Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2021r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Jakub Paciorek

Protokolant: Beata Doleżych

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 kwietnia 2021r. w R.

sprawy z powództwa A. T. (1)

przeciwko W. T.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

oraz z powództwa wzajemnego W. T.

przeciwko A. T. (1)

o podwyższenie alimentów

1)  oddala powództwo A. T. (1) o uchylenie obowiązku alimentacyjnego;

2)  z powództwa wzajemnego zasądza od pozwanego wzajemnie A. T. (1) na rzecz powoda wzajemnego W. T. alimenty w kwocie po 500 (pięćset) złotych miesięcznie, płatne z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w terminie płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 1 lutego 2021r., a to miejsce alimentów zasądzonych w punkcie 4. wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. akt II RC 503/17;

3)  oddala powództwo wzajemne w pozostałej części;

4)  zasądza od powoda A. T. (1) na rzecz pozwanego W. T. kwotę 900 (dziewięćset) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania z powództwa głównego;

5)  zasądza od pozwanego wzajemnie A. T. (1) na rzecz powoda wzajemnego W. T. kwotę 648 (sześćset czterdzieści osiem) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania z powództwa wzajemnego;

6)  nakazuje pobrać od pozwanego wzajemnie A. T. (1) na rzecz Skarbu Państwa – Prezesa Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 200 (dwieście) złotych z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych;

7)  nadaje wyrokowi w punkcie 2. rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt IV RC 539/20

UZASADNIENIE

wyroku z 27 kwietnia 2021 r.

W niniejszej sprawie powód A. T. (1), pozwem z dnia 22 grudnia 2020 r., domagał się uchylenia z dniem wniesienia tego pisma obowiązku alimentacyjnego względem pozwanego W. T., wynikającego z punktu 4. wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. akt II RC 503/17. Wniósł również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu.

Na uzasadnienie wskazał, że pozwany w dacie orzekania o obowiązku alimentacyjnym miał 17 lat. Od tego czasu zdał maturę. Obecnie ma 20 lat, studiuje zaocznie oraz uzyskuje dochód z tytułu zatrudnienia (k. 3-4).

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 stycznia 2021 r. pozwany W. T. wniósł o oddalenie roszczeń zawartych w pozwie, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. W piśmie tym wystąpił również z powództwem wzajemnym przeciwko A. T. (1) o podwyższenie zasądzonych alimentów z kwoty 300 zł do kwoty 800 zł miesięcznie, płatnych miesięcznie do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, od dnia wniesienia powództwa wzajemnego, jak również o zasądzenie od pozwanego wzajemnie na rzecz powoda wzajemnego kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, iż obecnie jego koszty utrzymania wynoszą 2 150 zł, zaś ich zwiększenie usprawiedliwione jest tym, że od ostatniego zasądzenia alimentów upłynęły 3 lata. Podał, że jego średni miesięczny dochód za ostatnie 4 miesiące wyniósł 750 zł. Z uwagi na studiowanie w trybie zaocznym nie jest on w stanie pracować w weekendy, gdyż w piątki odbywają się ćwiczenia, a w soboty i niedziele wykłady. Podniósł, że sytuacja materialna A. T. (1) jest bardzo dobra. Jego możliwości zarobkowe kształtują się na poziomie kwoty 5 000-6 000 zł (k. 31-33).

W piśmie z dnia 15 lutego 2021 r. powód/pozwany wzajemnie A. T. (1) podtrzymał stanowisko wyrażone w pozwie. Wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego w całości oraz o zasądzenie od pozwanego/powoda wzajemnego kosztów postępowania (k. 161-164).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwany/powód wzajemny W. T. pochodzi ze związku małżeńskiego powoda/pozwanego wzajemnie A. T. (1) i A. T. (2).

(okoliczność bezsporna)

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. II RC 503/17, w punkcie 4. zobowiązano A. T. (1) do płacenia alimentów na małoletniego wówczas W. T. w kwocie po 300 zł miesięcznie.

(wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. II RC 503/17 k. 8 tych akt)

W chwili wydania tego orzeczenia powód/pozwany wzajemnie miał 42 lata. Pracował w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Wojewódzkim Szpitalu (...) w R. z wynagrodzeniem w wysokości 2 783,46 zł. Jego koszty utrzymania wynosiły wówczas 2 000 zł miesięcznie. Pozwany/powód wzajemny miał 17 lat i uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego w R.. Z kolei jego matka miała 43 lata. Pracowała w Aptece (...) w R. z wynagrodzeniem w wysokości ok. 2 900 zł brutto.

(uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. II RC 503/17 k. 142-143 tych akt)

Pozwany/powód wzajemny ma 20 lat. Studiuje niestacjonarnie na drugim roku na Uniwersytecie (...) na kierunku prawo. Drugi semestr został przez niego zaliczony warunkowo, nie udało mu się bowiem pozytywnie złożyć egzaminu z przedmiotu prawo rzymskie. Za możliwość powtórzenia tego egzaminu uiścił kwotę 450 zł. Egzaminy w trakcie trzeciego semestru zdał w terminach „zerowych”. Ćwiczenia na studiach odbywają się w każdy piątek, zaś wykłady w co drugi weekend. Ćwiczenia są rozplanowane w taki sposób, że wypełniają one większość dnia. Zajęcia odbywają się zdalnie, wobec czego pozwany/powód wzajemny obecnie nie dojeżdża na uczelnię.

Pozwany/powód wzajemny pracuje w markecie C.. Jest zatrudniony na pół etatu. Wykonuje pracę we wtorki, środki i czwartki. W poniedziałki nie świadczy pracy z uwagi na zajęcia z języka niemieckiego, które trwają pomiędzy jedną, a dwiema godzinami, i mają miejsce w godzinach od 15:00 do 20:00. W okresie od 1 października 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. uzyskał następujące tygodniowe wynagrodzenia: 310,74 zł, 322 zł, 237 zł, 475 zł, 237 zł, 237 zł, 224,97 zł, 347,30 zł, 237 zł, 118 zł, 254 zł. Średnio wyniosło ono w tym okresie ok. 270 zł tygodniowo, a więc ok. 1 080 zł miesięcznie. W 2021 r. wynagrodzenie to miesięcznie obejmowało miesięcznie kwotę 1 070-1 100 zł.

Pozwany/powód wzajemny mieszka z matką A. T. (2) i młodszą siostrą K.. Przypadające na niego koszty związane z mieszkaniem obejmują wywóz śmieci (22 zł), energię elektryczną (50 zł), wodę (44 zł), podatek od nieruchomości (12,50 zł), Internet (20 zł), opał (50 zł). Na pozostałe koszty utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego składają się opłaty za telefon (50 zł), ubezpieczenie karty (3 zł), koszt zakupu żywności (500 zł), przyborów związanych z nauką (66 zł), odzieży (200 zł), środków czystości (50 zł), leczenia (50 zł). Na rozrywkę (gry komputerowe, drobne prezenty okolicznościowe) wydatkuje kwotę ok. 50 zł. Pozwany/powód wzajemny będzie podchodził po raz drugi do egzaminu na prawo jazdy. Jego koszt wynosi 140 zł. Przed egzaminem będzie musiał odbyć dodatkowe odpłatne lekcje nauki jazdy. Ich koszt wynosić będzie 160 zł. Średnio miesięcznie koszt ten wynosi więc 25 zł. Czesne za studia wynosi 5 000 zł rocznie, a więc ok. 415 zł średnio miesięcznie. Roczny koszt kursu języka niemieckiego, na który uczęszcza pozwany/powód wzajemny wynosi 1 800 zł, a więc średnio miesięcznie 150 zł. Łączny jego średni miesięczny koszt utrzymania wynosi ok. 1 760 zł.

Matka pozwanego/powoda wzajemnego udziela mu wsparcia duchowego, pomaga mu w załatwianiu bieżących spraw życia codziennego. Jej miesięczny dochód oscyluje wokół kwoty 2 500 zł.

