Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 497/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 września 2021 r., sygn. akt VIII K 304/04.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońcy oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

Nie prowadzono postępowania dowodowego w postępowaniu odwoławczym.

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Apelacja obrońcy oskarżonego – adw. M. H.

Lp.

Zarzuty:

I-II

na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. zarzucił :

I. co do pkt 1 sentencji wyroku (pkt I części wstępnej wyroku) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że treść złożonych przez M. J. (1) wyjaśnień, uznanych przez Sąd I instancji za niepełne, uniemożliwia zastosowanie wobec oskarżonego dobrodziejstwa w postaci instytucji przewidzianej przez art. 60 § 3 k.k., podczas gdy przepis ten obliguje Sąd do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nawet jej warunkowego zawieszenia, jeśli sprawca, który współdziałał z innymi osobami w popełnieniu przestępstwa ujawni przed odpowiednimi organami informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu czynu zabronionego oraz istotne okoliczności jego popełnienia, co miało miejsce na gruncie niniejszej sprawy, nadto w sytuacji, gdy wyjaśnienia M. J. (1) odpowiadały jego najlepszej wiedzy i były szczere oraz kompletne, wobec czego Sąd winien był zastosować w stosunku do oskarżonego dobrodziejstwo z art. 60 § 3 k.k.;

II. co do pkt 2 sentencji wyroku (pkt II części wstępnej wyroku) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść polegający na przyjęciu, że świadomość M. J. (1), iż bezpośredni sprawcy przestępstwa rozboju popełnionego na szkodę G. S. chcą „zabrać rzeczy pokrzywdzonego” i udanie się z ww. osobami w pobliże miejsca zdarzenia świadczą, że oskarżonego oraz D. K., N. T. (1) i C. T. (1) łączyło w zakresie przedmiotowego czynu przestępcze porozumienie, podczas gdy przyjęciu powyższego sprzeciwiają się poglądy obowiązującego orzecznictwa, jak również zgromadzony w sprawie materiał dowodowy.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonego nie jest zasadna i na uwzględnienie nie zasługuje.

Zarzuty sformułowane w tejże apelacji mają charakter polemiczny, bo tworzą wersje alternatywne do tych ustalonych przez Sąd orzekający.

Wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy, Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może być podnoszony tylko wtedy, gdy w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo gdyby takiego ustalenia nie poczyniono pomimo, że z dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, bądź też dokonana ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że tok rozumowania Sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawami logiki czy z zasadami wiedzy.

Aby wykazać błąd ustaleń faktycznych w nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia. Konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku naruszenie takie miało istotnie miejsce, ale i dodatkowo uprawdopodobnienie, że mogło ono mieć wpływ na treść orzeczenia.

W realiach niniejszej sprawy analiza zarzutu sformułowanego przez skarżącego obrońcę wskazuje, że obrońca kwestionuje przede wszystkim ocenę przeprowadzonych w sprawie dowodów ( pkt I i II apelacji) – a zatem błąd w ustaleniach faktycznych jest uchybieniem następczym (wtórnym). W takiej sytuacji w pierwszym rzędzie winien zostać postawiony zarzut obrazy tych przepisów prawa procesowego, które związane są ze sferą gromadzenia i oceny dowodów – bo naruszenie tychże stanowiłoby uchybienie pierwotne. W niniejszej sprawie takiego zarzutu, opartego o przepis art. 438 pkt 2 k.p.k., obrońca wprost nie sformułował.

⚫

Zasadnie podniósł Sąd I instancji w pisemnych motywach wyroku, że po

przeanalizowaniu całości zgromadzonego materiału doszedł do przekonania, że wniosek o zastosowanie wobec M. J. (1) nadzwyczajnego złagodzenia kary (choć błędnie wskazał na art. 60 § 2 k.k., zamiast art. 60 § 3 k.k.) nie zasługiwał na uwzględnienie. Stwierdził bowiem, że wprawdzie oskarżony złożył obszerne wyjaśnienia, opisujące przebieg wydarzenia i udział poszczególnych współsprawców, po czym – jak wyjaśnił – został pobity i zastraszany, jednak nie należy pomijać faktu, że oskarżony znacznie zmniejszał swoją rolę w inkryminowanym zdarzeniu, co nie pozwoliło – w ocenie Sądu – na zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec niego. Informacje ujawniane organom ścigania dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia winny być pełne i rzetelne.

