Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód M. Ć. reprezentowany przez pełnomocnika wniósł o podwyższenie alimentów zasądzonych od pozwanego D. Ć. (1) wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 maja 2009r. w sprawie o sygn. akt III RC 152/09 z kwoty po 550 zł miesięcznie do kwoty po 800 zł miesięcznie płatnej do rąk powoda z odsetkami w wysokości ustawowej za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego na wypadek opóźnienia w zapłacie którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów zastępstwa prawnego ( pozew k. 2 – 8).

Pozwany D. Ć. (1) w odpowiedzi na pozew z dnia 04 czerwca 2020r. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zwolnienie od kosztów postępowania łącznie z kosztami zastępstwa procesowego. (odpowiedź na pozew k. 27-30).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. Ć. urodzony w dniu (...) w O., pochodzi ze związku małżeńskiego D. Ć. (1) i D. Ć. (2), Rodzice powoda są po rozwodzie orzeczonym w 2001r.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 29 maja 2009r. zostały podwyższone alimenty od D. Ć. (1) na rzecz syna M. Ć. do kwoty po 550 zł miesięcznie. W okresie orzekania w w/w sprawie M. Ć. miał 11 lat i uczęszczał do czwartej kasy szkoły podstawowej. Ponadto korzystał z zajęć nauki języka francuskiego oraz uczęszczał do szkoły muzycznej, grał na fortepianie. Koszty jego utrzymania opiewały na kwotę ok. 1100 zł miesięcznie i obejmowały: wyżywienie i odzież – 400 zł, koszty edukacji i zajęć dodatkowych 500 zł, koszty wyjazdów, wycieczek szkolnych, wyjść do kina, teatru 150 zł. Powód zamieszkiwał wówczas z matką w domu jej rodziców, zajmując piętro domu, zaś dziadkowie zamieszkiwali na parterze. Generalnie powód nie chorował poza sezonowymi przeziębieniami.

W dacie orzekania w sprawie III RC 152/09 matka powoda D. Ć. (2), miała wówczas 34 lata i od 5 kwietnia 2020r. była zatrudniona w Zakładach (...) S.A. jako sekretarka w wymiarze pełnego etatu z wynagrodzeniem 2370,29 zł netto miesięcznie. Prowadziła wspólne gospodarstwo domowe ze swoimi rodzicami, dokładając się do połowy opłat za światło.

D. Ć. (1) w dacie wydania orzeczenia w sprawie III RC 152/09 miał 38 lat, pracował jako magazynier, zamieszkiwał w lokalu ZGM razem ze swoją matką. Przebywał na zwolnieniu chorobowym z uwagi na skręcenie nogi. Jego wynagrodzenie z tytułu umowy o prace wynosiło 1500 zł. Pozwany posiadał zadłużenie z tytułu opłat za telefon, nie był w stanie spłacać długów, nie posiadał żadnego majątku. Poza alimentami, nie partycypował w kosztach utrzymania syna, nie utrzymywał kontaktu z synem.

Obecnie powód M. Ć. ma 22 lata, od 1 października 2018r. podjął naukę na studiach zaocznych na Uczelni (...) Handlowej w W. na (...) i Logistyki - kierunek bezpieczeństwo wewnętrzne. Obecnie jest na III roku studiów, planowany termin ukończenia nauki to 30 września 2021r. (zaświadczenie k. 12) Powód zdaje egzaminy w terminie. Czesne za uczelnię wynosi 550 zł miesięcznie, które płaci matka powoda. Obecnie nauka na studiach odbywa się zdalnie, przez dwa weekendy w miesiącu, czasem trzy. Powód posiada laptop i telefon, za który rachunki płaci jego matka. Aktualnie powód jest w trakcie pisania pracy licencjackiej. W czasie studiów powód pracował w hotelu jako kelner, później w kawiarni jako barista, następnie została rozwiązana z nim umowa o pracę z uwagi na czas pandemii. Na początku grudnia 2020r. M. Ć. podjął zatrudnienie jako sprzedawca na podstawie umowy zlecenia, otrzymał wynagrodzenie ok. 600-700 zł. Aktualnie powód nadal pracuje dorywczo jako sprzedawca w galerii handlowej. W czasie studiów powód odbył 3 miesięczny płatny staż w Agencji Ochrony Osób zarabiał niecałe 2000 zł. W przyszłości M. Ć. planuje dalej kontynuować naukę na studia magisterskich. Powód szacuje, iż jego koszty miesięczne utrzymania wynoszą łącznie z opłatą za szkołę ok. 1000 zł. Powód nadal zamieszkuje w domu przy ul. (...) w O. z mamą, babcią i dziadkiem. Powód nie orientuje się co do kosztów utrzymania mieszkania i mediów, bowiem tym zajmują się jego dziadkowie. Powód otrzymuje również zasądzone alimenty od babci ojczystej w wysokości 100 zł. Nie utrzymuje kontaktu z ojcem, nie zna jego sytuacji finansowej, był wychowywany przez matkę i dziadków. Powód pomaga nieodpłatnie dziadkom, którzy prowadzą handel obwoźny, również pomaga prababci (lat 92) robiąc jej zakupy, wożąc ją na rehabilitację. Powód przed pandemią ponosił koszty dojazdu na uczelnię ok. 90 zł za bilet, czasami dojeżdżał samochodem płacąc 100 zł za paliwo. Przed pandemią powód wyjeżdżał na wakacje pod namiot ze znajomymi ponosząc koszty 700-800 zł.

D. Ć. (2) – matka powoda ma obecnie 45 lata, nadal jest zatrudniona w w Zakładach (...) S.A. Nadal zamieszkuje z synem M. Ć. w domu swoich rodziców. Oprócz syna M., nie ma innych dzieci na utrzymaniu. Dotychczasowe alimenty są przesyłane na konto za pośrednictwem komornika w wysokości niższej niż zasądzona tj. ok. 423,56 zł (wydruki z konta k. 13-22). D. Ć. (2) zakupiła synowi laptop do nauki zdalnej na raty, który już spłaciła.

Pozwany D. Ć. (1) ma obecnie 49 lat, nie posiada wyuczonego zawodu, nadal zamieszkuje ze swoją matką T. Ć., będącą na emeryturze. Oprócz syna M. pozwany nie mam innych dzieci na utrzymaniu. Pozwany od 10 lat utrzymuje się z pracy w (...) Hurtowni (...). j. w J., jako magazynier, na pół etatu z wynagrodzeniem 1300 zł brutto miesięcznie ( zaświadczenie k. 38-39), netto 1016,83 zł. Pozwany leczy się przewlekle na cukrzycę typu II i nadciśnienie. (zaświadczenie lekarskie k. 31) U pozwanego zdiagnozowano reumatoidalne zapalenie stawów i zapalenie rzepki. Pozwany nie występował o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, ma zamiar podjąć starania o rentę. Pozwany kupuje leki na cukrzycę, leki na nadciśnieniem, przeciwbólowe, osłonowe łącznie ponosi koszty ok. 150 zł miesięcznie. Pozwany z uzyskanych zarobków opłaca telefon i leki, resztę pensji oddaje swojej mamie. Pozwany starał się w (...) o pomoc, ale przekraczał dochód o 1 zł. Od kilku lat pozwany płaci alimenty w drodze egzekucji komorniczej. D. Ć. (1) ma partnerkę, która mieszka na Ł. wraz ze swoim synem. W 2019r. pozwany osiągnął dochód w łącznej wysokości 12 096,39 zł ( zeznanie podatkowe k. 36-37). Matka pozwanego T. Ć. od 5 lat ma zasądzone alimenty na rzecz wnuka M. Ć. w kwocie 100 zł. Obecnie z uwagi na wszczętą egzekucję komorniczą (zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k.32) matka pozwanego pobiera emeryturę 532,61 zł. Matka pozwanego ma zadłużenie z tytułu niepłaconego czynszu.

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o : dokumenty znajdujące się w aktach sprawy III RC 152/09 oraz dokumenty znajdujące się w aktach sprawy - powołane w stanie faktycznym oraz na podstawie zeznań świadka D. Ć. (2) k. 91, dowodu z przesłuchania stron : powoda M. Ć. k.93-94, pozwanego D. Ć. (1) k. 94-96.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w niniejszej sprawie jest niezasadne i jako takie podlega oddaleniu. Zgodnie z regulacją art. 128 k.r.o. obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zaś art. 135 § 1 k.r.o. stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

W myśl art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego. Możliwości te oznaczają wykorzystywanie przez osobę, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, w pełni swoich sił, kwalifikacji i uzdolnień w celu uzyskiwania dochodów niezbędnych do zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej. Wysokość zarobków powinna być skorelowana z realnie istniejącymi możliwościami zarobkowymi. Przy ocenie możliwości majątkowych zobowiązanego bierze się pod uwagę przede wszystkim dochody, jakie z jego majątku można osiągnąć przy stosowaniu zasad prawidłowej gospodarki, w szczególności wartość pożytków naturalnych i cywilnych.

Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczają również usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (art. 135 § 1 k.r.o.). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno – ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe – materialne i intelektualne uprawnionego. Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, wyznacza treść art. 96 § 1 k.r.o., według którego rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa.

Zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków należy rozumieć między innymi zmniejszenie się możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego należy skorygować, bądź pod tym pojęciem należy rozumieć także istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 k.r. i op., należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy podkreślenia wymaga, że od ostatniego orzeczenia w przedmiocie ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego pozwanego na rzecz powoda minęło przeszło 11 lat. Z uwagi na długi okres czasu nastąpiła zmiana usprawiedliwionych potrzeb M. Ć., bowiem obecnie powód jest dorosłym mężczyzną, kontynuującym naukę na studiach zaocznych. W przekonaniu sądu biorąc pod uwagę tryb nauki powoda, jak również okoliczność iż podejmował już i nadal podejmuje prace dorywcze jako kelner, sprzedawca, barista – M. Ć. jest w stanie częściowo zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby, z wykonywanej dorywczo pracy. Z uwagi na zdalną naukę w średnio dwa weekendy w miesiącu, powód może podjąć zatrudnienie choćby w niepełnym wymiarze czasu pracy w ciągu tygodnia.

W ocenie sądu by móc podwyższyć alimenty musi wystąpić nie tylko przesłanka w postaci zwiększenia się usprawiedliwionych potrzeb po stronie powoda ale też konieczna jest przesłanka w postaci zwiększenia się możliwości zarobkowych i majątkowych po stronie zobowiązanego do płacenia alimentów pozwanego.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że również możliwości zarobkowe i majątkowe pozwanego nie uległy poprawie. Zebrany w sprawie materiał dowodowy wykazał, że pozwany jest zatrudniony na pół etatu uzyskuje dochód 1300 zł miesięcznie. Z uwagi na charakter schorzeń na które cierpi pozwany, konieczność zakupu leków przeciwbólowych nie jest w stanie osiągać większych dochodów. Ponadto pozwany nie posiada majątku, z którego ewentualny dochód mógłby być przekazywany na zaspokojenie potrzeb powoda. Pozwany nie ma własnego mieszkania, nadal mieszka ze swoją matką. Natomiast z prowadzonej egzekucji przez komornika z wynagrodzenia za pracę pozwanego, wynika, że powód otrzymuje alimenty w wysokości niższej niż dotychczas zasądzona. Usprawiedliwione potrzeby powoda kształtują się w wysokości 1300 zł miesięcznie i w tym zakresie Sąd poczynił ustalenia w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty jak i w oparciu o zeznania stron i zeznania świadka.

Pozwany generalnie nie kwestionował kosztów utrzymania syna, jednakże podkreślał że z uwagi na swój zły stan zdrowia nie jest w stanie pracować w większym wymiarze.

Sąd miał także na uwadze, że z uwagi na zdalny tryb nauki, powód nie ponosi już kosztów dojazdu na uczelnię, również zmniejszył się koszt wydatków wakacyjnych powoda. Sytuacja materialna matki powoda również nie uległa pogorszeniu, w dalszym ciągu jest zatrudniona w dotychczasowym miejscu pracy. Wspólnie z synem mieszka nadal w domu jej rodziców, dzieląc z rodzicami koszty utrzymania. Zdaniem Sądu zwiększenie obowiązku alimentacyjnego pozwanego spowodowałoby nieuzasadnioną dysproporcję w obciążeniu go kosztami utrzymania syna, albowiem powód otrzymuje również alimenty od T. Ć. (babci ojczystej). Z tych względów należało uznać, że nie nastąpiła istotna zmiana stosunków uzasadniająca żądanie podwyższenia alimentów i nadal zasadne jest utrzymanie obowiązku alimentacyjnego pozwanego w dotychczasowym kształcie.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł, jak w punkcie I sentencji wyroku, na podstawie art. 133 § 1 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 i 2 k.r.o. w zw. z art. 138 k.r.o.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie 2 na mocy art. 96 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 2005, Nr 167, poz. 1398 z późn. zm.) w zw. z art. 102 k.p.c. i art. 100 k.p.c. przejmując je w całości na rachunek Skarbu Państwa.

Zarządzenie: Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełnomocnikowi powoda.