Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2020 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 października 2020 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy K. O.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 2 lipca 2020 r., sygn. akt V U 352/20

oddala apelację.

SSA Daria Stanek SSA Iwona Krzeczowska – Lasoń SSA Lucyna Ramlo

Sygn. akt III AUa 1302/20

UZASADNIENIE

Ubezpieczony K. O. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z 9 kwietnia 2020 r. domagając się jej zmiany poprzez przyznanie prawa do emerytury pomostowej.

Pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił wymaganego 15- letniego okresu pracy w szczególnych warunkach, a tym samym nie spełnia łącznie wszystkich przesłanek przyznania prawa do emerytury pomostowej.

Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z 2 lipca 2020 r. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z 9 kwietnia 2020 r. w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej począwszy od 11 marca 2020 r. (pkt I) i stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji ( pkt II).

Sąd ustalił, że ubezpieczony K. O., urodzony (...), z zawodu kierowca, w dniu 11 marca 2020 r. złożył wniosek o emeryturę pomostową. Pozwany organ rentowy uznał za udowodniony przez ubezpieczonego okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 40 lat, 11 miesięcy i 4 dni, uwzględniając staż w warunkach szczególnych w myśl art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych w wymiarze 15 lat, 8 miesięcy i 28 dni, przy czym jest to okres pracy po 1 stycznia 2009 r. Do okresów pracy tak wykonywanej w warunkach szczególnych organ rentowy nie uwzględnił: okresów od 7 czerwca 1982 r. do 28 lutego 1986 r. w Przedsiębiorstwie (...) w S., od 16 sierpnia 1989 r. do 30 września 1992 r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w N., od 1 lipca 1993 r. do 19 czerwca 1998 r. w Przedsiębiorstwie Handlowo Usługowym (...) s.c. w N..

Ubezpieczony w okresie od 7 czerwca 1982 r. do 28 lutego 1986 r. zatrudniony był w Przedsiębiorstwie (...) w S., gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ubezpieczony jeździł samochodem ciężarowym S. (...) którego nośność wynosiła 5 ton, a z przyczepą 8 ton wożąc materiały budowlane tj. cement, cegły. Uprawnienia kategorii CE ubezpieczony zdobył odbywając zasadniczą służbę wojskową w okresie od 24 października 1979 r. do 5 kwietnia 1982 r.

W okresie zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w N. od 16 sierpnia 1989 r. do 31 grudnia 1991 r. ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, pracował jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Ubezpieczony jeździł samochodem marki K. przewożąc materiały niebezpieczne i łatwopalne tj. gaz techniczny (tlen, acetylen), kwasy, paliwa ciekłe (olej napędowy, etylen). Natomiast w okresie od 2 stycznia 1992 r. do 30 września 1992 r. zatrudniony był na stanowisku kierowca- mechanik.

W okresie od 1 lipca 1993 r. do 19 czerwca 1998 r. ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie (...)s.c. w N., gdzie w okresie od 16 sierpnia 1989 r. do 31 grudnia 1991 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako kierowca. Ubezpieczony jeździł samochodem marki S. z przyczepą tj. samochodem ciężarowym o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tany. Pracodawca w wystawionym w dniu 20 czerwca 2001 r. świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach potwierdził, że praca wykonywana w tym okresie była pracą w warunkach szczególnych. Natomiast w okresie od 2 stycznia 1992 r. do 30 września 1992 r. na stanowisku kierowca mechanik.

Praca ubezpieczonego w okresach: od 7 czerwca 1982 r. do 28 lutego 1986 r., od 16 sierpnia 1989 r. do 31 grudnia 1991 r. i od 1 lipca 1993 r. do 19 czerwca 1998 r. była pracą wykonywaną warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43), albowiem praca kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony zidentyfikowana jest w Wykaz A, Dział VIII, poz. 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia.

W oparciu o poczynione ustalenia faktyczne w konfrontacji z obowiązującymi w przedmiotowej sprawie przepisami Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego należy uwzględnić. Wedle Sądu, ubezpieczony ukończył 60 rok życia, posiada ponad 25 letni staż ubezpieczeniowy oraz ponad 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach przypadający po dniu 1 stycznia 2009 r oraz nastąpiło rozwiązanie przez niego stosunku pracy. Ubezpieczony legitymuje się też okresem pracy w szczególnych warunkach przed dniem 1 stycznia 2009 r. w rozumieniu przepisów art. 32 ustawy z dnia o emeryturach i rentach z FUS (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 1440 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.). Za pracę w tym charakterze Sąd uznał pracę wykonywaną przez wnioskodawcę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Przedsiębiorstwie (...) w S., w okresie od 7 czerwca 1982 r. do 28 lutego 1986 r., jako kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, zgodnie z wykazem A, działem VIII pkt 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Dlatego też zdaniem Sądu Okręgowego ubezpieczony spełnił warunki z art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn. Dz. U. z 2018, poz. 1924).

Sąd nie stwierdził odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, mając na uwadze fakt, że dopiero wyniki postępowania dowodowego pozwoliły na poczynienie wiążących ustaleń co do charakteru zatrudnienia ubezpieczonego mającego wpływ na prawo do wnioskowanego świadczenia (art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Apelację od wyroku złożył pozwany, zaskarżając wyrok w całości. Zarzucił rozstrzygnięciu naruszenie prawa materialnego - art. 4 ust. (brak wskazania numeru) ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych przez błędną jego wykładnię i uznanie, że ubezpieczony spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury pomostowej i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego za obie instancje wg norm przepisanych. W uzasadnienie apelacji organ rentowy stwierdził, że zeznania świadków K. K. i J. T. były niespójne i lakoniczne, świadkowie nie pamiętali dokładnie kiedy pracowali z ubezpieczonym, ani nie byli w stanie precyzyjnie określić jaką pracę ubezpieczony wykonywał podczas zatrudnienia. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia, że ubezpieczony przed 1 stycznia 1999 r. stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Ubezpieczony wniósł o oddalenie apelacji.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Środek zaskarżenia wniesiony przez organ rentowy jest bezzasadny.

Odnosząc się do zarzutu apelacji naruszenia przepisów prawa materialnego, stwierdzić należy, że aktualizuje się ono dopiero po uznaniu, że Sąd pierwszej instancji wadliwie zrekonstruował stan faktyczny. Apelujący, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, nie zgłaszając zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. , w istocie imputuje Sądowi pierwszej instancji dokonanie odmiennych ustaleń faktycznych, od tych, które zostały poczynione. Sytuacja ta w postępowaniu przed Sądem drugiej instancji ma dwojakie konsekwencje. Po pierwsze, brak zarzutu naruszenia prawa procesowego w tym zakresie sprawia, że Sąd Apelacyjny jest związany oceną materiału dowodowego dokonaną przez Sąd pierwszej instancji. Po drugie, gdyby nawet uznać, że twierdzenia wnioskodawcy zawarte w apelacji stanowią „ukryty” zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. to w układzie materiału dowodowego nie sposób przyjąć, że Sąd pierwszej instancji naruszył przepis art. 233 § 1 k.p.c. Skuteczne zarzucenie naruszenia tego przepisu wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Jedynie to może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (wyrok SN z dnia 6 listopada 1998 r., III CKN 4/98, Lex Polonica nr 2111041).

Skoro w sprawie świadkowie potwierdzili, że wnioskodawca w spornym okresie wykonywał pracę stale w pełnym wymiarze jako kierowca samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, a zeznania przesłuchanych świadków są spójne, konsekwentne i mają potwierdzenie w dokumentacji pracowniczej ubezpieczonego - podanie o zatrudnienie z 5 czerwca 1982 r. z adnotacją o zgodzie na zatrudnienie jako kierowcy samochodu S. (...) (k- 34 a.r.) i jego kartotekach płacowych - wypłata dodatku za jazdę z przyczepą (k- 23,25 akt kp), a także w uprawnieniach posiadanych przez ubezpieczonego do prowadzenia podjazdów ciężarowych o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony takich jak S. (...) i S. (...) (k- 66 i 67 a.r.), nieracjonalne jest twierdzenie, że nie pracował on w tym okresie w szczególnych warunkach (Dział VIII pkt 2 załącznika A do Rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r.).

Analizując apelację w kontekście przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie można Sądowi pierwszej instancji odmówić dokonywania oceny i mocy dowodów według własnego przekonania. Sąd Apelacyjny miał również na uwadze, że poprzestanie jednak na tym stwierdzeniu nie koresponduje z pełnym brzmieniem przepisu. Zastrzega on bowiem, że kwalifikacja stanu faktycznego powinna zostać oparta na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Oznacza to, że apelacja jest zasadna jedynie w sytuacji zakwestionowania poprawności wnioskowania zaprezentowanego przez Sąd Okręgowy. Skuteczne zarzucenie naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Jedynie to może być przeciwstawione uprawnieniu do dokonywania swobodnej oceny dowodów (wyrok SN z dnia 6 listopada 1998 r., III CKN 4/98, Lex Polonica nr 2111041). Mając na uwadze ten wyznacznik, nie można Sądowi pierwszej instancji skutecznie zarzucić dowolności i nieracjonalności w dokonanych ustaleniach faktycznych.

Racje podniesione przez organ rentowy nie dają podstaw do stwierdzenia, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji są dowolne. Sąd Apelacyjny ustalenia poczynione w postępowaniu pierwszoinstancyjnym przyjmuje za własne.

Uwzględniając całokształt materiału dowodowego, ich wartość nie pozwala na podważenie przyjęcia, że wnioskodawca będąc pracownikiem Przedsiębiorstwa (...) w S. w okresie od 7 czerwca 1982 r. do 28 lutego 1986 r., wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę kierowcy samochodu ciężarowego o ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Za prawidłową uznał Sąd Apelacyjny kwalifikację charakteru pracy wnioskodawcy w powyższym okresie, jako pracę wykonywaną w transporcie w pełnym wymiarze czasu pracy która stanowi pracę w szczególnych warunkach z wykazu A, działem VIII pkt 2 do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r., czyli pracę kierowcy samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. W okresie zatrudnienia wnioskodawcy w tym okresie Przedsiębiorstwo (...) w S. zajmowało transportem drogowym towarów z magazynowaniem.

Sumą wskazanych rozważań jest zapatrywanie, że apelacja wniesiona przez organ rentowy nie może doprowadzić do realizacji zamierzonego celu. Ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji nie zostały zakwestionowane. Oznacza to, że wyrok Sądu Okręgowego odpowiada prawu (materialnemu i procesowemu).

Dlatego Sąd Apelacyjny zgodnie z przepisem art. 385 k.p.c. w zw. z art. 374 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

SSA Lucyna Ramlo SSA Iwona Krzeczowska – Lasoń SSA Daria Stanek