Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 października 2022 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Dorota Załęska

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2022 roku w Sieradzu

odwołania W. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z 21 marca 2022 r. Nr (...)

w sprawie W. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z udziałem zainteresowanego: (...)

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 246/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 21.03.2022r., wydaną na podstawie art. 83 ust. 1 art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423, ze zm.) oraz art. 36 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021r. poz. 1133 j. t.), art. 5, art. 58§2 i art. 83§1 k.c. w zw. z art. 300 k.p., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że W. G. jako pracownik u płatnika składek (...), nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 17.11.2021r. Zdaniem ZUS, zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, w tym do ubezpieczenia chorobowego, dotyczyło zamierzonego krótkotrwałego wykonywania umowy o pracę z wynagrodzeniem, które nawet nie zostało wypłacone za okres 12 m-cy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Nie podzielając powyższej decyzji W. G. złożyła odwołanie, wnosząc o uchylenie decyzji i uznanie, że od 17.11.2021r., podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. Wskazywała, że wykonywała pracę zgodnie z zawartą umową o pracę, lecz okoliczności związane z jej stanem zdrowia sprawiły, że musiała poddać się operacji, której termin został wyznaczony praktycznie z dnia na dzień. Do odwołania przyłączył się zainteresowany B. S..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. G., ur. (...)

W dniu 27.08.2010r., zdała egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie – kucharz małej gastronomii.

Do sierpnia 2020r. była zatrudniona na podstawie umowy o pracę w sklepie monopolowym jako sprzedawca. Następnie miała przerwę w zatrudnieniu, z uwagi na pierwszą operację nadgarstka - usunięcie uszkodzenia kostki trójkątnej i torbieli kości. Po operacji korzystała ze zwolnienia lekarskiego, a później ze świadczenia rehabilitacyjnego przyznanego przez ZUS. Po zakończeniu świadczenia rehabilitacyjnego przez około 7 miesięcy, odwołująca była zarejestrowana jako bezrobotna z prawem do zasiłku w Urzędzie Pracy w S.. Z uwagi na to, że zakres ruchowy nadgarstka był ograniczony, co powodowało niemożność wykonywania niektórych czynności, W. G. została zakwalifikowana do kolejnej operacji, która miała się odbyć w lutym 2022r.

Wg, wnioskodawczyni, pomimo problemów z nadgarstkiem, chciała podjąć zatrudnienie na niższym stanowisku niż posiadane wykształcenie. Przeciwwskazaniem do pracy było dźwiganie, przeciążenie, stąd decyzja o operacji.

Od 18.06.2020r., B. S. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą – (...). Przedmiotem przeważającej działalności jest prowadzenie restauracji, wydawanie posiłków. Lokal gastronomiczny (...), znajduje się w S., jest czynny dla klientów od 11 - 17. W lokalu obowiązuje bemarowy system wydawania posiłków, który polega na tym, że na sali jest urządzenie, które na bieżąco podgrzewa posiłki.

W dniu 29.10.2021r., pomiędzy zainteresowanym jako zleceniodawcą, a K. C. jako zleceniobiorcą, została zawarta umowa zlecenia, mocą której zleceniodawca zlecił zleceniobiorcy w okresie od 2.11.2021 – 31.12.2021 przygotowywanie posiłków z wynagrodzeniem 18,30zł. brutto za 1 godzinę pracy. K. C. skończyła szkołę gastronomiczną. Kolejna umowa zlecenie została zawarta na okres od 1.01.2022 – 31.03.2022, z wynagrodzeniem 19,70zł. brutto za godzinę pracy. Do zakresu obowiązków K. C. należało: przygotowywanie dań i napoi według zaleceń szefa, prezentacja potraw w formie bufetowej, dbanie o estetykę potraw, utrzymywanie porządku i higieny w miejscu pracy.

Od października 2021r. u zainteresowanego jest zatrudniona na umowę o pracę, na 1/4 etatu, jako kucharka L. S. - repatriantka z Kazachstanu. Przed zawarciem umowy o pracę, przez 6 miesięcy była zatrudniona przez zainteresowanego w ramach stażu, na podstawie skierowana z Powiatowego Urzędu Pracy. L. S. pracuje w godzinach 10 – 12 i przygotowuje surówki.

Oferta zatrudnienia u zainteresowanego, była zawieszona na ogłoszeniu w lokalu (...). Według zainteresowanego, przyczyną zatrudnienia pracownika były braki kadrowe, a także zwiększenie ilości wydawanych posiłków. Zainteresowany poszukiwał osoby z doświadczeniem, która potrafi gotować, bardziej odpowiedzialnej niż pomoc kuchenna, niezależnej, potrafiącej wydawać polecenia innym, dyspozycyjnej, chętnej do pracy, która miałaby odciążyć zainteresowanego od pracy. Płatnik planował rozwinąć zakład tzn. wprowadzić nowe dania i potrzebował osoby, która będzie go wspierać, gdyż nie ma wykształcenia gastronomicznego.

Według wnioskodawczyni, o ofercie zatrudnienia w lokalu (...), dowiedziała się przypadkowo, przechodząc obok lokalu. W ramach postępowania rekrutacyjnego W. G. odbyła krótką rozmowę z zainteresowanym. Według odwołującej, firma ma duży potencjał, aby prosperować lepiej niż na chwilę rozmowy i w związku z tym, że miała dobrą wizję na rozkręcenie działalności lokalu, stanęło na tym, że podjęłaby się pracy jako kucharz, aby wprowadzić nowości, odświeżyć menu, wymienić kucharzy. Po rozmowie, zainteresowany uznał, że wn – i jest odpowiednią kandydatką do pracy. Odwołująca w trakcie rozmowy informowała pracodawcę o planowanej w lutym 2022r. operacji nadgarstka, ale zainteresowany w to nie wnikał.

W dniu 16.11.2021r., pomiędzy zainteresowanym, a W. G. została zawarta umowa o pracę, mocą której wnioskodawczyni została zatrudniona na czas określony od 17.11.2021 – 31.05.2022 jako kucharka w pełnym wymiarze czasu pracy, z wynagrodzeniem miesięcznym 4209,07zł. brutto płatnym do rąk, z terminem rozpoczęcia pracy od 17.11.2021r. Umowa była podpisywana w lokalu. W związku z zawarciem umowy o pracę, od 17.11.2021r., W. G. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych, wypadkowego i chorobowego przez płatnika składek jako pracownik.

Do obowiązków wnioskodawczyni miało należeć: przygotowywanie dań i napoi według zaleceń szefa, organizowanie zaopatrzenia, prezentacja potraw w formie bufetowej, utrzymywanie porządku i higieny w miejscu pracy, dbanie o estetykę potraw.

Według odwołującej, chwilę po podpisaniu umowy otrzymała telefon ze szpitala, że operacja nadgarstka ma się odbyć wcześniej, tj. 24.11.2021r.

W okresie od 24.11.2011 – 29.11.2021, przebywała w (...) Szpitalu (...) (...) w Ł., w którym przebyła zabieg wyłuszczenia zmiany torbielowatej kości księżycowej prawego nadgarstka ze szwem więzadła S-L przy użyciu kotwicy Biomet 1,0. Po zabiegu, wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim od 24.11 – 7.01.2021.

Po przejściu odwołującej na zwolnienie lekarskie, zainteresowany nie zatrudnił w zastępstwie innej osoby. Zainteresowany przejął jej obowiązki, a częściowo powierzył je K. C.. W zeznaniach złożonych przed ZUS z 10.02.2022r. na pytanie: "Kto przejął obowiązki pracownika, kiedy stał się niezdolny do pracy" ,zainteresowany wskazał siebie oraz zeznał, że w lokalu powieszona zastała informacja o poszukiwaniu pracownika i nadal trwa rekrutacja. Natomiast w kolejnych zeznaniach nr 4 z 4.03.2022r. oświadczył, że wszystkie obowiązki wnioskodawczyni przejął sam i na chwilę obecną nie szuka nikogo innego celem zastępstwa nieobecności W. G..

Według wnioskodawczyni, miała zająć się przygotowywaniem posiłków, zacząć od podstaw, tj. od krojenia, smażenia do końcowego podania potraw. Według wnioskodawczyni, ogólnie w lokalu gotował B. S. i odwołująca, a K. C. była odpowiedzialna za uzupełnianie bemarów, czyli dogrzanie tego co wnioskodawczyni przygotowała. Nadto zadaniem było planowanie kolejnego dnia, przygotowywanie potraw na kolejny dzień, dbanie o zatowarowanie lokalu oraz rozdzielanie zadań pomiędzy L. S., a K. C.. Według wnioskodawczyni, dziennie wydawała ok. 300-400 posiłków, pracowała od 8 -16, nie było obiadów na zamówienia, zdarzało się jakieś zamówienie cateringowe. Jeśli miała problem z ręką, to prosiła np. K. C., aby za nią rozbiła kotlety, a wnioskodawczyni w tym czasie wykonywała jej prace, np. zmywanie, dbanie o porządek, podgrzewanie potraw.

Od jesieni 2021r., z płatnikiem współpracuje P. K., który dowozi warzywa. Przeważnie zamówienia składał zainteresowany za pomocą SMS. Zamówienia były składane z numeru restauracji. P. K. nie pamiętał, czy wnioskodawczyni składała zamówienia. Wizyty P. K. sprowadzały się do przywożenia warzyw i złożenia ich w chłodni, do której zazwyczaj zaprowadzały go chyba kucharki. Warzywa były odbierane przez dziewczyny, było ich parę. Rzadko zainteresowany odbierał ziemniaki. Według P. K. warzywa odbierała wnioskodawczyni i wysoka kobieta - brunetka, która jest świadkiem w sprawie.

Według L. S., wnioskodawczyni próbowała surówki przygotowane przez świadka, zawsze z tych samych składników, mówiła jaką ma zrobić surówkę, robiła coś w kuchni, zmywała, obierała ziemniaki, pomagała coś w kuchni,

Od listopada 2021r. klientem lokalu (...) była znajoma odwołującej - N. K., która jadła tam obiady w weekendy. Według N. K. wówczas przeważnie obsługiwał w lokalu zainteresowany. N. K. nie potrafiła odpowiedzieć, czy w weekendy widywała wnioskodawczynię w pracy.

K. C. zatrudniona przez zainteresowanego na umowę zlecenia od 2.11.2021r. zajmuje się przygotowywaniem zup, przygotowywaniem potraw mięsnych, krojeniem warzyw, zmywaniem. Pracuje od 8-10. Według K. C., wnioskodawczyni mówiła jej co ma robić, co przygotować. Wnioskodawczyni kroiła ziemniaki, coś obierała. W ciągu dnia schodziło bardzo dużo posiłków, zwłaszcza gdy było mięso przygotowywane na blaszkach. Według K. C. były zamówienia na wynos, catering. Decyzje dotyczące zaopatrzenia podejmował szef. Pytała szefa, czy czegoś nie brakuje. Gdy przychodziła do kuchni, to był tam szef. Według K. C., , wnioskodawczyni kroiła jakieś warzywa, próbowała potrawy, surówki, sprawdzała, czy produktów nie brakuje, obierała ziemniaki, kroiła miękkie warzywa. Wg. K. C. gotowała zupy pod nadzorem wnioskodawczyni, która próbowała czy są dobre, czy można je wydać. Według K. C. wnioskodawczyni była raczej menedżerem zarządzającym. Jeśli nie było wnioskodawczyni, to K. C. z szefem ustalała ilość potraw do wydania danego dnia.

Według B. S., wspólnie z wnioskodawczynią omawiał menu, odwołująca podpowiadała jakich użyć produktów, zajmowała się gotowaniem, zlecała dziewczynom co i jak mają wykonywać.

W lokalu miał być wprowadzony nowy dział - śniadania, ale to się nie udało, bo wnioskodawczyni poszła na operację. Według zainteresowanego, wnioskodawczyni dawała K. C. wskazówki, bo miała doświadczenie. Według zainteresowanego, po godzinie 12 w lokalu pracował zainteresowany, wnioskodawczyni oraz wydająca posiłki - N. G., która już nie pracuje u płatnika. N. G. była zatrudniona na umowę zlecenie w czasie, gdy została zatrudniona wnioskodawczyni. Zapytana przez Sąd wnioskodawczyni, dlaczego nie wskazała N. G. jako razem z nią pracującej , odwołująca podała, że w.w nie miała nic wspólnego z jej pracą.

W kolejnych zeznaniach zainteresowany twierdził, że po godz. 12 wnioskodawczyni zajmowała się kuchnią, gdyż przygotowane potrawy były przynoszone na "wydawkę", podgrzewała je, dostarczała je „na przód”.

Jak wynika z podsumowania księgi przychodów i rozchodów za okres od 1.07.2021 – 31.12.2021, dochód zainteresowanego wyniósł 62.578,88zł., a w okresie od 1.01.2022 – 30.06.2022 wyniósł (-) 43.010,55zł.

Wg. wnioskodawczyni od 24.07.2022 - 10.09.2022 wróciła do pracy. Od 12.09.2022r. przebywa na zwolnieniu lekarskim, gdyż przeszła kolejną operację nadgarstka tej samej ręki, bowiem w związku z powrotem do pracy, stan ręki się pogorszył. Wg. K. C. wnioskodawczyni pojawiła się w lokalu w sierpniu 2022r. , ale tak na chwilkę , ale świadek nie ma wiedzy w jakim celu (zeznania wnioskodawczyni, zeznania zainteresowanego, zeznania świadka K. C., N. K., P. K., L. S. – na nagraniu CD – 00:07:14 – 01:27:08 k. 42, uwierzytelniona kopia dyplomu k. 4, podsumowanie księgi przychodów i rozchodów k. 17 – 18, uwierzytelniona kopia karty informacyjnej z 29.11.2021r. k. 5-6/akta sprawy; umowa o pracę, zeznania wnioskodawczyni i zainteresowanego złożone podczas kontroli ZUS, wydruk z Bazy Internetowej Regon, zakres obowiązków wn – i, uwierzytelniona kserokopia umowy zlecenia nr (...), nr (...), zakres obowiązków dot. K. C./akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym.

Kwestionujący stanowisko organu rentowego zawarte w zaskarżonej decyzji winien wskazać fakty znajdujące oparcie w materialne dowodowym, z których możliwe byłoby wyprowadzenie wniosków i twierdzeń zgodnych ze stanowiskiem zaprezentowanym w odwołaniu. W tym kontekście podkreślenia wymaga, że zgodnie z art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (ciężar dowodu w znaczeniu procesowym). Z kolei stosownie do art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (ciężar dowodu w znaczeniu materialnym). Oznacza to , że odwołująca winna wykazać faktyczne świadczenie pracy u zainteresowanego zgodnie z treścią zawartej umowy w reżimie pracowniczym, cel tej umowy, a zainteresowany winien wykazać ekonomicznie uzasadnioną potrzebę zatrudnienia pracownika.

Sam dokument obejmujący swą treścią umowę o pracę nie ma charakteru przesądzającego, może on co najwyżej tworzyć domniemanie, że doszło do nawiązania stosunku pracy. Ponadto w przypadku symulowania powstania stosunku pracy oczywistym jest, że pewne niezbędne dokumenty mające go uprawdopodobnić, takie jak np. kwestionariusz dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie, orzeczenie lekarskie, zaświadczenie o przeszkoleniu BHP, listy obecności, zostaną wytworzone. Zdaniem Sądu okoliczności sprawy wskazują, że jedynym celem zawarcia umowy o pracę było stworzenie wnioskodawczyni warunków do uzyskania przez nią statusu pracowniczego rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych, a w konsekwencji prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

W ocenie Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy, nie daje podstaw do uznania, że W. G. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu, wypadkowemu od 16.11.2021r., jako pracownik B. S.. Podkreślenia przede wszystkim wymaga, że materiał dowodowy nie daje jednoznacznej, odpowiedzi na pytanie, czy W. G. była faktycznie pracownikiem w lokalu gastronomicznym (...). Zaakcentować w tym miejscu szczególnie trzeba zbieg zdarzeń poprzedzających zawarcie spornej umowy o pracę. Według wnioskodawczyni, po rozmowie z zainteresowanym, okazało się że firma ma duży potencjał, aby prosperować lepiej niż na chwilę rozmowy i mogłaby wprowadzić nowości, poprawić wizerunek, odświeżyć menu, wymienić kucharzy. Jednakże z zeznań świadków – K. C., P. K., L. S., zeznań zainteresowanego to nie wynika. Zauważyć należy, że zakres obowiązków odwołującej oraz zatrudnionej na podstawie umów zleceń – K. C. był identyczny, tj. przygotowywanie dań i napoi według zaleceń szefa, organizowanie zaopatrzenia, prezentacja potraw w formie bufetowej, utrzymywanie porządku i higieny w miejscu pracy, dbanie o estetykę potraw. Co szczególnie istotne , w chwili zawierania umowy o pracę, odwołująca miała poważne problemy z nadgarstkiem, przebyła już jedną operację nadgarstka, w związku z czym korzystała ze zwolnienia lekarskiego, świadczenia rehabilitacyjnego przez około 7 miesięcy. Jak wskazała odwołująca pomimo leczenia, zakres ruchowy nadgarstka był nadal ograniczony, co powodowało niemożność wykonywania niektórych czynności i dlatego została zakwalifikowana do kolejnej operacji, która wg. odwołującej miała się odbyć w lutym 2022r. Zdaniem Sądu, o ile pracodawca ma swobodę w doborze pracownika, to decyzja o zatrudnieniu wnioskodawczyni, która w niedalekiej przyszłości będzie korzystała ze zwolnienia lekarskiego, a możliwe że z rehabilitacji, wydaje się nieracjonalna. W sytuacji zdrowotnej wnioskodawczyni, , o której miał posiadać wiedzę zainteresowany, nie znajduje racjonalnego uzasadnienia jego twierdzenie, że powodem zatrudnienia wnioskodawczyni były braki kadrowe, poszukiwanie osoby z doświadczeniem gastronomicznym , chętnej do pracy , która miała zastąpić zainteresowanego. Nadto nie koreluje z zeznaniami odwołującej , która podała że ogólnie w lokalu gotował szef i wnioskodawczyni, jak również z zeznaniami K. C. , wg. której w kuchni był szef. Sytuacja zdrowotna wnioskodawczyni nie uzasadnia także twierdzenia odwołującej o podjęciu decyzji przez zainteresowanego co do zatrudnienia wnioskodawczyni jako mającej ,,dobrą wizję na rozkręcenie działalności lokalu ….. , żeby wprowadzić nowości , odświeżyć menu, wymienić kucharzy.” , podczas gdy zainteresowany posiadał wiedzę o stanie zdrowia wnioskodawczyni , która po 8 dniach stała się niezdolna do pracy.

Na uwagę zasługuje kolejny fakt świadczący o przemyślanym działaniu wnioskodawczyni, zmierzającym do nabycia statusu pracownika i korzystaniu z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia chorobowego - wyrejestrowanie się i rezygnacja z zasiłku dla bezrobotnych w Urzędzie Pracy, po zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych jako pracownik zainteresowanego, gdyż jak stwierdziła : „w moim stanie zdrowia i z moją ręką wolałam mieć umowę o pracę”. Sam zainteresowany zeznawał przed ZUS , że wnioskodawczyni nie była zarejestrowana w PUP jako bezrobotna.

Ponadto zeznania świadków , zainteresowanego i odwołującej nie są zbieżne. Według odwołującej, lokal (...) oferował catering, z kolei według świadka K. C. nie było cateringu. Świadek L. S., która pracowała od godz. 10 – 12 i zajmowała się w innym pomieszczeniu tylko sporządzaniem surówek, zawsze z tych samych składników, zeznała , że wnioskodawczyni nadzorowała jej pracę . Widziała ją w pracy, jak coś robiła, pomagała w kuchni. Natomiast z zeznań K. C. wynika, że L. S. nie wchodziła do kuchni oraz że K. C. zajmowała się zmywaniem. Z kolei z zeznań odwołującej wynika , że miała dbać o zatowarowanie lokalu , podczas gdyż z zeznań K. C. wynika , że decyzje odnośnie do zaopatrzenia podejmował szef . Z zeznań tego świadka wynika też , że to ona gotowała zupy i potrawy mięsne. Znamienne są także zeznania w.w , która pracowała od godz. 8-10, ,, nie orientuję się w jakich godzinach w pracy była p. G.” . Tymczasem z zeznań złożonych przed ZUS wnioskodawczyni i zainteresowany podali , że wnioskodawczyni pracowała od 9-17. Na uwagę zasługują także wymijające zeznania odwołującej, że praca N. G. nie miała nic wspólnego z jej pracą, podczas gdy z zeznań zainteresowanego wynika, że N. G. była zatrudniona na umowę zlecenie w okresie objętym umową o pracę z wnioskodawczynią i zajmowała się wydawaniem posiłków po godz. 12 , a więc w czasie gdy miała pracować także sama wnioskodawczyni . Zeznania N. K. - koleżanki odwołującej , która miała się stołować w lokalu zainteresowanego w weekendy, nie wnoszą niczego do sprawy. Podobnie zeznania P. K. – dostawcy warzyw , którego rola sprowadzała się do zaniesienia zamówionych warzyw do magazynu chłodni.

Podkreślenia wymaga także , iż zainteresowany rozpoczął działalność gastronomiczną niedawno , bo 18 czerwca 2020r. ( okres pandemii) i nigdy nie zatrudniał osób na podstawie umowy o pracę, lecz na umowę zlecenia ( K. C. od 2 listopada 2021r. i wspomniana N. G.). Świadek L. S. została co prawda zatrudniona na podstawie umowy o pracę na 1/4 etatu jako kucharka, ale zainteresowany był do tego zobligowany po zakończeniu przez świadka półrocznego stażu z Powiatowego Urząd Pracy. Znamienne jest także to, że po przejściu na zwolnienie lekarskie, zainteresowany nie zatrudnił w zastępstwie innej osoby, pomimo, że jedną z przyczyn zatrudnienia były braki kadrowe, zwiększenie ilości wydawanych posiłków. Obowiązki te przejął zainteresowany i K. C. pracująca nadal na umowę zlecenia, posiadająca także przygotowanie gastronomiczne. W lokalu nadal pracuje także L. S..

Podsumowując , wskazany materiał dowodowy nie pozwala przyjąć w sposób nie budzący wątpliwości, że odwołująca się spełniła warunek rzeczywistego świadczenia pracy w reżimie pracowniczym, zgodnie z warunkami umowy o pracę. Zdaniem Sądu materiał ten prowadzi do wniosku , iż celem zawarcia umowy o pracę z zainteresowanym, było uzyskanie przez odwołującą ochrony ubezpieczeniowej w związku z planowaną kolejną operacją nadgarstka, co stało się faktem.

Natomiast osiągnięty dochód nie uzasadniał ekonomicznej potrzeby zatrudnienia wnioskodawczyni jako pracownika.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu było przesądzenie, czy między ubezpieczoną, a płatnikiem składek, został nawiązany i realizowany stosunek pracy, tj., czy powstał tytuł skutkujący objęciem pracowniczym ubezpieczeniem społecznym. W ocenie sądu, zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Zdaniem sądu, wyłącznym celem zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych W. G., było uzyskanie dodatkowej ochrony ubezpieczeniowej w ramach zgłoszenia z tytułu umowy o pracę.

Charakter zatrudnienia w ramach umowy o pracę ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia uprawnień osoby świadczącej pracę. Uprawnienia pracownicze, takie jak szczególna ochrona wynagrodzenia, płatny urlop, świadczenia ubezpieczeniowe w przypadku niezdolności do pracy i inne, z mocy przepisów prawa pracy przysługują bowiem tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę i nie znajdują zastosowania do osób świadczących pracę na podstawie innych umów.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U.2016.963 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Z mocy art. 13 pkt 1 tej ustawy obowiązek ubezpieczeń społecznych pracownika istnieje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania.

Zgodnie z art. 22 k. p. umowa o pracę stanowi dwustronną czynność prawną, w ramach której pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem, pracownik zaś do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem. Umowa o pracę winna określać w szczególności rodzaj pracy, miejsce jej wykonywania, wynagrodzenie oraz wymiar czasu pracy (art. 29 k. p.). Umowa o pracę dochodzi do skutku, gdy strony złożą zgodne oświadczenie co do jej istotnych postanowień (por. post. SN z 22.11.1979r., III PZ 7/79). Status umowy o pracę ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia uprawnień osoby świadczącej pracę. Uprawnienia pracownicze, takie jak szczególna ochrona wynagrodzenia, płatny urlop, świadczenia ubezpieczeniowe w przypadku niezdolności do pracy i inne, przysługują bowiem z mocy przepisów prawa pracy tylko osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę i nie znajdują zastosowania do osób świadczących pracę na podstawie innych umów.

Podkreślenia wymaga, że umowa o pracę wywołuje skutki nie tylko bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą lecz także dalsze, pośrednie, w tym - w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Kształtuje ona stosunek ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki, a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. Należy zatem uznać, że ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych. Powstaje zatem konieczność ustalenia, czy pomiędzy stronami nastąpiło faktyczne nawiązanie i realizacja stosunku pracy, rezultatem czego będzie skutek wynikający z systemu prawa ubezpieczeń społecznych w postaci podlegania pracowniczemu ubezpieczeniu społecznemu (por. uchwała SN z 27.04.2005r., II UZP 2/05).

O tym czy strony istotnie nawiązały stosunek pracy stanowiący tytuł ubezpieczeń społecznych nie decyduje samo formalne zawarcie umowy o pracę, wypłata wynagrodzenia, przystąpienie do ubezpieczenia i opłacenie składki, wystawienie świadectwa pracy, ale faktyczne i rzeczywiste realizowanie elementów charakterystycznych dla stosunku pracy, a wynikających z art. 22§1 k.p. Istotne więc jest, aby stosunek pracy zrealizował się przez wykonywanie zatrudnienia o cechach pracowniczych. Okoliczności wynikające z formalnie zawartej umowy o pracę lub ugody pozasądowej nie są wiążące w postępowaniu o ustalenie podlegania obowiązkowi pracowniczego ubezpieczenia społecznego (por. wyrok SN z 24.02.2010r., II UK 204/09).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalił się pogląd, że cel zawarcia umowy o pracę w postaci uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczny z ustawą (por. wyrok SN z 4.08.2005r., II UK 320/04). Kreacja stosunku pracy powoduje zawsze konsekwencje prawne nie tylko bezpośrednio w sferze jego treści, ale także w wielu innych dziedzinach. Jednym z takich skutków jest prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego na wypadek spełnienia się przewidzianych przez ustawy przesłanek. Strony mogą kierować się takim celem i nie można czynić im zarzutu dążenia do celu sprzecznego z ustawą. Skoro osiągnięcie celu uzyskania prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie jest sprzeczne z ustawą, strony zmierzające do takiego celu nie dokonują obejścia ustawy. Zawarcie umowy o pracę, choćby zmierzało wyłącznie do uzyskania świadczeń ubezpieczeniowych, nie jest powiązane z zamiarem obejścia ustawy. Stwierdzenie, że umowa zmierza do obejścia ustawy wymaga zatem poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych, dotyczących okoliczności jej zawarcia i celu, jaki strony zamierzały osiągnąć (por. uchwała SN z 8.03.1995r., I PZP 7/95, wyrok SN z 23.09.1997r., I PKN 276/97).

Nawiązując stosunek pracy, pracodawca realizuje swoją gospodarczą potrzebę, a więc zmierza do uzyskania od pracownika niezbędnego mu świadczenia w postaci wykonywanej pracy. Po stronie pracodawcy istnieje zatem gospodarcza konieczność realizowania określonych czynności, mających wartość materialną lub niematerialną w sposób ciągły, a więc stale i powtarzalnie. Samo formalne zawarcie umowy o pracę, nie jest przesądzające o faktycznym istnieniu stosunku pracy, a tym samym powstaniu obowiązku ubezpieczeń. Niezbędne jest również rzeczywiste wykonywanie pracy w warunkach charakterystycznych dla stosunku pracy, opisanych w art. 22 k.p. Stosunek pracy jest stosunkiem zobowiązaniowym, zachodzącym między dwoma stronami, z których każda jest wobec drugiej zobowiązana i zarazem uprawniona do określonego świadczenia. Element kierownictwa pracodawcy, a tym samym podporządkowania pracownika jest cechą odróżniającą stosunek pracy od innych stosunków cywilnoprawnych, a przede wszystkim przesłanką, która ma „charakter konstrukcyjny dla istnienia stosunku pracy” (por. wyrok SN z 25.11.2005r., I UK 68/05).

Oceny ważności treści umów o pracę powszechnie przyjmuje się według reguł prawa cywilnego na podstawie art. 58 k.c. w związku z art. 300 k.p. Zgodnie z art. 58§1 k.c. czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna. Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z punktu widzenia formalnego (pozornie) nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości (w znaczeniu materialnym) zmierza do realizacji celu, którego osiągnięcie jest przez nią zakazane. Pojęcie obejścia prawa i pozorności niejednokrotnie pokrywają się. Zakaz obejścia ustawy sprowadza się do zakazu wywołania pewnego skutku prawnego, który jest zakazany przez przepisy bezwzględnie obowiązujące, za pomocą takiego ukształtowania czynności prawnej, że zewnętrznie, formalnie ma ona cechy niesprzeciwiające się obowiązującemu prawu.

Ustalenie, że umowa o pracę zmierza do obejścia prawa wymaga poczynienia konkretnych ustaleń faktycznych, dotyczących okoliczności jej zawarcia, celu, jaki strony zamierzały osiągnąć, oraz charakteru wykonywanej pracy. W przypadku każdej umowy o pracę, podstawą jej zawarcia może być jedynie uzasadniona potrzeba o charakterze ekonomicznym, znajdująca oparcie w charakterze prowadzonej działalności. To potrzeba gospodarcza pracodawcy determinuje zatrudnienie. Przy ocenie umowy o pracę racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy. Sąd Najwyższy wielokrotnie stwierdzał, że racjonalność zatrudnienia, potrzeba zatrudnienia pracownika są przesłankami istotnymi dla oceny ważności umowy o pracę (por. wyrok SA w Szczecinie z 1.02.2018r., III AUa 254/17).

W ocenie Sądu, materiał dowodowy wskazuje, że wyłącznym celem zgłoszenia W. G. do ubezpieczeń społecznych, było uzyskanie dodatkowej ochrony ubezpieczeniowej w ramach zgłoszenia z tytułu umowy o pracę, w związku z planowaną w niedalekim terminie, kolejną operacją nadgarstka.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c, orzeczono jak w sentencji.