Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 317/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

SSA Wiesław Kosowski (spr.)

Sędziowie

SA Karina Maksym

SA Rafał Doros

Protokolant

Agnieszka Bargieł

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice – Wschód w Katowicach del. do Prokuratury Okręgowej w Katowicach Magdaleny Mączaki - Smelcerz

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2021 r. sprawy

A. Ł. , s. M. i K., ur. (...) w C.

o wydanie wyroku łącznego

na skutek apelacji obrońcy skazanego

od wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Częstochowie

z dnia 7 kwietnia 2021 roku, sygn. akt II K 3/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 5 w ten sposób, że dodatkowo zalicza również skazanemu na poczet orzeczonej w punkcie 2 kary łącznej pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 16 lipca 2012 roku do dnia 11 marca 2013 roku;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSA Karina Maksym SSA Wiesław Kosowski SSA Rafał Doros

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 317/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 7 kwietnia 2021r., sygn. akt II K 3/21.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut obrazy prawa materialnego, a to art. 82 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 stycznia 2012r. w zw. z art. 4 1 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie można zgodzić się z zarzutem podniesionym przez obrońcę skazanego w pkt I apelacji, to jest że doszło do obrazy prawa materialnego, a to art. 82 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2012r. w zw. z art. 4 §1 k.k. poprzez niezaliczenie na poczet orzeczonej kary całości okresu pozbawienia wolności w sytuacji, gdy czyny objęte połączonymi wyrokami były popełnione przed 1 stycznia 2012r., a więc na poczet kary winien być zaliczony cały okres kary pozbawienia wolności, a nie tylko okres do dnia warunkowego przedterminowego zwolnienia. Rzeczywiście do dnia 31 grudnia 2011 r. przepis art. 82 k.k. nakazywał zaliczenie całej orzeczonej kary, z której skazany został warunkowo przedterminowo zwolniony, a nie jak obecnie tylko okresu kary faktycznie odbytej. Skarżący miałby więc rację, że należałoby zastosować przepisy względniejsze, w myśl art. 4 §1 k.k., ale tylko w sytuacji, gdyby połączeniu podlegały kary wymierzone skazanemu za czyny popełnione przed 1 stycznia 2012r. W sprawie niniejszej Sąd Okręgowy w Częstochowie połączył natomiast w pkt 2 wyroku A. Ł. kary pozbawienia wolności orzeczone:

1.wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 29 października 2012 roku, sygn. akt II K 70/12, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 4 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II AKa 51/13, za przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. i art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. popełnione w okresie od 10 do 15 lutego 2012 roku (właśnie tym wyrokiem orzeczona była kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą skazany odbywał od 11.06.2014 roku do 03.02.2015 roku i został warunkowo zwolniony z odbycia reszty kary, a okres próby minął),

2. wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 12 lipca 2018 roku, sygn. akt II K 2/14, zmienionym wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 listopada 2020 roku, II AKa 65/19, za ciąg przestępstw z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. popełnionych w okresie od 28 marca 2011 roku do 26 marca 2012 roku.

Tak więc w przypadku skazania wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 12 lipca 2018r., które weszło w skład kary łącznej data końcowa czynów nim objętych to 26 marca 2012r. Tym samym nie może być mowy o możliwości zastosowania przepisów w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2012r. Na marginesie należy zauważyć, że Sąd I instancji przeprowadził w pisemnych motywach wyroku analizę, co do stanu prawnego, który winien znaleźć zastosowanie do wymierzenia A. Ł. kar łącznych. Z argumentacją tą w pełni należy się zgodzić, albowiem wybrany został najkorzystniejszy dla skazanego sposób połączenia orzeczonych wobec niego kar.

Wniosek

O zmianę wyroku i zaliczenie skazanemu całości orzeczonej kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie o sygn.. akt II K 70/12.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.2.

Zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonych wobec skazanego kar łącznych pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 3 miesięcy oraz 4 lat.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nie ma też racji obrońca podnosząc w pkt II zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonych wobec skazanego kar łącznych pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku i 3 miesięcy oraz 4 lat. Obrońca podnosi, że nie zostały wzięte pod uwagę właściwości i warunki osobiste sprawcy, jak chociażby jego pozytywna opinia w Zakładzie Karnym, czy też wyrażona skrucha i żal, a także sytuacja jego rodziny, w tym problemy zdrowotne żony.

Na wstępie warto zauważyć, że chociaż obrońca nie kwestionuje wprost, iż Sąd zastosował przy wymiarze kar łącznych zasadę asperacji, to jednak podnosi fakt nie zastosowania dyrektyw przedmiotowego i podmiotowego związku między zbiegającymi się przestępstwami.

Z takim zarzutem absolutnie nie można się zgodzić. W sprawie bowiem Sąd meriti dostrzegł związek przedmiotowo-podmiotowy pomiędzy czynami i wymierzone kary są karami z zastosowaniem zasady absorpcji. Co więcej również zarzuty dotyczące nie uwzględnienia okoliczności łagodzących, jak pozytywnej opinii z Zakładu Karnego są całkowicie nieuzasadnione. Jasno wynika to bowiem zarówno z treści wyroku, jak i uzasadnienia. Sytuacja rodziny skazanego jest natomiast okolicznością, która pozostaje irrelewantna z punktu widzenia wymiaru kary łącznej. Może co najwyżej stanowić powód o ubieganie się o przerwę w odbywaniu kary pozbawienia wolności.

Orzeczone wobec A. Ł. kary łączne w żadnej mierze nie noszą cech rażącej niewspółmierności, bo o takiej można mówić jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowo stosowanych dyrektyw wymiaru kary do tego stopnia, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby "rażąco" niewspółmierną - to jest w stopniu niedającym się wręcz zaakceptować (tak m.in. wyrok SA w Katowicach z dnia 6 września 2012r., II AKa 325/12, wyrok SA w Gdańsku z dna 4 grudnia 2012r., II AKa 374/12, wyrok SA w Lublinie z dnia 28 lutego 2013r., II AKa 21/13).

Wniosek

O zmianę wyroku i zastosowanie zasady pełnej absorpcji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek niezasadny wobec niezasadności zarzutu.

3.3.

Zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego, a to art. 577 k.p.k.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pełni natomiast należało zgodzić się z zarzutem podniesionym w apelacji obrońcy A. Ł., iż doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego, a to art. 577 k.p.k. Sąd I instancji nie zaliczył bowiem skazanemu na poczet orzeczonej w pkt 2 kary łącznej pozbawienia wolności okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 16 lipca 2012r. do dnia 11 marca 2013r. Zaliczono bowiem skazanemu tylko okres odbytej kary orzeczonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie, sygn.. akt II K 70/12 od dnia 11 czerwca 2014r., do dnia 3 lutego 2015r., natomiast okres od dnia 16 lipca 2012r. do dnia 11 marca 2013r., mimo że zaliczono go na poczet kary w połączonym wyroku Sądu Okręgowego w Częstochowie, sygn.. akt II K 2/14. Okres ten, jak wynika z danych o odbyciu kary nie był również zaliczony na poczet żadnej innej odbywanej przez A. Ł. kary. Dlatego też należało uwzględnić podniesiony przez skarżącego zarzut i dokonać stosownej korekty orzeczenia.

Wniosek

O zmianę wyroku i zaliczenie na poczet kary łącznej całego okresu rzeczywistego pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek zasadny wobec zasadności zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w zakresie nie podlegającym zmianie w instancji odwoławczej

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

w części utrzymanej przez Sąd Apelacyjny w mocy zaskarżony wyrok nie zawiera uchybień, które należałoby uwzględnić z urzędu, nie potwierdziły się także zarzuty zawarte w apelacji obrońcy skazanego

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Apelacyjny wydał orzeczenie reformatoryjne w zakresie punktów 5 zaskarżonego wyroku poprzez dodatkowe zaliczenie skazanemu na poczet orzeczonej w pkt 2 kary łącznej pozbawienia wolności okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 16 lipca 2012r. do dnia 11 marca 2013r.

Zwięźle o powodach zmiany

powody zmiany zostały opisane w pkt 3.3

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

O wydatkach za postępowanie odwoławcze rozstrzygnięto na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., z uwagi na sytuację osobistą i majątkową skazanego, który nie posiada majątku i jest pozbawiony wolności, zwalniając go od ich uiszczenia i obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Karina Maksym SSA Wiesław Kosowski SSA Rafał Doros

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

pkt 1, 2, 4, 5, 7 i 8 wyroku łącznego Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 7 kwietnia 2021r., sygn. akt II K 3/21

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana