Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

17 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Kosicka

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu 7 listopada 2022 r. na rozprawie w Warszawie

odwołania M. Z. i D..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W.

z 17 listopada 2021 r., znak (...)

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że M. Z. jako pracownik płatnika składek D..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 15 stycznia 2021 r.

Sygn. akt VII U 112/22

UZASADNIENIE

Decyzją z 17 listopada 2021 r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że M. Z. jako pracownik płatnika składek D..pl sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 15 stycznia 2021 r.

Odwołanie od tej decyzji wnieśli ubezpieczona M. Z. i płatnik składek D..pl sp. z o.o., którzy domagali się jej zmiany poprzez ustalenie, że M. Z. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy od 15 stycznia 2021 r.

Uzasadniając swe stanowisko na wstępie odwołujący podnieśli, że pomimo wskazań organu rentowego, zatrudnienie M. Z. u płatnika składek nie było fikcyjne i na poparcie swojego stanowiska przedstawili liczne dowody. Odwołujący podnieśli, że 15 stycznia 2021 r. ubezpieczona została zatrudniona w spółce (...).pl sp. z o.o. na stanowisku odpowiadającym jej kompetencjom i dotychczas wykonywanym funkcjom, biorąc w szczególności pod uwagę jej wcześniejszą współpracę z prezesami i członkami zarządu spółek (...), A., P4 – właściciel marki P., pracę w spółce (...), gdzie odpowiadała za kontakt z salonami dealerskimi. Powyższe okoliczności oraz znajomość języka angielskiego i przedstawiony organowi rentowemu życiorys ubezpieczonej miały poświadczać, że posiadała ona wiedzę i kompetencje potrzebne do świadczenia pracy u płatnika składek. Ubezpieczona przedłożyła organowi podstawowe dokumenty dowodzące fakt świadczonej przez nią pracy na rzecz płatnika składek. Odwołujący podnieśli, że z uwagi na rozpoczęcie działań rynkowych przez spółkę (...).pl sp. z o.o. zaistniała konieczność poświęcenia znacznego nakładu pracy, którego wspólnicy nie byli w stanie znaleźć z racji wykonywania innych wskazanych zadań tj. zatrudnienia w innych spółkach lub prowadzenia własnej działalności doradczej. Zdaniem odwołujących, sytuacja ta doprowadziła do rozważenia konieczności zaangażowania osoby z doświadczeniem biznesowym. Odwołujący wskazali, że 4 stycznia 2021 r. propozycja zatrudnienia M. Z. została skierowana przez członka zarządu P. C. do pozostałych członków, następnego dnia zgodę na jej zatrudnienie wyraził drugi członek zarządu - A. A., czego potwierdzenie stanowi załączona do odwołania korespondencja e-mail. Odwołujący podnieśli także, że wynagrodzenie ubezpieczonej było na poziomie wynagrodzenia, jakie ubezpieczona uzyskiwała u poprzedniego pracodawcy.

