Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 września 2022r.

Sąd Rejonowy w Kaliszu w I Wydziale Cywilnym, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Michał Włodarek

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewelina Fengier

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 września 2022r.

sprawy z powództwa A. Z. (PESEL (...))

przeciwko pozwanemu (...) Bankowi Spółdzielczemu w M. (KRS (...))

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1.  oddala powództwo w całości,

2.  nie obciąża w całości powoda kosztami procesu.

Sygn. akt I C 529/22

UZASADNIENIE

W dniu 5 maja 2022r. powód A. Z. skierował do tut. Sądu w stosunku do pozwanego (...) Banku Spółdzielczego w M. żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Mikołowie z dnia 6 sierpnia 2009r. w sprawie o sygn. akt I Nc 765/09 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem tego Sądu z dnia 14 października 2009r., a ponadto wniósł o udzielenie zabezpieczenia, o zwolnienie go od kosztów sądowych i o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż egzekwowana należność uległa przedawnieniu, co wyklucza możliwość skutecznego prowadzenia w stosunku do niego postępowania egzekucyjnego.

Postanowieniem z dnia 24 marca 2022r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie o sygn. akt I C 529/22 zwolnił w powoda od kosztów sądowych w części, tj. ponad kwotę 100,00zł oraz oddalił jego wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Postanowieniem z dnia 26 maja 2022r. Sąd Rejonowy w Kaliszu w sprawie o sygn. akt I C 529/22 oddalił wniosek powoda o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawie o sygn. akt Km 253/22.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) Bank Spółdzielczy w M. wniósł o oddalenie powództwa w zakresie należności głównej oraz odsetek począwszy od dnia 5 kwietnia 2019r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od powódki na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 6 sierpnia 2009r. Sąd Rejonowy w Mikołowie w sprawie o sygn. akt I Nc 765/09 uwzględnił w całości powództwo (...) Banku Spółdzielczego w M. w stosunku do A. Z. o zapłatę i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.792,00zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 14 lipca 2009r. oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania obciążając nimi w całości pozwanego do kwoty 654,32zł, w tym kwotę 600,00zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Powyższe orzeczenie uprawomocniło się w dniu 15 września 2009r. i zostało z urzędu zaopatrzone w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 14 października 2009. Tytuł wykonawczy został wydany wierzycielowi.

( z akt SR w Mikołowie I Nc 765/09: pozew k. 2-9, nakaz zapłaty k. 10)

Przywołany powyżej tytuł wykonawczy stanowił podstawę do wszczęcie w stosunku do powoda postępowań egzekucyjnych prowadzonych przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w sprawach:

- o sygn. akt Km 1822/09 zakończonego postanowieniem z dnia 4 marca 2011r. o jego umorzeniu wobec bezskuteczności egzekucji,

- o sygn. akt Km 2039/13 zakończonego postanowieniem z dnia 19 grudnia 2014r. o jego umorzeniu wobec bezskuteczności egzekucji.

W dniu 5 kwietnia 2022r. pozwany na podstawie opisanego wyżej tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym I Nc 765/09 skierował do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kaliszu L. T. w stosunku do powoda żądanie egzekucyjne przymusowego ścignięcia należności pieniężnych, i tak: kwoty 2.792,00zł wraz z dalszymi odsetkami ustawowymi od dnia 3 stycznia 2022r. do dnia zapłaty, kwoty 2.959,61zł tytułem łącznych nieprzedawnionych odsetek wyliczonych przez wierzyciela do dnia 2 stycznia 2022r., kwoty 394,53zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego Km 2039/13, kwoty 216,19zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego Km 1822/09, kwoty 300,00zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym Km 2039/13, kwoty 150,00zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym Km 1822/09, kwoty 654,32zł tytułem kosztów procesu.

Sprawa została zarejestrowana i jest prowadzona pod sygn. akt Km 253/22.

Postanowieniem komornika sądowego z dnia 27 kwietnia 2022r. Km 253/22 wniosek wierzyciela o wszczęcie egzekucji oddalono w części, co do należności przedawnionych w myśl art. 117 i n. kc i podjęto postępowanie egzekucyjne w pozostałym zakresie.

Wszczęte postępowanie komornicze dotyczy kwoty 2.792,00zł tytułem należności głównej, kwoty 378,78zł tytułem odsetek, kwoty 1.060,72zł tytułem kosztów poprzednich egzekucji, kwoty 225,00zł tytułem kosztów zastępstwa w egzekucji, kwoty 654,32zł tytułem kosztów procesu.

( zawiadomienie o zajęciu rachunku bankowego k. 6, zawiadomienie o zajęciu wierzytelności k. 7, zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia za pracę k. 8 z akt postępowania komorniczego Km 253/22: wniosek k. 1, 3, 4, tytuł wykonawczy k. 2, zawiadomienie o wszczęciu egzekucji k. 10-12, zajęcie wierzytelności k. 15, postanowienie k. 19, zajęcie rachunku bankowego k. 25, zajęcie wynagrodzenia za pracę k. 26 )

Sąd Rejonowy zważył, co następuje.

Powództwo podlega oddaleniu w całości.

Na wstępie należy podnieść, iż tytuł wykonawczy określa podmiotowe, jak i przedmiotowe granice prowadzenia egzekucji, a organ egzekucyjny jest uprawniony jedynie do jego badania pod względem formalnym, poza odstępstwem z art. 804 § 2 kpc. Zasadą ustanowioną bowiem przez art. 804 § 1 kpc jest, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

W postępowaniu egzekucyjnym Km 253/22 komornik sądowy dokonał badania przedawnienia zgłoszonego do egzekucji roszczenia pozwanego, co znalazło swój wyraz w postanowieniu organu egzekucyjnego z dnia 27 kwietnia 2022r., gdzie wniosek pozwanego o wszczęcie egzekucji oddalono w części, co do należności przedawnionych w myśl art. 117 i n. kc i podjęto postępowanie egzekucyjne w pozostałym zakresie.

Powództwo przeciwegzekucyjne jest merytorycznym środkiem obrony dłużnika, polegającym na zwalczaniu zasadności lub dopuszczalności egzekucji i wyraża się w przyznaniu stronie (osobie trzeciej) uprawnienia do wniesienia powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

Wniesione powództwo oparte na art. 840 § 1 kpc powinno obejmować okoliczności faktyczne wynikające z pkt 1-3 tego przepisu.

Powództwo opozycyjne przewidziane w art. 840 kpc nie prowadzi przy tym do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem. W związku z tym nie jest dopuszczalna merytoryczna zmiana uprzednio wydanego prawomocnego orzeczenia w oparciu o przepis art. 840 kpc. Podważenie prawomocnego orzeczenia może bowiem nastąpić tylko w trybie wznowienia postępowania lub rewizji nadzwyczajnej, jako trybie wyłącznie właściwym do uchylenia prawomocnych orzeczeń. Natomiast przesłanką dla prawidłowego stosowania art. 840 kpc jest stwierdzenia, że - pomimo prawomocności orzeczenia - orzeczenie to nie może być egzekwowane na skutek nowych zdarzeń, jakie nastąpiły po zamknięciu rozprawy – por. wyrok SN z dnia 12 grudnia 1972r. w sprawie o sygn. akt II PR 372/72.

Nie jest zasadny podniesiony przez powoda zarzut przedawnienia.

Zgodnie z treścią art. 840 § 1 pkt 2 kpc dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może oprzeć powództwo także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także na zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zgłoszenie tego zarzutu w sprawie było z mocy ustawy niedopuszczalne.

Skutek w postaci niemożności egzekwowania zobowiązania wywiera w szczególności takie zdarzenia materialnoprawne, jak przedawnienie roszczenia, przy czym okoliczności te nie wystąpiły w warunkach niniejszej sprawy, a to wobec treści art. 125 kc i art. 117 § 2 kc i art. 124 § 1 kc w zw. z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018r. o zmianie ustawy – kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018.1104) – por. wyrok SN z dnia 26 marca 2009r. I CSK 282/08, opubl. LEX nr 528181, postanow. SN z dnia 18 marca 1971r. I CZ 110/70, opubl. LEX nr 6896, postanow. SN z dnia 27 lutego 1962r. II CZ 37/69, opubl. OSP 1970/2/34, wyrok s.apel. w Warszawie z dnia 30 lipca 2010r. VI ACa 53/10, opubl. G.Prawna (...).

Przerwanie biegu terminu przedawnienia może wynikać z zachowania wierzyciela lub dłużnika.

Przyczynami przerwania biegu terminu przedawnienia mogą być zarówno zdarzenia (czynności) w znaczeniu materialnoprawny, jak i o charakterze procesowym.

Wszczęcie egzekucji prowadzi do przerwania biegu przedawnienia.

Przepisy o przedawnieniu mają charakter stabilizujący stosunki prawne i gwarantują ich pewność, dopuszczenie bowiem możliwości realizowania roszczeń bez jakiegokolwiek ograniczenia w czasie prowadziłoby do sytuacji, w której strony pozostawałyby przez dziesiątki lat w niepewności co do swej sytuacji prawnej (por. wyrok. s. apel. w Katowicach z dnia 14 lutego 2013r. w sprawie o sygn. akt I ACa 1007/12, opubl. LEX nr 1289406).

Terminem przedawnienia jest taki termin, który ogranicza pod względem czasowym dochodzenie roszczenia majątkowego, a skutkiem jego bezskutecznego upływu nie jest wygaśnięcie roszczenia, lecz niemożność jego dochodzenia (por. wyrok s. apel. w Warszawie z dnia 13 września 2012r. w sprawie o sygn. akt I ACa 120/12, opubl. LEX nr 1281086).

Na podstawie art. 125 kc w brzmieniu obowiązującym do dnia 8 lipca 2018r. roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

W tym miejscu należy przytoczyć przepisy intertemporalne.

Stosownie bowiem do treści art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018r. o zmianie ustawy – Kodeks Cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2018.1104) do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, natomiast na podstawie art. 5 ust. 2 w/w ustawy jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Powyższe powoduje, iż przy uwzględnieniu daty zakończenia sprawy egzekucyjnej o sygn. akt Km 2039/13 jako termin rozpoczęcia od nowa biegu przedawnienia świadczeń pieniężnych wynikających z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego w Mikołowie z dnia 6 sierpnia 2009r. w sprawie o sygn. akt I Nc 765/09 należało przyjąć dzień 19 grudnia 2014r. (data umorzenia postępowania Km 2039/13) i od tego momentu należy liczyć bieg nowego dziesięcioletniego terminu przedawnienia roszczenia stwierdzonego prawomocnym nakazem zapłaty I Nc 765/09, który w dniu 5 kwietnia 2022r., tj. w dacie skierowania do komornika przez wierzyciela kolejnego wniosku egzekucyjnego jeszcze się nie zakończył.

Przedawnieniu nie uległy również należności odsetkowe liczone od dnia 5 kwietnia 2019r., tj. od daty złożenia wniosku egzekucyjnego w sprawie Km 253/22 – por. uchwała SN z dnia 26 stycznia 2005r. w sprawie o sygn. akt III CZP 42/04, opubl. OSNC 2005/9/149, wyrok SN z dnia 17 lutego 2005r. w sprawie o sygn. akt IV CK 579/04, opubl. LEX nr 176005, wyrok SN z dnia 29 kwietnia 2005r. w sprawie o sygn. akt V CK 50/05, opubl. LEX nr 511028).

O kosztach postępowania rozstrzygnięto w oparciu o treść art. 102 kpc, który ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Szczególnie uzasadnione wypadki, o których mowa w art. 102 kpc zaistniały w stosunku do powoda. Do kręgu tych wypadków należą okoliczności zarówno związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Sytuacja majątkowa i życiowa strony powodowej daje asumpt do stwierdzenia, iż powód nie jest w stanie takich kosztów ponieść – por. wyrok s.apel. w Katowicach z dnia 13 listopada 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 596/14, opubl. LEX nr 1621084, wyrok s.apel. w Białymstoku z dnia 11 lipca 2014r. w sprawie o sygn. akt I ACa 209/14, opubl. LEX nr 1506655.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w sentencji wyroku.