⚫

Sąd Okręgowy „podsumował” te wyjaśnienia, nie wdając się w szczegóły,

odnosząc się do wniosku, którego nie uwzględnił. Natomiast skarżący obrońca sformułował zarzut w punkcie I w oparciu o wybiórcze fragmenty tych wyjaśnień oraz ich ocenę dokonaną przez prokuratora, zanim skonfrontowano prawdziwość twierdzeń M. J. (1) z innymi uczestnikami zdarzeń, do których te wyjaśnienia się odnosiły.

⚫

Na dowód tego, że M. J. (1) nie wyjaśnił szczerze wszystkich

okoliczności zdarzenia dość wskazać następujące jego wyjaśnienia:

– w dniu 29 stycznia 2003r. (k. 209-210) jako podejrzany wyjaśnił, że leży u niego w samochodzie pałka metalowa rozsuwana, ale także, że, cyt.: „ Nie wiem czy ktokolwiek tej pałki używał, ja jej nie używałem”.

Wyjaśnienia te nie mogły zostać ocenione jako szczere w obliczu zeznań pokrzywdzonych złożonych podczas okazania ww. podejrzanego w dniu 28 stycznia 2003r.

I tak:

– P. P. (k. 144-145) rozpoznał M. J. (1) „ jako tego, który bił mnie oraz moich kolegów pałką w czasie gdy my klęczeliśmy. Mężczyznę tego rozpoznaję po rysach twarzy, postawie”;

– M. B. (k.140-141): „ odpowiada wzrostem, sylwetką, ubiorem mężczyźnie, który bił nas wszystkich pałką. Twarzy tego mężczyzny nie zapamiętałem z uwagi na to, że byłem bity w tylne partie ciała przez tego mężczyznę.”;

– M. G. (k. 138-139): „ rozpoznaję… jako tego, który bił moich kolegów metalową pałką. Później do niego dołączył drugi mężczyzna z samochodu marki B.. Mężczyznę tego rozpoznaję po rysach twarzy i sylwetce. Wskazany mężczyzna oświadczył, że nazywa się J. M..”

Także wyjaśnienia, które złożył M. J. (1) podczas posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania w dniu 30 stycznia 2003r. (k.238-239) nie sposób uznać za szczere. Wówczas bowiem M. J. (1), który przyznał się jedynie do udziału w bójce, tam gdzie było trzech pokrzywdzonych, nie przyznał się do kradzieży, także kłamliwie wyjaśnił, mówiąc „Nie zwróciłem uwagi czy ktoś z nas miał przy sobie pałkę teleskopową typu (...). Ktoś z tamtej grupy miał gaz. Nie wiem czy ktoś został uderzony pałką, wywiązała się szarpanina. Ja niczego nie wziąłem, nie widziałem aby brali coś koledzy.” – których treść niewątpliwie pozostawała w sprzeczności z wiarygodnymi zeznaniami trzech pokrzywdzonych, co do przebiegu zdarzenia i roli M. J. (1) w zajściu.

Także wyjaśnienia M. J. (1) z dnia 18 marca 2003 r. (k. 283 i nast.), w konfrontacji z przebiegiem zdarzenia opisanym przez trzech pokrzywdzonych, nie pozwalają na twierdzenie, że były w pełni szczere. Bowiem opisując przebieg zdarzenia z udziałem trzech pokrzywdzonych, M. J. (1) umniejszał swoją rolę w zajściu, gdyż inaczej aktywne i agresywne jego zachowania przedstawili pokrzywdzeni. Zaś on sam wyjaśnił m.in.: ”... oni wysiedli, ja też. Ja dla zrobienia wrażenia wziąłem z kieszeni w drzwiach rozsuwaną pałkę. Ruszyliśmy w ich stronę. Któryś z tych co byli ze mną, znów powiedział coś, powołując się na Policję. Zaczęliśmy do nich wulgarnie mówić. Mogłem w tym momencie któregoś z nich uderzyć pałką, ale nie uderzyłem na pewno w głowę, na pewno już potem jak któryś z nich stał przy samochodzie i chciał uciec to uderzyłem go w nogę…”.

Zauważyć przy tym należy, że oskarżony M. J. (1) w czasie zajścia był trzeźwy, zaś powyższe wyjaśnienia składał w odstępie niespełna dwóch miesięcy od zdarzenia, będąc zaraz po nim zatrzymany, nie mógł nie pamiętać takich, istotnych szczegółów zajścia.

⚫

Jednocześnie powyższe wyjaśnienia wskazują na działanie M. J. (1)

wspólnie i w porozumieniu z innymi w przestępstwie rozboju na szkodę G. S., co czyni bezzasadnym zarzut z pkt II apelacji.

Z wyjaśnień tych wynika bowiem, że, cyt.:” Chciałem stamtąd odjechać wtedy ci czterej – oprócz B. powiedzieli, poczekaj, sprawdzimy czy tamten czwarty, chodzi o tego pijanego chłopaka, którego widzieliśmy jako pierwszego na Al. (...) coś jeszcze ma (pokrzywdzony G. S.). Oni poszli w stronę przystanku, a my skręciliśmy w Al. (...). Stanęliśmy pod wiaduktem tzn. ja swoim a B. swoim samochodem. Po kilkunastu sekundach oni przybiegli. Do mnie wsiedli C. i N., a tych dwóch do B.. Ci dwaj co wsiedli do mojego samochodu mieli plecak. Wyjmowali coś z niego, mnie wrzucili garść monet w zagłębienie obok dźwigni ręcznego hamulca, pusty plecak wyrzucili przez okno. Później już przy oględzinach samochodu widziałem discmana w kieszeni prawych drzwi, nic o tym nikomu dotąd nie mówiłem”.

Już samo zachowanie współsprawców opisane przez M. J. (1) wskazuje, że oni także uważali go za współsprawcę skoro podzielili się z nim pieniędzmi, pozostawili w jego samochodzie skradziony w wyniku rozboju przedmiot.

Podczas tego przesłuchania – w tej samej dacie adwokat podejrzanego przekazał prokuratorowi discmana, który – jak oświadczył otrzymał od M. J. (2) – brata M. J. (1). Zaś z oświadczenia brata oskarżonego wynikało, że ojciec kazał mu odnaleźć ten przedmiot w samochodzie.

⚫

Skarżący obrońca odwołuje się do oceny wyjaśnień M. J. (1)

zawartej w postanowieniu prokuratora, uchylającego w dniu 19 marca 2003r. (k. 292) środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania wobec tego podejrzanego. Pomija przy tym, że w dniu 3 kwietnia 2003r. odebrano od pokrzywdzonych uzupełniające zeznania, które niewątpliwie podważają szczerość wyjaśnień M. J. (1). I tak:

– M. G. zeznał wówczas (k. 314-315), cyt.: „ Kierowca tego O. bił nas pałką metalową teleskopową. On był najwyższy i w przeważającej części zdarzenia to on nas bił..”.

– także P. P. złożył wówczas zeznania (k. 316-317), których treść przeczy wyjaśnieniom M. J. (1), cyt.:” Kierowca z O. na pewno uderzył mnie tą pałką m.in. w głowę. Z tych czterech mężczyzn (z O.) bił nas tylko kierowca (...)”.

W konfrontacji z wiarygodnymi depozycjami pokrzywdzonych, którzy w sposób niebudzący wątpliwości te okoliczności opisali – nie sposób ocenić jako szczere twierdzenia M. J. (1) z rozprawy w dniu 21 stycznia 2004r., cyt.: ”Pokrzywdzeni podczas przeszukania stali. Nie widziałem, aby musieli klęczeć”.

Zaś świadek P. P. na rozprawie zeznał: ”Mnie bił tylko kierowca (...). On do kogoś dzwonił, a nam kazał klęczeć za samochodem i czekać. Ja dostałem na początku od kierowcy (...) w głowę i cały czas w kurtkę”.

Świadek M. G.: „Dostaliśmy jeszcze na do widzenia i to był mój pierwszy cios, który był najbardziej brutalny. Według mnie najbardziej agresywny był kierowca (...), który cały czas bił moich kolegów”.

Powyższe wskazuje, że M. J. (1) niewątpliwie zatajał istotne okoliczności zdarzenia dotyczące jego udziału, bowiem z uwagi na krótki odstęp czasu od zdarzenia do przesłuchań, nie można jego postawy usprawiedliwiać niepamięcią. Brak jest też innych okoliczności, które uzasadniałyby twierdzenie, że składając wyjaśnienia nie był w stanie odtworzyć rzeczywistego przebiegu zdarzeń.

⚫

Zupełnie niewiarygodna jest wersja M. J. (1) z dnia 1 września

2003r. (k. 442 i nast.) na okoliczność jego udziału w rozboju na osobie G. S., kiedy po odczytaniu wyjaśnień z dnia 18 marca 2003r. od słów „chciałem stamtąd odjechać” do słów „nikomu o tym nie mówiłem” wyjaśnił, że tak było, dlatego on nie przyznaje się do rozboju bo nie chciał by oni dokonali rozboju na tym chłopaku. Zaś on – jak stwierdził – czekał na nich bo obiecał, że ich odwiezie. Stwierdził, że nie zwrócił uwagi, że oni wrzucili mu pieniądze do tego schowka przy hamulcu, a zaraz potem wyjaśnił, że w czasie jazdy zauważył, że któryś wrzucił mu te pieniądze do tego schowka. Niestety nie jest możliwa obrona poglądu o szczerości M. J. (1) – jak oczekiwałby tego skarżący obrońca, chociażby dlatego, że miało to mieć miejsce w bezpośredniej jego bliskości, gdyż był kierowcą pojazdu, a wrzucenie do schowka „garści monet” nie może odbyć się bezszelestnie. Trąciłoby naiwnością uznanie za wiarygodne takich twierdzeń.

⚫

Zatem z całokształtu ustalonego przez Sąd Okręgowy stanu faktycznego przyjąć

należy, że M. J. (1) obejmował swoją świadomością, iż współsprawcy mają zamiar dokonać czynu zabronionego, nastąpił faktyczny podział ról, po którym następnie sprawcy wręczyli M. J. pieniądze, ukrył on też pochodzącego z przestępstwa discmana.

⚫

Co do udziału – w zakresie czynu z pkt 2 R. B. – już prokurator wskazał na

brak dostatecznych danych, które pozwoliłyby przedstawić mu zarzut popełnienia przestępstwa w tym zakresie, a ocena tego nie należy do Sądu orzekającego w przedmiocie odpowiedzialności M. J. (1).

⚫

Zemsta za wyjaśnienia, pobicie – do którego odwoływał się oskarżony M.

J. – jeśli w ogóle miały miejsce – nie musiały wcale wynikać z samego faktu, że złożył wyjaśnienia. Nie można też wykluczyć, że z powodu ich treści, że więcej „pamiętał” n/t zachowania współoskarżonych, umniejszając swoją rolę, w sytuacji gdy jak wynika z materiału dowodowego uznanego przez Sąd meriti za wiarygodny, to on był najbardziej brutalną i agresywną osobą. Nie można też wykluczyć, a okoliczności tych nie da się zweryfikować, że ukrył się na kilkadziesiąt lat z obawy przed surową karą, gdy ujawniło się w toku postępowania jego brutalne działanie.

⚫

Jak już wyżej wskazano, skarżący obrońca odwołuje się do oceny wyjaśnień

M. J. (1), dokonanej na pewnym etapie śledztwa, w sytuacji gdy czynności śledcze były kontynuowane i jego wersja była weryfikowana. Pomija także czynności postępowania dowodowego przeprowadzone na rozprawach, w tym także ocenę tych wyjaśnień dokonaną przez Sąd orzekający w sprawie współsprawców o sygn. akt VIII K 379/03, który brał pod uwagę całokształt zgromadzonych wówczas dowodów (k. 919-920). Tymczasem już wówczas Sąd stwierdził, m. in. cyt.: „Oskarżony M. J. (1) po dwóch miesiącach pobytu w areszcie śledczym zdecydował się współpracować z organami ścigania w zamian za co uchylono mu areszt tymczasowy. J. złożył wyjaśnienia obszerne i w znacznej części prawdziwe, zwłaszcza co do roli T. i T. w przedmiotowym zdarzeniu. Swoją osobę starał się przedstawić w jak najlepszym świetle toteż mimo, iż był napastnikiem najbardziej agresywnym i do momentu przyjazdu B. jako jedyny używał przemocy wobec B., P. i G., zminimalizował swoją rolę twierdząc, że najwyżej dwa razy uderzył pokrzywdzonych….. Wersja przedstawiona przez J. kłóci się z wersją przedstawioną przez pokrzywdzonych B., G. i P., którzy jednoznacznie wskazują na to, że to J. wykonał telefon do B. już po przeszukaniu ich i zabraniu rzeczy, w czasie kiedy klęczeli przy samochodzie. Także słowa wypowiedziane przez J. wg relacji pokrzywdzonych były inne: „przyjeżdżajcie mamy tutaj trzech” bądź „mamy trzech klientów”… Według ustaleń Sądu oskarżeni R. B. i D. K. przyjechali w miejsce zdarzenia już po dokonanym rozboju, gdy pokrzywdzeni na polecenie J. klęczeli przy samochodzie O. (...)…. Kolejnym faktem, który Sąd ustalił, jest to, że na widok nadjeżdżającego samochodu B. M. J. (1) zaczął na oślep bić klęczących pokrzywdzonych. Wynika to zarówno z zeznań pokrzywdzonych jak i oskarżonych. Analizując ten fragment zdarzenia należy stwierdzić, że nie brali w nim udziału T. i T., którzy stali obok, nie angażując się w bicie pokrzywdzonych. Również pasażer samochodu B., tj. K. nie uderzył pokrzywdzonych. Natomiast ponad wszelką wątpliwość ustalono, że R. B. (2) wyszedł z samochodu B. trzymając w ręce pałkę, doszedł do pokrzywdzonych bitych przez J. i również zaczął ich okładać. Po chwili powiedział używając słów wulgarnych, że mają 5 sekund na oddalenie się z tego miejsca. W chwili gdy z kolan podnosił się G. został uderzony przez B. w głowę w okolice skroni…

