Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

11 maja 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 11 maja 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

odwołania B. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 19 maja 2021 r., znak (...)

o rekompensatę

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje B. S. prawo do rekompensaty od kwietnia 2021 r.;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. na rzecz B. S. 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

.

sygn. akt VII U 859/21

UZASADNIENIE

B. S. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 19 maja 2021 r., znak (...).

W uzasadnieniu stanowiska odwołujący wskazał, że organ rentowy nieprawidłowo nie uznał pracy w warunkach szczególnych w okresach od 1 października 1972 r. do 22 kwietnia 1978 r. w (...) oraz od 25 lutego 1980 r. do 30 września 1992 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...). Odwołujący podniósł, że ww. zakładach pracował jako maszynista ciężkiego sprzętu – operator spycharki, koparki i kafara, a praca ta jest uznawana za pracę w warunkach szczególnych (odwołanie k. 3 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie.

Uzasadniając stanowisko organ rentowy wyjaśnił, że zaskarżoną decyzją odmówił odwołującemu prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat. Organ rentowy nie uwzględnił do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 1 października 1972 r. do 22 kwietnia 1978 r., ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, natomiast z potwierdzonej za zgodność z oryginałem kopii świadectwa pracy z dnia 16 czerwca 1981 r. nie wynika, że w tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Organ rentowy nie uwzględnił również okresu pracy ubezpieczonego w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 25 lutego 1980 r. do 30 września 1992 r., ponieważ do wniosku emeryturę dołączono jedynie pismo przechowawcy dokumentów, a z potwierdzonej za zgodność z oryginałem kopii świadectwa pracy nie wynika, że w tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Organ rentowy podkreślił również, że ubezpieczony przedłożył zeznania świadków, jednak ustalenie okresów pracy w szczególnych warunkach w oparciu o inne niż wskazane w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8,poz. 43) dowody np. zeznania świadków jest dopuszczalne jedynie w postępowaniu odwoławczym (odpowiedź na odwołanie, k. 4-5 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

B. S. urodzony (...), uzyskał 6 grudnia 1975 r. uprawnienia maszynisty ciężkich maszyn budowlanych klasy III w specjalności koparki jednonaczyniowej do 0,6 m ³. 2 października 1976 r. uzyskał on uprawnienia maszynisty ciężkich maszyn budowlanych klasy III w specjalności spycharki do 100 km. 23 marca 1978 r. uzyskał nadto tytuł kwalifikacyjny mistrza w zawodzie monter maszyn budowlanych. 26 października 1984 r. uzyskał też uprawnienia klasy III do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych – kafary do 3,5 tony (uprawnienie nr (...), uprawnienie nr (...), dyplom z 23 marca 1978 r., uprawnienie nr (...) – akta osobowe B. S.).

W okresie od 26 kwietnia 1976 r. do 12 kwietnia 1978 r. B. S. odbywał zasadnicza służbę wojskową (zeznania B. S., k. 67 – 68 a.s.).

Ubezpieczony w okresie od 1 października 1972 r. do 22 kwietnia 1978 r., był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) (...) początkowo na stanowisku pomocnika operatora, a od 25 kwietnia 1975 r. został delegowany do pracy na dźwigu „(...)” w charakterze II maszynisty, a następnie po złożeniu egzaminu na maszynistę koparek naczyniowych został oddelegowany na stanowisko operatora koparki i spycharki od 9 stycznia 1976 r. (świadectwo pracy z 16 czerwca 1981 r., k. 4 tom I a.r., świadectwo pracy z 22 kwietnia 1978 r., protokół z egzaminu 15 grudnia 1975 r., delegowanie z 24 kwietnia 1975 r., oddelegowanie z 8 stycznia 1976 r. – akta osobowe B. S.).

Do obowiązków B. S. na stanowisku operatora koparki i spycharki do jego obowiązków należało zasypywanie rur kanalizacyjnych oraz kopanie wykopów pod rury kanalizacyjne, spychanie węgla. Praca ta była przez niego wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 7:00 do 15:00 (zeznania świadka A. R. (1), k. 48 – 51 a.s.).

