Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 84/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 22 listopada 2021 roku w sprawie II 385/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Z uwagi na treść i związek zarzutów podniesionych w apelacji, tj.

- rażącą niewspółmierność kary łącznej orzeczonej w pkt 1 zaskarżonego wyroku wyrażającą się w orzeczeniu wobec skazanego P. G. (1) kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności (mieszana zasada łączenia zbliżona zasadzie kumulacji), podczas gdy wymiar kary łącznej w wyroku łącznym powinien kształtować się od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa (zasada absorpcji), przy czym zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18.04.2019 r. w sprawie sygn. K 14/17 punktem do rozważań należy czynić najwyższą z kar orzeczonych za poszczególne czyny — tj. karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawiania wolności, jako składnika kary łącznej orzeczonej wyrokiem łącznym w sprawie o sygn. akt II K 857/18, a zatem zasadnym było ukształtowanie kary łącznej w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy zastosowaniu pełnej absorpcji;

- obrazę przepisów prawa materialnego, tj. art. 85a k.k. poprzez niedostateczne rozważenie dyrektyw wymiaru kary łącznej z art. 85a k.k. w zakresie dotyczącym celów zapobiegawczych i wychowawczych, które mają być osiągnięte wobec skazanego;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, że przesłanka prognostyczna nie pozwala na stwierdzenie, że kara łączna ukształtowana przy zastosowaniu pełnej absorbcji, jest wystarczającą oceną zachowania się sprawcy, przy jednoczesnym stwierdzeniu, że aktualnie postawa skazanego uległa zmianie (m.in. zachowanie skazanego należy uznać za poprawne, a skazany prezentuje krytyczny stosunek wobec popełnionych przestępstw), co skutkowało orzeczeniem wobec skazanego rażąco niewspółmiernie surowej kary łącznej zostaną one rozpoznane łącznie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ponieważ skarżący nie kwestionował sposobu połączenia kar w oparciu o przepisy prawa obowiązujące od dnia 1 lipca 2015 roku do dnia 23 czerwca 2020 roku, przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk, wypada jedynie potwierdzić, że sąd rejonowy nie popełnił w tym zakresie żadnego błędu. Istotnie zachodziły warunki do połączenia kar orzeczonych wyrokami Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawach II K 1142/14, II K 132/15 oraz wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie II K 329/19, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie IV Ka 290/20.

Zgodnie z treścią art. 86 § 1 kk obowiązującego od 1 lipca 2015 roku do 24 czerwca 2020 roku, kara łączna może być wymierzona w granicach od najwyższej z wymierzonych kar podlegających łączeniu do ich sumy, o ile suma ta nie przekracza górnych granic dla danego rodzaju kar wynikających z powołanego przepisu. Łączeniu podlegają przy tym kary jednostkowe wymierzone za poszczególne przestępstwa, chyba że wymierzono już skazanemu w przeszłości karę łączną, która może zostać połączona wyrokiem łącznym z innymi karami. Wówczas ta kara łączna zastępuje kary jednostkowe, które zostały nią objęte ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2019 roku, III KK 474/18, Legalis numer 1954392). W realiach niniejszej sprawy łączeniu zaskarżonym wyrokiem łącznym podlegała między innymi kara łączna 2 lat pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 29 stycznia 2020 roku w sprawie II K 329/19, jak również kary pozbawienia wolności w wymiarze po 2 lata orzeczone w sprawach II K 1142/14, II K 132/15 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim. Dlatego skarżący niezasadnie powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 kwietnia 2019 roku sygn. K 14/17 mówiący o braniu pod uwagę przy kształtowaniu dolnej granicy nowej kary łącznej pozbawienia wolności, najwyższej z kar jednostkowych a nie kary łącznej uprzednio orzeczonej. Należałoby tak postąpić gdyby kary pozbawienia wolności w sprawach II K 1142/14, II K 132/15 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim były orzeczone w wymiarze 1 rok i 6 miesięcy lub niższym. Tym samym, oczywistym jest, że dolna granica kary łącznej w niniejszej sprawie winna wynosić 2 lata pozbawienia wolności ( taki jest wymiar najwyższej z wymierzonych i podlegających łączeniu zaskarżonym wyrokiem kar jednostkowych pozbawienia wolności), a nie 1 rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności ( taki jest wymiar najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych pozbawienia wolności, objętych karą łączną w sprawie II K 329/19 Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim ), jak sugeruje skarżący.

W warunkach przedmiotowej sprawy brak było jednak podstaw do zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady absorpcji.

Zasada absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej może być zastosowana, gdy pomiędzy poszczególnymi przestępstwami zachodzi bliski związek przedmiotowy i podmiotowy, a przesłanka prognostyczna pozwala na stwierdzenie, że kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych jest wystarczającą oceną zachowania się sprawcy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2000 roku, IV KKN 39/99, KZS 2010 nr 6A, poz. 213, Legalis). Popełnienie większej ilości przestępstw jest istotnym czynnikiem prognostycznym, przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektyw absorpcji (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 12 lipca 2000 roku, II AKa 171/00, Legalis nr 48086).

Przestępstwa, za które wymierzono skazanemu P. G. (1) kary pozbawienia wolności podlegające łączeniu zaskarżonym wyrokiem łącznym, jakkolwiek w większości przypadków godziły w to same dobro prawne – mienie, to jednak nie charakteryzowały się zawsze tożsamą kwalifikacją prawną, bo bywały sytuacje, że atakowały też wiarygodność dokumentów i popełnione zostały w różnych odstępach czasowych, na przestrzeni 9 lat. Zatem bliskość podmiotowo – przedmiotowa objętych w wyroku łącznym czynów nie jest na tyle ścisła, ażeby można było dokonać korekty wysokości orzeczonej wobec skazanego kary łącznej pozbawienia wolności w żądany przez skarżącego sposób.

Nie można również nie zauważyć, że skazany wielokrotnie na przestrzeni 9 lat wchodził w konflikt z prawem. Popełnił znaczną ilość przestępstw, w tym również i w warunkach recydywy szczególnej podstawowej, określonej przepisem art. 64 § 1 k.k. Zapadające wyroki skazujące nie powstrzymywały go przed kontynuowaniem przestępczej działalności. Sposób działania wymienionego i nagminność popełniania przez niego czynów zabronionych, świadczy o tym, że uczynił sobie z popełniania przestępstw sposób na życie, zapewniając sobie stałe źródło dochodów, co zresztą potwierdza fakt, że naruszając porządek prawny działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

Sam fakt poprawnego funkcjonowania w warunkach izolacji nie stanowi automatycznie podstawy do nagradzania go wydaniem wyroku łącznego przy zastosowaniu zasady absorpcji. Bezproblemowe funkcjonowanie w warunkach więziennych, poszanowanie regulaminu i przełożonych oraz nieprezentowanie konfliktowych sytuacji jest postępowaniem, którego należy wymagać od każdego skazanego i które nie powinno zależeć wyłącznie od jego dobrej woli. Ponadto, zachowanie skazanego, który mimo swego młodego wieku, od kilku lat popełnia przestępstwa, można uznać za stałe i systematyczne kroczenie drogą przestępstwa.

Wymaga przy tym zauważenia, że kara łączna orzekana w wyroku łącznym jest swojego rodzaju podsumowaniem działalności przestępczej sprawcy w okresie czasu objętym skazaniami. Ma likwidować swoistą konkurencję kar w postępowaniu wykonawczym wynikłą z kilkakrotnych skazań. Nie jest to natomiast sposób na premię dla sprawcy większej ilości przestępstw (wyrok Sądu Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 października 2007 roku, II AKa 183/07, Legalis numer 96362).

W świetle zatem powyższych okoliczności stwierdzić należy, że sąd rejonowy doszedł do słusznego przekonania, iż wobec skazanego brak jest podstaw do zastosowania przy wymiarze kary łącznej pozbawienia wolności zasady pełnej absorpcji.

Biorąc jednak pod uwagę to, że P. G. (2) jest generalnie sprawcą przestępstw charakteryzujących się podobnym sposobem działania, w ocenie sądu odwoławczego orzeczona zaskarżonym wyrokiem łącznym kara łączna 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, jawi się jako rażąco surowa.

Z tych też względów sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok mając na względzie regulację przepisu art. 85 a k.k. ( formułującego zasadę uwzględniania przede wszystkim celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa ) i obniżył karę łączną pozbawienia wolności do 4 lat i 6 miesięcy. Tak ukształtowana represja karna stwarza realne możliwości osiągnięcia korzystnych efektów poprawczych w zachowaniu skazanego, a nadto kara w tym wymiarze będzie oddziaływała właściwie na społeczeństwo, osiągając w ten sposób cele prewencji ogólnej, poprzez odstraszanie innych od popełniania przestępstw. Kształtując karę ł ączną trzeba mieć na

ie, jak prawidłowo wywodzi się w pisemnych motywach skarżonego orzeczenia, brzmienie art.. 85k formułującego zasadę uwzględniania przede wszystkim celów zapobiegawczych i wychowawczycara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeb w zakresie kształtowania śej społeczeństwa

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez złagodzenie wobec skazanego kary łącznej do wymiaru 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest niezasadny z przyczyn wskazanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

utrzymanie zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięć zawartych w punktach 2,3,4,5, i 6

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak powodów do kwestionowania prawidłowości tych rozstrzygnięć.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1, dotyczącego wymiaru kary łącznej pozbawienia wolności i obniżenie tegoż wymiaru do 4 lat i 6 miesięcy

Zwięźle o powodach zmiany

Powody dokonania zmiany zaskarżonego wyroku zostały przedstawione w pkt. 3.1. niniejszego opracowania.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skazanemu P. G. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz zwrot kosztów dojazdu zasądzone zostały na rzecz obrońcy z urzędu na podstawie § 17 ust. 5 pkt 3 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2019r., poz. 18) oraz art. 618 § 1 pkt 2 kpk.

4

Stosownie do art. 624 § 1 k.p.k., mając na względzie sytuację osobistą ( długotrwały pobyt w izolacji penitencjarnej) i możliwości finansowe skazanego P. G. (1) ( aktualnie brak dochodów ) sąd odwoławczy zwolnił go od obowiązku zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

rozstrzygnięcie dotyczące kary łącznej pozbawienia wolności

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana