Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

-

sędzia Jacek Klęk

Protokolant

-

st. sekr. sąd. Zdzisława Dróżdż

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 212/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu z 11 maja 2022 r. w sprawie II K 621/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacja obrońcy (a, b):

a)  Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na uznaniu, że oskarżony aktywnie brał udział w bójce, podczas gdy jego udział polegał na próbie rozdzielenia przeciwników.

b)  Naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez dowolne, niezgodne z zasadami doświadczenia życiowego ocenę wyjaśnień B. M. w zakresie w jakim wyjaśnia, że jedyną intencją jego działania, było rozdzielenie bijących się mężczyzn.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrony nieomal w całości oparta jest na tezie jakoby Sąd Rejonowy dokonując oceny wiarygodności wyjaśnień B. M. uczynił to dowolnie, a to z uwagi na nieuwzględnienie zasad doświadczenia życiowego. Pomijając przy tym, że art. 7 k.p.k. wskazuje na kwestię zasad logiki oraz wiedzy i doświadczenia życiowego, a nie „zasady doświadczenia życiowego”, należy wskazać, że nie został on rozwinięty w uzasadnieniu. Tymczasem artykuł 7 k.p.k. formułuje ogólne dyrektywy oceny dowodów i to po stronie skarżącego istnieje konieczność wskazania, jaka konkretna reguła logicznego rozumowania została przez Sąd naruszona. Przypomnieć przy tym należy powtarzaną wielokrotnie zasadę, wedle której przekonanie Sądu o wiarygodności jednych i niewiarygodności innych dowodów pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. zwłaszcza wtedy, gdy:

1)  jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), gdy podstawą wszelkich rozstrzygnięć są prawdziwe ustalenia faktyczne (art. 2 § 2 k.p.k.),

2)  stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

3)  jest gruntownie i logicznie – z uwzględnieniem wskazać wiedzy i doświadczenia życiowego – uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 listopada 2002 r. w spr. V KKN 333/01; Prok. i Pr. wkł. 2003, nr 7-8, poz. 11 oraz system informacji prawniczej LEX nr (...)).

Stąd zatem dokonane przez Sąd ustalenia faktyczny mogą być uznane za nieprawidłowe dopiero po wykazaniu, że Sąd naruszył reguły wnioskowania skutkujące ustaleniami nielogicznymi, niezgodnymi z materiałem dowodowym, a jednocześnie wyciągnął przy tym błędne lub oczywiście sprzeczne z wiedzą powszechną rozumowanie albo też dokonał błędnej oceny zgromadzonego materiału skutkującą niewłaściwymi ustaleniami faktycznymi. W szczególności dzieje się to, gdy Sąd pominął istotne w sprawie dowody lub oparł się na dowodach na rozprawie nieujawnionych albo też sporządził uzasadnienie niezrozumiałe, lapidarne, wewnętrznie sprzeczne czy nielogiczne, tym samym uniemożliwiając możliwość merytorycznej oceny odwoławczej. Sąd oczywiście uprawniony jest do wyboru źródeł dowodowych (pomijając obowiązki wyboru określonych dowodów i sposobu ich przeprowadzenia, wynikające z przepisów), a przy tym może samodzielnie decydować, jakie dowody uwzględnia przy budowie stanu faktycznego, dokonać ich oceny w sposób swobodny i nie jest związany w tym zakresie stanowiskiem którejkolwiek ze stron postępowania. Jednocześnie istotnym w procesie dochodzenia do prawdy obiektywnej jest zachowanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy twierdzeniami a dowodami na ich poparcie, co pozwala dokonać ustaleń faktycznych, odrzucając jednocześnie rozwiązania czy tezy nierzeczywiste lub nieprawdopodobne. Sąd przy tym korzysta z władzy dyskrecjonalnej w tym zakresie i dopiero skuteczne zakwestionowanie metod dochodzenia prawdy, zgodnie z powyższym, umożliwia wzruszenie orzeczenia.

W niniejszej sprawie obrońca B.K. M. podjął próbę wykazania wyłącznie swoich racji w oparciu o wyjaśnienia oskarżonego, jednak w żaden sposób nie próbował wykazywać nielogiczności lub sprzeczności w rozumowaniu Sądu I instancji, opisanego w sekcji 2.2. pkt. 1.1.1. uzasadnienia. Wskazano tam przyczyny uznania wyjaśnień m.in. B.K. M. za niewiarygodne w istotnej części – w tym w zakresie jego motywów działania, a także charakteru jego aktywności w zdarzeniu oraz przyczyn jego zachowania. Wyraźnie podano, że niekonsekwencja wyjaśnień B.K. M. to tylko jeden z powodów takiej oceny, zwłaszcza w zakresie niekonsekwencji depozycji złożonych na rozprawie w odniesieniu do twierdzeń z dochodzenia przy jednoczesnym niewiarygodnym zasłanianiu się amnestycznym zatruciem alkoholowym. Jednocześnie Sąd meriti jednoznacznie wskazał, że na ocenę wyjaśnień oskarżonego miały wpływ zeznania świadków, zwłaszcza W. B., S. K. oraz częściowo A. S., które uznano za wiarygodne Skarżący podnosząc zarzut obrazy art. 7 k.p.k. powinien był więc nie tylko wskazać na wadliwość oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, ale przynajmniej uprawdopodobnić, że ocena wiarygodności depozycji pokrzywdzonego oraz świadków nie przystaje do wymogów art. 7 k.p.k. Nie wystarczy bowiem przedstawić swojej wersji wydarzeń, jeżeli nie idzie za tym wykazanie błędów po stronie Sądu orzekającego. Sąd Rejonowy wyraził swoje przekonanie o wiarygodności dowodów, w tym wyjaśnień oskarżonego i tylko jeżeli ta ocena byłaby nielogiczna i sprzeczna z materiałem i prawidłowym wyciąganiem wniosków, dopiero wówczas można byłoby ją zakwestionować. Wymaga to jednak przytoczenia w środku odwoławczym ukierunkowanej, konkretnej argumentacji skarżącego, której w niniejszej sprawie brak. To czyni omawiany zarzut oczywiście bezzasadnym. Dodać jedynie należy, iż Sąd analizując argumentację Sądu Rejowego nie dostrzegł, aby wiarygodność któregokolwiek z dowodów niedostrzeżonych przez obrońcę B.K. M. została oceniana dowolnie.

To samo dotyczy wadliwie podniesionego zarzutu „błędnych ustaleń faktycznych, który ma charakter pozorny – skoro rzekomą dawność ustaleń faktycznych skarżący opiera na założeniu wiarygodności wyjaśnień mandanta uznanych w tym zakresie za niewiarygodne. Dodać należy, że i ten zarzut nie został rozwinięty osobno w uzasadnieniu apelacji. Sąd Okręgowy stwierdza, że każda z okoliczności faktycznych relewantnych dla zakwestionowania chroniącego oskarżonych (nie tylko B.K. M.) domniemania niewinności została przez Sąd meriti ustalona z uwzględnieniem całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, w oparciu o dowody ocenione swobodnie.

Wniosek

Uniewinnienie

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przedstawiona argumentacja nie tylko nie dała podstaw do uwzględnienia wniosku, ale i do zakalikowania go jako bezzasadnego w kategoriach oczywistości.

3.2.

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (1):

Naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 11 § 3 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na wymierzeniu kary – przy rzeczywistym zbiegu przepisów ustawy – na podstawie przepisu art. 158 § 1 k.k. przewidującego karę łagodniejszego rodzaju.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Abstrahując od prawidłowości subsumpcji czynu przypisanego oskarżonym zarzut jawi się jako zasadny i to w kategoriach oczywistości. Zgodnie z zasadą stanowioną art. 11 § 3 k.k., w przypadku czynu wyczerpującego dyspozycję art. 158 § 1 k.k. i art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., wspomniana norma przesądza o konieczności wymierzenia kary w oparciu o art. 288 § 1 k.k. Sąd podziela w całości stanowisko pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego odnośnie do podniesionego zarzutu obrazy art. 11 § 3 k.k. Oczywistość obrazy wspomnianej normy prawa materialnego jest ewidentna skoro sąd orzekł wbrew niej.

Wniosek

Zmiana wyroku i wymierzenie kary pozbawienia wolności na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k.

☒ zasadny

☐ częściowo

zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mając na uwadze zastrzeżenie poczynione we wstępie do omówienia zarzutu wniosek sformułowany w pkt. 1. omawianego środka odwoławczego uznano za zasadny. Jednakowoż ujawniona przez Sąd Okręgowy w toku kontroli odwoławczej wadliwość subsumpcji czynu przypisanego, zarówno B.K. M., jak i A.K. M. oraz S.T.G., wyrażająca się bezpodstawnością uwzględnienia w podstawie skazania art. 288 § 1 k.k. (a tym samym i art. 11 § 2 k.k.) zdezaktualizowała konieczność zmiany wyroku w postulowanym przez skarżącego kierunku. Inaczej rzecz ujmując – zarzut i odpowiadający mu wniosek były zasadne, ale konieczności zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym uczyniła je bezprzedmiotowymi.

3.3.

Apelacja obrońcy (c):

Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec B. M. kary i środków karnych, podczas gdy oskarżony, mimo że wyłącznie rozdzielał uczestników, przeprosił pokrzywdzonego, wyraził skruchę, co stanowi okoliczność łagodzącą.

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego (2):

Rażąca niewspółmierność kary orzeczonej polegający na wymierzeniu oskarżonemu kary ograniczenia wolności przy zastosowaniu normy art. 37a § 1 kk, podczas gdy mając na uwadze okoliczności popełnienia czynu, charakter naruszonego dobra oraz uprzednią karalność oskarżonego, zwłaszcza za przestępstwo podobne, kara ograniczenia wolności nie spełnia celów kary, tak w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo

zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy podkreślić, że niniejsza ocena argumentacji obu skarżących odnosi się do podstawy skazania ustalonej orzeczeniem Sądu Okręgowego.

Sąd przy ocenie właściwego wymiaru kary za przypisane przestępstwo oprócz dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 k.k., bierze także pod uwagę stopień społecznej szkodliwości czynu w rozumieniu art. 115 § 2 k.k. o czym z resztą 53 k.k. wspomina. Należy przy tym pamiętać, że okoliczności podmiotowe i przedmiotowe wskazane w art. 115 § 2 k.k. jako istotne dla oceny stopnia szkodliwości społecznej czynu nie są znamionami sztywnymi, a wymagają swoistego dopasowania do określonego rodzaju przestępstwa. Za każdym razem Sąd ocenia okoliczności czynu przy uwzględnieniu wytycznych wynikających z tego przepisu.

Pamiętać przy tym warto, że pojęcie rażącej niewspółmierności kary wskazane w art. 438 pkt 4 k.p.k. nie dotyczy każdej ewentualnej różnicy co do jej wymiaru, lecz różnicy ocen tak istotnej, że w świetle wszystkich okoliczności popełnionego czynu oraz osoby sprawcy karę wymierzoną nazwać można byłoby - w potocznym rozumieniu tego słowa – „rażąco” niewspółmierną, nieakceptowalną (wyrok SN z 2 lutego 1995 r. w spr. II KRN 198/94 – OSNPP z 1995r., z. 6, poz. 18).

W niniejszej sprawie pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego ma rację wskazując, że orzeczenie kary ograniczenia wolności, przy takiej samej rodzajowo określonej karze za przestępstwo tożsame, popełnione w niedalekiej przeszłości (skazanie wyrokiem SR w Wieluniu Wydziału Zamiejscowego w P. w sprawie VI K 143/19) jest rażąco łagodne. Działanie oskarżonego cechowało się znacznym stopniem winy i społecznej szkodliwości w aspekcie motywów. Oskarżony uczestniczył bez poważnego powodu w napaści na inną osobę. Działał przy tym publicznie, lekceważąc normy poprawnego zachowania, ryzykując zdrowiem i życiem nie tylko pokrzywdzonego, ale i innych osób. Oskarżony dokonywał ataku na zdrowie innego człowieka, z premedytacją doprowadzając go do stanu w którym pokrzywdzony był w stanie jedynie podjąć zachowania obliczone na zminimalizowanie doznania poważnych obrażeń ciała. Oskarżony miał świadomość liczby współsprawców i bezwzględnie wykorzystał przewagę liczebną nad pokrzywdzonym dążąc do eskalacji zachowań i to pomimo podejmowanych prób podejmowanych przez osoby trzecie obliczonych na odwiedzenie atakujących od aktów na pokrzywdzonego. Oskarżony, wraz z pozostałymi uczestnikami napaści zaprzestał swojego zachowania dopiero na wieść o groźbie powiadomienia policji, dlatego też trudno mówić w jego przypadku o jakiejkolwiek próbie deeskalacji konfliktu. Sposób działania, motywacja oraz skutki, a nade wszytko uprzednie skazanie za tożsamy rodzajowo czyn (ledwie rok i 3 m-ce po uprzednim skazaniu za czyn z art. 158 § 1 k.k.) to okoliczności obciążające oczywiście niedoszacowane przez Sąd Rejonowy, a jednocześnie wskazujące na konieczność zmiany wobec B.K. M. zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie mu w miejsce kary kwestionowanej kary pozbawienia wolności w wymiarze 8 miesięcy. Oskarżony swoim zachowaniem z 10 stycznia 2021 r. będąc wówczas osobą trzykrotnie karaną (i to pomimo ukończenia tylko 22 lat) na kary nieizolacyjnie, w tym i karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania wykazał się skrajnie lekceważącym stosunkiem do porządku prawnego. Wykazał, że kara nieizolacyjna i środki probacyjne uprzednio stosowane wobec niego w związku z popełnionymi przestępstwami nie oddziałują na niego wychowawczo. To determinuje uznanie zarzutu pełnomocnika oskarżycielka posiłkowego za zasadny.

Co tyczy się apelacji obrońcy oskarżonego – zwraca w niej uwagę sposób argumentowania sprowadzający się do przywołania jako faktów okoliczności wynikających z wyjaśnień oskarżonego uznanych w tej części za niewiarygodne. Obrońca powiela swój punkt widzenia odnośnie zachowania oskarżonego, który został odrzucony jako niewiarygodny i sprzeczny z ustalonym stanem faktycznym. Warto przy tym podkreślić, że wyrażenie przez oskarżonego skruchy miało charakter koniunkturalny, bowiem żadną miarą nie przystaje ono do treści jego wyjaśnień. Faktem jest, że oskarżony jako ostatni przyłączył się do ataku na W. B. (tj. mając świadomość jego bicia przez pozostałych sprawców), a z ustaleń sądu nie wynik, aby w wymiernie mniej dolegliwy sposób atakował pokrzywdzonego. Analogicznie jak pozostali, na przemian z nimi zadawał ciosy i przytrzymywał go. Oczywistym przy tym pozostaje, że spożywanie przez oskarżonego alkoholu w nadmiarowych ilościach nie może być traktowane jako okoliczność łagodząca odpowiedzialność karną.

Skarżący w apelacji za rażąco surowe uznał „środki karne” – jednak takie w sprawie nie zostały orzeczone. Brak omówienia tegoż w uzasadnieniu wyklucza przyjęcie, aby zapis z części wstępnej apelacji dotyczył środków kompensacyjnych.

Wniosek

Apelacja obrońcy:

Wymierzenie oskarżonemu grzywny w wymiarze tożsamym jako pozostałym oskarżonym.

Apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego:

Wymierzenie oskarżonemu B.K. M. kary pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Powody uznania apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego za zasadną przesądzają o uznani za zasadny i jego wniosku. Sąd uwzględniać przytoczone wyżej okoliczności stwierdził, że orzeczenie wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności w oparciu o art. 37a § 1 k.k. było nieuzasadnione. Zdaniem Sądu Okręgowego wyłącznie kar pozbawienia wolności w wymiarze ośmiu miesięcy pozostaje karą odpowiadająca stopniowi społecznej szkodliwości przypisanego czynu i to taką, która nie przekracza stopnia winy. Jest prawda, że oskarżony jest osoba młodą ale już nie młodocianą, a zważywszy jego zachowanie się przed popełnieniem przestępstwa trudno uznać, aby oskarżony był osobą, co do której można odpowiedzialnie założyć, że w przyszłości będzie żył szanując dobra innych chronione prawem. Ostatnia okoliczność – pomimo wymiaru orzeczonej przez Sąd Okręgowy kary – wyklucza zastosowanie instytucji z art. 69 k.k. Nie ma bowiem żadnych podstaw do stwierdzenia, że dolegliwość skazania, w przypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary 7 m-cy pozbawienia wolności byłaby wystarczająca dla osiągnięcia wobec B.K. M. celów kary, a w szczególności zapobieżenia jego powrotowi do przestępstwa.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Wobec wszystkich oskarżonych:

a)  wyeliminowanie z podstawy skazania w pkt 1. wyroku art. 288 § 1 kk i art. 11 § 2 k.k.;

b)  wyeliminowanie z wymiaru kar art. 11 § 3 k.k.;

c)  utrzymanie w mocy środka kompensacyjnego obowiązku naprawienia szkody oraz nawiązki;

Wobec oskarżonego B. M.:

‐

wyeliminowanie art. 37a § 1 k.k. oraz art. 34 § 1 i 1a pkt 1 k.k. i art. 35 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Na podstawie art. 440 k.p.k. w zw. z art. 455 k.p.k. w zw. z art. 435 k.p.k. Sąd Okręgowy dokonał zmiany błędnie określonej kwalifikacji prawnej (co Sąd może uczynić niezależnie od granic zaskarżenia czy podniesionych zarzutów), eliminując z postawy prawnej skazania art. 288 § 1 k.k. Należy zauważyć, że przestępstwo zniszczenia mienia jest przestępstwem indywidualnie właściwym, mogącym być popełnionym przez każdy zdolny do tego podmiot, ale skonkretyzowany związkiem przyczynowym jego działania i skutku. Koniecznym jest zatem wyraźne wskazanie osoby, której aktywność skutkowała zniszczeniem mienia.

Z ustaleń Sądu Rejonowego oraz uznanych przezeń za wiarygodne dowodów nie wynika, uderzenia (aktywność), którego z oskarżonych skutkowała zniszczeniem wyświetlacza smartfona pokrzywdzonego. Kluczowym w tym zakresie jest dowód z zeznań pokrzywdzonego, który zeznał jedynie to, że przed zajściem urządzenie nie było uszkodzone, natomiast po zdarzeniu miało stłuczony wyświetlacz. Co istotne W. B. nie był w stanie określić, który konkretnie z napastników zadawał mu uderzenia w okolice kieszeni, w którą miał wsunięty smartfon. Okoliczność ta nie wynika też z pozostałych dowodów.

Konkludując – nie budzi wątpliwości to, że podczas pobicia W. B., jakiego dopuścili się oskarżeni w sprawie oraz A. S. doszło do uszkodzenia IPhona XS MAX, który pokrzywdzony miał w kieszeni. W pobiciu uczestniczyło jednak czterech oskarżonych i nie można ustalić, aktywność którego z nich skutkowała owym uszkodzeniem. Co więcej z zebranego materiału dowodowego nie wynika, to czy uszkodzenia było następstwem jednego, czy większej liczby uderzeń. To zaś oznacza, że nie można wykluczyć, że był to cios jednego z napastników a to, w realiach niniejszej sprawy, zważywszy zasadę in dubio pro reo wyklucza skazanie któregokolwiek z oskarżonych za czyn z art. 288 § 1 k.k.

Mając na uwadze powyższe Sąd Odwoławczy uprzedził strony o możliwości zmiany kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym, a następnie, zważywszy obowiązek wynikający z art. 455 k.p.k. oraz dyspozycję art. 435 k.p.k., poprawił błędną kwalifikację prawną czynu przypisanego zarówno B.K. M., jak i pozostałym oskarżonym w pkt. 1. Powyższa zamiana nie była następstwem zmiany ustaleń faktycznych, bowiem ani z opisu czynu przypisanego („…a ponadto podczas zdarzenia dokonali zniszczenia mienia telefonu komórkowego iPhone XS MAX poprzez zbicie wyświetlacza, czym spowodowali straty w wysokości 1749,00 zł na szkodę W. B.”), ani z uzasadnienia („W trakcie zadawania uderzeń uszkodzeniu – zbiciu uległ wyświetlacz telefonu…”- k. 335v) nie wynikają okoliczności pozwalające na ustalenie związku przyczynowego pomiędzy działaniem konkretnego sprawcy, a zniszczeniem mienia.

Pomimo wyeliminowania z podstawy prawnej skazania art. 288 § 1 k.k. (a w konsekwencji i art. 11 § 2 k.k.) Sąd nie stwierdził podstaw do ingerencji w pkt. 3. Zaskarżonego wyroku, którym nałożono na oskarżonych środek kompensacyjny w postaci solidarnego obowiązku zapłaty na rzez pokrzywdzonego kwoty 1.311,75 zł tj. w zakresie nieuregulowanym przez czwartego ze sprawców, który odpowiadał w odrębnym postępowaniu (zasądzona w pkt. 3. kwota odszkodowania to ¾ z 1.749,00 zł. Brak podstaw do przypisania któremukolwiek z oskarżonych wyczerpania znamion art. 288 § 1 k.k. nie zmienia faktu, że pomiędzy uszkodzeniem telefonu, a aktywnością oskarżonych mająca postać deliktu (przestępstwo pobicia) zachodzi związek przyczynowy. Nie ma tu znaczenia i to, że pokrzywdzony przechowywał telefon w kieszeni.

W 2021 r. w Polsce działało 50,6 mln kart SIM telefonii ruchomej (Urząd Komunikacji Elektronicznej - Raport o stanie rynku telekomunikacyjnego w Polsce w 2021 r.1). Powyższe determinuje ustalenie, że każdy, kto nie jest dotknięty zaburzeniami psychicznymi lub chorobą psychiczną, na co dzień samodzielnie funkcjonujący w społeczeństwie, co do każdej osoby musi zakładać posiadanie przez nią telefonu mobilnego. Wzorzec kulturowy nakazuje założenie, że mężczyźni noszą te urządzenia w kieszeniach ubioru. To zaś oznacza, że dokonując napaści na mężczyznę należy liczyć się z tym, że może on mieć przy sobie tego typu urządzenie, które skutkiem napaści może ulec uszkodzeniu lub zniszczeniu. Działanie wspólnie z innymi osobami, zgodnie z art. 415 k.c. i art. 441 § 1 k.c. skutkuje solidarnym obowiązkiem odszkodowawczym sprawców wobec poszkodowanego. Przepis art. 441 § 1 k.c. ma charakter normy bezwzględnie obowiązującej. Nie przewiduje on możliwości uchylenia solidarności, jeżeli kilka osób wyrządza szkodę, działając nie tylko wspólnie, ale i samodzielnie, niezależnie od siebie. W takiej sytuacji ich odpowiedzialność z mocy art. 441 § 1 k.c. jest solidarna bez względu na stopień przyczynienia się poszczególnych osób do wyrządzenia szkody.

Powyższe w niniejszym postępowaniu prowadzi do konstatacji, że brak podstaw do przypisania sprawcom czynu przypisanego im w pkt. 1. zaskarżonego wyroku wyczerpania znamion art. 288 § 1 k.k. nie wyklucza ich odpowiedzialności odszkodowawczej za uszkodzenie, skutkiem ich wspólnego działania wobec pokrzywdzonego, telefonu mobilnego dokładnie na takiej samej zasadzie, gdyby szkoda dotyczyła elementów ubioru pokrzywdzonego, czy jego okularów. Kwestia ta przesądziła o utrzymaniu w mocy rozstrzygnięcia z pkt. 3. zaskarżonego wyroku pomimo wyeliminowania z podstawy skazania art. 288 § 1 k.k.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu z 11 maja 2022 r. w sprawie II K 621/21 – w zakresie nie podlegającym zmianie

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Oprócz okoliczności wskazanych powyżej i poniżej skutkujących zmianą orzeczenia pierwszoinstancyjnego, rozstrzygnięcie w pozostałej części pozostaje prawidłowe. W szczególności nie ma wątpliwości, co do zasadności przypisania B.K. M. i pozostałych oskarżonym wyczerpania znamion art. 158 § 1 k.k. Ich sprawstwo i wina odnośnie tegoż zostały słusznie, z poszanowaniem procesowych zasad gromadzenia dowodów, ich oceny i wnioskowania ustalone zaskarżonym wyrokiem. To samo dotyczy środków kompensacyjnych, o których orzeczono w pkt. 2. i 3. kwestionowanego wyroku, a które nie były kwestionowane. Podobnie Sąd Odwoławczy nie stwierdził potrzeby ingerencji w prawomocne już rozstrzygnięcia z pkt. 5. i 6. oraz rozstrzygnięcie o kosztach (uwzględniając przy tym obligatoryjne zastosowanie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.).

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Wobec wszystkich oskarżonych:

d)  wyeliminowanie z podstawy skazania w pkt 1. wyroku art. 288 § 1 k.k. i art. 11 § 2 k.k.;

e)  wyeliminowanie z wymiaru kar art. 11 § 3 k.k.;

f)  utrzymanie w mocy środka kompensacyjnego obowiązku naprawienia szkody oraz nawiązki;

Wobec oskarżonego B. M.:

‐

wyeliminowanie art. 37a § 1 k.k. oraz art. 34 § 1 i 1a pkt 1 k.k. i art. 35 § 1 k.k.

‐

wymierzenie mu, w miejsce kary ograniczenia wolności kary 7 m-cy pozbawienia wolności.

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd Okręgowy, odnośnie zmian w kwalifikacji prawnej nie będzie powielał argumentacji wskazanej w pkt 4.1. Jeżeli zaś chodzi o orzeczoną karę, to w miejsce wymierzonej kary ograniczenia wolności Sąd wskutek uwzględnienia apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w tej części wymierzył B.K. M. karę 7 miesięcy pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Okoliczności, które przesądziły o tej zmienia przytoczono wyczerpująco w sekcji 3.3. omawiając powody uznania wniosków apelacyjnych pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego za zasadne.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

Nie ujawniono

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1.d

Zmiana kwestionowanego orzeczenia w pkt. 7. była naturalną powinnością Sądu Odwoławczego wobec zmiany rodzaju wymierzonej B.K. M. kary. W tym zakresie Sąd oparł się – analogicznie jak Sąd Rejonowy – na art. 63 § 1 k.k. – jednak w części dotyczącej zasad zarachowania okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w dochodzeniu na poczet wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Rozstrzygnięcie o kosztach jest bezpośrednim następstwem uwzględnienia apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego i nieuwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonego, a także zmian dokonanych z urzędu. Zgodnie z art. 636 § 1 k.p.k. oraz art. 627 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd ustalił, że oskarżony jest zobligowany ponieść koszty procesu postępowania odwoławczego w całości. Na koszty te składają się:

a)  wydatki oskarżyciela posiłkowego poczynione w związku z udziałem w postępowaniu profesjonalnego pełnomocnika (te ustalono wg stawki minimalnej z uwagi na okoliczności z § 16 zd. 2. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - Dz. U. poz. 1800 ze zm.),

b)  wydatki Skarbu Państwa obejmujące zryczałtowane koszt doręczeń (art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r., nr 49, poz. 223) wskazał koszty opłaty.

c)  opłata ustalona w oparciu o art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt. 3 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (t.j. Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina oraz rodzaj i wymiar kary

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik osk. posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wymiar kary

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana