Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 641/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 02 czerwca 2022 r. w sprawie o sygn. akt II K 918/21.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na niesłusznym stwierdzeniu, iż stopień winy oskarżonego oraz społecznej szkodliwości czynu zarzucanego C. G. był znikomy, co doprowadziło sąd I instancji do przekonania, iż zaistniała przesłanka określona w art. 17 § 1 pkt. 3 kpk i umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego, podczas gdy prawidłowo ustalony stan faktyczny powinien skutkować skazaniem oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy podkreślić, iż z godnie z przepisem art. 427 § 2 kpk na podmiocie kwalifikowanym, jakim jest prokurator, spoczywa obowiązek wskazania zarzutów stawianych zaskarżonemu rozstrzygnięciu, ale też uzasadnienia środka odwoławczego. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych może stanowić skuteczną podstawę zarzutu odwoławczego tylko wtedy, gdy zostanie przez skarżącego wykazane, że uchybienie to mogło mieć wpływ na treść kwestionowanego wyroku. Zgodnie z art. 434 § 1 pkt 3 kpk, sąd odwoławczy, orzekając na niekorzyść oskarżonego, jest związany podniesionymi zarzutami (uchybieniami), chyba że ustawa nakazuje wydanie orzeczenia niezależnie od podniesionych zarzutów. Przypadki takie zostały wskazane w art. 433 § 1 kpk. Wobec tego nieuwzględnienie zarzutu odwoławczego powoduje, że nie ma zastosowania art. 447 § 1-3 kpk, skoro związanie zarzutem odwoławczym uniemożliwia przeprowadzenie kontroli odwoławczej w rozszerzonym zakresie. Niestwierdzenie uchybienia oznacza bowiem brak możliwości orzekania w granicach zaskarżenia poza przypadkami wskazanymi w ustawie, o czym mowa w art. 433 § 1 kpk, zgodnie z którym, sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia, a w zakresie szerszym w wypadkach wskazanych w art. 435 kpk, art. 439 § 1 kpk, art. 440 kpk i art. 455 kpk. Sąd II instancji - poza granicami środka odwoławczego i podniesionymi w nim zarzutami - nie dostrzegł podstaw do zastosowania przewidzianych w tych przepisach instytucji.

Sąd I instancji w zaskarżonym wyroku ograniczył znacznie czynności sprawcze oskarżonego.

Przyjął w miejsce zarzucanego oskarżonemu czynu, iż „ ….wbrew przepisom ustawy sprowadzał z zagranicy do składu w B. odpady w toku transgranicznego przemieszczania odpadów z tzw. „zielonej listy”, w celu odzysku lub unieszkodliwienia oznaczając ( swoją firmę ) w dokumentacji przemieszczania – „Załącznik VII Informacja dołączona do przemieszczanych odpadów zgodnie z art. 3 ust. 2 i ust. 4” ( rozporządzenia nr 1013/2006 ) jako odbiorcę odpadów oraz w niektórych przypadkach jako odbiorcę odpadów, jak i pomiot posiadający instalację odzysku odpadów”.

Prokurator pomija, iż czynność sprawcza oskarżonego przypisana w zaskarżonym wyroku sprowadzała się do nieprawidłowego oznaczenia Spółki (...) w wymienionej w zarzucie dokumentacji przemieszczania odpadów z zagranicy.

Już tak znacznie ograniczenie sprawstwa istotnie zmniejsza wagę przypisanego ostatecznie oskarżonemu czynu, w porównaniu z czynem zarzucanym; zdaje się, że argumentacja apelacji całkowicie pomija korektę zarzutu dokonaną przez sąd I instancji.

Tymczasem prokurator w apelacji podzielając w pełni stanowisko sądu I instancji w odniesieniu co do ustaleń dokonanych w zakresie sprawstwa oskarżonego oraz przypisanej mu kwalifikacji prawnej czynu tj. art. 183§ 4 kk, nie zgodził się z dokonanymi przez ten sąd ustaleniami w zakresie społecznej szkodliwości czynu, a co za tym idzie umorzeniem postępowania karnego wobec oskarżonego.

W ramach argumentacji podniesionego w apelacji zarzutu prokurator wywiódł, iż:

- art. 183 § 4 kk jest przestępstwem formalnym i do jego zaistnienia nie musi wystąpić jakkolwiek szkoda. Chybione jest zatem stanowisko sądu, w którym uzależnia on stopień społecznej szkodliwości niniejszego czyn od jej wystąpienia bądź nie;

- przewiezienie nielegalnie na teren kraju 96 ton odpadów było czynem o znikomej szkodliwości społecznej. Bez znaczenia jest tu fakt, że odpady pochodzą z listy zielonej;

- zakład (...) nie miał stosownych zezwoleń na przyjmowanie tego rodzaju odpadów i w żadnym wypadku nie powinien funkcjonować jako ich odbiorca. Zrealizowanie celu poprzez inne podmioty również nie powinno rzutować na ocenę stopnia winy oraz społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu;

- działania C. G. należy ocenić przez pryzmat uzyskania przez niego ewentualnych środków finansowych za sprzedaż nielegalnie sprowadzonych odpadów. C. G. świadomie złamał prawo, by otrzymać zyski z popełnionego przestępstwa. Działał on zatem na podstawie jednej z najniższych pobudek osobistych, jaką jest chęć wzbogacenia się.

- wydźwięk popełnionego przez oskarżonego czynu oraz nagminność tego rodzaju przestępstw, nie mogą powodować marginalizowaniem przestępczych zachowań, które w wielu przypadkach generują koszty na rzecz Skarbu Państwa w związku z koniecznością usuwania nielegalnie sprowadzonych odpadów, co do których nie można wyegzekwować usunięcia przez podmiot odpowiedzialny za ich przewiezienie.

Zdaniem sądu odwoławczego zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, oceniony prawidłowo, nie wykazał, aby zachowanie oskarżonego cechowała społeczna szkodliwość większa niż znikoma. Takiego stanowiska nie podważyła zwłaszcza apelacja prokuratora.

Zgodnie z treścią art. 183 § 4 kk, przestępstwem jest bezprawny (niezgodny z obowiązującymi przepisami) przywóz odpadów z zagranicy, a także ich wywóz za granicę. Pomocna przy prowadzeniu analizy tego przepisu może być definicja nielegalnego przemieszczania odpadów zamieszczona w art. 2 pkt 35 rozporządzenia 1013/2006. Zgodnie z treścią tego rozporządzania, nielegalne przemieszczanie odpadów oznacza przemieszczenie odpadów: bez zgłoszenia wszystkim zainteresowanym właściwym organom wskazanym w rozporządzeniu; bez zgody zainteresowanych właściwych organów; po uzyskaniu zgody w wyniku fałszerstwa, wprowadzenia w błąd albo oszustwa; w sposób, który nie jest zgodny z określonym w dokumencie zgłoszeniowym lub też w dokumentach przesyłania; w sposób, który prowadzi do odzysku lub unieszkodliwiania niezgodnego z przepisami unijnymi lub międzynarodowymi; z naruszeniem przepisów rozporządzenia zawartych w art. 34, 36, 39, 40, 41 i 43, w których to sformułowano szczegółowe zakazy wywozu odpadów i zakaz przywozu odpadów przeznaczonych do odzysku. Przedmiotem ochrony art. 183 kk jest: bezpieczeństwo ekologiczne środowiska, nienaruszalność środowiska, świat roślinny i zwierzęcy oraz życie i zdrowie człowieka ( art. 183 KK red. Stefański 2021, wyd. 26/ J. Sobczak, Legalis ).

Art. 183 § 4 kk kryminalizuje przywożenie z zagranicy lub wywożenie za granicę odpadów. Są to przestępstwa z narażenia na niebezpieczeństwo abstrakcyjne, co zwalnia z konieczności wykazania zarówno tego, że czynność sprawcza spowodowała niebezpieczeństwo, jak i tego, że była zdatna do jego spowodowania. (D. Gruszecka, w: Giezek (red.), Kodeks karny. Część szczególna, 2014, s. 425–426)

Wywody zawarte w apelacji nie odnoszą się do istoty inkryminowanego czynu, albo są chybione.

Odpady przywiezione do Polski należały do tej grupy odpadów, które podlegają transgranicznemu przemieszczaniu wyłącznie na podstawie załącznika nr VII (tzw. zielony wykaz odpadów). Oskarżony nie naruszył zakazu przemieszczania odpadów. Odpady zostały sprowadzone do Polski „w celu odzysku" i zostały zagospodarowane w Polsce zgodnie z wymogami ustawy o odpadach, tj. przez podmioty, które posiadają stosowne zezwolenia na przetwarzanie odpadów, co nie było kwestionowane przez żadną stronę postępowania. Spółka (...) wywiązała się z obowiązku przewidzianego w art. 27 ust. 2 ustawy o odpadach i przekazała odpady podmiotom uprawnionym, na co wskazują – nie zakwestionowane przez skarżącego - dokumenty znajdujące się w aktach sprawy.

Dobra chronione prawem takie jak środowisko, życie lub zdrowie ludzi nie zostały naruszone, odpady nie zostały porzucone ani przekazane niezidentyfikowanym podmiotom, co rodziłoby ryzyko naruszenia wskazanych dóbr. Odpady sprowadzone do Polski nie były niebezpieczne, mogły być sprowadzone do Polski w oparciu o załącznik nr VII, podlegały jedynie czasowemu magazynowaniu na terenie zakładu Spółki (...) przez okres dopuszczalny z punktu widzenia ustawy o odpadach ( art. 25 ustawy o odpadach), zostały przekazane do zagospodarowania uprawnionym podmiotom (por. art. 27 ustawy o odpadach). W sprawie doszło do naruszenia obowiązków dotyczących sposobu wypełnienia dokumentacji (tj. załącznika nr VII wymaganego przy transgranicznym przemieszczaniu odpadów). Nie naruszono zakazów ani nakazów w międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, a pomiędzy kontrahentami istniały stosowne umowy. 

Zdaniem sądu odwoławczego - skorygowanie na późniejszym etapie tych dokumentów ( po zagospodarowaniu odpadów w kraju ) nie prowadzi jednak do konwalidowania czynności przewodowych.

Dokumentów przewozowych nie wypełniał oskarżony, a podmiot wysyłający odpady, na co wskazuje art. 18 rozporządzenia nr 1013/2006. Potwierdził to także świadek (inspektor (...)) oraz sąd I instancji w zaskarżonym wyroku.

Podanie adresu Spółki (...) w pozycji nr 7 załącznika nr VII było - w ocenie sądu I instancji - błędem popełnionym przez organizatora wysyłki, jednak akceptowanym przez oskarżonego, gdyż zyskiwał on w ten sposób dokument przesyłania, na podstawie którego w istocie dokonywał transportu odpadów z zagranicy. Tego typu błąd nie jest równoznaczny z tym, że Spółka (...) wykonywała odzysk odpadów, mimo że nie posiadała zezwolenia na przetwarzanie odpadów ani odpowiedniej instalacji odzysku. Błąd w wypełnieniu dokumentu nie świadczy też o tym, że przemieszczenie odpadów było całkowicie nielegalne. Rodzaj tego naruszenia spośród możliwego katalogu, nie jest na tyle istotny, aby sam w sobie już determinował stopień społecznej szkodliwości tego czynu wyższy niż atypowo niski.

Należy podzielić zdanie obrony, iż w zakresie przypisanego oskarżonemu czynu nie można szkodliwości społecznej czynu sprowadzić do nagannej motywacji oskarżonego oraz samego faktu naruszenia przez niego przepisu, skoro sens normy, jej ratio legis i dobra, które ma chronić, nie zostały znacząco ( w dużej rozciągłości ) naruszone. Naruszenie danych przepisów świadczy jedynie o bezprawności zachowania, zaś do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej wymagana jest jeszcze społeczna szkodliwość czynu większa niż znikoma (art. 1 § 2 kk). Samo formalne naruszenie przepisów prawa jest niewystarczające do przypisania odpowiedzialności karnej. Stosownie bowiem do definicji przestępstwa zawartej w art. 1 kk przestępstwem jest czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę pod groźbą kary. Dla uznania zatem jakiegoś czynu za przestępstwo konieczne jest wykazanie, że narusza on istotne wartości społeczne, stając się przez to czynem karygodnym. Element karygodności, jako niezbędny składnik struktury przestępstwa wprowadził ustawodawca w § 2 art. 1 kk Karygodność wiąże się z wyższym niż znikomy stopniem społecznej szkodliwości, co z kolei stanowi rację dla sankcji karnej" (postanowienie SN z dnia 2 grudnia 2020 r., IV KK141/20).

W analizowanej sprawie czyn przypisywany oskarżonemu był społecznie szkodliwy w stopniu znikomym. Za taką oceną przemawiają okoliczności sprawy, które należy wziąć pod uwagę na podstawie art. 115 § 2 kk. Katalog tych okoliczności jest zamknięty i jest wyrazem przyjęcia koncepcji podmiotowo-przedmiotowej (kompleksowej) oceny społecznej szkodliwości.

Skarżący myli skutek tego przestępstwa w postaci abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo, ze szkodą. Wykazując wysoką społeczną szkodliwość tego czynu, powinien argumentować, że to narażenie było istotne i realne. Tymczasem w tym zakresie apelacja nie przedstawia żadnych argumentów. Wskazać także należy, że nie ma racji skarżący, że przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu nie należy brać pod uwagę tego, czy czyn spowodował szkodę. W art. 115 § 2 kk wśród okoliczności, które sąd musi wziąć pod uwagę oceniając społeczną szkodliwość czynu, wymienia się m.in. rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody. Ustawodawca wprost zatem przesądził, że szkoda (fakt jej wystąpienia, jej rozmiary lub potencjalne zagrożenie szkodą), mają znaczenie przy ocenie społecznej szkodliwości czynu. W analizowanej sprawie nie doszło do wyrządzenia szkody. Również z uwagi na sposób wykonania transportu, zapewnienie w kraju odbiorców jakim były przedsiębiorstwa prowadzące legalną działalność w celu ich odzysku lub unieszkodliwienia, rodzaj odpadów, prawdopodobieństwo zagrożenia dla środowiska lub życia i zdrowia człowieka było minimalne. Skarżący nie podniósł w tym zakresie rzeczowej argumentacji odnoszącej się do tego konkretnego czynu, wskazującą, że było inaczej.

Odwolywanie się do wydźwięku popełnionego przez oskarżonego czynu oraz nagminności tego rodzaju przestępstw, które w wielu przypadkach generują koszty na rzecz Skarbu Państwa w związku z koniecznością usuwania nielegalnie sprowadzonych odpadów, co do których nie można wyegzekwować usunięcia przez podmiot odpowiedzialny za ich przewiezienie - nie odnosi się do realiów tej sprawy i nie opiera się na okolicznościach wynikających z zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Niezrozumiały jest wywód skarżącego, iż umorzeniu postępowania z powodu znikomej społecznej szkodliwości czynu sprzeciwia się nagminność tego przestępstw, skoro wspomniana okoliczność nie znalazła się w katalogu okoliczności wymienionych w art. 115 § 2 kk. Prokurator mógł powoływać się na „wydźwięk” i „nagminność” tego rodzaju przestępstw, ale jako na okoliczność wpływającą na wymiar kary i to pod pewnymi warunkami.

Każda okoliczność mająca wpływ na wymiar kary, stosownie do dyrektyw ją kształtujących, ma swoje uargumentowanie w konkretnych ustaleniach faktycznych, wynikających z przeprowadzonych dowodów w danej sprawie. „Nagminność” określonych rodzajów czynów pozostaje tak długo kwestią abstrakcyjną, jak długo nie zostanie udowodniona. Winien więc skarżący wykazać, dlaczego i co przemawiało za przyjęciem, że na obszarze jurysdykcji sądu orzekającego w niniejszej sprawie przestępstwa z art. 183 § 4 kk są nagminne. Ile tego rodzaju spraw zawisło przed tym konkretnym, rzeczowo właściwym do rozpoznania danej sprawy sądem, a ile tego rodzaju spraw rozpoznawanych jest na obszarze właściwości danego sądu. Jak owa liczba spraw ma się do liczby ludności zamieszkującej na obszarze właściwości danego Sądu. Dopiero wtedy, jeżeli okaże się, że ilość tego rodzaju spraw odbiega od „normalności” można powołać się na nagminność, ale jako okoliczność obciążającą i to pod warunkiem, iż wykaże się, że świadomość tej okoliczności była znana oskarżonemu i była jednym z czynników, które motywowały jego działanie ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - II Wydział Karny z dnia 20 lutego 2014 r. II AKa 9/14, Legalis ).

Powyższa uwaga odnosi się także do zarzutu prokuratora, iż C. G. popełnił czyn o znacznej społecznej szkodliwości, ponieważ miał na celu osiągnięcie korzyści majątkowej, która to motywacja zasługuje na szczególne potępienie. Niewątpliwie motywacja sprawcy jest brana pod uwagę przy ocenie społecznej szkodliwości czynu. W tym przypadku prokurator przypisał jej zbyt dużą rolę. Zwrócić uwagę należy na fakt, że odpady zostały sprowadzone do Polski w ramach legalnie prowadzonej działalności gospodarczej, a jest oczywiste, że działalność taką prowadzi się w celu osiągania zysku. Firma oskarżonego rozwijała zakres swojej działalności gospodarczej, w tym handel i transport międzynarodowy w zakresie odpadów. Sposób jego organizacji nie wskazuje, aby ta działalności była nastawiona na szczególny zysk, z pominięciem wszelkich procedur, minimalizujących koszty. Takiej argumentacji skarżący nie podniósł. Odwołał się tylko do „typowej" motywacji do podejmowania działań gospodarczych, a ona nie zwiększa społecznej szkodliwości tego czynu. Obrońca oskarżonego w pismach procesowych wskazała, że działalność C. G. ( Spółki (...)) w zakresie sprowadzania odpadów z zagranicy do Polski nie stanowi głównego przedmiotu działalności, tj. więcej odpadów pochodzi z obrotu krajowego, a zyski osiągane z tej działalności są znacząco wyższe niż zyski ze sprzedaży odpadów pochodzących z zagranicy. Obrót zagraniczny stanowi zatem mniej niż 1/5 działalności i przychodu spółki. Nie jest zatem tak jak sugeruje prokurator w apelacji, że nielegalny proceder motywowany był chęcią osiągnięcia jakiś nadzwyczajnych korzyści majątkowych. Z ustaleń sądu i instancji wynika, iż przypisany ostatecznie czyn dotyczył tylko części przewozów, uwzględnionych poprzednio w akcie oskarżenia.

Wreszcie nie można zgodzić się z twierdzeniem, że spółka nie posiadała żadnych zezwoleń na prowadzenie kwestionowanej działalności (na przyjmowanie odpadów). Spółka (...) działa legalnie jako podmiot zbierający odpady, dysponuje stosownym zezwoleniem na prowadzenie tego typu działalności. Zbieranie odpadów polega na tymczasowym ich przechowywaniu (magazynowaniu) przed transportem do miejsc przetwarzania odpadów. W ramach zbierania możliwe jest także wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów. Podmiot zbierający odpady może przyjmować je od wytwórców lub innych dalszych posiadaczy odpadów, o ile jego zezwolenie pozwala na zbieranie danego typu odpadów. Podmiot zbierający odpady przejmuje w takiej sytuacji odpowiedzialność za prawidłową gospodarkę odpadami, co wynika wprost z art. 27 ustawy o odpadach. W niniejszej sprawie zakwestionowana została możliwość przyjęcia odpadów przez spółkę i ich przetworzenia w wyniku dokonania transportu transgranicznego. Nie udowodniono jednak, aby spółka funkcjonowała, jako odbiorca odpadów w rozumieniu wymaganym przez rozporządzenie 1013/2006 i ustawę z 29 czerwca 2009 roku o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. Spółka (...) jako posiadacz sprowadzonych przez siebie odpadów w Polsce kierowała te odpady do stosownych instalacji odzysku posiadających uprawnienia do przetwarzania odpadów ( i zezwolenia z zakresu gospodarki odpadami).

Sąd rejonowy trafnie przyjął, że o społecznej szkodliwości czynu decyduje poziom natężenia każdego elementu określonego w art. 115 § 2 kk, bez względu na to, czy składa się on na stronę podmiotową lub przedmiotową typu czynu zabronionego. Ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu powinna być oceną całościową, uwzględniającą okoliczności wymienione w art. 115 § 2 kk, nie zaś sumą czy podzielną ocen cząstkowych takiej czy innej „ujemności”, tkwiącej w poszczególnych faktorach.

Dlatego należało w wypadku czynu zarzuconego oskarżonemu w tej sprawie, przy ocenie społecznej jego szkodliwości, w szczególności należało uwzględnić, że sprawca w nieznaczny sposób i w ograniczonym zakresie naruszył przepisy dotyczące międzynarodowego przemieszczania odpadów; swoim czynem nie spowodował szkody, choć to nie należy do znamion ustawowych tego czynu zabronionego. Tak samo jest jeżeli chodzi o brak zamiaru po stronie sprawcy działania w celu osiągnięcia nadprogramowej ( nie podlegającej kontroli i opodatkowaniu ze strony Skarby Państwa ) korzyści materialnej. ( por. postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 8 sierpnia 2014 r. III KK 170/14, Legalis ).

Przedstawione rozważania, jak również wywody podnoszone przez obrońcę w pismach procesowych wskazują na trafność zaskarżonego rozstrzygnięcia sądu I instancji o umorzeniu postępowania z uwagi na społeczną szkodliwość czynu, a argumentacja apelacji w tej postaci, nie zdołała podważyć zasadności tego orzeczenia.

Odnosząc się do stanowiska obrońcy kwestionującego sprawstwo oskarżonego należy potwierdzić, że dokumentów przewozowych nie wypełniał oskarżony, a podmiot wysyłający odpady, na co wskazuje art. 18 rozporządzenia nr 1013/2006. Potwierdził to także świadek (inspektor (...)) oraz przyjął sąd I instancji w zaskarżonym wyroku. Dotyczy to m.in. wskazania jako „instalacji odzysku" Spółki (...). Oskarżony na każdym etapie postępowania zaznaczał, że nie był „instalacją odzysku", tj. nie prowadził odzysku odpadów sprowadzonych do Polski z zagranicy, a jedynie je tymczasowo magazynował i następnie przekazywał do uprawnionych recyklerów (instalacji odzysku).

Inkryminowane zapisy w dokumentach przewozowych, pozwalały jednak oskarżonemu na wykorzystywanie ich jako podstawy prawnej do dokonywania międzynarodowego przemieszczenia odpadów w ramach rozporządzenia 1013/2006 i ustawy z 29 czerwca 2009 roku o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów i stanowiły dla niego dokument transportowy. Dokumentów tych przed kontrolą oskarżony nie korygował, a powtarzalność tego rodzaju działań wskazuje na ich intencjonalność. Kontrahent wystawiający dokument przesyłania wskazywał zgodnie z posiadanymi przez siebie informacjami, iż firma oskarżonego będzie odbiorcą odpadów w rozumieniu art. 2 pkt 14 rozporządzenia 1013/12006, ale w rzeczywistości ona te odpady posiadała na terenie kraju, ale nie miała cech „odbiorcy” wymaganych przez rozporządzenie 1013/2006 i ustawę z 29 czerwca 2009 roku o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. Tego rodzaju wypełnianie dokumentów przesyłania wskazuje, iż organ wysyłający wskazywał w nich na „odbiorcę”, o jakim wiedział ( nic nie stało na przeszkodzie, aby od razu oznaczał prawidłowego odbiorcę, gdyby go znał ).

Skoro zgodnie z zawartą w art. 2 pkt 14 rozporządzenia nr 1013/2006 definicją odbiorcy odpadów, odbiorcą takim jest każda osoba lub przedsiębiorstwo podlegające jurysdykcji państwa przeznaczenia, co do których odpady są przesyłane w celu ich odzysku lub unieszkodliwienia, to warunkiem uznania danego podmiotu za odbiorcę odpadów w rozumieniu rozporządzenia, a tym samym wydanej w jego wykonaniu ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów jest dokonywanie przez dany podmiot przemieszczenia odpadów właśnie w tym celu. Dokonywania transgranicznego przemieszczenia w innym celu, jak np. dalsza sprzedaż takiego towaru w celu jego wykorzystania w dotychczasowej postaci bez dokonywania jego odzysku czy unieszkodliwienia, nie może być poddana rygorom tych aktów prawych. Wskazać należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów na teren kraju w ramach transgranicznego przemieszczania odpadów, wymaga odrębnego zezwolenia wydawanego przez (...), którym to zezwoleniem firma oskarżonego nie dysponuje ( por. wyrok SA w Łodzi w sprawie IISA/Łd 161/21, k 234-239 ).

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o odpadach ustawa ta określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. W myśl natomiast jej art. 2 ust. 3 pkt 9 przepisy ustawy (o odpadach) nie naruszają w zakresie postępowania z odpadami przepisów ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. Posłużenie się przez ustawodawcę zwrotem "nie naruszają w zakresie postępowania z odpadami przepisów" oznacza, że jeżeli przepisy ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów zawierają własną regulację dotyczącą postępowania z odpadami, to mają pierwszeństwo przed ustawą o odpadach.

Taka sama relacja pomiędzy dwoma ustawami - o odpadach i o - międzynarodowym przemieszczaniu odpadów - została ustanowiona w art. 1 ust. 2 ustawy o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów, stanowiącym, że przepisy tej ustawy nie naruszają postanowień ustawy o odpadach.

Celem Rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz.Urz. UE L 190 z 12 lipca 2006 r., str. 1). nie była eliminacja procedur krajowych na rzecz określonych w rozporządzeniu, lecz wprowadzenie obok ustawodawstwa krajowego, elementu wspólnego dla transportu odpadów na terenie UE poprzez powołanie instytucji (zgody, informowania) i towarzyszącej jej dokumentacji umożliwiającej organom administracji kontrolowanie całego procesu przemieszczania odpadów w celu ochrony środowiska. W konsekwencji rozporządzenie reguluje procedury wykonywania transportu na terenie UE, zaś ustawodawstwo krajowe na terenie RP, a regulacje wskazane w rozporządzeniu nie są objęte ustawą z dnia 27 kwietnia 2011 r. o odpadach (Dz.U. Nr 185, poz. 1243 ze zm.). Wymóg posiadania zezwolenia na transport odpadów w żaden sposób nie utrudnia wykonywania prawa wspólnotowego i nie jest sprzeczny z instytucjami przewidzianymi w rozporządzeniu. Brak w rozporządzeniu WE unormowania nakazującemu przewoźnikowi odpadów uzyskania i posiadania zezwolenia, nie przesądza o tym, że prawo krajowe nie może nakładać takich obowiązków. Ustawa o transporcie drogowym w sposób jednoznaczny odwołuje się do obowiązku posiadania przez przedsiębiorcę, dokonującego przewozu drogowego odpadów innych niż niebezpieczne, zezwolenia, które to zezwolenie jest wymagane i wydawane w oparciu o przepisy ustawy o odpadach. Nie posiadając zezwoleń krajowych na podejmowanie międzynarodowego transportu odpadów, w interesie oskarżonego było osiągnięcie tego, że kontrahent zagraniczny w dokumentacji przemieszczenia umieszczał jego dane w rubryce odbiorca odpadów, co dawało mu podstawę prawną do międzynarodowego transportu odpadów na podstawie prawa wspólnotowego. W dokumentacji tej firmy zagraniczne popełniały „błąd”, ale był on akceptowany przez oskarżonego, gdyż dawał jego firmie dokument przemieszczenia, w sytuacji gdy nie dysponował na transport (międzynarodowy ) zezwoleniami przewidzianymi przez prawo krajowe. Brak w rozporządzeniu WE unormowania nakazującemu przewoźnikowi odpadów uzyskania i posiadania zezwolenia, nie przesądza o tym, że prawo krajowe nie może nakładać takich obowiązków Zauważyć należy, że skoro ustawa o odpadach zawiera własną regulację dotyczącą zezwoleń na prowadzenie transportu drogowego, niezależną od ustawodawstwa unii, to należy odróżnić obowiązek posiadania dokumentów wymaganych przez rozporządzenie (WE) nr 1013/2006, do których należy zezwolenie na przywóz odpadów przez teren kraju wydane przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (art. 4 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów (Dz.U. z 2007 r. Nr 124, poz. 859)), od obowiązku posiadania zezwolenia starosty lub regionalnego dyrektora ochrony środowiska (art. 28 ust. 1 ustawy o odpadach). Instytucje prawa unijnego implementowane do krajowego porządku prawnego jak i instytucje prawa polskiego podlegają odmiennym reżimom prawnym (por. wyrok NSA z dnia 9 maja 2013 r. sygn. akt II GSK 332/12, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 23 listopada 2011 r. sygn. akt II SA/Sz 777/11, wyrok WSA w Szczecinie z dnia 15 lutego 2012 r. sygn. akt II SA/Sz 1339/11,wyrok WSA w Szczecinie z dnia 6 marca 2014 r. II SA/Sz 1112/13, Wyrok Naczelnego NSA z dnia 9 maja 2013 r. II GSK 332/12, Legalis ). Paradoksalnie dokonując następczych korekt dokumentów przesyłowych, firma oskarżonego traciła uprawnienia do wykonywania transportu na terenie UE w ramach rozporządzenia 1013/2006 i ustawy z 29 czerwca 2009 roku o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów. W tym zakresie prokurator w toku postępowania przygotowawczego nie poczynił żadnych ustaleń, pominął je w określając granice aktu oskarżenia, zarzutów takich nie podnosił w apelacji.

Wniosek

Wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd I instancji.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesione w apelacji zarzuty nie były tej rangi i wagi, aby podważyć prawidłowość rozstrzygnięcia sądu I instancji o umorzeniu wobec oskarżonego postępowania wobec jego znikomej społecznej szkodliwości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Umorzenie wobec oskarżonego postępowania wobec jego znikomej społecznej szkodliwości.

Obciążenie Skarbu Państwa wydatkami za pierwszą instancję.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do korekty wyroku we wskazanych zakresach.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2, 3

W przypadku nieuwzględnienia środka odwoławczego złożonego wyłącznie oskarżyciela publicznego, koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa, co obejmuje także zwrot uzasadnionych wydatków poniesionych przez oskarżonego, w tym z tytułu wynagrodzenia obrońcy z wyboru ( art. 636 § 1 kpk ). W takiej sytuacji Skarb Państwa ponosi także wydatki związane z ustanowieniem przez oskarżonego obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym, które zostały określone w kwocie 840 złotych.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Umorzenie postępowania z uwagi na znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana