Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. 40 000 zł wraz z odsetkami za opóźnienie. Powód uzasadnił, że wobec opóźnienia pozwanego w usunięciu wad wykonanych robót budowlanych w ramach budowy hali sportowej i basenu w R., należy mu się od pozwanego kara umowna w dochodzonej wysokości.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pismem procesowym z 7 czerwca 2021 r. pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia (k. 245).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

(...) S.A. był generalnym wykonawcą inwestycji polegającej na budowie hali sportowej i basenu w R..

(okoliczność bezsporna)

20 maja 2011 roku powód (...) S.A. zawarł z pozwanym (...) sp. z o.o. umowę o roboty budowlane. Na jej podstawie pozwany zobowiązał się dostawy i montażu 128 sztuk drzwi drewnianych na terenie budowanej hali sportowej i basenu przy ul. (...) w R. (§2 ust. 1-2 umowy, załącznik nr 1). Na podstawie umowy:

-

wykonawca udzielił gwarancji jakości oraz rękojmi za wady fizyczne przedmiotu umowy na 61 miesięcy, a w zakresie części mechanicznych drzwi na 12 miesięcy (§11 ust. 1 umowy),

-

zamawiający zobowiązał się do zgłoszenia wykonawcy ujawnienia się wady na piśmie i wyznaczenia mu terminu do jej naprawienia, nie dłuższego niż 7 dni (§11 ust. 3 umowy),

-

wykonawca zobowiązał się do usunięcia wad powstałych w okresie rękojmi i gwarancji w wyznaczonym przez zamawiającego terminie lub dostarczenia rzeczy wolnych od wad, stwierdzonych protokolarnie (§11 ust. 4 umowy),

-

wykonawca zobowiązał się do zapłaty kary umownej za opóźnienie w usunięciu wad stwierdzonych w okresie rękojmi i gwarancji – w wysokości 1% wynagrodzenia netto za każdy dzień opóźnienia, lecz nie więcej niż 20% (§13 ust. 1 lit. c umowy),

-

termin wykonania przedmiotu umowy strony ustaliły na 16 sierpnia 2011 r. (aneks nr (...)).

(umowa z aneksem nr (...) k. 11-20, dokumentacja powykonawcza k. 98-99, fragment oferty k. 145)

Pozwany (...) sp. z o.o. wykonał roboty budowlane objęte umową.

(okoliczność bezsporna)

Producentem drzwi, których dostawy i montażu dotyczyła umowa z 20 maja 2011 r., był (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

(okoliczność bezsporna)

Po odbiorze obiektu w dostarczonych i zamontowanych drzwiach ujawniały się usterki. W latach 2011-2012 r. na skutek wezwań powoda, inicjowanych zgłoszeniami użytkownika obiektu, (...) sp. z o.o. wspólnie z producentem drzwi dokonywali napraw i wymiany drzwi.

(okoliczność bezsporna, nadto: zeznania A. R. (1) k. 211v-212, T. K. k. 211-211v, P. W. k. 214-215, A. P. (1) k. 217v-218v, T. P. k. 260, A. R. (2) k. 260, K. O. k. 262-262v, J. A. k. 268-269)

W latach 2013-2014 powód zgłaszał pozwanemu dalsze usterki drzwi do usunięcia. Pismem datowanym na 5 czerwca 2014 r. (...) S.A. wezwał (...) sp. z o.o. do usunięcia w trybie gwarancyjnym w terminie do 20 czerwca 2014 r. usterek trzynastu skrzydeł drzwiowych, polegających na rozwarstwieniach oraz korozji okuć.

(okoliczności bezsporne, nadto: zgłoszenia k. 86-88, protokół przeglądu gwarancyjnego k. 96-97, wezwanie k. 21; zeznania A. R. (1) k. 211v-212, T. K. k. 211-211v, A. P. (1) k. 217v-218v, J. A. k. 268-269)

Pozwany (...) sp. z o.o. nie przystąpił do usunięcia usterek zgłoszonych w tym okresie.

(okoliczność bezsporna, nadto: zeznania A. P. (1) k. 217v-218v, J. A. k. 268-269)

(...) S.A. zlecił naprawę drzwi i wymianę okładzin A. P. (2), który zrealizował to świadczenie 18 lutego 2015 r. za wynagrodzeniem 43 704,36 zł.

(faktury k. 22, 22v, zeznania świadka A. P. (2) k. 259v)

3 marca 2015 r. (...) S.A. wystawił względem pozwanego (...) sp. z o.o. notę obciążeniową na 40 000 zł tytułem kary umownej za opóźnienie w usunięciu wad stwierdzonych w okresie rękojmi i gwarancji. Wezwał jednocześnie pozwanego do zapłaty kary umownej w terminie 14 dni od daty doręczenia noty, co nastąpiło 2 kwietnia 2015 r. Powód określił w piśmie opóźnienie pozwanego na 176 dni – od 21 czerwca 2014 r. do 14 grudnia 2014 r., tj. dnia przystąpienia do usuwania wad przez wykonawcę zastępczego.

(wezwanie k. 25, zpo k. 26)

Stan faktyczny sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów. W ustalonym zakresie stan faktyczny sprawy był bezsporny pomiędzy stronami i znajdował potwierdzenie w przedstawionych przez strony dokumentach i zeznaniach świadków.

Podkreślić należy, że bezsporną okolicznością było ujawnienie się usterek w drzwiach, dostarczonych i zamontowanych przez pozwanego na podstawie umowy o roboty budowlane, w latach 2013-2014, tj. w okresie objętym przewidzianymi w umowie rękojmią i gwarancją.

Sąd nie dokonał jednak ustalenia przyczyny wystąpienia usterek z uwagi na nieprzedstawienie w toku postępowania materiału dowodowego pozwalającego na takie ustalenie. Wymagało to wiedzy specjalnej, w szczególności mając na uwadze, że drzwi charakteryzowały się określoną wodoodpornością, przeznaczone były do użytku w pomieszczeniach wilgotnych, a istotny dla ich trwałości mógł być sposób eksploatacji i czyszczenia – o czym zeznawali świadkowie i strony. Niewystarczające dla ustalenia przyczyny usterek były zeznania świadków oraz załączone do akt fotografie (k. 101-107). Wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego nie został zaś zgłoszony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Strony łączyła umowa o roboty budowlane (art. 647 k.c. i nast.). Powód był bowiem generalnym wykonawcą budowy hali sportowej i basenu w R., a pozwany w ramach tej inwestycji jako podwykonawca był zobowiązany do dostarczenia i montażu drzwi. Jeśli zaś umowa z podwykonawcą dotyczy wykonania robót budowlanych stanowiących chociażby część obiektu budowlanego, powinna ona być kwalifikowana jako umowa o roboty budowlane (por. wyrok Sądu Najwyższego z 12 października 2011 roku, II CSK 63/11).

W niniejszej sprawie nie doszło do niewykonania bądź nienależytego wykonania przez pozwanego zobowiązania, skutkujących powstaniem po jego stronie obowiązku zapłaty kary umownej (art. 483 § 1 k.c.).

Powód powołał się na naruszenie przez pozwanego wynikającego z rękojmi obowiązku usunięcia wad przedmiotu umowy w wyznaczonym terminie (§ 11 ust. 3 i 4 umowy). Kara umowna przewidziana została za opóźnienie w wykonaniu tego obowiązku (§ 13 ust. 1 lit. c umowy).

Powód nie wykazał jednak, aby przedmiot umowy miał wady, aktualizujące po stronie pozwanego obowiązek ich usunięcia. Do odpowiedzialności podwykonawcy za wady robót budowlanych stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi lub gwarancji przy sprzedaży (art. 656 w zw. z art. 638 k.c.). Pozwany jako podwykonawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. Niesporne było w postępowaniu, że w zamontowanych drzwiach ujawniły się usterki. Powód natomiast nie wykazał, aby usterki te stanowiły wady przedmiotu umowy, tj. aby istniały w chwili odbioru przedmiotu umowy lub wynikały z przyczyn tkwiących w przedmiocie umowy w chwili odbioru przedmiotu umowy (art. 559 w zw. z art. 647 k.c.). Artykuł 559 k.c. nie reguluje kwestii rozkładu ciężaru dowodu wadliwości przedmiotu umowy, zatem zastosowanie znajduje art. 6 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 16 grudnia 2014 r., III CSK 56/14). Na skutki wadliwości przedmiotu umowy aktualizujące obowiązek pozwanego usunięcia wad powoływał się zaś powód, zatem ciężar dowodu spoczywał na nim. W postępowaniu okoliczność wadliwości przedmiotu umowy nie została ostatecznie wykazana.

W konsekwencji sąd ocenił, że pozwany nie miał obowiązku usunięcia usterek przedmiotu umowy, zatem nie popadł w opóźnienie uprawniające powoda do żądania zapłaty kary umownej z tego tytułu na podstawie § 13 ust. 1 lit. c umowy.

Niezależnie od tego stwierdzić należy, że gdyby roszczenie powoda istniało, doszłoby do jego przedawnienia.

Zgodnie z umową, kara umowna za opóźnienie w usunięciu wad wynosiła 1% wynagrodzenia netto za każdy dzień opóźnienia, lecz nie więcej niż 20% (§ 13 ust. 1 lit. c umowy). Powód oparł swoje roszczenie na twierdzeniu, że opóźnienie pozwanego w usuwaniu wad rozpoczęło się 21 czerwca 2014 r. Kara umowna osiągnęła zatem swoją maksymalną wartość 10 lipca 2014 r. i powód mógł wówczas zażądać jej spełnienia w wymiarze dochodzonym w niniejszej sprawie, czyniąc ją wymagalną. Strony nie uzgodniły bowiem terminu spełnienia świadczenia z tytułu kary umownej, przewidzianej w § 13 ust. 1 umowy. Oznacza to, że dłużnik powinien spełnić swoje świadczenie niezwłocznie po wezwaniu go do wykonania (art. 455 k.c.).

Jeżeli wymagalność roszczenia – tak jak w niniejszej sprawie – zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie (art. 120 § 1 k.c.). W okolicznościach sprawy należałoby przyjąć, że bieg terminu przedawnienie rozpocząłby się 8 sierpnia 2014 r., uwzględniając 14 dni na dokonanie wezwania pozwanego do spełnienia świadczenia oraz dalsze 14 dni jako udzielony mu termin na niezwłoczne spełnienie przez niego świadczenia.

Przedawnienie roszczeń z tytułu umowy o roboty budowlane następuje z upływem terminu trzech lat na podstawie art. 118 k.c. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2017 r., II CSK 323/16). Przedawnienie roszczenia powoda nastąpiłoby 8 sierpnia 2017 r., a pozew w sprawie został wniesiony 16 marca 2018 r.

Z omówionych względów powództwo należało oddalić.

Sąd obciążył powoda jako stronę przegrywającą sprawę obowiązkiem zwrotu kosztów procesu w całości na rzecz powoda na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika wykonującego zawód adwokata w stawce 3600 zł (na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W punkcie III wyroku na podstawie art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 755) sąd nakazał pobrać od powoda jako przegrywającego sprawę w całości, kwotę tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa wydatków postępowania związanych ze zwrotem kosztów podróży świadków – w łącznej wysokości 982,33 zł (postanowienia k. 240, 266).

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)