Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2021 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lutego 2021 roku w Sieradzu

odwołania R. T.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 11.05.2020 r. Nr (...)

w sprawie R. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę górniczą

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 477/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 11.05.2020r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił R. T. prawa do emerytury górniczej, z uwagi na niespełnienie przesłanki stażu pracy górniczej, bowiem udowodnił okres pracy górniczej określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalno – rentowej jedynie w wymiarze 21 lat, 5 miesięcy i 16 dni.

Do pracy górniczej nie zaliczono w wymiarze półtorakrotnym okresu od 2.09.1997 – 16.11.2006 na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych oraz od 1.01.2009r. do nadal na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń w przodku, ponieważ wnioskodawca wykonuje te same czynności co na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych, które to stanowisko nie figuruje w załączniku nr 3 do Rozporządzenia MPiPS z 23.12.1994r.

Powyższą decyzję zaskarżył pełnomocnik wnioskodawcy ustanowiony w sprawie, wnosząc o zmianę decyzji i zaliczenie do pracy górniczej w/w okresów zatrudnienia i przyznanie prawa do emerytury górniczej oraz zastosowanie przelicznika 1,8 przy ustalaniu wysokości emerytury. Podnosił, że w spornych okresach odwołujący pracował na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu, wykonując prace na oddziałach górniczych w ramach prac elektrycznych na maszynach podstawowych, w tym przede wszystkim przy bezpośredniej obsłudze, konserwacji i utrzymaniu zdolności ruchowej koparek wielonaczyniowych, na terenie wyrobiska górniczego Pola B., tj. na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3, dział III, pkt 7 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 23.12.1994r. Wskazywał, że początkowo odwołujący pracował w oddziale ir – 3, jednakże od 17.11.2006 – 31.12.2008, pomimo przyporządkowania do oddziału ir - 3, był on faktycznie oddelegowany do pracy poza przodkiem, na terenie całej odkrywki (wkopu), gdyż został przeniesiony do wsparcia elektryków w celu uruchomienia odkrywki pola S.. W związku z tym pracodawca zmienił mu angaż na elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce. Następnie z dniem 1.01.2009r., wnioskodawca powrócił do prac wykonywanych w przodku, tj. na stanowisko elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku na oddziale e - 5 z uwagi na likwidację oddziału ir - 3, a pracownicy oddziału ir - 3 zostali wchłonięci przez oddział ir - 5. Od 1.07.2014r., do nadal wnioskodawca pracuje na oddziale e - 3 z uwagi na likwidację oddziału e - 5 i wykonuje te same prace co w okresie od 2.09.1997 – 16.11.2006, od 1.01.2009r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. T., ur. się 13.03.1970r.

W okresie od 2.09.1997 do nadal jest zatrudniony w (...) S. A. Oddział Kopalnia (...).

W dniu 2.09.1997r., zawarto z R. T. umowę o pracę na okres próbny do 2.12.1997r., mocą której powierzono wnioskodawcy stanowisko elektromontera pozostałych urządzeń górniczych w pełnym wymiarze czasu pracy. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano Zakład (...) łącznie z zapleczami. Wnioskodawca został skierowany do pracy na Oddział (...) .

Kolejnymi umowami o pracę z 21.11.1997r. i z 27.11.1998r., zawartymi na czas określony odpowiednio do 2.12.1998r. i do 2.12.1999r. , w pełnym wymiarze czasu pracy, powierzono wnioskodawcy nadal stanowisko elektromontera pozostałych urządzeń górniczych i nadal jako miejsce wykonywania pracy wskazano Zakład (...) łącznie z zapleczami - Oddział (...) .

W dniu 1.12.1999r. została zawarta z wnioskodawcą umowa o pracę na czas nieokreślony nadal na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych i nadal Oddział (...) (umowa o pracę z 2.09.1997r., 21.11.1997r. 27.11.1998r., 1.12.1999r. k. 6, 9, 15, 22/akta osobowe).

W dniu 22.11.2000r., sztygar oddziałowy Oddziału (...) wystąpił z wnioskiem o zmianę warunków szczególnych wykaz „A” na pracę górniczą pracowników oddziału (...), w tym wnioskodawcy z dniem 1.12.2000r. (wniosek k. 24/akta sprawy).

Z dniem 1.04.2001r., przyznano wnioskodawcy jako elektromonterowi pozostałych urządzeń górniczych na (...) wynagrodzenie zasadnicze wg. stawki 7c kat. zaszeregowania 944zł. (angaż z 21.03.2001r. k. 25/akta osobowe).

W ramach badań okresowych, orzeczeniem z 17.09.2003r. , R. T. został uznany za zdolnego do pracy na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych na okres 3 lat , tj. do 17.09.2006r. Kolejnym badaniem z 13.09.2006r. R. T. został uznany za zdolnego do pracy nadal na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych na okres 3 lat , tj. do 13.09.2008r. ( zaświadczenia lekarskie k. 27 i 34 /akta osobowe)

W związku z zarządzeniem Nr (...)Prezesa Zarządu – Dyrektora Generalnego (...) B. z 11.12.2006r., sztygar oddziałowy Oddziału (...) wystąpił o zmianę nazwy stanowiska pracy dla R. T. na elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce z dniem 17.11.2006r. (wniosek z 17.11.2006r. k. 37a/akta osobowe).

Uwzględniając w.w wniosek, z dniem 17.11.2006r., powierzono wnioskodawcy stanowisko elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, z pozostawieniem warunków pracy i płacy bez zmian (angaż z 29.12.2006r. k. 37/akta osobowe).

Pismem z 21.05.2007r., R. T. wnioskował o przejście z oddziału (...)do Działu (...), uzasadniając prośbę chęcią pracy w układach KTZ. Główny inżynier, z-ca dyrektora Zakładu (...) w R., ustosunkowując się do w.w wniosku podał, że w (...) występuje bardzo duży niedobór pracowników, a w szczególności elektromonterów oraz , że Oddział (...)realizuje szczególnie trudne , decydujące o ruchu kopalni zadania . Nie ma i nie będzie możliwości wyrażenia zgody na przeniesienie pracownika do innego oddziału. W odpowiedzi na wniosek R. T., Prezes Zarządu Dyr. Gen. (...) S.A. nie wyraził zgody na przeniesienie na Oddział (...), argumentując odmowę zakresem robót elektrycznych wykonywanych przez oddział (...) i ciągle zwiększającymi się potrzebami zatrudnienia w tym zawodzie (wniosek z 21.05.2007r., pismo z 12.06.2007r. o niewyrażeniu zgody na przeniesienie , stanowisko głównego inżyniera, z-cy dyrektora k. 38 - 39/akta osobowe).

W dziale (...) są piony górnicze, mechaniczne i elektryczne. Dział górniczy (...) ma pod sobą koparki wielonaczyniowe nadkładowe. Oddział (...) to koparki węglowe, bezpośrednio urabiające węgiel. Koparki wielonaczyniowe nadkładowe również znajdują się przy ścianie urabianej, urabiają nadkład aby odsłonić pokłady węgla. Oddziały (...) to oddziały systemowe, pracujące 365 dni w roku, w ruchu ciągłym i na trzy zmiany w systemie 3-4 brygadowym ( zeznania G. S. min.00: 13: 06 – 00: 16: 040 - k. 48 verte) .

Kolejnym angażem, podwyższono wnioskodawcy zatrudnionemu na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce wynagrodzenie zasadnicze, z dniem 1.08.2007r.

Badaniem psychologicznym przeprowadzonym 24.09.2007r., stwierdzono w orzeczeniu nr (...), że R. T. zatrudniony jako elektromonter maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce posiada sprawność psychiczną do pracy na w.w stanowisku . Orzeczenie jest ważne do do 24.09.2011r. ( orzeczenie nr (...) k. 40/akta osobowe).

Pismem z 12.11.2007r. R. T. ponowił wniosek o przejście z Oddziału (...) na Oddział (...) , który rozpatrzono negatywnie z uwagi na sytuację kadrową i potrzeby Oddziału (...) niezbędne do wykonania zakresu robót elektrycznych ( pismo i opinia k. 48 -49 / akta osobowe).

Kolejnymi angażami podwyższano wnioskodawcy zatrudnionemu na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce wynagrodzenie zasadnicze (angaże k. 44, 51, 53/akta osobowe).

Zaświadczeniem lekarskim z 24.11.2008r., nie stwierdzono u wnioskodawcy przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku na okres od 24.11.2008 – 12.09.2010 (zaświadczenie lekarskie k. 55/akta osobowe).

Od 1.01.2009r., wnioskodawca został przeniesiony z oddziału (...) do oddziału (...), na stanowisko elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku (lista pracowników oddziału (...), którzy od 1.01.2009r. przechodzą do oddziału (...), angaż k. 56a i k. 57, zgłoszenie wykonywania pracy górniczej k.62/akta osobowe).

W dniu 16.07.2012r., w ramach badań okresowych, zaświadczeniem lekarskim stwierdzono brak przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, kierowca wózków jezdniowych, operator suwnic, na okres od 16.07.2012 – 9.09.2013. Wnioskodawca ukończył kurs obsługi suwnic ogólnego przeznaczenia w dniu 19.10.2010r. ( zaświadczenie lekarskie z 16.07.2012r. k. 81, zaświadczenie o ukończeniu kursu z 25.10.2010r. /akta osobowe).

W kolejnym badaniu z 6.09.2013r., wystawiono zaświadczenie lekarskie o braku przeciwskazań zdrowotnych na okres od 6.09.2013 – 6.09.2015 do wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku (zaświadczenie lekarskie z 6.09.2013r. k. 86/akta osobowe).

Z dniem 17.06.2014r., wnioskodawca został przeniesiony z oddziału (...) do oddziału (...) Pola S. (lista pracowników i angaż z 13.06.2014r. k. 88 -89/akta osobowe).

Zaświadczeniem lekarskim z 4.09.2015r., nie stwierdzono u wnioskodawcy przeciwskazań zdrowotnych na okres od 4.09.2015 – 4.09.2018 do wykonywania pracy na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku (zaświadczenie lekarskie z 4.09.2015r. k. 97/akta osobowe).

Orzeczeniem psychologicznym z 16.09.2016r., wydanym na okres od 16.09.2016 – 16.09.2021, nie stwierdzono u wnioskodawcy przeciwskazań psychologicznych do pracy na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, operator wózków jezdniowych, obsługa urządzeń dźwigowych (orzeczenie psychologiczne nr (...) k. 98/akta osobowe).

W skierowaniu na kolejne badania lekarskie okresowe z 13.08.2018r., sztygar oddziałowy oddziału elektrycznego (...), wskazał, że wnioskodawca jest zatrudniony na stanowisku elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku. Opisując stanowisko pracy wskazał : pracownik fizyczny, zatrudniony stale na odkrywce przy wykonywaniu prac konserwacyjno – remontowych, operator wózków jezdniowych, obsługa urządzeń w przodku

Po przeprowadzonym badaniu, orzeczeniem lekarskim z 31.08.2018r., nie stwierdzono u wnioskodawcy przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku na okres od 31.08.2018 – 31.08.2021 (skierowanie z 13.08.2018r. k. 107a i orzeczenie k. 108/akta osobowe)

Wnioskodawca posiada uprawnienia do wykonywania pracy na stanowisku eksploatacji w zakresie urządzeń o napięciu znamionowym powyżej 1 kV – do 30kV ( uprawnienia / akta osobowe).

Odział (...) był to oddział elektryczny w Zakładzie (...) ((...) - niesporne) . Na oddziale(...) odwołujący pracował na jedną zmianę od 7 - 15.

Oddział (...) zajmował się pracami elektrycznymi . Były w nim brygady zajmujące się od strony elektrycznej koparkami wielonaczyniowymi, brygady zajmujące się przenośnikami i stacjami przenośników taśmowych oraz brygady zajmujące się wykonywaniem instalacji biurowych i w szatniach. Wnioskodawca wykonywał prace związane z przeglądami elektrycznymi na koparkach wielonaczyniowych.

Dział (...) również zajmował się pracami elektrycznymi na koparkach wielonaczyniowych we wkopie i na terenie odkrywki. Były to prace związane z utrzymaniem koparek, jak wymiana silnika, stacji wysokiego napięcia, styczników, wyłączników napędowych, czujników. Na tym Oddziale pracował od 10.01.1989r. W. G. . Potem został przeniesiony na Oddział (...) i pracował razem z wnioskodawcą na koparkach wielonaczyniowych na terenie odkrywki

( we wkopie) .

Zdaniem wnioskodawcy praca na oddziałach(...) od 2.09.1997r – 16.11.2006r, a następnie na (...) od 1.01.2009r. do 16.06.2014 i na E- 3 od 17.06.2014r. do nadal, nie różniła się , gdyż wykonywał nadal te same czynności od strony elektrycznej na koparkach wielonaczyniowych.

Wnioskodawca zajmuje się utrzymaniem od stronty elektrycznej ruchu na koparkach wielonaczyniowych i w rejonie samej koparki. Koparka nie może pracować samodzielnie, musi być połączona mechanicznie i elektrycznie z przenośnikiem odbierającym podkoparkowym. Na koparce wielonaczyniowej wnioskodawca wykonuje prace konserwacyjne, przeglądy urządzeń napędowych, prace pomiarowe, sprawdzanie wartości progowych urządzeń zabezpieczających, sprawdzanie sterowań pojazdów koparki czyli gąsienic, obrotu koparki, sterowanie drogi transportu czyli wszystkich taśm odbierających z koła czerpakowego urobek. Podczas wykonywania powyższych prac, koparka w większości pracuje. Tylko w wyjątkowych wypadkach, koparka jest unieruchomiona. Ogólnie na koparce jest około 130 silników. Koparka jest zasilana od stacji głównej SGS poprzez linię napowietrzną energetyczną do stacji ST (jest to stacja przelotna) i ze stacji ST do koparki wielonaczyniowej. To jest zasilanie elektryczne wysokiego napięcia zasilające silniki główne napędów taśmy, koła. Na koparkach jest 6000 wolt, 500 wolt, 400 wolt i 230 wolt. W związku z tymi obwodami, wnioskodawca wykonywał na koparkach wymianę kabli do silników, naprawę kabli, przegląd całej infrastruktury kablowej liczącej kilometry. Odwołujący wykonywał także prace, tj. wymiana czujników temperatury łożysk silników, wymiana silników napędu jazdy, bezpieczników, styczników, opraw oświetleniowych na koparce wielonaczyniowej, wymiana szczotek, podawanie sygnałów do komputerów głównych na koparkach wielonaczyniowych. W stacji 6 000 Wolt wymieniane są uszkodzone kable. To zasilanie idzie do stacji rozdzielczej, w której wymienia się styczniki, czujniki, odpowiedzialne za prace silników elektrycznych napędu koła, obrotu tego koła, ogrzewania stacji, oświetlenia całej koparki wielonaczyniowej. W zależności od tego, który silnik jest wymieniany, koparka może pracować, gdyż zabezpieczany jest obwód danego silnika. Często wymieniane są silniki odpowiadające za jazdę koparki. W zależności od potrzeb maszyna może być w ruchu i można wykonywać czynności remontowe, które nie przeszkadzają w pracy maszyny. Maszyna urabiająca urobek obraca się na kole głównym co zajmuje jej 2 godziny; w tym czasie można zabezpieczyć obwody jazdy i wymienić np. szczotki w danym silniku, a gdy silnik jest uszkodzony przystąpić do jego wymiany. Remontem planowym koparek zajmowały się inne oddziały. Prace na zwałowarkach i taśmociągach wykonywały inne osoby. Praca na taśmociągach i zwałowarkach różni się od pracy na koparkach wielonaczyniowych. Są brygady, które zajmują się taśmociągami przy przesuwkach.

Oddział (...) był to oddział elektryczny, na którym wnioskodawca wykonał takie same czynności jak na oddziale IR- 3.

Oddział (...) zajmuje się utrzymaniem ruchu, obsługą koparek wielonaczyniowych. Jest to oddział elektryczny, pionu elektrycznego głównego energetyka. Oddział (...)ma poddziały (...), (...), (...), (...). Oddział(...) pracuje w R., (...) pracuje na Polu S. - specyfika ich pracy jest taka sama; zajmują się utrzymaniem ruchu układu KTZ. Miejsce pracy pracowników (...) zależy od tego, w której są brygadzie. Na oddziale (...) i (...) były wyłącznie koparki wielonaczyniowe. Oddział (...) i (...) zostały zlikwidowane. W oddziale było wiele brygad. Były oddziały zajmujące się bezpośrednio ruchem koparek i działy, zajmujące się utrzymaniem ruchu na odkrywce, czyli funkcjonowaniem szatni i funkcjonowaniem innych oddziałów znajdujących się w (...).

W dziale G są piony górnicze, mechaniczne i elektryczne. Dział górniczy (...) ma pod sobą koparki wielonaczyniowe nadkładowe znajdujące się przy ścianie urabianej, urabiają nadkład aby odsłonić pokłady węgla.. Oddział (...) to są koparki węglowe, które bezpośrednio urabiają węgiel. Prace elektromontera na oddziale (...) nie różni się od (...) i może być identyczna w zależności od brygady, w której pracuje. Oddziały (...) to oddziały systemowe. Na oddziale np. (...) są brygady pracujące na jedną zmianę lub na dwie zmiany.

Kopalnia ma szereg linii napowietrznych m. in. linie napowietrzne zasilające koparki, zwałowarki i mniejsze, jak budynki poprzez stacje. W zależności od wykonywanych obowiązków, jedni pracowali bezpośrednio we wkopie przy maszynach, a inne brygady w obrębie kopalni czyli na odkrywce.

J. D. pracował na (...) jako elektromonter maszyn i urządzeń głównych, a następnie na (...) razem z wnioskodawcą na koparkach wielonaczyniowych , które były we wkopie przy ścianie urabiającej. Po przyjściu do pracy na daną zmianę, pracownicy są przewożeni do wkopu na maszynę, którą obsługują. Zdaniem J. D. była to praca w przodku, a przodkiem jest miejsce w obrębie koparki wielonaczyniowej.

W. G. pracował na (...) w R. , zajmującym się również pracami elektrycznymi, a potem pracował razem z wnioskodawcą w jednej brygadzie na (...)na koparkach wielonaczyniowych na terenie odkrywki, tj. we wkopie. Następnie pracowali razem na (...) i na (...) od 2014r. Charakter pracy nie zmienił się . Według W. G. wnioskodawca pracował w przodku , którym jest obręb koparki wielonaczyniowej wydobywającej urobek. W zależności, gdzie stoi koparka wielonaczyniowa dojazd z szatni do stacji trwa około 15 - 20 minut. Gdy jest remont planowany koparka wielonaczyniowa stoi w przodku, ale nie w miejscu, gdzie się wydobywa urobek, tylko jest przetransportowana na tyły, na plac przeznaczony do remontu. Wnioskodawca i W. G. nie wykonywali tego typu remontów.

G. S. pracował w (...) B. jako sztygar zmianowy, zastępca sztygara zmianowego Oddziału (...) (elektryczny Pola S.) od 2011r. Sporządzona charakterystyka pracy nie jest dopasowana indywidualnie do wykonywanej pracy przez danego pracownika, tylko jest ogólna (zeznania wnioskodawcy, częściowo zeznania świadków J. D., W. G., zeznania G. S., oświadczenie wnioskodawcy - na nagraniu CD – 00:03:31 – 01:28:49, 00:00:47 – 00:24:32 k. 45, 50/akta sprawy).

W dniu 27.02.2020r., w/w złożył w ZUS wniosek o emeryturę górniczą (wniosek/akta ZUS).

Po rozpoznaniu wniosku zaliczono do pracy górniczej wymienionej w art. 50c ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS 21 lat, 5 miesięcy, 16 dni.

Decyzją z 11.05.2020r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił R. T. prawa do emerytury górniczej. Organ rentowy wskazał, że wnioskodawca nie spełnił warunków do jej uzyskania, ponieważ udowodnił okres pracy górniczej w wymiarze 21 lat, 5 miesięcy i 16 dni określonej w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalno – rentowej. Nie zaliczono do pracy górniczej w wymiarze półtorakrotnym okresu od 2.09.1997 – 16.11.2006 na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych oraz od 1.01.2009r. do nadal na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń w przodku, ponieważ w/w wykonuje te same czynności co na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych, które nie figuruje w załączniku nr 3 do rozporządzenia MPiPS z 23.12.1994r. (decyzja k. 40/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postepowaniu przed organem rentowym. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął przede wszystkim akta osobowe wnioskodawcy dokumentujące przebieg pracy zawodowej odwołującego się , zawierające m.in. angaże, umowy o pracę, skierowania na badanie lekarskie wraz z opisem stanowiska pracy, orzeczenia lekarskie, orzeczenia psychologiczne .

W ocenie Sądu materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że w spornych okresach praca R. T. kwalifikuje ją do pracy górniczej w rozumieniu art. 50d ust. 1pkt.1 ustawy, oraz że odpowiada pracy rzemieślnika zatrudnionego na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonującego prace górnicze mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń, wymienionej w załączniku nr 3 dział III poz. 7 rozporządzenia MPiPS z 23.12.1994r. Odwołujący nie wykazał, że wykonywał prace wymienione w art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy, tj. prace bezpośrednio związane z robotami prowadzonymi w przodkach przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz inne prace przodkowe, a zatem takie, które należy wiązać z bezpośrednim i zasadniczym procesem produkcyjnym zakładu górniczego polegającym na urobku i wydobywaniu kopalin. Dotyczy to wyłącznie czynności stanowiących element ciągu technologicznego bezpośrednio związanych z procesem wydobycia węgla. Wykaz stanowisk pracy, określony pomocniczo w załączniku nr 3 do rozporządzenia odnosi się zatem wyłącznie do wykonywanych zadań górnika, jeżeli spełniają one kryterium miejsca wykonywania pracy i jej charakteru określonego w przepisie art. 50 d ust. 1 pkt 1 ustawy (por. wyrok SN z 1.04.2015r. I UK 295/11, z 11.02.2010r. I UK 236/09, z 22.04.2011r. I UK 360/10).

Biorąc pod uwagę początkowe zeznania świadków J. D. i W. G., w zestawieniu z dokumentacją osobową wnioskodawcy, nie można przyjąć, że praca R. T. była wykonywana w przodku. Zeznania w.w nie są wprawdzie spójne jako całość, to świadek J. D., który pracował na (...), z tym że jako elektromonter maszyn i urządzeń głównych, a następnie na (...), na początku zeznań podał , że pracował razem z wnioskodawcą na koparkach wielonaczyniowych , które były we wkopie przy ścianie urabiającej oraz że po przyjściu do pracy na daną zmianę, pracownicy są przewożeni do wkopu na maszynę, którą obsługują. Tymczasem wkop to teren odkrywki, co także podaje sam odwołujący się w uzasadnieniu odwołania. W dalszej części zeznań w.w świadek odpowiadając na pytanie pełnomocnika odwołującego się, odpowiadające treści art. 50d ust. 1 pkt. 1 w związku z poz. 7 załącznika nr III do wspomnianego rozporządzenia zeznał już, że wnioskodawca pracował w przodku, przy obsłudze maszyn i urządzeń , montażu i demontażu koparek wielonaczyniowych, przy konserwacji , a przodkiem jest miejsce w obrębie koparki wielonaczyniowej.

Z kolei świadek W. G. początkowo zeznał , że pracował razem z wnioskodawcą w jednej brygadzie na (...) na koparkach wielonaczyniowych na terenie odkrywki, tj. we wkopie. Następnie pracowali razem na (...) i na (...) od 2014r. , a charakter pracy nie zmienił się, zajmowali się tym samym. Na podobne pytania pełnomocnika odwołującego się świadek następnie zeznał , że praca odbywała się w przodku , którym jest obręb koparki wielonaczyniowej wydobywającej urobek. W końcowej części zeznań świadek podał natomiast , że po przyjściu do pracy i przebraniu się w szatani, podstawionym samochodem udają się na koparkę i w zależności gdzie stoi koparka wielonaczyniowa , dojazd z szatni do stacji jest różny ok. 15 20 minut.

Zeznania świadka G. S. są o tyle tylko przydatne, że wskazują na strukturę organizacyjną oddziału (...) oraz specyfikę oddziałów górniczych (...) , (...). Świadek nie pracował na (...). Zeznał , że wnioskodawca zajmuje się utrzymaniem ruchu na koparkach wielonaczyniowych na koparce i w rejonie samej koparki.

Odwołujący się wywodzi natomiast , że w okresie od 2.09.1997 -16.11.2006 i od 1.01.2009 do nadal wykonywał pracę górniczą bezpośrednio w przodku, na koparkach wielonaczyniowych przy pracach elektrycznych, obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn, wiążąc to ze zmianą nazwy stanowiska pracy z dniem 17.11.2006r. na elektromontera maszyn i urządzeń w przodku oraz z tym , że na oddziale(...) i na kolejnych (...) i (...) nadal wykonywał te same prace, wg. jego twierdzenia w przodku. Powyższe twierdzenie pozostaje w sprzeczności z treścią dokumentów osobowych, z których wynika , że w okresie spornym od 2.09.1997 -16.11.2006 oraz od 1.01.2009 do nadal wnioskodawca pracował na terenie odkrywki - zakład górniczy łącznie z zapleczami. Zaznaczyć przy tym trzeba, że zmiana przez pracodawcę nazwy stanowiska pracy na elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku , nie przesądza o uznaniu za pracę przodkową, gdyż nie koreluje to z dokumentami osobowymi, jak: orzeczenie lekarskie o braku przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania przez wnioskodawcę pracy na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń górniczych na odkrywce, kierowca wózków jezdniowych, operator suwnic, wydane na okres od 16.07.2012 – 9.09.2013. (wnioskodawca ukończył kurs obsługi suwnic ogólnego przeznaczenia w dniu 19 .10.2010r.), orzeczenie psychologiczne na okres od 16.09.2016 – 16.09.2021 o braku przeciwskazań do pracy elektromontera maszyn i urządzeń górniczych w przodku, ale również na stanowisku operatora wózków jezdniowych, obsługi urządzeń dźwigowych. Znamienny jest także opis przez sztygara, stanowiska pracy wnioskodawcy zatrudnionego jako elektromonter maszyn i urządzeń górniczych w przodku, a zawarty w skierowaniu na kolejne badania lekarskie w dniu 13.08.2018r., gdzie podano: ,,pracownik fizyczny, zatrudniony stale na odkrywce przy wykonywaniu prac konserwacyjno – remontowych, operator wózków jezdniowych, obsługa urządzeń dźwigowych”. Zeznania świadków J. D. i W. G. złożone w początkowej części, również wskazują na wykonywanie przez wnioskodawcę prac elektrycznych na koparkach wielonaczyniowych na terenie odkrywki ( we wkopie). Końcowa zaś wersja zeznań w.w w kontekście dokumentów osobowych nie może więc zmienić twierdzenia świadków o pracy wnioskodawcy w przodku w rozumieniu art. art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przesłanki nabycia prawa do emerytury górniczej określa ustawa z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018, poz. 1270 ze zm). Zgodnie z art. 50a ust. 1 cyt. ustawy, górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1.  ukończył 55 lat życia;

2.  ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej, określonej w art. 50c ust. 1;

3.  nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego albo złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat, a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat (art. 50 a ust. 2 ).

Zaliczenie pracy w wymiarze półtorakrotnym do pracy górniczej dopuszczalne jest po spełnieniu surowych kryteriów. Stosownie do art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym okresy pracy w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Wykaz stanowisk pracy, na których okresy pracy pod ziemią oraz w kopalniach siarki i węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym w kopalniach węgla brunatnego wymienione są w załączniku nr 3 dział III. Jak stanowi pkt 3 działu III – rzemieślnicy zatrudnieni na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach i zwałowarkach, wykonujący prace górnicze mechaniczne, elektryczne i hydrauliczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń.

Przedmiotem sporu, był staż pracy górniczej wnioskodawcy. Organ rentowy nie zaliczył wnioskodawcy do pracy górniczej okresu od 2.09.1997 – 16.11.2006 na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych oraz od 1.01.2009 do nadal na stanowisku elektromontera maszyn i urządzeń w przodku, ponieważ wnioskodawca wykonuje te same czynności co na stanowisku elektromontera pozostałych urządzeń górniczych, a to nie figuruje w załączniku nr 3 rozporządzenia MPiPS z 23.12.1994r. Wnioskodawca wywodził, że w spornych okresach pracował jako rzemieślnik zatrudniony na odkrywce bezpośrednio w przodku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na koparkach, wykonujący prace elektryczne przy obsłudze, konserwacji, montażu i demontażu tych maszyn i urządzeń, tj. na stanowisku wymienionym w w.w załączniku nr 3, dział III, pkt 7 rozporządzenia.

Należy podkreślić, że w sprawie kluczowe okazało się pojęcie przodka. Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk (związane pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu „pracy przodkowej” wynikającej z wykładni przepisu art. 50d ust.1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. (por. wyrok SA w Katowicach z 16.04.2014r., III AUa 1121/13) W orzecznictwie SN kwestionuje się również zasadność rozszerzenia samego pojęcia przodka wydobywczego, zauważając że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby samo miejsce przodka rozciągnąć na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojęcie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji „przodka”, która wynika z opinii naukowo – technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (por. wyrok SN z 5.05.2011r., I UK 395/10).

Z powyższego wynika, że pojęcie przodka musi być wykładane przez Sąd w sposób ścisły i ograniczać się wyłącznie do miejsca, w którym wydobywa się urobek. Praca przodkowa polega zaś na urabianiu i ładowaniu urobku i nakładu, albo jest bezpośrednio związana z procesem urabiania urobku. Jednocześnie w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach należy stwierdzić, że dla zaliczenia pracy do stażu w wymiarze półtorakrotnym nie chodzi o jakąkolwiek pracę w przodku przy maszynach ładujących i transportujących, a wyłącznie o pracę, która polega na montażu, likwidacji i transporcie obudów maszyn ładujących i transportujących w przodkach. Pod określeniem „inne prace przodkowe” należy rozumieć inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie art. 50d ust. 1 pkt 1. Stąd różnego rodzaju inne prace górnicze związane z eksploatacją, konserwacją i remontami urządzeń będących częścią składową układu technologicznego: koparka, taśmociąg, zwałowarka węgla, nie mieszczą się w definicji pracy w przodkach z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy (por. wyrok SA w Katowicach z 22.11.2012r., III AUa 437/12

Z powyższego wynika, że przy ustalaniu prawa do emerytury górniczej pracownikom kopalni węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym czas pracy górniczej w przodkach tylko wówczas, gdy spełnia łącznie wszystkie wskazane w powołanych przepisach przesłanki: co do miejsca wykonywania pracy, co do rodzaju czynności, co do obsługi wskazanych w przepisie maszyn i urządzeń. Przykładowo wypełnienie jedynie pracy w przodku, nie jest zatem wystarczające do uznania , że praca spełnia definicję z art. 50 d ust.1 pkt.1 i znajduje się w wykazie III załącznika 3 poz. 1 lub 7 rozporządzenia.

Postepowanie dowodowe w sprawie wykazało, że decyzja ZUS odpowiada prawu. W ocenie Sądu, materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, że praca wnioskodawcy w spornych okresach, wyczerpuje przesłanki wskazane w art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy, gdyż czynności które wykonywał wnioskodawca nie były pracą przodkową. Rodzaj wykonywanych przez wnioskodawcę prac nie odpowiada także pracy wymienionej pod pozycją 7 załącznika 3 wykazu III cyt. rozporządzenia, mimo przypisania do tej pozycji przez pracodawcę i określenia pracy wnioskodawcy jako wykonywanej w przodku.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴§1 k.p.c., odwołanie podlegało oddaleniu , o czym orzeczono jak w sentencji.