(zeznania pozwanego/powoda wzajemnego k. 181-182, zaświadczenie z (...) k. 35, wydruk z USOSweb k. 36, potwierdzenia zakupu książek na uczelnię k. 36-42,45-46, potwierdzenie odpłatnego korzystania z serwisu chomikuj.pl k. 47-49, potwierdzenia zapłaty k. 43-44, potwierdzenie uiszczenia czesnego k. 50, potwierdzenie zapłaty za egzamin k. 51, umowa uczestnictwa w kursie językowym k. 53-54, potwierdzenie zapłaty za kurs k. 55-57, potwierdzenie doładowania telefonu k. 59-67, potwierdzenie zapłaty za egzamin na prawo jazdy oraz za dodatkowe lekcje k. 68-69, potwierdzenie zakupu leków k.72-73, potwierdzenie uiszczenia składki na ubezpieczenie k. 74-79, potwierdzenie zapłaty za Internet k. 80, energię elektryczną k. 81-83, podatek od nieruchomości k. 84, wodę k. 85-87, wywóz śmieci k. 88, potwierdzenia uzyskania wynagrodzenia k. 94-104, potwierdzenia zakupu gier komputerowych, odzieży, fajerwerków k. 106-120).

Powód/pozwany wzajemnie A. T. (1) ma 46 zł. Pracuje w Państwowym Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie (...) w R. jako ratownik medyczny. Jest zatrudniony na umowę o pracę z średnim miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie około 3 750 zł. Dodatkowo pracuje on na umowę zlecenie w zespole transportu medycznego. Wynagrodzenie z tego tytułu uzależnione jest od ilości przepracowanych godzin. Z uwagi na wprowadzony stan epidemii jego nakład pracy świadczonej na tej podstawie jest obecnie większy. Powód/pozwany wzajemnie otrzymuje również aktualnie wyższą stawkę w związku z zagrożeniem epidemicznym. Jego łączny dochód oscyluje wokół kwoty ok. 8 000 zł miesięcznie.

Powód/pozwany wzajemnie wynajmuje mieszkanie ponosząc z tego tytułu koszt w wysokości 960-980 zł miesięcznie. Za wywóz śmieci płaci ok. 25 zł miesięcznie. W dniu 26 listopada 2020 r. zawarł umowę kredytu gotówkowego na kwotę 15 000 zł, na 18 rat, z miesięczną ratą w wysokości ok. 960 zł. Zobowiązanie to zostało przez niego zaciągnięte na poczet kosztów obsługi prawnej w związku z toczącym się postępowaniem o podział majątku wspólnego z byłą małżonką. Płaci alimenty na dwie córki I. T. i D. T. w łącznej wysokości 1 300 zł. Jego pozostałe wydatki obejmują koszt zakupu biletu miesięcznego (70 zł), telefonu z Internetem (170 zł), żywności (700 zł), odzieży i obuwia (100 zł), środków czystości (50 zł) i papierosów (180 zł). Powód/pozwany wzajemnie cierpi na nadciśnienie tętnicze, alergiczne zapalenie skóry typu przewlekłego oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Miesięczny koszt zakupu leków wynosi ok. 100 zł. Korzysta także z usług fizjoterapeuty w kwocie ok. 50 zł miesięcznie. Łączne miesięczne wydatki powoda/pozwanego wzajemnie wynoszą ok. 4 700 zł.

Dzięki zwiększonym zarobkom w czasie stanu epidemii spłacił dwa kredyty na łączną kwotę 3 600 zł oraz zadłużenie u znajomych.

(zeznania powoda/pozwanego wzajemnie k. 180-181, zaświadczenie o zarobkach k. 132, dokumentacja medyczna k. 137-144, potwierdzenie opłaty za wywód śmieci k. 145, 150, potwierdzenia zapłaty za telefon k. 146,148, 169, potwierdzenie uiszczania opłat za media k. 147, 149, potwierdzenie zapłaty za zabiegi fizjoterapeutyczne k. 151, umowa kredytu k. 152-160, umowa najmu k. 165-167, potwierdzenie zapłaty za przejazdy komunikacją miejską k. 168).

Dla osoby z średnim wykształceniem, po ukończonym liceum ogólnokształcącym, posiadającym niespełna 2-letnie doświadczenie zawodowe w pracy w sklepie wielkopowierzchniowym, studenta studiów niestacjonarnych, Powiatowe Urzędy Pracy w W., Ż. oraz R. posiadają oferty na pełen na etat stanowisku doradcy klienta w placówce bankowej, kasjera sprzedawcy, pomocnika stolarza, pracownika działu technicznego, ogólnobudowlanego, transportowego, rejestratorki oraz sprzedawcy z wynagrodzeniem od 2 800 zł brutto do 4 000 zł brutto.

(pisma z urzędów pracy k. 186-189)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej opisane dowody, które Sąd uznał za spójne logiczne i w przeważającej mierze nie budzące wątpliwości. Zeznania stron zasadniczo w szerokim zakresie korespondowały z pozostałymi dowodami, a ponadto w znaczącej części nie były ze sobą sprzeczne.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda/pozwanego wzajemnie w zakresie w jakim wskazał, że na wyżywienie wydaje 1 000 zł, na ubrania i buty ok. 300 zł, zaś na środki czystości 300 zł. Zdaniem Sądu te wydatki w tym wymiarze mają ponadprzeciętny charakter, wobec czego strona dochodząca alimentów ma obowiązek wykazania ich wysokości. Ponadto zwrócić należy uwagę na fakt, iż wysokość tych wydatków nie koresponduje z twierdzeniami tej strony objętymi pismem z dnia 17 lutego 2021 r. (k. 161), w którym wskazano, że tego rodzaju wydatki wynoszą odpowiednio 700 zł, 100 zł i 100 zł. Z uwagi na ową sprzeczność jak również to, iż powód/pozwany wzajemnie w niniejszej sprawie nie zaoferował jakiegokolwiek materiału dowodowego, który potwierdzałby, że ponosi on te wydatki w opisanej wyżej wysokości, Sąd ustalił, że te koszty ponosi on na zwykłym poziomie, oznaczonym we wspomnianym piśmie (tj. w odniesieniu do żywności – 700 zł, w zakresie wydatków na środki czystości – 100 zł, a odnośnie do ubrań – 100 zł).

Z tych samych względów Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanego/powoda wzajemnego w zakresie w jakim podał, że na zakup środków czystości wydatkuje kwotę 150 zł. W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę jego wiek, fakt, że część z tych kosztów dzieli z pozostałymi domownikami, jak również okoliczność, iż nie zostało przezeń wykazane, iż z tego tytułu ponosi ponadprzeciętne wydatki, koszty te ustalić należało na zwykłym poziomie (50 zł).

Sąd nie dał także wiary zeznaniom pozwanego/powoda wzajemnego w części w jakiej wskazał, iż na wydatki związane z uczelnią ponosi koszty w wysokości 180 zł miesięcznie. Jak bowiem wynika z przedłożonych dokumentów w postaci potwierdzeń zapłaty za podręczniki (k. 37-42, 45-46), za czy też za korzystanie z innych usług (k. 43-44, 47-49), w okresie 4 miesięcy, w którym były one ponoszone wyniosły one średnio miesięcznie 66 zł. Sąd w ramach tych wydatków nie uwzględnił przy tym kosztów opłaty w kwocie 450 zł za warunkowe dopuszczenie go do kolejnego semestru studiów w związku z niezaliczeniem jednego z egzaminów. Zdaniem Sądu niepowodzenie na studiach, powodujące dodatkowe koszty po stronie ubiegającej się o alimenty, nie może wpływać na wysokość jej usprawiedliwionych kosztów. Zwrócić ponadto należy uwagę na fakt, że był to wydatek jednorazowy, a poza tym już poniesiony, co wzmacnia argumentację o tym, iż nie sposób zaliczyć go do kosztów związanych z zaspokojeniem uzasadnionych, bieżących potrzeb uprawnionego do alimentów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 k.r.o. każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Należy w tym miejscu zauważyć, że zgodnie z treścią art. 133 § 3 k.r.o., rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że nie tyle wiek dziecka przesądza o istnieniu bądź nieistnieniu obowiązku alimentacyjnego, lecz możliwości dziecka do samodzielnego utrzymania się i dochody z jego majątku.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15).

Podzielić należy wyrażony w judykaturze pogląd, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej ( art. 96k.r.o.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania, dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych, niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletności, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim (wyrok SN z 14 listopada 1997 r., III CKN 257/97).

Zaaprobować również należy stanowisko, iż osiągnięcie samodzielności przez dziecko, w rozumieniu art. 133 § 1 k.r.o., zakłada zdobycie przez nie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych. Rodzice winni zatem łożyć na utrzymanie i wykształcenia także pełnoletniego dziecka, zdobywającego kwalifikacje zawodowe, odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni. Warunkiem jest tylko, by był to czas rzeczywistej nauki (por. wyrok SN z 26 listopada 1998 r., I CKN 898/97).

Podkreślenia wymaga, że stosownie do przepisu art. 133 § 1 k.r.o. przesłanką obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka jest brak zdolności dziecka do samodzielnego utrzymania się. Oznacza to, że o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego decyduje kryterium osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się. Spełnienie tego kryterium zależy od okoliczności faktycznych (wyrok SN z 1 października 1998 r., I CKN 853/97).

Wreszcie podzielić należy wyrażony w orzecznictwie pogląd, iż wydatki związane z podjęciem przez dziecko odpłatnych studiów zaocznych należy rozważać w aspekcie zakresu świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 135 § 1 k.r.o. W sytuacji bowiem, gdy studia wyższe wymagają poważnych nakładów finansowych, nie można abstrahować od majątkowych możliwości zobowiązanego rodzica (uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 1995 r., IIICZP 59/95). W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 15 lipca 2015 r., I ACa 205/15, który stwierdził, iż dziecko osiąga zdolność do samodzielnego utrzymania dopiero wtedy, gdy ukończy naukę i otrzyma należyte przygotowanie do pracy i bez znaczenia jest czy naukę pobiera w trybie dziennym, czy zaocznym o ile nie pracuje, a także Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 6 maja 2010 r., X Ca 36/10, który wskazał, że wydatki związane z podjęciem przez dziecko odpłatnych studiów zaocznych należy rozważać w aspekcie zakresu świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 135 § 1 k.r.o., a nie istnienia obowiązku co do zasady.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Wydając orzeczenie zmieniające wysokość dotychczasowych świadczeń należy wziąć pod uwagę czas jaki minął od wydania ostatniego orzeczenia w sprawie, jak również zmianę stosunków. Z wnioskiem o zmianę orzeczenia dotyczącego świadczeń alimentacyjnych może wystąpić zarówno zobowiązany jak i uprawniony do tych świadczeń. Poprzez zmianę stosunków należy przede wszystkim rozumieć zarówno zmiany w statusie ekonomicznym uprawnionego wynikające z jego usprawiedliwionych potrzeb, jak i zmianę zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że doszło do zmiany stosunków, o której to przesłance mowa w powołanym przepisie. W dacie ustalenia obowiązku alimentacyjnego na poziomie kwoty 300 zł pozwany/powód wzajemny był uczniem liceum ogólnokształcącego, obecnie zaś jest studentem studiów niestacjonarnych, za które ponosi opłatę w wysokości 5 000 zł rocznie, jak również pracuje odpłatnie. Zwiększyły się także możliwości majątkowe powoda/pozwanego wzajemne, które wówczas wynosiły niecałe 3 000 zł obecnie zaś obejmują kwotę ok. 8 000 zł.

W rozpoznawanym postępowaniu kluczowe dla oceny zgłoszonych roszczeń o uchylenie obowiązku alimentacyjnego oraz o jego zwiększenie było rozstrzygnięcie, czy pozwany/powód wzajemny może się utrzymać samodzielnie, ewentualnie, w jakiej części może on to czynić. W ocenie Sądu pozwany/powód wzajemny zdołał wykazać, że pracując na pół etatu w sklepie wielkopowierzchniowym w charakterze sprzedawcy z zarobkiem w okolicach połowy minimalnego wynagrodzenia w kraju (ok. 1 050 zł), wykorzystuje obecnie swoje możliwości zarobkowe. Podkreślenia w tym względzie wymaga, że pozwany/powód wzajemny – biorąc pod uwagę rozkład zajęć oraz konieczność uwzględnienia czasu na odpoczynek, tak by z powodzeniem mógł kontynuować naukę na studiach – może jedynie pracować od poniedziałku do czwartku i to jedynie przez część każdego z tych dni. Przy czym zauważyć trzeba, że świadczenie pracy w poniedziałki utrudnia mu nauka języka niemieckiego. Niezależnie od tego, nawet gdyby uznać, że co do zasady należy od niego oczekiwać pracy w poniedziałki, to brak jest podstaw do przyjęcia, że ma on możliwość zatrudnienia na niepełny etat w zakresie wyższym aniżeli połowa wymiaru czasu pracy. Jak zeznał pozwany/powód wzajemny w aktualnym miejscu zatrudnienia nie ma on możliwości stałej pracy w poniedziałki. Z kolei strona przeciwna nie wykazała, że na rynku istnieją oferty pracy pozwalające na zatrudnienie pozwanego/powoda wzajemnego na warunkach umożliwiających jej świadczenie w czasie wyższym niż pół etatu, lecz mniejszym niż pełen etat. Z uzyskanych w toku tego postępowania pism sporządzonych przez urzędy pracy nie wynika bowiem (zwłaszcza mając na względzie fakt, iż obejmują one zatrudnienie z minimalnym krajowym wynagrodzeniem za pracę na pełen etat), aby istniało dlań tego rodzaju zatrudnienie w takim wymiarze czasu pracy. Zdaniem Sądu w oparciu o zgromadzony materiał procesowy brak jest także podstaw do uznania, iż pozwany/powód wzajemny może uzyskać wynagrodzenie o stawce wyższej od obecnie utrzymywanej. Zauważyć w tym względzie trzeba, że obecnie jest on osobą niewykwalifikowaną, posiadającą jedynie ukończone liceum ogólnokształcące, a zatem mogącą wykonywać prace proste z zarobkiem oscylującym wokół minimalnego wynagrodzenia za pracę. W każdym zaś razie powód/pozwany wzajemnie nie dowiódł, iż pozwany/powód wzajemny może aktualnie otrzymywać wyższą stawkę. Zwrócić w tym kontekście należy uwagę na fakt, że zdecydowana większość ofert wskazanych w pismach sporządzonych przez urzędy pracy obejmowała minimalne bądź zbliżone do minimalnego wynagrodzenie. Tylko w jednej propozycji podjęcia pracy zaoferowano wynagrodzenie na poziomie kwoty 4 000 zł brutto. W ocenie Sądu mając na względzie, że pozwany/powód wzajemny prawdopodobnie nie byłby jedyną osobą obiegającą się o to stanowisko, jak również jego brak doświadczenia zawodowego ani wykształcenia ukierunkowanego na zatrudnienie w sektorze bankowym, to nie sposób uznać, że oferta ta odzwierciedla jego realne możliwości zarobkowe.

