczności, że zmarły J. B. spełnił jedynie 2 warunki od których uzależnione jest nabycia renty w powszechnym systemie ubezpieczeniowym, gdyż był niezdolny do pracy w dacie zgonu w stopniu całkowitym, a nadto posiadał 25 – letni okres składkowy i nieskładkowy, co z kolei zwalniało go z konieczności wykazania, że niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniom, ale nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów, postępowanie sprowadziło się do ustalenia, czy zmarły posiadał 30 – letni okres składkowy ( bezspornym między stronami bowiem było, że zmarły nie legitymował się 5 - letnim okresem składkowym i nieskładkowym w ostatnim dziesięcioleciu przez śmiercią).

Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie nie wykazało, aby zmarły J. B. posiadał okres składkowy w wymiarze co najmniej 30 lat , zamiast przyjętych przez organ rentowy 29 lat, 10 miesięcy i 27 dni. Podkreślić w tym miejscu należy, że w trakcie niniejszego postępowania pełnomocnik wnioskodawczyni wprawdzie przedstawiła świadectwa pracy z okresów zatrudnienia J. B., to jednak dokumentacja ta była znana organowi rentowemu i służyła do dokonania stosownych obliczeń dotyczących okresów składkowych zmarłego. Wobec zatem braku wskazania przez stronę skarżącą błędów jakich miałby dopuścić się organ rentowy, Sąd przyjął za wiarygodne obliczenia dokonane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W tym miejscu wskazać również należy, że zgodnie z art.6 k.c. to na wnioskodawczyni spoczywał ciężar dowodowy w niniejszej sprawie. Oparcie polskiej procedury cywilnej na zasadzie kontradyktoryjności jedynie w wyjątkowych przypadkach dozwala Sądowi na podjęcie czynności mających na celu pobudzenie inicjatywy stron, a zasadą w tym zakresie jest samodzielne dążenie uczestników postępowania do wykazania prawdziwości podnoszonych twierdzeń. Jeżeli twierdzenie istotne dla rozstrzygnięcia nie zostanie udowodnione, to o merytorycznym rozstrzygnięciu sprawy decyduje rozkład ciężaru dowodu. Zatem strona, na której spoczywa ciężar dowodu, ponosi ryzyko ujemnych skutków niedopełnienia swoich obowiązków w tym zakresie. Sąd Okręgowy uznał, iż nie jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do przeprowadzenia dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( patrz wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 roku, I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76).

W przebiegu aktywności życiowej J. B. nie ma możliwości wykazania 30 lat okresów składkowych, a tym samym zaskarżona decyzja jest prawidłowa , co z kolei skutkowało oddaleniem odwołania , o czym Sąd orzekł na podstawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c.

S.B.

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć peł. wnioskodawczyni przez PI