Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II AKa 196/21

1.

2.WYROK

2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2022 r.

5.Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący sędzia SA Wiesław Pędziwiatr

Sędziowie: SA Artur Tomaszewski (spr.)

SA Jerzy Skorupka

Protokolant: Wiktoria Dąbrowicz

6.przy udziale prokuratora Prokuratury (...) Zbigniewa Jaworskiego

7.po rozpoznaniu 22 czerwca 2022 r.

8.sprawy A. S. (1) oskarżonego o czyn z art. 299 § 1 i 5 k.k. w związku z art. 12 k.k. w związku z art. 65 § 1 k.k.

9.na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

10.od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu

11.z 18 grudnia 2020 r. sygn. akt III K 252/19

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec A. S. (1) w ten sposób, że:

1)  opis czynu przypisanego w pkt I części rozstrzygającej uzupełnia o ustalenie, że oskarżony działał w krótkich odstępach czasu oraz czyn ten kwalifikuje jako przestępstwo z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 57 § 2 k.k. oraz art. 60 § 3 k.k. i art. 60 § 6 pkt 3 k.k. wymierza oskarżonemu karę 11 (jedenastu) miesięcy pozbawienia wolności,

2)  z podstawy prawnej rozstrzygnięcia z pkt II eliminuje przepisy art. 70 § 1 k.k. i art. 60 § 5 k.k. i uzupełnia ją o przepisy art. 69 § 3 k.k. i art. 70 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r.,

3)  w miejsce rozstrzygnięcia z pkt III, na podstawie art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego karę grzywny w liczbie 270 (dwustu siedemdziesięciu) stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na 40 (czterdzieści) zł,

4)  na podstawie art. 73 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. oddaje oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego,

5)  uchyla rozstrzygnięcie z pkt IV wydane na podstawie art. 72 § 1 k.k. o zobowiązaniu oskarżonego do informowania Sądu o przebiegu okresu próby,

6)  wymierzoną w pkt V części rozstrzygającej opłatę obniża do kwoty 1260 zł;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, poniesionymi wydatkami obciążając Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 196/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 18 grudnia 2020 r. sygn. akt III K 252/19

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

Oskarżony był dotychczas kilkakrotnie karany sądownie

informacja z K.

(...)- (...)

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

informacja z Krajowego Rejestru Karnego

Dokument urzędowy; jego treść nie budzi żadnych wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 4 k.k., polegająca na zastosowaniu przez Sąd w pkt 3 i 4 wyroku ustawy nowej, mimo, że w czasie popełnienia przestępstwa obowiązywała ustawa względniejsza dla oskarżonego,

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. polegającego na uznaniu, że A. S. (1) dopuścił się przestępstwa działając w warunkach czynu ciągłego, podczas gdy w przypisanym oskarżonemu czynie brak było wszystkich znamiona opisanych przez ustawodawcę w art. 12 k.k., w tym znamienia „w krótkich odstępach czasu”, a które zostało ustalone na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego,

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 70 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. poprzez jego niezastosowanie oraz obrazę przepisów art. 70 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 60 § 5 k.k. polegającego na nieprawidłowym wskazaniu jako podstawy prawnej warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego;

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. polegającą na wymierzeniu wobec oskarżonego na podstawie tego przepisu kary grzywny w wysokości 500 stawek dziennych, to jest powyżej górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji tego przepisu;

obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 72 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. poprzez niesprecyzowanie w wyroku dokładnego określenia sposobu i częstotliwości realizacji nałożonego na oskarżonego obowiązku informowania Sądu o przebiegu okresu próby;

- obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., polegająca na nie orzeczeniu wobec oskarżonego dozoru kuratora w związku z warunkowym zawieszeniem orzeczonej kary pozbawienia wolności, podczas gdy obowiązujące przepisu w dacie popełnienia czynu przez oskarżonego, jak i w dacie wyrokowania nakładały na Sąd obowiązek obligatoryjnego orzeczenia w okresie próby dozoru kuratora, w związku z popełnieniem przestępstwa, w przypadku którego, oskarżony działał w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnienie przestępstwa.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Do postawionych przez prokuratora zarzutów obrazy prawa materialnego należy odnieść się całościowo, gdyż są ze sobą ściśle powiązane. Zarzuty te w większości zasługują na uwzględnienie.

Co do zarzutu obrazy art. 4 k.k. polegającej na zastosowaniu przez Sąd w pkt 3 i 4 wyroku ustawy nowej, mimo, że w czasie popełnienia przestępstwa obowiązywała ustawa względniejsza dla oskarżonego, to jest on zasadny o tyle, że oczywistym jest, iż jednolity stan prawny należy zastosować do wszystkich rozstrzygnięć o charakterze materialnym w odniesieniu do danego przypisanego czynu. Obowiązek stosowania przepisów tylko jednej ustawy oznacza, że w zakresie właściwego zastosowania art. 4 § 1 k.k. sąd musi dokonać wyboru między konkurującymi ustawami i zastosować całościowo jedną z nich, czyli tę, która in concreto jest względniejsza dla sprawcy (por. wyrok SA w Gdańsku z 4.09.2018 r., II AKa 160/18, LEX nr 2606445). Niewątpliwie dla oskarżonego zdecydowanie korzystniejsze były przepisy ustawy Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r., którą to regulację sąd I instancji powołał w ramach rozstrzygnięcia z pkt II zaskarżonego wyroku.

Należało więc ją odnieść także do pozostałych rozstrzygnięć o charakterze materialnym, co też sąd odwoławczy uczynił zmieniając w tym zakresie zaskarżony wyrok, w szczególności czyn przypisany w pkt I części rozstrzygającej kwalifikując jako przestępstwo z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k.

Co do zarzutu obrazy art. 12 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. polegającego na uznaniu, że A. S. (1) dopuścił się przestępstwa działając w warunkach czynu ciągłego, podczas gdy w przypisanym oskarżonemu czynie brak było wszystkich znamiona opisanych przez ustawodawcę w art. 12 k.k., w tym znamienia „w krótkich odstępach czasu”, a które zostało ustalone na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, to jest on w sposób oczywisty zasadny. Dlatego zgodnie z wnioskiem prokuratora opis czynu przypisanego w pkt I części rozstrzygającej uzupełniono o ustalenie, że oskarżony działał w krótkich odstępach czasu.

Także kolejny zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, a to art. 70 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. poprzez jego niezastosowanie oraz obrazy przepisów art. 70 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 60 § 5 k.k. polegającego na nieprawidłowym wskazaniu, jako podstawy prawnej warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego, zasługiwał w całości na uwzględnienie.

Skoro w oparciu o art. 4 § 1 kk zastosowanie mają przepisy ustawy Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r., to zgodnie z ówczesną regulacją przepisy art. 70 § 1 kk i art. 60 § 5 kk nie mogły być podstawą warunkowego zawieszenia wykonania wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności. Oskarżonemu przypisano bowiem popełnienie przestępstwa w warunkach art. 65 § 1 kk, co oznacza, jak stanowi ten przepis także w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., że przepisy dotyczące wymiaru kary, środków karnych oraz środków związanych z poddaniem sprawcy próbie, przewidziane wobec sprawcy określonego w art. 64 § 2, stosuje się także do sprawcy, który z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu lub popełnia przestępstwo działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa oraz wobec sprawcy przestępstwa o charakterze terrorystycznym.

Zgodnie zaś z ówczesnym art. 69 § 3 kk, zawieszenia wykonania kary nie stosuje się do sprawcy określonego w art. 64 § 2, chyba że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami; zawieszenia wykonania kary, o którym mowa w art. 60 § 3-5, nie stosuje się do sprawcy określonego w art. 64 § 2 (podkr. SA).

Nadto jak stanowił wtedy art. 70 kk:

§ 1. Zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby, który biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia i wynosi:

1) od 2 do 5 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności,

2) od roku do 3 lat - w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolności.

§ 2. W wypadku zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec sprawcy młodocianego lub określonego w art. 64 § 2, okres próby wynosi od 3 do 5 lat.

Mając na względzie treść tych przepisów, należało w zaskarżonym wyroku z podstawy prawnej rozstrzygnięcia z pkt II wyeliminować przepisy art. 70 § 1 k.k. i art. 60 § 5 k.k. i uzupełnić ją o przepisy art. 69 § 3 k.k. i art. 70 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r.

Co do zarzutu obrazy art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. polegającej na wymierzeniu wobec oskarżonego na podstawie tego przepisu kary grzywny w wysokości 500 stawek dziennych, to jest powyżej górnej granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji tego przepisu, to także on jest w pełni zasadny.

Skoro w oparciu o art. 4 § 1 kk zastosowanie mają przepisy ustawy Kodeks karny w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r., to zgodnie z ówczesną treścią art. 71 § 1 kk, zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności sąd mógł orzec grzywnę w wysokości jedynie do 270 stawek dziennych.

Dlatego także w tym zakresie sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok i w miejsce rozstrzygnięcia z pkt III, na podstawie art. 71 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w liczbie 270 stawek dziennych określając wysokość jednej stawki na 40 zł.

Ilość stawek niewątpliwie odpowiada zarówno stopniowi winy oskarżonego, jak i stopniowi społecznej szkodliwości jego czynu.

W graniach tak postawionego zarzutu, dotyczącego wyłącznie naruszenia prawa materialnego, brak jednocześnie było podstaw do uwzględnienia wniosku prokuratora w zakresie podwyższenia wysokości jednej stawki dziennej z ustalonej przez sąd I instancji w kwocie 40 zł na 80 zł.

Zasadny jest także zarzut prokuratora obrazy art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., polegającej na nie orzeczeniu wobec oskarżonego dozoru kuratora w związku z warunkowym zawieszeniem orzeczonej kary pozbawienia wolności, podczas gdy obowiązujące przepisu w dacie popełnienia czynu przez oskarżonego, jak i w dacie wyrokowania nakładały na Sąd obowiązek obligatoryjnego orzeczenia w okresie próby dozoru kuratora, w związku z popełnieniem przestępstwa, w przypadku którego, oskarżony działał w zorganizowanej grupie mającej na celu popełnienie przestępstwa.

Dlatego zgodnie z wnioskiem prokuratora, na podstawie art. 73 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. w zw. art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., oddano oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

Konsekwencją tego było jednak uchylenie rozstrzygnięcia z pkt IV wydanego na podstawie art. 72 § 1 k.k. o zobowiązaniu oskarżonego do informowania Sądu o przebiegu okresu próby, gdyż taki dodatkowy obowiązek jest niepotrzebny, skoro cele z nim związane realizowane będą w pełni w ramach dozoru kuratora, który może weryfikować zachowanie oskarżonego w okresie próby i wzywać go do udzielenia stosownych informacji o jego przebiegu. Tym samym pozostawienie zobowiązania oskarżonego do informowania sądu o przebiegu okresu próby de facto dublowałby obowiązki związane z realizacją dozoru kuratora, i dlatego nie było już potrzebne.

Z tego powodu nie zasługiwał na uwzględnienie ostatni zarzut prokuratora dotyczący obrazy art. 72 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. poprzez niesprecyzowanie w wyroku dokładnego określenia sposobu i częstotliwości realizacji nałożonego na oskarżonego obowiązku informowania Sądu o przebiegu okresu próby. Skoro sąd odwoławczy uchylił ów obowiązek, to brak było podstaw do jego doprecyzowywania.

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w następujący sposób:

- w pkt 1 wyroku, poprzez uzupełnienie opisu czynu „w krótkich odstępach czasu”;

- w pkt 2 wyroku, poprzez wskazanie jako podstawy warunkowego zawieszenia wykonania wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności art. 70 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w miejsce art. 70 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 60 § 5 k.k.;

- w pkt 3 wyroku, poprzez wskazanie w podstawie prawnej przepisów obowiązujących w dacie popełnienia czynu zabronionego, tj. kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. – art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 71 § 1 k.k. i orzeczenie wobec oskarżonego kary w granicach ustawowego zagrożenia przewidzianego w sankcji tego przepisu – kary 270 stawek dziennych grzywny przy określeniu jednej stawki na kwotę 80 zł;

- w pkt 4 wyroku, poprzez wskazanie w podstawie prawnej przepisów obowiązujących w dacie popełnienia czynu zabronionego, tj. kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. – art. 4 § 1 k.k. w zw. z art. 72 § 1 pkt 1 k.k. oraz zobowiązanie oskarżonego do informowania na piśmie Sądu o przebiegu okresu próby raz na pół roku;

- oddanie oskarżonego na podstawie art. 4 § 1 k.k., art. 73 § 2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. pod dozór kuratora w okresie próby.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski prokuratora tylko w części były zasadne, w takim zakresie, w jakim przedstawiono to wyżej ustosunkowując się do poszczególnych zarzutów obrazy prawa materialnego.

3.2.

Prokurator zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- obrazę przepisów prawa karnego procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, a to art. 627 k.p.k., art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 8 sierpnia 1983 r. (Dz.U. Nr 49, poz. 223), art. 3 ust. 2 powyższej ustawy poprzez niewskazanie przez Sąd podstawy prawnej w przedmiocie kosztów postępowania i obliczenie opłaty w wysokości 4180 zł, podczas gdy na podstawie w/w przepisów opłata wobec oskarżonego powinna wynosić 2180 zł, a także nie orzeczenie przez Sąd zwrotu przez oskarżonego wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest zasadny tylko w zakresie kwestionującym wysokość opłaty wymierzonej oskarżonemu przez Sąd I instancji, gdyż, pozostając przy karach wymierzonych przez ten Sąd, to zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 197 3 r. o opłatach w sprawach karnych powinna ona była wynosić 2180 zł, a nie 4180 zł, jako orzekł Sąd Okręgowy. Ponieważ jednak Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok, co do kar wymierzonych oskarżonemu, to opłatę należało wyliczyć w innej wysokości, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Niezasadny jest natomiast zarzut nie orzeczenia przez Sąd I instancji zwrotu przez oskarżonego wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania. Wbrew twierdzeniu prokuratora, Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku orzekł o takim obowiązku oskarżonego w pkt V części rozstrzygającej, zasądzając od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot kosztów postępowania.

Nie budzi zaś najmniejszych wątpliwości, że rozstrzygnięcie to dotyczy także wydatków poniesionych przez Skarb Państwa, w tym od chwili wszczęcia postępowania, gdyż zgodnie z art. 616 § 1 pkt 1 i § 2 pkt 2 kpk koszty procesu (czyli postępowania) obejmują m.in. wydatki poniesione prze Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania. Zaś zgodnie z art. 626 § 2 kpk dookreślenie ich wysokości może nastąpić także w odrębnym postanowieniu.

Jednocześnie podkreślić należy, że w praktyce sądowej w wyrokach bardzo często nie wskazuje się podstaw prawnych rozstrzygnięcia o kosztach procesu, które to podstawy z reguły są oczywiste, a ewentualnie ich dookreślenie może nastąpić także w pisemnym uzasadnieniu wyroku. W tym przypadku, co prawda, Sąd I instancji tego nie uczynił, ale nie budzi żadnych wątpliwości, że podstawami tymi są art. 627 kpk i przepisy ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

Wniosek

Prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w następujący sposób:

- wskazanie podstawy prawnej w przedmiocie orzeczenia o kosztach postępowania, określenie opłaty sądowej w wysokości 2340 zł oraz zwrot wydatków na rzecz Skarbu Państwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie z przyczyn wskazanych w wyżej w części ustosunkowującej się do zarzutu oraz poniżej w pkt 4.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Sąd I instancji wymierzając oskarżonemu karę roku pozbawienia wolności przy zastosowaniu instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary orzekł ją powyżej górnej granicy możliwego jej wymiaru.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Niezależnie od zakresu zaskarżenia wyroku na niekorzyść oskarżonego, sąd odwoławczy z urzędu w oparciu art. 440 kpk zmienił go na korzyść oskarżonego poprzez wymierzenie mu za przypisany czyn kary 11 miesięcy pozbawienia wolności w miejsce orzeczonej kary roku pozbawienia wolności.

Utrzymanie w mocy orzeczenia w zakresie kary roku pozbawienia wolności byłoby bowiem rażąco niesprawiedliwe dla oskarżonego.

Sąd I instancji wymierzając oskarżonemu karę roku pozbawienia wolności zastosował instytucję obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary z art. 60 § 3 kk, która nie była kwestionowana przez prokuratora we wniesionej apelacji.

Zgodnie zaś z powołanym w podstawie wymiaru kary art. 60 § 6 pkt 3 kk, także w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r., nadzwyczajne złagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia albo kary łagodniejszego rodzaju według następujących zasad:

3) jeżeli czyn stanowi występek, przy czym dolną granicą ustawowego zagrożenia jest kara pozbawienia wolności nie niższa od roku, sąd wymierza grzywnę, karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności.

W tym przypadku przypisano oskarżonemu popełnienie przestępstwa z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k., który to czyn stanowi występek i zagrożony jest karą pozbawienia wolności od roku do lat 10.

W konsekwencji, wymierzona oskarżonemu w oparciu o art. 60 § 6 pkt 3 kk kara pozbawienia wolności musiała być niższa niż jeden rok, stąd karę roku pozbawienia wolności sąd I instancji wadliwie orzekł z ewidentnym naruszeniem tego przepisu. Wymierzona kara roku pozbawienia wolności jest karą poza granicami jej wymiaru wyznaczonymi ustawą i dlatego uznać należało, że utrzymanie wyroku w tym zakresie byłoby rażąco niesprawiedliwe dla oskarżonego.

Z tego powodu sąd odwoławczy na podstawie art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 57 § 2 k.k. oraz art. 60 § 3 k.k. i art. 60 § 6 pkt 3 k.k. wymierzył oskarżonemu nową karę 11 miesięcy pozbawienia wolności. Kara ta odpowiada regulacji z art. 60 § 6 pkt 3 k.k., gdyż jest karą poniżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia, czyli jednego roku. Zarazem nie mogła być łagodniejsza, gdyż nie przekraczając stopnia zawinienia oskarżonego odpowiada wysokiemu stopniowi społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu, który został przecież popełniony w ramach zorganizowanej grupy przestępczej i dotyczy tzw. prania brudnych pieniędzy obejmujących znaczne kwoty pochodzące z czynu zabronionego polegającego na uszczupleniu zobowiązań podatkowych związanych z podatkiem VAT. Obciążała też oskarżonego jego dotychczasowa karalność.

W konsekwencji wymierzoną w pkt V części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku opłatę obniżono do kwoty 1260 zł, co odpowiada wymierzonej obecnie przez sąd odwoławczy karze pozbawienia wolności i karze grzywny (art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Rozstrzygnięcia odnośnie winy i sprawstwa oskarżonego, co do przypisanego mu czynu, odnośnie rodzaju wymierzonych kar oraz obciążenia oskarżonego kosztami postepowania.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok utrzymano w mocy wobec niestwierdzenia w toku kontroli odwoławczej:

- istnienia bezwzględnych powodów odwoławczych z art. 439 § 1 k.p.k.,

- tego, że utrzymanie w powyższym zakresie w mocy wyroku skutkowałoby rażącą niesprawiedliwością orzeczenia (art. 440 k.p.k.),

a także wobec uznania z powodów opisanych w pkt. 3 niniejszego uzasadnienia braku zasadności części zarzutów apelacyjnych prokuratora.

Wyrok w powyższym zakresie odpowiada prawu i zarazem brak było podstaw do jego zmiany z urzędu.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Jak w pkt. 3 i 4 niniejszego uzasadnienia.

Zwięźle o powodach zmiany

Jak w pkt. 3 i 4 niniejszego uzasadnienia.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Rozstrzygnięcie to oparto o art. 624 § 1 k.p.k., gdyż względy słuszności przemawiały za zwolnieniem oskarżonego w całości od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, skoro częściowa wadliwość zaskarżonego wyroku wynikała wyłącznie z tego powodu, że Sąd I instancji bezkrytycznie powielił wnioski prokuratora odnośnie kwalifikacji prawnej, podstaw wymiaru kar i ich wysokości. Sam oskarżony nie skarżył wyroku. W konsekwencji poniesionymi w sprawie wydatkami postępowania odwoławczego należało obciążyć Skarb Państwa.

7.  PODPIS

SSA Jerzy Skorupka SSA Wiesław Pędziwiatr SSA Artur Tomaszewski

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator z Prokuratury Okręgowej w Katowicach

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wszystkie rozstrzygnięcia

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana