Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2022r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Joanna Siupka - Mróz

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2022r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

odwołania: B. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 30 września 2021r., znak: END/20/004133851

w sprawie: B. C.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rekompensatę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. z dnia 30 września 2021r., znak: END/20/004133851 w ten sposób, że przyznaje B. C. prawo do rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach.

Sędzia Joanna Siupka - Mróz

Sygn. akt VI U 1502/21

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 września 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. odmówił ubezpieczonemu B. C. prawa do rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach, na podstawie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie udowodnił 15 lat stażu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Od tej decyzji ubezpieczony wniósł odwołanie bo nie może zgodzić się z odmową przyznania świadczenia. Wskazał, że w okresie od 1982 r. do 2000 r. pracował jako kierowca sanitarny i czas ten winien być wliczony do zatrudnienia wykonywanego w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony (ur.(...) ) w dniu 20 września 2021 roku złożył wniosek o przyznanie rekompensaty. Organ rentowy do okresu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych zaliczył 4 lat 8 miesięcy i 2 dni : 26.08.1974-26.04.1977 oraz 01.08.2000 – 31.07.2002 wskazanych w dokumentach wystawionych przez pracodawcę odwołującego. Na dzień 31.12.1998 r. ustalono ogólny staż pracy na 21 lat, 9 miesięcy i 25 dni.

Ubezpieczony poza tym zatrudniony był w (...). - (...) w B. Oddział w Ś. na stanowisku kierowcy sanitarnego lecznictwa otwartego ( od 22.03.1982 r. ) oraz karetki pogotowia ratunkowego ( od 01.11.1984 r. do 31.07.2000 r. ). Otrzymał świadectwo pracy wykonywanej w warunkach szczególnych za ten czas w dniu 31.07.2000 r. wystawione przez likwidatora zakładu pracy. Wskazano w tym dokumencie Wykaz A Dział VIII poz. 2 wykazu prac wykonywanych w szczególnych warunkach. Dokumentu tego nie uwzględnił organ rentowy z uwagi na jego wady formalne dotyczące określenia zajmowanego stanowiska i powiązania z obowiązującymi wówczas aktami prawnymi.

Pracę powoda jako kierowcy karetki potwierdzili współpracujący z nim bezpośrednio świadkowie M. U. i H. S.. Koledzy pracujący tak samo jak odwołujący – jako kierowcy karetek - otrzymali świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach i prawo do wcześniejszej emerytury. Świadek U. wykazywał w prowadzonym postępowaniu sądowym – VI U 152/13 prowadzonym przez Sąd Okręgowy w Bydgoszczy zatrudnienie wykonywane w warunkach szczególnych poza (...). – (...) ( w jego przypadku dokumenty uznano za wystarczające i ich nie kwestionowano ) a świadkowi S. pracę kierowcy karetki za zatrudnienie wykonywane w warunkach szczególnych zaliczono wyrokiem wydanym w sprawie VI U 2494/11 również prowadzonej w Sądzie Okręgowym w Bydgoszczy.

Ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Ponownie wydano mu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych w dniu 30.11.2008 r. i tego dokumentu, także z przyczyn formalnych nie uwzględnił pozwany.

Dowód : dokumenty w aktach ZUS, akta osobowe ubezpieczonego 198/C/22 załączone do akt postępowania, kopie z dokumentacji osobowej k. 5 , zeznania świadków k. 32-34 i 28 -30 , dokumenty w aktach emerytalnych świadków U. i S.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, zeznania świadków. Autentyczność dokumentów przedstawionych przez ubezpieczonego nie budziła żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony. Sąd w całości dał wiarę przesłuchanym w sprawie świadkom, ponieważ jako stali współpracownicy ubezpieczonego mieli bezpośrednią wiedzę na temat charakteru jego pracy. Zeznania tych osób były spontaniczne, spójne, logiczne. Ich treść korelowała z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie kwestią sporną było ustalenie, czy ubezpieczony ma prawo do rekompensaty. Stosownie do treści art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. W art. 21 i 23 ww. ustawy określono warunki nabycia prawa do rekompensaty i sposób jej przyznawania. Zgodnie z art. 21 ustawy rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach
z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z powyższego wynika, że rekompensata przysługuje tym pracownikom, którzy osiągnęli co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ale nie nabyli prawa do emerytury pomostowej z powodu nieuznania ich pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych. W myśl art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w wieku obniżonym, za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których wyżej wskazanym osobom przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 32 ust. 4 ww. ustawy). Przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, które nadal zachowały swoją moc na warunkach określonych w art. 32 ust. 4 ww. ustawy, mają zastosowanie do wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Załącznik do powyższego rozporządzenia stanowią wykazy A i B, w których ujęto prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego,
o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek (art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Gdańsku (vide: wyrok z dnia 16 listopada 2017r. wraz z uzasadnieniem, sygn. akt III AUa 695/17) można wyjątkowo ustalić kapitał początkowy także osobom urodzonym przed 1 stycznia 1949r., które kontynuowały ubezpieczenie emerytalne po osiągnięciu wieku emerytalnego i po 31 grudnia 2008 r. wystąpiły z wnioskiem o przyznanie emerytury obliczonej zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej.

W konsekwencji tych rozważań, jedyną sporną kwestią pozostało to, czy ubezpieczony ma co najmniej 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu przede wszystkim rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe i materiał zebrany w toku postępowania w sposób jednoznaczny wskazują, iż charakter i rodzaj prac wykonywanych przez ubezpieczonego w spornym okresie odpowiada pracom, o jakich mowa w wykazie A Dział VIII ( W transporcie i łączności ) załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze – Prace kierowców samochodów (…) specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), (…) , samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, (…). Tym bardziej, że w wystawionym świadectwie pracodawca wyraźnie wskazał, że praca odwołującego wykonywana od 01.11.1984 r. do 31.07.2000 r. była zaliczana do Wykazu A dział VIII poz. 2 a świadkowie okoliczność tę przyznali. Jak zostało utrwalone w orzecznictwie brak świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach lub jego zakwestionowanie przez organ rentowy nie wyklucza dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego (wyrok SA w Katowicach z dn. 12.12.2012 r., III AUa 1985/12, wyrok SA w Łodzi z dn. 08.04.2014 r., III AUa 1182/13, wyrok SA w Rzeszowie z dn. 09.07.2013 r., III AUa 295/13).

W orzecznictwie widnieje pogląd, iż o zakwalifikowaniu pracy na danym stanowisku do pracy w szczególnych warunkach decyduje nie tyle nazwa stanowiska, co rzeczywisty charakter pracy.

W konsekwencji należało uznać, iż ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania prawa do rekompensaty w związku z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, czyli ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych, uwzględniając okresy ustalone przez Sąd. Organ rentowy zaliczył do takiego zatrudnienia 4 lata, 8 miesięcy i 2 dni . Już tylko czas zatrudnienia powoda od 01.11.1984 r. do dnia 31.12.1998 r. daje kolejne 14 lat i 2 miesiące.

Orzeczono zatem jak w wyroku na podstawie art. 477 ¹⁴ par. 2 k.p.c.

Sędzia Joanna Siupka-Mróz