Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2022 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Jolanta Stasińska

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2022 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania S. K.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o stwierdzenie nieważności postanowienia

na skutek odwołania S. K. od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 21 września 2020 roku, Nr (...) (...)

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od S. K. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 720,00 zł (siedemset dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia SO Jolanta Stasińska

Sygn. akt XVII AmE 249/20

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki decyzją z dnia 21 września 2020 roku, numer (...) (...), na podstawie art. 158 § 1 w zw. z art. 156 § 2, art. 157 § 1 i art. 126 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256 z późn.), zwanej dalej „Kpa” oraz art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2020 r., poz. 833, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą – Prawo energetyczne”, postanowił odmówić stwierdzenia nieważności postanowienia z dnia 3 sierpnia 2018 r. Nr (...) (...) w przedmiocie zwrotu podania 30 lipca 2018 r. Pana S. K. („Wnioskodawca”).

Od wyżej wymienionej decyzji powód S. K. wniósł odwołanie. Zaskarżył powyższą decyzję w całości, wnosząc o jej uchylenie.

W uzasadnieniu odwołania zarzucił Prezesowi URE, że pozostawił w obrocie prawnym postanowienie rażąco naruszające art. 2 art. 20, art. 21, art. 32, art. 64, Konstytucji, art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, art. 49, art. 58, art. 199 kc. art. 7. art. 45 a ust. 6 Prawa Energetycznego. Podniósł, że istotą sporu jest brak możliwości zawarcia umowy o dostawę energii cieplnej do lokali, których jest właścicielem tj. nieruchomości na którą składają się lokale nr (...) w budynku (...) we W. i części wspólne budynku (...) i są te lokale wyposażone w liczniki ciepła i liczniki energii elektrycznej. Natomiast wspólnota mieszkaniowa (...) a we W., nie jest właścicielem ani zarządcą budynku (...). Przedłożył jako dowód w sprawie decyzję o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego z dnia 24.06.2015 roku Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, iż budynek ul. (...) jest budynkiem wielorodzinnym, a nie jak twierdzi Dyrektor Północnego Oddziału Terenowego Urzędu Regulacji Energetyki w swych orzeczeniach budynkiem wielolokalowym, co ma decydujący wpływ na treść orzeczeń. Podniósł też, że absurdalne jest stanowisko, że właściciel nieruchomości składającej się na budynek wielolokalowy nie może podpisać umowy na dostawę energii cieplnej do swoich nieruchomości, w sytuacji gdy jego pełnomocnik wspólnota mieszkaniowa nie może podpisać umowy bez pełnomocnictwa właściciela nieruchomości. Natomiast jako właściciel nieruchomości powód nie może udzielić pełnomocnictwa do wykonywania czynności prawnych do których sam nie mam kompetencji, a tym samym do udzielenia pełnomocnictwa osobie trzeciej do działania we własnym imieniu na własną rzecz. Ustawa o własności lokali reguluje zarządzanie nieruchomością wspólną, a lokale powoda nie są nieruchomością wspólną. Oznacza to, że ustawa o własności lokali nie udziela kompetencji wspólnocie mieszkaniowej do zarządzania nieruchomością nie stanowiącej nieruchomością wspólną, a tym samym nie może nadawać wspólnocie prawa własności przymusowej.

W piśmie procesowym z dnia 30 stycznia 2021 roku powód wniósł o zawieszenie postępowania i wystąpienie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z pytaniem prejudycjalnym czy Sąd Okręgowy Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów orzekając w sprawie zawarcia umowy do dostawę energii cieplnej przez Przedsiębiorstwo Energetyczne do lokalu stanowiącego własność czynnego podatnika podatku VAT jest związany dyrektywą 2003/112/WE gwarantującą właścicielowi lokalu podatnikowi podatku VAT w rozumieniu art. 9 dyrektywy 2006/112/WE neutralność podatkową w podatku VAT jest związany tą dyrektywą.

Pozwany Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wniósł o:

1) oddalenie odwołania,

2) dopuszczenie oraz przeprowadzenie dowodu z dokumentu, tj. odpisu postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 16 grudnia 2020 r., sygn. akt VII AGz 589/20 wraz z uzasadnieniem, załączonego do tej odpowiedzi, na fakt odrzucenia przez Sąd Apelacyjny w Warszawie zażalenia powoda na postanowienie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. akt: XVII Amz 96/18,

3) zasądzenie od powoda na rzecz Prezesa URE kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany podtrzymał stanowisko wyrażone w treści zaskarżonej decyzji.

Powód w piśmie procesowym z dnia 3 września 2021 roku podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Postanowieniami z dnia 24 czerwca 2022 roku Sąd oddalił wniosek o wystąpienie do TSUE z pytaniem prejudycjalnym wskazanym przez powoda w piśmie z dnia 30 stycznia 2021 roku oraz na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. odmówił zawieszenia postępowania. Brak było bowiem konieczności wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym do TSUE, celem rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 24 sierpnia 2020 r. do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki („Prezes URE”) wpłynęło podanie dotyczące stwierdzenia nieważności postanowienia z dnia 3 sierpnia 2018 r. Nr (...) (...) w przedmiocie zwrotu Wnioskodawcy podania 30 lipca 2018 r. Wnioskodawca wniósł o stwierdzenie nieważności ww. postanowienia na podstawie art. 156 1 pkt 2 Kpa zarzucając "rażące naruszenie art. 2, art. 20, art. 21, art. 32, art. 64 Konstytucji, art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, art. 49, art. 59, art. 199, Kc, art. 7, art 45a ust 6 Prawa energetycznego". Jak wynika z treści ww. podania, Wnioskodawca jest właścicielem lokali nr (...) w budynku wielolokalowym zlokalizowanym we W. przy ul. (...). Jednocześnie, w budynku tym funkcjonuje wspólnota mieszkaniowa, zaś dostawy ciepła do tegoż budynku realizowane są przez (...) sp. z o.o. z/s we W. („Przedsiębiorstwo”), za pośrednictwem węzła cieplnego, w oparciu o umowę zawartą z ww. wspólnotą mieszkaniową. Niezależnie od powyższego, Wnioskodawca domagał się zawarcia z Przedsiębiorstwem odrębnych umów na dostawy ciepła do powyższych lokali mieszkalnych stanowiących jego własność, a zlokalizowanych ww. budynku wielolokalowym. W związku zaś z wydaniem postanowienia o zwrocie podania Wnioskodawca wniósł o stwierdzenia nieważności tego orzeczenia. Wcześniej wydane orzeczenie ww. zostało zaskarżone przez Wnioskodawcę, jednakże Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów postanowieniem z dnia 26 lutego 2020 r. sygn. akt XVII Amz 96/18 oddalił zażalenie . /k. 4-9, 12-13, 14-16 akt adm., k. 45 akt sądowych/

W dniu 3 września 2020 r. Prezes URE zawiadomił Wnioskodawcę o wszczęciu przedmiotowego postępowania. W zawiadomieniu Prezes URE wskazał, iż z aktami sprawy można zapoznać się w Północnym Oddziale Terenowym Urzędu Regulacji Energetyki w G., w terminie 14 dni od dnia otrzymania niniejszego zawiadomienia. Niezapoznanie się przez Wnioskodawcę w powyższym terminie z aktami, zostanie uznane za rezygnację z możliwości wypowiedzenia się w sprawie zgromadzonego materiału dowodowego. /k. 19-20, 21 akt adm./

Dnia 18 września 2020 r. Wnioskodawca, na skutek doręczenia powyższego zawiadomienia, przesłał kolejne pismo w tejże sprawie podtrzymując dotychczasowe stanowisko i wywody. /k. 22-25 akt adm./

W dniu 21 września 2020 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydał decyzję numer (...) (...). /k 31-33 akt adm./

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów, w tym zgromadzonych w postępowaniu administracyjnym, które nie były przez żadną ze stron niniejszego postępowania kwestionowane, jak również w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości.

Sąd Okręgowy w Warszawie – Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zważył co następuje:

Strony nie wystąpiły o przeprowadzenie rozprawy, natomiast rozpoznanie sprawy na rozprawie nie było konieczne, wobec czego wystąpiły podstawy rozstrzygnięcia sprawy na posiedzeniu niejawnym.

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art. 156 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2020 r., poz. 256 z późn., dalej: „k.p.a.”), organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która:

1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości;

2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa;

3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną albo sprawy, którą załatwiono milcząco;

4) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;

5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;

6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą;

7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

Jak wynika z treści art. 158 § 1 zd. 1 k.p.a., rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji. Ponadto, stosownie do treści art. 126 k.p.a., do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 105, art. 107 § 2-5 oraz art. 109-113, a do postanowień, od których przysługuje zażalenie, oraz do postanowień określonych w art. 134 - również art. 145-152 oraz art. 156-159, z tym że zamiast decyzji, o której mowa w art. 151 § 1 i art. 158 § 1, wydaje się postanowienie. Jak z treści powyższych regulacji wynika, do stwierdzenia nieważności postanowienia Prezesa URE z dnia 3 sierpnia 2018 roku numer (...) (...) znajdą odpowiednie zastosowanie przepisy dedykowane postępowaniu w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.

Bezsporna była w niniejszej sprawie okoliczność, że powyższe postanowienie Prezesa URE jest prawomocne, na skutek uprawomocnienia postanowienia Sądu z dnia 26 lutego 2020 roku wydanego w przedmiocie oddalenia zażalenia powoda na postanowienie Prezesa URE z dnia 3 sierpnia 2018 roku. Według powoda przedmiotowe postanowienie podlega stwierdzeniu nieważności w oparciu o treść art. 156 § pkt 2 k.p.a., a zatem w jego przekonaniu wydane zostało bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa.

Zasadnie podkreślił pozwany w zaskarżonej decyzji, że istotą niniejszego postępowania nie jest ponowne rozpoznanie sprawy, lecz ustalenie czy dane orzeczenie jest dotknięte jedną z wad wymienionych w treści art. 156 § 1 k.p.a. Powód w treści odwołania akcentował rażące naruszenia prawa, z powodu którego postanowienie nie powinno pozostawać w dalszym obrocie prawnym. Jak podkreśla się w orzecznictwie: Orażącym naruszeniu prawa" w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 KPA decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze – skutki, które wywołuje decyzja. Oczywistość naruszenia prawa polega na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną. Skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo, to skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności – skutki gospodarcze lub społeczne skutki naruszenia, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji jako aktu wydanego przez organ praworządnego państwa. Nie chodzi więc o spór o wykładnię prawa, gdyż odmienność wykładni budzących wątpliwości przepisów prawa nie może być podstawą żądania stwierdzenia nieważności decyzji, lecz o działanie wbrew nakazowi lub zakazowi ustanowionemu w prawie. Innymi słowy, o rażącym naruszeniu prawa można mówić wyłącznie w sytuacji, gdy proste zestawienie treści decyzji z treścią przepisu prowadzi do wniosku, że pozostają one ze sobą w jawnej sprzeczności. Brak któregoś z wymienionych powyżej elementów wyklucza możliwość uznania, że doszło do wydania decyzji administracyjnej z rażącym naruszeniem prawa.” (wyrok NSA z dnia 01.06.2022 r., sygn. akt II OSK 1149/19, Legalis nr: 2703005). Należy też podzielić stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w wyroku z dnia 05.04.2022 r., w sprawie o sygn. akt I OSK 1371/21 - w przedmiocie naruszenia procedury, jako podstawy stwierdzenia nieważności decyzji. Jak zasadnie wskazano w powyższym orzeczeniu: „Stwierdzenie nieważności decyzji z powodu rażącego naruszenia prawa wymaga ustalenia, że naruszenie prawa ma charakter oczywisty, wyraźny, niewątpliwy. Jednocześnie kryterium oczywistości naruszenia prawa nie może być decydujące. O tym, czy naruszenie prawa jest naruszeniem rażącym, przesądza ocena skutków prawnych, jakie dane naruszenie za sobą pociąga. Za rażące należy uznać takie naruszenie prawa, w wyniku którego powstają skutki niemożliwe do zaakceptowania w demokratycznym państwie prawa. Zasadniczo w art. 156 § 1 KPA opisane są wady decyzji o charakterze materialnoprawnym, zaś wady o charakterze proceduralnym usuwane są w osobnym trybie wznowienia postępowania zgodnie z art. 145 KPA. Jednak niektóre wady proceduralne mogą być przyczyną powstania wad materialnoprawnych. Zatem, co do zasady, naruszenia procedury nie mogą stanowić samoistnej podstawy stwierdzenia nieważności decyzji. Jeżeli są przytaczane jako uzasadnienie stwierdzenia nieważności decyzji, to łączy się je z wadami materialnoprawnymi. Istotne znaczenie ma bowiem ocena wpływu naruszenia procedury administracyjnej na poprawność rozstrzygnięcia w sprawie. Innymi słowy, nie ilość naruszeń prawa, lecz ich waga skutkuje przyjęciem kwalifikacji rażącego naruszenia prawa.” (Legalis nr: 2698988). Mając powyższe na względzie, w przekonaniu Sądu w sprawie administracyjnej zakończonej wydaniem postanowienia z dnia 3 sierpnia 2018 roku w przedmiocie zwrotu podania nie doszło do naruszenia przepisów prawa procesowego, ani też prawa materialnego. Pozwany bowiem, stwierdził brak swojej kompetencji do rozstrzygnięcia sporu, z uwagi na enumeratywne określenie jej zakresu w treści art. 8 ust. 1 ustawy - Prawo energetyczne. W ocenie Sądu brak jest też jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że przedmiotowe postanowienie wywołuje w obrocie prawnym skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności, w tym skutki gospodarcze lub społeczne skutki naruszenia, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie tego postanowienia jako aktu wydanego przez organ praworządnego państwa. Jak już bowiem zostało wskazane, dostawy ciepła do przedmiotowego budynku – jako obiektu wielolokalowego są realizowane w oparciu o umowę już zawartą (k. 11 akt sądowych), a spory wynikające z umów już zawartych wyłączone są z kompetencji Prezesa URE, określonej ściśle treścią art. 8 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne. Nawiązując w dalszym ciągu do oceny skutków postanowienia z dnia 3 sierpnia 2018 roku, zasadnie podniósł pozwany w treści zaskarżonej decyzji, że: „Zgodnie z art. 5a ust. 3 ustawy – Prawo energetyczne, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła jest obowiązane do zawarcia umowy kompleksowej z odbiorcą końcowym przyłączonym do sieci ciepłowniczej tego przedsiębiorstwa, na wniosek tego odbiorcy. Z cytowanego przepisu wynika jednoznacznie, że przedsiębiorstwo energetyczne nie ma prawnego obowiązku zawierania umów kompleksowych o dostarczanie ciepła z odbiorcami, którzy nie są przyłączeni do sieci tego przedsiębiorstwa, czyli w szczególności z osobami zajmującymi lokale w budynkach wielolokalowych otrzymujących ciepło za pomocą instalacji odbiorczych.” Zasadnie też podkreślił pozwany, że powyższe nie oznacza jednak zakazu zawierania umów, na podstawie których przedsiębiorstwo energetyczne będzie się rozliczać za dostarczone ciepło bezpośrednio z tymi osobami, czyli w tym, z powodem. Brak zatem podstaw do przyjęcia, że przedmiotowe postanowienie z dnia 3 sierpnia 2018 roku wywołuje negatywne skutki względem powoda. W świetle powyższego brak było podstaw do przyjęcia rażącego naruszenia wskazanych przez powoda przepisów, tj.: art. 2 art. 20, art. 21, art. 32, art. 64, Konstytucji, art. 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, art. 49, art. 58, art. 199 k.c. art. 7, art. 45a ust. 6 Prawa Energetycznego.

Reasumując powyższe, brak było podstaw do stwierdzenia nieważności przedmiotowego postanowienia, gdyż nie zaistniała żadna z przyczyn, o których mowa w treści art. 156 § 1 k.p.a.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 479 ⁵³ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, jako niezasadne.

O kosztach procesu, Sąd orzekł stosownie do wyników postępowania na podstawie art. 98 k.p.c. oraz Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Na koszty procesu po stronie pozwanego złożył się koszt zastępstwa procesowego w wysokości 720,00 zł.

Sędzia SO Jolanta Stasińska