Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2021 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. do SO Beata Bury

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Pokrzywa

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 stycznia 2021 r. w R.

sprawy z wniosku R. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o emeryturę

na skutek odwołania R. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 18.06.2020 r. znak (...)

oddala odwołanie.-

Sygn. akt IV U 901/20

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 stycznia 2021 roku

Decyzją z dnia 18 czerwca 2020 r. znak: (...) ZUS Oddział w R. odmówił R. S. prawa do emerytury, z uwagi na to, że wnioskodawca nie udowodnił 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanego stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, na podstawie umowy o pracę.

Na uzasadnienie podano, że skarżący udowodnił staż ubezpieczeniowy na poziomie 24 lat 10 miesięcy i 28 dni i nie udowodnił żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych. Organ wyłączył ze stażu pracy ubezpieczonego okres pracy w charakterze spawacza od 30 czerwca 1976 r. do 31 grudnia 1998 r. z uwagi na nieprzedstawienie świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach i niewykazanie tego okresu w jakikolwiek inny sposób. Wnioskodawca świadczył pracę w I. R. w okresie od 1 września 1973 r. do 27 grudnia 2004 r. jako: uczeń w zawodzie ślusarz-spawacz, ślusarz-spawacz, monter instalacji technologicznych, spawacz. Adnotacja w świadectwie pracy, wskazując na pracę w warunkach szczególnych (pkt 8) nie zawiera danych odnośnie charakteru pracy wnioskodawcy w relacji do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów. Dodatkowo, praca ślusarza nie została wymieniona w wykazie A – załącznika do rozporządzenia.

W odwołaniu od powyższej decyzji R. S. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do emerytury oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazał, że wykonywał pracę spawacza w okresie od 30 czerwca 1976 r. do 31 grudnia 1998 r. w (...)wskazaną w wykazie A działu XIV poz. 12 – załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów. Skarżący podawał, że wykonywał pracę spawacza stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pomimo nazwy stanowiska wpisanej w tzw. angażu i jednocześnie nie zadbał o wydanie przez pracodawcę świadectwa wykonywania pracy w tych warunkach z uwagi na brak świadomości prawnej.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS O/R. wniósł o oddalenie odwołania w całości, podtrzymując dotychczas prezentowaną argumentację. Wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Podkreślił, że skarżący nie zajął jakiegokolwiek stanowiska w przedmiocie braku wymaganego stażu ubezpieczeniowego na poziomie 25 lat.

W piśmie procesowym z dnia 28 października 2020 r. wnioskodawca wniósł o zaliczenie do pracowniczego stażu pracy okresów pracy:

- w gospodarstwie rolnym rodziców – od 2 sierpnia do 31 sierpnia 1976 r. oraz od 11 do 20 kwietnia 1980 r. – po ukończeniu 16-go roku życia poprzedzających jego objęcie,

- prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego w okresach i datach szczegółowo wskazanych (k. 50v)

na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy.

W piśmie procesowym z dnia 20 listopada 2020 r. organ rentowy wskazał, że w piśmie z dnia 28 października 2020 r. wnioskodawca wskazuje na okresy urlopów bezpłatnych w (...) (m.in. 2-31 sierpnia 1976 r.), natomiast okres 11-20 kwietnia 1980 r. to okres urlopu bezpłatnego po odbyciu służby wojskowej. Wskazując na art. 10 ustawy emerytalnej, podawał, że okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego przez skarżącego nie można zakwalifikować jako okresów objętych pkt 2 i 3 tego przepisu; okres ten mógłby – co najwyżej – zostać zakwalifikowany jako okres ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidzianą w odrębnych przepisach składkę na ubezpieczenie społeczne. Wnioskodawca nie udowodnił opłacania tej składki, a drogą do tego nie pozostają zeznania świadków. Jeżeli chodzi o okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców (pkt 3) – ta praca powinna zostać oceniona na takich samych zasadach, na jakich została objęta ubezpieczeniem społecznym rolników. Pogląd ten znajduje oparcie w wyroku SN z 3.7.2001 r. (II UKN 466/00). Po pierwsze, skarżący nie udowodnił, że w 1976 r. i w 1980 r. jego matka była właścicielką gospodarstwa rolnego, po drugie, że w tych okresach pozostawał z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie albo zamieszkiwał w bliskim sąsiedztwie. Ponadto, nie został spełniony wymóg stałości pracy, albowiem w okresach jw. wnioskodawca był zatrudniony w I.. Wykonywanie pracy w pojedynczych dniach czy kilkudniowych okresach nie spełnia wymogu stałości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca R. S. urodził się w dniu(...)