Ubezpieczony w okresie od 25 lutego 1980 r. do 30 września 1992 r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) (...) na stanowisku operatora spycharek, a następnie maszynisty kafara (umowa o pracę z 25 lutego 1980 r., k. 12 tom II a.r. oraz akta osobowe, karta obiegowa, k. 12 tom II a.r., angaż z 1 lipca 1991 r., k. 13 tom II a.r., zaświadczenie archiwum (...) Sp. z o.o. z 14 lutego 2012 r., k. 11 tom II a.r., świadectwo pracy z 30 grudnia 1992 r., k. 7 tom I a.r.).

Do obowiązków B. S. na stanowisku operatora spycharek należało popychanie kruszywa: żwiru i piasku na węźle betoniarskim. Ubezpieczony obsługiwał maszyny takie jak spycharki, koparki i kafary przemiennie. Praca ta była przez niego wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 7:00 do 15:00 przez 6 dni w tygodniu (zeznania świadka K. Z., k. 54-57 a.s., zeznania M. S., k. 66-67 a.s., zeznania B. S., k. 67 – 68 a.s.).

26 kwietnia 2021 r. B. S. złożył do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniosek o emeryturę wraz z rekompensatą (wniosek o emeryturę z rekompensatą z 26 kwietnia 2021 r., k. 44-46 tom II a.r.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. 19 maja 2021 r. wydał decyzję znak: (...), przyznaniu emerytury od dnia 29 kwietnia 2021 r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej w kwocie 2686,62 zł oraz o odmowie prawa do rekompensaty. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ubezpieczony nie spełnia warunku posiadania 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Do okresu pracy w szczególnych warunkach organ rentowy nie uwzględnił zatrudnienia od 1 października 1972 r. do 22 kwietnia 1978 r. w (...), ponieważ ubezpieczony nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz w (...) Przedsiębiorstwie (...) w Ł. od 25 lutego 1980 r. do 30 września 1992 r., ponieważ z potwierdzonej za zgodność z oryginałem kopii świadectwa pracy nie wynika, że w tym okresie ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach (decyzja ZUS z 19 maja 2021 r., k. 50 a.r.).

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie zgromadzonych w toku postępowania dowodów obejmujących wymienione dokumenty oraz dowodu z zeznań świadków A. R. (1), K. Z., M. S. i z zeznań ubezpieczonego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków A. R. (1), K. Z., M. S. i zeznaniom ubezpieczonego co do przebiegu zatrudnienia w (...) i (...) Przedsiębiorstwie (...) oraz rodzaju i charakteru wykonywanej przez niego pracy, które zostały ocienione jako spójne i nie budzące wątpliwości co do ich wiarygodności, a nadto znajdują one potwierdzenie w dokumentacji pracowniczej odwołującego się.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie B. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 19 maja 2021 r. znak: (...), podlegało uwzględnieniu.