Jeszcze raz, wracając do czynu z pkt 2 wyroku podkreślić należy – to co miał na uwadze Sąd orzekający w pierwszej instancji, dokonując oceny zachowania M. J. (1), które to ustalenia i oceny Sąd odwoławczy w pełni podziela. A mianowicie fakt, że oskarżony M. J. (1) wraz z innymi sprawcami udał się samochodem w kierunku przypuszczalnego miejsca przebywania czwartego pokrzywdzonego – G. S.. Sąd miał też na uwadze aktywną rolę M. J. (1) w dokonaniu pierwszego rozboju. Wyżej cytowane depozycje z postępowania przygotowawczego i sądowego samego M. J. (1) niezbicie dowodzą, że miał on pełną świadomość w jakim celu towarzyszące mu osoby chcą odnaleźć G. S. i wybierając się tam z nimi dawał na to przyzwolenie. Wszystkie okoliczności tego zdarzenia pozwalają stwierdzić, że w zakresie przedmiotowego czynu oskarżonego M. J. (1) oraz D. K., N. T. i C. T. łączyło przestępcze porozumienie w zakresie przedmiotowego czynu – jak trafnie orzekł Sąd pierwszej instancji.

Reasumując, należy stwierdzić, że Sąd Okręgowy nie dopuścił się zarzucanych mu uchybień.

Z tych względów Sąd Apelacyjny nie podzielił zasadności wyżej podniesionych zarzutów odwoławczych.

Wnioski

O zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez:

– w zakresie czynu z pkt 1 sentencji wyroku ( (pkt I części wstępnej wyroku) wymierzenie oskarżonemu – przy zastosowaniu art. 60 § 3 k.k. – kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania;

– w zakresie czynu z pkt II sentencji wyroku (pkt II części wstępnej wyroku) uniewinnienie M. J. (1) od popełnienia przypisanego czynu.

☐ zasadne

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzuty wywiedzione w środku odwoławczym, którego autorem jest ten obrońca oskarżonego są niezasadne – co omówione zostało we wcześniejszej części pisemnych motywów wyroku Sądu Apelacyjnego. Tym samym brak jest podstaw do uwzględnienia wniosków końcowych o zmianę wyroku w zakresie postulowanym.

Apelacja obrońcy oskarżonego – adw. M. K.

Lp.

Zarzuty:

I-II

Na podstawie art. 438 pkt 1 k.p.k. zarzucił:

I. co do pkt 1 sentencji wyroku (pkt I części wstępnej aktu oskarżenia) obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 280 § 2 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że pałka teleskopowa (metalowa rozkładana pałka), którą w trakcie dokonywanego rozboju posługiwał się M. J. (1), stanowi „ inny podobnie niebezpieczny przedmiot” w rozumieniu naruszonego przepisu, podczas gdy zgodnie z obowiązującymi poglądami orzecznictwa i doktryny narzędzie to, z uwagi na swoje właściwości, przeznaczenie i zwyczajne użycie, nie stwarza zagrożenia dla życia ludzkiego tożsamego z posługiwaniem się przez sprawcę bronią palną lub nożem, a w konsekwencji nie jest niebezpiecznym przedmiotem w myśl art. 280 § 2 k.k.

II.co do pkt 2 sentencji wyroku (pkt II części wstępnej aktu oskarżenia) obrazę przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 276 k.k. poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy w opisie czynu przypisanego M. J. (1) nie zawarto jakiegokolwiek znamienia występku stypizowanego w naruszonym przepisie, należącego do katalogu czynności wykonawczych przestępstwa, tzw. niwelowania dokumentu, nadto w sytuacji, gdy zgodnie z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji sprawcy nie zniszczyli, nie uszkodzili, nie uczynili bezużytecznym, nie ukryli i nie usunęli, a wyłącznie zabrali, niejako przy okazji i nieświadomie, dokumenty w postaci dowodu osobistego i prawa jazdy należące do G. S., co skutkuje niemożnością przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej za zachowanie stypizowane w art. 276 k.k.

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne – w zakresie pkt II

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Apelacyjny nie podzielił zasadności I zarzutu skarżącego obrońcy – obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 280 § 2 k.k. Zasadnie Sąd Okręgowy uznał, że oskarżony M. J. (1) popełnił przestępstwo z art. 280 § 2 k.k. w ramach podziału ról z c. T. i N. T., którzy przeszukali pokrzywdzonych i zabrali im różne przedmioty, natomiast M. J. (1) stosował wobec pokrzywdzonych przemoc poprzez bicie ich pałką metalową. Nie ulega wątpliwości, że użycie takiej pałki powoduje zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia bitych nią osób, dlatego też kwalifikacja prawna z art. 280 § 2 k.k. przyjęta w zaskarżonym wyroku jest właściwa.”

W tej kwestii dość wskazać, że „ Inny podobnie niebezpieczny przedmiot, to przedmiot, który ze względu na swe właściwości może spowodować znaczne uszkodzenie ciała lub nawet śmierć”. Właściwości niebezpiecznego przedmiotu w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. oceniać należy na podstawie jego wielkości, wymiarów, masy, tnących powierzchni itp. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 1990r., II KR 231/89, OSNPG 1990, nr 10 poz. 73). Zasadnie orzekł zatem Sąd meriti, że M. J. (1) posłużył się podobnie niebezpiecznym przedmiotem (do broni palnej, noża) w rozumieniu art. 280 § 2 k.k. Przedmiot ten został odnaleziony w samochodzie oskarżonego, został opisany jako „pałka metalowa z rękojeścią z tworzywa sztucznego koloru czarnego, tzw. baton z napisem (...) (k. 69) oraz został uznany za dowód rzeczowy i przekazany z aktem oskarżenia do dyspozycji Sądu. Metalową pałkę uznano się za inny podobnie niebezpieczny przedmiot z powodu cech charakterystycznych tego przedmiotu, jak charakterystyczny kształt umożliwiający posłużenie się nim niemal jak nożem z długą rękojeścią bo ma poręczny uchwyt, a jest z metalu, czyli twardego, tnącego materiału.

Zarzut z pkt II apelacji – obrazy przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. art. 276 k.k. jest niewątpliwie zasadny. Rację ma skarżący obrońca, że w opisie przypisanego M. J. (1) czynu w punkcie 2 wyroku nie zawarto jakiegokolwiek znamienia występku niwelowania dokumentu stypizowanego w zastosowanym przepisie, należącego do katalogu czynności wykonawczych przestępstwa. Z opisu przypisanego czynu wynika, że M. J. (1), działając wspólnie i w porozumieniu z innymi wymienionymi tam osobami dokonali kradzieży dowodu osobistego i prawa jazdy. Dowód osobisty jest niewątpliwie dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby. Definicja dokumentu stwierdzającego tożsamość (art. 115 § 14 k.k.) wskazuje bowiem, że jest to dokument, który w oparciu o przepisy określonej ustawy stanowi dowód tożsamości jego właściciela, osoby fizycznej. Zatem ten element czynu przypisanego oskarżonemu winien zostać zakwalifikowany z art. 275 § 1 k.k., jednak uległ przedawnieniu (czyn zaistniał 28.01.2003r.) – art. 101, 102 i 104 k.k.

Natomiast prawo jazdy nie jest dokumentem stwierdzającym tożsamość, a jedynie dokumentem pozwalającym na ustalenie tożsamości, a więc takim, który potwierdza inne okoliczności, ale jednocześnie zawiera dane pozwalające na ustalenie tożsamości (vide wyrok Sądu Najwyższego z dn. 3 grudnia 2012r., III KK 45/12, KZS 2013/10/43). Zatem prawo jazdy, co prawda pozwala ustalić tożsamość osoby ale – co wynika z art. 5 ustawy z dn. 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2017r. poz. 978, z późn. zm.) – jego istotą jest stwierdzenie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym. W sytuacji udowodnienia zamiaru zaboru dokumentu w postaci prawa jazdy, czyn taki może być rozpatrywany jedynie na gruncie art. 126 Kodeksu wykroczeń, przewidującego odpowiedzialność, m.in. za kradzież cudzej rzeczy przedstawiającej wartość niemajątkową. Ten element czynu również uległ przedawnieniu wobec treści art. 45 § 1 k.w.

Wnioski

O zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez:

– w zakresie pkt 1 sentencji wyroku – przyjęcie, że M. J. (1) swoim zachowaniem wypełnił znamiona czynu z art. 280 § 1 k.k. i wymierzenie oskarżonemu kary dwóch lat pozbawienia wolności;

– w zakresie pkt 2 sentencji wyroku – wyeliminowanie z kwalifikacji prawnej przypisanego czynu art. 276 § 1 k.k.

– w efekcie zaś, zmianę zapadłego orzeczenia w pkt 3 sentencji poprzez wymierzenie oskarżonemu – przy zastosowaniu przepisów ustawy obowiązującej w dacie popełnienia czynów, jako ustawy względniejszej dla sprawcy – kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 lat.

☐ zasadne

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie czynu z pkt 1 okazał się bezzasadny wobec nie uznania zasadności podniesionego co do tego czynu zarzutu, o czym wyżej. W konsekwencji brak było podstaw do złagodzenia kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżonemu czynu i obniżenia wymiaru kary jednostkowej do dwóch lat pozbawienia wolności.

Natomiast wobec uznania zasadności zarzutu w zakresie pkt 2 sentencji wyroku – wyeliminowano z kwalifikacji prawnej przypisanego czynu art. 276 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., a z podstawy prawnej wymiaru kary art. 11 § 3 k.k. i za podstawę skazania i wymiaru kary przyjęto przepis art. 280 § 1 k.k.

Powyższa zmiana elementu czynu z pkt 2 wyroku, nie uzasadniała potrzeby zmiany wysokości orzeczonej kary za ten czyn, czego także nie domagał się skarżący.

W konsekwencji brak było możliwości uwzględnienia wniosku o orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania – w postulowanym wymiarze.

4.  OKolICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

2.

Przedmiot utrzymania w mocy

Utrzymano w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części wobec oskarżonego M. J. (1) – poza zmianą z punktu 1 wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok – poza częścią, w której dokonano zmian – jest prawidłowy, ustalenia faktyczne bezsprzeczne. Kontrola odwoławcza dokonana w sprawie nie potwierdziła zasadności zarzutów przedstawionych w apelacji pierwszego z ww. obrońców oraz części zarzutów apelacji kolejnego obrońcy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że wyeliminowano z podstawy prawnej skazania oskarżonego M. J. (1) przepis art. 276 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., a z podstawy prawnej wymiaru kary art. 11 § 3 k.k. i za podstawę skazania i wymiaru kary przyjęto przepis art. 280 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiana zaskarżonego wyroku Sądu I instancji jest przede wszystkim wynikiem uznania za zasadny zarzutu sformułowanego przez obrońcę adw. M. K. w pkt II apelacji – o czym wyżej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

nie dotyczy

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. oraz art. 2 ust. 1 pkt 5 i art. 8 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz.U z 1983r. Nr 49, poz. 223, ze zm.) zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 400 zł tytułem opłaty za drugą instancję oraz obciążono go wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym albowiem powstały one w związku z jego udziałem w sprawie, a z uwagi na sytuację finansową oskarżony jest w stanie je uiścić.

7.  PODPIS

Katarzyna Wróblewska Zbigniew Kapiński Anna Nowakowska

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego M. J. (1) – adw. M. H.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 września 2021 r., sygn. akt VIII K 304/04

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego M. J. (1) – adw. M. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 16 września 2021 r., sygn. akt VIII K 304/04

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana