Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jarosław Łukasik (spr.)

Sędziowie: SSO Stefania Zdunek-Waliczek

SSO Katarzyna Gajewska

Protokolant st. sekr. sądowy Wioletta Bugajska

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2019 roku w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o odszkodowanie

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 6 listopada 2018 roku sygn. akt IV P 532/15/N

I.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddala powództwo i zasądza od J. M. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

II.  Zasądza od J. M. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. 2708 zł (dwa tysiące siedemset osiem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Katarzyna Gajewska Jarosław Łukasik Stefania Zdunek-Waliczek

Sygn. akt VII Pa 24/19

UZASADNIENIE

J. M. (dalej powód) powództwem przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w K. (dalej strona pozwana lub pozwany pracodawca) wniósł o zasądzenie 51 750 zł z odsetkami od dnia 15 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania za nieuzasadnione i naruszające przepisy wypowiedzenie umowy o pracę, żądając zasądzenia na jego rzecz od strony pozwanej kosztów postępowania według norm przepisanych. Według podstawy faktycznej pozwu w 2002 r. powód został powołany na stanowisko wiceprezesa zarządu pozwanej spółki, a 3 czerwca 2002 r. została z nim zawarta umowa o pracę, która była dwukrotnie aneksowana. 14 kwietnia 2015 r. pełnomocnik spółki przekazał powodowi uchwałę odwołującą go ze stanowiska, ale powód nie otrzymał pisemnego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę i nie wskazano mu przyczyny rozwiązania umowy oraz informacji o możliwości odwołania do sądu pracy, a jedynie wydano świadectwo pracy. Według powoda był on związany ze spółką stosunkiem organizacyjnym i stosunkiem pracy, a zakończenie stosunku służbowego uchwałą o odwołaniu go ze stanowiska nie może zastąpić oświadczenia pracodawcy o wypowiedzeniu mu umowy o pracę, gdyż nie powoduje automatycznego zakończenia stosunku pracy. Powód wyraził pogląd, że wysoce niesprawiedliwe jest, że pracownik świadczący pracę przez 13 lat jest pozbawiony zatrudnienia w sposób natychmiastowy.

Pozwany pracodawca wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz
o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Wskazał, że od czerwca 2002 r. powód objął w pozwanej spółce funkcję wiceprezesa zarządu spółki i w związku z tym została z nim zawarta 3 czerwca 2002 r. umowa o pracę „na czas pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu”. Z chwilą odwołania z funkcji wiceprezesa nastąpiło zatem skuteczne rozwiązanie łączącej strony umowy o pracę z mocy prawa, bez potrzeby dokonywania dodatkowej czynności w postaci złożenia przez pracodawcę oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy.

Wyrokiem ogłoszonym 6 listopada 2018 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Nowej Huty w Krakowie zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda tytułem odszkodowania 51 750 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 21 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty (pkt I), 2 647,50 zł tytułem zwrotu kosztów (pkt II) oraz nadał wyrokowi w pkt I rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 17 250 zł (pkt III).

Sąd pierwszej instancji wydał wyrok po ustaleniu, że:

powód był zatrudniony przez pozwaną spółkę ( i jej poprzedników prawnych) od 1990 r. Po powołaniu powoda na stanowisko wiceprezesa zarządu,
3 czerwca 2002 r. została z nim zawarta nowa umowa o pracę.
W umowie wskazano, że pozwana spółka zatrudnia J. M. na czas pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu – zastępcy dyrektora spółki. Aneksem z 17 lutego 2015 r. strony usunęły z umowy zapis „zastępcy dyrektora spółki”. Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 13 kwietnia 2015 r. powód został odwołany z pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu pozwanej spółki z dniem 14 kwietnia 2015 r. Pozwana nie złożyła powodowi odrębnego oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem. Otrzymał od byłego pracodawcy świadectwo pracy, na którym znajdowało się pouczenie o odwołaniu się do Sądu Pracy. W świadectwie pracy wskazano jako przyczynę rozwiązania umowy o pracę odwołanie powoda z funkcji wiceprezesa zarządu spółki. Wcześniej pozwana nie pouczyła powoda o odwołaniu do sądu pracy. Powód przychodził do pozwanej spółki przez kilka dni po pojęciu uchwały o odwołaniu go ze stanowiska wiceprezesa zarządu, ale nie podpisywał już żadnych dokumentów.

Według Sądu istotne okoliczności faktyczne w sprawie były w przeważającej mierze bezsporne, a część z nich została ustalona na podstawie zeznań powoda oraz dokumentów z akt sprawy, których zgodności z prawdą nie kwestionowała żadna ze stron. W ocenie Sądu zeznania świadków D. K., K. K. i A. B. nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż nie dotyczyły kwestii związanych z przedmiotem postępowania, czyli ustalenia czy
z powodem rozwiązano umowę o pracę z naruszeniem przepisów prawa. Sąd nie przeprowadził dowodu z przesłuchania świadka M. M., wobec cofnięcia wniosku o ten dowód przez pełnomocnika powoda.

Sąd Rejonowy zważył i ocenił, że zgodnie z art. 30 § 1 pkt 2 kp umowa
o pracę rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem). Rozwiązanie umowy o pracę następuje z upływem okresu wypowiedzenia, który zgodnie z art. 36 § 1 pkt 3 kp uzależniony jest od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi trzy miesiące jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata. Sąd wywiódł też, że wg art. 30 § 3 kp, oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie, a z art. 45 § 1 kp, wynika, że w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (§ 2.) Zgodnie z art. 203 § 1 kodeksu spółek handlowych, członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu. Odwołanie nie wywołuje jednak bezpośrednich skutków wobec stosunku pracy, dlatego konieczne jest jego rozwiązanie, jeśli jest to zgodne z wolą stron, na zasadach przewidzianych w kodeksie pracy. Swoboda odwołania członka zarządu nie modyfikuje roszczeń, które przysługują odwołanemu członkowi zarządu ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu. Sąd pierwszej instancji przyjął, że aby rozwiązać umowę o pracę z członkiem zarządu zawsze niezbędne jest złożenie przez spółkę stosownego oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, przy czym jako przyczynę wypowiedzenia umowy można wskazać odwołanie członka zarządu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2000 r., PKN 479/99, wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 25 listopada 1997 r. w sprawie I PKN 388/97). Między stosunkiem organizacyjnym, a umową o pracę, czy też innymi umowami, np. umową zlecenia, nie zachodzi bowiem stosunek wynikania, tzn. samo powołanie nie powoduje automatycznie powstania stosunku pracy czy stosunku zlecenia, ani też samo odwołanie ze stosunku organizacyjnego nie powoduje rozwiązania stosunku pracy. Konsekwencją odrębności statusu pracowniczego i korporacyjnego członka zarządu jest jednolicie podkreślany w orzecznictwie brak automatycznego wpływu ewentualnego rozwiązania jednego z tych stosunków prawnych na istnienie drugiego. Można pozostawać w stosunku organizacyjnym ze spółką bez pozostawania w stosunku obligacyjnym, umownym. Swoboda odwołania członka zarządu nie narusza, a więc nie modyfikuje roszczeń, które przysługują odwołanemu członkowi zarządu ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu. Stosunek pracy może zostać rozwiązany w następstwie wypowiedzenia lub porozumienia stron, ale może on też być nadal realizowany, pomimo odjęcia pracownikowi kompetencji wynikających z członkostwa w zarządzie. Sąd pierwszej instancji przyjął, że nawet ujęcie w umowie o pracę powoda, że „umowa o pracę zostaje zawarta na czas pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu” nie zmienia powyżej podanej argumentacji, przywołując stanowisko doktryny, według którego „Przyjęcie, że odwołanie z funkcji prezesa zarządu stanowi jednocześnie termin końcowy zawartej z osobą sprawującą tę funkcję umowy
o pracę, przy wcześniejszym założeniu, że umowa o pracę na czas pełnienia funkcji prezesa zarządu jest umową na czas wykonywania określonej pracy – czyni ww. normę zawartą w art. 203 KSH pustą. Odwołanie członka zarządu, przy takich założeniach, pozbawia go bowiem roszczeń ze stosunku pracy. Odwołanie to dodatkowo jest dokonywane w ramach stosunku organizacyjnego, nie zaś stosunku pracy i w płaszczyźnie tego ostatniego stanowi zdarzenie inne aniżeli zdarzenia określone w art. 30 k.p., skutkujące rozwiązaniem umowy o pracę. Umowa o pracę rozwiązuje się bowiem wówczas nie tylko bez zachowania okresu wypowiedzenia, ale również bez oświadczenia pracodawcy. Umowa ta, jak już wcześniej podnoszono, nie może być traktowana jako umowa na czas wykonywania określonej pracy – skoro termin (moment) wykonania tej pracy dowolnie (w dowolnej chwili) wskazywać może jedna ze stron stosunku prawnego. Ponadto rozwiązanie następuje w konsekwencji oświadczenia organu spółki w ramach stosunku organizacyjnego, a organ ten nie musi być jednocześnie uprawniony do wykonywania, względem członka zarządu, czynności z zakresu prawa pracy.” (P. I., Umowa o pracę zawarta na czas pełnienia funkcji prezesa zarządu spółki handlowej, (...), 200, nr 10). W opisanym wyżej stanie rzeczy Sąd pierwszej instancji ocenił, że powoda nie wiązała ze stroną pozwaną umowa na czas wykonywania określonej pracy wskazana w art. 30 § 5 kp ( obowiązującego do nowelizacji kodeksu pracy ustawą z 25 czerwca 2015 r.), która kończyła się automatycznie z dniem zakończenia wykonywania pracy, dla której została zawarta, a przeciwne stanowisko prowadziłoby do wykładni contra legem i pozbawiłoby powoda możliwości dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy. Sąd ocenił, że stanowisko pozwanej, że do rozwiązania umowy o pracę wystarczające jest odwołanie powoda z pełnionej przez niego funkcji w zarządzie, jest nieuzasadnione, gdyż umowa o pracę zawarta na czas określony
i czas nieokreślony, rozwiązuje się przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia, a pracodawca wydał powodowi tylko świadectwo pracy po podjęciu uchwały o odwołaniu z funkcji i wydał mu polecenie opuszczenia biura. Przepisy kodeksu pracy określają jakie wymogi powinno spełniać zarówno wypowiedzenie i rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia, ale niezachowanie tych wymogów nie będzie powodowało, że nie zostało skutecznie złożone oświadczenie woli. Do relacji pracowniczych należy również odpowiednio stosować zasadę z art. 60 kodeksu cywilnego (art. 300 kp), co w odniesieniu do rozwiązania umowy o pracę oznacza, że wola stron może być wyrażona przez każde zachowanie ujawniające dostatecznie ich wolę. Pozwana spółka w sposób wyraźny okazała powodowi, że chce rozwiązać z nim stosunek pracy uznając jedynie, że nie jest konieczne złożenie dodatkowego oświadczenia w tym przedmiocie i po podjęciu uchwały nie dopuszczono powoda pracy, wydano mu świadectwo pracy. Sąd Rejonowy uznał, że strona pozwana nie spełniła wymogu z art. 30 § 3 kp stanowiącego, że oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie i że samo niezachowanie formy pisemnej oświadczenia woli pozwanej spółki uzasadnia zasądzenie powodowi odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem. Sąd wywiódł również, że pozwana nie zastosowała też wymaganego prawem okresu wypowiedzenia, a zakończyła z powodem stosunek pracy natychmiast po podjęciu uchwały przez nadzwyczajne zgromadzenie wspólników wskutek odwołania ze stanowiska wiceprezesa zarządu. Nie zaszły zatem przesłanki umożliwiające rozwiązanie z powodem umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika w trybie art. 52 § 1 kp. Powód nie został pouczony o prawie odwołania do sądu pracy, a takie uprawnienie przysługuje odwołanemu członkowi zarządu.

Dlatego Sąd Rejonowy w orzeczeniem z pkt I uwzględnił powództwo, w pkt II orzekł kosztach postępowania zgodnie z art. 98 kpc, przy zastosowaniu § 12 ust.1 pkt.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, a w pkt III nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty jednomiesięcznego wynagrodzenia powoda, czyli 17 250 zł., na podstawie art. 477 ² § 1 k.p.c.

Wyrok w całości zaskarżyła apelacją strona pozwana. Apelująca zarzuciła Sądowi pierwszej instancji,:

1. naruszenie art. 30 § 1 pkt 5 kodeksu pracy w wersji obowiązującej przed nowelizacją z 25.06.2015 r. (Dz.U.2015.1220) przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że zawarcie umowy o pracę „na czas pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu nie jest umową na czas wykonywania określonej pracy, lecz umową na czas nieokreślony, która wymagała 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia dla zakończenia stosunku prawnego łączącego strony, podczas gdy z brzmienia art. 30 § 1 pkt 5 kodeksu pracy jednoznacznie wynikało, iż umowa taka kończy się automatycznie z chwilą zakończenia wykonywania pracy, dla której została zawarta bez konieczności składania jakichkolwiek dodatkowych oświadczeń woli przez pracodawcę.

2. naruszenie art. 30 § 1 pkt 5 kodeksu pracy w wersji przed nowelizacją z 25. 06. 2015 r. (Dz.U.2015.1220) przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że ze względu na treść art. 203 ksh, z którego wynika rozłączny charakter stosunku korporacyjnego i stosunku umownego (stosunku pracy) osoby pełniącej funkcję w zarządzie spółki, nie jest nigdy możliwe zawarcie umowy na czas wykonywania określonej pracy, ponieważ - zdaniem Sądu Rejonowego - w takiej sytuacji pracownik pozbawiony byłby możliwości dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy, a przepis art. 203 ksh byłby przepisem martwym, podczas gdy tego rodzaju rozumowanie musiałoby prowadzić do wniosku, iż to właśnie przepisy art. 25 i 30 § 1 pkt 5 kp byłyby przepisami martwymi, gdyż nigdy nie byłoby możliwe ich zastosowanie, jako że zawsze pozbawiałoby pracownika możliwości dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy, albowiem umowy takie rozwiązywały się automatycznie z chwilą zakończenia wykonywania określonej pracy, dla której zostały zawarte.

3. naruszenie art. 25 § 1 kodeksu pracy w wersji obowiązującej przed nowelizacją z 25. 06. 2015 r. (Dz.U.2015.1220) przez jego niezastosowanie i przyjęcie, że „powoda w niniejszej sprawie nie wiązała umowa na czas wykonywania określonej pracy”, a „przeciwne zapatrywanie (...) prowadziłoby do wykładni contra legem, gdyż pozbawiłoby powoda dochodzenia roszczeń ze stosunku pracy”, podczas gdy zarówno z literalnej wykładni przepisu art. 25 i 30 § 1 pkt 5 kp, jak również z ugruntowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego jednoznacznie wynika, iż użycie sformułowania „na czas pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu” oznacza powierzenie wykonywania określonej pracy, której byt prawny ustanie z chwilą zakończenia jej wykonywania, tj. odwołania z jej pełnienia. 

4. naruszenie art. 45 § 1 kodeksu pracy w zw. z art. 30 § 1 pkt 2 kodeksu pracy poprzez przyjęcie, iż łącząca strony umowa z 03.06.2002 r., z której literalnego brzmienia wynikało, iż „Spółka zatrudnia Pana J. M. (...) na czas pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu - Zastępcy Dyrektora Spółki” jest umową o pracę na czas nieokreślony, wymaga pisemnego oświadczenia pracodawcy o jej rozwiązaniu, którego brak daje podstawy do zasądzenia odszkodowania po myśli art. 45 § 1 kodeksu pracy, podczas gdy umowa łącząca strony nie może mieć charakteru umowy na czas nieokreślony, skoro oznaczono w niej moment jej zakończenia.

Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, a ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji, żądając zasądzenia kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Powód wniósł o oddalenie apelacji w całości i o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wszystkie apelacyjne zarzuty i wnioski okazały się w tej sprawie usprawiedliwione.

Według precyzyjnie opisanej podstawy faktycznej powództwa i jednoznacznie oznaczonego przez powoda przedmiotu roszczenia powód domagał się zasądzenia od pozwanej spółki – byłego pracodawcy odszkodowania, jakie może uzyskać pracownik na podstawie przepisów kodeksu pracy, gdy pracodawca rozwiązał umowę o pracę z naruszeniem przepisów prawa o rozwiązywaniu umów o pracę. Z pozwu i precyzujących go twierdzeń powoda wynika, że w ocenie powoda powództwo uzasadnia fakt, że pozwana spółka nie złożyła mu oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę w jakimkolwiek trybie, bezpodstawnie uznając, że umowa o pracę, którą strony zawarły 3 czerwca 2002 r. została rozwiązana z mocy prawa wskutek odwołania z funkcji wiceprezesa zarządu uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 13 kwietnia 2015 r. Według twierdzeń strony pozwanej stanowisko powoda o wymogu złożenia mu oświadczenia o rozwiązaniu łączącej strony umowy o pracę było w stanie faktycznym tej sprawy i miarodajnych dla jej rozstrzygnięcia przepisów prawa bezzasadne, ponieważ strony łączyła umowa na czas pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu spółki, czyli terminowa umowa o pracę na czas wykonywania określonej pracy, uregulowana w przepisach kodeksu pracy w wersji obowiązującej w okresie, którego dotyczy powództwo (przed wejściem w życie nowelizacji dokonanej ustawą z 25. 06. 2015 r. - Dz.U.2015.1220), której zawarcie (zgodnie z art. 30 § 5 kp) miało ten skutek prawny, że ulegała rozwiązaniu z momentem wskazanym w uchwale Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z 13 kwietnia 2015 r. o odwołaniu powoda z funkcji wiceprezesa zarządu, podjętej w trybie przewidzianym i zgodnym z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowy.

Zgodnie z niespornymi twierdzeniami stron, ustaleniami faktycznymi Sądu pierwszej instancji niekwestionowanymi w jakiejkolwiek części w postępowaniu apelacyjnym przez żadną ze stron, które mają miarodajne potwierdzenie w dowodach, na których zostały oparte i w pozostałym materiale o jakim mowa w art.382 kpc, do dnia 31 maja 2002 r. łączyła strony umowa o pracę zawarta „na czas nieokreślony”, którą strony rozwiązały na zasadzie porozumienia stron w związku z powołaniem powoda przez zwyczajne zgromadzenie wspólników do pełnienia funkcji wiceprezesa zarządu pozwanej spółki. 3 czerwca 2002 r. strony zawarły nową umowę o pracę, w której zapisach ustaliły, że spółka zatrudnia powoda z dniem 1 czerwca 2002 r. „na czas pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu – Zastępcy Dyrektora Spółki”. Według zapisów umowy zatrudnienie powoda nastąpiło w związku z uchwałą nr 6/02 Zgromadzenia Wspólników z dnia 15 maja 2002 r. o powołaniu Zarządu. Aneksem z 17 lutego 2015 r. strony postanowiły o usunięciu z treści umowy zapisu „Zastępcy Dyrektora Spółki”. 13 kwietnia 2015 r. powód został odwołany z funkcji Wiceprezesa Zarządu Uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników, podjętą „stosownie do art. 201 §4 Kodeksu Spółek Handlowych i §17 ust 4 Aktu Założycielskiego Spółki”. Po podjęciu uchwały o odwołaniu spółka nie składała powodowi oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę w jakiejkolwiek formie. 16 kwietnia 2015 r. powód potwierdził podpisem na egzemplarzu świadectwa pracy pozostawionym w aktach osobowych, że zapoznał się z treścią świadectwa pracy.

Właściwa subsumcja opisanego wyżej stanu faktycznego uzasadnia w pierwszej kolejności stwierdzenie, że oceny materialnoprawnej zasadności zgłoszonego przez powoda roszczenia o odszkodowania za niezgodne z przepisami rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia oraz zasadności twierdzeń i poglądów powoda wskazanych w celu potwierdzenia, że miało miejsce niezgodne z przepisami prawa pracy rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę zawartej przez strony 3 czerwca 2002 r., należało dokonywać na podstawie przepisów prawa materialnego obowiązujących najpóźniej w dniu, gdy powód dowiedział się, że łącząca strony umowa ulegała rozwiązaniu z momentem odwołaniem z funkcji Wiceprezesa Zarządu, co miało miejsce 16 kwietnia 2015 r., gdy powód uzyskał od pracodawcy świadectwo pracy. Ponieważ w zarzutach apelacji zakwestionowane zostało niejasne stanowisko sądu w kwestii materialnoprawnej kwalifikacji rodzaju zawartej przez strony 3 czerwca 2002 r. umowy o pracę w kontekście przepisu art. 25 kp oraz ocena przez sąd skutków prawnych tej czynności prawnej w aspekcie bezwzględnie wiążących regulacji z art. 30 §1 kp w zw. z art. 203 §1 zd. 2 ustawy – Kodeks spółek handlowych, stan faktyczny sprawy wymagał również zastosowania regulacji z art. 18 kp w zw. z art. 56 i art. 65 §1 i §2 kc w zw. z art. 300 kp, w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia przez strony umowy o pracę i w dacie wskazanej powodowi przez pracodawcę jako data rozwiązania umowy. Stanowisko, które zajął powód oraz Sąd pierwszej instancji, czyli że skoro zatrudnienie powoda miało także charakter pracowniczy, to samo odwołanie go przez właściwy organ spółki z funkcji członka zarządu pozwanej Spółki nie mogło powodować ustania stosunku pracy bez odrębnego dokonania przez pracodawcę czynności prawnej opisanej w art. 30 §1 pkt 2 lub 3 kp w formie wskazanej w art. 30 § 4 i 5 kp, jest, w stanie rzeczy miarodajnym dla rozstrzygnięcia tej sprawy, bezpodstawne. Zgodnie art. 25 § 1 i § 2 kp w brzmieniu mającym zastosowanie do stanu faktycznego sprawy (obowiązującym od daty zawarcia przez strony umowy do dnia jej rozwiązania) umowa o pracę mogła być zawarta na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Każda z ww. umów mogła być poprzedzona umową o pracę na okres próbny. Przez cały okres związania stron umową o pracę zasadą według przepisów kodeksu pracy było więc, że umowa o pracę na czas określony ulega rozwiązaniu z upływem czasu, na który została zawarta (art. 30 § 1 pkt 4 kp) oraz że umowa zawarta na czas wykonania określonej pracy rozwiązuje się zawsze z dniem ukończenia pracy, do której i na czas wykonania której, pracownik został umową zatrudniony (art. 30 § 1 pkt 5 kp). Kodeks pracy wymagał złożenia pracownikowi przez pracodawcę odrębnego oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę (za uprzednim wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia), gdy strony łączyła umowa zawarta na czas nieokreślony, gdy miało nastąpić rozwiązanie umowy na czas określony lub na okres próbny przed upływem czasu na jaki umowy tego rodzaju były zawarte (art. 32 § 1 kp i art. 33 kp w zw. z art. 30 § 1 pkt 2 i 3 kp). Sąd Okręgowy, w składzie rozpoznającym tę sprawę w granicach oznaczonych zgodnie z art. 381 kpc, podziela w pełni stanowisko wyrażone m.in. w wyrokach Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2007 r., I PK 213/06 (OSNP 2008 nr 5-6, poz. 63), z 20 marca 2009 r., I PK 182/08 (Monitor Prawa Pracy 2009 nr 10, s. 533) i z 29 marca 2011 r., I UK 316/10 (OSNP 2012 nr 9-10, poz. 124), że przed nowelizacją przepisów ustawy Kodeks pracy dokonaną ustawą z 25 czerwca 2015 r. (Dz.U.2015.1220), umowa o pracę zawarta „na czas pełnienia funkcji” członka zarządu spółki prawa handlowego była oznaczoną w art. 25 § 1 kp umową o pracę na czas wykonywania określonej pracy, która zgodnie przepisami prawa pracy (art. 30 § 1 pkt 5 kp, art. 18 kp, art. 300 kp w zw. z 56 kc i art. 203 §1 zd. 2 kodeksu spółek handlowych), ulegała rozwiązaniu z momentem zgodnego z regulacjami ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeksu spółek handlowych odwołania pracownika zatrudnionego „na czas wykonywania funkcji członka zarządu” z powierzonej mu uprzednio funkcji, bez konieczności dokonywania przez pracodawcę – spółkę czynności prawnych o jakich mowa w art. 30 §1 pkt 2 lub 3 kp.

Stan faktyczny sprawy, który ustalił sąd pierwszej instancji i który miarodajnie potwierdzają niesporne i wiarygodne twierdzenia stron o faktach oraz spójna treść wszystkich dowodów, których wiarygodność nie była kwestionowana w postępowaniu apelacyjnym, uzasadnia stwierdzenie, że umowa z 3 czerwca 2002 r. , którą strony zawarły „na czas pełnienia funkcji Wiceprezesa zarządu Spółki” w wyniku powołania powoda przez zgromadzenie wspólników do pełnienia funkcji członka zarządu, bezpośrednio po rozwiązaniu 31 maja 2002 r. łączącej strony umowy na czas nieokreślony, nie była ani umową o pracę zawartą na czas niekreślony, ani umową zawarta na czas określony. Była umową zawarta na czas wykonywania pracy oznaczony w umowie jako „czas pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu Spółki”, czyli dopuszczalną przez prawo pracy (art. 25 §1 kp) umową terminową, do której miał zastosowanie art. 30 §1 pkt 5 kp w brzmieniu obowiązującym do 22 lutego 2016 r. włącznie. Dlatego nieuprawnione było poszukiwanie przez powoda i sąd pierwszej instancji potwierdzenia dla zgłoszonego w pozwie roszczenia w poglądach Sądu Najwyższego wyrażonych w orzeczeniach w sprawach o innych stanach faktycznych, w których czas trwania stosunku pracy członka zarządu spółki handlowej nie był połączony przez treść skutecznie zawartej przez strony i ważnej umowy o pracę z "pełnieniem funkcji w zarządzie" (wyrok z dnia 16 stycznia 2007 r., II PK 171/06, LEX nr 948786), a odwołanie z funkcji w zarządzie nastąpiło przed upływem czasu, na który była zawarta umowa o pracę na czas określony (wyrok z dnia 6 kwietnia 2011 r., II PK 255/10, Monitor Prawa Pracy 2011 nr 8, s. 426-429) lub strony łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony (wyroki z dnia 21 marca 2001 r., I PKN 322/00, OSNAPiUS 2002 Nr 24, poz. 600 i z dnia 23 stycznia 2004 r., I PK 213/03, LEX nr 83382). W okresie, którego dotyczy ta sprawa umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy mogły być zawierane na czas oznaczony w ich treści w taki sposób, że jego termin końcowy oznaczała w data, ale każde zdarzenie którego wystąpieniem powodowało obiektywne zakończenie możliwości dalszego wykonania pracy opisanej w umowie np. jako pełnienie funkcji. W okresie jakiego dotyczy sprawa nie istniały zatem przeszkody prawne dla ścisłego powiązania oznaczenia czasu trwania umowy o pracę przez wskazanie w umowie o pracę określenia „czas pełnienia funkcji” i oznaczenie tej funkcji, a nie stanowiska pracy. Według judykatury (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2012 r. II PK 308/11) kodeksowe pojęcie "na czas wykonania określonej pracy" należało pojmować w sensie czynnościowym a nie wynikowym (jak przy umowie o dzieło). Jeżeli umowa o pracę o jakiej mowa w art. 25 §1 kp, w brzmieniu obowiązującym do 22 lutego 2016 r. , została zawarta przed uchyleniem tego przepisu to, zgodnie z ustawą kodeks pracy, rozwiązywała się z zasady (art. 30 § 1 pkt 5 kp) z dniem zakończenia wykonania pracy na czas realizacji, której pracownik był na jej podstawie zatrudniony, a innym wypadku nie mogła zostać wcześniej pracownikowi nawet wypowiedziana. Swoistość tego rodzaju terminowej umowy o pracę wyrażała się w dopuszczalności dogodnej dla stron formuły określania momentu jej rozwiązania lub czasu jej trwania w sytuacji, gdy z przyczyn obiektywnych w momencie jej zawarcia strony miały pewność, że umowa na charakter czasowy, ale niemożliwie lub nieracjonalne było wskazywanie
w umowie konkretnej daty zakończenia wykonywania pracy, jak w wypadku umowy
o pracę zawieranej na czas który można z góry określić przez wskazanie konkretnego terminu końcowego. Powyższy stan rzeczy uzasadnia konkluzję, że umowa o pracę wiążąca strony od 3 czerwca 2002 r., czyli umowa o pracę na czas wykonywania funkcji członka zarządu pozwanej spółki prawa handlowego, była typową umową na czas wykonywania określonej pracy. Niesprzeczne z bezwzględnie wiążącymi przepisami ustaw postanowienia tej umowy oraz art. 56 kc w zw. z art. 300 kp miały ten skutek, że od chwili zawarcia umowy istniała pewność, że bez porozumienia stron umowa ulegnie rozwiązaniu zawsze w momencie, w którym wyczerpie się zgodna z przepisami ustawy i faktyczna możliwość kontynuowania przez powoda pracy określonej w umowie o pracę, czyli pełnienia funkcji członka zarządu, wskutek odwołania z pełnionej funkcji lub złożenia rezygnacji. Skoro strony zawarły umowę na czas wykonywania funkcji członka zarządu, to taka umowa o pracę z zasady wiązała strony terminowo i pewne było, że z mocy przepisów kodeksu pracy rozwiąże się ona zawsze z chwilą zgodnego z prawem wygaśnięcia lub pozbawienia powoda mandatu niezbędnego do dalszego wykonania funkcji członka zarządu spółki czyli wykonywania takiej pracy. Przy braku odmiennych, korzystniejszych dla powoda postanowień umowy o pracę, gdy 13 kwietnia 2015 r. utracił on zgodnie z przepisami kodeksu handlowego funkcję członka zarządu i obiektywnie zakończyła się możliwość wydłużenia czasu pełnienia tej funkcji, art. 25 §1 kp i art. 30 §1 pkt 5 kp oraz inne bezwzględnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie wymagały składania powodowi dodatkowych oświadczeń o rozwiązaniu łączącej strony umowy o pracę zawartej na czas wykonywania funkcji członka zarządu.

Zaniechanie przez Sąd Rejonowy niezbędnej i właściwej kwalifikacji prawnej rodzaju łączącej strony umowy o pracę oraz niewłaściwa subsumcja prawidłowych ustaleń faktycznych spowodowały zatem, że zaskarżone apelacją orzeczenie o zasądzeniu na rzecz powoda odszkodowania, które przysługuje tylko w wypadku za niezgodnego z przepisami rozwiązania umowy o pracę jest bezpodstawne. W wypadku powoda nie doszło w ogóle do wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę i nie miało również miejsca niezgodne z przepisami rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, gdyż umowa stron uległa rozwiązaniu w okolicznościach wskazanych w art. 30 §1 pkt 5 kp i zgodnie z zasadą z tego przepisu. W takiej sytuacji nie wystąpiły ani okoliczności z art. 45 §1 kpc, ani z art. 56 kp i roszczenie powoda należało oddalić. Materialnoprawna ocena Sądu pierwszej instancji, że umowa o pracę zawarta 3 czerwca 2002 r. na czas pełnienia funkcji członka zarządu nie uległa rozwiązaniu w sposób określony w art. 30 §5 kp, w zbiegu z zakończeniem prawnej możliwości dalszego wykonywania przez powoda funkcji członka zarządu, w następstwie zgodnej z przepisami kodeksu spółek handlowych, ważnej i prawnie skutecznej uchwały zgromadzenia wspólników pozwanej spółki z 13 kwietnia 2015 r. o odwołaniu powoda z pełnionej funkcji, ale wymagała rozwiązania przez czynności z art. 30 §1 pkt 1 lub pkt 2 kp dokonane
w formie określonej w art. 30 § 3 kp, których pracodawca nie wykonywał, okazała się w stanie rzeczy właściwym dla rozstrzygania o zasadności powództwa powoda
w całości bezpodstawna i bezzasadna.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy stwierdził materialnoprawną zasadność wszystkich apelacyjnych zarzutów i wniosków strony pozwanej oraz bezzasadności powództwa, a w konsekwencji orzekł o zmianie zaskarżonych apelacją orzeczeń w sposób opisany w pkt I sentencji, zgodnie z zasadą z art. 386 §1 kpc. Kwota zasądzona od powoda na rzecz strony pozwanej w pkt I sentencji, stanowi równowartość kosztów pomocy prawnej jakie zgodnie z art. 98 §1 i § 3 kpc są należne stronie, która wygrała w pierwszej instancji sprawę jak niniejsza i poniosła koszty zastępstwa prawnego adwokata.

Kwota zasądzona tytułem kosztów postępowania apelacyjnego, stanowi sumę kwoty opłaty sądowej należnej i uiszczonej przez stronę pozwaną od uwzględnionej apelacji i opłaty za pomoc prawną adwokata w postępowaniu apelacyjnym, ustalonej zgodnie z art. 108 §1 zd.1 kpc, jako należna na podstawie z art. 98 §1-3 kpc w zw.
z art. 391 §1 kpc i przepisów, do których odsyłają art. 98 §3 i 4 kpc.