W dniu 29 października 2019 r. złożył wniosek o emeryturę z tytułu pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca w okresie od podjęcia pracy jako uczeń (1 września 1973 r.) pracował w gospodarstwie rolnym rodziców o pow. (...) ha, które następnie przejął nieodpłatnie od matki – B. S. (akt notarialny rep. (...)) w 1989 r. Wnioskodawca pracował w ww. gospodarstwie każdego dnia – przed pracą lub po pracy, uczestnicząc we wszystkich pracach polowych i gospodarskich. Aby wykonywać prace w ww. gospodarstwie rolnym, korzystał również z urlopów bezpłatnych lub urlopu wypoczynkowego. Tak było m.in. w 1976 r., kiedy jego ojciec złamał nogę.

Na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca legitymował się ogólnym stażem ubezpieczeniowym (sumą okresów składkowych i nieskładkowych) na poziomie 24 lat 10 miesięcy i 28 dni.

Wnioskodawca świadczył pracę w (...) w okresie od 30 czerwca 1976 r. do 31 grudnia 1998 r. jako spawacz.

Po ukończeniu szkoły zawodowej wnioskodawca nabył uprawnienia spawacza, a w 1983 r. zdobył uprawnienia dozorowe. Do jego obowiązków należało: spawanie kanałów wentylacyjnych, kształtek, cyklonów wentylacyjnych z grubej blachy, ramek do nabijania kanałów, kominów spalinowych z czarnej blachy, wszelkie konstrukcje metalowe, łuki o różnych średnicach. Praca odbywała się na hali nazywanej „ślusarnią”, z której część była wydzielona dla prac spawalniczych. Drugie pomieszczenie było nazywane „blacharnią”. Nazwy te były umowne. W części hali, w której pracował wnioskodawca, znajdowały się spawarki oraz było zorganizowane miejsce do wykonywania spawów na dużych elementach. Najpierw elementy przygotowywali ślusarze, a następnie były one przewożone na stanowiska spawaczy, którzy je spawali. Spawacze natomiast przewozili swoje elementy do malarnii.

Przez cały okres zatrudnienia skarżący pracował przy spawaniu pomimo odmiennego nazewnictwa stanowisk pracy w dokumentacji kadrowo-płacowej.

W okresie spornym wnioskodawca był na wyjeździe eksportowym od listopada 1983 r. do kwietnia-maja 1984 r., kiedy był zmuszony do powrotu do kraju z powodu choroby i śmierci ojca.

(dowód: akta osobowe wnioskodawcy, akta organu rentowego, dokumentacja dotycząca gospodarstwa – k. 52, dokumentacja – k. 67, zeznania świadków: E. K. – k. 68-69, R. K. – k. 69-70, W. K. – k. 45, B. M. – k. 45-46 i D. K. – k. 46-47, zeznania wnioskodawcy R. S. – k. 71-72)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niekwestionowaną i tym samym wiarygodną dokumentację złożoną w aktach organu rentowego.

Aspekt wiarygodności posiadają ujawnione w toku postępowania dowody z dokumentów. Ich treść i autentyczność nie budzi wątpliwości, stanowiąc odzwierciedlenie stanu rzeczywistego.

Sąd dał wiarę osobowym źródłom dowodowym, albowiem były one spójne i wzajemnie się uzupełniały. Świadkowie: W. K., B. M. i D. K. pracowali z wnioskodawcą w spornym okresie, posiadali więc bezpośrednią wiedzę na temat zrelacjonowanych faktów i szczegółowo opisali proces pracy wykonywanej przez niego oraz jej wymiar. Analogicznie należało ocenić zeznania świadków: E. K. i R. K..

Za wiarygodne Sąd uznał również zeznania wnioskodawcy R. S. jako zgodne – co do zasady – z pozostałym, zarówno rzeczowym, jak i osobowym, materiałem dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 53), zwanej dalej „ustawą emerytalną”, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (ust. 1).

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

Z art. 27 ustawy emerytalnej wynika, że ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r. przysługuje emerytura, jeżeli spełnili łącznie następujące warunki:

1) osiągnęli wiek emerytalny wynoszący co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn;

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, z zastrzeżeniem art. 27a.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (poz. 43) okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy (§ 2). Przepis ten zatem wyraźnie wskazuje, że okresem pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest tylko okres wykonywania pracy, a nie cały okres pozostawania w zatrudnieniu. Inaczej mówiąc, do szczególnego stażu ubezpieczeniowego wliczane są tylko okresy, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę (w tym także za urlop wypoczynkowy). Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach (§ 4 ust. 1 i 2).

Istotną przesłanką nabycia prawa do emerytury jw. jest spełnienie warunku posiadania co najmniej 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze. Do dnia wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1999 r.) należy jednak wykazać nie tylko staż pracy szczególnej, a również posiadanie stażu ogólnego. Wiek określony w art. 32, 33, 39 i 40 może być ukończony później (po 2008 r.).

Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Katalog prac uznawanych za wykonywane w szczególnych warunkach zawierają wykazy A i B, stanowiące załącznik do wskazanego rozporządzenia z 1983 r. Rozporządzenie różnicuje warunki przejścia na emeryturę, uzależniając wiek i staż od tego, w którym wykazie i w którym dziale wykazu dana praca jest wymieniona.

Prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym to prawo związane z wykonywaniem określonego rodzaju pracy, stąd niezbędnym warunkiem nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym jest przepracowanie określonego czasu na danym stanowisku lub w danym zawodzie. Wymagany staż pracy uprawniający do niższego wieku emerytalnego wynosi z reguły 15 lat (przy ogólnym stażu 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn). Staż ten musi się składać z pracy wymienionej w danym wykazie i dziale i nie może być łączony z innym. Jako okresy pracy szczególnej do stażu ubezpieczeniowego mogą więc zostać zaliczone tylko okresy prac wymienionych w ustawowych katalogach tych prac, jeśli były wykonywane stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 rozporządzenia z 1983 r.). W konstrukcji prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym okres pracy szczególnej jest wyodrębnioną częścią pewnej całości składającej się z okresów zatrudnienia szczególnego, okresów innego zatrudnienia oraz pozostałych okresów składkowych i nieskładkowych.

Konieczność spełnienia stażu pracy szczególnej i stażu ogólnego na dzień wejścia w życie ustawy oznacza, że ocena posiadanego stażu pracy szczególnej dokonywana jest według przepisów obowiązujących na dzień 1 stycznia 1999 r. (wyrok SN z 10.4.2018 r., I UK 63/17). Spełnienie w tym dniu warunku 15-letniego okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze należy więc oceniać na podstawie reguł ustalonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego, spełnienie natomiast warunku stażu ogólnego (20/25 lat) na podstawie katalogów zawartych w art. 6 (okresy składkowe) i w art. 7 (okresy nieskładkowe) ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS.

Struktura stażu emerytalnego niezbędnego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej jest więc następująca: wymagany okres wykonywania pracy szczególnej (tj. wymienionej w rozporządzeniu Rady Ministrów z 1983 r.) uzupełniony do 20/25 lat innymi okresami składkowymi i okresami nieskładkowymi wymienionymi w katalogach art. 6 i 7 ustawy emerytalnej, które mogą być uwzględnione w rozmiarze 1/3 posiadanych okresów pracy szczególnej i pozostałych okresów składkowych (por. wyrok SN z 12.07.2017 r., II UK 293/16).

Przewidziane w art. 32 w zw. z art. 184 ustawy emerytalnej prawo do emerytury w niższym niż określony w art. 27 tej ustawy wieku emerytalnym jest ściśle związane z szybszą utratą zdolności do zarobkowania z uwagi na szczególne warunki lub szczególny charakter pracy. Prawo to stanowi przywilej i odstępstwo od tej zasady, a zatem regulujące je przepisy należy wykładać w sposób gwarantujący zachowanie celu uzasadniającego to odstępstwo (por. wyrok SN z 12.4.2018 r., II UK 25/17).

Przeszkodą w nabyciu prawa do emerytury przez R. S. jest niespełnienie warunku posiadania ogólnego stażu ubezpieczeniowego. Nabycie prawa emerytury wymaga bowiem legitymowania się, w pierwszej kolejności, 25-letnim okresem składkowym i nieskładkowym. W spornej sprawie, wnioskodawca nie udowodnił okresu ubezpieczenia w wymiarze co najmniej 25 lat, a jedynie 24 lata 10 miesięcy i 28 dni.

Nawiązując do okresów pracy w gospodarstwie rolnym, należy naprowadzić, że zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej, przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

Przesłanka zaliczenia do okresów składkowych okresu pracy w gospodarstwie rolnym w ilości odpowiadającej co najmniej połowie pełnego wymiaru czasu pracy, wiąże się z poglądem, iż praca ta ma mieć charakter ciągły, co oznacza nastawienie ubezpieczonego na stałe świadczenie pracy w gospodarstwie rolnym (gotowość do jej świadczenia, dyspozycyjność) i odpowiadającą temu nastawieniu niezmienną możliwość skorzystania z jego pracy przez rolnika, a negatywną przesłanką staje się doraźna pomoc w wykonywaniu typowych obowiązków domowych, czy wykonywanie w gospodarstwie rolnym prac o charakterze dorywczym, okazjonalnie i w wymiarze niższym od połowy pełnego wymiaru czasu pracy. Warunek ten zachowuje aktualność, pomimo tego, że należy zachować daleko posuniętą ostrożność w przenoszeniu kryteriów objęcia ubezpieczeniem domowników rolnika na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników na art. 10 ust. 1 ustawy emerytalnej. Przepis art. 10 ust. 1 pkt 3 tej ustawy nie jest bowiem wyraźnie adresowany do osób objętych ubezpieczeniem społecznym z tytułu pracy w gospodarstwie rolnym (domowników) ani do osób zatrudnionych w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę (pracowników): reguluje kwestie stażu emerytalnego wymaganego od innych ubezpieczonych niż rolnicy. Prawidłowa wykładnia art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy wymaga zatem gotowości (dyspozycyjności) do wykonywania pracy we wskazanym wyżej rozumieniu. W tym znaczeniu wykonywaniu pracy jedynie w okresach kilku czy nawet kilkunastodniowych przerw w realizacji obowiązków szkolnych (czy pracowniczych) z pewnością nie można przypisać cechy stałości, w związku z czym, za pracę w gospodarstwie rolnym, o której mowa w powołanym przepisie, nie może być uznana pomoc o charakterze doraźnym, wykonywana jedynie w okresach krótkich przerw i zwolnień od zajęć szkolnych lub pracy (wyrok SN z 18.9.2014 r., I UK 17/14).

Okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego przez skarżącego nie można zakwalifikować jako okresów objętych pkt 2 i 3 tego przepisu; okres ten mógłby – co najwyżej – zostać zakwalifikowany jako okres ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidzianą w odrębnych przepisach składkę na ubezpieczenie społeczne. Wnioskodawca nie udowodnił opłacania tej składki, a drogą do tego nie pozostają zeznania świadków. Okresy pracy w gospodarstwie rolnym rodziców (pkt 3), zaistniałe w okresie, kiedy nie funkcjonowało jeszcze ubezpieczenie społeczne rolników, powinny zostać ocenione na takich samych zasadach, na jakich funkcjonuje ubezpieczenie społeczne rolników. Pogląd ten znajduje oparcie m.in. w wyroku SN z 3.7.2001 r. (II UKN 466/00). Dodać należy, że skarżący nie udowodnił, że w 1976 r. i w 1980 r. jego matka była właścicielką gospodarstwa rolnego (zaświadczenie z 9 grudnia 2020 r. wskazuje na posiadanie), a dodatkowo, nie został spełniony wymóg stałości pracy, albowiem w okresach jw. wnioskodawca był zatrudniony w I. i praca w tym zakładzie stanowiła dla niego źródło dochodu. Wykonywanie pracy w pojedynczych dniach czy kilkudniowych okresach nie spełnia wymogu stałości, a wskazane pojedyncze dni i kilkunastodniowe okresy nie mogą w sposób „sztuczny” uzupełniać okresu 25-letniego stażu pracy.

Odnosząc się do wyjazdu eksportowego wnioskodawcy, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 1974 r. w sprawie niektórych praw i obowiązków pracowników skierowanych do pracy za granicą w celu realizacji budownictwa eksportowego i usług związanych z eksportem (Dz.U. z 1990 r., poz. 259), przepisy rozporządzenia stosuje się do pracowników - obywateli polskich skierowanych do pracy za granicą, w celu realizacji kontraktów eksportowych. Macierzysty zakład pracy udziela pracownikowi urlopu bezpłatnego na okres skierowania do pracy za granicą. Okres urlopu bezpłatnego, a także przypadający bezpośrednio po zakończeniu tego urlopu okres niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną - wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, jeżeli pracownik podejmie zatrudnienie w macierzystym zakładzie pracy w określonym terminie. Macierzysty zakład pracy jest obowiązany zatrudnić pracownika, który zakończył pracę za granicą, na takim samym stanowisku lub stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz osobistego zaszeregowania posiadanego przed skierowaniem do pracy za granicą, jeżeli pracownik podejmie zatrudnienie w ciągu 14 dni od dnia zakończenia pracy za granicą, a w razie niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną lub z innych ważnych przyczyn niezależnych od pracownika - bezzwłocznie po ustaniu tych przyczyn. W sytuacji skarżacego taki stan zaistniał w l. 1983-1984, co również przełożyło się na jego staż pracy, pomniejszając go. W tym zakresie twierdzenia wnioskodawcy nie wytrzymały konfrontacji z rzeczowym materiałem dowodowym.

Wprawdzie wnioskodawca R. S. udowodnił 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, jednakże – wobec powyższych ustaleń – nie zostały spełnione wszystkie warunki uprawniające do emerytury.

W postanowieniu z 10.4.2018 r. (I UK 242/17) SN wskazał, że stwierdzenie przez organ rentowy, że „warunki szczególne stwierdza pracodawca” w sposób oczywisty nie jest przyznaniem faktu wykonywania pracy w warunkach szczególnych w okresie objętym świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach ( art. 229 KPC) ani nie można z tego wywodzić, że jest to fakt niezaprzeczony przez organ rentowy ( art. 230 KPC). Skoro mimo przedłożenia tego świadectwa organ rentowy odmawia prawa do emerytury, nie uznając wymienionej w nim pracy za pracę w warunkach szczególnych i to właśnie stanowi przedmiot postępowania sądowego, to fakt ten jest między stronami sporny, a ciężar jego udowodnienia ( onus probandi) spoczywa na ubezpieczonym, zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 6 KC.

Zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień emerytalnych wymaga dowodów niebudzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych. Prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym to przywilej, stąd przesłanki przyznania tego prawa muszą być udowodnione w sposób niebudzący wątpliwości (por. wyrok SN z 15.2.2018 r., I UK 544/16). Przyporządkowanie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji, jako pracy w szczególnych warunkach. Usystematyzowanie prac o znacznej szkodliwości i uciążliwości do oddzielnych działów oraz poszczególnych stanowisk w ramach gałęzi gospodarki nie jest dowolne, gdyż należy przyjąć, że konkretne stanowisko narażone jest na ekspozycję na czynniki szkodliwe w stopniu mniejszym lub większym w zależności od tego, w którym dziale przemysłu jest umiejscowione. Konieczny jest bezpośredni związek wykonywanej pracy z procesem technologicznym właściwym dla danego działu gospodarki (por. wyrok SN z 11.01.2017 r., I UK 493/15).

Z ustaleń sądu wynika, że praca spawacza, wykonywana przez wnioskodawcę w okresie zatrudnienia w I. jest usytuowana w rozporządzeniu Rady Ministrów jw., wykaz A, w dziale XIV pod poz. 12 i Załączniku nr 1 do Zarządzenia nr 3 Ministra Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego z dnia 30 marca 1985 r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz. U. MHPM nr 1-3, poz. 1) w dziale VIII. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że istotne znaczenie ma udowodnienie rodzaju (faktycznie) wykonywanej pracy (zajmowanego stanowiska), przesądzająca nie jest natomiast adnotacja w dokumentacji kadrowo-płacowej, do której odwoływał się organ rentowy, albowiem może ona nie odzwierciedlać stanu rzeczywistego. Ustalenie zatem, jaki rodzaj pracy wnioskodawca faktycznie świadczył, przesądza o ewentualnym istnieniu przesłanek do przyznania prawa do świadczenia (z uzasadnienia wyroku SN z dnia 21.04.2004 r., II UK 337/03). W realiach niniejszej pracy przeszkodą w jego ustaleniu pozostaje, jak już wskazano, nieudowodnienie 25-letniego okresu składkowego i nieskładkowego.

W świetle powołanych wyżej przepisów i argumentacji prawnej, działając na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 KPC, Sąd oddalił odwołanie.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy.

2.  Odnotować sporządzenie uzasadnienia w kontrolce uzasadnień.

K.. 14 dni.

R., dnia 22 stycznia 2021 roku

SSR Beata Bury