Następnie w odwołaniu opisano, jakie czynności wykonywała M. Z. w ramach swoich obowiązków na zajmowanym stanowisku. Wskazano również, że posiada ona własny adres e-mail w domenie spółki, a jej konto zawiera dane w wolumenie 0,03GB, co stanowi tylko połowę mniejsze obciążenie od konta członka zarządu pracującego w spółce od kilku lat. Podniesiono, że praca ubezpieczonej była nadzorowana przez wszystkich członków zarządu spółki. W dalszej części odwołania opisano pogorszenie się sytuacji finansowej spółki z uwagi na trwającą pandemię. Odwołujący podnieśli, że od marca 2021 r. do czasu zaprzestania świadczenia pracy przez M. Z. uczestniczyła ona cyklicznie w spotkaniach w celu poszukiwania alternatywnych obszarów zastosowania wytworzonego systemu oraz przedstawienia zarządowi wizji i kolejnych kroków z uwagi na nieuzyskiwanie przychodów i ponoszenie wyłącznie kosztów przez płatnika. Powyższe miało być powodem niezatrudnienia nikogo na stanowisko M. Z. po przerwaniu przez nią świadczenia pracy z powodu pogorszenia jej stanu zdrowia. Odnosząc się do zarzutu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odnośnie niezłożenia wyjaśnień przez M. Z., odwołujący wskazali, że urodziła ona syna, który był reanimowany w pierwszej minucie życia i pozostał w szpitalu do piątego tygodnia życia. Następnie ubezpieczona dowiedziała się o schorzeniu jej dziecka - genetycznym obciążeniu i podniosła, że jest w złym stanie psychicznym oraz korzysta ze wsparcia psychiatrycznego, psychologicznego, grup wsparcia i farmakoterapii, na co również załączyła do odwołania odpowiednie dowody. Odwołujący podnieśli, że brak odpowiedzi ze strony M. Z. wynikał wyłącznie z sytuacji, w jakiej się znalazła ( odwołanie z 21 grudnia 2021 r., k. 3-55 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od ubezpieczonej na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W jego ocenie odwołująca została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych u płatnika składek od 15 stycznia 2021 r. wyłącznie w celu uzyskania prawa do wypłaty świadczeń Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a nie faktycznego wykonywania pracy. Organ rentowy miał na uwadze, że bezpośrednio przed zgłoszeniem do ubezpieczeń społecznych odwołująca się nie posiadała ochrony ubezpieczeniowej. Nadto, organ podkreślił, że M. Z. zatrudniono na nowoutworzone stanowisko, krótko po zawarciu umowy o pracę zaprzestała ją świadczy z uwagi na stan zdrowia, a na jej miejsce nie zatrudniono pracownika na zastępstwo. Organ rentowy podkreślił również, że płatnik współpracował z ubezpieczoną już wcześniej, tj. przed zatrudnieniem ww. na podstawie umowy o pracę. W tym czasie ubezpieczona nie była zgłoszona do ubezpieczeń przez płatnika. Organ podniósł, że wcześniej ubezpieczona nie potrzebowała ochrony ubezpieczeniowej i posiadała status osoby bezrobotnej pomagała płatnikowi bez zgłoszenia do ubezpieczeń. Następnie krótko przed powstaniem niezdolności do pracy została ona zatrudniona na umowę o pracę i zgłoszona do ubezpieczeń.

Organ rentowy zaznaczył, że płatnik składek zarejestrował spółkę 2 lipca 2020 r., tj. ponad pół roku przed zgłoszeniem ubezpieczonej do ubezpieczeń. Nie zatrudniał innych pracowników. Ubezpieczona jest jedyną osobą zatrudnioną przez płatnika składek. Podkreślił przy tym, że w tym kontekście w ocenie organu rentowego nie zasługują na uwzględnienie argumenty płatnika dotyczące tego, że wcześniej nie było potrzeby zatrudnienia pracownika w związku z rozpoczęciem działalności przez płatnika, w sytuacji, gdy płatnik działalność rozpoczął ok. pół roku przed zgłoszeniem ubezpieczonej.

Zdaniem organu rentowego, okoliczności sprawy ustalone na podstawie zebranego w toku postępowania wyjaśniającego materiału dowodowego wskazują, że Stron nie łączył stosunek o cechach stosunku pracy określonych w art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Zgłoszenie do ubezpieczeń nastąpiło wyłącznie w celu uzyskania świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Zatrudnienie, w ocenie organu rentowego miało, pod pozorem wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę, jedynie umożliwić uzyskanie świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Organ rentowy wskazał, że dokonana ocena stanu faktycznego sprawy uzasadniała stwierdzenie, że zawarcie spornej umowy o pracę było pozorną czynnością prawną, która nie może korzystać z ochrony prawnej. (odpowiedź na odwołanie, k. 56-59 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...).pl sp. z o.o. została zarejestrowana 2 lipca 2020 r . Początkowo spółka nie zatrudniała pracowników, jej działalnością zajmowali się jedynie członkowie zarządu. Spółka zajmowała się pośrednictwem przy zakupie nowych samochodów, następnie starała się rozwijać swoją działalność na inne branże takie jak fotowoltanika, usługi księgowe. Spółka posiada siedzibę, ale działa bez biura. Osoby świadczące pracę i wykonujące czynności na rzecz spółki pracowali w swoich miejscach zamieszkania. W pierwszym okresie działania spółki członkowie zarządu sami zajmowali się obsługą klientów i kontaktem z dealerami. Jednakże, z uwagi na konieczność poświęcenia znacznego nakładu pracy na rzecz spółki wspólnicy uznali, że istnieje potrzeba zatrudnienia osoby do przejęcia części ich obowiązków w zakresie kontaktu z dealerami i klientami. Ponadto, wszyscy wspólnicy mieli inne zajęcia, spółka była dla nich dodatkową działalnością. Wobec powyższego członkowie zarządu zdecydowali się zatrudnić pierwszego pracownika (wydruk z KRS k. 19-21 a.s., zeznania P. C. k. 82-83 a.s., zeznania A. A. k. 206, profile członków zarządu na portalu LinkedIn k. 22-31 a.s.).

5 stycznia 2021 r. P. C. przedstawił pozostałym członkom zarządu propozycję zatrudnienia M. Z. – za pośrednictwem poczty elektronicznej. Następnego dnia zgodę na jej zatrudnienie wyraził A. A.. M. Z. posiadała doświadczenie w branży, którą zajmowała się spółka. Współpracowała wcześniej z prezesami i członkami zarządu spółek (...), A., P4 – właściciel marki P. oraz pracowała w spółce (...), gdzie odpowiadała za kontakt z salonami dealerskimi. M. Z. przed zatrudnieniem u płatnika składek pracowała w M. (...) na okres próbny 3- miesięczny, a następnie nie pracowała, leczyła się psychiatrycznie. Zgodnie z ustaleniami członków zarządu i biorąc pod uwagę kwalifikacje ubezpieczonej, 14 stycznia 2021 r. spółka (...).pl sp. z o.o. podpisała z M. Z. umowę o pracę na czas nieokreślony od 15 stycznia 2021 r. na stanowisku menadżera ds. rozwoju serwisu w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 9800 zł brutto. Wynagrodzenie ubezpieczonej odpowiadało wcześniej uzyskiwanemu w M. (...) leasing Polska. (wiadomości e- mail załączone do odwołania k. 9 a.s., życiorys M. Z. k. 32-33 a.s., umowa o pracę z 14 stycznia 2021 r. k. 94-96 a.s., potwierdzenie przelewu od M. (...) k. 34 a.s., zeznania P. C., A. A. i M. Z. k. 82-84, 204-206 a.s.).

11 stycznia 2021 r. lekarz medycyny pracy orzekł, że nie istnieją przeciwwskazania zdrowotne do zatrudnienia M. Z. na stanowisku menadżera ds. rozwoju serwisu. 27 stycznia 2021 r. M. Z. została zgłoszona do ubezpieczeń (orzeczenie lekarza medycyny pracy k.93 a.s., zgłoszenie do ubezpieczeń k. 98 a.s. i potwierdzenie wysyłki k. 97 a.s.).

M. Z. powierzono obowiązki menadżera ds. rozwoju serwisu. Odpowiadała za poszukiwanie kierunków rozwoju dla serwisu, pozyskiwanie i obsługę kluczowych klientów, budowanie relacji z klientami, określanie ich potrzeb i dostarczanie najlepiej dopasowanej oferty, realizację wyznaczonych celów rozwoju, bieżące analizowanie sytuacji rynkowej, miesięczne raportowanie działań w w/w obszarach. M. Z. nie pracowała w określonych, stałych godzinach pracy, nie istniała również lista obecności, jej praca była oceniana na podstawie jej wyników. Wymagana była od niej dyspozycyjność, także aby mogła brać udział w spotkania po godzinie 18.00. Ubezpieczona wykonywała pracę codziennie. Z członkami zarządu ubezpieczona kontaktowała się za pomocą komunikatorów oraz na spotkaniach, większość czynności była wykonywana zdalnie. Ubezpieczona posiadała służbowy e-mail, a jej konto zawiera dane w wolumenie 0,03GB, co stanowi tylko połowę mniejsze obciążenie niż członka zarządu pracującego w spółce od kilku lat. Posiadała ona również dostęp do wszystkich narzędzi spółki oraz uprawienia administratora systemu. Członkowie zarządu zlecali ubezpieczonej zajęcia z różnego zakresu, przykładowo A. A. zlecił jej wyszukiwanie zdjęć, reklam i kontakty z dealerami i klientami. Ubezpieczona wykonywała zlecane jej czynności rozsyłała dealerom zapytania i obsługiwała klientów oraz zajmowała się mediami społecznościowymi spółki. M. G. nie zlecał prac ubezpieczonej, był odpowiedzialny za kwestie strategiczne i kierunkowe. Z uwagi na zakres obowiązków ubezpieczonej najwięcej obowiązków zlecał jej A. A., w innym zakresie również P. C.. M. G. nie brał udziału w codziennych rozliczeniach pracy ubezpieczonej. Nadzorował jej pracę, jednak w najmniejszym stopniu oraz bez zlecania jej zadań. M. Z. otrzymywała wynagrodzenie za świadczoną pracę na rachunek bankowy od stycznia do mają poprzez comiesięczne przelewy środków. (zakres obowiązków z umowy umowa o pracę z 14 stycznia 2021 r. k. 94-96 a.s., dane użytkowników poczty elektronicznej k. 35 a.s., potwierdzenia wykonania przelewów w a.r., zeznania P. C., M. Z. i A. A. k.82-84, k.204-206)

M. Z. podjęła pracę będąc w 14/15 tygodniu ciąży. Odwołująca o ciąży dowiedziała się na wizycie 9 listopada 2020 r. Od 15 stycznia 2021 r. do 4 maja 2021 r. była zdolna do pracy. Jednak po 4 miesiącach od zawarcia umowy o pracę – 4 maja 2021 r. okazało się, że ze względu na swój stan zdrowia jest niezdolna do pracy. W związku z powyższym otrzymała zwolnienie lekarskie, które było kontynuowane do porodu. ( opinia biegłego k. 154-155 a.s.).

Ojcem dziecka ubezpieczonej jest M. G., który podpisał umowę o pracę z M. Z. w imieniu spółki ( odpis skrócony aktu urodzenia k. 104 a.s., umowa o pracę z 14 stycznia 2021 roku k. 94-96 a.s.).

Spółka nie zatrudniła nikogo na miejsce ubezpieczonej ze względu na pogorszenie sytuacji finansowej spółki i zawieszenie działalności samochodowej oraz brak perspektyw na poprawienie działalności spółki ( zeznania P. C. i A. A. k. 82-84 a.s.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. 21 września 2021 r. zawiadomił M. Z. i spółkę (...).pl sp. z o.o. o wszczęciu postępowania w sprawie ustalenia prawidłowości zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia M. Z. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy u pracę u w/w płatnika składek. Po zakończeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z 17 listopada 2021 r., w której stwierdził, że M. Z. jako pracownik płatnika składek D..pl sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 15 stycznia 2021 r. ( decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. z 17 listopada 2021 r. znak (...)).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w na podstawie dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy (w tym w aktach rentowych) oraz zeznań przedstawicieli spółki – płatnika składek: P. C., A. A., zeznań ubezpieczonej M. Z. (k.82-84, k.204-206).

Zdaniem sądu, dokumenty, w zakresie w jakim sąd oparł na nich swoje ustalenia,
są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z treści tych dokumentów okoliczności należało uznać
za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy. Z kolei zeznania odwołujących się korespondują ze sobą oraz ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Odwołujący się wyjaśnili charakter wykonywanych przez ubezpieczoną czynności, intencje związane z zawarciem umowy oraz faktyczne podjęcie przez M. Z. pracy, jak też faktyczne potrzeby płatnika składek w zakresie obowiązków wykonywanych przez ubezpieczoną. Odwołujący wskazali, iż M. G. nie zlecał bezpośrednio zadań ubezpieczonej, co również jest zgodne z pozostałym zebranym w sprawie materiałem.

Z powyższych względów sąd uznał materiał dowodowy zgromadzony w sprawie za kompletny i wystarczający do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania były uzasadnione.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się na ustaleniu czy M. Z. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę u płatnika składek.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2021 r., poz. 423 z późn. zm.) , zwanej dalej ,,ustawą” obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy następuje to od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. O tym jednak, czy dany stosunek prawny łączący dwa podmioty może być uznany za stosunek pracy, rozstrzygają przepisy prawa pracy. W myśl definicji zawartej w art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem
a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

Dla stwierdzenia, czy zaistniały podstawy do objęcia odwołującej ubezpieczeniem społecznym, w świetle powołanych przepisów, wymagane jest ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, czyli w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.
W rozpoznawanej sprawie organ rentowy powołując tezy orzecznictwa wskazywał, że umowa o pracę została zawarta dla pozoru. Zgodnie z art. 83 § 1 k.c., na który powołał się organ rentowy, nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej należy odróżnić od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy czy sprzecznej z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcia obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Czynność prawna może być sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przy ocenie istnienia tytułu do ubezpieczenia społecznego nacisk kładzie się na ustalenie faktycznego wykonywania umowy czy działalności (wyroki Sądu Najwyższego: z 26.02.2013 r., I UK 472/12, z 24.08.2010 r. I UK 74/10, z 13.11.2008 r., II UK 94/08, postanowienie Sądu Najwyższego z 18.10.2011 r., III UK 43/11) . Nie wystarczy zatem zawarcie samej umowy, lecz konieczne jest rozpoczęcie jej wykonywania. Umowa taka powinna mieć, przynajmniej w zamiarze, realne znaczenie gospodarcze, w innym bowiem przypadku można by mówić jedynie o relacji grzecznościowej, a nie stosunku prawnym.

Przenosząc zaprezentowane poglądy orzecznictwa na toczący się spór w rozpatrywanej sprawie sąd zważył, że nie zaszły okoliczności wskazujące na zawarcie umowy o pracę dla pozoru lub w celu obejścia prawa. W pierwszej kolejności strony logicznie uargumentowały potrzeby związane z nawiązaniem stosunku pracy. Spółka została zarejestrowana już w lipcu 2020 r., a jej wspólnicy traktowali ją jako działalność dodatkową i łączyli pracę na jej rzecz z innymi zajęciami - zatrudnieniem w innych spółkach. Na początku 2021 r. wspólnicy uznali, że nie będą w stanie pogodzić ze sobą prowadzenia działalności spółki oraz innych zajęć bez żadnego pracownika spółki. W związku z tym powstała konieczność zatrudnienia pierwszego pracownika. Zdaniem sądu, w tym zakresie odwołujący jasno i precyzyjnie przedstawili proces zatrudnienia M. Z. i powody jej zatrudnienia. Każdy wspólnik pracował zawodowo i istniała potrzeba, aby ubezpieczona przejęła część ich obowiązków. Etapami zostało wykazane jak doszło do zatrudnienia M. Z.. (...) zatrudnienia pracownika wyszła od P. C.. Płatnik składek zdecydował się na zatrudnienie M. Z., która wcześniej udzielała nieznacznej pomocy wspólnikom, posiadała odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w branży consultingowej. M. Z. przed zatrudnieniem u płatnika składek pracowała w M. (...) na okres próbny 3-miesięczny, a następnie nie pracowała, leczyła się psychiatrycznie. Po otrzymaniu propozycji od spółki (...).pl sp. z o.o. wiedząc, że jest w ciąży jednak nie mając przeciwskazań do pracy zgodziła się podjąć zatrudnienie w tej spółce. W konsekwencji sąd zważył, że zarzuty organu rentowego, jakoby płatnik składek nigdy wcześniej nie zatrudniał pracowników a ubezpieczona była bezrobotna i potrzebowała jedynie ochrony ubezpieczeniowej są niezasadne, gdyż ubezpieczona i przedstawiciele spółki (płatnika składek) logicznie umotywowali swoje działania związane z zawarciem umowy o pracę.

W ocenie sądu, istotne w sprawie było wystąpienie wszystkich elementów koniecznych dla zaistnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. Wbrew stanowisku prezentowanego przez ZUS, zgromadzony materiał dowodowy potwierdził wykonywanie pracy przez ubezpieczoną. Znajdujemy następnie w aktach informacje o wykonywania czynności zdalnie przez odwołującą. Dowodem wskazującym na ten fakt są zeznania odwołującej się i przedstawicieli spółki oraz przedstawione dokumenty takie jak podgląd poczty służbowej ubezpieczonej, na podstawie których należy uznać, że od dnia nawiązania stosunku pracy M. Z. wykonywała zadania, jakie były jej zlecane w zakresie powierzonego jej stanowiska pracy.

W ocenie sądu, ubezpieczona wykazała, że faktycznie wykonywała obowiązki pracownicze za wynagrodzeniem oraz pod nadzorem członków zarządu spółki. Przedstawiciele spółki i ubezpieczona zgodnie wskazali, że wykonywała ona obowiązki menadżera ds. rozwoju serwisu i w ich ramach zajmowała się pozyskiwaniem nowych klientów, kontaktem z dealerami i klientami, prowadzeniem mediów społecznościowych, wykonywaniem zadań zleconych przez członków zarządu. Również z zeznań stron wynika, że nad efektami pracy wykonywanej przez odwołującą pełnili nadzór członkowie zarządu płatnika składek, którzy na bieżąco zlecali jej do wykonywania poszczególne czynności. Z ustalonych faktów wynika, że płatnik składek posiadał instrumenty do kontroli swojego pracownika chociażby poprzez nadzorowanie czynności, które wykonywała ubezpieczona na rzecz spółki i opisywała na spotkaniach ze wspólnikami.

W zakresie wynagrodzenia należnego ubezpieczonej decydujące znaczenie miały dokumenty przedstawione przez odwołujących się w szczególności życiorys ubezpieczonej, potwierdzenie przelewu od wcześniejszego pracodawcy. Wynika z nich bowiem, że odwołująca otrzymywała należne wynagrodzenie, co zostało potwierdzone dowodami w postaci potwierdzeń przelewów od płatnika składek.

Sąd zważył, że rzeczywiście odwołująca była w ciąży w momencie zawarcia umowy, jednak brak jest zasad, które ograniczałyby możliwości zatrudnienia kobiety w ciąży. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego bądź też podwyższenie świadczeń związanych z nadchodzącym macierzyństwem i potencjalnym okresem niezdolności do pracy, nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem; przeciwnie, jest to postępowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 6.02.2006 r., III UK 156/05).

Sąd rozważył także okoliczność, że ojciec dziecka jest wspólnikiem spółki i jej przedstawicielem, co świadczy, że doszło do zawarcia umowy między osobami bliskimi. Powyższe nie wyłącza jednak możliwości uznania, że ta umowa była faktycznie wykonywana. Sąd odnalazł fakty i okoliczności wskazujące, że umowa o pracę była wykonywana przez ubezpieczoną, co jest podstawą do wniosku, że nie była to umowa pozorna i nie była zawarta wyłącznie w celu skorzystania przez ubezpieczoną w przyszłości ze świadczeń tylko wynikała z potrzeby płatnika składek, który powierzył ubezpieczonej czynności jako pracownika na rzecz spółki.

Organ rentowy wskazywał, że po zaprzestaniu świadczenia przez ubezpieczoną pracy na rzecz spółki nie zatrudniono nikogo na jej zastępstwo. Również w tym zakresie wykazano, że przez pandemię doszło do załamania się rynku handlu samochodami i plany spółki były obarczone ryzykiem nadzwyczajnym, które niestety się ziściło. Z uwagi na powyższe nie zatrudniono nikogo na stanowisko M. Z. z uwagi na brak perspektyw rozwoju systemu wytworzonego na rzecz spółki oraz jej pogarszającą się sytuację finansową.

Zdaniem sądu, z materiału dowodowego jasno wynika, że sporna umowa była faktycznie realizowana. W rozpoznawanej sprawie istotne jest to, że strony przystąpiły do realizacji umowy o pracę. Wbrew twierdzeniom organu rentowego nie wystąpiły żadne okoliczności, które mogłyby potwierdzać pozorność umowy, a tym samym jej nieważność.

Mając na względzie powyższe okoliczności sąd stwierdził, że stanowisko organu rentowego wyrażone w zaskarżonej decyzji było nieuzasadnione. Uwzględniając całokształt okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowego sąd nie znalazł podstaw do uznania, że umowa o pracę zostało zawarta wyłącznie w celu uzyskania przez ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a przez to była to pozorna czynność prawna.

Wobec powyższych ustaleń sąd stwierdził, że odwołania były uzasadnione, co skutkowało ich uwzględnieniem i stosowną zmianą skarżonej decyzji, o czym sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł w wyroku.