Stwierdzić przyjdzie, że pozwany/powód wzajemny z tego dochodu nie jest w stanie zaspokoić wszystkich kosztów związanych z utrzymaniem wynoszących łącznie ok. 1 760 zł. Zdaniem Sądu wydatki te nie stanowią przejawu zbytku uprawnionego, a wynikają przede wszystkim z konieczności zaspokojenia jego najniezbędniejszych potrzeb związanych np. z mieszkaniem, wyżywieniem, kontynuacją nauki, podnoszeniem swoich kwalifikacji, ubraniem, czy zainteresowaniami. W oparciu o zaoferowany materiał dowodowy brak było w szczególności podstaw do kwestionowania ponoszonych przezeń wydatków mieszkaniowych w łącznej kwocie ok. 200 zł. Także wydatki związane z wyżywieniem, czy zakupem odzieży były racjonalne, odpowiednie do wieku pozwanego/powoda wzajemnego, a ponadto adekwatne do możliwości majątkowych strony zobowiązanej do alimentów. Nie budziły także wątpliwości koszty dotyczące ubezpieczenia karty, korzystania z telefonu, rozrywki, leczenia, czy konieczności podejścia do kolejnego egzaminu na prawo jazdy. Mieściły się one bowiem w rozsądnych granicach, a ponadto w przeważającej części zostały one wykazane załączonymi dokumentami. W tym kontekście Sąd uznał za usprawiedliwione koszty podjęcia próby złożenia jednego egzaminu w celu uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów. Brak jest bowiem na tym etapie uzasadnionych podstaw do uznania za wykazane, że pozwany/powód wzajemny będzie z tego tytułu ponosił większe koszty. Wreszcie nie sposób było kwestionować kosztów czesnego na uczelni czy też kursu języka niemieckiego. Pozwany/powód wzajemny ponosi je, aby znacząco podnieść swoje kwalifikacje tak, aby w przyszłości mógł się prawidłowo rozwijać, realizować, a ponadto z powodzeniem funkcjonować na rynku pracy. Uznaniu tego wydatku za usprawiedliwiony nie sprzeciwiał się przy tym fakt, że pozwanemu/powodowi wzajemnemu nie udało się dotychczas złożyć jednego egzaminu z II. semestru z wynikiem pozytywnym. Zauważyć bowiem trzeba, że uzyskiwane przez niego dotychczas oceny pozwalały mu na kontynuację nauki zgodnie z programem studiów, nie miał on również trudności z zaliczeniem ostatniej sesji egzaminacyjnej. Powyższe pozwala na przyjęcie, że pozwany/powód wzajemny obowiązki związane z edukacją wykonuje sumiennie i rzetelnie, wspomniane niepowodzenie uznać zaś należy za jednostkowe zdarzenie, niemogące prowadzić do konstatacji, iż poświęcany przez pozwanego/powoda wzajemnego czas oraz wydatki na studia są nieefektywne i bezcelowe. Nie ulega jednocześnie wątpliwości – biorąc pod uwagę aktualną sytuację materialną powoda/pozwanego wzajemnie, w tym możliwość spłacania przez niego kredytu z miesięczną ratą wokół kwoty 1 000 zł, zaciągniętego na pokrycie kosztów pomocy prawnej, czy też fakt przeznaczania znacznych środków na wyroby tytoniowe – że wydatki te odpowiadają zasadzie równej stopy życiowej. Łączna kwota kosztów utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego obejmowała również wydatki związane z uczelnią oraz zakupem środków czystości. Przy czym, jak wyżej wskazano zostały one ustalone na niższym od deklarowanego przez pozwanego/powoda wzajemnego poziomie w wysokości odpowiednio 66 zł i 50 zł.

W tych okolicznościach, biorąc pod uwagę wysokość tych uzasadnionych kosztów utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego jak również fakt, iż samodzielnie może on je pokrywać z kwoty około 1 050 zł średniomiesięcznie leżącej w granicach jego możliwości zarobkowych, to uznać należało, że pozostają one niezaspokojone w zakresie kwoty około 700 zł miesięcznie.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału procesowego prowadziła do jednoznacznych wniosków, że zobowiązanie powoda/pozwanego wzajemnie do łożenia kwoty 500 zł odpowiada jego możliwościom finansowym. Wskazać należy, że jego łączny średni miesięczny dochód oscyluje wokół kwoty 8 000 zł, zaś wszelkie wydatki związane z zaspokojeniem jego potrzeb oraz opłaceniem alimentów zamykają się w kwocie 4 700 zł. Przy czym część tych wydatków, jak na przykład w odniesieniu do kosztów zakupu wyrobów tytoniowych, czy rat kredytu nie mogła zasługiwać na uwzględnienie w kontekście jego obowiązku alimentacyjnego. W tym względzie podzielić należy wyrażony w judykaturze pogląd, zgodnie z którym zadłużenie bankowe pozwanego nie może powodować ograniczenia należnych uprawnionemu do alimentów środków utrzymania i wychowania. Osoba bowiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi się z tym liczyć przy podejmowaniu wydatków i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 listopada 1976 r., III CRN 236/76). W tych okolicznościach nie ulega więc jakichkolwiek wątpliwości, że z tej nadwyżki wynoszącej co najmniej około 3 000 zł miesięcznie powód/pozwany wzajemnie jest w stanie zabezpieczać potrzeby pozwanego/powoda wzajemnego w zakresie opisanej wyżej kwoty.

Zobowiązanie powoda/pozwanego wzajemnie do łożenia na rzecz pozwanego/powoda wzajemnego kwoty 500 zł spowoduje, iż matka będzie zaspokajać te potrzeby w zakresie kwoty 200 zł. W ocenie Sądu dysproporcję tę usprawiedliwia większe zaangażowanie matki w udzielaniu wsparcia synowi – tak duchowego, jak i przy załatwianiu bieżących spraw – jak również daleko lepsza kondycja ekonomiczna powoda/pozwanego wzajemnie.

Reasumując zatem wszystkie powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo A. T. (1) o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nie zasługiwało na uwzględnienie, usprawiedliwione zaś było częściowo, tj. w zakresie podwyższającym alimenty do kwoty 500 zł miesięcznie, powództwo wzajemne W. T.. W ocenie Sądu zasądzona kwota jest adekwatna do możliwości majątkowych i zarobkowych powoda/pozwanego wzajemnie oraz usprawiedliwionych potrzeb pozwanego/powoda wzajemnego. W pozostałej części powództwo wzajemne podlegało oddaleniu.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.

Na mocy art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od powoda A. T. (1) na rzecz pozwanego W. T. kwotę 900 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu z powództwa głównego. Kwota ta obejmowała koszty zastępstwa procesowego poniesione przez pozwanego (§ 4 ust. 4 w zw. § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

W niniejszej sprawie koszty postępowania wywołanego powództwem wzajemnym podlegały stosunkowemu rozdzieleniu na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wzajemny w niniejszej sprawie uległ co do 60 % zgłoszonego roszczenia i w tym zakresie powinien był ponieść koszty procesu. Na koszty powoda wzajemnego składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1 800 zł (§ 4 ust. 4 w zw. § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) Z kolei koszty pozwanego wzajemnie obejmowały koszty zastępstwa w wysokości 120 zł (§ 4 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie). Łącznie wyniosły więc one 1 920 zł. Skoro zatem powód wzajemny winien był ponieść te koszty w zakresie kwoty 1 152 zł (1920 x 0,60) w rzeczywistości zaś pokrył je w kwocie 1 800 zł, to pozwany wzajemnie winien mu zwrócić należną różnicę w kwocie 648 zł.

Ponadto z mocy art. 113 ust. 1 i 4 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał pobrać od pozwanego wzajemnie na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych w niniejszej sprawie, a obciążających tę stronę biorąc pod uwagę wysokość uwzględnionego roszczenia alimentacyjnego.

SSR Jakub Paciorek

Sygn. akt IV RC 539/20

UZASADNIENIE

wyroku z 27 kwietnia 2021 r.

W niniejszej sprawie powód A. T. (1), pozwem z dnia 22 grudnia 2020 r., domagał się uchylenia z dniem wniesienia tego pisma obowiązku alimentacyjnego względem pozwanego W. T., wynikającego z punktu 4. wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. akt II RC 503/17. Wniósł również o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu.

Na uzasadnienie wskazał, że pozwany w dacie orzekania o obowiązku alimentacyjnym miał 17 lat. Od tego czasu zdał maturę. Obecnie ma 20 lat, studiuje zaocznie oraz uzyskuje dochód z tytułu zatrudnienia (k. 3-4).

W odpowiedzi na pozew z dnia 27 stycznia 2021 r. pozwany W. T. wniósł o oddalenie roszczeń zawartych w pozwie, a także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. W piśmie tym wystąpił również z powództwem wzajemnym przeciwko A. T. (1) o podwyższenie zasądzonych alimentów z kwoty 300 zł do kwoty 800 zł miesięcznie, płatnych miesięcznie do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, od dnia wniesienia powództwa wzajemnego, jak również o zasądzenie od pozwanego wzajemnie na rzecz powoda wzajemnego kosztów procesu.

W uzasadnieniu wskazał, iż obecnie jego koszty utrzymania wynoszą 2 150 zł, zaś ich zwiększenie usprawiedliwione jest tym, że od ostatniego zasądzenia alimentów upłynęły 3 lata. Podał, że jego średni miesięczny dochód za ostatnie 4 miesiące wyniósł 750 zł. Z uwagi na studiowanie w trybie zaocznym nie jest on w stanie pracować w weekendy, gdyż w piątki odbywają się ćwiczenia, a w soboty i niedziele wykłady. Podniósł, że sytuacja materialna A. T. (1) jest bardzo dobra. Jego możliwości zarobkowe kształtują się na poziomie kwoty 5 000-6 000 zł (k. 31-33).

W piśmie z dnia 15 lutego 2021 r. powód/pozwany wzajemnie A. T. (1) podtrzymał stanowisko wyrażone w pozwie. Wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego w całości oraz o zasądzenie od pozwanego/powoda wzajemnego kosztów postępowania (k. 161-164).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Pozwany/powód wzajemny W. T. pochodzi ze związku małżeńskiego powoda/pozwanego wzajemnie A. T. (1) i A. T. (2).

(okoliczność bezsporna)

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. II RC 503/17, w punkcie 4. zobowiązano A. T. (1) do płacenia alimentów na małoletniego wówczas W. T. w kwocie po 300 zł miesięcznie.

(wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. II RC 503/17 k. 8 tych akt)

W chwili wydania tego orzeczenia powód/pozwany wzajemnie miał 42 lata. Pracował w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Wojewódzkim Szpitalu (...) w R. z wynagrodzeniem w wysokości 2 783,46 zł. Jego koszty utrzymania wynosiły wówczas 2 000 zł miesięcznie. Pozwany/powód wzajemny miał 17 lat i uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego w R.. Z kolei jego matka miała 43 lata. Pracowała w Aptece (...) w R. z wynagrodzeniem w wysokości ok. 2 900 zł brutto.

(uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. z dnia 4 grudnia 2017 r., sygn. II RC 503/17 k. 142-143 tych akt)

Pozwany/powód wzajemny ma 20 lat. Studiuje niestacjonarnie na drugim roku na Uniwersytecie (...) na kierunku prawo. Drugi semestr został przez niego zaliczony warunkowo, nie udało mu się bowiem pozytywnie złożyć egzaminu z przedmiotu prawo rzymskie. Za możliwość powtórzenia tego egzaminu uiścił kwotę 450 zł. Egzaminy w trakcie trzeciego semestru zdał w terminach „zerowych”. Ćwiczenia na studiach odbywają się w każdy piątek, zaś wykłady w co drugi weekend. Ćwiczenia są rozplanowane w taki sposób, że wypełniają one większość dnia. Zajęcia odbywają się zdalnie, wobec czego pozwany/powód wzajemny obecnie nie dojeżdża na uczelnię.

Pozwany/powód wzajemny pracuje w markecie C.. Jest zatrudniony na pół etatu. Wykonuje pracę we wtorki, środki i czwartki. W poniedziałki nie świadczy pracy z uwagi na zajęcia z języka niemieckiego, które trwają pomiędzy jedną, a dwiema godzinami, i mają miejsce w godzinach od 15:00 do 20:00. W okresie od 1 października 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. uzyskał następujące tygodniowe wynagrodzenia: 310,74 zł, 322 zł, 237 zł, 475 zł, 237 zł, 237 zł, 224,97 zł, 347,30 zł, 237 zł, 118 zł, 254 zł. Średnio wyniosło ono w tym okresie ok. 270 zł tygodniowo, a więc ok. 1 080 zł miesięcznie. W 2021 r. wynagrodzenie to miesięcznie obejmowało miesięcznie kwotę 1 070-1 100 zł.

Pozwany/powód wzajemny mieszka z matką A. T. (2) i młodszą siostrą K.. Przypadające na niego koszty związane z mieszkaniem obejmują wywóz śmieci (22 zł), energię elektryczną (50 zł), wodę (44 zł), podatek od nieruchomości (12,50 zł), Internet (20 zł), opał (50 zł). Na pozostałe koszty utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego składają się opłaty za telefon (50 zł), ubezpieczenie karty (3 zł), koszt zakupu żywności (500 zł), przyborów związanych z nauką (66 zł), odzieży (200 zł), środków czystości (50 zł), leczenia (50 zł). Na rozrywkę (gry komputerowe, drobne prezenty okolicznościowe) wydatkuje kwotę ok. 50 zł. Pozwany/powód wzajemny będzie podchodził po raz drugi do egzaminu na prawo jazdy. Jego koszt wynosi 140 zł. Przed egzaminem będzie musiał odbyć dodatkowe odpłatne lekcje nauki jazdy. Ich koszt wynosić będzie 160 zł. Średnio miesięcznie koszt ten wynosi więc 25 zł. Czesne za studia wynosi 5 000 zł rocznie, a więc ok. 415 zł średnio miesięcznie. Roczny koszt kursu języka niemieckiego, na który uczęszcza pozwany/powód wzajemny wynosi 1 800 zł, a więc średnio miesięcznie 150 zł. Łączny jego średni miesięczny koszt utrzymania wynosi ok. 1 760 zł.

Matka pozwanego/powoda wzajemnego udziela mu wsparcia duchowego, pomaga mu w załatwianiu bieżących spraw życia codziennego. Jej miesięczny dochód oscyluje wokół kwoty 2 500 zł.

(zeznania pozwanego/powoda wzajemnego k. 181-182, zaświadczenie z (...) k. 35, wydruk z USOSweb k. 36, potwierdzenia zakupu książek na uczelnię k. 36-42,45-46, potwierdzenie odpłatnego korzystania z serwisu chomikuj.pl k. 47-49, potwierdzenia zapłaty k. 43-44, potwierdzenie uiszczenia czesnego k. 50, potwierdzenie zapłaty za egzamin k. 51, umowa uczestnictwa w kursie językowym k. 53-54, potwierdzenie zapłaty za kurs k. 55-57, potwierdzenie doładowania telefonu k. 59-67, potwierdzenie zapłaty za egzamin na prawo jazdy oraz za dodatkowe lekcje k. 68-69, potwierdzenie zakupu leków k.72-73, potwierdzenie uiszczenia składki na ubezpieczenie k. 74-79, potwierdzenie zapłaty za Internet k. 80, energię elektryczną k. 81-83, podatek od nieruchomości k. 84, wodę k. 85-87, wywóz śmieci k. 88, potwierdzenia uzyskania wynagrodzenia k. 94-104, potwierdzenia zakupu gier komputerowych, odzieży, fajerwerków k. 106-120).

Powód/pozwany wzajemnie A. T. (1) ma 46 zł. Pracuje w Państwowym Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie (...) w R. jako ratownik medyczny. Jest zatrudniony na umowę o pracę z średnim miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie około 3 750 zł. Dodatkowo pracuje on na umowę zlecenie w zespole transportu medycznego. Wynagrodzenie z tego tytułu uzależnione jest od ilości przepracowanych godzin. Z uwagi na wprowadzony stan epidemii jego nakład pracy świadczonej na tej podstawie jest obecnie większy. Powód/pozwany wzajemnie otrzymuje również aktualnie wyższą stawkę w związku z zagrożeniem epidemicznym. Jego łączny dochód oscyluje wokół kwoty ok. 8 000 zł miesięcznie.

Powód/pozwany wzajemnie wynajmuje mieszkanie ponosząc z tego tytułu koszt w wysokości 960-980 zł miesięcznie. Za wywóz śmieci płaci ok. 25 zł miesięcznie. W dniu 26 listopada 2020 r. zawarł umowę kredytu gotówkowego na kwotę 15 000 zł, na 18 rat, z miesięczną ratą w wysokości ok. 960 zł. Zobowiązanie to zostało przez niego zaciągnięte na poczet kosztów obsługi prawnej w związku z toczącym się postępowaniem o podział majątku wspólnego z byłą małżonką. Płaci alimenty na dwie córki I. T. i D. T. w łącznej wysokości 1 300 zł. Jego pozostałe wydatki obejmują koszt zakupu biletu miesięcznego (70 zł), telefonu z Internetem (170 zł), żywności (700 zł), odzieży i obuwia (100 zł), środków czystości (50 zł) i papierosów (180 zł). Powód/pozwany wzajemnie cierpi na nadciśnienie tętnicze, alergiczne zapalenie skóry typu przewlekłego oraz zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Miesięczny koszt zakupu leków wynosi ok. 100 zł. Korzysta także z usług fizjoterapeuty w kwocie ok. 50 zł miesięcznie. Łączne miesięczne wydatki powoda/pozwanego wzajemnie wynoszą ok. 4 700 zł.

Dzięki zwiększonym zarobkom w czasie stanu epidemii spłacił dwa kredyty na łączną kwotę 3 600 zł oraz zadłużenie u znajomych.

(zeznania powoda/pozwanego wzajemnie k. 180-181, zaświadczenie o zarobkach k. 132, dokumentacja medyczna k. 137-144, potwierdzenie opłaty za wywód śmieci k. 145, 150, potwierdzenia zapłaty za telefon k. 146,148, 169, potwierdzenie uiszczania opłat za media k. 147, 149, potwierdzenie zapłaty za zabiegi fizjoterapeutyczne k. 151, umowa kredytu k. 152-160, umowa najmu k. 165-167, potwierdzenie zapłaty za przejazdy komunikacją miejską k. 168).

Dla osoby z średnim wykształceniem, po ukończonym liceum ogólnokształcącym, posiadającym niespełna 2-letnie doświadczenie zawodowe w pracy w sklepie wielkopowierzchniowym, studenta studiów niestacjonarnych, Powiatowe Urzędy Pracy w W., Ż. oraz R. posiadają oferty na pełen na etat stanowisku doradcy klienta w placówce bankowej, kasjera sprzedawcy, pomocnika stolarza, pracownika działu technicznego, ogólnobudowlanego, transportowego, rejestratorki oraz sprzedawcy z wynagrodzeniem od 2 800 zł brutto do 4 000 zł brutto.

(pisma z urzędów pracy k. 186-189)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej opisane dowody, które Sąd uznał za spójne logiczne i w przeważającej mierze nie budzące wątpliwości. Zeznania stron zasadniczo w szerokim zakresie korespondowały z pozostałymi dowodami, a ponadto w znaczącej części nie były ze sobą sprzeczne.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powoda/pozwanego wzajemnie w zakresie w jakim wskazał, że na wyżywienie wydaje 1 000 zł, na ubrania i buty ok. 300 zł, zaś na środki czystości 300 zł. Zdaniem Sądu te wydatki w tym wymiarze mają ponadprzeciętny charakter, wobec czego strona dochodząca alimentów ma obowiązek wykazania ich wysokości. Ponadto zwrócić należy uwagę na fakt, iż wysokość tych wydatków nie koresponduje z twierdzeniami tej strony objętymi pismem z dnia 17 lutego 2021 r. (k. 161), w którym wskazano, że tego rodzaju wydatki wynoszą odpowiednio 700 zł, 100 zł i 100 zł. Z uwagi na ową sprzeczność jak również to, iż powód/pozwany wzajemnie w niniejszej sprawie nie zaoferował jakiegokolwiek materiału dowodowego, który potwierdzałby, że ponosi on te wydatki w opisanej wyżej wysokości, Sąd ustalił, że te koszty ponosi on na zwykłym poziomie, oznaczonym we wspomnianym piśmie (tj. w odniesieniu do żywności – 700 zł, w zakresie wydatków na środki czystości – 100 zł, a odnośnie do ubrań – 100 zł).

Z tych samych względów Sąd uznał za niewiarygodne zeznania pozwanego/powoda wzajemnego w zakresie w jakim podał, że na zakup środków czystości wydatkuje kwotę 150 zł. W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę jego wiek, fakt, że część z tych kosztów dzieli z pozostałymi domownikami, jak również okoliczność, iż nie zostało przezeń wykazane, iż z tego tytułu ponosi ponadprzeciętne wydatki, koszty te ustalić należało na zwykłym poziomie (50 zł).

Sąd nie dał także wiary zeznaniom pozwanego/powoda wzajemnego w części w jakiej wskazał, iż na wydatki związane z uczelnią ponosi koszty w wysokości 180 zł miesięcznie. Jak bowiem wynika z przedłożonych dokumentów w postaci potwierdzeń zapłaty za podręczniki (k. 37-42, 45-46), za czy też za korzystanie z innych usług (k. 43-44, 47-49), w okresie 4 miesięcy, w którym były one ponoszone wyniosły one średnio miesięcznie 66 zł. Sąd w ramach tych wydatków nie uwzględnił przy tym kosztów opłaty w kwocie 450 zł za warunkowe dopuszczenie go do kolejnego semestru studiów w związku z niezaliczeniem jednego z egzaminów. Zdaniem Sądu niepowodzenie na studiach, powodujące dodatkowe koszty po stronie ubiegającej się o alimenty, nie może wpływać na wysokość jej usprawiedliwionych kosztów. Zwrócić ponadto należy uwagę na fakt, że był to wydatek jednorazowy, a poza tym już poniesiony, co wzmacnia argumentację o tym, iż nie sposób zaliczyć go do kosztów związanych z zaspokojeniem uzasadnionych, bieżących potrzeb uprawnionego do alimentów.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zgodnie z regulacją art. 133 § 1 k.r.o. każdy z rodziców obowiązany jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania. Należy w tym miejscu zauważyć, że zgodnie z treścią art. 133 § 3 k.r.o., rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że nie tyle wiek dziecka przesądza o istnieniu bądź nieistnieniu obowiązku alimentacyjnego, lecz możliwości dziecka do samodzielnego utrzymania się i dochody z jego majątku.

Zakres świadczeń alimentacyjnych ustawodawca określił w art. 135 § 1 k.r.o., uzależniając go z jednej strony od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś od możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy rozumieć te, których zaspokojenie zapewni podmiotowi uprawnionemu do alimentów odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. Będą to zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu jego zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Należy przy tym podkreślić, że opisane, usprawiedliwione potrzeby w przypadku dziecka uprawnionego do alimentów powinny być przy tym oceniane całościowo, a zatem nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych podmiotów zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można przy tym - co jednoznacznie wskazano w orzecznictwie Sądu Najwyższego - odrywać od pojęcia zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia te (usprawiedliwione potrzeby uprawnionego i możliwości majątkowe oraz zarobkowe zobowiązanego) w praktyce pozostają bowiem we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, zwłaszcza przy ustaleniu przez sąd wysokości alimentów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969 roku, III CRN 350/69, OSNPG 1970/2/15).

Podzielić należy wyrażony w judykaturze pogląd, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku "troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka" i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej ( art. 96k.r.o.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie. Z tej przyczyny w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, brać należy pod uwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki. Przeciwne stanowisko prowadziłoby do zahamowywania, a co najmniej znacznego utrudniania, dalszego rozwoju dziecka, a to przez pozbawianie go środków materialnych, niezbędnych do kontynuowania nauki po osiągnięciu pełnoletności, pozostawałoby zatem w sprzeczności ze wspomnianym wyżej podstawowym obowiązkiem rodzicielskim (wyrok SN z 14 listopada 1997 r., III CKN 257/97).

Zaaprobować również należy stanowisko, iż osiągnięcie samodzielności przez dziecko, w rozumieniu art. 133 § 1 k.r.o., zakłada zdobycie przez nie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych. Rodzice winni zatem łożyć na utrzymanie i wykształcenia także pełnoletniego dziecka, zdobywającego kwalifikacje zawodowe, odpowiadające jego uzdolnieniom i predyspozycjom, np. uczącego się w szkole pomaturalnej lub studiującego na wyższej uczelni. Warunkiem jest tylko, by był to czas rzeczywistej nauki (por. wyrok SN z 26 listopada 1998 r., I CKN 898/97).

Podkreślenia wymaga, że stosownie do przepisu art. 133 § 1 k.r.o. przesłanką obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka jest brak zdolności dziecka do samodzielnego utrzymania się. Oznacza to, że o wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego decyduje kryterium osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania się. Spełnienie tego kryterium zależy od okoliczności faktycznych (wyrok SN z 1 października 1998 r., I CKN 853/97).

Wreszcie podzielić należy wyrażony w orzecznictwie pogląd, iż wydatki związane z podjęciem przez dziecko odpłatnych studiów zaocznych należy rozważać w aspekcie zakresu świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 135 § 1 k.r.o. W sytuacji bowiem, gdy studia wyższe wymagają poważnych nakładów finansowych, nie można abstrahować od majątkowych możliwości zobowiązanego rodzica (uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 1995 r., IIICZP 59/95). W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 15 lipca 2015 r., I ACa 205/15, który stwierdził, iż dziecko osiąga zdolność do samodzielnego utrzymania dopiero wtedy, gdy ukończy naukę i otrzyma należyte przygotowanie do pracy i bez znaczenia jest czy naukę pobiera w trybie dziennym, czy zaocznym o ile nie pracuje, a także Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w wyroku z dnia 6 maja 2010 r., X Ca 36/10, który wskazał, że wydatki związane z podjęciem przez dziecko odpłatnych studiów zaocznych należy rozważać w aspekcie zakresu świadczeń alimentacyjnych, o których mowa w art. 135 § 1 k.r.o., a nie istnienia obowiązku co do zasady.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Wydając orzeczenie zmieniające wysokość dotychczasowych świadczeń należy wziąć pod uwagę czas jaki minął od wydania ostatniego orzeczenia w sprawie, jak również zmianę stosunków. Z wnioskiem o zmianę orzeczenia dotyczącego świadczeń alimentacyjnych może wystąpić zarówno zobowiązany jak i uprawniony do tych świadczeń. Poprzez zmianę stosunków należy przede wszystkim rozumieć zarówno zmiany w statusie ekonomicznym uprawnionego wynikające z jego usprawiedliwionych potrzeb, jak i zmianę zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że doszło do zmiany stosunków, o której to przesłance mowa w powołanym przepisie. W dacie ustalenia obowiązku alimentacyjnego na poziomie kwoty 300 zł pozwany/powód wzajemny był uczniem liceum ogólnokształcącego, obecnie zaś jest studentem studiów niestacjonarnych, za które ponosi opłatę w wysokości 5 000 zł rocznie, jak również pracuje odpłatnie. Zwiększyły się także możliwości majątkowe powoda/pozwanego wzajemne, które wówczas wynosiły niecałe 3 000 zł obecnie zaś obejmują kwotę ok. 8 000 zł.

W rozpoznawanym postępowaniu kluczowe dla oceny zgłoszonych roszczeń o uchylenie obowiązku alimentacyjnego oraz o jego zwiększenie było rozstrzygnięcie, czy pozwany/powód wzajemny może się utrzymać samodzielnie, ewentualnie, w jakiej części może on to czynić. W ocenie Sądu pozwany/powód wzajemny zdołał wykazać, że pracując na pół etatu w sklepie wielkopowierzchniowym w charakterze sprzedawcy z zarobkiem w okolicach połowy minimalnego wynagrodzenia w kraju (ok. 1 050 zł), wykorzystuje obecnie swoje możliwości zarobkowe. Podkreślenia w tym względzie wymaga, że pozwany/powód wzajemny – biorąc pod uwagę rozkład zajęć oraz konieczność uwzględnienia czasu na odpoczynek, tak by z powodzeniem mógł kontynuować naukę na studiach – może jedynie pracować od poniedziałku do czwartku i to jedynie przez część każdego z tych dni. Przy czym zauważyć trzeba, że świadczenie pracy w poniedziałki utrudnia mu nauka języka niemieckiego. Niezależnie od tego, nawet gdyby uznać, że co do zasady należy od niego oczekiwać pracy w poniedziałki, to brak jest podstaw do przyjęcia, że ma on możliwość zatrudnienia na niepełny etat w zakresie wyższym aniżeli połowa wymiaru czasu pracy. Jak zeznał pozwany/powód wzajemny w aktualnym miejscu zatrudnienia nie ma on możliwości stałej pracy w poniedziałki. Z kolei strona przeciwna nie wykazała, że na rynku istnieją oferty pracy pozwalające na zatrudnienie pozwanego/powoda wzajemnego na warunkach umożliwiających jej świadczenie w czasie wyższym niż pół etatu, lecz mniejszym niż pełen etat. Z uzyskanych w toku tego postępowania pism sporządzonych przez urzędy pracy nie wynika bowiem (zwłaszcza mając na względzie fakt, iż obejmują one zatrudnienie z minimalnym krajowym wynagrodzeniem za pracę na pełen etat), aby istniało dlań tego rodzaju zatrudnienie w takim wymiarze czasu pracy. Zdaniem Sądu w oparciu o zgromadzony materiał procesowy brak jest także podstaw do uznania, iż pozwany/powód wzajemny może uzyskać wynagrodzenie o stawce wyższej od obecnie utrzymywanej. Zauważyć w tym względzie trzeba, że obecnie jest on osobą niewykwalifikowaną, posiadającą jedynie ukończone liceum ogólnokształcące, a zatem mogącą wykonywać prace proste z zarobkiem oscylującym wokół minimalnego wynagrodzenia za pracę. W każdym zaś razie powód/pozwany wzajemnie nie dowiódł, iż pozwany/powód wzajemny może aktualnie otrzymywać wyższą stawkę. Zwrócić w tym kontekście należy uwagę na fakt, że zdecydowana większość ofert wskazanych w pismach sporządzonych przez urzędy pracy obejmowała minimalne bądź zbliżone do minimalnego wynagrodzenie. Tylko w jednej propozycji podjęcia pracy zaoferowano wynagrodzenie na poziomie kwoty 4 000 zł brutto. W ocenie Sądu mając na względzie, że pozwany/powód wzajemny prawdopodobnie nie byłby jedyną osobą obiegającą się o to stanowisko, jak również jego brak doświadczenia zawodowego ani wykształcenia ukierunkowanego na zatrudnienie w sektorze bankowym, to nie sposób uznać, że oferta ta odzwierciedla jego realne możliwości zarobkowe.

Stwierdzić przyjdzie, że pozwany/powód wzajemny z tego dochodu nie jest w stanie zaspokoić wszystkich kosztów związanych z utrzymaniem wynoszących łącznie ok. 1 760 zł. Zdaniem Sądu wydatki te nie stanowią przejawu zbytku uprawnionego, a wynikają przede wszystkim z konieczności zaspokojenia jego najniezbędniejszych potrzeb związanych np. z mieszkaniem, wyżywieniem, kontynuacją nauki, podnoszeniem swoich kwalifikacji, ubraniem, czy zainteresowaniami. W oparciu o zaoferowany materiał dowodowy brak było w szczególności podstaw do kwestionowania ponoszonych przezeń wydatków mieszkaniowych w łącznej kwocie ok. 200 zł. Także wydatki związane z wyżywieniem, czy zakupem odzieży były racjonalne, odpowiednie do wieku pozwanego/powoda wzajemnego, a ponadto adekwatne do możliwości majątkowych strony zobowiązanej do alimentów. Nie budziły także wątpliwości koszty dotyczące ubezpieczenia karty, korzystania z telefonu, rozrywki, leczenia, czy konieczności podejścia do kolejnego egzaminu na prawo jazdy. Mieściły się one bowiem w rozsądnych granicach, a ponadto w przeważającej części zostały one wykazane załączonymi dokumentami. W tym kontekście Sąd uznał za usprawiedliwione koszty podjęcia próby złożenia jednego egzaminu w celu uzyskania uprawnień do prowadzenia pojazdów. Brak jest bowiem na tym etapie uzasadnionych podstaw do uznania za wykazane, że pozwany/powód wzajemny będzie z tego tytułu ponosił większe koszty. Wreszcie nie sposób było kwestionować kosztów czesnego na uczelni czy też kursu języka niemieckiego. Pozwany/powód wzajemny ponosi je, aby znacząco podnieść swoje kwalifikacje tak, aby w przyszłości mógł się prawidłowo rozwijać, realizować, a ponadto z powodzeniem funkcjonować na rynku pracy. Uznaniu tego wydatku za usprawiedliwiony nie sprzeciwiał się przy tym fakt, że pozwanemu/powodowi wzajemnemu nie udało się dotychczas złożyć jednego egzaminu z II. semestru z wynikiem pozytywnym. Zauważyć bowiem trzeba, że uzyskiwane przez niego dotychczas oceny pozwalały mu na kontynuację nauki zgodnie z programem studiów, nie miał on również trudności z zaliczeniem ostatniej sesji egzaminacyjnej. Powyższe pozwala na przyjęcie, że pozwany/powód wzajemny obowiązki związane z edukacją wykonuje sumiennie i rzetelnie, wspomniane niepowodzenie uznać zaś należy za jednostkowe zdarzenie, niemogące prowadzić do konstatacji, iż poświęcany przez pozwanego/powoda wzajemnego czas oraz wydatki na studia są nieefektywne i bezcelowe. Nie ulega jednocześnie wątpliwości – biorąc pod uwagę aktualną sytuację materialną powoda/pozwanego wzajemnie, w tym możliwość spłacania przez niego kredytu z miesięczną ratą wokół kwoty 1 000 zł, zaciągniętego na pokrycie kosztów pomocy prawnej, czy też fakt przeznaczania znacznych środków na wyroby tytoniowe – że wydatki te odpowiadają zasadzie równej stopy życiowej. Łączna kwota kosztów utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego obejmowała również wydatki związane z uczelnią oraz zakupem środków czystości. Przy czym, jak wyżej wskazano zostały one ustalone na niższym od deklarowanego przez pozwanego/powoda wzajemnego poziomie w wysokości odpowiednio 66 zł i 50 zł.

W tych okolicznościach, biorąc pod uwagę wysokość tych uzasadnionych kosztów utrzymania pozwanego/powoda wzajemnego jak również fakt, iż samodzielnie może on je pokrywać z kwoty około 1 050 zł średniomiesięcznie leżącej w granicach jego możliwości zarobkowych, to uznać należało, że pozostają one niezaspokojone w zakresie kwoty około 700 zł miesięcznie.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału procesowego prowadziła do jednoznacznych wniosków, że zobowiązanie powoda/pozwanego wzajemnie do łożenia kwoty 500 zł odpowiada jego możliwościom finansowym. Wskazać należy, że jego łączny średni miesięczny dochód oscyluje wokół kwoty 8 000 zł, zaś wszelkie wydatki związane z zaspokojeniem jego potrzeb oraz opłaceniem alimentów zamykają się w kwocie 4 700 zł. Przy czym część tych wydatków, jak na przykład w odniesieniu do kosztów zakupu wyrobów tytoniowych, czy rat kredytu nie mogła zasługiwać na uwzględnienie w kontekście jego obowiązku alimentacyjnego. W tym względzie podzielić należy wyrażony w judykaturze pogląd, zgodnie z którym zadłużenie bankowe pozwanego nie może powodować ograniczenia należnych uprawnionemu do alimentów środków utrzymania i wychowania. Osoba bowiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi się z tym liczyć przy podejmowaniu wydatków i ich wysokość planować stosownie do posiadanych możliwości z uwzględnieniem wspomnianego obowiązku alimentacyjnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 listopada 1976 r., III CRN 236/76). W tych okolicznościach nie ulega więc jakichkolwiek wątpliwości, że z tej nadwyżki wynoszącej co najmniej około 3 000 zł miesięcznie powód/pozwany wzajemnie jest w stanie zabezpieczać potrzeby pozwanego/powoda wzajemnego w zakresie opisanej wyżej kwoty.

Zobowiązanie powoda/pozwanego wzajemnie do łożenia na rzecz pozwanego/powoda wzajemnego kwoty 500 zł spowoduje, iż matka będzie zaspokajać te potrzeby w zakresie kwoty 200 zł. W ocenie Sądu dysproporcję tę usprawiedliwia większe zaangażowanie matki w udzielaniu wsparcia synowi – tak duchowego, jak i przy załatwianiu bieżących spraw – jak również daleko lepsza kondycja ekonomiczna powoda/pozwanego wzajemnie.

Reasumując zatem wszystkie powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, Sąd doszedł do przekonania, że powództwo A. T. (1) o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nie zasługiwało na uwzględnienie, usprawiedliwione zaś było częściowo, tj. w zakresie podwyższającym alimenty do kwoty 500 zł miesięcznie, powództwo wzajemne W. T.. W ocenie Sądu zasądzona kwota jest adekwatna do możliwości majątkowych i zarobkowych powoda/pozwanego wzajemnie oraz usprawiedliwionych potrzeb pozwanego/powoda wzajemnego. W pozostałej części powództwo wzajemne podlegało oddaleniu.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c., natomiast o natychmiastowej wykonalności wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt. 1 k.p.c.

Na mocy art. 98 k.p.c. Sąd zasądził od powoda A. T. (1) na rzecz pozwanego W. T. kwotę 900 zł z tytułu zwrotu kosztów procesu z powództwa głównego. Kwota ta obejmowała koszty zastępstwa procesowego poniesione przez pozwanego (§ 4 ust. 4 w zw. § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

W niniejszej sprawie koszty postępowania wywołanego powództwem wzajemnym podlegały stosunkowemu rozdzieleniu na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wzajemny w niniejszej sprawie uległ co do 60 % zgłoszonego roszczenia i w tym zakresie powinien był ponieść koszty procesu. Na koszty powoda wzajemnego składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1 800 zł (§ 4 ust. 4 w zw. § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) Z kolei koszty pozwanego wzajemnie obejmowały koszty zastępstwa w wysokości 120 zł (§ 4 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie). Łącznie wyniosły więc one 1 920 zł. Skoro zatem powód wzajemny winien był ponieść te koszty w zakresie kwoty 1 152 zł (1920 x 0,60) w rzeczywistości zaś pokrył je w kwocie 1 800 zł, to pozwany wzajemnie winien mu zwrócić należną różnicę w kwocie 648 zł.

Ponadto z mocy art. 113 ust. 1 i 4 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Sąd nakazał pobrać od pozwanego wzajemnie na rzecz Skarbu Państwa kwotę 200 zł z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych w niniejszej sprawie, a obciążających tę stronę biorąc pod uwagę wysokość uwzględnionego roszczenia alimentacyjnego.

SSR Jakub Paciorek