Regulacja dotycząca prawa do rekompensaty z tytułu zatrudnienia w warunkach szczególnych, o którą ubiegał się B. S. została wprowadzona do ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018r., poz. 1924). Art. 2 pkt 5 tej ustawy zawiera definicję rekompensaty rozumianej jako odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Z kolei warunki jej przyznawania oraz sposób jej obliczenia wskazują art. 21 – 23 zamieszczone w Rozdziale III „Rekompensata”. Art. 23 stanowi, że ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę oraz, że przyznawana jest ona w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W art. 21 ust. 1 ustawy wskazano natomiast, że rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Z art. 21 ust. 2 ustawy wynika zaś, że rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, o której mowa w cytowanych przepisach, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Wskazywane art. 2 pkt 5 i art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych formułują dwie zasadnicze przesłanki nabycia prawa do rekompensaty: 1) nienabycie prawa do emerytury pomostowej oraz 2) osiągnięcie okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach i rentach z FUS wynoszącego co najmniej 15 lat. Z kolei w art. 21 ust. 2 tej ustawy została zawarta przesłanka negatywna, którą stanowi nabycie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Może ona budzić wątpliwości, gdyż literalna wykładnia tego wyrwanego z kontekstu normatywnego przepisu może prowadzić do wniosku, że prawo do rekompensaty przysługuje wyłącznie tym osobom, które nie nabyły prawa do jakiejkolwiek emerytury z FUS. Do prawidłowej interpretacji tego przepisu konieczne jest jednak zastosowanie wykładni systemowej, która prowadzi do przepisu art. 23 ustawy o emeryturach pomostowych, zgodnie z którym rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego. Z kolei z art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej wynika, że kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczanie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r. W tych okolicznościach warunek sformułowany w art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na prace w warunkach szczególnych, obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Nabycie prawa do takiego tylko świadczenia stanowi przesłankę negatywną przyznania prawa do rekompensaty. Natomiast nabycie prawa do emerytury na zasadach ogólnych nie wpływa w żaden sposób na uprawnienia do rekompensaty (wyrok Sadu Apelacyjnego w Gdańsku z 5 maja 2017 r., III AUa 2047/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 14 grudnia 2015 r., III AUa 1070/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 22 września 2017 r., III AUa 529/16).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy należy wskazać, że nie zachodzi negatywna przesłanka przyznania B. S. prawa do rekompensaty. Ubezpieczony nie miał przyznanego prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na prace w warunkach szczególnych. Decyzją z 19 maja 2021 r. przyznano mu prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym.

Wobec powyższego, celem ustalenia, czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do rekompensaty należało zbadać spełnienie przesłanek pozytywnych, o których była mowa. Analiza cytowanych przepisów ustawy o emeryturach pomostowych, prowadzi do wniosku, że prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym, tak przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zdaniem sądu, B. S. spełnił przesłanki pozytywne konieczne do tego, by uzyskać prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony nie nabył prawa do emerytury pomostowej i legitymuje się okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych, przypadającym przed 1 stycznia 2009 r.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz. 43) – zwane dalej rozporządzeniem w sprawie wieku emerytalnego, do którego należy się odwołać na podstawie art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wskazuje w § 2 ust. 1, że okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. W przypadku ubezpieczonego, któremu ZUS nie uwzględnił do stażu pracy w warunkach szczególnych żadnego okresu zatrudnienia, należało uwzględnić okres pracy od 1 października 1972 r. do 22 kwietnia 1978 r. w (...) Zakład (...). Według organu rentowego okresu tego nie można było uwzględnić z uwagi na brak świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Odnosząc się do wskazanej okoliczności należy podnieść, że w sprawie o prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na wykonywanie pracy szczególnych warunkach – analogicznie w sprawie o prawo do rekompensaty - należy ustalić faktyczny rodzaj i zakres powierzonych do wykonywania czynności (obowiązków) pracowniczych i to one podlegają każdorazowo ocenie, a nie rodzaj stanowiska, jaki w dokumentach podał pracodawca. Ponadto, choć wykonywanie pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze powinno być stwierdzone przez pracodawcę w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze lub w świadectwie pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r., II UKN 417/97 oraz wyrok Sądu Najwyższego z 21 listopada 2001 r., II UKN 598/00), to dokumenty te podlegają każdorazowo weryfikacji. Wynika to z tego, że są to dokumenty prywatne w rozumieniu art. 245 k.p.c. i nie stanowią dowodu tego co zostało w nim odnotowane. Taki walor mają wyłącznie dokumenty urzędowe, do których w myśl stosowanego a contrario art. 244 § 1 k.p.c. nie zalicza się świadectwa pracy, skoro nie zostało sporządzone przez organy władzy publicznej ani inne organy państwowe (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 grudnia 2013 r., III AUa 783/13, Lex nr 1409118). To zatem oznacza, że nawet jeśli pracodawca ww. dokument pracownikowi wystawił, to i tak podlega on kontroli ZUS i Sądu i nie oznacza automatycznie, że praca w danym okresie była wykonywana w warunkach szczególnych. Z drugiej zaś strony, brak takiego dokumentu bądź jego wadliwości nie przesądzają o tym, że praca nie była wykonywana w warunkach szczególnych. Kwestia ta każdorazowo podlega badaniu przy uwzględnieniu tego, jakie czynności i rodzaj prac faktycznie wykonywał wnioskodawca i co ważne, w razie wszczęcia postępowania sądowego, toczącego się wskutek odwołania ubezpieczonego od odmownej decyzji organu rentowego w sprawie przyznania uprawnień do emerytury w wieku obniżonym (także w sprawie o rekompensatę), dopuszczalne jest przeprowadzanie wszelkich dowodów dla wykazania okoliczności, mających wpływ na prawo do świadczenia. Wynika to z tego, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, a nie tylko świadectwem pracy w warunkach szczególnych.

W rozpatrywanej sprawie z przeprowadzonych przez sąd dowodów jednoznacznie wynika, że B. S. w spornym okresie od 1 października 1972 r. pracował jako pomocnik operatora, a od 25 kwietnia 1975 r. został delegowany do pracy na dźwigu „(...)” w charakterze II maszynisty, a następnie po złożeniu egzaminu na maszynistę koparek naczyniowych został oddelegowany na stanowisko operatora koparki i spycharki od 9 stycznia 1976 r., a jego podstawowym obowiązkiem było obsługiwanie ww. maszyn poprzez zasypywanie rur kanalizacyjnych oraz kopanie wykopów pod rury kanalizacyjne, spychanie węgla. Praca ta była przez niego wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 7:00 do 15:00. Przy tym przez cały okres zatrudnienia do wykonywania takich obowiązków ubezpieczony wykorzystywał ciężkie maszyny budowlane klasy III - koparki jednonaczyniowe do 0,6 m ^{( 3)}, a od 2 października 1976 r. ciężkie maszyny budowlane klasy III - spycharki do 100 km. Powyższe potwierdził pracodawca w świadectwie pracy, a także ubezpieczony i świadek A. R. (2), z których zeznań wynika taki zakres obowiązków, jaki Sąd ustalił.

Praca, o której mowa w okresie od 25 kwietnia 1975 r. do 22 kwietnia 1978 r., może zostać zakwalifikowana jako odpowiadająca pozycji 3 – prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych Działu V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) Wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Wymieniono tam m.in. prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych w budownictwie. Sąd nie uwzględnił całego okresu zatrudnienia ubezpieczonego w od 1 października 1972 r. w (...), bowiem od 1 października 1972 r. ubezpieczony był pomocnikiem operatora ciężkich maszyn budowlanych i okres ten nie podlegał uwzględnieniu do pracy w warunkach szczególnych, ponieważ powyższy wykaz nie wymienia prac pomocnika operatora. Odnośnie tego okresu należy zauważyć, że nie wiadomo jakie dokładnie czynności odwołujący wykonywał, a więc czy był faktycznie osobą kierującą i operującą maszyną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, czy też wykonywał inne czynności. W okresie od 1 października 1972 r., odwołujący nie posiadał jeszcze stosownych uprawnień maszynisty ciężkich maszyn budowlanych, które uzyskał 6 grudnia 1975 r. Mimo, że dopiero od 6 grudnia 1975 r. ubezpieczony posiadał uprawnienia maszynisty, to należało przyjąć, że prace te wykonywał już wcześniej, bez posiadanych uprawnień. Z dokumentacji znajdującej się w aktach osobowych odwołującego wynika, że B. S. wcześniej rozpoczął pracę maszynisty ciężkich maszyn budowlanych. W dokumencie wystawionym przez pracodawcę z 24 kwietnia 1975 r., wynika, że od 25 kwietnia 1975 r. ubezpieczony delegowany do pracy na dźwigu „(...)” w charakterze II maszynisty, a więc już wtedy niewątpliwie pracował jako II maszynista, wykonywał więc czynności operowania ciężkimi maszynami budowlanymi stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Wobec tego Sąd przyjął, że odwołujący pracował w warunkach szczególnych w okresie od 25 kwietnia 1975 r. do 22 kwietnia 1978 r. włącznie wykonując prace maszynisty ciężkich maszyn budowlanych.

Sąd do okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych zaliczył B. S. również okres od 26 kwietnia 1976 r. do 12 kwietnia 1978 r., kiedy ubezpieczony odbywał służbę wojskową. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem, okres zasadniczej służby wojskowej, odbytej w czasie trwania stosunku pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, zalicza się do stażu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (por. wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2006r., III UK 5/06, OSNP 2007, nr 7-8, poz. 108). Stanowisko takie znalazło potwierdzenie również w uchwale 7 sędziów Sądu Najwyższego z 16 października 2013 r. w sprawie II UZP 6/13, zgodnie z którą czas zasadniczej służby wojskowej odbytej w okresie obowiązywania art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. Nr 44, poz. 220, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 1974r.) zalicza się na warunkach wynikających z tego przepisu – do okresu pracy wymaganego do nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym (art. 184 w zw. z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Uchwała Sądu Najwyższego (7) z 16 października 2013r., II UZP 6/13, OSNP 2014, nr 3, poz. 42.). W ocenie Sądu, należało zatem zaliczyć do okresu pracy w warunkach szczególnych czas odbywania przez B. S. służby wojskowej, ponieważ ubezpieczony podjął pracę w warunkach szczególnych przed rozpoczęciem służby wojskowej oraz powrócił na dotychczasowe stanowisko pracy w przeciągu 30 dni od zakończenia służby wojskowej dnia 12 kwietnia 1978 r., powrócił do pracy na dotychczasowym stanowisku operatora koparki i spycharki oraz pracował na tym stanowisku do 22 kwietnia 1978 r.

Sąd zważył, że również w przypadku zatrudnienia B. S. w okresie od 25 lutego 1980 r. do 30 września 1992 r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) (...) w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora spycharek, a następnie maszynisty kafara okres ten należało uznać za pracę w warunkach szczególnych, bowiem była to praca w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywana stale przy obsłudze maszyn takie jak spycharki, koparki i kafary przemiennie. Za pomocą ww. maszyn ubezpieczony wykonywał popychanie kruszywa: żwiru i piasku na węźle betoniarskim. Praca ta była przez niego wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 7:00 do 15:00 przez 6 dni w tygodniu. Powyższe potwierdzili świadkowie K. Z., która niewątpliwie dysponowała wiedzą na temat pracy ubezpieczonego, ponieważ był zatrudniony w tym samym zakładzie pracy na tożsamym stanowisku i z jego relacji wynika taki zakres obowiązków, jaki sąd ustalił. Dodatkowo zeznania ww. świadka były w tym zakresie spójne z zeznaniami świadka M. S. i ubezpieczonego. Zdaniem sądu również ten okres zatrudnienia może zostać zakwalifikowany jako odpowiadający pkt pozycji 3 – prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych Działu V (w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych) Wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze.

Z powyższych względów sąd uznał sporne okresy zatrudnienia ubezpieczonego jako okres wykonywania pracy w warunkach szczególnych. Zatrudnienie to trwało od 25 kwietnia 1975 r. do 22 kwietnia 1978 r. (2 lata, 11 miesięcy i 28 dni), oraz od 25 lutego 1980 r. do 30 września 1992 r. (12 lat i 7 miesięcy i 4 dni) i okres ten był na tyle długi, by przyjąć, że B. S. legitymuje się okresem pracy w warunkach szczególnych ponad 15 lat, a więc więcej niż minimalny próg, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych.

W tych okolicznościach należało stwierdzić, że ubezpieczony spełnia przesłanki do uzyskania dochodzonego od organu rentowego prawa do rekompensaty. W konsekwencji odwołanie podlegało uwzględnieniu poprzez zmianę zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., o czym sąd orzekł w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego, sąd orzekł w pkt 2 wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zasądzając od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na rzecz B. S. 180 zł, której wysokość została ustalona na podstawie § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265).