Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2021 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Dasiewicz - Kowalczyk

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2021 r. we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. M. i R. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanych

od wyroku Sądu Rejonowego w Miliczu

z dnia 11 lutego 2020 r.

sygn. akt I C 474/19

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Miliczu do ponownego rozpoznania.

SSO Małgorzata Dasiewicz – Kowalczyk

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 11 lutego 2020r. Sąd Rejonowy w Miliczu utrzymał w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany 27 marca 2019r. w sprawie I Nc 808/18 w całości (pkt I) oraz nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążył Skarb Państwa (pkt II).

Rozstrzygnięcie swoje Sąd Rejonowy wydał w oparciu o następujące ustalenia faktyczne:

W dniu 17 maja 2014 r. pomiędzy Bankiem (...) S.A. z siedzibą w W. a pozwaną M. M. została zawarta umowa pożyczki gotówkowej nr (...), opiewająca na kwotę 30 000,00 zł. Okres spłaty pożyczki został ustalony na 84 miesięcy, a początek jej spłaty przypadał na lipiec 2014 r. Daty spłaty poszczególnych rat pożyczki zostały ustalone na 10 dzień każdego miesiąca. Miesięczną wysokość rat określono na kwotę 717,24 zł. W związku z zawarciem niniejszej umowy pozwana poniosła koszty prowizji w kwocie 1 500,00 zł i ubezpieczenia w wysokości 7 938,00 zł, które zostały skredytowane w umowie pożyczki. Wypłata pożyczki nastąpiła w dniu 19 maja 2014 r. Pozwany R. M., będący mężem pozwanej, wyraził zgodę na zawarcie przez nią niniejszej umowy. W dniu 18 czerwca 2015 r. strony umowy pożyczki zawarły ugodę nr (...) która regulowała warunki spłaty zadłużenia pozwanej wobec Banku z tytułu wyżej wskazanej pożyczki. Na dzień zwarcia ugody zadłużenie pozwanej wynosiło łącznie 31 133,19 zł i obejmowało: należność główną w kwocie 30 140,74 zł, odsetki umowne naliczone od należności głównej w wysokości 980,57 zł oraz odsetki przeterminowane naliczone od należności głównej w kwocie 11,88 zł. W związku z zawarciem ugody zmianie uległ termin i wysokość spłat. Wykonanie powyższego zobowiązania zostało poręczone przez pozwanego R. M.. Pozwana nie spłacała terminowo swojego zobowiązania. Ostatnia dokonana przez nią wpłata miała miejsce w listopadzie 2015 r. W dniu 18 stycznia 2016 r. strona pozwana wystosowała do pozwanej ostateczne wezwania do zapłaty, w którym zobowiązała pozwaną do spłaty zadłużenia przeterminowanego w kwocie 403,30 zł w terminie 14 dni. Natomiast w dniu 11 kwietnia 2016 r. strona pozwana takie wezwanie wystosowała do pozwanego, w którym zobowiązała go do spłaty zadłużenia przeterminowanego w kwocie 1 017,80 zł w terminie 14 dni. Oba wyżej wskazane wezwania do zapłaty zawierały pouczenie, iż w przypadku braku możliwości spłaty powyższych należności istnieje możliwość złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty przedmiotowego zobowiązania. Ponadto wskazywały działania, jakie powinni w tym celu podjąć pozwani. Wezwania te zawierały również informację, iż brak spłaty niniejszego zobowiązania w zakreślonym terminie 14 dni, bądź też nie złożenie w tym czasie wniosku o restrukturyzację zadłużenia będzie skutkował wypowiedzeniem wyżej wskazanej ugody oraz podjęciem działań windykacyjnych. Pismami z dnia 28 czerwca 2016 r., doręczonymi pozwanym w dniu 4 lipca 2016 r., strona powodowa wypowiedziała M. M. i R. M. umowę ugody nr (...). Termin wypowiedzenia wynosił siedem dni. Jednocześnie Bank wezwał pozwanych do uregulowania w terminie 7 dni przeterminowanego zadłużenia wynoszącego 1 441,35 zł. Ponadto wskazał, że dokonanie wpłaty tego zadłużenia spowoduje ustanie skutków wypowiedzenia. Dodatkowo pouczył pozwanych o skutkach braku spłaty niniejszego zadłużenia. Pismem z dnia 25 października 2016 r., doręczonym w dniu 12 listopada 2016 r., strona powodowa wezwała pozwanych do spłaty w terminie 7 dni zadłużenia przeterminowanego w kwocie 34 319,67 zł. Pismem z dnia 23 maja 2017 r., doręczonym w dniu 17 czerwca 2017 r., strona powodowa wezwała pozwanego do spłaty w terminie 7 dni zadłużenia przeterminowanego w kwocie 36 004,47 zł. Na dzień 3 grudnia 2018 r. zobowiązanie pozwanych z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki, objętej umową ugody z dnia 18 czerwca 2015 r. wynosi łącznie 40 459,47 zł i obejmuje: należność główną w wysokości 29 340,74 zł, odsetki umowne w kwocie 980,57 zł naliczone od należności głównej od dnia 10 marca 2015 r. do dnia 16 czerwca 2015 r., odsetki umowne w kwocie 3 105,33 zł naliczone od należności głównej od dnia 17 czerwca 2015 r. do dnia 11 lipca 2016 r., odsetki przeterminowane w wysokości 11,88 zł naliczone od należności głównej od dnia 11 kwietnia 2015 r. do dnia 16 czerwca 2016 r., odsetki przeterminowane w wysokości 7 020,95 zł naliczone od dnia 30 listopada 2015 r. do dnia 2 grudnia 2018 r. oraz dalsze odsetki za opóźnienie (przeterminowane) od wyżej wskazanej kwoty należności głównej, które na dzień wystawienia wyciągu wynoszą 10,00 % w skali roku.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne, co skutkowało utrzymaniem w mocy wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym w całości.

Sąd wskazał, iż bezspornym było, iż stronę powodową i pozwaną M. M. łączyła umowa pożyczki, objęta umową ugody z dnia 18 czerwca 2015 r., której spłatę poręczył pozwany R. M.. Poza sporem pozostawało również, iż pozwana nie wywiązywała się należycie z obowiązku spłaty zobowiązania, co skutkowało wypowiedzeniem umowy. Istota sporu sprowadzała się do kwestionowania przez pozwanych skuteczności dokonanego wypowiedzenia. Pozwani zarzucali, iż wypowiedzenie nie było poprzedzone procedurą restrukturyzacji zadłużenia. Jednocześnie podnosili zarzut przedawnienia całości roszczenia objętego pozwem.

Sąd za bezzasadny uznał zarzut przedawnienia. Wskazał, iż w niniejszym postępowaniu art. 118 k.c. znajduje zastosowanie w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (art. 5 ust. 1 ustawy nowelizującej). Wpłaty na poczet zadłużenia były dokonywane przez pozwaną do listopada 2015 r., co wynika z dołączonego do pozwu zestawienia transakcji. Wobec zaprzestania spłaty zadłużenia strona powodowa wystosowała do pozwanych wezwania do zapłaty przeterminowanej należności z terminem płatności wynoszącym 14 dni (do pozwanej w styczniu 2016 r., a do pozwanego w kwietniu 2016 r.), a następnie pismami z dnia 28 czerwca 2016 r., które zostały odebrane przez pozwanych w dniu 4 lipca 2016 r., wypowiedziała przedmiotowe umowy, przy czym skutek wypowiedzenia nastąpił w dniu 12 lipca 2016 r. (siedmiodniowy bieg terminu wypowiedzenia zgodnie z § 7 ust. 2 ugody rozpoczynał się od daty doręczenia tych wezwań). Pozew został złożony 7 grudnia 2018 r.,
a więc przed upływem trzyletniego terminu przedawnienia. Odnosząc się do pozostałych zarzutów podniesionych przez pozwanych w tym zakresie, tj. możliwości wcześniejszego wypowiedzenia przedmiotowej umowy Sąd wskazał, iż wypowiedzenie umowy nie jest obligatoryjne i stanowi uprawnienie Banku. Ponadto zgodnie z przepisem art. 118 zd. 2 k.p.c. co do zasady koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego. W ocenie Sądu materiał dowodowy zaoferowany przez stronę powodową pozwolił uznać powództwo za zasadne. Zdaniem Sądu Bank (...) S.A. wykazał zarówno fakt zawarcia umowy pożyczki, zmianę warunków jej spłaty na mocy umowy ugody, poręczenie wykonania tego zobowiązania przez pozwanego, wysokość roszczenia, jak też zasadność kwoty objętej żądaniem pozwu. Szczegółowo oznaczył części składowe poszczególnych elementów zadłużenia, a ponadto wskazał sposób rozliczenia wszystkich spłat dokonanych przez pozwanych. Zdaniem Sądu zarzuty dotyczące naruszeniu przepisu art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe, a w konsekwencji nieuzasadnionego i nieprawidłowego wypowiedzenia przedmiotowej umowy były bezzasadne. Mając zatem na uwadze treść ostatecznych wezwań do zapłaty z dnia 18 stycznia 2016 r. oraz 11 kwietnia 2016 r. Sąd uznał, iż strona powodowa w sposób należyty wywiązała się z ciążących na niej zgodnie z powołanym przepisem obowiązków. Jak wynika z postanowień umowy ugody z dnia 18 czerwca 2016 r. łączącej strony Bank mógł ją wypowiedzieć z zachowaniem 7 - dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku niedotrzymania któregokolwiek z postanowień ugody, a w szczególności ponad 14 – dniowego opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Wobec skutecznego wypowiedzenia umowy, całość niespłaconego zadłużenia, łącznie z odsetkami, w tym odsetkami od zadłużenia przeterminowanego staje się natychmiast wymagalna. Tym samym zdaniem Sądu strona powodowa była uprawniona do dochodzenia od pozwanych całej niespłaconej części kapitału wraz z odsetkami.

Apelację od powyższego rozstrzygnięcia wywiedli pozwani zaskarżając wyrok w całości i wniosła o jego zmianę i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania od strony powodowej, ewentualnie wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W apelacji pozwani zarzucili:

1.  Naruszenie art. 233 §1 k.p.c. przez:

- przyjęcie, iż doszło do aktualizacji przesłanek wypowiedzenia umowy i postawienia całej kwoty w stan wymagalności, gdy powód nie wykazał istnienia tych okoliczności;

- przyjęcie, że w dniu 28 czerwca 2016r. powód dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy, gdy wniosku takiego nie można wyprowadzić ze zgromadzonego materiału,

- przyjęcie, że pozwani zobowiązani są do spłaty zadłużenia w wysokości wskazanej w pozwie;

- przyjęcie, że treść dokumentów prywatnych przedstawionych przez powoda jest zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy, gdy odgórne przyjmowanie prawidłowości i rzetelności tych dokumentów prowadzi do przyjęcia nadrzędnej pozycji banku wobec konsumenta i akceptacji nieuczciwych praktyk rynkowych;

- przyjęcie prawidłowości przeprowadzonej procedury wypowiedzenia umowy kredytowej, gdy do wypowiedzenia umowy nie doszło z uwagi na naruszenie przez bank ustawowych kryteriów wypowiedzenia kredytów;

2. naruszenie art. 75c ust. 1 i 2 prawa bankowego w zw. z art. 353 ¹ k.c. w zw. z art. 58§1 k.c. przez błędne ustalenie, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytowej mimo niezachowania się przez powoda zgodnie z ustawowymi przesłankami wypowiedzenia;

3. naruszenie art. 95 ust. 1a prawa bankowego w zw. z art. 245 k.p.c. przez przyznanie walory wiarygodności dokumentom prywatnym pochodzącym od powoda,

4. naruszenie art. 75c ust. 1 prawa bankowego przez niezastosowanie, gdy skuteczność wypowiedzenia zależna była od uprzedniego wezwania do zapłaty w terminie 14 dni i pouczenia o możliwości restrukturyzacji, a powód nie wykazał istnienia tych okoliczności;

5. naruszenie art. 6 k.c. przez uznanie że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy gdy powód nie udowodnił że prawidłowo umowę kredytowa wypowiedział;

6. naruszenie art. 6 k.c. przez uznanie że powód wykazał zasadność swojego roszczenia gdy nie wykazał że przed wypowiedzeniem umowy wezwał pozwanych do zapłaty i poinformował o możliwości restrukturyzacji i w konsekwencji powód nie przedstawił dowodu doręczenia pozwanym pisma od którego uzależnione było skuteczne wypowiedzenie;

7. naruszenie art. 5 k.c. przez niezastosowanie i uznanie że wypowiedzenie przez bank umowy kredytowej nie było nadużyciem prawa,

8. naruszenie art. 118 k.c. w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy kodeks cywilny i niektórych innych ustawa przez przyjęcie ze roszczenie objęte pozwem nie uległo przedawnieniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w zakresie skutkującym koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania.

Stosownie do przepisu art. 386 § 4 k.p.c. sąd odwoławczy może uchylić zaskarżony wyrok i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania w razie nierozpoznania przez Sąd pierwszej instancji istoty sprawy, jaką to wadę Sąd II instancji bierze pod uwagę z urzędu.

Nierozpoznanie istoty sprawy odpowiada sytuacji, kiedy sąd pierwszej instancji nie zbadał podstawy merytorycznej dochodzonego roszczenia albo zaniechał zbadania materialnej podstawy żądania. Nierozpoznanie istoty sprawy można ująć jako niewyjaśnienie i pozostawienie poza oceną okoliczności faktycznych, stanowiących przesłanki zastosowania normy prawa materialnego, będącej podstawą roszczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1998 r., III CKN 411/97). Proces stosowania prawa przez sąd polega na ustaleniu faktów relewantnych dla rozstrzygnięcia, opisanych hipotezami norm prawa cywilnego materialnego, które znajdują zastosowanie dla zgłoszonych roszczeń. Brak rozważań w tym zakresie prowadzić musi do niewyjaśnienia istoty sprawy, co tez miało miejsce w tej sprawie.

Strona powodowa Bank (...) S.A. z siedzibą w W. domagała się zasądzenia od pozwanych M. M. (kredytobiorcy) i R. M. (poręczyciela) solidarnie 40 459,47 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, ale nie więcej niż dwukrotność wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 29 340,74 zł od dnia 3 grudnia 2018 r. do dnia zapłaty. Bezspornym było, iż stronę powodową i pozwaną M. M. łączyła umowa pożyczki z 17 maja 2014r., objęta umową ugody z dnia 18 czerwca 2015 r., której spłatę poręczył pozwany R. M.. Bezspornym było również, iż strona powodowa pismami z dnia 28 czerwca 2016 r., doręczonymi pozwanym w dniu 4 lipca 2016 r. wypowiedziała M. M. i R. M. umowę ugody.

W przedmiotowej sprawie zarysował się przede wszystkim spór między stronami postępowania w przedmiocie wymagalności całości należności – skuteczności wypowiedzenia łączącej ich umowy ugody, albowiem w ocenie pozwanych procedura zakreślona przepisami prawa bankowego nie została przez powodowy bank dochowana. Odnosząc się do problematyki zakreślonych ustawowo ram dla procedury wypowiedzenia umowy kredytu, należało rozpocząć od wskazania, iż zgodnie z art. 75 ustawy prawo bankowe w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej (ust. 1). Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni (ust. 2). Natomiast zgodnie z obowiązującym od 27 listopada 2015r. art. 75c ustawy prawo bankowe - w przypadku popadnięcia kredytobiorcy w opóźnienie ze spłatą zobowiązania kredytodawca winien wezwać go do dokonania spłaty w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych informując przy tym o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Jak stanowił art. 12 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw - Banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie wskazanej ustawy, miały dostosować swoją działalność do wymagań określonych w art. 75c ustawy prawo bankowe w brzmieniu nadanym nowelą. Nie budzi zatem wątpliwości w tej sprawie, iż na datę wypowiedzenia umowy przez stronę powodową (czerwiec 2016r.) przepis art. 75c ustawy prawo bankowe w powyższym brzmieniu obowiązywał, a zatem winien być przez Bank stosowany w zakresie wypowiadania umów kredytowych, wespół z przepisem art. 75 wskazanej ustawy a określającym minimalny termin wypowiedzenia.

Nadmienić trzeba iż w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 września 2016 r. wydanego w sprawie II CSK 750/15, zostało stwierdzone, że wypowiedzenie umowy o kredyt będące uprawnieniem kształtującym banku, prowadzącym do zakończenia nawiązanego stosunku prawnego bez dochowania wymaganych warunków może prowadzić do uznania tej czynności za bezskuteczną. Dokonanie takiego wymówienia nie może być czynnością nagłą, zaskakującą dla kredytobiorcy, nawet, jeżeli istnieją podstawy do podjęcia go zgodnie z treścią umowy (por. wyrok Sądu najwyższego z dnia 24 września 2015 r., V CSK 698/14). Jest ono bardzo dotkliwe dla kredytobiorcy, dlatego skorzystanie z niego powinno nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dolegliwych, odpowiednich wezwań. Co istotne przepis art. 75c prawa bankowego ma charakter semidyspozytywny, co oznacza, że może być zmieniony w umowie kredytu albo osobnym porozumieniu jedynie na korzyść kredytobiorcy ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z z dnia 28 sierpnia 2019 I ACa 466/18).

Niewątpliwie przywołane przepisy art. 75 i 75c prawa bankowego dotyczą postępowania w przypadku wypowiadania umowy kredytu/pożyczki.

Tymczasem w niniejszej sprawie strona powodowa powoływała się na skuteczne wypowiedzenie umowy ugody (zawartej celem uregulowania warunków spłaty zadłużenia z umowy pożyczki), co rodził kluczowe w niniejszej sprawie pytanie czy obwarowania powyższymi przepisami narzucone miały do niej zastosowanie. Dla udzielenia odpowiedzi należało w pierwszym rzędzie określić faktyczny charakter prawny zawartej umowy ugody, co nie stało się udziałem Sądu Rejonowego w tej sprawie, efektem czego również postępowanie dowodowe i ustalenia faktyczne wykazują się istotnymi tu brakami.

Zgodnie z umowa ugody z 18 czerwca 2015r. reguluje ona warunki spłaty zadłużenia dłużnika wobec banku z tytułu umowy pożyczki z 19 maja 2014r wg salda z dnia 17 czerwca 2015r. którego wysokość określono w § 1 ust. 2 ugody. Zgodnie z ugoda od dnia jej zawarcia Bank naliczał odsetki od pozostającej do spłaty należności głównej. Spłata zadłużenia z odsetkami miała nastąpić w 59 miesięcznych ratach. Na wypadek opóźnienia w płatności w ugodzie zastrzeżono odsetki od zadłużenia przeterminowanego. W §7 uregulowano zasady wypowiedzenia umowy, wskazując jego termin 7 dniowy i możliwość jego dokonania w razie ponad 14 dniowego opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Wskazano nadto, iż rozwiązanie ugody w trybie wypowiedzenia skutkuje wymagalnością całego niespłaconego zadłużenia.

Umowa ugody odnosiła się zatem do zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki, przy czym z umowy ugody nie wynika czy zadłużenie to było już w całości wymagalne na datę ugody. Nie sposób wywieść jakie przyczyny legły u podstaw zawartej ugody, strona powodowa nie zaaferowała nawet żadnych twierdzeń w tym zakresie. Na kanwie aktualnego materiału dowodowego można jedynie ustalić, iż zawarta została umowa pożyczki w maju 2014r. na 84 miesiące, natomiast z opisu transakcji wywieść można historię jej spłaty do daty ugody (k. 4). Brak tam odnotowania informacji o wypowiedzeniu umowy pożyczki, również strona powodowa w żadnym miejscu nie wskazała by umowa pożyczki została wypowiedziana. Pozwani także nie wypowiedzieli się w tym zakresie. Powyższe ma istotne znaczenie w tej sprawie, rzutując bowiem na charakter umowy z 18 czerwca 2015r.

W sytuacji, gdy pierwotna umowa pożyczki została skutecznie wypowiedziana zgodnie z umową i przepisami prawa bankowego obowiązującymi na datę wypowiedzenia, a ugoda miała jedynie zapewnić spłatę tego wymagalnego zadłużenia – przepisy art. 75 i 75c prawa bankowego do wypowiedzenia ugody znaleźć zastosowania nie mogą. Ustawodawca, zasadniczo, nie przewidział szczególnych wymogów dla wypowiedzenia umowy ugody pozasądowej, limitując jedynie w art. 918 k.c. dopuszczalność uchylenia się od jej skutków prawnych. W szczególności nie powiązał zasad wypowiedzenia umowy ugody z wymogami przewidzianymi dla wypowiedzenia zobowiązania wyjściowo zawartego w ramach łączącego strony stosunku prawnego. Zatem ustalenie przesłanek i procedury wypowiedzenia ugody pozostają w zakresie ujętej w art. 353 ¹ k.c. swobody zawierania umów.

Jeśli jednak pierwotna umowa pożyczki nie została skutecznie wypowiedziana, a strony w ugodzie (np. na wiosek pożyczkobiorcy) określiły jedynie nowe warunki spłaty pożyczki (oprocentowanie, raty) – to wówczas zawarta umowa ugody (niezależnie od niewiążącej nazwy) poczytywana być może wyłącznie za zmianę umowy pożyczki (art. 65 k.c.), a wobec tego wypowiedzenie tej umowy jest tożsame z wypowiedzeniem umowy pożyczki (aby całość stała się wymagalna), a tym samym przepisy art. 75 i 75c prawa bankowemu muszą zostać zastosowane. Odmienne założenie w sytuacji braku wcześniejszego skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki a poprzedzającego zawarcie ugody skutkowałoby w ocenie Sądu Okręgowego niedopuszczalnym obejściem przepisów prawa bankowego w zakresie wypowiedzenia umów kredytowych/pożyczek ( skracając jego okres i zwalniając Bank z konieczności uprzedniego wzywania do zapłaty - ugoda takiego obowiązku bowiem nie przewiduje).

Podsumowując powyższy wywód zarzut pozwanych o naruszeniu przez powodowy bank przy wypowiedzeniu im ugody przepisów ustawy prawo bankowe wymagał w sprawie uprzedniego ustalenia charakteru zawartej umowy ugody, a w konsekwencji mającego zastosowanie trybu wypowiedzenia. Winno stać się to udziałem Sądu Rejonowego przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Dotychczas zgromadzony materiał dowodowy wymagający uzupełnienia - nie pozwalał Sądowi Okręgowemu na jednoznaczne ustalenia i wnioski w powyższym zakresie, a tym samym ocenę zasadności żądania pozwu w dochodzonej wysokości.

Wskazuje Sąd Okręgowy, iż w sytuacji uznania przez Sąd Rejonowy przy ponownej analizie sprawy w następstwie uzupełnienia postepowania dowodowego, iż umowa ugody winna być poczytywana jedynie za zmianę umowy pożyczki, należy dokonać oceny zachowania procedur z art. 75 i 75 prawa bankowego, a czego uprzednio Sąd dokonał pobieżnie, nadto z pominięciem regulacji art. 75 prawa bankowego. Jak wynika z akt sprawy w dniu 18 stycznia 2016 r . strona pozwana sporządziła adresowane do pozwanej ostateczne wezwania do zapłaty, natomiast w dniu 11 kwietnia 2016 r. strona pozwana takie wezwanie sporządziła względem do pozwanego. Oba wyżej wskazane wezwania do zapłaty zawierały pouczenie, iż w przypadku braku możliwości spłaty powyższych należności istnieje możliwość złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty przedmiotowego zobowiązania. Strona powodowa nie przedłożyła jednak żadnego potwierdzenia wskazującego choćby na nadanie powyższych pism do pozwanych, a jako że ich otrzymaniu przeczyli – brak było podstaw do uznania, iż zostały wystosowane i tym samym pozwani mogli zapoznać się z ich treścią (art. 61 k.c.). Zaznaczyć jednak należy, iż nawet uznanie przez Sąd Rejonowy nieskuteczności wypowiedzenia umowy pożyczki (wobec niedochowania procedury z art. 75 i 75c ustawy prawo bankowe), nie przesądza automatycznie o niezasadności całego roszczenia zgłoszonego pozwem. Ewentualnemu bowiem zasądzeniu wymagalnych i niespłaconych rat nie stoi na przeszkodzie przepis art. 321 § 1 k.p.c. (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 8 listopada 2018 roku, II CZ 45/18).

W świetle powyższego określenie charakteru zawartej przez strony umowy ugody a tym samym trybu jej wypowiedzenia rzutować będzie dopiero w tej sprawie na ocenę skuteczności dokonanego wypowiedzenia umowy, a co za tym idzie na wysokość wymagalnego zobowiązania pozwanych, a także ocenę zarzutu przedawnienia. Wobec tego ocena przez Sąd Okręgowy zarzutów pozwanych tyczących się wysokości ich zobowiązania na obecnym etapie postępowania była całkowicie niecelowa. Na marginesie wskazuje Sąd Okręgowy, iż strona powodowa przedstawiła określone dowody dla wykazania zaległości pozwanych, których ocena dokonywana jest zgodnie z art. 233§1 k.p.c. Przekonanie skarżących, iż realizowali spłatę zobowiązania nie dając podstaw do wypowiedzenia aktualizuje po ich stronie obowiązek dowodowy wykazania tychże spłat w większym niż powód wskazał rozmiarze.

Mając powyższe na uwadze Sąd II instancji w oparciu o przepis art. 386 § 4 k.p.c. uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I instancji winien przede wszystkim w oparciu o zaoferowany przez strony materiał dowodowy określić charakter prawny zawartej przez strony umowy ugody i stosownie do tego skuteczność dokonanego wypowiedzenia. Wynik tej oceny skutkować winien dopiero właściwą zgodną z art. 233§1 k.p.c. i uwzględniająca ciężaru dowodów w sprawie (art. 6 k.c.) konstatacją co do zasadności dochodzonego pozwem roszczenia i jego wysokości.

SSO Małgorzata Dasiewicz-Kowalczyk